AFM Consumentenmonitor voorjaar 2013 Roodstand © GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013 Juni 2013
1
Management Summary
Bijna de helft van alle Nederlanders staat wel eens rood.
Diegenen die niet rood kunnen staan, hebben er zelf voor gekozen.
De gemiddelde Nederlander kan rood staan voor de zekerheid of omdat het een standaard-optie van de bank is .
Meer dan de helft van de Nederlanders die wel eens rood staan, staan slechts enkele dagen rood.
De kennis over de rente bij rood staan is slecht. Tweederde van de Nederlandse consumenten die wel eens rood staan, denkt dat de gemiddelde rente bij rood staan lager is dan 12%.
Roodstand wordt ervaren als een last, maar men wil wel de roodstand mogelijkheid blijven behouden.
Diegenen die wel eens rood staan en geen consumptief krediet hebben overwogen/afgesloten, geven aan dit niet te hebben gedaan omdat ze niet willen lenen, terwijl rood staan ook een vorm van lenen is.
Eenvijfde van diegene die wel eens rood staan geeft hoge kosten als reden waarom ze dure roodstand niet omzetten in een consumptief krediet, terwijl roodstand een van de duurste vormen van lenen is.
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
2
Bijna helft van de Nederlanders staat wel eens rood
Nooit, want we kunnen niet rood staan
21
Nooit, maar we hebben wel de mogelijkheid om rood te staan
35
Ongeveer 1x per jaar
9
Ongeveer 2x per jaar
7
Ongeveer 1x per kwartaal
13
Elke maand
15 0
5
10
15
20
Bijna de helft (44%) van alle Nederlanders staat wel eens rood. 15% van de Nederlandse consumenten staat elke maand rood. Met name consumenten met een laag vermogen (minder dan €10.000,-) (25%) en een gemiddeld inkomen (€23.500 - €39.000) (23%) staan relatief vaak elke maand rood. In 2012 heeft Nibud een vergelijkbaar onderzoek gedaan. De uitkomsten van dat onderzoek, verschillen niet met de uitkomsten van het huidige onderzoek.
25
30
35
40
Staat uw huishouden wel eens rood op één of meer betaalrekeningen? Alle respondenten representatief NL n = 364
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
3
Kredietsluiters staan vaker rood dan de gemiddelde Nederlander 21
Nooit, want we kunnen niet rood staan
10
35
Nooit, maar we hebben wel de mogelijkheid om rood te staan
9
9
Ongeveer 1x per jaar
19
7
Ongeveer 2x per jaar
12
13
Ongeveer 1x per kwartaal
16
15
Elke maand
34
0 Representatief NL n = 364
5
10
15
20
25
30
35
40
Recente sluiters consumptief krediet n = 147
Kredietsluiters staan veel vaker (81%) rood dan de gemiddelde Nederlandse consument (44%). Eénderde van de kredietsluiters staat zelfs elke maand rood.
Staat uw huishouden wel eens rood op één of meer betaalrekeningen? Alle respondenten
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
4
Diegenen die niet rood kunnen staan, hebben er zelf voor gekozen
90
Zelf voor gekozen 88
8
Door bank 4
3
Anders 8
0
10
20
30
Representatief NL n = 72
40
50
60
70
80
90
100
Recente sluiters consumptief krediet n = 14
Diegenen die niet rood kunnen staan, hebben er zelf voor gekozen. Dat geldt zowel voor de gemiddelde Nederlander (90%) als recente kredietsluiters (88%).
Wat is reden dat u niet rood kan staan? Alle respondenten die niet rood kunnen staan
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
5
Kwart Nederlander kan rood staan omdat het een standaardoptie is 39
Voor de zekerheid, mochten we een keertje krap zitten
33
24
Een standaardoptie bij de bank
13
15
Makkelijk
16
12
We hebben die extra ruimte nodig
34
10
Anders
4
0 Representatief NL n = 292
5
10
15
20
25
35
40
45
Recente sluiters consumptief krediet n = 133
De belangrijkste redenen voor de gemiddelde Nederlander om rood te kunnen staan, zijn voor de zekerheid (39%) en omdat het een standaardoptie van de bank is (24%). Eénderde van de kredietsluiters (34%) kan rood staan omdat ze die extra ruimte nodig heeft. Eveneens éénderde kan rood staan voor de zekerheid (33%). In 2012 heeft Nibud een vergelijkbaar onderzoek gedaan. De redenen van rood staan die in dat onderzoek worden genoemd, verschillen niet met de redenen die nu worden genoemd.
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
30
Wat is reden dat u rood kan staan? Alle respondenten die rood kunnen staan
6
Een op de tien Nederlanders die wel eens rood staat, staat langer dan een maand rood. 55
Enkele dagen
41
33
Meer dan een week, maar minder dan een maand
27
6
1 tot 2 maanden
12
2
2 tot 3 maanden
2
3
Langer dan 3 maanden
17
0 Representatief NL n = 162
10
20
30
50
60
Recente sluiters consumptief krediet n = 114
De meeste Nederlanders (55%) die wel eens rood staan, staan slechts enkele dagen rood. 11% van de Nederlandse consumenten staat langer dan een maand rood. Met name consumenten met een laag inkomen (minder dan €23.500) (24%) staan langer dan een maand rood. Kredietsluiters staan veel langer rood dan de gemiddelde Nederlander: één op de zes kredietsluiters die wel eens rood staat (17%), staat gemiddeld langer dan 3 maanden rood.
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
40
Hoe lang staat u gemiddeld rood? Alle respondenten die wel eens rood staan
7
De kennis over de rente bij rood staan is slecht
Representatief NL
13
Recente sluiters consumptief krediet
11
0% Minder dan 3%
23
10
21
10%
3 tot 6%
20% 6 tot 9%
19
12
30% 9 tot 12%
11
22
40%
50%
12 tot 15%
15
60%
70%
15% of hoger
De kennis over de rente bij rood staan is slecht. Tweederde van de Nederlandse consumenten (65%) denken dat de gemiddelde rente bij rood staan lager is dan 12%. De 3 grootste banken rekenen tussen 12,7% en 14,1% per jaar voor roodstand bij een kredietlimiet van €2.500.De maximale kredietrente is 15% (wettelijke rente van 3% met opslag van 12%-punt). In vergelijkbaar onderzoek van CentiQ uit 2009 was percentage ‘weet niet’ veel hoger; 55% versus 19% in het huidige onderzoek.
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
5
19
5
80%
n = 162
13
90%
n = 114
100%
Weet ik niet Wat is volgens u de gemiddelde rente die u moet betalen bij rood staan op uw betaalrekening? Alle respondenten die wel eens rood staan
8
Roodstand wordt ervaren als een last, maar men wil wel de roodstand mogelijkheid blijven behouden Ik kan niet zonder roodstaan
Ik heb geprobeerd minder rood te staan maar dat lukt niet
Mijn roodstand ervaar ik als een last
Ik zou willen dat de bank mij niet de mogelijkheid gaf om rood te staan
5 0% Helemaal mee eens
10%
Mee eens
20%
30%
15
40
29
11
40%
Niet eens, niet oneens
50%
60%
Mee oneens
4
18
45
26
9
2
70%
80%
Kredietsluiters (n = 114)
6 15
22
37
22
NL (n = 162)
10
27
19
31
17
Kredietsluiters (n = 114)
13 22
21
31
15
8
27
28
27
5
NL (n = 162)
25
29
28
9
22
28
23
19
8
90%
NL (n = 162)
Kredietsluiters (n = 114)
NL (n = 162)
Kredietsluiters (n = 114)
100%
Helemaal mee oneens
Roodstand wordt ervaren als een last, maar men wil wel de roodstand mogelijkheid blijven behouden.
Stellingen over roodstand
Mensen die incidenteel rood staan en mensen die vaak rood staan, ervaren dat even vaak als een last. Ten opzichte van de gemiddelde Nederlander kunnen kredietsluiters minder zonder rood staan, hebben ze vaker tevergeefs geprobeerd niet meer rood te staan en ervaren kredietsluiters rood staan meer als last.
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
Alle respondenten die wel eens rood staan
9
Men ziet rood staan niet als een vorm van lenen
Ik wil niet lenen
47
Te duur
20
Rood staan is makkelijker
9
Zelfbescherming
8
Nooit aan gedacht
4
Te moeilijk/ingewikkeld
2
Anders
6
Weet ik niet
4 0
5
10
15
20
25
30
35
Eenvijfde van de respondenten geeft hoge kosten als reden waarom ze dure roodstand niet omzetten in een consumptief krediet, 47% ziet roodstand zelfs niet als lenen.
40
45
50
Wat is de belangrijkste reden waarom u dit niet heeft overwogen/afgesloten? Alle respondenten die wel eens rood staan en geen consumptief krediet hebben n = 135
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
10
Onderzoeksverantwoording
Doel: in kaart brengen van ontwikkelingen in het financiële keuzegedrag van de Nederlandse financiële consument.
Veldwerkperiode: 25 april t/m 12 mei 2013.
Doelgroep: representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking (18+), waarbij een oversampling is gehanteerd van mensen die in de periode november 2012 tot en met april 2013 een consumptief krediet hebben afgesloten en personen die beleggen.
Weging: de representatieve steekproef is herwogen naar een afspiegeling van de Nederlandse bevolking (18+). Deze groepen zijn gewogen naar leeftijd, geslacht, opleiding en district. De sluiters consumptief krediet zijn gewogen naar leeftijd
Methode: online onderzoek, vooraf is het volledige panel gescreend om de juiste groepen consumenten voor dit onderzoek te kunnen benaderen.
Steekproefomvang: de netto steekproef bestaat uit 364 respondenten die representatief zijn voor de Nederlandse bevolking (18+), en 147 recente sluiters (afgelopen half jaar) van een consumptief krediet.
Rapportage: de weergegeven resultaten zijn gebaseerd op een representatieve steekproef van recente kredietsluiters (18+). Indien er significante verschillen bestaan tussen specifieke doelgroepen en de totale groep recente kredietsluiters wordt dit aangegeven.
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
11
Steekproefoverzicht naar achtergrondkenmerken 11
18-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55 jaar en ouder
24 16
24 19
16
23
19 36
13
Opleidingsniveau: laag Opleidingsniveau: midden Opleidingsniveau: hoog
34
24
43 24
Inkomensniveau: laag Inkomensniveau: midden Inkomensniveau: hoog Inkomensniveau: onbekend
18
46
30
23 26 28 28
39
23
15
51
Vrouw Man
46
0
10
20
Representatief NL 18+ (n = 364)
© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013
30
40
54
49
50
60
Kredietsluiters (n = 147)
12