5-11-2014
Elkerliek ziekenhuis ‘Zorg dichtbij, heel Elkerliek’
Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis LOOV, 4 november 2014
Ingrid van Asseldonk
• • • •
Modern algemeen ziekenhuis 3 locaties: Helmond, Deurne, Gemert 410 bedden 2750 medewerkers waarvan 140 specialisten
Verpleegkundig specialist palliatieve zorg Programmaleider palliatieve zorg Consulent palliatieve zorg IKNL
Inhoud
Palliatieve zorg, definitie
• Ontwikkelingen palliatieve zorg • Palliatieve zorg in ziekenhuizen • Model Elkerliek ziekenhuis - Werkwijze - Resultaten - Toekomstwensen
Een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en verlichten van lijden d.m.v. signalering en behandeling van problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard.
WHO, 2002
1
5-11-2014
Waar sterven we?
Curatieve en palliatieve aspecten van behandeling van ernstige aandoeningen lopen lange tijd samen en hierbij zullen dus zowel de eerste, tweede als derde lijn betrokken zijn.
Generalistische of specialistische zorg? Het aantal palliatieve patiënten zal door verbeterde behandelmogelijkheden en de vergrijzing dusdanig toenemen dat elk ziekenhuis palliatieve zorg proactief zal moeten organiseren.
Palliatieve zorg en ziekenhuis contradictio in terminis?
Palliatieve zorg behoort in de basis tot het aandachtsgebied van elke specialist, huisarts en verpleegkundige. De ontwikkelingen binnen dit vakgebied vragen daarnaast om specifieke medische en verpleegkundige expertise voor palliatieve zorg in en vanuit het ziekenhuis.
Markeringsgesprek met specialist
2
5-11-2014
Het ziekenhuis voor gerichte symptoombestrijding
Palliatief- terminale zorg
Ferdinand Hodler, 1914
Ervaringen in het Elkerliek ziekenhuis 2007 start met palliatief consulent • Alleen geroepen bij crisissituaties • Gebrek aan goede symptoombestrijding • Verpleging in de knel • Lang doorbehandelen • Onduidelijkheid doel van behandeling: curatief/palliatief beleid • Overlijden in ziekenhuis
Eind 2008: plan palliatief team Elkerliek ziekenhuis
Team symptoombestrijding en palliatieve zorg Elkerliek Sinds juni 2009
Structureel palliatieve expertise in ziekenhuis toevoegen: Arts symptoombestrijding en palliatieve zorg in medische staf en verpleegkundige palliatieve zorg (later VS)
Gespecialiseerd arts en verpleegkundig specialist ´Gebruik makend´ van disciplines uit ziekenhuis
3
5-11-2014
Doelen palliatief team
Een organisatie veranderen…
• Palliatieve zorg zoveel mogelijk daar waar patiënten wonen (met z.m. huisarts als kapitein) • Verbeteren kwaliteit van zorg zowel in het ziekenhuis als ondersteunend in de thuissituatie • Verhogen patiënt tevredenheid • Verhogen efficiency ziekenhuis door afname ligdagen, voorkomen draaideuropnames, voorkomen overlijden in ziekenhuis
Activiteiten
Patiënten met…
• Klinisch: consultatie en medebehandeling • •
• • • • •
Palliatief terminale zorg in het ziekenhuis Symptoombestrijding en actief voorbereiden van ontslag voor palliatief terminale zorg.
• Poliklinische consultatie • Symptoombestrijding • Keuzes in beleid
• Telefonische consultatie huisartsen • Huisbezoeken • Onderwijs
•
Cijfers
Kanker Hart- en vaatziekten Longziekten als COPD Nierfalen Neurologische aandoeningen, bijv. beroerte, ALS, dementie, MS, Parkinson ‘Ouderdom’
Projecten sinds 2009, o.a. 2009 (juni t/m dec)
2010
2011
2012
2013
2014 (t/m 24 oktober)
Klinische 103 consulten/medeb ehandeling
273
319
316
366
343
• Palliatieve zorg bij hartfalen (2009-2011)
Poliklinische consulten
71
282
332
344
406
310
• Pijn bij kanker (2010-2012)
Huisbezoeken
-
8
27 (20/7)
64(37/27)
59 (29/30)
61 (38/23)
Telefonische consultaties
35
148
191
172
174
167
• Afstudeeronderzoek: Palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis: van reageren naar anticiperen (2012)
4
5-11-2014
Huidige projecten en activiteiten • QoL bij palliatieve oncologische patiënten • Implementatie overdrachtsformulier palliatieve zorg • Inbedding in (bestaande) zorgpaden • Voorbereiding symposium oncologie en palliatieve zorg (najaar 2015)
Resultaten I • Meer aandacht voor palliatieve zorg bij verpleging èn specialisten • Verbetering kwaliteit van zorg, betere symptoombestrijding • in het ziekenhuis • Verbetering kwaliteit van overdracht en bereikbaarheid palliatieve expertise na ontslag voor palliatief (terminale) zorg. • Betere symptoombestrijding thuis door adviesfunctie vanuit ziekenhuis
• Betere communicatie met patiënt en familie over palliatief traject.
Resultaten II Efficiency: • Verkorting van ligduur • Afname draaideuropnames • Afname medisch zinloze handelingen • Verminderen van aantal opnames in ziekenhuis om te sterven
Succesfactoren • • • • • •
Deskundigheid team Goede communicatie en PR (gedoseerd) Netwerk/ ketenzorg Laagdrempelig bereikbaar Bekende gezichten (onderdeel van ´ons´ zhs) Veiligheid
Veldhuizen, L.M., Alofs, H., & van Asseldonk, I. (2012). Betere zorg aan het einde. Medisch Contact; 20; 1239-41.
Toekomstwensen • Onafhankelijk van specifieke personen • Financiering/uitbreiding • Continue bereikbaarheid • (Nog) proactievere inzet van het palliatief team • Wetenschappelijk onderzoek
5
5-11-2014
‘You can’t die cured, but you can die healed.’ Dan Frimmer, Time magazine 9/2000
“Elke dag is er één, maar kwaliteit is voorwaarde” Medisch Contact, 26 juni 2014
Hans van den Bosch Huisarts, palliatief arts èn kankerpatiënt
Käthe Kollwitz 1867-1945
Vragen?
6
