10/11/2014
F ra n k y De Vo s Aromatherapeut Reikimaster
Ch rist in e De Bo ssch ere Palliatief verpleegkundige Docent Palliatieve Zorg
Aromatherapie 27 november 2014
1
Aromatherapie
Voornaamste doelen in palliatieve zorg
psychische (in mindere mate ook fysische) ongemakken van de palliatieve patiënt trachten te verminderen opheffen van sociaal isolement van de patiënt vb. tgv geur… een aangenaam leefklimaat voor de patiënt en omgeving scheppen ook de zorgverlener en mantelzorger vindt kracht en comfort door het werken met aromatherapie 2
Aromatherapie.
3
1
10/11/2014
Aromatherapie
Hoe?
verstuiving – opsnuiven in massageolie in badolie
Noot: verlichting bij het stervensproces: wierook en mirre… 4
5
Wat is Aromatherapie? Definities Aromatherapie is een interventie waarbij men gebruik maakt van geuren, in de vorm van etherische oliën. ( Thi jssen - Ker stens & H up kens, 2006)
Het gebruik maken van de natuurlijke geuren van de etherische oliën in aromatische planten om het fysieke, mentale en emotionele welzijn te vergroten. ( H a r d i ng, 2008) 6
2
10/11/2014
Essentiële oliën, E.O. Enfleurage: verdamping via alcohol Solventen: onderdompeling in oplosmiddelen vb aceton Persing: vb de schil van een citroen Distillatie: via stoom
persing
distillatie
condensatie
Essentiële olie
vluchtig hoge concentratie lichter dan water niet oplosbaar in water oplosbaar in plantaardige oliën en alcohol kwaliteit!
Hydrolaten
niet-allergeen niet irriterend voor slijmvliezen bruikbaar voor ouderen en kinderen bevat een laag % EO !! vervalsingen 7
Plantaardige oliën
persing
maceratie
basis olie
medicinale olie
Vettig drager: vb: olijfolie, zoete amandelolie,… omega 3-6-9 8
Enkele aandachtspunten!!! opgelet voor het aanschaffen van goedkope E.O. -> de olie kan van mindere kwaliteit zijn liefst bij een erkende aromatherapeut olie steeds bewaren op donkere, koele plaats olie steeds bewaren in donkere flesjes olie niet langer gebruiken dan de opgegeven vervaldatum zelfgemaakte synergieën, zalfjes, massageoliën bewaren langer door het toevoegen van tarwekiem-olie
9
3
10/11/2014
Aromatherapie in de toepassing Afhankelijk van de opleiding worden er verschillende accenten gelegd maar de basis is algemeen gelijklopend. Er is zijn verschillende strekkingen zoals een: Franse school Engelse school Oosterse school 10
Essentiële oliën Opgelet : enkele aandachtspunten! allergische patiënten, dus niet onverdund gebruiken op grote oppervlakken gebruik een drager in een bad, olie is niet oplosbaar in water nooit essentiële olie puur innemen ! nooit pepermuntolie gebruiken in een bad ! vermijd contact met slijmvliezen handen wassen na geven van een massage 11
Essentiële oliën Een synergie is een mengsel van etherische oliën, die je kan verstuiven of toevoegen aan een drager. Synergieën zijn ook kant en klaar verkrijgbaar in de handel. Het geeft natuurlijk een meerwaarde om de synergie zelf te maken. Ik maak steeds persoonsgerichte synergieën. Ik laat voor het mengen, de klant/patiënt ruiken. Dat kan via de flesjes samen of via geurstrips. Iedere etherische olie ondersteunt de andere olie waardoor een wijd spectrum verkregen wordt. 12
4
10/11/2014
Essentiële oliën Voorbeeld van een synergie: ‘Harmonie’ Kamille(echte): angst, gebrek zelfwaardering, frustratie, slapeloosheid, ongerustheid Ceder(atlas): te neergeslagen gevoel, angsten Rosalina (wilde roos): bij stress, stimulans voor mensen die zich ‘down’ voelen Gebruik: verstuiven (puur), massage, bad Basis: neutrale basisolie (zoete amandel), neutrale badolie, bad- of douchegel 13
Essentiële oliën Aandachtpunten bij het maken van een mengsel!
de therapeutische waarde stijgt oliën gebruiken van dezelfde familie essentiële oliën van dezelfde afkomst essentiële oliën die goed ruiken samen mengen (laat persoon op voorhand snuiven…) Dit indien men niet bedreven of ervaren is! 14
E.O.
Bad
Verstuiving
Massage
Basilicum*
-
x
x
Bergamot
-
x
x
Kamille**
x
x
x
Lavendel
x
x
x
Mandarijn
x
x
x
Geranium**
x
x
x
Jeneverbes*
-
x
x
Marjolein*
-
x
-
Melisse
-
x
x
Neroli**
x
x
x
Roos**
x
x
x
Vetiver
-
x
x
Wierook
-
x
x
Ylang Ylang
x
x
x
Relaxatie
* Afhankelijk het tijdsstip ** Zeer duur 15
5
10/11/2014
E.O.
Bad
Verstuiving
Massage
-
x
-
Citroen
-
x
-
Geranium
x
x
x
Pepermunt
-
x
-
Rozemarijn
-
x
-
Salie
-
x
x
Spar
-
x
-
Tea tree
-
x
-
Basilicum
Concentratie en geheugen
16
Bad
Verstuiving
Massage
Basilicum
E.O.
-
x
x
Kamille
-
x
x
Lavendel
-
x
x
Pepermunt*
-
x
x
Pijnstillend
*Pepermunt is een gevaarlijke olie, veroorzaakt onderkoeling zelfs bij één druppel.
17
Problematiek
E.O.
Gebruikswijze
kwalijke geuren
Geranium, Spar
verstuiving
breuken
Strobloem*
massage
schimmels
Tea Tree**
bad, massage
spieren
Lavendel**, Rozemarijn, Wintergreen*
bad, massage
ontstekingen
Eucalyptus-
massage
vb. tenniselleboog
weerstand
citroen*
Ravensara, Eucalyptusradiata*
bad, massage, verstuiving
Andere toepassingsgebieden
* Kan onder de vorm van zalven en kompressen ** Puur gebruiken 18
6
10/11/2014
Hydrolaten (bloemenwaters) Een hydrolaat is het vocht dat overblijft na distillatie van etherische oliën. Het bevat nog sporen van de etherische olie en heeft hetzelfde werkingsgebied, maar in veel mindere mate. Hydrolaten bevatten geen bewaarmiddelen, zijn zuiver en onverdund. Hydrolaten zijn heel delicate producten, bewaar ze daarom in donkere glazen flessen, op een koele en donkere plaats. 19
Hydrolaten (bloemenwaters) Geuren: Geranium, Oranjebloesem, Roos Mondwater: Salie Wonden, jeuk: Roomse kamille, Lavendel, Pepermunt Relaxerend: Oranjebloesem, Roos, Lavendel Infectie: Roomse Kamille 20
Wanneer hydrolaten gebruiken?
bad spoelingen kompressen haar- & huidverzorging sprays gorgelen & mondspoelingen culinair gebruik 21
7
10/11/2014
Lichaamsmassage dosis: 1-3%
Massageolie
Dosering
Etherische olie
100 ml
1-3% EO
20-60 dr
50 ml
1-3% EO
10-30 dr
10 ml
1-3% EO
2-6 dr
Basis: plantaardige olie, neutrale crème 22
Gezichtsmassage dosis: 0,5%
Massageolie
Dosering
Etherische olie
50 ml
0,5% EO
5 dr
10 ml
0,5% EO
1 dr
Basis: plantaardige olie bruikbaar voor gezicht (vb. jojoba) of een neutrale crème 23
Bad
Bad
Etherische olie
Zit- of ligbad
5-10 dr
Voetbad
5-10 dr
Gebruiken in een drager: badzout, neutrale badolie, melk 24
8
10/11/2014
Patiënten in de palliatieve zorg zijn zeer kwetsbaar, zo ook hun zelfbeeld. Zorg er daarom steeds voor een drager op basis van melk te gebruiken tijdens het geven van een bad.
Respect 25
De Bosschere Christine - Prague
26
DA NK VOOR D E A A NDACHT
GENIET VAN DE WORKSHOP AROMATHERAPIE!
27
9
