AFM Consumentenmonitor najaar 2015 Hypotheken

AFM Consumentenmonitor najaar 2015 Hypotheken November 2015 © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

1

Leeswijzer

 

 

Voor u ziet u de rapportage van de Consumentenmonitor, uitgevoerd in het najaar van 2015. Het betreft hier het deelonderwerp “hypotheken”. In het rapport wordt aandacht besteed aan recente sluiters van een hypotheek: personen die in de periode april 2015 t/m oktober 2015 een hypotheek hebben afgesloten. Er wordt ingegaan op het profiel, het oriëntatie- en afsluitproces, dienstverleningsdocument, beloning en nazorgdiensten. Indien mogelijk zijn resultaten vergeleken met voorgaande metingen. Alle verschillen tussen AFM segmentatie (kijk voor meer informatie in de bijlage), leeftijdsgroepen, opleidings-, inkomens- en vermogensniveaus die zijn beschreven, zijn significant.

© GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

2

Inhoudsopgave

1. Onderzoeksresultaten in detail  Hypotheeksluiters  Oriëntatie- en afsluitproces

 Beloning en nazorgdiensten 2. Bijlagen


3

3

Onderzoeksresultaten in detail


4

Hypotheeksluiters


5

Ruim een op de drie recente hypotheeksluiters is een starter

Starter

38

Oversluiter

27

Doorstromer

24

Herintreder

4

Verbouwer

4

Overig

3 0

5

10

15

20

25

30

35

40

 Ruim een derde van diegenen die het afgelopen halfjaar een hypotheek hebben afgesloten (38%) is een starter op de koopwoningmarkt, ruim een kwart (27%) is oversluiter, 24% is doorstromer.

Type hypotheeksluiter

 Onder de hypotheeksluiters tot 34 jaar zijn (logischerwijs) meer starters (<25 jaar: 73%, 25-34 jaar: 55%).

Alle recente sluiters hypotheek

 Onder degenen met een lager opleidingsniveau zijn relatief meer oversluiters (39%) en minder starters (19%).

n = 457


6

Aandeel van starters blijft het grootst 45 39

39

40

36

34

35

34

32

41

40 38

37

36

34 30

30 29

30 25 20

26

25

24

22

21 20

15

25

26

20

27

27 25 23

20 17

14

26

18

23 20

19

27

27

25 24 20

20 22

16

13 10

10

10

7

7 3

5

5

4

7

7

6

6

4

7 4

4

5

3

0

6 4 5

4

Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar 2009 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 n = 480

n = 358

n = 410

n = 351

Starter

n = 419

n = 374

Oversluiter

n = 397

n = 344

Doorstromer

 Ten opzichte van een jaar geleden, zijn er meer doorstromers (van 16% naar 24%).

n = 340

n = 337

Verbouwer

n = 323

n = 408

n = 486

n = 457

Herintreder Type hypotheeksluiter Alle recente sluiters hypotheek


7

Oriëntatie- en afsluitproces


8

Meeste hypotheeksluiters hebben een persoonlijk gesprek gevoerd om zich te oriënteren Persoonlijk gesprek

90

Internet

38

Vergelijkingssite op internet

18

Telefonisch

8

Schriftelijk

7

Op andere wijze

5

Tv of radio

2

Niet geïnformeerd

2 0

10

20

30

40

50

60

 Naast een persoonlijk adviesgesprek, oriënteert ruim een derde zich met behulp van internet (38%) en 18% specifiek via een vergelijkingssite op internet.  Starters oriënteren zich vaker op meer verschillende wijzen dan de overige hypotheeksluiters. Starters oriënteren vooral via een persoonlijk gesprek (95%), internet (51%) en vergelijkingssites (26%).

70

80

90

100

Op welke manier(en) heeft u zich georiënteerd om uiteindelijk een goede keuze te kunnen maken voor de soort hypotheek en de aanbieder van de hypotheek? Meer antwoorden mogelijk Alle recente sluiters hypotheek


n = 457

9

Gemiddeld aantal type adviseurs waarmee men een adviesgesprek heeft gehad blijft 1,1 gemiddeld

1,6

70

63

60 50 40

1,5

1,1

1,2

1,1

1,1

1,2

1,0

1,1

1,1

52 47

43

38 40

45 39

40

39

29

30

20

1,2

42

40

37 35

39 32

29 11

43 39

35

38 38 32

40

37

42 35

34

38

31

28

27

13

10

6

6

4

3

3

3

3

4

5

0 Najaar 2010

Voorjaar 2011

Najaar 2011

Voorjaar 2012

Najaar 2012

Voorjaar 2013

Najaar 2013

Voorjaar 2014

Najaar 2014

Voorjaar 2015

Najaar 2015

n = 351

n = 419

n = 374

n = 397

n = 344

n = 340

n = 337

n = 323

n = 408

n = 486

n = 457

Een zelfstandig adviseur

Een adviseur/medewerker van de bank

Een adviseur/medewerker van een hypotheekwinkel

Een adviseur/medewerker van een verzekeraar

 Gemiddeld heeft men met 1,1 type adviseur een adviesgesprek gevoerd; dit is gelijk aan een half jaar geleden.  De zelfstandig adviseur heeft deze meting het hoogste aandeel (42%), gevolgd door de adviseur/ medewerker van een bank (35%).  Gemaksgeoriënteerden en hypotheeksluiters met een hoger vermogen hebben relatief vaker een adviesgesprek gehad met een adviseur of medewerker van een bank (59% resp. 54%).


Met welk type adviseur heeft u een adviesgesprek gehad? Meer antwoorden mogelijk Alle recente sluiters hypotheek

10

Helft van hypotheeksluiters die geen adviesgesprek heeft gehad, is niet op de hoogte van kennistoets

49

51

Ja

Nee

 Als men zonder advies een hypotheek wil aanschaffen, is het sinds 1 januari 2013 verplicht om te toetsen of men over voldoende kennis en ervaring beschikt. De helft van de hypotheeksluiters die geen adviesgesprek heeft gehad, is niet op de hoogte van de kennis- en ervaringstoets (51%).  Een zeer kleine minderheid (2%) sluit zonder advies een hypotheek af (execution only, kennis- en ervaringstoets ingevuld). Dit is vergelijkbaar met de voorgaande metingen.  Een kwart (25%) van diegenen die op de hoogte zijn van de kennis- en ervaringstoets heeft deze niet ingevuld.

Op de hoogte van kennis- en ervaringstoets? Recente sluiters hypotheek die geen adviesgesprek hebben gehad n = 35

*De uitkomsten op deze slide moeten als indicatief worden beschouwd, vanwege het geringe aantal waarnemingen. © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

11

Ruim een derde van de hypotheeksluiters heeft bij verschillende adviseurs gesprekken gevoerd Totaal Starter Doorstromer

Verbouwer

12

85

10%

20%

30%

15

16

69 0%

6

28

67

Overig

4

33

62

Oversluiter

6

22

73

Herintreder

40% 1

2

50%

60%

80%

90%

3

n = 107

n = 19

n = 137

n = 20

n = 18

100%

3 of meer

 Starters voeren relatief vaak 3 of meer oriëntatie- en/of adviesgesprekken (20%).  Van degenen die een adviesgesprek bij een bank voerden, voert 73% maar één gesprek.

 Ook lager opgeleiden voeren vaker maar één gesprek (77%).

70%

n = 121

20

26

54

n = 422

11

25

64

Bij hoeveel verschillende adviseurs heeft u een oriëntatieen/of adviesgesprek gehad? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad n = 422


12

Aantal oriëntatie- en/of adviesgesprekken met verschillende adviseurs is gelijk aan vorige meting gemiddeld Najaar 2015

64

Voorjaar 2015

25

66

Najaar 2014

68

Voorjaar 2014

55

Najaar 2013

11

1,5

n = 450

1,5

26

8

23

9

n = 376

1,5

12

n = 307

1,6

n = 313

1,6

33

60

n = 422

26

14

Voorjaar 2013

56

26

18

n = 329

1,7

Najaar 2012

55

27

18

n = 338

1,7

17

n = 383

1,8

Voorjaar 2012

50 0%

10%

20%

33 30%

40% 1

2

50%

60%

70%

80%

90%

100%

3 of meer

 Het aantal oriëntatie- en/of adviesgesprekken met verschillende adviseurs liet een dalende lijn zien van 2012 tot 2014: van 1,8 naar 1,5 gemiddeld. Sinds een jaar stabiliseert dit gemiddelde.  Vanaf 1 januari 2013 is het provisieverbod op complexe financiële producten van kracht. Dit kan een oorzaak geweest zijn van de dalende lijn.

Bij hoeveel verschillende adviseurs heeft u een oriëntatieen/of adviesgesprek gehad? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad


13

Meerderheid heeft slechts aan één adviseur betaald voor het adviesgesprek Aantal verschillende adviseurs

Aantal adviseurs betaald 2 14

25

11

64

84

1

2

3 of meer

1 betaald

2 betaald

n = 422

 Eén op de zes hypotheeksluiters (16%) die een oriëntatie- en/of adviesgesprek heeft gehad bij verschillende adviseurs, heeft meer dan één adviseur betaald voor het adviesgesprek. Veel adviseurs brengen voor het eerste oriënterende gesprek geen kosten in rekening.

3 of meer betaald

n = 146

Bij hoeveel verschillende adviseurs heeft u betaald voor een oriëntatie- en/of adviesgesprek? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad bij verschillende adviseurs


n = 146

14

Indien meerdere adviseurs gebruikt, wordt er door de meerderheid maar voor één adviseur betaald Najaar 2015

64

22

3

Voorjaar 2015

67

23

Najaar 2014

68

21

Voorjaar 2014

55 0%

20%

3

2

27 40%

60%

8

6 80%

7

7

21

n = 422

6 1

n = 450

11

n = 376

31

n = 307

100%

1 gebruikt, 1 betaald



3 of meer gebruikt, 1 betaald

3 of meer gebruikt, 2 betaald

3 of meer gebruikt, 3 of meer betaald

Bij hoeveel verschillende adviseurs heeft u betaald voor een oriëntatie- en/of adviesgesprek? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

15

Gemiddeld spreekt de hypotheeksluiter 5,5 uur met de hypotheekadviseur Gemiddeld aantal uur

Najaar 2015

33

27

Voorjaar 2015

19

41

Najaar 2014

21

35

Voorjaar 2014

31

Najaar 2013

32

Voorjaar 2013 Najaar 2012

15

Najaar 2011

27

31

24

19

Najaar 2010

33 28

0%

10%

1 tot 2 uur

30% 3 tot 4 uur

5 tot 8 uur

60%

8 tot 12 uur

5,0 uur

7

n = 382

5,5 uur

7

n = 308

5,0 uur

n = 316

5,8 uur

n = 331

6,1 uur

n = 340

6,7 uur

11

n = 389

6,5 uur

11

n = 320

6,2 uur

9

n = 307

5,7 uur

8

13

18 16

20 50%

n = 462

15

23

40%

7

10

15

26 20%

16

23

28

5,5 uur

11

16

35

n = 434

18 19

26

8 10

18

31

17

Voorjaar 2012

22

22

19

13

18 70%

80%

90%

100%

12 uur of meer

 De gesprekstijd met de hypotheekadviseur is gemiddeld 5,5 uur, evenals een jaar geleden.  Oversluiters (4,5 uur) en verbouwers (3,8 uur) besteden gemiddeld de minste tijd aan advies- en/of oriëntatiegesprekken; starters (6,6 uur) juist de meeste tijd.

Hoeveel uur hebben alle gesprekken met uw adviseur(s) in z'n totaliteit geduurd?

 Afsluiters via een zelfstandig adviseur (5,9 uur) of hypotheekketen (5,8 uur) spenderen gemiddeld de meeste tijd aan advies- en/of oriëntatiegesprekken; bij een bank gemiddeld 4,4 uur en bij een verzekeraar gemiddeld 3,6 uur.

Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad


16

Hypotheeksluiters besteden gemiddeld 6 uur om zelf informatie te zoeken Gemiddeld aantal uur

Totaal

50

Beheersten

17

31

16

Ambitieuzen

9

15

17

58

Adviesgevoeligen

16

63

Gemaksgeorienteerden 10%

1 a 2 uur

20% 3 a 4 uur

26 30%

2

40%

5 tot 8 uur

50%

0

60%

8 tot 12 uur

70%

11

8

11 80%

n = 160 8,4 uur

13

9

17 90%

n = 73

5

5,3 uur

n = 181 3,9 uur

n = 20*

8,5 uur

100%

12 uur of meer

 Beheersten (8,4 uur) en gemaksgeoriënteerden (8,5 uur) besteden de meeste tijd aan het zelf zoeken naar informatie om een goede keuze te kunnen maken voor het soort hypotheek en de aanbieder.  Starters besteden gemiddeld ook relatief veel tijd aan het zelf zoeken naar informatie (8,1 uur).

* Uitkomsten dienen als indicatief te worden beschouwd vanwege het geringe aantal waarnemingen © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

n = 434 6,0 uur

12

21

16

47 0%

12

Hoeveel uur heeft u, buiten de adviesgesprekken, zelf besteed om een goede keuze te kunnen maken? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad 17

De tijd die men zelf besteedt om een goede keuze te maken is gelijk aan een half jaar geleden Gemiddeld aantal uur

Najaar 2015

50

Voorjaar 2015

17

51

Najaar 2014

11

49

Voorjaar 2014

46

Najaar 2013

46

Voorjaar 2013

13

16

Voorjaar 2012 Najaar 2011 0%

10%

20%

18

1 tot 2 uur

3 tot 4 uur

40% 5 tot 8 uur

50%

12

13

n = 462

6,0 uur

n = 382

5,7 uur

n = 308

5,7 uur

n = 316

6,6 uur

n = 331

5,2 uur

n = 340

5,0 uur

n = 389

6,4 uur

n = 320

7,0 uur

60%

8 tot 12 uur

70%

12

9

15 8

17

13

10

9

11 8

14

14 30%

6,0 uur

7

17

47

n = 434

14

13 15

45

12

12

17

51

12

11

20

59

Najaar 2012

9

8

12 12 80%

12 15 90%

100%

12 uur of meer

 Het gemiddeld aantal uren dat men zelf besteedt aan het zoeken naar informatie om een juiste keuze te kunnen maken voor het soort hypotheek en aanbieder is gelijk aan een half jaar geleden (6,0 uur).

Hoeveel uur heeft u, buiten de adviesgesprekken, zelf besteed om een goede keuze te kunnen maken? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad


18

Vergelijking aantal uur dat men besteedt om een goede keuze te maken met een adviseur en zelf 8.0 7.0

7.0 6.0

6.2

5.7

6.5

6.7

6.6 6.1 5.8

6.4 5.0

5.7

5.2

5.0

5.0

6.0

5.7

6.0

5.0

5.5

5.5

4.0 3.0 2.0 1.0

0.0 Najaar 2010 (n=307)

Najaar 2011 (n=320)

Voorjaar 2012 (n=389)

Najaar 2012 (n=340)


Gemiddeld aantal uur met adviseur

Najaar 2013 (n=316)


Najaar 2014 (n=382)


Najaar 2015 (n=434)

Gemiddeld aantal uur zelf Hoeveel uur hebben alle gesprekken met uw adviseur(s) in z'n totaliteit geduurd? / Hoeveel uur heeft u, buiten de adviesgesprekken, zelf besteed om een goede keuze te kunnen maken? Recente sluiters hypotheek die een adviesgesprek hebben gehad


19

De zelfstandig adviseur is het meest gebruikte kanaal voor het afsluiten van de hypotheek 50 44

45 40

41 38 37

35

38 31

38

37

35

31

39

39

35 33

31

32 30

30

34 31

33

27

25 20

39

37

23

22 18

18

3 2

3 2

19

19

5 3

5 2

22

24

23

20 18

15 10 5

4 3

3 3

3 2

4 2

3

4 3

3 3

3 3

0 Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar 2010 2010 2011 2011 2012 n = 410

n = 351

Bank

n = 419

n = 374

n = 397

Zelfstandig adviseur

Najaar Voorjaar 2012 2013 n = 344

n = 340

Hypotheekketen


n = 323

Verzekeraar

 Omdat het bancaire kanaal licht daalt en de zelfstandig adviseur een stijgende lijn laat zien voor het afsluiten van de hypotheek, is de zelfstandig adviseur nu weer het meest gebruikte kanaal.


n = 486

Najaar 2015 n = 457

Ander kanaal Bij wie of welk kanaal heeft u deze hypotheek afgesloten?

 Degenen met een hoog vermogen maken vaker gebruik van het bancaire kanaal (48%).  Drie op vijf (60%) van de hypotheken wordt via een intermediair (zelfstandig adviseur of hypotheekketen) afgesloten en 36% wordt direct (via bank of verzekeraar) afgesloten.


 Een zeer kleine minderheid (2%) sluit zonder advies een hypotheek af (execution only, kennis- en ervaringstoets ingevuld). Dit is vergelijkbaar met de voorgaande metingen. © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

20

Intermediair is het meest gebruikte kanaal voor het afsluiten van de hypotheek 70 60

60

54 50

50 40

53

54

38

37

62

61

58

60

60 55

52

44 38

37

35

33

31

39 33

32

30

30 20 10

3 2

3 2

5 3

4 3

5 2

4 2

3

3 2

3

4 3

3

3

0 Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar 2010 2010 2011 2011 2012 n = 410

n = 351

n = 419

n = 374

Bank

Najaar Voorjaar 2012 2013

n = 397

Intermediair

n = 344


n = 340

Verzekeraar

n = 337


n = 323

n = 408

n = 486

Najaar 2015 n = 457

Ander kanaal

 Het provisieverbod per 1 januari 2013 lijkt niet tot een massale vlucht van het intermediair naar het directe kanaal te leiden. Het intermediair (zelfstandig adviseur + hypotheekketens) is nog steeds het meest gebruikte kanaal voor het afsluiten van de hypotheek (60%).  Ten opzichte van een half jaar geleden is het intermediair als kanaal juist gestegen (van 53% naar 60%).  Een zeer kleine minderheid (2%) sluit zonder advies een hypotheek af (execution only, kennis- en ervaringstoets ingevuld). Dit is vergelijkbaar met de voorgaande metingen.

Bij wie of welk kanaal heeft u deze hypotheek afgesloten? Intermediair als totaal weergegeven: zelfstandig adviseur + hypotheekketen Alle recente sluiters hypotheek


21

Ruim de helft van de afsluiters vindt dat de hypotheekverstrekker het klantbelang centraal stelt Najaar 2015

18

Voorjaar 2015

17

Najaar 2014

16

Voorjaar 2014

15

Najaar 2013

41

40

40

Helemaal mee eens

20% Mee eens

30%

4 2

29

5

32 40%

Niet eens, niet oneens

3

50%

60%

Mee oneens

6 70%

80%

Helemaal mee oneens

 Het percentage afsluiters dat positief is over de hypotheekverstrekker is vrijwel gelijk aan een half jaar geleden (57% in voorjaar 2015 en 59% in najaar 2015).  9% van de hypotheeksluiters vindt dat de hypotheekverstrekker het klantbelang niet centraal stelt. Dit is hoger dan een half jaar geleden (6%), maar gelijk aan een jaar geleden (9%).

8

n = 443

8

n = 475

4

30

39 10%

6

29

44

11 0%

23

4 90%

6

n = 395

3 2 3

n = 323

8

n = 328

100%

Weet niet

In hoeverre stelt uw hypotheekverstrekker uw belang als klant centraal? Recente sluiters hypotheek die hun hypotheekverstrekker kennen


22

Beloning en nazorgdiensten


23

Fixed fee is de meest voorkomende beloningsvorm 43

Fixed fee

Prijs advies is verwerkt in de totale kosten van de hypotheek

9

27 12

0 0

34 7 8

Op basis van provisie

4 4 4 3 4

Op uurbasis Provisie, maar adviseur betaalt deel terug

0 2

Op een andere manier

1 1

Weet niet 0 Totaal (n=457)

14

6

Het advies is gratis

67

45

18

Zelfstandig adviseur (n=184)

9

6 18 6

4 7 6 6

10

10

20

Hypotheekketen (n=83)

30

40

50

60

70

Direct (Bank+Verzekeraar) (n=168)

 Ruim twee van de vijf hypotheekadviseurs (43%) wordt beloond op basis van een van tevoren afgesproken bedrag (fixed fee). Bij de zelfstandig adviseurs (67%) is dat hoger.

Hoe wordt uw hypotheekadviseur volgens u beloond?

 Bij het directe kanaal is de hypotheeksluiter relatief vaker van mening dat het advies gratis is (27%) of is verwerkt in de totale kosten van de hypotheek (34%). Bij hypotheekketens wordt relatief vaker op uurbasis beloond (18%).

Alle recente sluiters hypotheek n = 457

 Ruim een kwart van de sluiters (28%) weet niet goed hoe de hypotheekadviseur wordt beloond. In totaal denkt 14% namelijk nog steeds dat het advies gratis is, 7% denkt dat de adviseur een provisie ontvangt en 7% weet het niet. © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

24

Beloning bij intermediair is bij meer dan de helft fixed fee 80 67

70 60

61

59 47

50 40

20 10

42 39

39 34

30

50

52

26

26

59

13

8 8 7

53

31

16

15 11

58

39

25

8

63

10

8 5

12 9

9 5

10 5

10 9 7

9 4

9 7 5

11 9 8

5 4

0

Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar Voorjaar Najaar 2009 2010 2010 2011 2011 2012 2012 2013 2013 2014 2014 2015 2015 n = 157

n = 216

n = 160

n = 205

Fixed fee

n = 186

n = 215

n = 186

Op basis van provisie

n = 175

Gratis

n = 188

n = 199

n = 211

n = 236

n = 267

Weet ik niet

 Bij hypotheeksluiters die de hypotheek via een intermediair (zelfstandig adviseur of hypotheekketen) hebben afgesloten, is de beloning op basis van fixed fee het meest gebruikt. Ten opzichte van een half jaar geleden is deze vorm stabiel (58% resp. 59%).

Hoe wordt uw hypotheekadviseur volgens u beloond?

 De antwoorden provisie, gratis en weet ik niet vertegenwoordigen samen 23% voor de groep die via het intermediair heeft afgesloten. Voor de groep die heeft afgesloten via een adviseur is dit 20%, via hypotheekketen 28% en via de bank 33%.

Recente sluiters hypotheek die via het intermediair hebben afgesloten

 Het aandeel hypotheeksluiters dat aangeeft dat de hypotheekadviseur op basis van provisie wordt beloond is licht gedaald (van 13% naar 8%). © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

25

Vier op de tien hypotheeksluiters weet niet wat men heeft betaald voor het advies en afsluiten

Tot 1.000 euro

13

1.000 tot 2.000 euro

16

Gem. € 1.897,-

2.000 euro of meer

31

Weet ik niet

41

0

5

10

15

20

25

30

 De hypotheeksluiters die weten wat zij hebben betaald voor het advies en afsluiten, noemen gemiddeld een bedrag van € 1.897,-.  Doorstromers betalen gemiddeld een hoger bedrag (€ 2.377,-), terwijl oversluiters gemiddeld een lager bedrag betalen (€ 1.685,-). Starters betalen gemiddeld € 1.759,-.

35

40

45

Hoeveel heeft u in totaal betaald voor het hypotheekadvies en het afsluiten van de hypotheek? Alle recente sluiters hypotheek n = 457


26

Gemiddelde bedrag dat hypotheeksluiters betalen voor hypotheekadvies vaker boven 2.000 euro 13

19

Tot 1.000 euro 16

12

19

16 16 16

1.000 tot 2.000 euro

17

Gem. voorjaar 2015: € 1.642,Gem. najaar 2014: € 1.428,-

20

Gem. voorjaar 2014: € 1.682,-

18

20

2.000 euro of meer

Gem. najaar 2015: € 1.897,-

26

31

25 28 28

Gem. najaar 2013: € 1.749,Gem. voorjaar 2013: € 2.166,-

31

Weet ik niet

38

33

0

5

10

15

20

25

Najaar 2015

Voorjaar 2015

Najaar 2014

Voorjaar 2014

n = 457

n = 486

n = 323

n = 337

30 Najaar 2013 n = 340

 Het gemiddelde bedrag dat hypotheeksluiters betalen voor het hypotheekadvies en het afsluiten van de hypotheek is het afgelopen jaar gestegen: van gemiddeld € 1.428,- naar € 1.897,-.  De stijging van het gemiddelde bedrag voor het advies en afsluiten komt ook door het grotere aandeel doorstromers ten opzichte van de vorige meting (die gemiddeld een hoger bedrag betalen).

41 40

39 38

35

40

45

Voorjaar 2013 n = 340

Hoeveel heeft u in totaal betaald voor het hypotheekadvies en het afsluiten van de hypotheek? Alle recente sluiters hypotheek


27

Gemiddelde bedrag voor hypotheekadvies afgezet tegen percentage ‘weet ik niet’ 2.500

80 2.166 70 1.897

2.000 1.749

60

1.682

1.642 50

1.428

1.500 41%

41%

40%

40%

38%

40

33%

1.000

30 20

500 10

0

0


Najaar 2013 n = 337

Voorjaar 2014

Najaar 2014

Gemiddelde

Weet ik niet

n = 323

n = 408


Najaar 2015 n = 457

Hoeveel heeft u in totaal betaald voor het hypotheekadvies en het afsluiten van de hypotheek? Alle recente sluiters hypotheek


28

Bij negen van de tien hypotheeksluiters kwam het advies (ruim) overeen met de verwachtingen

Najaar 2015

23

Voorjaar 2015

68

19

Najaar 2014

72

25

0%

10

10%

9

65

20%

30%

40%

50%

60%

10

70%

80%

90%

100%

Ja, de adviseur heeft mijn verwachtingen overtroffen Ja, het advies kwam overeen met mijn verwachtingen Nee, de adviseur heeft mijn verwachtingen niet waargemaakt  Bij één op tien (10%) heeft de adviseur de verwachtingen niet waargemaakt en voor 23% geldt dat de verwachtingen zijn overtroffen. Een half jaar geleden overtrof de adviseur ietwat minder vaak de verwachtingen (19%).

Voldeed het advies aan de verwachtingen die u voorafgaand aan het advies had? Alle recente sluiters hypotheek n = 457


29

Meerderheid vindt dat adviseur verstand heeft van zaken, een derde vindt diploma’s minder belangrijk

Mijn financieel adviseur heeft verstand van zaken

38

Ik vind dat de prijs van het advies in verhouding staat tot de geleverde kwaliteit van het advies

Als een financieel adviseur kundig overkomt, vind ik het minder belangrijk dat hij over alle benodigde diploma`s beschikt

19

11

43

38

22

15

27

24

27

9

31

6

16

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Helemaal mee eens

Mee eens


Mee oneens

Helemaal mee oneens

 Acht op de tien hypotheeksluiters (81%) vindt dat de financieel adviseur verstand heeft van zaken; slechts 4% vindt dit niet. Meer dan de helft (57%) vindt dat de prijs van het advies in verhouding staat tot de geleverde kwaliteit.

Stellingen over hypotheekadvies (excl. weet niet-categorie)

 Het beschikken over benodigde diploma’s is voor een derde geen issue (33%), maar voor 43% is dit wel belangrijk.


 Doorstromers zijn het met alle drie de stellingen vaker (helemaal) eens.

n=457


30

Meer dan de helft vindt dat de prijs van het advies in verhouding staat tot de geleverde kwaliteit

Najaar 2015

18

Voorjaar 2015

36

15

Najaar 2014

34

13

0%

26

28

33

10%

Helemaal mee eens

20% Mee eens

30%

10

28

40%


50%

60%

Mee oneens

9

13

70%

80%

 15% van de recente sluiters van een hypotheek vindt dat de prijs van het advies niet in verhouding staat tot de geleverde kwaliteit van het advies. Dit is gelijk aan de vorige meting.

4

5

8

5

8

90%

Helemaal mee oneens

 Het aandeel hypotheeksluiters dat de prijs in verhouding vindt staan tot de geleverde kwaliteit stijgt sinds een jaar geleden (van 46% naar 54%).

6

n = 457

n = 486

n = 408

100%

Weet ik niet

In hoeverre bent u het (on)eens met de stelling: Ik vind dat de prijs van het advies in verhouding staat tot de geleverde kwaliteit van het advies. (incl. weet niet categorie) Alle recente sluiters hypotheek


31

Meer dan de helft van de sluiters onderhandelt over de kosten Totaal (minstens 1 van 3 diensten)

48

Hypotheekadvies

10

31

Rentepercentage

34

Nazorgdiensten

23

0%

10%

42

16

53

13

54

9

20%

Ja, met resultaat

30%

68

40%

50%

Ja, maar zonder resultaat

60%

70%

80%

90%

100%

Nee

 Bij het afsluiten van de hypotheek onderhandelt ongeveer de helft over de kosten voor hypotheekadvies (47%, half jaar geleden 49%); ongeveer de helft van hen onderhandelt over het rentepercentage (47%, vorige meting 52%) en ongeveer een derde onderhandelt over de kosten van nazorgdiensten (32%, vorige meting 36%). In totaal onderhandelt 58% over minstens één van de drie diensten; 26% onderhandelt over alle drie de diensten (al dan niet succesvol).

Heeft u bij het afsluiten van uw hypotheek onderhandeld over de kosten die u voor het hypotheekadvies aan de adviseur moet betalen?

 Het loont om te onderhandelen met de adviseur, want circa vier op de vijf boekt resultaat.  Met name oversluiters onderhandelen vaker over de kosten (73%). Naarmate men ouder wordt, onderhandelt men vaker over de kosten (<35 jaar: 51%, 35-44 jaar: 56%, 55+: 71%). © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

Recente sluiters hypotheek die gebruik hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten n = 430

32

Er wordt door hypotheeksluiters steeds vaker met succes onderhandeld over de kosten * Vanaf najaar 2014 vraag gesteld over 3 typen kosten (hypotheekadvies, rentepercentage en nazorgdiensten). In deze figuur gaat het om minstens over 1 van deze 3 diensten onderhandeld.

Najaar 2015 *

Succesrate onderhandelen:

42

10

48

82%

n = 430

Voorjaar 2015 *

39

15

46

76%

n = 459

Najaar 2014 *

Voorjaar 2014

18

Najaar 2013

20

n = 307

n = 306

Voorjaar 2013

40

15

45

n = 386

60

17 67

9

5

51%

4

69%

1

76

5

17

75%

77%

n = 329

Najaar 2012

3

75%

77

4

74%

75

5

70%

5

67%

72

6

18

n = 333

Voorjaar 2012

5

14

n = 397

Najaar 2011

6

14

n = 374

Voorjaar 2011

78

6

12

n = 355

0%

10%

20%

30%

Over de kosten onderhandeld, met resultaat

40%

50%

60%

70%

Over de kosten onderhandeld, maar zonder resultaat

 Het aandeel hypotheeksluiters dat wel onderhandeld over de kosten maar zonder succes, is gedaald ten opzichte van de vorige meting (van 15% naar 10%). Dat betekent ook dat de succesrate is gestegen (van 76% naar 82%).  Vanaf najaar 2014 is de vraag anders gesteld, waardoor een trendbreuk ontstaat.


80%

90% Nee

100% Weet ik niet

Heeft u bij het afsluiten van uw hypotheek onderhandeld over de kosten die u voor het hypotheekadvies aan de adviseur moet betalen? Recente sluiters hypotheek die gebruik hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten 33

Bijna een vijfde van de hypotheeksluiters heeft een service-abonnement afgesloten Najaar 2015

18

Voorjaar 2015

20

Najaar 2014

48

10%

20%

30%

10

43

21

Nee, maar mijn adviseur heeft dit wel aangeboden

50%

60%

12 70%

80%

90%

Nee en mijn adviseur heeft dit ook niet aangeboden

 Bij bijna de helft van de hypotheeksluiters heeft de adviseur niet actief de mogelijkheid van een serviceabonnement aangeboden (48%). Dit is gelijk aan een jaar geleden.  Door hypotheekketens wordt relatief vaker een service-abonnement aangeboden: 17% afgesloten, 38% niet afgesloten, wel aangeboden; 34% niet aangeboden.  Bij 55-plussers wordt relatief minder vaak een service-abonnement aangeboden: 9% afgesloten, 11% niet afgesloten, wel aangeboden; 73% niet aangeboden.


10

50 40%

n = 430

6

48

27

18 0%

51

23

21

Najaar 2013

13

23

19

Voorjaar 2014

Ja

21

n = 459

n = 386

n = 307

n = 306

100% Weet ik niet

Heeft u een service-abonnement afgesloten bij uw hypotheekadvies? Recente sluiters hypotheek die gebruik hebben gemaakt van een adviseur bij het afsluiten 34

Bijna de helft van de hypotheeksluiters brengt spaargeld in 45 46

Spaargeld ingebracht 23 30

Geen spaargeld ingebracht, wel beschikking over op dat moment

33 37 15 14

Geen spaargeld ingebracht, geen beschikking over op dat moment

30 7

Wil niet zeggen

5 8 2 3 1

Weet niet 0 Najaar 2015 (n=457)

5

10


15

20

25

30

35

40

45

50


 Ten opzichte van vijf jaar geleden brengen nu beduidend meer hypotheeksluiters eigen spaargeld in om het hypotheekbedrag te verlagen (45% resp. 23%).  In 2010 beschikte 30% van de hypotheeksluiters niet over spaargeld om in te brengen; dit is eind 2015 nog maar 15%.  Van de starters brengt 55% eigen geld in. Van de hoogopgeleiden brengt 59% spaargeld in. Vooral hypotheeksluiters in de leeftijd 25-34 jaar brengen vaak spaargeld in (56%).

Heeft u spaargeld ingebracht om tot een lager hypotheekbedrag te komen? Alle recente sluiters hypotheek

 Het inzetten van een consumptief krediet om tot een lager hypotheekbedrag te komen wordt in totaal door 12% gedaan © GfK 2015 | AFM Consumentenmonitor | November 2015

35

Gemiddeld brengt de hypotheeksluiter ruim 37k spaargeld in

Tot 10.000 euro

12

10.000 tot 50.000 euro

33

50.000 euro tot 100.000 euro

13

100.000 euro of meer

5

Weet ik niet / wil ik niet zeggen

37 0

5

10

15

20

25

 Gemiddelde bedrag aan spaargeld dat wordt ingebracht om tot een lager hypotheekbedrag te komen is € 37.100, Met name doorstromers brengen gemiddeld meer spaargeld in: € 53.000,-.  Naarmate men ouder wordt bij het afsluiten van een hypotheek, brengt men gemiddeld een hoger bedrag aan spaargeld in (van <25 jaar: € 15.000,- tot 55+ € 52.200,-).


30

35

40

Hoeveel spaargeld heeft u ingebracht om tot een lager hypotheekbedrag te komen? Alle recente sluiters hypotheek die spaargeld hebben ingebracht om tot een lager hypotheekbedrag te komen n = 198

36

Eén op zeven hypotheeksluiters heeft schenking ontvangen om tot lager hypotheekbedrag te komen

Nee

74

Ja, schenking ontvangen

14

Ja, borgstelling door familieleden

Totaal ‘Ja’ 22%

5

Ja, andere wijze

4

Wil ik niet zeggen

3

Weet ik niet

1 0

10

20

30

40

50

 Vanaf 1 januari 2015 is de eenmalige schenkingsvrijstelling (van € 52.752) van toepassing. Die vrijstelling geldt alleen voor schenkingen van ouders aan kinderen tussen 18 en 40 jaar.  Dit is terug te zien in het feit dat met name starters relatief vaak een schenking hebben ontvangen, namelijk 22%. En ook bij hoger opgeleiden (19%) en 18-34 jaar (21%) komt de schenking relatief vaak voor.  Daarnaast hebben degenen die via een hypotheekketen de hypotheek hebben afgesloten, relatief vaak een schenking gebruikt om het hypotheekbedrag te verlagen (23%).


60

70

80

Heeft u nog een andere wijze gebruikt om tot een lager hypotheekbedrag te komen? Alle recente sluiters hypotheek n = 457

37

Bijlagen


38

Achtergrond 

De AFM, de onafhankelijke gedragstoezichthouder op de financiële markten, streeft ernaar het vertrouwen van consumenten en bedrijven in de financiële markten te versterken, ook internationaal.



Daarbij faciliteert de AFM kennisvorming bij de Nederlandse consument op het gebied van financiële producten.



Door middel van de Consumentenmonitor worden ontwikkelingen in het gedrag van consumenten gemeten in de tijd.



De Consumentenmonitor is in 2004 gestart en wordt sindsdien elk half jaar uitgevoerd.



De primaire doelstellingen van de Consumentenmonitor kunnen als volgt worden weergegeven:  Beschrijven van het gedrag en de attitudes van financiële consumenten;  Beschrijven van markten productaspecten in de financiële markt.


39

Onderzoeksverantwoording 

Doel: in kaart brengen van ontwikkelingen in het financiële keuzegedrag van de Nederlandse financiële consument.



Veldwerkperiode: 15 oktober t/m 1 november 2015



Doelgroep: representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking (18+), waarbij een oversampling is gehanteerd van personen die in de periode van april 2015 t/m oktober 2015 een hypotheek hebben afgesloten en personen die beleggen.



Weging: de representatieve steekproef is herwogen naar een afspiegeling van de Nederlandse bevolking (18+). Deze groep is gewogen naar leeftijd, geslacht, opleiding en district. De overige groepen zijn gewogen naar leeftijd.



Methode: online onderzoek, vooraf is het volledige panel gescreend om de juiste groepen consumenten voor dit onderzoek te kunnen benaderen.



Steekproefomvang: de netto steekproef bestaat uit 429 respondenten die representatief zijn voor de Nederlandse bevolking (18+), 457 recente sluiters van een hypotheek en 632 beleggers.



Rapportage: de weergegeven resultaten in dit rapport zijn gebaseerd op recente hypotheeksluiters. Indien er significante verschillen bestaan tussen specifieke doelgroepen en de totale groep recente hypotheeksluiters wordt dit aangegeven.



Belangrijk in het onderzoek zijn de vier soorten financieel beslissers, uitgelegd op de volgende slide.


40

Consumentensegmentatie 

In de rapportage worden termen voor verschillende typen financieel beslissers genoemd. De AFM onderzocht in een eerder stadium hoe Nederlanders financiële beslissingen nemen en concludeerde dat mensen van elkaar verschillen in de manier waarop deze beslissingen genomen worden. Er zijn 4 typen, welke hieronder worden beschreven.



Beheersten verzamelen veel informatie over het financieel product dat zij willen aanschaffen. Zij overwegen veel alternatieven, gaan door tot zij het juiste product hebben gevonden en nemen uiteindelijk zelf de beslissing, zonder financieel adviseur.



Ambitieuzen proberen graag nieuwe producten uit en mijden risico’s hierbij niet. Zij hebben luxe en rendement als drijfveer voor hun besluiten en steken een gemiddelde hoeveelheid tijd in hun keuzeproces.



Adviesgevoeligen laten hun beslissingen over aan anderen. Zij vertrouwen adviseurs blindelings. Zij zijn niet geïnteresseerd in financiële producten en zijn niet perse op zoek naar het ideale product.



Gemaksgeoriënteerden stoppen weinig tijd in het bestuderen van financiële producten en vermijden hierbij risico’s. Zij hebben weinig vertrouwen in financieel adviseurs en kiezen vaak voor standaard producten.



Voor meer informatie of om zelf te testen wat voor type financieel beslisser u bent, kunt u terecht op www.afm.nl/besliswijzer


41

Indeling achtergrondkenmerken Type hypotheeksluiter

Opleidingsniveau Laag

Midden

Hoog

La -groep 1,2 en speciaal La -groep 3+ LBO Mavo/Mulo Opleiding leerlingwezen VSO/MMS Havo/VWO/Gymnasium/HBS -1/3Havo/VWO/Gymnasium/HBS -4+Middelbaar beroepsonderwijsHoger beroepsonderwijs Post HBO onderwijs WO -prop/kandWO -doctoraal-

Inkomensniveau huishouden

Starter

voor het eerst een koopwoning gekocht

Doorstromer

verhuisd van een koopwoning naar een andere koopwoning hypotheek vervangen en in dezelfde koopwoning blijven wonen hypotheek afgesloten om een verbouwing te kunnen financieren verhuisd van een huurwoning naar een koopwoning en al eerder een koopwoning gehad

Oversluiter Verbouwer Herintreder

Vermogensniveau huishouden

Laag

tot € 23.500

Laag

tot € 10.000

Midden

€ 23.500 tot € 39.000

Midden

€ 10.000 tot € 50.000

Hoog

€ 39.000 of meer

Hoog

€ 50.000 of meer


42

Steekproefoverzicht naar achtergrondkenmerken I 11

18-24 jaar

15 15

25-34 jaar

33 17

35-44 jaar

45-54 jaar

19

13

55 jaar en ouder

23

37

15

Man

49

39

51

Vrouw 0

10

20

Representatief NL (18+)

30

40

50

61

60

70

Recente sluiters hypotheek Representatief NL (18+) n = 429 Recente sluiters hypotheek n = 457


43

Steekproefoverzicht naar achtergrondkenmerken II Opleidingsniveau: Laag

32

15

43 44

Opleidingsniveau: Midden 24

Opleidingsniveau: Hoog

Vermogen HH: Laag

41

29

21 28

Vermogen HH: Midden 13

Vermogen HH: Hoog

30

20

Vermogen HH: Onbekend

29

0

5

10

15

Representatief NL

20

25

30

30

35

40

45

50

Recente sluiters hypotheek

Representatief NL (18+) n = 429 Recente sluiters hypotheek n = 457


44

Steekproefoverzicht naar type beslisser

40

Beheersten

37

19

Ambitieuzen

15

29

Adviesgevoeligen

43

12

Gemaksgeorienteerden

4

0

5

10

15

Representatief NL

20

25

30

35

40

45

50

Recente sluiters hypotheek Representatief NL (18+) n = 429 Recente sluiters hypotheek n = 457


45

AFM Consumentenmonitor najaar 2015 Hypotheken

Recommend Documents