COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN WEST 2005 - 17 Verslag van de honderdnegenenveertigste vergadering, gehouden op dinsdag 27 september 2005 in de Regentenzaal, Zwaansteeg te Utrecht. Aanwezig:
Afwezig:
P. Vermeulen (voorzitter), G. Andela (lid), J. van den Bout (lid), A. van Herk (lid), G. Smienk (lid), J. Koning (secretaris), J. van Haaften (uitvoerend secretaris), M. van der Wiel (verslag) B. Mispelblom Beyer (lid), P. Kilsdonk (lid)
OVERZICHT VERSLAG A.
Ingekomen stukken en mededelingen
B.
Notulen Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 13 september 2005
C.
Algemeen
D. D1
Planbespreking Papendorp Noord, Nieuwerijn II, kavel N11 Nieuwbouw 2 kantoorvilla's, OPL Architecten Papendorp, De Cope Zuid Nieuwbouw parkeergarage, Meyer Van Schooten architecten Het Zand, Waterwijk Toelichting wijzigingen Het Zand, Waterwijk, velden 2.7 en 2.8 Nieuwbouw 66 woningen, Hans Been architecten Het Zand, Johanniterveld Nieuwbouw 69 woningen, Schippers architecten Spoorlijn Utrecht-Vleuten / Leidsche Rijnpark Onderdoorgang Enghlaan Alendorperweg 61 Nieuwbouw woonhuis, Van Rooijen architecten Schoolstraat naast nr. 15 Nieuwbouw sociaal cultureel centrum, Kristinsson architecten
D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8
E.
Overige bouwplannen Plannen met preadvies, lijst d.d. 22-09-2005
F. F1 F2
F5
Nagekomen plannen Vlindersingel 137 Plaatsen kunststof kozijnen voorzijde woning Burgemeester Middelweerdweg 100 Plaatsen vlaggenmasten bij sportvelden J.C. Bloemstraat 2 Vergroten uitbouw op verdieping aan voorzijde woning Jerry Bockstraat 25 Uitbreiden uitbouw over twee bouwlagen aan achterzijde woning Sevenwolden 2 Vergroten garage
G.
Rondvraag
F3 F4
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 27 september 2005
A.
Ingekomen stukken en mededelingen * Naar aanleiding van de planbehandeling voor 240 (huur)appartementen in Langerak (zie notulen van 13/09 2005, agendapunt D5) heeft er gedelegeerd overleg plaats gevonden met de architect en stedenbouwkundige. Dit heeft niet tot bevredigende resultaten geleid en het project zal voor 11 oktober - in aanwezigheid van de stedenbouwkundige - wederom geagendeerd worden.
B.
Notulen van de Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 13 september 2005 Het verslag wordt met enkele wijzigingen vastgesteld.
C.
Algemeen Geen punten.
D. D1 (R)
Planbespreking Papendorp Noord, Nieuwerijn II, kavel N11 Schetsontwerp voor twee kantoorvilla's op een gemeenschappelijke parkeerlaag, "de Taatsvilla's" Aanvraag: Niroc Vastgoed Ontwerp: OPL Architecten Ontwerp buitenruimte: Delta vorm groep Architect Lüger licht toe dat het gebouw als twee volumes oogt, maar het zijn er vier. De gevel met statige hoeken aan de Orteliuslaan heeft de uitstraling van een herenhuis, waarbij de Maliebaan als referentie wordt genoemd. In deze gevel wordt de aansluiting met de hoofdgebouwen op de Orteliuslaan gezocht. De architect noemt het een modern gebouw (goed zichtbaar aan de gevel aan de binnenhof) maar met een knipoog naar de klassieke architectuur (zoals de gevelindeling en de zware kroonlijst aan de Orteliuslaan). Supervisor Verschuren heeft schriftelijk doorgegeven zich de opzet te kunnen voorstellen, maar hij heeft moeite met het gebrek aan alzijdigheid. Aan de zijde van het plantsoen en de Prins Clausbrug heeft het gebouw geen 'gezicht'. Hij meent dat het gebouw te weinig op de plek is ontworpen. West 8 heeft kenbaar gemaakt moeite te hebben met het tuinontwerp: volgens het tuinplan van West 8 voor Papendorp worden de villa's hier omgeven door een park en niet door een privétuin zoals in onderhavige voorstellen. De commissie deelt de kritiek van de supervisor en van de ontwerpers van het inrichtingsplan voor Papendorp. De architect moet een keuze maken in het concept: òf vier blokken, òf twee twee-onder-eenkappers òf een Palladiaanse villa als de Villa Rotonda. Deze laatste villa-opzet, kan spannend uitgewerkt worden, juist vanwege de gewenste alzijdigheid. Hierbij is het van belang dat ook de entrees van de garages en de trappen goed worden vormgegeven ten behoeve van meer zeggingskracht. Voor wat betreft de statigheid wordt opgemerkt dat gezien de ligging en de omgeving geen vergelijk gemaakt kan worden met de Maliebaan. Met de beoogde statigheid moet de scherpte gezocht worden die past bij deze situatie; het wekken van een suggestie is onvoldoende. De doorgetrokken gevels (vleugels) bij de entrees naar de patio's zijn zoals gepresenteerd geen goede oplossing. De zijgevels verdienen gezien de ligging meer aandacht. De insteek van een collectief binnenhof wordt positief beoordeeld. Wel wordt door de kruisvorm in de plattegrond een royale, onbelemmerde doorgang geïmpliceerd die echter teniet wordt gedaan door een boom in het midden voor te stellen. De collectiviteit kan sterker doorgezet worden in de kruisvorm. De schuine oriëntatie in de inrichting van de buitenruimte lijkt onnodig. De commissie adviseert het ontwerp opnieuw te bestuderen en de gebruikte inspiraties beter naar de plek te vertalen. De architect wordt uitgedaagd een helder, vanzelfsprekend plan te ontwikkelen, waarbij de commissie meent dat de referentie met de Villa Rotonda als zeer interessant kan gelden.
D2 (R)
Papendorp, De Cope Zuid Schetsontwerp nieuwbouw parkeergarage Aanvraag: MN Services Ontwerp: Meyer Van Schooten architecten Architect Horvers informeert de commissie dat voor de parkeergarage met 350 plaatsen eerst een artikel 19-procedure moet worden gestart. Insteek is dat de garage deel uit moet
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 27 september 2005
2
maken van de kring van bestaande gebouwen, waarbij rekening gehouden is met de scheggenstructuur en de lange zichtlijnen. Ook dient er sprake te zijn van een representatief gebouw met een zekere signaalfunctie. Het gebouw moet gaan figureren als een sculptuur, waarbij een neutrale materialisering voorstelbaar is. De binnenzijde mag sprekender zijn. Tevens wordt uitgegaan van de zichtbaarheid van de constructie. Onder het - over het water en over het circuit - uitstekende deel bevindt zich de entreepartij. Supervisor Verschuren heeft zich in principe positief uitgelaten over het concept, onder voorbehoud van de bestudering van de meer specifieke stedenbouwkundige voorwaarden. De commissie constateert dat zij geconfronteerd wordt met een intrigerend gebouw, zonder de stedenbouwkundige implicaties te kunnen inschatten. Op de punt van De Taats komen twee grote parkeergarages. Stedenbouwkundig moet de gewijzigde parkeernorm opgevangen en gecorrigeerd worden. De ontwerpen voor beide gebouwen hebben een hoog ambitieniveau, maar kunnen niet onafhankelijk van elkaar beoordeeld worden. Ook rijzen vragen wat betreft de plaatsing van onderhavige garage ten opzichte van de omringende bebouwing, bestaande richtingen en het circuit. Maar ook de positionering in relatie tot de Orteliuslaan en Papendorpseweg is cruciaal. Stedenbouwkundige randvoorwaarden lijken te ontbreken. De positie van een extra gebouw op het terrein met de gebouwen van architect Torp is kwetsbaar, mede gezien de maat van het terrein. Zo benadrukt het naar voren plaatsen van het gebouw de rooilijnen. Derhalve wil de commissie ook graag met de supervisor van gedachten wisselen over de positionering op stedenbouwkundig niveau van deze parkeergarage in dit deel van Papendorp. Supervisor Verschuren zal in de volgende vergadering uitgenodigd worden om met de commissie van gedachten te wisselen over de positionering van beide parkeergarages én over de 'ideale' plek voor deze - op het terrein van Torp gedachte - garage. D3 (R)
Het Zand, Waterwijk Supervisor Ebberink licht aan de hand van een maquette de situatie rond de eilanden in Waterwijk toe. De koppen aan de brugzijde hebben een stedelijk karakter. De achtergevels aan de singels moeten als voorgevels vormgegeven worden. De commissie is overtuigd van de groepering bij de bruggen, de zichtbaarheid van de singelzijden en de andere koppen in het groen. Zij adviseert om aan de brugzijde uit te gaan van een duidelijk stedelijk ontwerp voor stevige koppen. Deze dienen meegenomen te worden met de kademuren waardoor de koppen niet uiteen vallen in onderdelen. De regie van de eenheid van de koppen met de bruggen moet in handen liggen van de supervisor om tot een krachtig beeld te komen.
D4 (R)
Het Zand, Waterwijk, velden 2.7 en 2.8 Schetsontwerp nieuwbouw 66 woningen Aanvraag: Bunnik projecten Ontwerp: Hans Been architecten (zie notulen van 07/06 2005) Architect Been geeft aan de veranda meer betrokken te hebben bij de woning en de serre te hebben vergroot. De inrichting van het binnenterrein ging aanvankelijk uit van een groen gedeelte achterin, maar in het huidige ontwerp is meer sprake van één gebaar. Het parkeren wordt afgewisseld met haagstroken om de auto's te maskeren. Een ruimtelijke invulling wordt bewerkstelligd door boomgroepen. De ontwikkelaar wil het parkeren voor de deur hebben. De commissie kan zich de intimiteit van de hof goed voorstellen, maar heeft twijfels over het parkeren in relatie tot de ruimte in de hof. De parkeerkoffers dreigen te vol te worden. Een andere straatinrichting met meer spreiding van de bomen en zo neutraal mogelijk ingericht is voorstelbaar. Er wordt aangedrongen op de plaatsing van volwassen bomen in verband met de schaal. Ook wordt opgemerkt dat de relatie met het water gemist wordt; het idee 'eiland' is niet voelbaar. Aan de architect wordt verzocht om met medeneming van deze opmerkingen nogmaals naar het project te kijken, maar in principe constateert de commissie dat er sprake is van een helder en consciëntieus plan.
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 27 september 2005
3
D5 (R)
Het Zand, Johanniterveld (velden 8.4, 8.5, 8.8 en 8.10) Schetsontwerp nieuwbouw ca. 69 woningen Aanvraag: Oostveen Ontwerp: Schippers architecten Architect Tretmans geeft een toelichting op het ontwerp. Hij heeft meer afwisseling bij de woningen doorgevoerd ten opzichte van de laatste voorstellen o.a. door bij de vierkappers en bij de vrijstaande woning erkers met luifelelementen aan te brengen. Voor de erfgrenzen worden hagen voorgesteld. Supervisor Ebberink meent dat de grote blokken op een goede manier verfijnd zijn. De gewenste geleding is bereikt maar de architect heeft ook rust weten te creëren. De stedenbouwkundige opzet is goed. De commissie is enthousiast over de bereikte eenheid en harmonie, maar tegelijkertijd is er variatie bewerkstelligd door de doorwerking van de verschillende typen. Om de beoogde kwaliteit te realiseren is het van belang veel zorg te besteden aan de verfijning bij uitwerking. Met name de dakrand vraagt de nodige aandacht. Wat betreft de erfafscheidingen heeft de ervaring geleerd dat volwassen aanplant gewenst is: te iele, jonge aanplant leidt in de beginjaren tot de ongewenste plaatsing van gebouwde erfafscheidingen. Coniferen worden afgeraden als zijnde te somber; liguster of beukenhagen zijn passender bij de architectuur.
D6
Spoorlijn Utrecht - Vleuten / Leidsche Rijnpark Voorlopig ontwerp onderdoorgang Enghlaan Aanvraag: Gemeente Utrecht Ontwerp: Holland Railconsult Alvorens tot planbehandeling over te gaan wordt geconstateerd dat in de welstandsnota de infrastructurele lijn van spoorlijn met de diverse kruisingen en kunstwerken niet aan een beleidsniveau is gekoppeld. Dit wordt als een omissie in de nota beschouwd. Architect Van de Lune en de heer Schütte (West 8) lichten toe dat het aanvankelijke idee van een 'familie van onderdoorgangen' rond het park door de realiteit is ingehaald. Het aantal doorgangen is uit financiële overwegingen teruggebracht. Daarnaast vloeien uit de diverse onderdoorgangen verschillende eisen voort én hebben de diverse betrokken partijen verschillende wensen. Voor de parkonderdoorgang wordt gebruik gemaakt van een door West 8 ontwikkelde 'hedra'-tegel in plaats van schanskorven. Bij de onderdoorgang bij de stadsas (spoor plus stadsas = 80 meter) wordt zowel gebruik gemaakt van schanskorven als de 'hedra'-tegel. Deze onderdoorgang is een combinatie van de 'park'- familie en de 'spoorlijn'-familie, waarbij gestreefd is naar een natuurlijk karakter. Voor in het donker wordt functionele verlichting geplaatst waar ook de spoordekken van worden voorzien. Mogelijkerwijs kunnen in de 'hedra'-tegels nog relais worden aangebracht. Bij beide onderdoorgangen wordt hetzelfde hekwerk (met eikeltjesmotief) geplaatst. De commissie meent dat het ontwerp goed en zorgvuldig is uitgewerkt, een definitieve versie wordt tegemoet gezien.
D7 (R)
Alendorperweg 61 BV2052418 Nieuwbouw woonhuis Aanvraag: A. van de Hoeve Ontwerp: Van Rooijen architecten (zie notulen van 16/08 2005) Architecten Van Rooijen zijn aanwezig. De commissie vindt het voorstel verbeterd. Gesuggereerd wordt om de sprong bij de entree en de trap anders op te lossen om tot een spannender en speelser resultaat te komen. Ook wordt geadviseerd om de leien en het hout niet samen te laten vallen. Onderscheid tussen boven en beneden is gewenst vanwege de contrastwerking.
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 27 september 2005
4
D8
Schoolstraat naast nr. 15 (Vleuten) BV2053651 (R) Vrijstellingsaanvraag nieuwbouw sociaal cultureel centrum Aanvraag: Gemeente Utrecht Ontwerp: Kristinsson architecten (zie notulen van 13/09 2005) Architect Josee heeft naar aanleiding van de vorige planbehandeling enkele wijzigingen in het ontwerp doorgevoerd. De kantoren zijn op de verdieping gebracht en de entree is los geplaatst van de utiliteitsblokken. Hierdoor is de toegangspartij vrijer en krijgt deze een betere positionering in de plattegrond. Aan de expeditiezijde wordt uitgegaan van een groene inrichting met een tuinkarakter, afgebakend door een haag. De commissie is zeer positief over het ontwerp en keuren de aanvraag - inclusief de voorgelegde wijzigingen - van harte goed.
E
Overige plannen De plannen, genoemd in de lijst d.d. 22 september 2005, zijn met een preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De preadvisering is verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria, zoals vastgelegd in de welstandsnota. Samenvattend: Open: Verandering en handhaving zijn beide mogelijk, zowel naar structuur als naar architectuur. Respect: Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd. Behoud: Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige, architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard. Stimulans: Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter extra aandacht voor versterking en stimulering van het beeld. Indien van toepassing zijn de aanvragen getoetst aan de sneltoetscriteria, dan wel aan de criteria, zoals geformuleerd in de welstandsnota. Derhalve zijn bedoelde plannen akkoord. De lijst is ter inzage op het secretariaat.
F F1 (R)
Nagekomen plannen Vlindersingel 137 Nieuwe Vaart 2 BV2054317 Aanvraag plaatsen kunststofkozijnen in voorgevel woning Aanvraag: W.L. Man Ontwerp: Exakta Het betreffende pand is zeer recent opgeleverd. De commissie vreest dat indien de kozijnen vervangen worden de ensemblewerking van het blok en de samenhang van de straatwand worden verstoord. Dit geldt als één van de belangrijkste beoordelingscriteria bij kozijnwijzigingen. Tevens is de locatie gelegen in een gebied waar volgens de welstandsnota het beleidsniveau 'Respect' aan is gekoppeld. Aan de samenhang in verschijningsvorm wordt ook in relatie tot dit niveau belang gehecht. Aanvraag wordt afgewezen.
F2 (R)
Burgemeester Middelweerdweg 100 BV2054183 Aanvraag plaatsen tien vlaggenmasten bij sportvelden Aanvraag: V.V. De Meern Ontwerp: n.v.t. De commissie meent dat het ingediende voorstel te weinig doordacht is. Gezien de zorg die besteed dient te worden aan onderdelen van het Leidsche Rijnpark, dus ook bij dit sportcomplex, vraagt de commissie meer zorgvuldigheid bij plaatsing. Geopperd wordt om de ogenschijnlijk willekeurige plaatsing om te zetten in een strengere ordening van de masten als zijnde een landschappelijk element in het sportbos. Tevens wordt gevraagd het aantal terug te brengen; tien masten zullen op deze schaal te veel gaan overheersen. Aanvraag wordt in deze vorm afgewezen.
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 27 september 2005
5
F3 (R)
J.C. Bloemstraat 2 BV2053264 Aanvraag vergroten uitbouw op verdieping aan voorzijde woning Aanvraag: A.H. Vroegop Ontwerp: Onderneming Balkonhekken bv De commissie heeft in principe geen bezwaar tegen het uitbreiden op de garage, maar wel in de voorgestelde uitwerking. De gekozen gevelindeling en de materialisering leiden tot een armoedige uitstraling. Voorstelbaar is om de open delen (pui) te plaatsen boven de garagedeur en het gevelvlak ernaast te metselen (strokende met het gesloten gevelvlak naast garagedeur). Hierdoor krijgt de opbouw een meer kloeke uitstraling, beter passend bij de bestaande architectuur. Voor verdere afhandeling wordt de aanvrager doorverwezen naar het Bureau CWM.
F4 (R)
Jerry Bockstraat 25 BV2053767 Aanvraag bouwen uitbouw over twee bouwlagen achterzijde woning Aanvraag: H.H.B. Kang Ontwerp: SerWinDan De betreffende aanvraag heeft betrekking op een zeer recent opgeleverd project. Naar de mening van de commissie voldoet de aanvraag niet aan de criteria geformuleerd bij het beleidsniveau 'Respect'. De uitbreiding is niet passend in vorm en schaal ten opzichte van de omgeving én ondersteunt de verschijningsvorm niet. Vanwege de gebrekkige kwaliteit van het voorstel zou realisatie de omgeving negatief beïnvloeden, met name ook vanwege de ligging aan het water (en dus verhoogde zichtbaarheid). Tevens menen de commissieleden dat het gelijk trekken van de achtergevel de architectonische opzet dusdanig beïnvloedt, waardoor sprake kan zijn van aantasting van het auteursrecht. Indien er een wens tot uitbreiding bestaat moet de oorspronkelijke architect hierin gekend worden en dient een uitbreiding in stijl met de bestaande architectuur gerealiseerd te worden.
F5 (R)
Sevenwolden 2 Aanvraag vergroten bestaande berging/garage met carport Aanvraag: J. van Vulpen Ontwerp: dekker+partners Aanvraag is akkoord.
G
Rondvraag Geen onderwerpen.
BV2054205
De volgende vergadering vindt plaats op 11 oktober 2005.
De voorzitter
De secretaris
P. Vermeulen
J. Koning
Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente Utrecht d.d. 24 juni 2004). (O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 27 september 2005
6
