AFM Consumentenmonitor voorjaar 2013 Hypotheken Juni GfK 2013 AFM Consumentenmonitor Juni

AFM Consumentenmonitor voorjaar 2013 Hypotheken Juni 2013 © GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013

1

Inhoudsopgave 1. Management Summary

2. Onderzoeksresultaten in detail  Hypotheeksluiters  Oriëntatie- en afsluitproces

 Provisieverbod en beloning 3. Onderzoeksverantwoording

© GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013

2

2

Management Summary


3

Management Summary -1Hypotheeksluiters 

Ruim éénderde van de afgesloten hypotheken is een nieuw gesloten hypotheek door een starter.



Een hypotheek afsluiten om een verbouwing te financieren wordt steeds minder populair.



Vanaf 2013 moeten huiseigenaren nieuwe leningen in maximaal 30 jaar volledig en ten minste annuïtair aflossen om recht op hypotheekrenteaftrek te behouden. Daardoor kiezen steeds meer sluiters voor een annuïteitenhypotheek of (in mindere mate) voor een lineaire hypotheek. Dit gaat ten kosten van de andere hypotheekvormen.



Bij starters en herintreders is de bankspaarhypotheek in trek. Bij circa twee op de vijf hypotheeksluiters maakt deze vorm het grootste deel van het hypotheekbedrag uit.



De helft van de hypotheken van recente oversluiters is vervangen, omdat de rentevastperiode verlopen was.



Het kennisniveau over een annuïteitenhypotheek is beperkt. De bezitter van een annuïteitenhypotheek heeft (logischerwijs) meer kennis van de kenmerken van een annuïtaire hypotheekvorm dan de nietbezitter.



Ruim vier op de vijf hypotheken is met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) afgesloten. Dit aandeel is de afgelopen twee jaar sterk toegenomen.


4

Management Summary -2Oriëntatie- en afsluitproces 

Vrijwel alle hypotheeksluiters laten zich vooraf informeren in een persoonlijk adviesgesprek.



Hypotheeksluiters gaan het vaakst naar een assurantietussenpersoon of adviseur van de bank voor een adviesgesprek.



Bijna de helft van de hypotheeksluiters heeft meerdere oriëntatie- of adviesgesprekken gevoerd. Men voert wel met minder typen adviseurs een gesprek dan voorheen, wat wellicht verklaard kan worden door het provisieverbod.



Hypotheeksluiters besteden gemiddeld elf uur aan de keuze voor de soort hypotheek en de geschikte aanbieder. Hiervan wordt gemiddeld zes uur besteed aan gesprekken met adviseurs en vijf uur om zelf informatie te zoeken.



Een persoonlijk gesprek is de meest gangbare wijze voor het afsluiten van een nieuwe hypotheek.



De assurantietussenpersoon is het meest gebruikte kanaal voor het afsluiten van de hypotheek.


5

Management Summary -3Provisieverbod en beloning 

Tweederde van de hypotheeksluiters is op de hoogte van het huidige provisieverbod. Hypotheeksluiters zijn vaker op de hoogte dan de gemiddelde Nederlander.



Hypotheeksluiters denken dat een adviseur circa 12 uur nodig heeft voor het advies en afsluiten van de hypotheek.



Vrijwel alle adviseurs, die voor een hypotheekketen werken, maken hun vergoeding voor hun diensten transparant. Bijna de helft van deze groep heeft de wijze van beloning zowel mondeling als schriftelijk toegelicht.



De helft van de hypotheekadviseurs wordt beloond op basis van een van tevoren afgesproken bedrag (fixed fee). Bij tussenpersonen en hypotheekketens wordt meer dan de helft beloond op basis van fixed fee.



Tweevijfde van de hypotheeksluiters weet niet wat men heeft betaald voor het advies en afsluiten van de hypotheek.



Bij het afsluiten van de hypotheek onderhandelt circa één op de vijf sluiters over de kosten van het hypotheekadvies die aan de adviseur moet worden betaald.



Vrijwel iedereen wil inzicht hebben in de kosten van een adviseur.



Meer dan de helft van de recente hypotheeksluiters maakt een exacte begroting van de toekomstige inkomsten en uitgaven om te zien of de hypotheeklasten kunnen worden opgebracht.


6

Onderzoeksresultaten in detail


7

Hypotheeksluiters


8

Eén op de drie recente hypotheeksluiters is een starter

Starter

37

Oversluiter

27

Doorstromer

20

Verbouwer

7

Herintreder

4

Overig

6 0

5

10

15

20

25

30

35

40

 Ruim éénderde (37%) van de nieuw afgesloten hypotheken is afgesloten door een starter op de koopwoningmarkt.

Type hypotheeksluiter

 Vier op de vijf starters (78%) is jonger dan 34 jaar.

Alle recente sluiters hypotheek

 Binnen de leeftijdscategorie 55 jaar en ouder is bijna de helft van de recente sluiters (44%) een oversluiter. Zij hebben de hypotheek vervangen (overgesloten) en zijn in dezelfde koopwoning blijven wonen.

n = 340


9

Begin 2013 is het aandeel startershypotheken sterk gedaald 50 44

45 39

40 35 30

32

30 25

20

26

25

24

22

21 20

15

29

25

20 17

14

36

34

34

26

26

27

20

19

37 34

25

25

18

22

23

20

13 10

10

10

7

7

7

8 4

5

5

3

4

Najaar 2011

Voorjaar 2012

0 Voorjaar 2009

Najaar 2009

n = 480

n = 358

17

Voorjaar 2010 n = 410

Starter

Najaar 2010 n = 351

Doorstromer


Herintreder

n = 374

n = 397

Oversluiter

Najaar 2012 Eind 2012 n = 344

n = 201

3 5

Begin 2013 n = 139

Verbouwer

 Begin 2013 is het aandeel startershypotheken onder recente sluiters van een hypotheek sterk gedaald. Na een piek eind 2012 (dus nog voordat allerlei veranderingen op hypotheekgebied zijn ingegaan), is het aandeel begin 2013 gedaald naar 25%.  Het aandeel hypotheken voor oversluiters is sterk gestegen (37%).

Type hypotheeksluiter Alle recente sluiters hypotheek

 Een hypotheek afsluiten om een verbouwing te financieren wordt steeds minder populair. Het aandeel van verbouwershypotheken is in vier jaar tijd gedaald van 20% naar 3%.


10

Sterke groei annuïteitenhypotheek 70 62

65

64

61

60

60

56

54

50 39

40 30

33

27

15

24

23

17

22

4

5

8 4

7

4

4 1

1

0 n = 480

Najaar 2009 n = 358

39 33


Najaar 2010 n = 351


26

Najaar 2011 n = 374

Aflossingsvrije hypotheek

Spaarhypotheek

Beleggingshypotheek

Annuïteitenhypotheek*

27 28

22 16

9

Voorjaar 2009

38

45

31 22

10

48

35

30 20

47

19 15

9 5

3

2

Voorjaar 2012

6

4

1

3

Najaar 2012 Eind 2012

n = 397

n = 344

Bankspaarhypotheek Lineaire hypotheek*

n = 201

Begin 2013 n = 139

* Pas vanaf 2011 apart vastgelegd.

 Vanaf 2013 moeten huiseigenaren nieuwe leningen in maximaal 30 jaar volledig en ten minste annuïtair aflossen om recht op hypotheekrenteaftrek te behouden. Daardoor kiezen steeds meer sluiters voor een annuïteitenhypotheek (33%) of (in duidelijk mindere mate) een lineaire hypotheek (6%). Dit gaat ten koste van de andere hypotheekvormen.

Kunt u aangeven wat voor hypotheekvorm u recent heeft afgesloten?

 De aflossingsvrije hypotheek wordt nog wel het vaakst afgesloten (45%). Deze hypotheekvorm wordt relatief vaak door 55-plussers (62%) en relatief weinig door starters (34%) gekozen.


 Een bankspaarhypotheek wordt relatief vaak door hoogopgeleiden (44%) en personen met een hoog inkomen (43%) afgesloten. © GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013

11

Bankspaarhypotheek maakt grootste deel uit van hypotheekbedrag bij starters en herintreders

Totaal

23

Starter

28

11

Doorstromer

39 25

Herintreder

15 14

18

7

39

Oversluiter

34

Verbouwer 10%

20%

5 30%

40%

6

26

15

13

9

21

26

37 0%

19

50%

15 6

n = 340

7

3

n = 95

10

2

n = 78

13

6

15 17

60%

3

0

16 21

6

70%

5

10 80%

4 90%

Aflossingsvrije hypotheek

Bankspaarhypotheek

Spaarhypotheek

Annuïteitenhypotheek

Andere hypotheekvorm

De onderdelen zijn even groot

n = 14

2 2

n = 106

6

n = 28

100%

Weet ik niet  Bij starters en herintreders is de bankspaarhypotheek in trek. Bij circa twee op de vijf hypotheeksluiters (39%) maakt deze vorm het grootste deel van het hypotheekbedrag uit.  Bij eenderde van de oversluiters (34%) en verbouwers (37%) maakt de aflossingsvrije hypotheek het grootste deel van het hypotheekbedrag uit.

Welk onderdeel maakt het grootste deel uit van het hypotheekbedrag van uw huidige hypotheek? Alle recente sluiters hypotheek n = 340


12

Annuïteitenhypotheek maakt steeds vaker grootste deel uit van hypotheekbedrag 60

Annuïteiten hypotheek

51

50

Voorjaar 2012  4% Najaar 2012  11% Voorjaar 2013  19%

47

45

44 40

40

36 31

30

27

26

20

0

9 7 6 4

29

21

20

10

25

11 6 4 4

11 8 7

6

21 17

18

16 8

9

10

6

6

6

5

5

17

17

8 5 4

29

20 17

8 6

6

28 25 23 15

6 3

Voorjaar 2009 Najaar 2009 Voorjaar 2010 Najaar 2010 Voorjaar 2011 Najaar 2011 Voorjaar 2012 Najaar 2012 Voorjaar 2013 n = 480

n = 358

n = 410

Aflossingsvrije hypotheek Andere hypotheekvorm

n = 351

n = 419

Bankspaarhypotheek

n = 374

De onderdelen zijn even groot

n = 397

Spaarhypotheek

n = 344

n = 340

Weet ik niet

 De groei van de categorie ‘Andere hypotheekvorm’ (van 17% naar 25%) wordt vrijwel volledig veroorzaakt door een toename van het aantal afgesloten annuïteitenhypotheken.  De aflossingsvrije hypotheek maakt bij minder dan een kwart van de hypotheeksluiters (23%) het grootste deel van het hypotheekbedrag uit.

Welk onderdeel maakt het grootste deel uit van het hypotheekbedrag van uw huidige hypotheek? Alle recente sluiters hypotheek


13

Veel hypotheken worden overgesloten door het verlopen van de rentevastperiode

Voorjaar 2013

48

Najaar 2012

52

64

Voorjaar 2012

36

52

Najaar 2011

10%

20%

n = 95

48

65

0%

n = 106

30%

n = 122

35

40% Ja

50%

60%

70%

80%

n = 126

90%

100%

Nee

 De helft (48%) van de hypotheken van recente oversluiters is vervangen omdat de rentevastperiode verlopen was.  Oversluiters die de hypotheek in 2012 hebben afgesloten, geven dit vaker als reden aan (65%) dan oversluiters die de hypotheek in 2013 hebben afgesloten (34%).

Heeft u uw hypotheek overgesloten omdat uw rentevastperiode was verlopen? Recente oversluiters hypotheek


14

Foute antwoorden

Goede antwoorden

Kennisniveau over annuïteitenhypotheek is beperkt 59

U betaalt elke maand een vast bedrag dat bestaat uit aflossing en rente

71 55 47 45 48

In het begin betaalt u veel rente en weinig aflossing

36 37 36

De hypotheekrenteaftrek is van toepassing op deze hypotheekvorm

7

Aan het einde van de looptijd heeft u een restschuld

4 8 8

Geen van bovenstaande mogelijke kenmerken is van toepassing op een annuïteitenhypotheek

2 10

0 Totaal

Bezit annuïteitenhypotheek

10

20

30

40

50

60

70

80

Bezit geen annuïteitenhypotheek

 Het kennisniveau over een annuïteitenhypotheek is beperkt. Slechts éénderde van alle hypotheeksluiters (36%) weet dat bij deze hypotheekvorm de rente aftrekbaar is en minder dan de helft (47%) beseft dat men in het begin veel rente en weinig aflossing betaalt. En slechts 16% heeft alle antwoorden goed en geen antwoorden fout ingevuld.

Welke kenmerken zijn volgens u van toepassing op een annuïteitenhypotheek? Meer antwoorden mogelijk

 De bezitter van een annuïteitenhypotheek heeft (logischerwijs) iets meer kennis van de kenmerken van een annuïtaire hypotheekvorm dan de niet-bezitter. Zij beseffen vaker dat elke maand een vast bedrag moet worden betaald (71%) en dat er aan het einde van de looptijd geen restschuld overblijft (96%).



n = 340 15

Vier op de vijf nieuwe hypotheken is met Nationale Hypotheek Garantie afgesloten Voorjaar 2013 Totaal

79

Najaar 2012 Totaal

17

82

Voorjaar 2012 Totaal

74

Najaar 2011 Totaal

74

Voorjaar 2011 Totaal

3 16

1

22

3

21

70

25

Voorjaar 2013 Starter

91

Najaar 2012 Starter

5

94


15 88


30

61

Najaar 2011 Doorstromer

57

Voorjaar 2011 Doorstromer

57 0%

10%

20%

30%

De hypotheek voor de woning is met NHG afgesloten

n = 181

4

n = 95

50%

60%

70%

3

n = 73

9

37 90%

n = 78 n = 80 n = 76

5 80%

n = 99 n = 106

5

34

n = 117

4 4

34

40%

4

2

39 66


n = 188

3

17

58

Najaar 2012 Doorstromer

n = 212

5

10

79


n = 200

6 0 n = 97

81

Najaar 2011 Starter

n = 182

n = 75

100%

De hypotheek voor de woning is zonder NHG afgesloten

Weet ik niet  Ruim vier op de vijf hypotheken (78%) is met Nationale Hypotheek Garantie (NHG) afgesloten. Het aandeel hypotheken dat met NHG is afgesloten, is de afgelopen twee jaar sterk toegenomen.  Hypotheken van starters (91%) worden vaker met NHG gesloten dan hypotheken van doorstromers (58%).  Bij 55-plussers (60%) en bij hypotheeksluiters met veel vermogen (61%) is het aandeel dat een hypotheek met NHG heeft gesloten lager dan in andere segmenten.


Heeft u de hypotheek voor de woning met of zonder Nationale Hypotheek Garantie afgesloten? Recente sluiters hypotheek die een woning hebben gekocht

16

Oriëntatie- en afsluitproces


17

Vrijwel alle sluiters hebben een persoonlijk gesprek gevoerd om zich te laten informeren 91

Persoonlijk gesprek

93 92

85 85 25

Internet

18 19 8

Telefonisch

3

8 4

Schriftelijk

2 0

Tv of radio 0

0 1 1

Niet geïnformeerd

0

11 13

6

4

3 2 2 3 1 2

Op andere wijze

36

23

9

4

2 9

0

10 Totaal

20 Beheersten

30 Ambitieuzen

40

50

60

Adviesgevoeligen

70

80

90

100

Gemaksgeorienteerden

 Vrijwel alle hypotheeksluiters (91%) laten zich informeren in een persoonlijk adviesgesprek.  Beheersten hebben relatief vaak internet (36%) gebruikt. Ambitieuzen (18%) en adviesgevoeligen (19%) oriënteren zich het minst via internet.  Met name jongeren tot 24 jaar (45%) en sluiters met een hoog vermogen (37%) gebruiken internet om informatie over de hypotheek te verkrijgen.

Op welke manier heeft u zich laten informeren voordat u deze hypotheek heeft afgesloten? Meer antwoorden mogelijk Alle recente sluiters hypotheek n = 340


18

Men gaat het vaakst naar een tussenpersoon of adviseur van de bank voor een adviesgesprek

Een (assurantie)tussenpersoon

40

Een adviseur/medewerker van de bank

39

Een adviseur/medewerker van een hypotheekwinkel

32

Een adviseur/medewerker van een verzekeringsmaatschappij

3

Geen van bovenstaande

3

0

5

10

15

20

25

 Hypotheeksluiters gaan het vaakst naar een assurantietussenpersoon (40%) of adviseur van de bank (39%) voor een adviesgesprek.  Laagopgeleiden gaan relatief vaak naar een assurantietussenpersoon (53%) en minder vaak naar een medewerker van de bank (25%) of hypotheekketen (19%).  Hoogopgeleiden gaan juist minder vaak naar een assurantietussenpersoon (31%). Zij bezoeken frequenter een hypotheekketen (41%) voor een adviesgesprek.


30

35

40

45

Met welk type adviseur heeft u een adviesgesprek gehad? Meer antwoorden mogelijk Alle recente sluiters hypotheek n = 340

19

Ten opzichte van één jaar geleden wordt assurantietussenpersoon minder vaak geraadpleegd 40

Een (assurantie)tussenpersoon

39 40

37

32 29 29

Een adviseur/medewerker van een hypotheekwinkel

Een adviseur/medewerker van een verzekeringsmaatschappij

0 n = 340

Najaar 2012 n = 344


6 6

52

63

35 43

13 11

10

20

Najaar 2011 n = 374

30

40


 Ten opzichte van één jaar geleden wordt de assurantietussenpersoon minder vaak geraadpleegd bij een adviesgesprek.  Er worden steeds minder gesprekken gevoerd met medewerkers van een verzekeringsmaatschappij (3%).  Er wordt met steeds minder verschillende type adviseurs een adviesgesprek gevoerd. In het voorjaar van 2013 voerde sluiters gemiddeld met 1,1 verschillende type adviseurs een gesprek. In het najaar van 2010 (1,6) en het voorjaar van 2011 (1,5) lag dit aantal beduidend hoger. Een verklaring hiervoor kan liggen in het provisieverbod, waarbij elk adviesgesprek in rekening wordt gebracht. © GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013

47

40 39

38 3 4

45

39

Een adviseur/medewerker van de bank

Voorjaar 2013

42

50

60

70

Najaar 2010 n = 351

Met welk type adviseur heeft u een adviesgesprek gehad? Meer antwoorden mogelijk Alle recente sluiters hypotheek

20

Bijna de helft van de hypotheeksluiters heeft meerdere oriëntatie- of adviesgesprekken gevoerd

Totaal

56

Starter

26

44

Doorstromer

27

35

Oversluiter

71

Verbouwer

71 0%

10%

20%

30%

n = 93

32

20

10

n = 72

44

n = 14

19

10

26 40% 1

n = 329

29

58

Herintreder

18

50% 2

60%

70%

80%

n = 103

3 90%

n = 27

100%

3 of meer

 Bijna de helft van de hypotheeksluiters (44%) heeft meerdere oriëntatie- en/of adviesgesprekken gevoerd.  Bij herintreders (80%) ligt het percentage, dat meerdere adviesgesprekken heeft gevoerd, hoger dan gemiddeld.  Starters (56%) en beheersten (55%) voeren net als herintreders vaker meerdere adviesgesprekken. Oversluiters (71%) voeren vaker één adviesgesprek.

Bij hoeveel verschillende adviseurs heeft u een oriëntatieen/of adviesgesprek gehad? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad n = 329


21

Het gemiddeld aantal gesprekken was eind 2012 beduidend hoger dan begin 2013 gemiddeld Totaal

56

Eind 2012

26

49

32

Begin 2013

10%

20%

30%

16

40% 1

50% 2

60%

1,7

20

69

0%

18

70%

1,8

15

80%

90%

1,5

100%

3 of meer

 Het gemiddeld aantal oriëntatie- en/of adviesgesprekken was eind 2012 beduidend hoger (gemiddeld 1,8 gesprekken) dan begin 2013 (1,5).

Bij hoeveel verschillende adviseurs heeft u een oriëntatieen/of adviesgesprek gehad? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad n = 329


22

Hypotheeksluiters besteden gemiddeld 6 uur aan gesprekken met adviseurs

1 a 2 uur

19

3 a 4 uur

35

5 tot 8 uur

23

Gemiddeld 6,1 uur 8 tot 12 uur

15

12 uur of meer

8

0

5

10

15

20

25

30

 Hypotheeksluiters besteden gemiddeld 6,1 uur aan gesprekken met adviseurs om een juiste keuze te maken voor soort hypotheek en aanbieder.  55-plussers (4,5 uur) en laagopgeleiden (4,9 uur) besteden gemiddeld de minste tijd aan adviesgesprekken.  Jongeren tot 34 jaar (7,2 uur), adviesgevoeligen (6,8 uur), sluiters met veel vermogen (7,4 uur), en starters (7,1 uur) spenderen gemiddeld de meeste tijd aan adviesgesprekken.

35

40

Hoeveel uur hebben alle gesprekken met uw adviseur(s) in z'n totaliteit geduurd? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad n = 331


23

De gesprekstijd met de hypotheekadviseur is afgenomen Gemiddeld aantal uur

Voorjaar 2013

19

Najaar 2012

35

17

Voorjaar 2012

15

Najaar 2011

28

27

31

24

19

Najaar 2010

33

28 0%

10%

23

1 a 2 uur

30% 3 a 4 uur

5 tot 8 uur

16

20 50%

60%

8 tot 12 uur

18 70%

6,1 uur

n = 340

6,7 uur

11

n = 389

6,5 uur

11

n = 320

6,2 uur

n = 307

5,7 uur

80%

9 90%

100%

12 uur of meer

 In vergelijking met 2012 is de gesprekstijd met de hypotheekadviseur afgenomen. Het provisieverbod zou daar de oorzaak van kunnen zijn, aangezien steeds meer adviseurs op uurbasis zijn gaan werken en advieskosten inzichtelijk zijn.  Er blijkt een positief verband te bestaan tussen het aantal uur met de adviseur en het aantal uur dat men zelf heeft besteed.


n = 331

13

18

23

40%

8

15

26 20%

15

Hoeveel uur hebben alle gesprekken met uw adviseur(s) in z'n totaliteit geduurd? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad

24

Hypotheeksluiters besteden gemiddeld 5 uur om zelf informatie te zoeken Gemiddeld aantal uur

Totaal

59

Beheersten

44

17

Ambitieuzen

15

7

10

15

66

Adviesgevoeligen

12

43 0%

10% 1 a 2 uur

20%

21 30%

3 a 4 uur

40% 5 tot 8 uur

50% 8 tot 12 uur

70%

5,2 uur

n = 121

6,6 uur

9

n = 51

5,1 uur

3

9

n = 145

4,1 uur

n = 14

4,3 uur

16 80%

n = 331

2 4

5

12 60%

11

14

20

71


8

8 90%

100%

12 uur of meer

 Naast adviesgesprekken besteden hypotheeksluiters gemiddeld 5,2 uur aan het zelf zoeken van informatie om een juiste keuze te kunnen maken voor de soort hypotheek en de aanbieder.  Beheersten (6,6 uur), hoogopgeleiden (6,7 uur) en sluiters met veel vermogen (7,2 uur) besteden de meeste tijd in het zelf zoeken van informatie om een goede keuze te maken voor de soort hypotheek en de aanbieder.  Adviesgevoeligen (4,1 uur), verbouwers (2,5 uur) en laagopgeleiden (4,1 uur) besteden de minste tijd in het zelf zoeken van informatie.

Hoeveel uur heeft u, buiten de adviesgesprekken, zelf besteed om een goede keuze te kunnen maken? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad n = 331


25

Acht op de tien hypotheken wordt door middel van een persoonlijk gesprek afgesloten

4

2

3

8

83

Door middel van een persoonlijk gesprek

Via de post

Via internet

Telefonisch

Op een andere wijze

 Een persoonlijk gesprek bij een tussenpersoon, adviseur of medewerker van een bank/verzekeraar is de meest gangbare wijze voor het afsluiten van een nieuwe hypotheek (83%).

Op welke wijze (medium) heeft u uw hypotheek afgesloten?

 Starters (91%) en sluiters met een laag vermogen (91%) sluiten het vaakst door middel van een persoonlijk gesprek.


 Oversluiters (16%) sluiten vaker via de post (dus zonder tussenkomst van een adviseur of medewerker).

n = 340


26

De assurantietussenpersoon is het meest gebruikte kanaal voor afsluiten van de hypotheek 50 44

45

41

40

38

35

37

38

31

31

40

37

36

35

34

31

35

32

30 25 20

19

19

4

5

5

2

3

3

2

Najaar 2010

Voorjaar 2011

Najaar 2011

Voorjaar 2012

18

18

3

3

2

Voorjaar 2010

23

23

22

21

15 10 5 0

n = 410

Bank

n = 351

n = 419

Assurantietussenpersoon

n = 374

Hypotheekketen

3

1

Najaar 2012

n = 397

n = 344

Eind 2012

Verzekeringsmaatschappij

 De assurantietussenpersoon is het meest gebruikte kanaal voor afsluiten van de hypotheek (36%).  Voor het eerst sinds het najaar van 2011 is zichtbaar dat de hypotheek vaker via een assurantietussenpersoon dan een bank afgesloten wordt.  Het bancaire kanaal wordt relatief vaak gebruikt door 55-plussers (46%) en verbouwers (51%).


5

3

3

n = 201

Begin 2013 n = 139

Ander kanaal

Bij wie of welk kanaal heeft u deze hypotheek afgesloten?


27

Het intermediair is het meest gebruikte kanaal voor afsluiten van de hypotheek 70 61

60

60

54

53

59

58

54

50

50

44

40

38

38

37

35

34

31

32

30

20 10 0

3

3

4

5

5

2

2

3

3

Voorjaar 2010

Najaar 2010

Voorjaar 2011

Najaar 2011

n = 410

n = 351

Bank

n = 419

Intermediair

n = 374

5

3

3

2

3

1

Voorjaar 2012

Najaar 2012

Eind 2012

n = 397

Verzekeringsmaatschappij

n = 344

n = 201

Ander kanaal

 Het intermediair (assurantietussenpersonen + hypotheekketens) is het meest gebruikte kanaal voor afsluiten van de hypotheek (59%).

3

Begin 2013 n = 139

Bij wie of welk kanaal heeft u deze hypotheek afgesloten?



28

Provisieverbod en beloning


29

Tweederde van de hypotheeksluiters is op de hoogte van het huidige provisieverbod

Representatief NL

47

53

Recente sluiters hypotheek

n = 364

68

0%

10%

20%

30%

32

40% Ja

50%

60%

70%

80%

n = 340

90%

100%

Nee

 Tweederde van de hypotheeksluiters (68%) is op de hoogte van het huidige provisieverbod. Hypotheeksluiters zijn vaker op de hoogte dan de gemiddelde Nederlander (47%).  Hypotheeksluiters die de hypotheek eind 2012 hebben afgesloten zijn vaker (76%) op de hoogte dan hypotheeksluiters die de hypotheek begin 2013 hebben afgesloten (63%).

Was u op de hoogte van het provisieverbod op deze complexe financiële producten? Alle respondenten


30

Hypotheeksluiters denken dat een adviseur 12 uur nodig heeft voor advies en afsluiten

Representatief NL (n = 364)

28

Recente sluiters hypotheek (n = 340)

25

16

0% 1 a 2 uur

10%

15

20%

3 a 4 uur

14

17

30%

40%

5 tot 8 uur

15

22

50%

8 tot 12 uur

60%

Gem. 7,4 uur

30

70%

80%

Gem. 11,7 uur

90%

100%

12 uur of meer

 Hypotheeksluiters denken dat een adviseur circa 12 uur nodig heeft voor het advies en afsluiten van de hypotheek. 30% van deze groep denkt dat een adviseur meer dan 12 uur bezig is.  De gemiddelde Nederlander schat het aantal uren een stuk lager in: 7,4 uur.

18

Hoeveel uur in totaal denkt u dat de adviseur nodig heeft voor het advies en het afsluiten van de hypotheek? Alle respondenten


31

Hypotheekketens maken de beloning het meest transparant 38

41

De adviseur heeft dit mondeling aangegeven

34 40 13

10

De adviseur heeft een schriftelijk document meegegeven

16 14 35 41

De adviseur heeft dit mondeling en schriftelijk aangegeven

45 23 8 5 4

De adviseur heeft dit niet aangegeven

15

0 Totaal


5

10

15

Hypotheekketen

20

25

30

35

40

45

50

Direct (Bank+verzekeraar)

 Vrijwel alle adviseurs die werken voor een hypotheekketen (96%) maken de vergoeding die zij ontvangen voor de diensten die ze leveren transparant. Bijna de helft van deze groep (45%) heeft de wijze van beloning zowel mondeling als schriftelijk toegelicht.

Op welke wijze heeft de adviseur aangegeven hoe hij voor zijn diensten wordt beloond? Alle recente sluiters hypotheek n = 340


32

Fixed fee is de meest voorkomende beloningsvorm 48

Fixed fee 13

0 0

Prijs advies is verwerkt in totale kosten

35 12 12

Provisie

8 7

4 3 3

Op uurbasis 0 0

1 3

5 5 4

Weet ik niet

5

Totaal

14

8

Op een andere manier

0

19

9

3

Het advies is gratis

Provisie, maar adviseur betaalt deel terug

67

52

22

8

9 10 11

10


20

30

Hypotheekketen

40

50

60

70

80


 De helft van de hypotheekadviseurs (48%) wordt beloond op basis van een van tevoren afgesproken bedrag (fixed fee).

Hoe wordt uw hypotheekadviseur volgens u beloond?

 Fixed fee beloning komt relatief vaak voor bij assurantietussenpersonen (67%) en hypotheekketens (52%).  Eén op de tien sluiters (9%) denkt dat het advies gratis is.

Alle recente sluiters hypotheek die gebruikt hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten n = 329


33

Beloning op basis van fixed fee blijft groeien 70 60

66 59

58 50

50

47 39

40

34

30

20

42 39 39

31 26

25

26

19 15 11

10

52

10

8

12 9

8

12

10 7

9 5

5

0

5

Najaar 2009 Voorjaar 2010 Najaar 2010 Voorjaar 2011 Najaar 2011 Voorjaar 2012 Najaar 2012 n = 157

n = 216

n = 160

n = 205

Op basis van provisie

n = 186

Fixed fee

n = 215

Gratis

n = 186

Weet ik niet

 Bij hypotheeksluiters die de hypotheek via een persoonlijk gesprek bij een assurantietussenpersoon of hypotheekketen hebben afgesloten, is de beloning op basis van fixed fee verder toegenomen (naar 66%) en de beloning op basis van provisie verder afgenomen (naar 9%).

4

Eind 2012 n = 197

9 3

Begin 2013 n = 132

Hoe wordt uw hypotheekadviseur volgens u beloond?

Alle recente sluiters hypotheek die via een (assurantie)tussenpersoon of hypotheekketen gesloten hebben via een persoonlijk gesprek © GfK 2013 | AFM Consumentenmonitor | Juni 2013

34

Tweevijfde van de hypotheeksluiters weet niet wat men heeft betaald voor het advies en afsluiten

Tot 1.000 euro

12

1.000 tot 2.000 euro

18

Gem. € 2.166,-

2.000 euro of meer

31

Weet ik niet

38

0

5

10

15

20

25

30

 Tweevijfde van de hypotheeksluiters (38%) weet niet wat men heeft betaald voor het advies en afsluiten van de hypotheek. Met name personen die de hypotheek bij een bank hebben afgesloten, weten niet wat ze hebben betaald (49%).

35

40

45

Hoeveel heeft u in totaal betaald voor het hypotheekadvies en het afsluiten van de hypotheek?

 Het gemiddelde bedrag dat men heeft betaald is € 2.166,-. Alle recente sluiters hypotheek n = 340


35

Eenvijfde van de sluiters onderhandelt over de kosten van hypotheekadvies

Totaal

5


5

Hypotheekketen

17

17

8


15

4

0%

1

79

0

77

20

10%

76

0

73

20%

30%

40%

50%

60%

3

70%

80%

Ik heb over de kosten onderhandeld, maar zonder resultaat

Ik heb met resultaat over de kosten onderhandeld

Nee

Weet ik niet

 Bij het afsluiten van de hypotheek onderhandelt circa één op de vijf (22%), met wisselend succes, over de kosten van het hypotheekadvies die aan de adviseur moet worden betaald.  Het loont om te onderhandelen met de adviseur, want ongeveer drie op de vier sluiters die onderhandelt boekt resultaat.

90%

100%

Heeft u bij het afsluiten van de hypotheek onderhandeld over de kosten die u voor het hypotheekadvies aan de adviseur moet betalen? Recente sluiters hypotheek die gebruikt hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten


n = 329

36

Het aantal hypotheeksluiters dat onderhandelt over de kosten is stabiel gebleven

Voorjaar 2013

5

Najaar 2012

6

Voorjaar 2012

5

Najaar 2011

6

Voorjaar 2011

6

0%

17

76

18

72

14

14

12

10%

1

3

77

4

75

5

78

20%

30%

40%

50%

5

60%

70%

80%

90%

Ja, ik heb over kosten onderhandeld, maar zonder resultaat

Ja, ik heb met resultaat over de kosten onderhandeld

Nee

Weet ik niet

 Het aantal hypotheeksluiters dat onderhandelt over de kosten voor hypotheekadvies is ten opzichte van de vorige meting stabiel gebleven. (22% versus 24%).

n = 329

n = 333

n = 397

n = 374

n = 355

100%

Heeft u bij het afsluiten van de hypotheek onderhandeld over de kosten die u voor het hypotheekadvies aan de adviseur moet betalen? Recente sluiters hypotheek die gebruikt hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten


37

Vrijwel iedereen wil inzicht hebben in de kosten van een adviseur

Ik heb geen behoefte aan inzicht in deze kosten

12

Ik wil alleen het totaalbedrag weten

36

Ik wil weten wat de kosten zijn voor het advies en voor het afsluiten

33

Ik wil dat de kosten gespecificeerd worden

20

0

5

10

15

20

 Vrijwel iedereen (88%) wil inzicht hebben in de kosten van een adviseur. Beheersten willen relatief vaak inzicht hebben (96%) en adviesgevoeligen minder vaak (83%).  Eenvijfde (20%) wil dat de kosten gespecificeerd worden naar de verschillende werkzaamheden die de adviseur uitvoert.

25

30

35

40

Tot op welk niveau wilt u inzicht hebben in de kosten voor de werkzaamheden van een adviseur? Recente sluiters hypotheek die gebruikt hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten


n = 329

38

Ruim de helft maakt een exacte begroting om te bepalen of de hypotheek kan worden opgebracht

Totaal

57

Beheersten

33

7

71

Ambitieuzen

49

Adviesgevoeligen

48


48

0%

10%

20%

26

33

2 2

12

39

30%

40%

50%

60%

5

10

33

6

70%

Ja, precieze begroting

Ja, globaal gekeken

Nee, van betaalbare hypotheekverstrekking uitgegaan

Nee, niet aan gedacht

 Meer dan de helft van de recente hypotheeksluiters (57%) maakt een exacte begroting van de toekomstige inkomsten en uitgaven om te zien of de hypotheeklasten kunnen worden opgebracht.  Beheersten (71%) houden bij voorkeur de regie in eigen hand en maken vaker dan andere segmenten een exacte begroting.

80%

3

3

13

90%

100%

Heeft u een begroting gemaakt van uw toekomstige inkomsten en uitgaven om te zien of u de hypotheeklasten kunt opbrengen? Alle recente sluiters hypotheek n = 340


39

De helft van de hypotheeksluiters is niet bereid om te betalen voor pensioenadvies en doet alles zelf €100

50

Groep 1

€100

€100

54

Groep 2

€100

53

0%

10%

20%

30%

€300

€850

17

25

8

€500

€1250

16

22

8

50%

60%

18

70%

80%

n = 135

€1500

€750

20

40%

n = 108

€350

€500

€100 €100

Groep 3

€200

10

90%

n = 97

100%

Ik hoef geen advies: ik doe alles zelf via internet

Ik maak gebruik van een geautomatiseerd adviesproces

Ik laat een beknopt advies opmaken door een adviseur

Ik laat een uitgebreid financieel plan voor oude dag opmaken

 Voor het aanvullen van het pensioen heeft de tarifering slechts beperkte invloed op de keuze van een adviesvorm. Circa de helft van de hypotheeksluiters is namelijk niet bereid om te betalen voor pensioenadvies en zoekt liever alles zelf uit.  Het is opvallend dat er nauwelijks behoefte is aan het door een adviseur op laten maken van een uitgebreid financieel plan voor de oude dag.

Welke van onderstaande adviesvormen heeft uw voorkeur om een keuze te kunnen maken op welke wijze u het beste uw pensioen kunt aanvullen? Alle recente sluiters hypotheek 3 random tariefgroepen


40

Merendeel consumenten is niet bereid om te betalen voor pensioenadvies en doet alles zelf €850 €100 €100

58

Groep 1

€200

€300

18

19

5

n = 130

€1250 €100 €100

Groep 2

71

€350

€500

12

14

3

n = 139

€1500 €100

Groep 3

0%

10%

20%

30%

€100

€500

€750

79

7

13

40%

50%

60%

70%

80%

90%

1

100%

Ik hoef geen advies: ik doe alles zelf via internet

Ik maak gebruik van een geautomatiseerd adviesproces

Ik laat een beknopt advies opmaken door een adviseur

Ik laat een uitgebreid financieel plan voor oude dag opmaken

 Voor het aanvullen van het pensioen heeft de tarifering slechts beperkte invloed op de keuze van een adviesvorm. Een meerderheid van de consumenten is namelijk niet bereid om te betalen voor pensioenadvies en zoekt liever alles zelf uit.  Het is opvallend dat er nauwelijks behoefte is aan het door een adviseur op laten maken van een uitgebreid financieel plan voor de oude dag.

n = 95

Welke van onderstaande adviesvormen heeft uw voorkeur om een keuze te kunnen maken op welke wijze u het beste uw pensioen kunt aanvullen? Alle respondenten representatieve steekproef


n = 364

41

Bijlagen


42

Onderzoeksverantwoording 

Doel: in kaart brengen van ontwikkelingen in het financiële keuzegedrag van de Nederlandse financiële consument.



Veldwerkperiode: 25 april t/m 12 mei 2013.



Doelgroep: de netto steekproef bestaat uit 340 recente sluiters van een hypotheek; mensen die in de periode november 2012 tot en met april 2013 een hypotheek hebben afgesloten. Ook zijn 364 respondenten die representatief zijn voor de Nederlandse bevolking (18+) bevraagd.



Weging: de representatieve steekproef is herwogen naar een afspiegeling van de Nederlandse bevolking (18+) naar leeftijd, geslacht, opleiding en district. De hypotheeksluiters zijn gewogen naar leeftijd.



Methode: online onderzoek, vooraf is het volledige panel gescreend om de juiste groepen consumenten voor dit onderzoek te kunnen benaderen.



Rapportage: de weergegeven resultaten zijn gebaseerd op recente hypotheeksluiters. Indien er significante verschillen bestaan tussen specifieke doelgroepen en de totale groep recente hypotheeksluiters wordt dit aangegeven.



Belangrijk in het onderzoek zijn de vier soorten financieel beslissers, uitgelegd op de volgende slide.


43

Consumentensegmentatie 

In de rapportage worden termen voor verschillende typen financieel beslissers genoemd. De AFM onderzocht in een eerder stadium hoe Nederlanders financiële beslissingen nemen en concludeerde dat mensen van elkaar verschillen in de manier waarop deze beslissingen genomen worden. Er zijn 4 typen, welke hieronder worden beschreven.



Beheersten verzamelen veel informatie over het financieel product dat zij willen aanschaffen. Zij overwegen veel alternatieven, gaan door tot zij het juiste product hebben gevonden en nemen uiteindelijk zelf de beslissing, zonder financieel adviseur.



Ambitieuzen proberen graag nieuwe producten uit en mijden risico’s hierbij niet. Zij hebben luxe en rendement als drijfveer voor hun besluiten en steken een gemiddelde hoeveelheid tijd in hun keuzeproces.



Adviesgevoeligen laten hun beslissingen over aan anderen. Zij vertrouwen adviseurs blindelings. Zij zijn niet geïnteresseerd in financiële producten en zijn niet perse op zoek naar het ideale product.



Gemaksgeoriënteerden stoppen weinig tijd in het bestuderen van financiële producten en vermijden hierbij risico’s. Zij hebben weinig vertrouwen in financieel adviseurs en kiezen vaak voor standaard producten.



Voor meer informatie of om zelf te testen wat voor type financieel beslisser u bent, kunt u terecht op www.afm.nl/besliswijzer


44

Steekproefoverzicht naar achtergrondkenmerken 11

18-24 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar 55 jaar en ouder

15 16

29 19

24

19

16

36

15

Opleidingsniveau: laag Opleidingsniveau: midden Opleidingsniveau: hoog

34

15

4143 24

Inkomensniveau: laag Inkomensniveau: midden Inkomensniveau: hoog Inkomensniveau: onbekend

43

23

5

24 26 28

17

54

23 51

Vrouw Man

34

0

10

20

Representatief NL 18+ (n = 364)


30

66

49

40

50

60

70

Hypotheeksluiters (n = 340)

45

Steekproefoverzicht naar type beslisser

44

Beheersten

38

18

Ambitieuzen

14

27

Adviesgevoeligen

44

12


4

0

5

10

15

20

Representatief NL 18+ (n = 364)


25

30

35

40

45

50

Hypotheeksluiters (n = 340)

46

AFM Consumentenmonitor voorjaar 2013 Hypotheken Juni GfK 2013 AFM Consumentenmonitor Juni

Recommend Documents