Burgerjaarverslag 2007 Gemeente Woudrichem Almkerk
Andel
Giessen
Oudendijk
Rijswijk
Uitwijk
Uppel
Waardhuizen
Woudrichem
de deur staat altijd open 2007 was in veel opzichten een bijzonder jaar, voor de gemeente Woudrichem en voor mij persoonlijk. Bij een terugblik springt natuurlijk als eerste het bezoek van Koningin Beatrix en de Koninklijke familie in het oog. Het was een fantastische dag, mogelijk gemaakt door de zeer grote inzet van veel inwoners en medewerkers. Door de unieke samen werking bij de voorbereiding is de saamhorigheid en het respect voor elkaar in onze gemeente gegroeid. Hopelijk kunnen we daar nog geruime tijd op teren. In dit verslag komen we uitgebreid op het Koninklijke bezoek terug. Minder opvallend, maar even goed erg belangrijk is dat in 2007 veel in beweging is gezet. Er zijn veel plannen gemaakt, aangescherpt en voorbereid. Het werk achter de schermen zogezegd. In 2008 zullen veel van deze plannen tot uitvoering komen. Dan worden ze dus zichtbaar voor iedereen. Ook daarvoor aandacht in dit burgerjaarverslag. We houden u steeds van al die ontwikkelingen op de hoogte via de media zoals de kranten, onze web site en door middel van informatieavonden. Dat is natuurlijk vrij algemene informatie, gericht op een breed publiek. Als u meer gerichte informatie wilt, of wilt weten wat een ontwikkeling voor uw eigen situatie betekent, kunt u bijvoorbeeld een afspraak maken met een medewerker of met een wethouder. Maar ook de discussie in de gemeenteraad is vaak verhelderend. De gemeenteraad vergadert sinds begin dit jaar op een andere manier. Efficiënter en vooral ook begrijpelijker. U leest hier meer over in het artikel op pagina 4. Het kan niet vaak genoeg gezegd worden: de deur van het gemeentehuis staat voor u open. We zorgen er zelf voor dat we op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen in Woudrichem, maar het kan geen kwaad als u ons daarbij helpt. Uw suggesties en ideeën zijn altijd welkom! Voor mij zelf was 2007 het jaar van onze verhuizing naar Woudrichem. Ik ben blij dat ik nu thuis ben in Woudrichem, want het is een fantastische gemeente waar het heerlijk wonen en werken is. Elke dag ben ik weer trots op Woudrichem, op de bedrijvigheid, het natuurschoon, de cultuurhistorie, het verenigingsleven, op alle medebewoners die zich ook in 2007 hebben ingezet voor de leefbaarheid van onze gemeente. Met vriendelijke groeten, Frank Petter burgemeester Woudrichem
Wat is het burgerjaarverslag? De burgemeester brengt elk jaar een burger jaarverslag uit. Het belicht ontwikkelingen in Woudrichem en geeft suggesties hoe inwoners mee kunnen doen of invloed kunnen uitoefenen op het beleid van de gemeente. Omwille van de lees baarheid hebben we een aantal aansprekende onder werpen uitgelicht. Een meer compleet beeld van alles wat de gemeente doet, vindt u onder andere op de website www.woudrichem.nl.
Gastvrije ontvangst op het gemeentehuis Regelmatige bezoekers van het gemeentehuis is het al opgevallen. Er is nu één centrale balie waar iedereen ontvangen wordt. De receptioniste verwijst mensen door naar de andere balies. Als het gesprek daar wat langer duurt, kun je dat nu zittend voeren. Ook is bij de verbouwing rekening gehouden met veiligheid en efficiëntie. Veel is al gezegd over de kleur van de ontvangstbalie. Hard rozerood. Dat valt onmiddellijk op. En dat is ook de bedoeling. Daardoor gaan mensen meteen naar de goede plek, ook zonder verwijsborden. Heel handig als iemand niet zo goed kan lezen. Achter die balie staat de receptioniste die als gastvrouw functioneert. Ze staat de bezoekers te woord en verwijst ze naar de juiste ambtenaar. Woudrichem wil haar burgers op een nette manier ontvangen. Het publieksdeel van het gemeentehuis – daar waar je binnenkomt – is na dertig jaar verbouwd. We leven in een andere tijd dan vroeger, met andere wensen en eisen. Voor de gemakkelijke zaken is een snelbalie gemaakt. Voor zaken die veel tijd vragen is er een zitbalie, zodat je niet steeds hoeft te blijven staan. Als het gesprek vertrouwelijk wordt, kan er verkast
orden naar een gesloten ruimte.Daarnaast zijn er nog w twee ‘gewone’ balies voor burgerzaken. Maar er waren meer redenen om te verbouwen. De overheid stelt tegenwoordig bijvoorbeeld strenge eisen aan de opslag van paspoorten. Daar is nu rekening mee gehouden. Een aantal vaste klanten had ook de gewoonte meteen van de hal door te lopen naar het bureau van de mede werker die ze wilden spreken. Dat is niet meer van deze tijd en daarom zijn de kantoren nu afgescheiden van het publieksgedeelte. Sommige afdelingen hebben meer ruimte gekregen en er zijn spreekkamers bij gemaakt. Tot slot zijn de houten strokenplafonds in de hal vervangen door geluidwerende platen. De reacties zijn enthousiast. Bezoekers vinden het mooi en vinden gemakkelijk hun weg. De medewerkers van de gemeente doen hun werk op een plezierigere manier. Met deze verbouwing zijn nog niet alle wensen gerealiseerd. De raadszaal, die ook als trouwzaal functioneert, is niet meer van deze tijd. De raadskamer is eigenlijk te klein. De afdeling Openbare werken heeft te weinig ruimte en de hal boven zou afsluitbaar moeten zijn. Allemaal wensen die geld kosten, dus daarover moet de gemeenteraad zich eerst buigen.
Meer en leukere speelplaatsen De gemeente heeft geruime tijd de hand op de knip moeten houden en dan zijn er zaken die minder aandacht krijgen. De speelplaatsen voor kinde ren bijvoorbeeld. Het onderhoud is steeds goed geregeld – daar is een apart budget voor – maar vernieuwing was lange tijd niet aan de orde. Daar komt nu verandering in. In 2007 heeft de gemeente de stand van zaken in beeld gebracht op verzoek van verschillende bewoners die vroegen om verbetering van de situatie. Er is gekeken naar wat er al is, en wat er mist. Daarbij zijn ook ideeën opgedaan in andere gemeenten. Uit de inventarisatie blijkt dat veel speelplaatsen er hetzelfde uitzien: een grasveld met klimrekken, schommels en wip toestellen (de zogenaamde ‘wipkippen’). Voor jonge kinderen is daar niets mis mee, maar de wat oudere (5-8 jaar) vinden het al snel saai. Die willen meer stoere en avontuurlijke klim- en klautertoestellen. En nog wat oudere kinderen willen graag trapveldjes, basketbal velden of een skatebaan. De Jongerenraad Woudrichem is van groot nut geweest bij het polsen van de wensen. De raad bestaat wel uit jongeren van wat oudere leeftijd, maar ze hebben voldoende aansluiting bij de jeugd. Ze zijn naar de speelplaatsen toe gegaan en hebben kinderen
gevraagd wat ze leuk vinden en wat ze missen. Per brief heeft de raad burgemeester en wethouders nuttige tips aan de hand gedaan. Het resultaat van de inventarisatie en de eerste plannen voor verbetering heeft de gemeente op wijkavonden eind 2007 voorgelegd aan de bewoners met het uitdruk kelijke verzoek om mee te denken. Daar hebben veel mensen gehoor aan gegeven. In de adviescommissies die per dorp zijn opgezet, zaten steeds vier tot tien bewoners. Als het praktisch in te vullen is – qua ruimte, veiligheid en budget – worden de bewonerswensen overgenomen. Heel leuk – en dat is echt de charme van een kleinere gemeente – is dat kinderen zelf aan de balie van het gemeentehuis komen met suggesties. Zo zijn er bijvoorbeeld twee jongens langs geweest die graag een skatebaan willen en die zelf wel een schets daarvoor willen maken. De plannen zijn nu om 22 speelplaatsen op te knappen en te moderniseren en elf nieuwe aan te leggen. Het benodigde budget daarvoor is voorhanden.
woudrichem werkt aan verbetering slagvaardigheid Het was even schrikken toen in november de resultaten van de bestuurskrachtmeting bekend werden. Woudrichem scoorde op veel punten onder de maat. De gemeente heeft veel ambities en goed in beeld wat belangrijk is, maar tegelijkertijd is ze onvoldoende toegerust om al die opgaven goed uit te voeren. Burgemeester en wethou ders zetten hier mogelijke oplossingen op een rij. Veel mensen hebben het wel eens meegemaakt. Je belt naar de gemeente met een vraag over een lopende aanvraag, die een bepaalde ambtenaar onder zijn hoede heeft. De betreffende ambtenaar is ziek of op cursus en niemand kan je verder helpen. Dat is nu typisch het probleem van een kleine gemeente: éénpits-functies. Gemeenten krijgen steeds meer taken en die moeten door dezelfde men sen uitgevoerd worden. Vaak is maar één iemand deskundig op een bepaald terrein. Wethouder Mark Röell: “Allemaal die één-pitsfunc ties maken de gemeente te kwetsbaar. Je kunt wel op incidentele basis samenwerken met andere gemeen ten, maar die kampen met dezelfde problematiek. Ook de arbeidsmarkt speelt een rol. De doorstroming is hoog en het is lastig om vrij gevallen plekken te vervullen. We moeten dus een structurele oplossing zoeken. Ook nu al blijkt dat samenwerking tussen gemeenten oplossingen biedt, maar het heeft ook zijn beperkingen. Zeker op ambtelijk terrein is een grotere schaal nodig, maar dat vergt ook veel organisatietalent.”
Samenwerken met de buren De gemeenten hebben de opdracht gegeven voor een vervolgonderzoek. Dat moet in kaart brengen wat de mogelijkheden voor samenwerking zijn met de buurgemeenten. Met nadruk is dat een niet-vrijblij vende samenwerking. De meest vergaande vorm zou natuurlijk fusie met andere gemeenten zijn. Burge meester Frank Petter wil niets uitsluiten. “We moeten nu met een nieuw elan doorgaan en niet wachten tot iets onontkoombaar is. Dus: niet hardlopen, maar op tijd vertrekken. Dan kun je zelf de zaken nog beïnvloeden.” Dat is des te meer noodzaak omdat het Rijk steeds meer taken naar de gemeenten schuift. Op zich is dat aantrekkelijk. De gemeente krijgt dan meer te zeggen in plaats van het Rijk dat op grotere afstand van de burger staat. Maar het probleem is dat de bij behorende financiën vaak niet volledig doorgeschoven worden. Dus de gemeente moet meer doen, maar krijgt niet evenredig meer geld. Ook dat maakt een open oog voor vergaande samenwerking noodzakelijk.
Grote ambities Sommige tekortkomingen zoals gesignaleerd in de bestuurskrachtmeting zijn een soort omgekeerde com plimenten. Bijvoorbeeld: de ambities van Woudrichem passen niet helemaal bij de omvang van het ambtelijke apparaat. Wethouder Bas de Peuter: “Bij een grote dadendrang komt dat natuurlijk sterker naar voren. De vraagstukken zijn ook steeds complexer.” Wethouder Cees Ambachtsheer: “Het zijn ook welover wogen ambities. Als je de organisatie onder druk zet, merk je op welke terreinen de grenzen liggen.” Een andere tekortkoming zou het ontbreken van een
totaalvisie zijn. Burgemeester Petter: “Dit is een praktisch college van B+W, gericht op de uitvoering. Bepaalde projecten kunnen daarbij niet zonder een totaalvisie. Integraal denken wordt steeds belangrijker.” Dat integrale denken is er zeker in de praktijk, benadrukt De Peuter. Er zijn projecten waarin economie, leefbaarheid en planologie een rol spelen en waarin naar een goede mix gezocht wordt. Op de achtergrond is er eigenlijk wel zo’n totaalvisie, maar die is niet expliciet gemaakt. Hij staat nergens zwart op wit. Hoe zou zo’n visie eruit zien. Ambachtsheer geeft een schot voor de boeg: “Een mooi open Altena, dat als één geheel opereert. Zaken als verkeer en ruim telijke ordening moeten vanuit het perspectief van Altena bezien worden. Tegelijkertijd moeten alle dorpskernen tot hun recht komen. Ze moeten leef baar blijven en we willen rekening houden met alle waardevolle elementen die de sterke kant van de regio vormen. Die bieden ook kansen voor recreatie en toerisme. Dat is een economisch speerpunt, mits het bijdraagt aan de eigen leefbaarheid en infrastructuur.”
Halverwege de rit De huidige ploeg van wethouders is nu halverwege de bestuursperiode. Over twee jaar zijn er weer verkiezingen en worden de kaarten opnieuw geschud. Wat is de stand van zaken bij de uitvoering van het coalitieprogramma dat twee jaar geleden is beklonken? Er is veel in gang gezet, maar dat moet nog wel zicht baar worden. Veel projecten kennen een lang traject van besluitvorming en inspraak, voordat er daad werkelijk iets gebouwd of uitgevoerd kan worden. Voor de inwoners is het halverwege de rit nog niet zichtbaar dat er iets gebeurt. Een goed voorbeeld is de modernisering van de kinderspeelplaatsen. Er is een inventarisatie gemaakt van de huidige speel plaatsen. Er is gepraat met kinderen en bewoners over hun wensen. Aan de hand daarvan heeft de gemeente een plan gemaakt. Ondertussen is ook de financiering geregeld. Nu breekt de fase van de uit voering aan. Voor iemand die het op afstand gevolgd heeft, lijkt het dus of er nog niets gebeurd is. Maar in werkelijkheid zijn alle voorwaarden om tot
modernisering te komen vervuld en kan de uitvoering nu soepel verlopen. Op deze manier is er op veel terreinen vooruitgang geboekt. Het onderhoud van wegen en groen is een speerpunt en ligt op schema. De woningbouw ambitie van negentig woningen per jaar is de afgelopen twee jaar gehaald. Een paar grotere bouw projecten, zoals in Andel, zijn gepland en staan in de startblokken. Op het gebied van jeugdbeleid is veel gerealiseerd. De welstandstoets is grotendeels afgeschaft.
Goede verstandhouding De daadkracht van dit college van burgemeester en wethouders is ook toe te schrijven aan de grote mate van eensgezindheid. Burgemeester Petter: “Het college opereert als een eenheid. De verstand houdingen zijn zo goed dat het ook als eenheid kán functioneren. Er is wel politieke discussie binnen B&W, maar de echte politieke arena is de gemeente raad. Onze onderlinge discussies zijn niet van dien aard dat ze de besluitvorming frustreren.” De wethouders halen veel voldoening uit hun werk. Een leuke leerzame periode, vindt De Peuter. Wet houder ben je hier 24 uur per dag. En Röell: “Ik zit al twintig jaar in het bedrijfsleven, maar mijn werk als wethouder is dynamischer. Je hebt met veel verschillende mensen en facetten te maken.” Ambachtsheer: “Het is een boeiende functie. Alles ligt heel snel op straat en iedereen vindt er iets van. De samenwerking met elkaar vind ik heel leuk. Maar het wezenlijke voor de bevrediging is toch het resultaat. Het besef dat we daar met elkaar de hand in hebben gehad.” Burgemeester en wethouders in een relatief kleine gemeente staan dicht bij de burger. Petter: “Het voor deel is dat snel duidelijk is wat er speelt. Ook bij ver gaande samenwerking met andere gemeenten of zelfs bij fusie is dat directe contact best vast te houden.” De Peuter: “Het gaat erom dat je voldoende voeling houdt, voldoende affiniteit. De kernen binnen Woudrichem zijn heel verschillend van karakter. En ook binnen het Land van Heusden en Altena is de variatie groot. Ik ben ervan overtuigd dat het ook bij meer samenwerking goed mogelijk is voeling te houden met alles wat er speelt.”
gemeenteraad nu toegankelijker voor iedereen De gemeenteraad is de directe vertegenwoordiging van alle inwoners van de gemeente. Door raads leden te benaderen kan iedereen zaken aankaarten. En zelfs tijdens de raadsvergaderingen zelf kan elke betrokkene inspreken. In de praktijk blijkt het politieke spel lastig. In het vuur van de discussie sneeuwen de hoofdlijnen soms onder. Een gesprek met fractievoorzitters over efficiënte politiek en meer invloed voor de inwoners van Woudrichem. Bij de start van 2006 was de situatie van de gemeente precair. Er waren financiële zorgen. Er was een achter stand bij het onderhoud van wegen, bouw en ruim telijke ordening. De gemeentelijke organisatie was onvoldoende toegerust voor de huidige tijd en het bestuur kon krachtdadiger. Allemaal zaken die in de bestuurskrachtmeting vorig jaar glashard aan de orde kwamen. Pijnlijk, maar tevens een duidelijk signaal om zaken anders aan te gaan pakken. 2007 is het jaar van een nieuw elan. Er is een ambitieus programma opgezet om de achterstanden aan te pakken, de financiën op orde te brengen en bestuur en ambtelijke organisatie meer in balans te brengen. Tegelijkertijd zijn belangrijke projecten opgepakt, zoals de uitvoering van de Wet Maatschappelijke ondersteuning (WMO), woning bouw en andere bouwprojecten, invulling van bedrijven terreinen, sanering van sport- en spelfaciliteiten. Ook de gemeenteraad heeft kritisch naar zichzelf
Om goed voorbereid te zijn op de situatie in Uruzgan moeten Nederlandse militairen oefenen met de Apache-helikopters. Waar je dat ook doet in een dichtbevolkt land: het geeft altijd overlast. Toevallig is het Land van Heusden en Altena zeer geschikt voor die oefeningen. De gemeente houdt voortdurend contact met Defensie om de overlast zo klein mogelijk te houden. ‘Sluipvliegen’ gaat als volgt: De Apache hangt op grasspriethoogte achter een gebouw. Langzaam stijgt hij omhoog tot hij erbovenuit komt. Als de kust veilig is, springt hij naar het volgende gebouw, op enige afstand gevolgd door een tweede helikopter. Deze vorm van oefenen is van levensbelang voor militairen die naar Afghanistan uitgezonden worden. Ze gaan daar patrouilleren en konvooien begeleiden en moeten dan de vliegtechnieken onder de knie hebben. Het Land van Heusden en Altena is zeer geschikt voor die oefenin gen. Het is een open landschap met verspreid liggende gebouwen; bij uitstek geschikt om van object naar object te springen. Bovendien ligt het dicht bij de vliegbasis Gilze-Rijen waar de helikopters gestationeerd zijn. Tot zover de zaak bezien vanuit het gezichtspunt van Defensie. De bewoners in de streek zijn misschien inmiddels
gekeken en de manieren van vergaderen efficiënter gemaakt. Fractievoorzitter René Hoegee: “De structuur met raadscommissies werkte niet meer. De bedoeling van die commissies was om te adviseren over onder werpen. Vaak gebeurde dat niet en werd de discussie nog eens overgedaan in de gemeenteraad, omdat er dan volk op de tribune zit. Alles gebeurde dubbel.” Na oriëntatie bij andere gemeenten was de conclusie duidelijk: afschaffen die commissies. Nu wordt alles opgepakt in twee soorten zittingen van de gemeente raad: een opiniërende raad en een besluitvormende raad. Voordeel is ook dat onderwerpen met meer kanten (bijvoorbeeld economisch en sociaal-cultureel) niet in elke commissie apart behandeld hoeven te worden, maar dat in één keer het gehele plaatje aan de orde kan komen. Bij de aanvang van de opiniërende raad mag iedere burger inspreken. Jammer genoeg gebeurt dat nog nauwelijks. De fractievoorzitters zijn tevreden over de verandering. Gerrit Noeverman: “Met name de opiniërende raad is veel interessanter geworden. Maar de burgers moeten nog wennen aan de nieuwe mogelijkheden. Er is nog meer reclame nodig.” Bert van Vessem merkt op dat het schrappen van de commissies tijd bespaart. Vervolgens is het zaak ook op een andere manier te gaan vergaderen. Bezoekers op de publieke tribune kunnen vaak de besluitvorming niet goed volgen door alle details die aan de orde komen.
De raadsleden nemen zich wel voor om meer op hoofd lijnen te praten en de uitvoering aan B+W en de amb tenaren over te laten, maar de ideale situatie is nog niet bereikt. Van Vessem heeft er wel vertrouwen in dat afschaffing van de commissies daartoe dwingt. Technische details kunnen schriftelijk geregeld worden. Behalve de vergaderstructuur is toch vooral de mentali teit belangrijk, vindt Dick Sonneveld. “Er moet nog meer veranderen. Echt concentreren op hoofdlijnen. Geen discussie over een paal die verkeerd staat en daar vragen over stellen aan het college op grond van artikel 38. Mensen beseffen soms niet hoezeer je daarmee het amb telijke apparaat belast en hoeveel geld dat kost. Het is nu zaak onze taak als gemeenteraad serieuzer te nemen: kaders stellen en controleren of de belangrijkste zaken geregeld zijn. Bijvoorbeeld: is er geld, zijn er partners voor de uitvoering en loopt de grondaankoop goed?” En hoe je kloof met de burger verkleint? Niet afwachten of ze komen opdagen, maar zelf naar hen toe. Sonneveld: “Niet alle energie steken in vergaderen, maar contact zoeken met de burger. In de eerste plaats om te luisteren, en zeker ook om uit te leggen waarom iets wel of niet kan.” Hoegee wil de tijd die vrijkomt door het schrappen van de raadscommissies besteden aan meer excursies. “We zijn al naar een woonzorgcentrum geweest en hebben een voorlichtingsavond gehad met een woning bouwvereniging. Dat is erg leuk en zeer nuttig.”
Goed overleg dringt overlast Apaches terug gewend aan de capriolen van de helikopters, maar het zware, doordringende, dreunende geluid went nooit. Door de uitzending naar Uruzgan is de frequentie van de oefenvluchten gestegen en dan met name de nacht vluchten. Daarop regende het klachten, niet alleen over het geluid, maar ook dieren die van slag raakten. Kippen raakten van de leg, geiten wierpen te vroeg hun jongen, paarden sloegen op hol, koeien en schapen gaven minder melk.
Klankbordgroep Hoog tijd om in overleg te treden met Defensie. Er is een klankbordgroep gevormd waarvan burgemeester Pet ter voorzitter is. Verder zit er per gemeente in het Land van Heusden en Altena een aantal gemeenteraadsleden in. Van de kant van Defensie is de vertegenwoordiging wisselend, naast vaste leden als de luitenant-kolonel namens de Luchtmacht en de communicatiemedewerker van vliegbasis Gilze-Rijen. Bij de eerste bijeenkomsten was het verzoek van de kant van de gemeenten heel duidelijk: een lagere vlieg frequentie en meer spreiding over het gebied, zodat
de overlast verdeeld wordt. In onderling overleg zijn de gevoelige objecten op kaart gezet en is afgesproken op afstand daarvan te blijven. Resultaat: het aantal klachten daalde sterk.
Staatssecretaris op bezoek In januari 2007 heeft staatssecretaris Van der Knaap van Defensie een werkbezoek afgelegd, op uitnodiging van burgemeester Petter. De situatie was ernstig genoeg om op het hoogste niveau overleg te plegen. De staats secretaris heeft zo uit de eerste hand vernomen waar de problemen liggen. Van de andere kant is er in het Land van Heusden en Altena ook begrip gegroeid voor het doel en de noodzaak van de vluchten. Tijdens het werkbezoek werd een geitenboerderij bezocht die veel overlast ondervond. De geiten wierpen te vroeg wat veel economische schade gaf. Deze boerderij behoort sindsdien tot de gevoelige objecten en wordt gemeden. Van der Knaap zegde toe de risicovolle objecten nog meer in beeld te brengen, de vluchten meer over het oefengebied Maas/Waal te spreiden en bood bovendien een concert van de Luchtmachtkapel aan, dat binnenkort zal plaatsvinden. Ook het werkbezoek van de staatssecretaris leidde tot afname van de klachten.
Hoogspanningskabel Vervolgens vloog half december een Apache een hoog spanningskabel kapot, waardoor een flink deel van de Bommelerwaard lange tijd zonder elektriciteit zat. Na een stop van twee maanden zijn de oefenvluchten half februari weer hervat, mede omdat een nieuwe groep militairen voorbereid moest worden op uitzending naar Afghanistan. De klankbordgroep is uitgebreid met ver tegenwoordigers uit andere gemeenten. Na het ongeluk is de lijst met risicovolle objecten aangevuld met onder andere de hoogspanningstracés en de brug bij Zaltbom mel. Overigens zijn bij de gemeente Woudrichem al geruime tijd geen telefoontjes meer binnengekomen over overlast. Defensie houdt zich aan de afspraken die gemaakt zijn in ons gebied.
Het hoogtepunt van het jaar was zonder twijfel het bezoek van de Koningin en de Koninklijke familie. Een groot feest, stralend weer en een perfecte orga nisatie. Het sloeg zo aan dat de Koningin langer bleef dan gepland, wat enige protocol laire strubbelingen gaf, maar die vielen in het niet bij de feestvreugde.
Het slaag je er als kleine gemeente in Hare Majesteit te interesseren voor een bezoek tijdens Koninginnedag? Eigenlijk is het niet zo ingewikkeld. Burgemeester Petter heeft een brief geschreven, na contact gezocht te hebben met ’s-Hertogenbosch als partnergemeente om het programma in te vullen. Natuurlijk is vooraf wel gepolst hoe de kansen lagen, maar het blijft toch afwachten. Onze streek met haar protestants-christelijke achtergrond heeft vanouds een warme band met het koningshuis. Verder is Woudrichem in de historie verbonden met de Oranjes, zoals te zien was in een digitale tentoonstelling van het streekarchief. Tot slot was de provincie Noord-Brabant ook gewoon aan de beurt voor het jaarlijkse bezoek tijdens Koninginnedag. Maar het belangrijkste is dat er bij de Koningin zelf een vonkje overspringt, want zij is degene die bepaalt waar het dit jaar gaat gebeuren. De combinatie Woudrichem – ’s-Hertogenbosch was blijkbaar een gouden greep.
Oranjeverenigingen Tijdens de nieuwjaarsreceptie kon de burgemeester het heugelijke feit aankondigen. Meteen daarop heeft hij alle Oranjeverenigingen uit de dorpen bij elkaar geroepen en hen verzocht het programma samen te stellen. De uitvoering was een zaak van velen, maar de Oranjeverenigingen stonden aan het roer. Dat hebben ze bijzonder goed opgepakt en de gemeente is hen bijzonder dankbaar voor de eindeloze inzet. Als er een naam genoemd moet worden, is dat die van Kees Noorloos, die keer op keer samenbindend heeft gewerkt. In overleg met hun achterban zijn de Oranjeverenigingen tot een programma gekomen dat recht deed aan de verscheidenheid binnen onze gemeente, maar ook verbondenheid tot thema had. Met een knipoog werden de onderlinge strubbelingen behandeld. Zo werd de roof van het beeldje van Jan Claesen – trompetter in het leger van Frederik Hendrik – nagespeeld. Dat beeldje staat in Woudrichem terwijl Jan Claesen (ook gespeld als Jan Klaassen) in Andel begraven ligt. Onterecht dat het beeld dan in de vesting staat, vond een groep Andelnaren in het verleden en nam het beeldje mee. Het pleit werd tijdens Koninginnedag beslecht met een touwtrekwedstrijd tussen Andel en Woudrichem, waar de prinsen enthousiast aan meededen. Maar de saamhorigheid was indrukwekkender dan de onder linge grapjes. Het enorme koor tijdens de kerkdienst zorgde voor kippenvel, net als de schoolkinderen die na afloop van het concert zongen. Langs de hele route liep een lint van
Koninginnedag feest van saamhorigheid v erbondenheid, vastgehouden door de kinderen van de sportverenigingen. Alle muziekkorpsen en de Activoband speelden tijdens het bezoek. Verheugend was dat bijna de hele Koninklijke familie aanwezig kon zijn. Alleen prinses Máxima moest verstek laten gaan. En alsof het besteld was, was het ook nog eens één van de zonnigste Koninginnedagen ooit. De goede sfeer, het zonnige weer en de perfecte organisatie maakten het bezoek tot een bijzondere gebeurtenis. Alle activiteiten kregen de aandacht, waarbij de Koninklijke bezoekers zich soms weinig van tijdsschema of protocol aantrokken. Zo overhandigde Prins Willem-Alexander de ringen aan de pasgetrouwden op de boerenbruiloft en tekende het felicitatieregister, zonder dat dat gepland was. En zoals gezegd: de Bosschenaren moesten even geduld oefenen omdat het bezoek zo uitliep.
Een jaar verder Nu zijn we een jaar verder en wat is er dan over van deze mooie ervaring? Wat gebleven is, is de waardering voor elkaar. De saamhorigheid is gegroeid binnen de gemeente. Het geeft een bijzonder goed gevoel dat het toch maar gelukt is op eigen kracht zo’n groots feest te organiseren zonder grote evenementenbureaus in de arm te nemen. Met eigen handen is alles opgebouwd. Met minimale financiële middelen hebben we gedaan waar we goed in zijn. Een gemoedelijk feest waarin de sterke kanten van onze streek volop naar voren zijn gekomen. In totaal hebben er zo’n duizend mensen actief meegeholpen om dit alles te laten slagen. Dat is een enorm aantal op een totaal inwonertal van 14.000. Het was erg hard werken, en tevens een oefening in flexibiliteit. Wat de één moest laten schieten, pakte de ander op. Het zou heel plezierig zijn als van deze mooie sfeer iets blijft hangen. Zeker is ook dat Woudrichem bekender is geworden. Er komen meer bezoekers naar de vesting en de mooie omgeving. Het toeristisch informatiecentrum kreeg vorig jaar 6000 bezoekers tegen 2700 normaal. Een flink aantal daarvan heeft de route van de Koninklijke familie nagelopen. De hele streek heeft door het bezoek meer naamsbekendheid gekregen. Natuurlijk organiseer je om die redenen geen bezoek van de Koningin. Maar het is een plezierig neveneffect voor de toeristisch-recreatieve sector en daarmee voor de hele regio.
Kruitkelders nieuw leven ingeblazen De vesting Woudrichem is voor het grootste deel gerestaureerd en heeft veel van de oude allure teruggekregen. Eén element ontsnapte jarenlang aan de aandacht: de voormalige kruitkelders. Essentieel voor een vesting, want in deze bomvrije ruimtes lag het kruit op geslagen. Als zodanig zijn ze niet meer nodig, dus de restauratie is benut om meer leven te brengen in de vesting. De voormalige kruitkelders in de omwalling, vlak bij het Arsenaal, waren er niet best aan toe. Delen van het metselwerk zaten los. Het voegwerk was slecht. Keermuren en deuren waren verval len. In slechts een half jaar tijd is dit alles her steld. Bijzonder is dat leerlingen het van Da Vinci College meegewerkt hebben om praktijkervaring op te doen. De kelders zijn in handen van de Stichting Ontwikkeling Woudrichem die veel werk heeft gestoken in het herstel, onder andere door fondswerving. Voordeel bij de financiering is de hernieuwde aandacht voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. In de moderne omgang met monumenten past de opvatting dat economisch gebruik het behoud beter garandeert. Voor beide kelders is daarom een nieuwe invulling gezocht en gevonden. In de grootste zit nu een specialiteitenwinkel met kaas en wijn en een koffiehoek. De huurster is een voorma
Cultuurprijs De Cultuurprijs 2007 van de gemeente Woudrichem is uitgereikt aan vrijwilligers van de schildergroepen in de verpleeg- en verzorgingshuizen van Stichting Stromenland. Zo’n 50 mensen begeleiden de bewoners bij het schilderen en bieden hen zo een aangename middag. Naast de winnaar waren er nog zes genomineerden. De Commissie Jubileumboek 400 jaar Hervormde gemeente Uitwijk-Waardhuizen heeft de geschiedenis
Grote inzet vrijwilligers maakt jaarwisseling een feest voor iedereen
lige asielzoekster uit Kazachstan die met een micro krediet op weg geholpen is. In de andere kelder zit de Ideeënwinkel, die op verzoek woonspullen, souvenirs, geschenken en geboortekaartjes ontwerpt. Gedeputeerde Brigitte van Haaften van de provincie Noord-Brabant vond het zo’n mooi voorbeeldproject dat ze de opening heeft verricht. Behoud van cultuur historisch erfgoed, een impuls voor de leefbaarheid, een leerlingbouwplaats, en een nieuwe start met behulp van microkrediet gaan hier op een goede manier samen.
van de kerkelijke gemeente beschreven in het prachtige boek ‘Nigra sim at decora’. Kunstenaar Lizzy van Pelt heeft de vesting verfraaid met gevelgedichten in de Woerkumse taal. Het Vischwijvenkoor treedt op in verpleeg- en verzorgingshuizen en op festivals. De stichting Yellow Fellow zet zich in om abstracte kunst ingang te doen vinden in de maatschappij. De Stichting Podium Experimentele Kunst organiseert kunstprojecten. Tot slot hoorde de organisatie van de Foto-estafette rond Open Monumentendag tot de genomineerden.
Na een aantal jaren met ongeregeldheden ver liep afgelopen jaarwisseling feestelijk in heel Woudrichem. Dat is te danken aan de grote inzet van vrijwilligers en gericht aanspreken van jongeren die voorheen voor overlast zorgden. Gelukkig is het mogelijk gebleken een vorm te vinden die genoeg spanning biedt voor jongeren, zonder dat een kleine groep uit de band springt.
Vrijwilligersprijs De Vrijwilligersprijs 2007 is uitgereikt aan de Wereld winkel. De vrijwilligers zetten zich in voor de mede mens in ontwikkelingslanden. Ze hebben een goed oog voor vernieuwing in het assortiment en spelen in op de actualiteit. De acht andere genomineerden: De schildersgroepen in verpleeg- en verzorgingshui zen (die de Cultuurprijs hebben gewonnen). De ouderenadviseurs die 75-plussers bezoeken ter ondersteuning. Corrie de Graaf-de Rooij, 19 jaar lang vrijwilligster in verzorgingshuis Wijkestein in Wijk en Aalburg. Petra Griffioen, die de vrijwilligers ter ondersteuning van Coraline Korevaar coördi neerde. Bert en Nannie Bergshoeff, die zich inzetten voor het Toeristisch Bureau Woudrichem en de stichting Sociaal cultureel werk in de Veste. Ronald van de Ende, initiatiefnemer van onder andere Poortaol en de MAAS! Avonden. Claran Wielenga voor haar inzet rond Koninginnedag. Linda en Ad Vos en Hennie en Wim Brandenburg voor alle activiteiten van de vrijwilligers voor de bewoners van de Lemmenskamp.
Jaarwisseling 2006/2007 was geen plezier voor de bewoners en ondernemers aan ‘t Rond in Woudrichem. Vernielde winkelpuien, ruiten, bloembakken, regen pijpen en veel angstige momenten. Een groot deel van de vernielers kon achterhaald worden en is gestraft. Maar al tijdens het opleggen van de straf groeide het besef dat er best een positieve aanpak mogelijk is. De betreffende jongeren hebben de verantwoordelijk heid gekregen én genomen voor de organisatie van een nieuwjaarsfeest. Dezelfde groep jongelui die het ene jaar voor rottigheid zorgde, zette zich afgelopen jaarwisseling in om het voor iedereen leuk te houden. Ze organiseerden een feest met het thema ‘glamour en glitter’, opgeluisterd door een bekende DJ. In de aanloop van het evenement hebben ze hun excuses aangeboden aan de gedupeerden van het jaar ervoor. Die kregen allemaal een bloemetje, beschikbaar gesteld door de plaatselijke bloemist. Het nieuwe jaar begon zo met een goed gevoel voor iedereen. In onze regio is het gebruikelijk met oud en nieuw grote brandstapels op te richten. Ook dat heeft in het verleden regelmatig tot overlast geleid. Nu is er in elk dorp al weer jaren een werkgroep van vrijwilligers actief. Ze houden toezicht en zorgen ervoor dat de zaak op geruimd wordt. We hebben bijzonder veel waardering voor deze mensen. Ze drinken geen alcohol en blijven tot diep in de nacht op straat om de zaak in de hand te houden. Let wel: zij hoeven dit niet te doen; ze zouden zich net zo goed in het feestgedruis kunnen storten. Maar door hun grote inzet blijft de jaarwisseling een feest voor iedereen.
Vrijwilligers: de ruggengraat van de brandweer Zo’n 45 mensen in de gemeente Woudrichem besteden veel tijd aan de vrijwillige brandweer. In heel het Land van Heusden en Altena zijn dat er 145. Zij zijn de kurk waar de brandweer op drijft. Alleen zo kunnen we branden snel en goedkoop bestrijden en hulp verlenen bij ongevallen. Om de efficiëntie te verhogen is de gemeentelijke brand weer opgegaan in de cluster Land van Heusden en Altena. Daarmee wordt de hulp nog beter. Brand in een bedrijf in Andel. De meldkamer in Tilburg piept twee brandweerploegen op. Na luttele minuten stormt de eerste brandweerman de kazerne in Giessen binnen. Op zijn semafoon heeft hij al gezien waar de brand is en welke omvang die lijkt te hebben. Hij gooit de deuren los en doet de lichten aan. Snel komen ook de anderen binnen. Genoeg om alvast een bluswagen te laten uitrukken, op de voet gevolgd door een tweede wagen. Via de mobilofoon houden ze contact met de meldkamer voor nieuws over de brand ontwikkeling. Onderweg is nauwelijks overleg nodig. De plaats in de wagen en hun specialisatie bepaalt de taak bij de brand. De ploeg is volledig op elkaar in gespeeld en functioneert uiterst professioneel. Voor de buitenstaander is het dan ook een schok om te horen dat zo’n ploeg vaak louter uit vrijwilligers bestaat. “Part-time professionals”, noemt commandant Joost Pot ze. “Het woord vrijwilliger dekt in dit geval de lading niet meer. Ze hebben dezelfde opleiding en diploma’s als de beroepsmensen. Na hun opleiding bezoeken ze 35-40 oefenavonden per jaar. Dat neemt het grootste deel van de tijd van een brandweerman in: oefenen en bijscholen over nieuwe ontwikkelingen, bijvoorbeeld een training over airbags.”
Uitrukcijfers De brandweer is in 2007 32 keer uitgerukt voor brandbestrijding in de gemeente Woudrichem. Eén keer ging het om een flinke brand – mid delgroot in termen van de brandweer – waarbij een bedrijfsgebouw uitbrandde. Daarnaast was er nog één binnenbrand en drie schoorsteen branden. De rest betrof buitenbranden. Ook was er 32 keer loos alarm. Opvallend was het aantal keren vals alarm doordat mensen onder de roo kmelder een sigaret opstaken. De wagens reden 29 keer uit voor hulpverlening. In eenderde van de gevallen ging het om assistentie bij ongevallen, zoals mensen die bekneld zaten in hun auto. De ambulance maakte vier keer gebruik van de diensten van de brand weer. De verdere werkzaamheden bestonden uit redden van dieren en vrijmaken van wegen van takken en bomen. De brandweer nam afscheid van Gertjan Combee, na een dienstverband van 23 jaar. Er werden 11 diploma’s uitgereikt en 1 certificaat.
ongeluk, halen dieren uit sloten en bomen, ruimen tak ken en bomen op na een storm en assisteren de ambu lance bij moeilijke klussen.
Reorganisatie Voor kleinere branden en hulpverlening is de gemeente lijke organisatie van de brandweer ideaal. Maar voor rampenbestrijding of juist het voorkomen van calamitei ten is het beter de structuur van de brandweer aan te passen. De brandweer in het Land van Heusden en Altena is sinds ruim een jaar geclusterd. Er is nu één commandant voor het hele gebied. In de hele regio Westen Midden-Brabant wordt de brandweer geclusterd. De reorganisatie dient daarvoor als voorbeeld (pilot). Voorheen was het beroeps- en ondersteunende personeel in dienst van de gemeenten, nu zijn ze in dienst van de regio, die 26 gemeenten omvat. Een hele verandering, maar commandant Joost Pot ziet vooral voordelen. Een grotere organisatie maakt het mogelijk dat mensen zich specialiseren, bijvoorbeeld bij advies aan gemeenten en bedrijven over de omgang met gevaarlijke stoffen. Maar ook de uitvoering – de brandbestrijding en de hulpverlening – profiteren ervan. “We kunnen zo beter op grote rampen inspelen. Er is minder overleg nodig. We kunnen sneller opschalen. We zijn beter op elkaar ingespeeld en kunnen sneller het benodigde materieel regelen. Bovendien hebben we het management ingekrompen en in plaats daarvan meer mensen in de uitvoering. Dat geeft ook een betere ondersteuning van de vrijwilligers.” Voor het hele Land van Heusden en Altena is er nu
één commandant die negen uitrukposten (kazernes) onder zich heeft. De hoofdkazerne zit in Woudrichem, achter het gemeentehuis. De kazernes in Almkerk en Giessen worden vernieuwd. Verder is vorig jaar in Woudrichem een nieuwe brandweerwagen aangeschaft. Pot vindt dit nu een efficiënte maat voor een goed functionerende brandweer. Eén brandweer in heel A ltena. Groter hoeft ook niet want dan wordt het juist weer minder overzichtelijk.
Vrijwillig maar zeker niet vrijblijvend
Vakkennis levensreddend De vrijwillige brandweer is bij uitstek geworteld in de samenleving. De vrijwilligers zijn allemaal sociaal bewogen mensen die anderen willen helpen. De variatie is groot: onderwijzers, automonteurs, bouwvakkers, ondernemers, mensen die in de zorg werken. Die verscheidenheid aan vakkennis is heel handig voor de brandweer. Als iemand bekneld zit in een auto, kan de kennis van een automonteur levensreddend zijn. Een bouwvakker weet juist veel over de constructie van gebouwen. Ze hebben één kenmerk gemeen: ze kunnen allemaal snel van hun werk weg. “De vrijwilligers zijn de kracht van de brandweer”, vertelt Pot. “Je kunt snel veel mensen mobiliseren, we hebben een dicht netwerk en de hulpverlening kan zo tegen lage kosten gebeuren. Anders zou het niet te betalen zijn. Het is een heel hechte club. Het werk geeft veel voldoening – je komt al tijd iemand helpen – maar je maakt ook heel ingrijpende dingen mee. Dan is het mooi dat we elkaar kunnen ondersteunen.” De brandweer doet veel meer dan brand blussen. Een belangrijke taak is ook het voorkomen van branden door inspectie en advies. Verder bevrijden de mannen (en twee brandweervrouwen) mensen uit auto’s na een
Colofon
© Gemeente Woudrichem 2008
Dit is een uitgave van de gemeente Woudrichem.
Postbus 6
De inhoud is met zorg samengesteld. De leesbaarheid heeft daarbij speciale aan
4285 ZG Woudrichem
dacht gekregen. Dat maakt tevens dat er geen juridisch waterdichte teksten in dit
www.woudrichem.nl
burgerjaarverslag staan. Er kunnen geen rechten aan ontleend worden. Tekst: Tijs Kierkels, Kierkels Slegers Groep, Den Dungen Coördinatie: Claran Wielenga, Carla Olsthoorn, Voorlichting gemeente Woudrichem
Vormgeving: Wilma Slegers, Kierkels Slegers Groep, Den Dungen
Foto’s: gemeente Woudrichem, Sophie Krale, Petra Griffioen, Marjon van Vugt.
Druk: Biblo van Gerwen, ’s-Hertogenbosch
BOA pakt kleine ergernissen aan Hondenpoep op de stoep, afval in de berm, verkeerd geparkeerde auto’s die in de weg staan. Kleine er gernissen kunnen het leven aardig vergallen. De politie komt er niet aan toe om er iets aan te doen. Daarom heeft Woudrichem sinds vorig jaar Joop van der Dussen, buitengewoon opsporings ambtenaar. Mensen die overlast veroorzaken, zijn zich daar vaak niet ten volle van bewust. De buitengewoon opsporings ambtenaar (BOA) spreekt hen daarom eerst aan op hun gedrag en laat het bonnenboekje het liefst in zijn zak. Zo was een van de eerste acties van Van der Dussen om ouders aan te spreken die hun kinderen naar school brengen en onnadenkend hun auto zomaar ergens neer zetten. Als iedereen dat doet, wordt het een grote chaos en dat is ook wat tijdens spitsuur rond scholen te zien is. Dat geeft veel onveilige situaties. Het kan best anders, heeft de BOA duidelijk gemaakt in gesprekken met de ouders. Daardoor is de situatie sterk verbeterd, wat tot dankbare reacties heeft geleid van schoolpersoneel, kinderen en ook van ouders. De afgelopen tijd was nog een leerperiode voor de BOA’s (naast Van der Dussen zijn er nog vervangers). Het is soms lastig om de balans te vinden tussen streng en laks. Tussen mensen overtuigen dat een ander gedrag wenselijk is en bonnen uitdelen. Op grond
Koninklijke onderscheidingen Bij gelegenheid van de verjaardag van Hare Majesteit de Koningin hebben negen inwoners van Woudrichem op 27 april 2007 een koninklijke onderscheiding ontvangen. Ze zijn allen benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau. De heer A. van Rijswijk (Andel) vanwege zijn (bestuurlijke) activiteiten sinds 1974 op het terrein van sport, muziek, kerkelijk leven en ontwikkelings samenwerking. Mevrouw J. Viveen-Kool (Woudrichem) voor haar (bestuurlijke) activiteiten sinds 1972 op het gebied van welzijn, kerk en sport. Mevrouw A. Rodermond-Pel voor haar (bestuurlijke) activiteiten sinds 1964 op het gebied van kerkelijk leven, welzijn en onderwijs. De heer C. den Dekker (Uitwijk) voor zijn (bestuurlijke) activiteiten sinds 1970 op het terrein van de hengelsport, de kerk en de zorg. Mevrouw G. van Tilborg-de Rade (Rijswijk) vanwege haar activiteiten voor de lokale samenleving op het gebied van welzijn, ouderen en kerk sinds 1976. De heer T. van Vugt (Giessen) vanwege zijn (bestuurlijke) activiteiten sinds 1960 op het terrein van kerk, (mantel)zorg, buurtvereniging en cultuur. De heer J. van der Plas (Andel) vanwege zijn activiteiten op het gebied van kerk, cultuur, ouderenbond en welzijn sinds 1964. De heer J. de Cloe (Andel) vanwege zijn activiteiten op het terrein van kerk, ontwikkelingssamenwerking, muziek en wijkwerk sinds 1968. De heer P. de Fijter (Andel) voor zijn activiteiten op het gebied van kerk, ouderen en welzijn sinds 1992.
van ervaringen is de lijn duidelijk vastgesteld: eerst in gesprek, dan waarschuwen en dan pas boetes uit schrijven. Maar soms gebiedt een situatie natuurlijk dat er wel direct een bon uitgeschreven wordt. De komst van de BOA betekent niet dat de politie ontheven is van deze taken. Maar er zijn nu extra ogen en oren in de wijk. Een aanvulling op de wijkagent en een manier om de leefbaarheid van de wijk te bevorderen. Mensen die klachten hebben, kunnen die via het Centrale Meldpunt doorgeven. Ook signaleert
de gemeente zelf situaties waar de BOA een taak heeft en bovendien patrouilleert hij elke dag. De aanleiding voor het instellen van de BOA lag in het overleg tussen burgemeester, politie en officier van justitie. Daar werd geconstateerd dat de politie te weinig tijd heeft voor aanpak van ergernissen. Daarom heeft de gemeente ervoor gekozen er meer zelf voor te zorgen. Woudrichem werkt hierbij samen met Werkendam, Aalburg en Geertruidenberg. De BOA’s zijn in dienst van de Regionale Milieudienst.
Daarnaast zijn nog drie personen door het jaar heen benoemd tot Lid in de Orde van Oranje Nassau: Mevrouw R. Briene (Woudrichem) vanwege haar lidmaatschap van gemeenteraad en Provinciale Staten gedurende meer dan 12 jaar. De heer G. Combée (Woudrichem) vanwege zijn meer dan twintigjarige inzet voor de vrijwillige brandweer.
De heer C. Westerlaken (Oudendijk) voor zijn jaren lange inzet als secretaris van de Oranjevereniging .
Landgoed Kraaiveld in ere hersteld
De gemeente Woudrichem waardeert de maatschap pelijke inzet van de gedecoreerden bijzonder en wil hen ook op deze plaats van harte bedanken.
Alleen het geoefende oog zag tot voor kort tussen Oudendijk en Sleeuwijk nog sporen van het oude landgoed Kraaiveld in het landschap terug. Maar dat verandert snel. Kraaiveld wordt in ere hersteld. Dat betekent een impuls voor natuur, recreatie, boerenbedrijven en woningbouw in het gebied.
De provincie Noord-Brabant wil meer natuur, maar ook het platteland economisch versterken. Soms sluit dat elkaar uit, maar er wordt steeds meer gezocht naar dubbelslagen. Vertrekpunt bij Kraaiveld was de natuurontwikkeling en opwaardering van het land schap. Maar dat kost veel geld, dus het is nodig om daar woningbouw aan vast te koppelen om de zaak te financieren. Tegelijkertijd zochten boerenbedrijven naar betere toekomstmogelijkheden. Al die aspecten zijn samengenomen in een integrale aanpak van het gebied. Kern van het landgoed wordt een nieuw landhuis: Slot Kraaiveld. Dat komt op de plek waar nu nog de boerde rij van familie De Zeeuw ligt. De familie kan verder op een nieuwe locatie aan de Roefweg, waar ze een zorg boerderij gaat opzetten. De bewoners daarvan krijgen zorg en werken mee op het landgoed, bijvoorbeeld bij de notenoogst. Begin dit jaar is een laan notenbomen ingeplant van maar liefst 900 meter lang. Die aanleg was de eerste zichtbare verandering in het gebied. Het jaar 2007 stond vooral in het teken van plannen maken,
overleg en het opstellen van een bestemmingsplan. Mede om het landgoed te bekostigen zijn bij Oudendijk acht woningen gepland, omgeven door een gracht, zodat het geheel de uitstraling van een fort heeft. Het landgoed ligt binnen de Nieuwe Hollandse Waterlinie die met alle ingrepen meer zichtbaar wordt. Landgoed Kraaiveld wordt een mooi gebied met bos, lanen, water en grasland. Grote delen worden vrij toegankelijk voor wandelaars.