AFDELING STEDENBOUW & PLANOLOGIE 6 JUNI Stedenbouwkundig Plan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven CONCEPT

AFDELING STEDENBOUW & PLANOLOGIE

6 JUNI 2013

Stedenbouwkundig Plan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven

CONCEPT

Ligging Stedenbouwkundig Plan in Den Haag

Inhoudsopgave 1

Inleiding

5

2

Achtergrond: Wijnhavenkwartier e.o.

7

2.1 Wijnhavenkwartier e.o 2.2 Historisch perspectief 2.3 Betekenis van het gebied

7 7 7

3

Visie: van snelweg naar stadsstraat

15

4

Stedenbouwkundig Kader

17

4.1 Bouwstrook met tweezijdige oriëntatie 4.2 Verkeer 4.3 Ondergrondse infrastructuur 4.4 Bouwvolume en korrelgrootte 4.5 Groen en openbare ruimte 4.6 Programma

5

Architectonische uitwerking

6 Juridisch kader Colofon

17 21 23 23 27 27

29 33 Luchtfoto Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven

34

STEDENBOUWKUNDIG PLAN SCHEDELDOEKSHAVEN EN AMMUNITIEHAVEN JUNI 2013

3

Stedenbouwkundig raamwerk Spuiforum, september 2012

4


Ruimtelijk raamwerk Wijnhavenkwartier e.o. verbinden en voltooien, mei 2013

1 Inleiding De aanleiding voor het opstellen van het Stedenbouwkundig Plan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven is de vaststelling van het Raadsvoorstel Realisatie Spuiforum in september 2012. In het bijbehorende Ruimtelijk Raamwerk Spuiforum is aangegeven dat door de nieuwe positie van het gebouw aan de Turfmarkt en aan het Spui er ontwikkelruimte ontstaat aan de Schedeldoekshaven. In het Stedenbouwkundig Plan is deze ontwikkelruimte nader verkend, uitgewerkt en gedefinieerd, in samenhang met de ontwikkeling van het nieuwe profiel voor de herinrichting (versmalling) van de Ammunitiehaven. Deze herinrichting levert een aanzienlijke ruimtewinst op ten behoeve van de nieuwe bouwstrook aan de Schedeldoekshaven. Als onderdeel van de Nota van Uitgangspunten is een financiële haalbaarheidsstudie verricht naar de stedenbouwkundige en verkeerskundige reconstructie van het gebied. Van de verkeerskundige herinrichting is een aparte rapportage gemaakt door het Ingenieursbureau Den Haag. Op basis van het stedenbouwkundig plan is een architectonische uitwerking gemaakt door Architectenbureau Tangram. Het Stedenbouwkundig Plan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven is parallel ontwikkeld met de uitwerking van het Ruimtelijk Raamwerk Spuiforum tot het Ruimtelijk Raamwerk Wijnhavenkwartier e.o. Dit plaatst o.a. de ontwikkelingen Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven in een samenhangend en groter perspectief op de schaal van het Centrum.

Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven richting Prins Bernhardviaduct


5

Wijnhavenkwartier met plangebieden Haagse Loper

Spuiform

Wijnhavenkwartier met dragende routes en dwarsverbindingen 6


Wijnhaven 2

Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven

Wijnhavenkwartier met verbindingen met omgeving

2 Achtergrond: Wijnhavenkwartier e.o. Het plangebied Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven ligt op de overgang tussen de Binnenstad en de Rivierenbuurt. De nieuwe bouwstrook maakt deel uit van de zuidrand van het Wijnhavenkwartier. Als achtergrond bij de ruimtelijke ontwikkelingen in het Wijnhavenkwartier is hier integraal een hoofdstuk uit het Ruimtelijk Raamwerk Wijnhavenkwartier opgenomen; afbakening, trends en gebiedskarakteristiek.

2.1 Wijnhavenkwartier e.o. Het gebied Wijnhavenkwartier e.o. loopt van het Anna van Buerenplein tot aan het Rabbijn Maarsenplein en ligt ingeklemd tussen de historische route Herengracht-het Plein-Lange Poten en de route Schedeldoekshaven-Prins Bernhard viaduct. Het gebied is onderdeel van de ontwikkeling Den Haag Nieuw Centrum en door zijn ligging rondom Centraal Station een belangrijke entree van de stad. Wijnhavenkwartier wordt gevormd door een aaneenschakeling van hoogstedelijke bebouwing en bovenstedelijke functies rondom de centrale route Grotiusplaats-Nieuwe Kerk. De hoogstedelijke mix aan woningen, winkels, horeca, culturele voorzieningen, kantoren en ministeries geven het gebied een eigen sfeer, uitstraling en functie die wordt gecompleteerd door de nieuwe, hoogwaardige architectuur. Wijnhavenkwartier e.o. is daarmee, als onderscheidend en aanvullend sfeergebied, een versterking van de Haagse binnenstad.

Het Wijnhavenkwartier omvat verschillende plannen en projecten in verschillende stadia van het ontwikkelingsproces. Belangrijke lopende plannen in Wijnhavenkwartier e.o. zijn: - Openbare ruimte ‘Haagse Loper’ - Nieuwbouw Spuiforum - Transformatie Wijnhaven 2 - Herontwikkeling SchedeldoekshavenAmmunitiehaven

viaduct , de weg naar een nieuwe functionele invulling ingeslagen. De bouw van o.a. de ministeries, theaters en het stadhuis zorgden ervoor dat het gebied onderdeel werd van het centrum van de stad. De volgende stap was de ontwikkeling van Den Haag Nieuw Centrum, met de aanpak van het Centraal Station en omgeving.

2.2 Historisch perspectief

Wijnhavenkwartier e.o. is een deelgebied binnen het Haagse centrum. De uitstraling ervan overstijgt echter die grenzen, waardoor het van betekenis is op verschillende schaalniveaus.

Het huidige Wijnhavenkwartier e.o. is een relatief ‘jong’ gebied met een dynamisch verleden. Door de aanleg van een stelsel van havens, groeit het gebied in de 17e eeuw uit tot het centrum van handel en nijverheid van Den Haag. Eind 19e eeuw werden het Spui en aanliggende havens stapsgewijs gedempt. Dit werd noodzakelijk geacht, omdat de grachten stonken en voor verspreiding van ziekten zorgden. Ook de terugloop van het handelsverkeer over water (ten gunste van rail en weg) heeft hiertoe bijgedragen. In de Tweede Wereldoorlog moest een deel van het gebied, op last van de Duitsers, plaatsmaken voor de aanleg van tramsporen. Na de oorlog trad langzaamaan verloedering en verpaupering van het gebied in, tot eind jaren zestig van de twintigste eeuw verval en afbraak de boventoon voerde. Uiteindelijk werd vrijwel het hele gebied ten oosten van het Spui met de grond gelijk gemaakt. In de zeventiger jaren werd met de bouw van de ministeries en de aanleg van het Prins Bernhard

2.3 Betekenis van het gebied

(Inter)nationaal en regionaal In en rondom het gebied zijn bedrijven en instellingen van nationale en internationale betekenis gevestigd. Op cultureel gebied zijn dat o.a. het Lucent Dans-theater en de Anton Philipszaal die met het Nederlands Dans Theater en het Residentieorkest veel bezoekers trekken. Op bestuurlijk vlak zijn de ministeries, de rijksinstituten en verschillende nationale instellingen van groot (inter)nationaal belang. Door optimale bereikbaarheid, hoogwaardige openbare ruimte, goede accommodaties en ondersteunende functies wordt rondom het Centraal Station een zeer aantrekkelijk vestigingsklimaat geboden. De centrumstedelijke omgeving en het inmiddels voortreffelijke bereikbaarheidsprofiel vormen voor het vestigen van kantoren en instituten een


7

8


De Nieuwe Haagse Passage aan de Grote Marktstraat

Amadeus op de hoek Spui-Kalvermarkt

Den Haag Centraal met nieuwe stationshal

Anna van Buerenplein met vestiging Universiteit Leiden


9

cultuurclusters Den Haag/bron: De Hollandse Metropool

doorontwikkelen van de centrumzone Beatrixkwartier, Grotiusplaats, Anna van Buerenplein, Den Haag Centraal, Turfmarkt, Grote Marktstraat

centrale zone 10


concurrentievoordeel van betekenis. Dit blijkt o.a.uit de hoge ranking van het Beatrixkwartier als kantoorlocatie. De gemeenten in de Randstad functioneren steeds meer als één ruimtelijk-economisch netwerk. Steden onderscheiden zich daarbinnen door specifieke milieus waar ontmoeting, kennisuitwisseling, innovatie en vernieuwing worden gestimuleerd, zogenaamde interactiemilieus (De Hollandse Metropool, Maurits de Hoog, 2012). Deze milieus, gevormd rond een cluster van bijzondere instellingen, zijn aantrekkelijk voor bezoekers, studenten, bewoners en ondernemers. Interactiemilieus zijn belangrijke kwaliteits- en identiteitsdragers, de visitekaartjes van de stad. Ze worden gekenmerkt door een grote diversiteit en intensiteit van functies en de kwaliteit van het (semi)openbaar domein die voorwaarde zijn voor waardecreatie door sociale, economische en culturele interactie tussen mensen. Den Haag heeft op het gebied van toerisme, evenementen, congressen en een hoogwaardig winkelaanbod de afgelopen jaren flinke vooruitgang geboekt. Er zijn clusters van attractieve publieksfuncties ontstaan zoals de Grote Markstraat, het cluster rondom het Mauritshuis en het regeringscentrum, het instituten- en onderwijscluster rondom het Anna van Buerenplein en het cultuurcluster aan het Spui. Hierin wordt nu en in de komende jaren volop geïnvesteerd. De uitdaging voor de komende jaren bestaat uit het uitbouwen en onderling verbinden van deze clusters tot een compleet, aantrekkelijk,

omvangrijk en veelzijdig geheel. Wijnhavenkwartier e.o. maakt deel uit van een voorzieningenkern met winkels, uitgaansgelegenheden en culturele voorzieningen met bovenstedelijke uitstraling. De lopende en verwachte ontwikkelingen in het gebied zullen de bezoekersstromen verder vergroten. Doorontwikkeling van dit interactiemilieu richt zich op de inrichting van de openbare ruimte, betere verbindingen met de omgeving, verder uitbouwen van de bovenstedelijke bereikbaarheid en ruimte voor nieuwe voorzieningen en ondersteunend programma. Stedelijk De ontwikkelingen en investeringen in Wijnhavenkwartier e.o. hebben grote betekenis op stedelijk niveau. Het centrum is een van de economische kerngebieden van Den Haag. Deze kerngebieden zijn dragers van de Haagse economie: het zijn concentratiegebieden van werkgelegenheid en bezoekers. Ze zijn beeldbepalend voor de stad. Wijnhavenkwartier is een deelgebied binnen de Haagse binnenstad en maakt onderdeel uit van Den Haag Nieuw Centrum. Met het afronden en vervolmaken van de zone Beatrixkwartier, Grotiusplaats, Anna van Buerenplein, Turfmarkt, Grote Marktstraat wordt de topkwaliteit van ‘Den Haag Nieuw Centrum’ nog verder uitgebouwd en vervolmaakt. Een significante trend is het ‘nieuwe werken’ in de publieke en private kantorensector, waarbij

kantoorgebouwen, mede dankzij de voortgaande digitalisering van het werk, steeds intensiever gebruikt worden door flexibel gebruik van de beschikbare ruimte èn tijd. Weliswaar is de schaduwzijde hiervan op tal van plaatsen leegstand van kantoren, maar in het centrum van Den Haag leidt dit per saldo tot een aanzienlijke groei van het aantal werknemers per hectare en een spreiding van het gebruik van kantoren over de dag, ook buiten de traditionele kantooruren. Bovendien worden in veel kantoorgebouwen faciliteiten voor kantoorwerk zoals reprowerk, vergaderruimte en catering anders georganiseerd. Bedrijfskantines worden verplaatst naar de begane grond, reprowerk wordt uitbesteed bij de drukkerij om de hoek, vergaderruimte ‘buiten de deur’ maakt het mogelijk om vergaderzalen in het eigen gebouw voor andere functies te gebruiken. Het nieuwe werken heeft dus in potentie een groot effect op de stedelijke omgeving en kan kantoorgebouwen veel minder anoniem en introvert maken. Niet voor niets zien we reeds nu al rondom de route Grotiusplaats-Nieuwe Kerk een groei van espressobars, lunchgelegenheden, repro- en vergaderfaciliteiten. Het nieuwe werken in de kantorensector vraagt om een centrummilieu dat kenmerkend is voor het Haagse stadshart. Dit verder uitbouwen zal een waardevolle bijdrage leveren aan de aantrekkelijkheid van het gebied voor nieuwe partijen. Wijnhavenkwartier e.o. heeft een belangrijke betekenis als entree voor de stad. Het is onderdeel van het zakencentrum en het centrumstedelijk


11

kaart Spui en omgeving eind 19e eeuw

12


voorzieningenmilieu van Den Haag en draagt bij aan de stedelijke werkgelegenheid, niet alleen in het topsegment van de internationale dienstverlening, maar vooral ook in het basissegment van service en retail. Stadscentrum Het Wijnhavenkwartier is onderdeel van de leefomgeving van bewoners en werknemers in het Haagse stadscentrum. Doorontwikkeling van dit deel van het centrum zorgt voor een stevig fundament onder het gebied. Afwijkend van de andere sfeergebieden in het centrum is Wijnhavenkwartier e.o. met een stedelijker karakter, onderscheidend programma en bijzondere architectuur, een unieke aanvulling. Het versterken van de verbindingen met de omgeving zorgen ervoor dat Rivierenbuurt, Nieuw Centrum, Historisch Centrum, kernwinkelgebied, Centraal Station en Anna van Buerenplein als één stedelijk netwerk aaneengesmeed worden. De afzonderlijke plannen en projecten binnen het gebied dragen elk op hun eigen manier hieraan bij.

herstel historische routes


13

luchtfoto Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven met plangebied en studiegebied (gestippeld) 14


3 Visie: van snelweg naar stadsstraat Het stedenbouwkundig plan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven staat voor een belangrijk deel in het teken van het herstel van het stedelijk weefsel tussen de Binnenstad en de Rivierenbuurt. Met de aanleg van de stadssnelweg begin jaren zeventig, met het Prins Bernhardviaduct en het brede verkeersprofiel van de samengevoegde Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven, is een forse barrière gevormd tussen de Rivierenbuurt en de Binnenstad, die vroeger één geheel vormden. De hele zone tussen het Wijnhavenkwartier en de Rivierenbuurt is nu in beeld om de verbinding te herstellen en de Rivierenbuurt beter te laten aansluiten op de ontwikkelingen in het stadscentrum. De eerste fase van het stadsherstel betreft de zone tussen het Spui en het Prins Bernhardviaduct. Het stedenbouwkundig plan heeft betrekking op deze zone. Het gebied met het viaduct en het Terminalgebouw tot aan het busplatform van het Centraal Station, is welliswaar onderdeel van het studiegebied, maar betreft nog geen concrete planvorming. Tussen Spui en Prins Bernhardviaduct wordt de Ammunitiehaven versmald van ruim 40 meter breed naar ruim 30 meter breed en heringericht tot een klassieke brede stadsstraat met doorlopende bebouwingswanden en bomenrijen. De stadssnelweg wordt stadsentree. Dit is mogelijk door de afname van de verkeersintensiteiten van auto en bus als gevolg van de uitvoering van het Verkeerscirculatieplan Binnenstad en de aanleg van het busoverstapstation

Leyweg. Binnen dit profiel is het mogelijk om de bestaande vrije trambaan in te passen en te combineren met de bus. Tevens wordt voldoende ruimte geboden aan de auto en fiets. Hierbij is de trambaan verschoven, maar wel aangesloten op het bestaande wisselcomplex bij het Spui, en zijn de in-/uitritten van de parkeergarage aan de zijde Ammunitiehaven gehandhaafd als vaste punten van het nieuwe profiel. Als gevolg van de gedraaide positie van het Spuiforum ten opzichte van de huidige theaters ontstaat er ter plaatse van het huidige danstheater extra ruimte aan de Schedeldoekshaven. De Schedeldoekshaven wordt als straat rechtdoor getrokken tussen het Spuiforum en het Mercure hotel door. Tussen de doorgetrokken Schedeldoekshaven en de versmalde Ammunitiehaven is er ruimte voor een nieuwe bouwstrook. Deze nieuwe ontwikkelingszone biedt ruimte voor het huidige Mercure hotel, zonder bordes en trap maar met een serre aan de Schedeldoekshaven en mogelijke uitbreidingen aan de Ammunitiehaven. Een groter deel van de bouwstrook biedt ruimte voor nieuwbouw, waarbij vooral wordt gedacht aan woningbouw, mede als ondersteuning van de inzet op een levendige, centrumstedelijke sfeer. De doorgetrokken Schedeldoekshaven zelf krijgt een verkeersluw profiel met ruimte voor fietsers (Sterfietsroute), ter ontlasting van het fietsverkeer op de Turfmarktroute, en expeditieverkeer en taxi’s ten behoeve van het Spuiforum.

Met deze eerste fase van stadsherstel, de doorgetrokken Schedeldoekshaven, de nieuwe bouwstrook en de versmalde Ammunitiehaven, wordt aangesloten op het historische stratenpatroon (met een eigentijdse maatvoering) en wordt het stedelijk weefsel tussen de Binnenstad en de Rivierenbuurt hersteld. Voor de tweede fase, de zone rond het Prins Bernhardviaduct, liggen er op termijn kansen voor een versmalling van het viaduct (1+1 rijstrook) en een herontwikkeling van het Terminalgebouw, waarbij dit lange en naar binnen gekeerde gebouw niet alleen via de koppen ontsloten wordt maar ook aan de ventwegen een voet met entrees aan de grond kan krijgen.

luchtfoto aanleg Prins Bernhardviaduct


15

nieuwe bebouwingsstructuur Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven 16


4 Stedenbouwkundig Kader 4.1 Bouwstrook met tweezijdige oriëntatie Het plangebied van de eerste fase is ruim 200 meter lang en circa 80 meter breed, en is ingedeeld in drie zones, de Schedeldoekshaven, de bouwstrook en de Ammunitiehaven. Binnen de maatvoering zijn deze drie zones communicerende vaten. Uitgangspunten voor de verdeling van de ruimte zijn functionele en compacte verkeersprofielen en een bouwstrook waar bebouwing op mogelijk is met een tweezijdige oriëntatie. Hierdoor kan zowel aan de stadsentree Ammunitiehaven als aan het binnenstedelijke Schedeldoekshaven een aantrekkelijke levendige gevel ontstaan, met voorkanten en toegangen aan de straat. De maatverdeling tussen de zones is Schedeldoekshaven 18 meter, bouwstrook 28 meter, Ammunitiehaven 33meter. De bouwstook neemt in de richting van het viaduct in diepte af van 28 tot 24 meter. Een optimalisatie van de bouwstook tot volledig 28 meter diep is mogelijk, maar vergt een meer ingrijpende reconstructie met de verplaatsing van de uitrit aan de zijde van de AmmunitiehavenRivierenbuurt. Binnen de maatvoering van de bouwstook is het niet mogelijk om een traditioneel gesloten bouwblok in te passen. Een blok met een tweezijdige oriëntatie is echter wel inpasbaar indien gekozen wordt voor een compactere typologie met een binnenstraat, lichtstraat of atrium. Hiermee wordt dan tevens een oplossing geboden voor een noodzakelijk

studiemaquette geluidluwe zijde als gevolg van het verkeer op de Ammunitiehaven. Bij een verdere versmalling van de bouwstrook vervalt deze optie en ontstaat een corridortype als bebouwingsmogelijkheid, die voor een kwalitatieve ontwikkeling minder gunstig is. De toegepaste bouwstrookdiepte van 28-24 meter biedt voldoende bebouwingsmogelijkheden met een tweezijdige oriëntatie. Hierbij kan gedacht worden aan woningbouw in diverse stedelijke categorieën, waaronder

studentenhuisvesting en starters, maar ook middendure appartementen voor empty nesters en expats. De diepte van de strook is ook geschikt voor het ontwikkelen van lofts. Het hotel is inpasbaar, met aan de zijde van de Ammunitiehaven een uitbreiding met een publiek programma, zoals congresruimte en restaurant. Op de begane grond zijn commerciële functies inpasbaar, hoewel de haalbaarheid daarvan op deze locatie niet hoog wordt ingeschat. De strook is te ondiep voor een efficiënte parkeergarage.


17

kruising Spui/Ammunitiehaven richting viaduct bestaande situatie profiel Ammunitiehaven richting Spui bestaande situatie

profiel Ammunitiehaven richting Spui nieuwe situatie. Nb) Bezien wordt of dit ontwerp genoeg ruimte biedt voor het OV. In dat verband kan de maatvoering op onderdelen nog wijzigen 18


kruising Spui/Ammunitiehaven richting viaduct nieuwe situatie

4.2 Verkeer Profiel Ammunitiehaven De Ammunitiehaven wordt gereconstrueerd en versmald maar blijft van betekenis als stedelijke hoofdroute en invalsweg voor de Binnenstad voor de auto en fiets en als route voor het openbaar vervoer tussen CS en Spui. De verkeersintensiteiten zijn met de invoering van het VCP fors verminderd. Ook in de toekomst blijft een (vrije) OV baan als onderdeel van het profiel van belang voor een goede doorstroming. Uitgangspunt is het handhaven van de (huidige) plaats van het wisselcomplex op de kruising Spui/Ammunitiehaven. Binnen het profiel zal het tramtracé worden gedraaid min of meer evenwijdig met de rooilijnen van de bebouwing. De bestaande in/uitritten van de parkeergarages aan de zijde van de Rivierenbuurt bepalen hierbij de maximale bewegingsvrijheid. De huidige bushaltes en de vrije opstelstrook als onderdeel van de OV-baan komen te vervallen. Een nieuwe halte wordt geprojecteerd ter plaatse van de kop van het Terminalgebouw. Wat het autoverkeer betreft geldt dat er door de afname van het verkeersaanbod kan worden volstaan met 1 + 1 rijstrook aan weerszijde van de OV-baan, met uitzondering van de situatie ter plaatse van de kruispunten waar behoefte is aan 2 opstelstroken om het verkeer adequaat te kunnen afwikkelen. Dat geldt zowel aan de Spuizijde als aan de zijde van de Nieuwe Haven.

nieuwe bouwstrook over bestaande situatie

nieuw profiel met bouwstrook


19

bouwstrook geprojecteerd over bestaande parkeergarages met in- en uitritten 20


De parkeergarage Spui loopt onder het hotel door naar de huidige Schedeldoekshaven. Het nieuwe profiel van de Schedeldoekshaven gaat over deze garage heen, en zal overrijdbaar gemaakt moeten worden voor vrachtverkeer. In de plannen voor het Spuiforum wordt hierin voorzien. Het in-uitrittensysteem van de gecombineerde parkeergarages Spui(forum)-StadhuisWijnhaven 2 bevat een tunneltraverse onder de Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven door, waaraan twee inritten en twee uitritten gekoppeld zijn, één per richting. Die aan de zijde Schedeldoekshaven liggen in de bouwzone en in het profiel van de nieuwe Schedeldoekshaven. De uitrit van maaiveld naar min 1 niveau kan opgeheven worden indien die aan de kop van het danstheater aangepast wordt en op min 1 niveau blijft. Daarbij vervalt dan de rijrichting voor autoverkeer richting Binnenstad. De inrit vanaf de Schedeldoekshaven dient verplaatst te worden, en kan opgenomen

fietspad langs overstek

dwangpunt naast inrit garage

inrit aan de Ammunitiehaven

inrit garage

rsnede


ngpunt

erkeerscirculatieplan minder verkeer ar de openbare parkeergarages; uiten de garages onder het stadhuis, particuliere garage onder het kande Ammunitiehaven; ten wordt onderzocht in verband met orum ter hoogte van Terminalgebouw; miteitenspoor;

De bouwstrook en de aangrenzende straten liggen in een zone vol met ondergrondse infrastructuur, zoals parkeerkelders, in- en uitritten van de parkeergarages en kabels en leidingen waaronder stadsverwarming. Een groot deel van deze infrastructuur kan gehandhaafd blijven, maar vergt ook aanpassingen of dient verplaatst te worden om de ontwikkeling van de bouwstrook mogelijk te maken.

ispunt

Ontsluiting De huidige inrit naar de parkeergarage aan de zijde van Wijnhaven 2 ligt in de beoogde bouwstrook en zal moeten worden verplaatst. Voorgesteld wordt deze te integreren met de bebouwing in de zone tussen het Spuiforum en Wijnhaven 2. De toegang naar deze inrit vindt plaats via een uitvoegstrook. Deze wordt tevens benut voor de toegang van het vrachtverkeer naar het Spuiforum. Ook de ituatie hoofdontsluiting van de bouwblokken zal vanaf 43m breed; zijde kunnen plaatsvinden. d naar de A12 via het deze BernhardviaDe doorgetrokken Schedeldoekshaven is vooral r profiel het smalst isbedoeld voor het langzame verkeer maar zal ook w aan Ammunitiehaven met eronder kunnen worden gebruikt t.b.v. bevoorrading. Ter dden, matige groei; hoogte van het Mercure hotel en Spuiforum is met regeling bij het Spui; ruimte voor taxistandplaatsen. De afwikkeling parkeergarages in hetvan profiel hetopgenoverkeer richting Spui kan plaatsvinden via een verlengde doorsteek op de overgang naar het nnel naar de parkeergarage onder pollergebied Binnenstad.

worden ter plaatse van de dwarsverbinding (in de kop van het bouwblok) of in de Schedeldoekshaven aan de zijde van de het viaduct. De in-/uitritten aan de zijde Ammunitiehaven kunnen bij het gehanteerde verkeersprofiel gehandhaafd blijven. Een eventuele optimalisering van de bouwstrook betekent verplaatsing van de uitrit en opheffing van de inrit aan de zijde van de Rivierenbuurt. De kabels- en leidingenstrook onder de Schedeldoekshaven dient verplaatst te worden naar het nieuwe profiel. Dat geldt ook voor de stadsverwarming.

4.3 Ondergrondse infrastructuur

rsnede

Het doorgaande fietsverkeer (Sterfietsroute) blijft aan de zuidzijde gehandhaafd op de huidige plek maar wordt aan de noordzijde ter hoogte van de kop van het Terminalgebouw omgeleid naar de nieuwe openbare ruimte via de doorgetrokken Schedeldoekshaven. De ruimtewinst ten opzichte van de huidige situatie ontstaat enerzijds door de rechtgetrokken en evenwijdig met de rooilijn gelegde OV-baan en anderzijds door het vervallen van de busbaan en verplaatsen van de bushaltes, het verleggen van het fietspad en het versmallen van het trottoir.

21

langsdoorsnede Wijnhavenkwartier

bouwstrook en verlegging trambaan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven 22


dwarsdoorsnede Ammunitiehaven Schedeldoekshaven

4.4 Bouwvolume en korrelgrootte De bouwstrook heeft een lengte vergelijkbaar met het stadhuis en is bijna 200 meter lang. Om goede verbindingen met de omgeving te maken en om het gebied een fijnmazig stratenpatroon te geven is een opdeling in minimaal twee blokken uitgangspunt. De doorsteek sluit aan op de Houtmarkt, het straatje tussen Wijnhaven 2 en het (toekomstig) Spuiforum. De doorsteek heeft verkeerskundige betekenis voor expeditie-verkeer voor het Spuiforum en een deel van de binnenstad. De doorsteek valt samen met de ondergrondse traverse, en kan ook plaats bieden voor de nieuwe inrit voor de parkeergarage (ingepast in de bebouwingsrand). Aan de Rivierenbuurt sluit de doorsteek visueel aan op het Bleekveld. De belangrijkste dwarsverbindingen tussen de Binnenstad en de Rivierenbuurt liggen echter aan de koppen van de strook, bij het Spui en bij de Nieuwe Haven, met een geregelde voetgangersoversteek. Een verdere verfijning van de korrelgrootte kan uitdrukking geven aan een zekere kleinschaligheid en kan meer doorzicht en doorloop bieden richting het Spuiforumgebouw, waarmee het gebied een eigen uniek karakter kan krijgen, de straatjes ‘rondom’ het Spuiforum. Een verbreding van de doorsteek tot een klein pleintje, waarmee de hoek van het Spuiforum zichtbaar wordt vanaf de Ammunitiehaven, kan daar ook aan bijdragen.

Een verdere verbijzondering en verfijning van de korrel is een thema dat speelt in de doorgetrokken Schedeldoekshaven, waar zich een aantal architectonische elementen aandienen van stedenbouwkundige schaal. Het gaat hierbij om een uitgebouwde hoek van de plint van Wijnhaven 2, de ‘erker’ in de zijgevel van Spuiforum en een eventuele serre aan het Mercure hotel. Alle drie de gebouwdelen steken als objecten in de ruimte van het profiel van de Schedeldoekshaven, waarbij de erker op hoogte ligt. Voor de maximale maatvoering van de serre en een eventuele toevoeging van nieuwe objecten wordt als richtlijn gesteld dat de uitstekende elementen niet tegenover elkaar mogen liggen en op maaiveld niet dieper mogen zijn dan 4,5 meter. Binnen een straatprofiel van 18 meter en voetgangerszones van 5 en 6 meter is dit met een geringe as-verschuiving inpasbaar. Het afwisselend insteken van objecten in de ruimte en de asverschuiving is een zeer specifieke invulling van het binnenstedelijk straatbeeld. De invulling van nieuwe toevoegingen moet publieksfuncties bevatten.

impressie Wijnhaven 1

De hoogte-opbouw van de nieuwe bouwblokken sluit aan op de hoogte-opbouw van het Wijnhavenkwartier, waar bouwhoogtes toegepast zijn van 20, 40, 70, 90, 110 en 140 meter. De bouwblokken krijgen een basishoogte van circa 20-25 meter, zo’n 6 tot 8 lagen, een hoogte die goed past bij bouwen in de binnenstad. Hier bovenop zijn hoogteaccenten mogelijk van 40 meter. Als overgang tussen het Wijnhavenkwartier en de impressie Wijnhaven 2


23

studiemaquette 24


Rivierenbuurt worden de hoogteaccenten relatief laag gehouden. Dit sluit aan op de hoogte van het Mercure hotel. Ook wordt de verticale geleding uit de zogenaamde plint (20-25 meter) van het Wijnhavenkwartier toe gepast, wat de continuïteit en het binnenstedelijke karakter in het gebied versterkt. Als richtlijn wordt gesteld dat over de lengte van de bouwstrook gerekend (190 meter) maximaal circa 40% van de bouwstrook tot 40 meter hoogte uitgevoerd kan worden. Dit is inclusief het hotel, dat 21% van de lengte beslaat (de volumestudie toont een beeld van 31%). De positie van de hoogteaccenten dient op de aspecten windhinder, bezonning en zicht- en uitzicht van en op de achterliggende bouwstrook beoordeeld te worden.

Impressie hoogte-opbouw Den Haag Nieuw Centrum.


25

Impressie Spuiforum en Schedeldoekshaven aan het Spui.

26


4.5 Groen en openbare ruimte

4.6 Programma

De aan te leggen openbare ruimte moet voldoen aan het handboek Programma van Eisen Openbare Ruimte met als uitgangspunt Hofstadkwaliteit voor het gedeelte Schedeldoekshaven tot aan de Ammunitiehaven en Residentiekwalteit voor het gedeelte Ammunitiehaven tot aan de Rivierenbuurt. De inrichting dient in materiaal en sfeer aan te sluiten bij de Kern Gezond.

Commercieel Binnen de nieuw ontstane bouwstrook tussen de verlengde Schedeldoekshaven en de heringerichte Ammunitiehaven is het wenselijk om rondom het Spuiforum ondersteunende activiteiten te organiseren die reuring geven. Dat veronderstelt ruimte voor een plint met commerciële functies en daarboven woningbouw. Echter de verwachting of er daadwerkelijk commerciële ruimtes afzetbaar zullen zijn op deze ontwikkellocatie is gering. In de praktijk zal het accent vooral op de Turfmarktroute (Haagse Loper) komen te liggen, aan de keerzijde van het Spuiforum. Retail en horeca komen waarschijnlijk niet op de plek aan de nieuwe Schedeldoekshaven. De plint van de locatie lijkt wel kansrijk voor functies gerelateerd aan het ‘nieuwe werken’.

De Ammunitiehaven zal als onderdeel van het netwerk van stadsstraten van de binnenstad worden voorzien met een laanbeplanting met drie rijen bomen. Twee rijen staan centraal in het profiel aan weerzijden van de OV baan en zijn beeldbepalend. De derde rij staat langs het fietspad aan de zijde Rivierenbuurt, en wordt onderbroken door de inrit.

Wonen Een en ander impliceert dat in de bouwstrook het accent vrijwel volledig op woningbouw komt te liggen. Uitgaande van een bouwhoogte van 20 meter met hoogteaccenten tot 40 meter is er een bouwvolume beschikbaar waarbij afhankelijk van de exacte differentiatie ca. 400 wooneenheden zijn onder te brengen. Deze woningen zijn bedoeld voor de huurmarkt en mikken op respectievelijk de doelgroep stedelijk georiënteerde 1- en 2 persoonshuishoudens (studenten en starters maar ook empty nesters en expats). Het meerjarenperspectief voor de stedelijke huisvesting

van studenten geeft ruimte voor maximaal 300 woningen op deze locatie. Omdat het moment van realisatie naar verwachting in het verlengde van de oplevering van het Spuiforum ligt (na 2018) is een planconcept waarbij sprake is van flexibiliteit in onderlinge uitwisseling van type woningen en programma’s zeer wenselijk. Er is dus als programma meer sprake van een woonvolume dan van een exact aantal met bijbehorende typen. Parkeren Gelet op het aanwezige aantal (openbare) parkeerplaatsen in het gehele Spuigebied van circa 800 plaatsen, is het uitgangspunt om vooralsnog geen aanvullende parkeereis voor de nieuwbouw in ontwikkellocatie neer te leggen, mede gelet op de doelgroepen waarvoor gebouwd wordt. Indien door ontwikkelingen elders in het Spuigebied dit uitgangspunt onder druk komt te staan kan als onderdeel van de planontwikkeling alsnog de eis van parkeren op eigen terrein worden neergelegd. Dit is als projectrisico meegenomen in de financiële haalbaarheidsanalyse. Voor de studentenwoningen is een (geïntegreerde) fietsenstalling wel van belang teneinde te voorkomen dat deze in de openbare ruimte terechtkomen.


27

bebouwingsschetsen Tangram 28


5 Architectonische uitwerking Op basis van het Stedenbouwkundig Plan is door Architectenbureau Tangram een architectonische studie gemaakt. Doel van de studie was te onderzoeken welke bebouwingstypologiën geschikt zijn voor de locatie, met de beperkingen van de blokdiepte en de geluidshinder. Uitgangspunt hiervoor is een programma met studentenhuisvesting en starterswoningen. Hierbij zijn diverse configuraties van bouwblokken ontworpen met verschillende korrelgrootte en hoogteaccenten. Een aantal van 500 wooneenheden is op deze locatie inpasbaar. Dit komt overeen met 500 studentenwoningen of 250 starterswoningen of een menging daarvan. Binnen de maatvoering van de blokken en genoemde aantallen is het mogelijk om de gebouwen te voorzien van een atrium achtige collectieve binnenruimte, waarin ook groenelementen opgenomen kunnen worden. Door de toegepaste verticale geleding van de gevel krijgen de blokken een binnenstedelijke schaal. bebouwing in situatie

massastudie

massastudie


29

30

massastudie

massastudie

massastudie

massastudie

entreestudie

entreestudie


massastudie

massastudie

interieurstudie

" 3 $ ) # & & -

[JDIUWBOBG"NNVOJUJFIBWFOSJDIUJOH4QVJGPSVN

gevelstudie


31

impressie interieur

FL)PVUNBSLU[JDIUSJDIUJOH"NNVOJUJFIBWFO

32


6 Juridisch kader Het plangebied valt in verschillende bestemmingsplangebieden te weten Spuikwartier, Wijnhavenkwartier en Rivierenbuurt. Zowel de bestemmingsplannen Rivierenbuurt als het Spuikwartier worden momenteel geactualiseerd. Het bestemmingsplan Wijnhavenkwartier is in 2008 door de Gemeenteraad vastgesteld. De herinrichting van het profiel aan de Schedeldoekshaven/Ammunitiehaven past binnen de verkeersbestemming (verkeer – hoofdverkeersweg) ter plaatse. Het bestemmingsplan Wijnhavenkwartier met de hoofdbestemming GD + WO (gemengde Doeleinden en Woningbouw) biedt de mogelijkheid tot bebouwing in een hoogte van 20-40 meter. Dit sluit aan bij het beoogde bouwvolume van de nieuwe bouwstrook. De openbare ruimte in de vorm van de verlengde Schedeldoekshaven sluit, voor zover vallend binnen het Bestemmingsplan Wijnhaven aan bij het huidig gebruik, namelijk openbare ruimte/verkeersstraat. In het concept-Bestemmingsplan Spuikwartier is dat eveneens als zodanig bestemd. De beoogde nieuwe bebouwingsstrook binnen de grenzen van het plangebied concept-bestemmingsplan Spuikwartier is strijdig met de bestemmingen verkeer-verblijfsstraat en verkeer-hoofdverkeersweg ter plaatse. Om bebouwing ter zijner tijd mogelijk te maken en de hoogteregeling in te passen zal het bestemmingsplan partieel moeten worden herzien of in het kader van de omgevingsvergunning een ontheffingsprocedure moeten worden gevolgd.

Bestemmingsplan Spuikwartier

Bestemmingsplan Wijnhavenkwartier


33

Colofon Gemeente Den Haag Dienst Stedelijke Ontwikkeling Afdeling Stedenbouw & Planologie Correspondentie Gerard Benders Email [email protected]

Disclaimer De in dit Stedenbouwkundig Plan weergegeven artist impressions zijn opgenomen om een beeld te geven van de mogelijke toekomstige kwaliteit. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan deze impressies.

Datum 6 juni 2013

AFDELING STEDENBOUW & PLANOLOGIE 6 JUNI Stedenbouwkundig Plan Schedeldoekshaven en Ammunitiehaven CONCEPT

Recommend Documents