Palliatieve zorg in het ziekenhuis Met een transmurale knipoog Palliatieve zorg als natuurlijke bondgenoot in de high-tech omgeving van het ziekenhuis
Supportive Care
Focus of Care
End-of-life Care
Bereavement Care
Anti-cancer Therapy (currative, life-prolonging or palliative in intent)
Diagnosis
6-Month Prognosis
Time
Death
Illness Acute
Chronic
Uitnodiging donderdag 12 april 2012 Hotel en Congrescentrum Papendal Arnhem
Advanced Life-threatening
Bereavement
INLEiding In toenemende mate raken ook in Nederland ziekenhuizen geïnteresseerd in palliatieve zorg intramuraal. Echter in de praktijk blijkt het ontwikkelen en implementeren van palliatieve zorg in het ziekenhuis een complex traject. Zelfs als wordt gehandeld in lijn met een vooraf opgesteld onder nemingsplan. Complexiteit begint in feite al met het probleem van herkenbaarheid van palliatieve zorg in het ziekenhuis. In nog op te stellen visie en missie documenten wordt door de opstellers veelal lang stil gestaan bij het adequaat omschrijven van thema’s. Zoals hoe palliatieve zorg in het ziekenhuis te definiëren, hoe het inhoud te geven, hoe het uit te voeren, hoe op te leiden, hoe het te financieren en hoe de kwaliteit van handelen zichtbaar te maken en te borgen. Maar palliatieve zorg gaat verder dan het ziekenhuis alleen. Het gaat over de instellingen heen. Met andere woorden; ziekenhuizen zullen zich in hun palliatieve ambities ook moeten beraden over vorm en inhoud van transmuraliteit van zorg. Over al deze en andere thema’s hebben de onderstaande ziekenhuizen in de afgelopen periode
Organiserende ziekenhuizen: • Jeroen Bosch Ziekenhuis Den Bosch – Tineke Smilde • Martini Ziekenhuis Groningen – Annette van der Velden • Maxima Medisch Centrum Eindhoven / Veldhoven – Art Vreugdenhil • Rijnstate ziekenhuis Arnhem / Zevenaar – Joep Douma • UMC Groningen – An Reyners • UMC Nijmegen – Kris Vissers • UMC Rotterdam – Karin van der Rijt • UMC Utrecht – Alexander de Graeff • VUMC Amsterdam – Wouter Zuurmond
frequent contact met elkaar gehad en naar aanleiding daarvan het idee opgevat hierover een landelijke dag te organiseren onder auspiciën van het landelijk ondersteuningspunt palliatieve zorg Agora, de Nederlandse Vereniging voor professionele palliatieve zorg (Palliactief), de sectie palliatieve zorg van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) en de sectie palliatieve zorg van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Ter voorbereiding op de diverse workshops in de middag zullen in de ochtend een aantal inleidende voordrachten gegeven worden die naar verwachting voldoende inspiratie zullen opleveren voor levendige discussies in de middag. Namens de onderstaande ziekenhuizen hoop ik u te mogen begroeten op 12 april 2012 in Hotel en Congrescentrum Papendal te Arnhem. Joep Douma internist-oncoloog / palliatieve zorg
programma 08.45 uur
Registratie en ontvangst met koffie en thee Dagvoorzitter Kris Vissers
09.30 uur
Welkomstwoord Gert de Bey
09.40 uur Palliatieve zorg in een academisch ziekenhuis “Wat is de rol van het UMC binnen de palliatieve zorg?” Karin van der Rijt 10.05 uur Palliatieve zorg in een topklinisch ziekenhuis “Het pionierschap voorbij” Joep Douma 10.30 uur Palliatieve zorg in een streekziekenhuis “Barrières, barrières” Sabine Netters 10.55 uur Palliatieve zorg in een huisartsenpraktijk “Centrale regie in transmuraliteit?” Bernardina Wanrooij 11.20 uur Palliatieve zorg. Hoe nu verder? “Gedachten van een bevlogen visionair” Kris Vissers 11.45 uur
Pauze met koffie en thee
12.05 uur
Start workshops Ronde 1 (1 t/m 6)
Workshop 1 Palliatieve zorg in het ziekenhuis “Onvermijdelijk voor kwalitatief goede zorg in een high tech omgeving?” Gast: Patricia van Mierlo, geriater, Arnhem / Zevenaar Moderatoren: Wouter Zuurmond / Jenneke van Veen / Philo Werner Rapporteur: Tineke Smilde Workshop 2 Palliatieve zorg in het ziekenhuis “Keuze in modellen van zorg?” Gast: Maaike Veldhuizen, specialist ouderenzorg, Helmond Moderatoren: Joep Douma / Saskia Teunissen / Lia van Zuylen Rapporteur: Art Vreugdenhil
programma Workshop 3 Palliatieve zorg in het ziekenhuis “Altijd van projectplan tot ondernemingsplan?” Gast: Hans Alofs, adviseur palliatieve zorg IKZ, Eindhoven Moderatoren: Jeroen Hasselaar / Jan Willem van Maarschalkerweerd / Gabriella Serreli Rapporteur: Jeroen Hasselaar Workshop 4 Palliatieve zorg in het ziekenhuis “Een netwerk partner van onschatbare waarde?” Gast: Sylvia Verhage, verpleegkundig specialist oncologie / palliatieve zorg, Den Bosch Moderatoren: Alexander de Graeff / Andre Rhebergen/ Corrie vanTol Rapporteur: An Reyners Workshop 5 Palliatieve zorg in het ziekenhuis “Bepalend voor patiënten en naasten perspecief?” Gast: Sabine Netters, internist-oncoloog / palliatieve zorg, Emmen Moderatoren: Yvonne van Gilse / Annette van der Velden / Laurence Maes Rapporteur: Annette van der Velden Workshop 6 Palliatieve zorg in het ziekenhuis “Generieke en speciële deskundigheidsbevordering een beslissende factor?” Gast: Frans Baar, specialist ouderen geneeskunde, Rotterdam Moderatoren: Mariella van Dongen / Anouk Straus / Manon Boddaert Rapporteur: Bernardina Wanrooij 13.05 uur Lunch 14.00 uur
Workshop ronde 2 (1 t/m 6)
15.00 uur
Pauze met koffie en thee
15.20 uur
Workshop ronde 3 (1 t/m 6)
16.20 uur Plenaire terugkoppeling uitkomsten workshops o.l.v. Kris Vissers in samen werking met de diverse rapporteurs van de workshops 16.50 uur
Afsluiting met een drankje en een hapje
Sprekers Lijst van sprekers en moderatoren op volgorde van verschijning: •D rs. G. de Bey voorzitter Raad van Bestuur Rijnstate ziekenhuis, Arnhem / Zevenaar • Mevr. prof. dr. C.C.D. van der Rijt hoogleraar palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum Erasmus, Rotterdam - Daniel den Hoed Oncologisch Centrum Rotterdam •Drs. J. Douma MSc internist-oncoloog / palliatieve zorg Rijnstate ziekenhuis, Arnhem / Zevenaar • Mevr. drs. F.J.S. Netters internist-oncoloog / consulent palliatieve zorg Scheper Ziekenhuis, Emmen • Mevr. drs. B.S. Wanrooij huisarts / palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum, Amsterdam • Prof. dr. K.C.P. Vissers hoogleraar palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen • Mevr. drs. J. van Veen voorzitter ZonMw verbeterprogramma palliatieve zorg, Den Haag • Prof. dr. W.W.A. Zuurmond hoogleraar palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum Vrije Universiteit, Amsterdam • Mevr. drs. P.T. Werner internist-oncoloog / palliatieve zorg VieCuri Ziekenhuis, Venlo • Mevr. dr. T.J. Smilde internist-oncoloog / palliatieve zorg Jeroen Bosch Ziekenhuis, Den Bosch • Mevr. dr. S.C.C.M. Teunissen directeur Academisch Hospice Demeter, De Bilt/ universitair hoofddocent Universitair Medisch Centrum, Utrecht • Mevr. dr. C. van Zuylen internist-oncoloog / palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum Erasmus, Rotterdam - Daniel den Hoed Oncologisch Centrum, Rotterdam
• D r. G. Vreugdenhil internist-oncoloog / palliatieve zorg Maxima Medisch Centrum, Eindhoven / Veldhoven • Mevr. dr. A.K.L. Reyners internist-oncoloog / palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum, Groningen • Dr. J. Hasselaar wetenschappelijk medewerker palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum St. Radboud, Nijmegen • J.W. van Maarschalkerweerd contract manager inkoop 2e lijnszorg Menzis zorgverzekering, Enschede • Mevr. G. Serreli MSc wetenschappelijk medewerker palliatieve zorg Rijnstate ziekenhuis, Arnhem / Zevenaar • Dr. A. de Graeff internist-oncoloog / palliatieve zorg Universitair Medisch Centrum, Utrecht, Academisch Hospice Demeter, De Bilt • Drs. A. Rhebergen directeur landelijk ondersteuningspunt palliatieve zorg Agora, Bunnik • Mevr. C. van Tol directeur Academisch Hospice Kuria, Amsterdam, Universitair Medisch Centrum Vrije Universiteit, Amsterdam • Mevr. drs. Y. van Gilse directeur LOC, Zeggenschap in Zorg, Utrecht • Mevr. drs. A.W.G. van der Velden internist-oncoloog / palliatieve zorg Martini Ziekenhuis, Groningen • Mevr. L.M. Maes senior beleidsmedewerker Nederlandse Federatie Kankerpatiëntenorganisaties, Utrecht • Mevr. drs. M.M. van Dongen - Schmetz directeur kennis en kwaliteit Integraal Kanker Centrum Nederland, Utrecht • Mevr. A. Straus MSc onderwijskundige, adviseur leerhuis Rijnstate ziekenhuis, Arnhem / Zevenaar • Mw. drs. M.S.A. Boddaert arts palliatieve geneeskunde, Hospice Bardo en Spaarne ziekenhuis, Hoofddorp
Algemene Informatie Datum en Locatie donderdag 12 april 2012 Hotel en Congrescentrum Papendal Arnhem (www.papendal.nl) Accreditatie Accreditatie wordt aangevraagd bij het ABAN (Accreditatie Bureau Algemene Nascholing, Utrecht) en voor verpleeg kundig specialisten bij de V&VN Doelgroepen medisch specialisten, (ziekenhuis) apothekers, paramedici, huisartsen, artsassistenten (in opleiding), verpleegkundig specialisten, beleidsmedewerkers en (ziekenhuis) management. Allen betrokken bij (transmurale) palliatieve zorg. Daarnaast vertegenwoordigers van patiënten verenigingen palliatieve zorg. Inschrijving U kunt zich voor het symposium aanmelden via het inschrijfformulier op de website van Rijnstate www.Rijnstate.nl Klik hier NB: Het maximum aantal deelnemers is vastgesteld op 250. De inschrijvingen worden behandeld op volgorde van binnenkomst. Bij overschrijding van het maximum aantal deelnemers krijgt u automatisch bericht over uw plaats op de wachtlijst. Kosten inschrijving De kosten voor deelname aan het symposium bedragen € 135,= inclusief consumpties. Na inschrijving krijgt u een factuur voor betaling toegestuurd. Annuleringsvoorwaarden U kunt alleen annuleren via email:
[email protected] Indien u vóór 22 maart 2012 annuleert krijgt u na aftrek van administratiekosten € 110,= gerestitueerd. Na 22 maart 2012 vindt geen restitutie meer plaats.
Organisatie en informatie Studie Congrescentrum Rijnstate ziekenhuis Arnhem / Zevenaar (
[email protected]) Postbus 9555 6800 TA Arnhem Telefoon: 088-0057840 Sponsoren Hoofdsponsor: • MSD B.V. Haarlem Sub-sponsoren: • Amgen B.V. Breda • Janssen B.V. Tilburg • GlaxoSmithKline B.V. Zeist • Mundipharma B.V. Hoevelaken • Novartis B.V. Arnhem • Nycomed B.V. Hoofddorp • ProStrakan B.V. Heemstede • Roche B.V. Woerden • Sanofi-Aventis B.V. Gouda • Therabel Pharma Nederland B.V. Breda Geïnteresseerde verenigingen / gasten • L andelijk ondersteuningspunt palliatieve zorg Agora • Nederlandse Vereniging voor professionele palliatieve zorg (Palliactief) •Sectie palliatieve zorg van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) • Sectie palliatieve zorg van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) • diverse patiëntenverenigingen c.q. koepels waaronder de Nederlandse Federatie Kankerpatiëntenorganisaties (NFK).