COMMISSIE WELSTAND EN MONUMENTEN WEST 2004-15 Verslag van de honderdvierentwintigste openbare vergadering, gehouden op dinsdag 31 augustus 2004, in de Regentenzaal, Zwaansteeg te Utrecht Aanwezig:
P. Vermeulen (voorzitter), G. Andela (lid), A. van Herk (lid), P. Kilsdonk (lid), G. Smienk (lid), J. van Haaften (uitvoerend secretaris), J. Koning (secretaris) en M. van der Wiel (verslag) Afwezig: J. van den Bout (lid), B. Mispelblom Beyer (lid) _____________________________________________________________________________
OVERZICHT VERSLAG A.
Ingekomen stukken en mededelingen
B.
Notulen Commissie Welstand en Monumenten West
C.
Algemeen
D. D1
Planbespreking De Wetering Noord, kavel G5, gebouw A Nieuwbouw bedrijfsgebouw, ONL architecten Papendorp De Taats Zuid Nieuwbouw kantoorgebouw, Van den Oever Zaaijer en partners Papendorp De Taats Noord Nieuwbouw kantoorgebouw, JHK architecten Papendorp Groenewoud Nieuwbouw kantoorgebouw, Ivar Hopstaken Papendorp, Groenewoud Nieuwbouw kantoorgebouw, ZZDP Het Zand, Waterwijk Nieuwbouw 28 woningen, Hoenders Dekkers Zinsmeister architecten Alendorperweg 33 Nieuwbouw woning met praktijkruimte
D2 D3 D4 D5 D6 D7 E.
Overige bouwplannen Plannen met pre-advies, lijst d.d. 26 augustus 2004
F. F1 F2 F3
Nagekomen plannen Schoolstraat 24 Rijksstraatweg 77 Koolwitjeshof 2
G.
Rondvraag
Uitbreiden bedrijfsruimte Plaatsen twee dakkapellen en dakterras Afsluiten inpandig balkon
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 31 augustus 2004
A.
Ingekomen stukken en mededelingen Geen onderwerpen.
B.
Notulen Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 17 augustus 2004 De notulen worden met enkele wijzigingen vastgesteld.
C.
Algemeen Geen onderwerpen.
D. D1 (R)
Bouwplannen De Wetering Noord, kavel G5, gebouw A BV2043453 Nieuwbouw bedrijfsgebouw Ekris, schetsontwerp Aanvraag: Ekris bv Ontwerp: ONL architecten Architect Oosterhuis licht toe dat het ontwerp betrekking heeft op twee gebouwen voor dezelfde eigenaar. De gebouwen zijn in samenhang met het achterliggende cockpitgebouw ontworpen. De inrit - tussen beide gebouwen - krijgt het karakter van de Proostwetering, smaller maar ook openbaar. De gebouwen hebben geen richting meegekregen, maar gaan met de inrit mee de hoek om. De architectuur van de gebouwen is sterk gekoppeld aan de constructie: een diagonale constructie met glasbeplating, gebold. Aan de zijde van het cockpitgebouw zijn de wanden gesloten. De entrees zijn op de hoeken gelegen en met de showroomvloer op 1.20 meter kan het parkeren eronder gesitueerd worden. Ook de toegangen tot deze parkeergarages zijn verwerkt in de hoeken en worden in het landschap opgenomen. Een beperkt aantal parkeermogelijkheden wordt gerealiseerd aan weerszijden van de inrit. Het logo van het uitbatende automerk wordt in de bolling, achter het glas, verwerkt. Supervisor Eversdijk reageert positief op de voorstellen. Ook de commissieleden zijn positief over de architectonische opzet van de gebouwen, maar plaatsen nog kanttekeningen bij de terreininrichting. De architect geeft aan de gebouwen te willen combineren met een golvend landschap, maar het straatje met aan weerszijden parkeren en hekken voldoet niet aan dit beeld. Een plein, als 'een landschap tussen twee gebouwen in', zou meerwaarde opleveren voor de gebouwen. Er wordt gesuggereerd het idee van parkeervakken te verlaten en over te gaan op 'wild' parkeren: laat de auto's het terrein bepalen waardoor ook de gebouwen meer met elkaar verbonden worden. De commissie verzoekt om nadere studie naar een 'expositieplein'.
D2 (R)
Papendorp, De Taats Zuid Bedrijfsgebouw Domus Medica, schetsontwerp Aanvraag: Domus Medica Ontwerp: Van den Oever Zaaijer en partners Architect Zaaijer licht toe dat het gebouw is opgebouwd uit vijf zichtbare volumes. Op de begane grond en de eerste verdieping worden restaurant en congrescentrum gesitueerd. Door het middenblok iets terug te plaatsen wordt er meer ruimte gecreëerd bij de entree. De hoekgebouwen krijgen extra hoogte, de naamsaanduiding zal hier ook op komen te staan. Het tweelaags parkeren komt ondergronds. Supervisor Verschuren heeft schriftelijk een aantal opmerkingen aan de commissie doorgegeven: * De verschillende bouwdelen moeten meer de uniforme hoogte met de dakrand op 30 meter boven straatpeil krijgen. * De gevel aan de Mercatorlaan dient aantrekkelijker gemaakt te worden bijvoorbeeld met behulp van doorzichten. * De vrees bestaat voor levenloze gevels op de eerste bouwlaag aan de straat vanwege het daar geplaatste programma. * De opzet moet logische mogelijkheden bieden om de toekomstige nieuwbouw aan de achterzijde te laten aansluiten. Ook de commissie heeft een aantal opmerkingen over het ingediende voorstel. Naar haar mening is de betekenis van de Taats, vastgelegd in het Stedenbouwkundig Plan, te weinig meegenomen in het ontwerpproces. De Taats is geformuleerd als een strenge, massieve bebouwingsstrook in een open landschap. In het voorliggende ontwerp zitten een aantal aspecten die deze 'rol' niet onderschrijven. Essenties als massiviteit, uniforme
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 31 augustus 2004
2
hoogte en een doorgaande luifel gecombineerd met functies op de begane grond worden gemist. Het gebouw is te los ontworpen, meer strengheid is vereist met name ook gezien de koppositie van het gebouw. Zij vreest dat door de 1,20 meter hoge plint de relatie met de straat verloren gaat; gecombineerd met de luifel verwordt de straat tot niemandsland. De opzet van de Taats een verzameling van de functies op de begane grond - moet gevolgd worden. De commissie pleit voor meer toegankelijkheid vanaf de straat. Ook bestaat er twijfel over het tussenliggende deel met holle wand. De hier gekozen andersoortige beeldtaal gaat ten koste van de samenhang van het complex. Tevens acht de commissie deze architectuur passender aan een plein dan aan de kop van de Taats. Haar voorkeur gaat uit naar een meer logische en meer eenvoudige gevelbehandeling, passend in de blokvorm van de Taats. De commissieleden vragen zich af hoe het laden en lossen is geregeld tussen het gebouwencomplex van OIII en onderhavig gebouw. Optie zou kunnen zijn om meer in het bouwvolume te incorpereren. De expedities van de verschillende bedrijven moeten in ieder geval op elkaar afgestemd en misschien per steeg meer geclusterd worden. Er wordt voor gepleit de expeditie zorgvuldig te ontwerpen. Door het ontwerpen van de steeg kan een aanzet worden gegeven voor de toekomstige nieuwbouw. Aan de supervisor wordt meegegeven het laden en lossen afwisselend per steeg te organiseren, zodat niet in iedere steeg het laden en lossen 'halfzijds' plaats vindt (om en om). De commissieleden hebben enige twijfels over de schaal van dit gebouw ten opzichte van het ernaast gelegen grote complex van OIII. De architect wordt verzocht de opmerkingen van de supervisor en de commissie nader te bestuderen. Een gewijzigd plan wordt tegemoet gezien. D3 (R)
Papendorp, De Taats Noord Nieuwbouw kantoorgebouw VVAA, v.o. Aanvraag: VVAA Ontwerp: JHK architecten (zie notulen van 17/08 2004) Architect De Jonge geeft aan graag een advies te krijgen op basis waarvan een artikel 19procedure gestart kan gaan worden. Naar aanleiding van de vorige planbehandeling zijn een aantal planwijzigingen doorgevoerd. De entree is ruimer opgezet, het overbruggen van het 1,20 meter hoogteverschil vindt pas plaats in de hal. Door de ligging van het bedrijfsrestaurant wordt de hoek op transparante wijze opgevuld. De symmetrie van de boardrooms is opgeheven door slechts op één hoek een dergelijk groot venster te plaatsen. Een dakrand is aan het ontwerp toegevoegd. De toekomstige 'achterburen' hebben aangegeven te willen aansluiten op het afgedekt parkeren. De ontwikkelaar van dit project is bezig ook het tweede kwadrant in bezit te krijgen. De commissie vindt het ontwerp verbeterd en heeft waardering voor de ontwikkeling van de gevel. Voor wat betreft het achtergebied adviseert zij enige flexibiliteit in de plannen op te nemen: indien het afgedekt parkeren niet slaagt in de planvorming van de 'achterburen' zou het wenselijk zijn om gezamenlijk tot een oplossing te komen. De commissieleden dringen aan op verhoging van de haakse vleugel aan de noordzijde. Voor wat betreft de voorgevel wordt geadviseerd om bij de insnedes ook de zijwanden in glas uit te voeren ten behoeve van de transparantie. Door het glas in de voorgevel door te werken tot op de vloer, krijgt de luifel ook betekenis. Voor de commissie kan de aanvrager een start maken met de artikel 19-procedure, onder voorbehoud van het oordeel van supervisor Verschuren (wegens vakantie geen inzage gehad in aangepaste versie).
D4 (R)
Papendorp, Groenewoud Nieuwbouw kantoorgebouw, v.o. Aanvraag: VABO ontwikkeling Ontwerp: Ivar Hopstaken (zie notulen van 06/07 en 17/08 2004) Architect Hopstaken licht toe de transparantie nog meer vergroot te hebben. De commissie oordeelt positief over het aangepaste ontwerp. Zij adviseert de architect de zonwering goed te detailleren. Voor wat betreft het inrichtingsplan dringt zij aan op het goed in de situatie zetten van het gebouw. De commissie ziet een helder
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 31 augustus 2004
3
inrichtingsplan tegemoet waarin materiaalgebruik en de positionering van de bomen aan bod komen in relatie tot de belendende kavels. D5 (R)
Papendorp, Groenewoud Nieuwbouw kantoorgebouw, d.o. Aanvraag: Kroon Vastgoed Ontwerp: ZZDP (zie notulen van 06/07 2004) Architect Deur heeft de kleurtoepassing en detaillering nader uitgewerkt. De gevels worden uitgevoerd met doorzichtig en ondoorzichtig glas in een grijstint. Het ondoorzichtige glas bevindt zich hoofdzakelijk ter hoogte van de borstweringen, waarbij gebruik gemaakt wordt van een soort zeefdruk met een antracietbeplating erachter. De commissie complimenteert de architect met de doorgewerkte helderheid in het ontwerp. Gesuggereerd wordt om de zeefdruk op de binnenste beplating aan te brengen: hierdoor oogt het gebouw nog transparanter en vormen de beide typen beglazing meer één geheel hetgeen het effect van een glazen volume nog meer versterkt. Voor de terreinaanleg wordt verzocht deze zorgvuldig in samenspraak met de buurpanden te ontwerpen.
D6 (R)
Het Zand, Waterwijk BV2042663 Bouw van 28 woningen, d.o., planwijziging Aanvraag: Hopman Interheem Groep Ontwerp: Hoenders Dekkers Zinsmeister architecten (zie notulen van 17/02 2004) Supervisor Ebberink en architect De Goeij zijn aanwezig. De voornaamste planwijziging betreft de buitenruimte van de woningen: de grote woningen met beperkte buitenruimte verkopen niet. Tuinen zijn hier geen optie, omdat deze niet passen in de stedenbouwkundige opzet van dit gebied. Voorgesteld wordt om de balkons te vergroten als een doorlopende steiger voor de woningen langs. Naar de mening van zowel architect als supervisor betekent deze wijziging zelfs een planverbetering omdat het het geheel steviger maakt en in verhouding met de schaal van het project is. Schermen zorgen voor de noodzakelijke nuancering. De commissieleden delen de mening van de architect en supervisor niet. Door het uitlijnen van de balkons wordt het effect van woningen aan het water minder, er is nu meer sprake van een straat aan het water. De gekozen oplossing is naar het idee van de commissie erg hard. Vanwege de versmalling van de waterweg moet er gezocht worden naar een meer subtiele oplossing. Als optie wordt meegegeven om de doorlopende lijn meer in te snijden en meer te ontwerpen als waterterrassen. Alternatief kan zijn om, afhankelijk van de ligging, de bestaande loggia's of terrassen te vergroten. Het water moet meer ervaren worden en meer subtiliteit en wisseling is gewenst. Om het effect van in het water staande woningen te behouden is de hoekoplossing ook cruciaal. De architect wordt om een heroverweging verzocht.
D7 (R)
Alendorperweg 33 Principe-aanvraag nieuwbouw woning met praktijkruimte na sloop van een tuinderswoning Aanvraag: W. Griffioen Ontwerp: Getrabo (zie notulen van 06/07 2004) Ontwerper Stam en opdrachtgever Griffioen zijn aanwezig om de aanvraag toe te lichten. Bij een eerdere planbehandeling had de commissie bezwaar tegen de asymmetrische opzet van de aanbouwen. Het betreft echter een uitwaaierend kavel waar ruimte is voor de aanbouwen met behoud van het zicht op de toekomstige Vikingrijn. Door de belendende bebouwing is de aanbouw aan de rechterzijde vanaf de Alendorperweg niet zichtbaar. De toelichters pleiten voor het handhaven van beide uitbouwen: naar hun mening wordt de belasting aan één zijde te groot voor het belendende perceel, de woning komt in disbalans én programmatisch is deze invulling wenselijk. De commissie laat zich door de toelichting en het aanvullende beeldmateriaal overtuigen en keurt aanbouwen aan beide zijden van de achtergevel goed. Als aanbeveling wordt meegegeven te overwegen de aanbouwen niet in eenzelfde lijn te plaatsen: gezien het verschil in functie is dit niet nodig en de symmetrische, statische
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 31 augustus 2004
4
indruk wordt opgeheven door te spelen met de positionering van de aanbouwen. Ook hier geldt het belang van een zorgvuldig ingerichte buitenruimte. Aanvraag is akkoord. E.
Overige bouwplannen Deze plannen op de lijst d.d. 26 augustus zijn met een preadvies van de secretaris aan de commissie voorgelegd. De leden van de commissie hebben besloten de advisering over te nemen. De preadvisering van betreffende plannen is verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals vastgesteld in de welstandsnota. Samenvattend: Open: Verandering en handhaving is beide mogelijk, zowel naar structuur als naar architectuur Respect: Essentiële eigenschappen van de aanwezige bebouwings- en omgevingskarakteristiek worden gerespecteerd Behoud: Behoud en herstel van het aanwezige bebouwingsbeeld en versterken van de bestaande of historisch bepaalde karakteristiek van stedenbouwkundige, architectonische, landschappelijke of cultuurhistorische aard. Stimulans: Het gebied vraagt vanwege zijn bijzondere of markante karakter in het kader van welstand om extra aandacht voor versterking en stimulering van het beeld Indien van toepassing zijn aanvragen op de sneltoetscriteria getoetst of conform de aanbevelingen zoals geformuleerd in de welstandsnota. Derhalve gaat de commissie met de preadviezen van deze plannen akkoord.
F. F1
Nagekomen plannen Schoolstraat 24 BV2040032 Bouwaanvraag voor het uitbreiden van bedrijfsruimte Aanvraag: E. Goselink / Secrass Ontwerp: GSB De commissie heeft in de vergadering van 11/05 2004 de bouwaanvraag goedgekeurd door bekrachtiging van het preadvies op de bouwlijst van 26/04 2004 (agendapunt E). Op verzoek van Juridische Zaken wordt om een aanvullend advies van de commissie gevraagd vanwege ingediende bezwaarschriften. De commissie is van mening dat de architectuur van de woningen dakkapellen verdraagt. Door uit te breiden in drie elementen is architectonisch zorgvuldig omgesprongen met het dakvlak en blijft deze als onlosmakelijk onderdeel van dit type architectuur voldoende herkenbaar. Geconcludeerd wordt dat de instemming met het verstrekte preadvies niet herzien hoeft te worden: het betreft architectonisch een zorgvuldig voorstel dat geen afbreuk doet aan de architectuur. De commissie merkt daarbij op dat met de komst van de nieuwe Woningwet per 1 januari 2003 van overheidswege aangestuurd wordt op een meer tolerant beleid voor het plaatsen van dakkapellen aan de achterzijde. Onder bepaalde voorwaarden zijn deze zelfs vergunningsvrij verklaard. De commissie meent dat haar adviezen ook conform deze teneur verstrekt dienen te worden.
F2 (R)
Rijksstraatweg 77 BV2043026 Bouwaanvraag voor twee dakkapellen en een dakterras aan de achterzijde van een woning Aanvraag: A.H. Hendriks Ontwerp: Bouwkundig Adviseur M.M. Hoogendoorn Enige uitbreiding in het dakvlak behoort hier tot de mogelijkheden, maar de mate waarin in deze aanvraag de woning wordt vergroot tast de oorspronkelijke architectuur teveel aan. De kenmerkende mansardekap gaat door de veelheid aan uitbreidingen verloren. Ook de opzet van het bouwblok raakt sterk in disbalans. Tevens is in het gemeentelijk beleid vastgelegd dat bij mansardekappen in het bovenste dakschild geen dakkapellen mogen worden geplaatst én dat er geen stapeling van dakkapellen wordt toegestaan. Dit beleid is overgenomen in de recent vastgestelde sneltoetscriteria en de commissie ziet geen reden om hier in dit geval vanaf te wijken. Uitbreiding in het onderste dakschild behoort tot de mogelijkheden (maximale breedte tot buitenmuur 1 meter; 0,50 meter tot de scheidingsmuur met het belendende pand). Een toegang tot het dakterras kan hierin opgenomen worden; tegen het dakterras bestaat geen bezwaar. Aanvraag wordt in deze vorm afgewezen.
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 31 augustus 2004
5
F3 (R)
Koolwitjeshof 2 BV2043544 Aanvraag afsluiten inpandig balkon met schuiframen Aanvraag: S. Azimi Nowbar Ontwerp: onbekend De commissie acht het omzetten van een loggia tot serre voorstelbaar, maar alleen op de begane grond en mits dit zorgvuldig ontworpen wordt in de architectuur van het gebouw. Overleg met het oorspronkelijk architectenbureau Kristinsson is noodzakelijk. Aanvraag is in principe akkoord.
G
Rondvraag Geen onderwerpen.
De volgende vergadering is vastgesteld op 14 september 2004.
De voorzitter,
De secretaris,
P. Vermeulen
J. Koning
Per 1 juli 2004 wordt de welstandsadvisering verricht op basis van de aan de verschillende beleidsniveaus verbonden criteria zoals geformuleerd in de welstandsnota 'De schoonheid van Utrecht' (vastgesteld door de raad van de gemeente Utrecht d.d. 24 juni 2004). (O) = open (R) = respect (B) = behoud (St) = stimulans (Ont) = ontwikkelingsgebied
Commissie Welstand en Monumenten West d.d. 31 augustus 2004
6
