Actualiteiten buitengebied mr. M.R.J. Baneke - 17 juni 2014
Natuurbeschermingswet 1998 §
Art 19d: project of andere handelingen vergunningplichtig
§
Art 19 j: voor plan: onderzoeksplicht door bestuursorgaan
§
Verslechtering of significant effect (voortoets, Kokkelvisserijarrest)
§
Niet uitgesloten: dan passende beoordeling (art 19f)
§
Criterium: of gezag zich ervan heeft verzekerd dat de natuurlijke kenmerken van het gebied niet zullen worden aangetast (art 19g)
§
Anders: alleen na ADC toets: - geen alternatieven - dwingende redenen openbaar belang (incl. soc of econ aard) én - compensatie
Oplossingen §
Vaste drempelwaarden
§
Saldering / depositiebanken
§
Natuurinclusief ontwerpen (mitigatie/compensatie)
§
Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)
Ruim 100 Gelderse veehouders mogen voorlopig niet uitbreiden Geplaatst op 09 april 2014
Laatste update 09 april, 06:44
ARNHEM - Meer dan 100 Gelderse boeren moeten zeker tot volgend jaar wachten op een vergunning voor een uitbreiding. Dat is het gevolg van een reeks nederlagen die de provincie Gelderland heeft geleden bij de Raad van State. Die Raad vernietigde in de afgelopen maand 15 vergunningen die de provincie had afgegeven aan veehouders. De Raad van State vindt dat de provincie de veehouders te veel ruimte voor vervuiling gaf.
Drempelwaarden bij vergunningverlening §
Gelderland: september 2011: stikstofverordening en Beleidsregels Stikstof en Natura 2000 Gelderland
§
Drempelwaarde: 0,5% van de kritische depositiewaarde van stikstofgevoelige habitat
§
Dan vergunning art 19d zonder passende beoordeling
§
Augustus 2013 met terugwerkende kracht toegevoegd: “En de daling a.g.v. stoppende inrichtingen groter is dan de aangevraagde stikstofdepositie”
§
Tweemaandelijks monitoringssysteem van Gelderland buiten depositiebank om
Afdeling 19 maart 2014 (201208463/1/R2) §
Beleid om geen Passende Beoordeling te maken i.s.m. 19f en 19g Nbw
§
Onvoldoende inzicht in de gevolgen van toename van stikstof onder de drempelwaarden
§
Toetsing aan “niet geregelde depositiebank” i.s.m. eigen Stikstofverordening Gelderland
Stikstofbank Brabant functioneert niet 13 november 2013 Laatste update 13 november, 11:59
DEN HAAG - De Raad van State heeft woensdag de natuurvergunningen van vier veehouderijen in de Peel vernietigd omdat stikstofcompensatie door de provincie Noord-Brabant niet goed genoeg werkt. Het gaat om een melkveehouderij in Liessel, een vleeskuikenbedrijf in Someren, een varkenshouderij in De Rips en een rundveebedrijf in Deurne.
Depositiebanken en vergunningverlening §
Basis: art 19 Kd Nbw: Geen significante gevolgen als de depositie per saldo niet zal toenemen
§
Interne saldering: door minnen en plussen binnen hetzelfde bedrijf
§
Externe saldering: door saldering met een wegvallend (ander) bedrijf
§
Salderingsbesluit geldt dan als mitigerende maatregel
§
Vereiste I : samenhang tussen beëindiging en nieuwe oprichting (ABR 16 maart 2011, 200909282)
Depositiebanken §
ABR 13 november 2013: Brabantse depositiebank:
§
- aan samenhang-vereiste kan door depositiebank worden voldaan
§
- vereiste II: vergunningen die zijn ingetrokken vóór oprichting depositiebank “tellen niet mee” (i.c. 2009)
§
- vereiste III: ingetrokken vergunning moest op 7 december 2004 al bestaan (Stand still beginsel)
§
Voor Vogelrichtlijngebieden: op datum aanwijzing als VR gebied al bestaan!
§
- vereiste IV: bedrijf van ingetrokken vergunning moest t.t.v. inbreng in depositiebank nog wel bestaan
Mitigatie / compensatie §
Gevolgen van het project (of andere handeling) kunnen worden gemitigeerd of gecompenseerd
§
Bij voortoets: mitigatie buiten beschouwing laten (ABR 7 mei 2008 200604924/1 BP De Zuiderklip Drimmelen)
§
Mitigatie wel bij de Passende Beoordeling
§
Compensatie alleen na ADC toets: - geen alternatieven - dwingende redenen openbaar belang (incl. soc of econ aard) én - compensatie
A2 Den Bosch §
Twee tracébesluiten verbreding A2 Den Bosch-Eindhoven
§
Stikstofdepositie zou Blauwgraslanden aantasten
§
Verbetering van hydrologische situatie in gebied Vlijmens Ven
§
Daardoor uitbreiding van Blauwgraslanden; mitigerende maatregel
A2 Den Bosch §
Prejudiciële vragen:
§
Is er sprake van aantasting van natuurlijke kenmerken, als er in hetzelfde gebied, in het kader v/h project gelijk of groter areaal habitattype tot ontwikkeling wordt gebracht?
§
Zo ja, moet het ontwikkelen van nieuw areaal binnen hetzelfde gebied dan als compenserende maatregel (art 6 lid 4 HR) worden aangemerkt?
A2 Den Bosch §
Hof van Justitie:
§
Habitatrichtlijn kent begrip “mitigerende maatregelen” niet
§
Plan of project dat de ISD in gevaar dreigt te brengen: significante gevolgen. Dat is hier aan de orde Voorgestelde maatregelen doen niet af aan de aantasting, immers: 1) HR gaat uit van Voorzorgsbeginsel
§
§
A2 Den Bosch §
§
§
2) geen ontwijking toegestaan van de ADC eisen van art 6 lid 4 ! Feit dat de maatregelen in het gebied zelf worden ondernomen, doet daar niet aan af De maatregelen zijn dus compenserende maatregelen, mits aan de voorwaarden van art 6 lid 4 wordt voldaan
PAS maatregelen
§
Generieke maatregelen
§
Gebiedsgerichte maatregelen
§
Gebiedanalyse’s
§
Voorbeeld: realisatie van nieuwe beuken/eikenbossen (9190) binnen Natura 2000 gebied Veluwe
§
Compensatie? ADC toets noodzakelijk ?
Actuele kennis van wet- en regelgeving
Jurispruden tie
Mr. M.R.J. Baneke E-mail:
[email protected]
Dirkzwager zorgt dat u het weet. Advocatuur Arnhem
Notariaat Arnhem
Advocatuur Nijmegen
Notariaat Nijmegen
Postbus 3045
Postbus 111
Postbus 55
Postbus 1104
6802 DA Arnhem
6800 AC Arnhem
6500 AB Nijmegen
6501 BC Nijmegen
Kantoor Velperpoort
Kantoor Velperpoort
Kantoor Stella Maris
Kantoor Stella Maris
Velperweg 1
Verlperweg 1
Van Schaeck Mathonsingel 4
Van Schaeck Mathonsingel 4
6824 BZ Arnhem
6824 BZ Arnhem
6512 AN Nijmegen
6512 AN Nijmegen
T +31 (0)26 353 83 00
T +31 (0)26 365 55 55
T +31 (0)24 381 31 31
T +31 (0)24 381 27 27
F +31 (0)26 351 07 93
F +31 (0)26 365 55 00
F +31 (0)24 322 20 74
F +31 (0)24 324 07 26
E
[email protected]
E
[email protected]
E
[email protected]
E
[email protected]
I www.dirkzwager.nl
I www.dirkzwager.nl
I www.dirkzwager.nl
I www.dirkzwager.nl
Ontwikkelingen landelijk gebied Le#e Vaatstra Juni 2014
Programma3sche Aanpak S3kstof Himalaya van het natuurbeschermingsrecht; tot grotere hoogte kan de moeilijkheidsgraad niet meer s@jgen. Drs. H.E. Woldendorp, 2012
De PAS • Doel: door verminderen s@kstofdepos@e en verwezenlijken van de natuurdoelen maatschappelijke ontwikkelingen (projecten) mogelijk maken • Pakket van maatregelen • brongerichte maatregelen • herstelstrategieën
• Gebiedsanalyses – AERIUS
Ontwikkelingsruimte
PAS en vergunningen • Bij aanvraag berekening inleveren • PAS = passende beoordeling bij vergunningen • Overeenkomst gesloten met landbouwsector over ammoniakreduc@e + mo@e • Daar is PAS voor bedoeld => oplossing voor het slot dat op de agrarische bedrijven zit • Overgangsrecht
PAS en plannen • Plan niet opgenomen als toestemmingsbesluit • PAS is daarmee geen oplossing voor plannen • Wat zegt de minister? – Binnen beschikbare ontwikkelingsruimte blijven – Afspraken maken met bevoegd gezag
• Juridisch houdbaar??
Wat als PAS er niet komt? • Brongerichte maatregelen en herstelmaatregelen toepassen • Externe saldering, maar dan alleen voor vergunningen
Voortgang • Wetsvoorstel PAS is op 24 april 2014 door Tweede Kamer aangenomen • Gaat nu naar Eerste Kamer • M.e.r. bij PAS moet nog naar Commissie voor de m.e.r. • Openbare voorbereidingsprocedure • Streefdatum: 1 januari 2015
Milieueffectrapportage
Het MER en de agrarische ontwikkeling • Waarom een m.e.r.: – Besluit m.e.r. – Nbw 1998
• Belangrijk: alterna@evenontwikkeling
Alterna@evenontwikkeling • Buiten kaders denken • Alterna@ef hoee niet te worden uitgevoerd, tenzij alterna@ef moet worden gezocht om significante effecten op Natura 2000-‐gebieden te voorkomen
Denkrich@ng • Rekenen met s@kstofemissie reducerende maatregelen • Regeling die toeziet op s@kstofemissie in bestemmingsplan
Actualiteit: tariefstelling • • • •
Tarieven bij verplichte advisering Commissie 26 mei 2014 in Staatsblad gepubliceerd Inwerkingtreding bij KB Vastgesteld door Commissie voor de m.e.r. – gestaffeld ?? -‐> verwacht het wel – overgangsrecht ?? -‐> verwacht het niet
Wet Pla?elandswoning
Achtergrond • Schaalvergro@ng • Vergrijzing/krimp • Er ontstaan burgerwoningen op het perceel van het agrarisch bedrijf dat het bedrijf beperkt vanuit milieu-‐hygiënisch oogpunt
Juridisch • Behelst twee onderdelen: – planologisch regime bepalend bij vergunningverlening en niet feitelijk gebruik – introduc@e plakelandswoning = de (voormalige) agrarische bedrijfswoning die (tevens) door derden mag worden bewoond, wordt niet beschermd tegen milieugevolgen behorende bij dat bedrijf
• Onderdeel van de inrich@ng, maar eis ‘goede ruimtelijke ordening’ blije
Uitspraak Raad van State 24.07.2013 “ Gelet op het vorenstaande moet het er onder de werking van de wijzigingswet (lees: Wet Plakelandswoning) tevens voor worden gehouden dat ter plaatse van de in het plan aangeduide pla7elandswoning … sprake is van een aanvaardbaar woon-‐ en lee;limaat.”
Overwegingen • • • •
(W)elke bedrijfswoning? Gezondheid Gebiedsdifferen@a@e Ruimtelijke scheiding
Bestemmingsplan • Bij recht • Aanduiden plakelandswoning ('specifieke vorm van wonen – pla7elandswoning') • Binnenplanse afwijkingsbevoegdheid
Vragen?
Vrijkomende agrarische bebouwing Een analyse naar aard en omvang Edo Gies, Alterra Wageningen UR
Een stille revolutie; meer burgers dan boeren in het landelijk gebied
Schaalvergroting landbouw: minder bedrijven, geringe verandering landbouwareaal
Nieuwe bedrijvigheid in het landelijk gebied Ontwikkeling aantal banen per sector tussen 1996-2010 in het landelijk gebied in Overijssel 5000 4000 3000 2000 1000 0 -1000 -2000 -3000 -4000 -5000
Percentage agrarische erven in landelijk gebied § 1 op 10 erven is agrarisch in Nederland
§ 47% van de bebouwing in landelijk gebied is agrarisch in 2012
§ Was in 2002 ca . 52%
Toekomstperspectief tijd van vrijkomende karakteristieke boerderijtjes is voorbij
Bedrijfsbeëindiging gaat niet over 1 nacht ijs
Tot 2030: 19 tot 24 duizend bedrijven stoppen
Omvang vrijkomende bebouwing in Nederland 25
Miljoen m2
20
15
10
5
0 woonhuizen
bedrijfsgebouwen
Aard van de bebouwing § Grotendeels naoorlogse bouw, § Relatief veel uit periode sterke schaalvergroting (na 1970)
na 2000 tussen 1970-2000 tussen 1940-1970 tussen 1900-1940 ouder dan 1900 0
5
10
15 Miljoen m2
woonhuizen
§ Graasdierhouderij grootste groep § Ligboxenstallen
bedrijfsgebouwen
Gemengde bedrijven Hokdierhouderij Graasdierhouderij Blijvende teelten/Tuinbouw Akkerbouw 0
5
10
15
Miljoen m2 woonhuizen
bedrijfsgebouwen
Prognose Leegstand 2030
§ Hergebruik vrijkomende agrarische bebouwing ● Woonhuizen blijven bewoond (8 milj m2) ● Voor agrarisch hergebruik (4 milj m2) ● Voor nieuwe bedrijvigheid ( 5 milj m2)
§ Leegstand ● ca. 15 milj. m2 in Nederland
Voorbeelden van te koop aangeboden bedrijven
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Bron: funda.nl
Andere kant van het verhaal
§ Ontwikkelingen bestaande veehouderij vooral veroorzaker verdere verstening van het landelijk gebied
§ Toename bebouwing: ca. 2% per jaar § Relatief weinig aandacht voor landschappelijke inpassing en verschijningsvorm
§ Maatvoering, ontwerp, materiaal vooraf afhankelijk van gebruik en kosten
Foto: Gert Budding
En nu? Leegstand een probleem?
§ In principe probleem van de eigenaar § Beleid overheid moet kunnen inspelen op veelheid aan ontwikkelingen en initiatieven,
● vergt ontwikkelingsgericht werken ● ruimtelijke kwaliteit kader stellend
§ Neem leegstand VAB op in brede leegstand discussie, integrale benadering biedt wellicht meer kansen
● vergt uitnodigende manier van werken
§ Markt aan zet ● nieuwe verdienmodellen/ ideeën om leegstand te voorkomen en sloop te bekostigen
§
Dank voor uw aandacht!
Opdracht is uitgevoerd in opdracht van InnovatieNetwerk Rapport beschikbaar via www.innovatienetwerk.org Voor meer informatie: Edo Gies, 0317-481933,
[email protected]
