Activiteitenplan 2015

Activiteitenplan 2015 Overzicht voorgenomen activiteiten van Platform Kocon Alcohol & Drugs voor het jaar 2015 op het gebied van onderzoek, preventie en handhaving en maatschappelijk herstel in de gemeente Katwijk

Platform Kocon Katwijk, september 2014

Platform en Stichting Kocon Het Platform Kocon is een samenwerkingsverband in de gemeente Katwijk van lokale en regionale organisaties die werken op het gebied van verslavingspreventie en handhaving, verslavingszorg en maatschappelijk herstel of hiermee raakvlakken hebben. Indien wenselijk initieert, ontwikkelt en implementeert het Platform zelf activiteiten. De Platformleden komen maandelijks bij elkaar. Een Katwijkse huisarts, H.C. Moolenburgh, fungeert als onafhankelijk voorzitter van het Platform. De samenwerkingspartners in Platform Kocon zijn: - GGD- Hollands Midden - Politie Nederland, Eenheid Den Haag - De Brug Midden-Nederland - Gemeente Katwijk - Brijder - Stichting Welzijnskwartier (voorheen Factor Welzijn) - GGZ Duin- en Bollenstreek - De Binnenvest - Huisartsen Katwijk - WMO-Adviesraad Op uitnodiging van het Platform nemen ook andere organisaties deel aan de Platformvergaderingen of maken deel uit van de verschillende projecten werkgroepen van het Platform. De Stichting Kocon fungeert als rechtspersoon en beheert de financiën van het Platform. Op de website www.kocon.nl zijn diverse documenten te vinden over de activiteiten van het Platform Kocon, waaronder het jaarlijkse Activiteitenplan.

Inleiding .......................................................................................................................................................................... 3 1. Kader Activiteitenplan 2015 ...................................................................................................................................... 4 1. 2. 3. 4. 5.

Het bevorderen van bewustwording van de risico’s en gevolgen van verslaving voor alle leeftijdsgroepen................................................................................4 Het voorkomen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar. ...........................................................................................................................................4 Bevorderen samenhang preventie en handhaving. .......................................................................................................................................................................4 Bevorderen signalering en deskundigheid voor preventie en hulp voor ouderen door beroepsgroepen. ...................................................................................4 Het volgen van trends en zo nodig initiatief nemen voor activiteiten. ..........................................................................................................................................4

Gewijzigde en nieuwe activiteiten in 2015 ......................................................................................................................................................................... 9 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

Instructie Verantwoord Alcohol schenken (IVA) ............................................................................................................................................................................9 Aanbod voor kinderen/jongeren met gedragsproblematiek (ADHD) ............................................................................................................................................9 Verslavingspreventie en hulp voor ouderen ..................................................................................................................................................................................9 Inzet op handhaving en nalevingsonderzoek ...............................................................................................................................................................................10 Sociale media ...............................................................................................................................................................................................................................11 Activiteiten verslavingspreventie voor licht verstandelijk beperkten (LVB) ................................................................................................................................11 ‘Repareren’ regelgeving tabak .....................................................................................................................................................................................................12 FriZZZfeesten ................................................................................................................................................................................................................................12 Voorstellen voor afspraken alcoholmatiging in evenementenbeleid ..........................................................................................................................................13 Volgen en bespreken methadonprogramma Brijder ...................................................................................................................................................................13 Instapwoning daklozen ................................................................................................................................................................................................................13 Project Bedstee ............................................................................................................................................................................................................................13

2. Activiteiten in 2015 ................................................................................................................................................. 14 2.1 Onderzoek............................................................................................................................................................ 15 Retrainprogramma Alcoholgebruik ......................................................................................................................................................................................................15 e 5 Nalevingsonderzoek .........................................................................................................................................................................................................................15

2.2

Preventie en handhaving...................................................................................................................................... 16 Onderzoeken mogelijkheden handhaving ............................................................................................................................................................................................16 Repareren Tabakswet ...........................................................................................................................................................................................................................16 Preventiesurvival met jongeren ...........................................................................................................................................................................................................16 Jongerenfolder alcohol ´Proost´ ...........................................................................................................................................................................................................17 Inzet Alcoholtesters ..............................................................................................................................................................................................................................17 FriZZZfeesten ........................................................................................................................................................................................................................................17 Alcoholgebruik ouderen .......................................................................................................................................................................................................................18 Aanbod voor kinderen/jongeren met (vermoeden van) ADHD ...........................................................................................................................................................18 Licht Verstandelijk Beperkten ..............................................................................................................................................................................................................19

Consult, voorlichting en advies op aanvraag .................................................................................................................................................................... 20 Evenementenbeleid............................................................................................................................................................................................................................. 20 Signaleringsoverleg Jeugd ................................................................................................................................................................................................................... 20 Sociale Media ...................................................................................................................................................................................................................................... 20 Voorlichting ......................................................................................................................................................................................................................................... 21 Jongerenwerkers ................................................................................................................................................................................................................................. 21 Voorlichting jongeren in het jongerenwerk ........................................................................................................................................................................................ 21 IVA Katwijk ........................................................................................................................................................................................................................................... 21 Voorlichting en gesprekken met groepen ouders ............................................................................................................................................................................... 22 Voorlichting en aandacht alcohol en drugs binnen kerken ................................................................................................................................................................. 22 Overigen .............................................................................................................................................................................................................................................. 22

2.3

Zorg ...................................................................................................................................................................... 23 Uitwisseling en afstemming t.b.v. van zorgactiviteiten ....................................................................................................................................................................... 23

2.4

Maatschappelijk herstel ....................................................................................................................................... 24 Project Reïntegratie Katwijk ................................................................................................................................................................................................................ 24 Begeleiding mentoren Project Reïntegratie ....................................................................................................................................................................................... 24 Maaltijdvoorziening ............................................................................................................................................................................................................................. 24 Nazorg ex-gedetineerden .................................................................................................................................................................................................................... 25 Instapwoning ....................................................................................................................................................................................................................................... 26 Project Bedstee.................................................................................................................................................................................................................................... 26

Bijlage 1

Overige activiteiten verslavingspreventie en maatschappelijk herstel in Katwijk........................................................................................ 27

Activiteiten GGD HM ........................................................................................................................................................................................................................... 27 Activiteiten Brijder Preventie ............................................................................................................................................................................................................. 28 Activiteiten De Brug Midden Nederland ............................................................................................................................................................................................ 30 Activiteiten GGZ Duin- en Bollenstreek .............................................................................................................................................................................................. 31 Activiteiten De Binnenvest .................................................................................................................................................................................................................. 32

Bijlage 2

Activiteiten openbare orde en handhaving .................................................................................................................................................. 33

Handhaving Drank en Horecawet ........................................................................................................................................................................................................ 33 Handhaving Opiumwet ........................................................................................................................................................................................................................ 33 Handhavingsstrategie verhoging leeftijdsgrens Drank- en Horecawet ............................................................................................................................................... 33 Regionale samenwerking handhaving Drank- en Horecawet Duin- en Bollenstreek .......................................................................................................................... 33 Activiteiten en maatregelen ................................................................................................................................................................................................................ 34

Bijlage 3

Achtergrondinformatie Platform en Stichting Kocon .................................................................................................................................. 35

Inleiding Voor u ligt het Activiteitenplan 2015 van het Platform Kocon. Het Platform richt zich op verslavingspreventie, verslavingszorg en maatschappelijk herstel in Katwijk waarbij de beleidsnota’s van de gemeente Katwijk het kader vormen voor het opstellen van het jaarlijkse activiteitenplan. De activiteiten opgenomen in dit plan zijn gebaseerd op de uitgangspunten zoals geformuleerd in het ‘Preventie- en Handhavingsplan – Verslavingsbeleid 2014-2018, dat op 10 juli 2014 is vastgesteld door de gemeenteraad. Het accent van de activiteiten ligt bij de volgende doelgroepen: Jongeren tot 18 jaar; voortzetten verslavingspreventie gericht op het terugdringen en uitstellen van alcohol- en drugsgebruik van jongeren. Ouders en opvoeders; het betrekken en ondersteunen van ouders en opvoeders ten behoeve van alcoholmatiging en drugsgebruik. Ouderen; activiteiten gericht op het signaleren en aanpakken van (overmatig) alcoholgebruik van ouderen. Licht verstandelijk beperkten; activiteiten gericht op verslavingspreventie. De activiteiten zijn uitgewerkt in het Activiteitenplan onder Hoofdstuk 2. Het Activiteitenplan 2015 is zo realistisch als mogelijk opgesteld. Uitwerking en uitvoering vinden plaats vanuit de verschillende werken projectgroepen. Uitwisseling, afstemming en bewaking van de voortgang vindt plaats tijdens de centrale Platformvergaderingen. Met de gemeente Katwijk is overeengekomen dat er ruimte bestaat om onvoorziene activiteiten uit te voeren naar aanleiding van de actualiteit en/ of innovatie. Dit kán betekenen dat dit ten koste gaat van een geplande activiteit. Platform Kocon zal hiervan melding maken bij het bestuur van Stichting Kocon die, vanuit haar verantwoordelijkheid als subsidievrager en als gesprekspartner naar de gemeente, de voorgestelde wijziging tijdig neerlegt bij de verantwoordelijke portefeuillehouder. Het kader van de activiteiten en de wijzigingen ten opzichte van 2014, zoals het beëindigen of starten van nieuwe activiteiten, lichten we toe in Hoofdstuk 1.Hierna volgt in Hoofdstuk 2 een omschrijving van de voorgenomen activiteiten in 2015 en het geschatte bereik. De uitvoering van het Activiteitenplan 2015 vraagt opnieuw veel inspanning. We verwachten dat dit mogelijk is omdat de aan Kocon deelnemende organisaties dit plan onderschrijven en bereid zijn om de activiteiten te realiseren. De Stichting en Platform Kocon hopen op die manier ook in 2015 weer een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan het verslavingsbeleid van de gemeente Katwijk. Voorzitter Platform Kocon Hans Moolenburgh

3

1. Kader Activiteitenplan 2015 Rekening houdend met het verslavingsbeleid van de gemeente Katwijk, de gevoerde discussies en de beschikbare middelen en capaciteit, kiest het Platform in 2015 voor de volgende vijf prioriteiten: 1. Het bevorderen van bewustwording van de risico’s en gevolgen van verslaving voor alle leeftijdsgroepen. 2. Het voorkomen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar. 3. Bevorderen samenhang preventie en handhaving. 4. Bevorderen signalering en deskundigheid voor preventie en hulp voor ouderen door beroepsgroepen. 5. Het volgen van trends en zo nodig initiatief nemen voor activiteiten. Ad 1. Het bevorderen van bewustwording van de risico’s en gevolgen van verslaving voor alle leeftijdsgroepen De Rijksoverheid heeft zich in de afgelopen jaren nadrukkelijk gericht op het terugdringen van startend alcoholgebruik en risicovol alcoholgebruik. De gemeente Katwijk heeft deze prioriteit ook gesteld in het verslavingsbeleid en in het verlengde hiervan heeft ook het Platform Kocon zich hierop gericht. Dit beleid resulteerde in een afname van alcoholgebruik zowel onder jongeren tot en met 18 jaar als onder volwassenen van 19 tot en met 65 jaar. Dit geldt helaas niet voor de groep ouderen vanaf 65 jaar. Ook het recent gebruik van hasj/ wiet onder jongeren tot 18 jaar in Katwijk ligt onder het gemiddelde van de regio. Het recent gebruik van harddrugs ligt iets boven het gemiddelde van de regio. Hierbij gaat het ‘slechts’ om 1% van de jongeren, maar de problematiek is schrijnend 1. Het Platform Kocon meent daarom dat aandacht voor álle genotmiddelen en verslavingsgedrag van belang is en blijft en heeft het daarom expliciet opgenomen in dit activiteitenplan. Ad 2. Het voorkomen van alcoholgebruik door jongeren onder de 18 jaar Factoren die alcoholgebruik door jongeren beïnvloeden, zijn: Opvoeding

De rol van de ouders en andere opvoeders is en blijft van groot belang bij het al dan niet beginnen met roken, alcohol- en drugsgebruik. Zo leren kinderen vaak thuis te drinken, meestal na een spontaan aanbod van hun ouders. Platform Kocon wil de boodschap uitdragen dat ouders het alcoholgebruik en roken van hun kinderen zo lang als mogelijk uitstellen. Een effectieve manier hiervoor is het stellen van regels, het toezien op de naleving daarvan en het, indien nodig, verbinden van consequenties aan herhaaldelijke overtredingen ervan.

1

Bronnen: Kerncijfers Volwassenenpeiling Volwassenen en Ouderen 2012 Katwijk, GGD HM en Kerncijfers Jongerenpeiling 2013 Katwijk, GGD HM

Het aanbod, de verkrijgbaarheid

In de horeca, sport, jongerenwerk en verenigingen moet de wettelijke grens van achttien jaar voor de verkoop van alcohol en tabak goed nageleefd worden. Onderzoek, waaronder het 4e Nalevingsonderzoek, toonde aan dat dit in de horeca en sport nog onvoldoende gebeurt. Kocon zal ook in 2015 activiteiten organiseren die de boodschap uitdragen dat drinken op jonge leeftijd (heel) ongezond is en daarom ook niet ‘normaal’. Handhaving/ toezicht en monitoring

In de openbare ruimten, op straat, is het voor jongeren onder 18 jaar verboden alcohol in bezit te hebben en te gebruiken, dronkenschap kan uiteraard al helemaal niet getolereerd worden. Toezicht en handhaving zijn van groot belang en ook de beschikbaarheid moet beperkt worden onder meer door het stimuleren van alternatieven en het gebruik van alcoholtesters en polsbandjes. Degenen die alcohol en tabak verstrekken hebben verantwoordelijkheden en zijn aan regels gebonden. Kocon levert waar mogelijk een bijdrage aan het handhavingsbeleid van de gemeente. Inzichten over de grote risico’s van alcoholgebruik op jonge leeftijd en onderzoeksresultaten onderstrepen voor het Platform het belang om ook in 2015 nadrukkelijk aandacht te blijven schenken aan de risico’s en gezondheidsschade van alcoholgebruik door jongeren. Naast hersenschade 2 en andere risico’s voor de gezondheid, blijkt uit onderzoek 3 dat er een duidelijk verband is tussen alcohol drinken (en/ of roken) op jonge leeftijd en het gebruik van alcohol en (hard-)drugs op latere leeftijd. Het is belangrijk om deze kennis over te dragen aan ouders en andere opvoeders en jongeren te beschermen tegen de gevolgen door alcoholgebruik zolang als mogelijk uit te stellen. Door prioriteit te geven aan en draagvlak te creëren voor het uitstellen van het eerste gebruik van alcohol en tabak wil het Platform ook het gebruik van cannabis en/ of harddrugs, waaronder cocaïne, op latere leeftijd voorkomen. Binnen preventie wordt onderscheid gemaakt in de volgende preventietypen: ■ Universele preventie ■ Selectieve preventie ■ Geïndiceerde preventie

2

Guus Smit Hoogleraar, neurobioloog, VU Amsterdam

3

Onderzoek wijst uit dat er een relatie is tussen leeftijd en de ‘carrière’ in middelengebruik. Een steekproef onder ca. 6000 leerlingen in Nederland (voortgezet onderwijs), toonde een duidelijk verband aan tussen alcohol drinken op jonge leeftijd (jonger dan 14 jaar) en het gebruik van alcohol, softdrugs en harddrugs op latere leeftijd. Dat wil zeggen: jongeren die vóór hun 14e jaar voor het eerst alcohol drinken, gaan later vaker harddrugs gebruiken. Op jonge leeftijd alcoholgebruiken betekent zelfs 2,44x meer kans op een overstap naar harddrugs. Bronnen: ‘Vroegtijdig alcoholgebruik als voorspeller voor druggebruik tijdens de adolescentie’, Jennifer Pees, 2010 en ‘Alcohol en jongeren- Vroegtijdig alcoholgebruik als predictor voor harddrugsgebruik’, Chesten Breijer, Universiteit Utrecht, oktober 2009. Beide onderzoeken zijn uitgevoerd met medewerking van Platform Kocon en het Trimbos.

5



Universele preventie richt zich op bewustwording van de hele bevolking of een gehele deelpopulatie (bijvoorbeeld alle leerlingen op een school). Van alle jongeren zal ± 80% zich prima redden zonder het creëren van een beschermende omgeving. Een hele kleine minderheid, ± 3%, zal in de problemen komen, ondanks inzet voor een beschermende omgeving, Dit kan voortkomen uit verschillende oorzaken zoals erfelijkheid, biochemie of traumatische ervaringen. Universele preventie is vooral van belang voor de minderheid van de jongeren, ± 17%, die zouden kunnen afglijden naar problematisch gebruik; ‘de potentiële meelopers’. Juist voor hen is het creëren van een beschermende omgeving, het niet meegaan in het gedrag van de 3% probleemjongeren erg belangrijk. Dit kan bereikt worden door ouders en andere opvoeders in staat te stellen structuur te bieden (praten, regels, controle en handhaving). Voorbeelden hiervan zijn folders, FriZZZfeesten, scholing voor jongerenwerkers, IVA-instructies en ouderavonden.



Selectieve preventie is gericht op mensen uit een deel van de bevolking (of een deelpopulatie) die een aanmerkelijk groter risico lopen om in de problemen te komen. Bijvoorbeeld groepen jongeren waarvan bekend is dat zij een verhoogd risico hebben op middelengebruik. In de gemeente Katwijk worden vrij veel activiteiten ontplooid die gericht zijn op die jongeren (en hun ouders) zoals de Preventiesurvival, het Signaleringsoverleg Jeugd, gesprekken met jongeren en ouders in het kader van de HALT-maatregel en de gespreksbijeenkomsten met ouders van risicojongeren. Niettemin vindt het Platform Kocon deze groep, zowel voor zichzelf als maatschappelijk, zo belangrijk dat steeds bekeken zal worden welke activiteiten we kunnen ontplooien om risico´s zoveel als mogelijk te vermijden en hen ´op de rails´ te houden.



Geïndiceerde preventie richt zich op mensen die al wel symptomen of klachten hebben, maar (nog) niet voldoen aan de diagnostische criteria voor een psychische of verslavingsstoornis 4. Platform Kocon heeft de afgelopen jaren ook ingezet op geïndiceerde preventie, zoals de ouderbijeenkomsten van risicojongeren. Voor 2015 wordt de samenwerking met de Regionale Werkgroep Ketenzorg ADHD vervolgd in het kader van de ontwikkeling van geïndiceerde preventie voor kinderen en jongeren met hyperactieve gedragsproblematiek.

Ad 3. Bevorderen samenhang preventie en handhaving Tussen de terreinen preventie en handhaving ligt een behoorlijke afstand. Deze wordt door Kocon, in samenwerking met de gemeente Katwijk, politie en het jongerenwerk van Welzijnskwartier, overbrugd door speciaal hiervoor ontwikkelde activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn: het uitlenen van de alcoholblaastesten, het organiseren van preventiesurvivals, de gespreksgroepen met ouders en de Nalevingsonderzoeken in samenwerking met STAP en DHW-Support. Al met al gaat het om een uitgebreid pakket van activiteiten strekkend van preventie tot handhaving. Dit integrale pakket aan activiteiten en maatregelen is nooit ‘af’; sommige activiteiten lopen langdurig (preventiesurvival), sommige zijn afgebouwd (Training ‘Grenzen stellen’).

4

Volgens de criteria uit de DSM-IV. Deze vorm van preventie wordt vaak vergoed vanuit de AWBZ en zorgverzekeraars.

Voor het naleven van weten regelgeving is het van belang dat het nut en de noodzaak hiervan bekend is en breed gedragen wordt; het creëren van publiek draagvlak. Naast de reguliere verslavingspreventie 5 in het onderwijs en jongerenwerk, voert het Platform Kocon aanvullende activiteiten uit, zoals het naar ouders verspreiden van de speciaal gemaakte folder ‘Proost!?’ Voor nieuwe problemen moeten ook weer nieuwe activiteiten bedacht, opgezet en uitgevoerd worden. Dit betekent dat er voortdurend inzet nodig zal zijn om nieuwe activiteiten te ontplooien die preventie en handhaving verbinden. Om de lezer een volledig(er) beeld te geven is in dit Activiteitenplan een overzicht opgenomen van ‘Activiteiten op het gebied van handhaving’ die de gemeente Katwijk inzet. Zie hiervoor Bijlage 2 Ad 4. Bevorderen signalering en deskundigheid voor preventie en hulp voor ouderen De laatste jaren neemt de hulpvraag van mensen met alcoholproblematiek gestaag toe. Bij ouderen boven de 55 jaar gaat deze stijging zelfs veel sneller dan voor de jongerendoelgroep, dat wil zeggen in 10 jaar 2,5 keer zoveel 6. Deze toename wordt voor een deel toegeschreven aan de vergrijzing van de bevolking anderzijds is een verklaring gevonden in het feit dat gewoontedrinken nogal eens uitmondt in een alcoholafhankelijkheid 7. Alcoholdrinken wordt wisselend benaderd. Zo zou matig drinken de kans op hart- en vaatziekten doen afnemen en beschermend werken voor diabetes en bepaalde vormen van dementie. De negatieve gezondheidseffecten van alcoholafhankelijkheid en/of verslaving op oudere leeftijd zijn echter fors. Ouderen verdragen alcohol slechter omdat hun vochtgehalte daalt en het vetpercentage toeneemt. Ook werken lever en nieren minder efficiënt en neemt de weerstand af. Hierdoor leidt eenzelfde hoeveelheid alcohol bij ouderen dikwijls tot hogere bloedspiegels, lagere tolerantie en snellere dronkenschap. Andere klachten zijn een hoge bloeddruk, maag- en darmproblemen, incontinentie, moeheid, depressie, slapeloosheid, desoriëntatie, vergeetachtigheid of evenwichtsstoornissen. Alcoholdrinken geeft bovendien een hoger valrisico en is dan ook een belangrijke doodsoorzaak bij 65-plussers of leidt tot een blijvende schade aan de botten en gewrichten met hierdoor een ernstige bewegingsbeperking. Het is van groot belang alcoholafhankelijkheid voortijdig te signaleren en terug te dringen door begeleiding/hulp. Omdat de focus in de afgelopen jaren bij jongeren lag en minder bij volwassenen/ouderen maken de gemeente en Kocon hiervoor nu een inhaalslag. In 2013 is vanuit een eerste verkenning van dit probleem een plan ontwikkeld. In 2014 is een werkgroep met intermediairs gevormd om voor 2015 tot activiteiten te komen. Ad 5. Het volgen van trends en zo nodig initiatief nemen voor activiteiten In de onderzoekscijfers is te zien dat de problemen wat betreft het drinken van alcohol langzamerhand weer binnen de perken komen. Dat wil niet zeggen dat deze problemen nu wel ‘klaar’ zijn. Daarnaast blijven roken en harddruggebruik de aandacht vragen. De cijfers wat betreft (overmatig) gebruik van schermpjes zoals TV, computer en mobieltjes en de problemen die daaruit voortkomen, zoals cyberpesten, zijn onrustbarend. 5

Gefinancierd vanuit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg en uitgevoerd door o.a. de GGD Hollands Midden, Brijder Preventie en De Brug Midden Nederland.

6

Bron: Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem (LADIS)

7

Bevestigd door het Trimbos die met andere onderzoeksgegevens heeft laten zien dat ouderen, meer dan jongeren, de neiging hebben om dagelijks te drinken.

7

Datzelfde geldt voor het gebrek aan beweging van jongeren en volwassenen en de voedingsgewoonten die verslechteren: minder groenten en fruit, meer vet, zout en suiker. Naar de onderwerpen zijn deze zaken op het oog heel divers maar ieder van deze problemen kent elementen van verslavingsgedrag, opvoeding en weerbaarheid. Er zijn weliswaar nog geen criteria geformuleerd voor ‘verslaving aan schermpjes of slechte voedingsstoffen’ maar de onderstaande DSM-IV criteria voor verslaving (Zie Figuur 1 en de toelichting hierbij) aan genotmiddelen als tabak, alcohol, drugs en medicijnen kunnen heel eenvoudig ook toegepast worden op ‘schermpjes’ en voedingsstoffen’. Het dilemma is dat geen van deze problemen genegeerd kan worden maar dat ook duidelijk is dat het niet mogelijk is om op al deze onderwerpen activiteiten te ontplooien, het komt er op aan om daarin keuzes te maken. Overleg met de gemeente zal hierin voor een belangrijk deel bepalend zijn. Toelichting Figuur 1 In DSM-IV worden criteria geformuleerd aan de hand waarvan de medische diagnose ‘verslaafd’ kan worden gesteld. Er zijn 7 criteria, de vertaling daarvan in meer gangbare taal staat hiernaast afgebeeld. Om de diagnose te mogen stellen bij iemand moeten 3 van de 7 criteria binnen een jaar van toepassing zijn op die persoon. Overigens is ieder van de genoemde criteria een probleem, het kan dus zijn dat iemand die medisch niet verslaafd genoemd mag worden wel degelijk problemen heeft. Een ‘verslaving aan schermpjes‘ bestaat ( nog) niet officieel, het is niettemin frappant hoe gemakkelijk de criteria voor genotmiddelen ook toe te passen zijn voor ’schermpjes’. Als we bijvoorbeeld social media nemen: 1.

Tolerantie: Eerst was Facebook héél leuk maar het is nu half zo leuk niet meer.

2.

Onthouding: Als ik een middag niet op Facebook ben, ben ik bang dat ik iets mis.

3.

Controleverlies: ik wilde om 23.00 naar bed maar het werd 02.00 omdat ik nog op zoveel moest reageren op Facebook.

4.

Craving: Ik wilde eigenlijk nu eens een dag niet op Facebook maar hield het niet en heb het

5.

Tijd: Ik zat op Facebook en voor ik er erg in had was de middag voorbij.

6.

Sociale aanpassing: Mijn ouders zijn steeds kwaad omdat ik veel te laat voor het eten beneden kom

vanmiddag toch maar een uur gedaan.

als ik op Facebook zit. 7.

Risico’s nemen: Ik heb wel hoofdpijn en slaap slecht als ik nog laat op Facebook zit maar het is te belangrijk.

Deze criteria zijn ook goed om te buigen voor bijvoorbeeld gamen of Tv kijken. De overeenkomsten tussen de problemen met ‘schermpjes’ en genotmiddelen zijn treffend: het gaat om verslavingsgedrag. Figuur 1: Zeven criteria DSM IV voor verslaving

Gewijzigde en nieuwe activiteiten in 2015 Hieronder een toelichting van de wijzigingen in het Activiteitenplan 2015 ten opzichte van 2014. De activiteiten worden nader toegelicht in de hoofdstukken met de beschrijving van de activiteiten. 1. Instructie Verantwoord Alcohol schenken (IVA) In 2010 is vanuit het Platform Kocon in samenwerking met de gemeente een lokale IVA ontwikkeld en uitgevoerd, omdat Katwijk toen APV-regels kende die afwijkend waren van en strenger dan andere gemeenten. In deze opzet lag de nadruk op de toen afwijkende lokale regels en veel nadrukkelijker op naleving en handhaving dan in de bestaande IVA-instructies. Door de wijzigingen in de Drank- en Horecawet van 1 januari 2013 en 2014 zijn de verschillen tussen de Katwijkse en landelijke regels zo goed als verdwenen 8. Het is daarom niet langer noodzakelijk om een aparte lokale IVA-training uit te voeren. Als deze trainingen verzorgd kunnen worden vanuit de reguliere financiering (Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg) dan heeft dat de voorkeur. Wanneer de middelen vanuit de Doeluitkering niet voldoende zijn, kan de uitvoering van een IVA-training desnoods plaats vinden vanuit het budget (de uren) van Kocon en of de gemeente. Hiervoor wordt een klein aantal uren gereserveerd in het takenpakket van de medewerkers verslavingspreventie van het Platform Kocon. 2. Aanbod voor kinderen/jongeren met gedragsproblematiek (ADHD) Bekend is dat ADHD een risicofactor vormt voor risicovol genotmiddelengebruik en hieruit volgend gedrag. Dit geeft reden tot zorg bij politie, huisartsen of leerkrachten. Om deze reden is er vanuit de huisartsen in samenwerking met o.a. de gemeente en het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) een initiatief gestart om ouders met deze kwetsbare kinderen op te zoeken. Vanwege de combinatie met alcohol- en druggebruik is Platform Kocon door de Katwijkse huisartsen (verenigd in de Zorgcoöperatie Katwijk) gevraagd te adviseren en te ondersteunen bij de ontwikkeling van een aanbod. In 2013 is een oudervoorlichting ontwikkeld en uitgevoerd. Dit is in 2014 voortgezet. Voor 2015 ligt de vraag voor om vanuit Platform Kocon een aanbod voor kinderen en jongeren vanaf 6 jaar te ontwikkelen indien een geschikt aanbod ontbreekt. Voor zowel de voorlichting aan ouders als de nog te ontwikkelen voorlichting voor kinderen/ jongeren is het voornemen om deze als aanbod onder te brengen bij het CJG. 3. Verslavingspreventie en hulp voor ouderen In 2014 is vanuit Kocon een vervolg gegeven aan het ontwikkelen van het plan om de eerstelijnsvoorzieningen (thuiszorg, consulenten van Stichting Welzijnskwartier, medewerkers van Kwadraad (AMW) en huisartsen) te informeren over het alcoholprobleem onder ouderen. Het betrekken van alle partijen is een noodzakelijk, maar een tijdrovend proces. Uit de inventarisatie van het bestaande aanbod en het overleg met de diverse partijen is in 2014

8

Het grootste verschil zit nog in de handhavingsstrategie van Katwijk voor wat betreft jongeren die op 1 januari 2014 al 16 of 17 jaar waren in de horeca en jeugdverenigingen. Dat wil zeggen dat op 1 januari 2016 de wetten/ regels en de handhaving daarvan identiek zijn. De handhaving is ook gedelegeerd naar alle gemeenten.

9

naar voren gekomen dat de ontwikkeling van activiteiten vooral gericht moet zijn op de groep ouderen van 67 jaar en ouder. Een onderdeel hiervan vormt het ontwikkelen van een outreachend hulpaanbod voor ouderen gericht op signalering en verwijzing. Bij vermoedens van overmatig alcoholgebruik (en/of drugs) kan een medewerker van genoemde organisaties de persoon in kwestie een gesprek voorstellen met een medewerker van De Brug, Brijder of de GGZ Duin- en Bollenstreek en hiertoe een afspraak regelen. Er wordt dan gebeld voor overleg en er kan eventueel direct doorverwezen worden. Op die manier kan het bestaande netwerk een laagdrempelige manier van werken bevorderen voor vervolgstappen en hulp. Deze voorgestelde aanpak zal in 2015 nog nader verkend worden op samenwerking en haalbaarheid i.o.m. organisaties en beroepsgroepen. 4. Inzet op handhaving en nalevingsonderzoek Op grond van het 4e Nalevingsonderzoek en het mysteryshop- en scholingstraject uitgevoerd door DHW Support heeft Kocon in september 2013 de gemeente geadviseerd over mogelijke vervolgstappen wat betreft de handhaving van de Drank- en Horecawet. De belangrijkste ontwikkeling wat betreft de weten regelgeving is het verhogen van de leeftijdsgrens naar 18 jaar. De belangrijkste recente ontwikkeling in de handhaving is het starten van een regionale pool van toezichthouders. Kocon wil een bijdrage blijven leveren aan een zo sluitend mogelijke handhaving met als doel het voorkomen van alcoholgebruik op te jonge leeftijd en overmatig alcoholgebruik. In 2015 bestaat die bijdrage uit:

9

•

Het afwegen van nut en noodzaak van een 5e Nalevingsonderzoek. Het voornemen is om het onderzoek medio 2015 uit te voeren; als minimale uitkomst wordt gehoopt op een gemiddeld nalevingspercentage van 60%

•

Onderzoeken welke geautomatiseerde controlesystemen alcoholverkopers in Katwijk gebruiken voor leeftijdscontrole en of daarover aan te geven is welke (niet) efficiënt zijn. Als dat duidelijk wordt kan een aanbeveling worden gedaan voor een systeem dat door alle verkopers gebruikt zou kunnen of moeten worden. Datzelfde geldt voor afwegingen m.b.t. het systeem ‘Age Viewer’.

•

De bepalingen wat betreft het toezicht op de Drank- en Horecawet onderzoeken op mogelijkheden om het toezicht in Katwijk verder te versterken zonder dat daarvoor een ruimere financiering nodig is. De bepalingen zijn vaak talrijk, complex én onoverzichtelijk. Bij het onderzoek maakt Kocon gebruik van haar werkcontacten met STAP en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

•

Het volgen en bespreken van de HALT-afdoening alcohol en drugs 9 en eventuele aanvullende activiteiten zoals het voorleggen van adviezen aan de gemeente Katwijk. Tot 2014 zorgde de projectgroep Alcohol en Jeugd, onder leiding van de gemeente, voor de voortgang en coördinatie van de werkzaamheden. Een medewerker van Kocon nam deel aan deze overleggen t.b.v. de beleidsmatige ontwikkeling. Omdat de aanpak in

Bezit en gebruik van alcohol en drugs in de openbare ruimte is, bij wet, verboden. Bij een overtreding volgt voor Katwijkse jongeren >12 jaar een Haltafdoening met een leeropdracht uitgevoerd door Brijder Preventie. De Haltmaatregel Alcohol is in 2011 uitgebreid met het aanhouden op druggerelateerde zaken. Deze aanpak zorgt ervoor dat jongeren inzicht krijgen in de risico’s van middelengebruik, gedwongen worden om na te denken over het eigen gedrag en begeleid worden om dit gedrag om te buigen naar gezonde keuzes. Ook de ouders van deze jongeren worden nadrukkelijk uitgenodigd voor een gesprek, voorlichting en eventuele begeleiding bij de opvoeding. Een goed doorlopen traject betekent dat de jongere niet naar justitie hoeft. Bij recidive volgt geen Haltafdoening meer maar een directe gang naar justitie met een strafblad als gevolg. Aanvullende toelichting: zware vormen van overtredingen, zoals fysiek geweld en bedreiging worden direct doorgestuurd naar het Openbaar Ministerie en komen niet in aanmerking voor de Halt-afdoening.

de praktijk goed functioneerde, is de projectgroep in 2013 en 2014 niet bijeen geweest en eigenlijk opgeheven. De wens is om de HALTmaatregel opnieuw in het Platform te volgen en te bespreken. Op die manier kan het Platform Kocon (weer) de ontwikkelingen volgen en mogelijk een bijdrage leveren aan eventuele verbeteringen 10. 5. Sociale media De afgelopen jaren kwam de rol en problematiek van social media diverse malen ter sprake binnen het Platform Kocon, waaronder het pesten en onder druk zetten van jongeren via social media, gameverslaving en de omgang met smartphones. Naast de inhoud spelen ook de duur en de frequentie van het gebruik een belangrijke rol. In de regionale Jongerenpeiling 11 komt dit probleem sterk naar voren. Het is daarmee zaak om naast de aandacht hiervoor tijdens ouderavonden ook beleid, regels, docentenscholingen en lessen te ontwikkelen12. Omdat er door de verschillende samenwerkingspartners aangegeven is dat er behoefte is aan informatie (o.a. over de juridische achtergronden) zal hier in 2015 aandacht voor zijn. Daarnaast zal Platform Kocon aansturen op een eenduidige aanpak en boodschap naar ouders/ verzorgers en jongeren. 6. Activiteiten verslavingspreventie voor licht verstandelijk beperkten (LVB) Het besef dat verslavingsproblematiek in de groep mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) 13 een probleem is, groeit 14. Deze groep is beperkt in hun functioneren en/of in hun sociale vaardigheden. Daardoor ontstaan bij deze kinderen en jongeren leerproblemen en mogelijk ook opvoedingsproblemen, (ernstige) gedragsproblemen of psychiatrische problemen, vaak ook in combinatie met problemen in de gezinssituatie. In het alledaagse leven wordt deze groep vaak over- of juist onderschat, want hun handicap is meestal niet direct zichtbaar. Verstandelijk beperkten zijn veelal gemakkelijk te beïnvloeden door anderen; de kans op misbruik is daarom ook groter. Hierdoor ontstaan soms extra problemen waaronder 10 Momenteel wordt een onderzoek verricht door het Bureau Beke; de uitkomst hiervan wordt betrokken in de bespreking van de HALT-maatregel in Katwijk. 11 Ter ondersteuning van de gemeenten in de regio Hollands Midden bij het ontwikkelen van lokaal gezondheidsbeleid, voert de GGD HM gezondheidspeilingen uit onder de inwoners. Iedere leeftijdsgroep wordt gemiddeld eens in de vier jaar onderzocht. In 2013 is een gezondheidspeiling uitgevoerd onder jongeren in het voortgezet onderwijs: de Jongerenpeiling 2013. Hieraan werkten 49 schoolvestigingen mee. Gezamenlijk vertegenwoordigen deze scholen ruim 90% van alle jongeren op het VMBO of HAVO/ VWO. In totaal vulden ca. 23.000 leerlingen uit de klassen 1 t/m 6 de vragenlijst in; een respons van 60%. Bron: www.ggdhm.nl/Publicaties/Kerncijfers-jongerenpeiling-2013-Gemeente-Katwijk.pdf/Download 12 Het onderwerp ‘sociale media’ is al onderdeel van de ouderavond die de GGD HM aanbiedt in het Voortgezet Onderwijs in de regio. Ook andere organisaties zoals Brijder Jeugd, HALT en het CJG besteden aandacht aan dit onderwerp. 13 Een belangrijk uitgangspunt bij de signalering van een licht verstandelijke beperking is de IQ-score. Deze bevindt zich tussen 50 en 70. In Nederland zijn er waarschijnlijk 110.000 personen met een lichte verstandelijke beperking (50
11

verslavingsproblematiek. In de inleiding is genoemd dat het Preventie- en Handhavingsplan- Verslavingsbeleid 2014-2018’ voor de komende vier jaar aandacht wil geven aan de groep licht verstandelijk beperkten. De ontwikkeling van activiteiten voor verslavingspreventie voor deze doelgroep wordt regionaal opgepakt met een financiering vanuit de Doeluitkering. De focus hiervan is gericht op het ontwikkelen van een aanbod in de regio voor ouders/ verzorgers van kinderen met een licht verstandelijke beperking en leerlingen op VSO-scholen. De uitvoering hiervan ligt in handen van de GGD HM en Brijder. Het Platform en de gemeente zijn zeer geïnteresseerd in deze plannen en verwachten na de zomervakantie van 2015 een productenaanbod dat gericht is op deze regio. Kocon houdt er rekening mee dat er ruimte is voor eigen initiatief wanneer de ontwikkeling van activiteiten langer op zich laat wachten of als er bijvoorbeeld behoefte is aan aanvullingen op het aanbod. 7. ‘Repareren’ regelgeving tabak Tot 1 januari 2013 was het grootste manco van de Drank- en Horecawet dat wel de verkoop van alcohol aan onder de leeftijdsgrens verboden was maar niet het bezit en het gebruik ervan door jongeren onder de leeftijdsgrens. De gemeente Katwijk heeft dit ‘gat’ gerepareerd door een bepaling hierover op te nemen in haar APV en later, op 1 januari 2013 is het verbod op bezit en gebruik van alcohol voor jongeren onder de 16 opgenomen in de Drank- en Horecawet. Ditzelfde manco kent de Tabakswet: verkoop aan jongeren onder 18 jaar is wel verboden maar het bezit en het gebruik niet. Veel instellingen in Katwijk, zoals jongerencentra en scholen, willen een gezond rookvrij beleid voeren. Het invoeren van deze regel heeft echter praktisch tot gevolg dat een klein aantal jongeren ergens in de buurt van de sociëteit of de school gaat roken. Dat ervaren buurtbewoners als overlast en melden dat bij de school of de politie. Vervolgens wordt dan vaak gevraagd of de bezoekers/ leerlingen dan toch binnen of op het terrein mogen roken. Op die manier worden de scholen en jongerencentra onder druk gezet om het beleid weer terug te draaien. Gezond beleid verdient steun! Er is nu geen wettelijke grond of geldende regel op grond waarvan je jongeren die ergens staan te roken weg kunt sturen. (bij voorkeur naar een plek waar niemand er last van heeft). Als die er wel komt hetzij via lokale regelgeving dan wel via wetgeving dan is er een middel om te voorkomen dat jongeren roken op een plek waar ze overlast veroorzaken of waar dat als zodanig wordt ervaren. Het Platform Kocon beseft dat dit een probleem is en wil dit in 2015 bespreken en oplossingen en ideeën aandragen voor het onderwijs en jongerenwerk. 8. FriZZZfeesten Oriënterend overleg over het invoeren van een keurmerk 15 wees uit dat organisatoren van FriZZZfeesten ieder hun eigen variant op de regels wil hanteren. Bijvoorbeeld geen blaastest afnemen voordat bezoekers worden binnen gelaten of het gebruik van roken toestaan in een aparte rookruimte tijdens een FriZZZfeest. Omdat eenduidigheid in de regels het belangrijkste doel was om een keurmerk in te voeren, bleek dit met de diversiteit in aanpak simpelweg niet haalbaar. Om die reden is deze activiteit uit het programma gehaald.

15

Kocon wilde graag een keurmerk FriZZZ realiseren om er op die manier voor te zorgen dat zoveel mogelijk feesten voor jongeren de regels ‘Zonder tabak, Zonder alcohol en Zonder drugs’ zouden toepassen zodat het voor zowel jongeren als hun ouders op grond van het keurmerk en logo duidelijk zou zijn dat een feest deze regels hanteert.

Kocon blijft overigens graag samenwerken met het jongerenwerk van Welzijnskwartier voor het ‘in eigen beheer’ organiseren van FriZZZfeesten, bijvoorbeeld met Oud en Nieuw. Ook de gratis uitleen van blaastesten en het advies voor het gebruik ervan aan instellingen die een feest organiseren en willen controleren op indrinken blijft beschikbaar. 9. Voorstellen voor afspraken alcoholmatiging in evenementenbeleid In de afgelopen jaren zijn diverse convenanten ontwikkeld en aangeboden vanuit Kocon. In het convenant jongerenwerk werden bijvoorbeeld de afspraken rond leeftijden en prijzen van consumpties geregeld en uitgevoerd. Voor de sportsector zijn voorbeeldconvenanten opgesteld. Uit de praktijk kwam naar voren dat het afsluiten van convenanten nogal eens op gevoeligheden stuitte en dat convenanten beschouwd worden als ‘papieren tijgers’. Vanwege kwetsbaarheden in bijvoorbeeld de naleving en controle is er niet altijd sprake van een breed draagvlak. Het Platform Kocon is daarom van mening dat het lokale evenementenbeleid een beter kader biedt voor het maken van afspraken gericht op alcoholmatiging, waarbij de inzet zich meer zal richten op handhaving, het leveren van ideeën en de toetsing van de handreiking evenementenbeleid 16. 10. Volgen en bespreken methadonprogramma Brijder Vanuit de wens om de ontwikkelingen rond het Begeleidingsprogramma Drugs met individuele methadonverstrekking te volgen en waar nodig afstemming en samenwerking te verbeteren, is afgesproken om dit in 2015 weer jaarlijks te agenderen en aandacht te besteden aan de ontwikkelingen 17. 11. Instapwoning daklozen Kocon is in nauwe samenwerking met de gemeente Katwijk in 2014 gestart met het bieden van tijdelijke huisvesting voor daklozen onder de noemer ‘Instapwoning’. Het gaat om een tijdelijk verblijf voor het huisvesten van o.a. ex-gedetineerden die na terugkeer uit detentie dakloos zijn geworden. In 2015 wordt deze aanpak verder uitgewerkt en onder de aandacht gebracht van andere organisaties. 12. Project Bedstee Het voornemen is om in 2015 een oplossing te vinden voor dakloze jongeren tot 23 jaar door een proef te starten waarbij een beroep gedaan wordt op inwoners van Katwijk om tijdelijke huisvesting (2 tot 4 weken) te bieden door het beschikbaar stellen van een kamer, zolder of andere mogelijkheden. 16

In het ‘Preventie- en Handhavingsplan – Verslavingsbeleid 2014-2018’ van de gemeente Katwijk wordt weliswaar gesproken over het hernieuwen/ voortzetten van convenanten, maar alles overziend lijkt het Kocon beter om de wijze waarop het onderdeel alcoholmatiging wordt geregeld onder te brengen in het lokale evenementenbeleid.

17

In 2000 constateerden platformleden dat het aanbod voor langdurig heroïneverslaafden m.b.t. begeleiding en opvang tekortschoot. Deze groep was moeilijk in kaart te brengen en onttrok zich aan de hulpverlening. Na informatie en discussies werd geconcludeerd dat een intensief begeleidingsprogramma m.b.v. methadon een toegevoegde waarde zou kunnen hebben op het Katwijkse hulpverleningsaanbod. Brijder (destijds nog Parnassia) werd verzocht een projectplan op te stellen dat aansloot op bestaande samenwerkingsverbanden en het zorgaanbod. Na een zorgvuldige afweging werd het definitieve projectplan unaniem in het Platform vastgesteld en als projectaanvraag ingediend bij de gemeente. In juli 2001 is het Begeleidingsprogramma gestart. De eerste jaren werden resultaten en ontwikkelingen teruggekoppeld en gevolgd, maar de afgelopen jaren is dit achterwege gebleven.

13

2. Activiteiten in 2015 De GGD Hollands Midden, Brijder Verslavingszorg en De Brug Midden Nederland voeren vanuit de financiering uit de Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg verschillende activiteiten uit voor de 15 gemeenten in deze regio, waarbij de gemeente Leiden als centrumgemeente fungeert18. Jaarlijks worden afspraken gemaakt met deze organisaties over de inzet op preventie. Dit ‘basispakket’ voor de gemeente Leiden en de andere gemeenten in de regio bestaat globaal uit: • • •

Preventieactiviteiten voor ouders, personeel en leerlingen in het basis- , speciaal- en voortgezet onderwijs, en beleidsadvisering voor gemeenten uit te voeren door de GGD HM. Verslavingspreventie in het jongerenwerk en de Regionale Opleidings Centra (ROC ‘s) en andere activiteiten voor sectoren als jeugdhulpverlening, maatschappelijke dienstverlening, gezondheidszorg en het uitvoeren van open spreekuren door Brijder. Voorlichting en begeleiding van ouders en partners van verslaafden uit te voeren door De Brug.

Deze activiteiten sluiten inhoudelijk aan op de inzet door Kocon en de gemeente maar worden gefinancierd uit een regionale regeling. Voor een compleet overzicht van de inzet en de samenhang daarin moeten deze activiteiten meegenomen worden. In Bijlage 1 wordt een nadere toelichting gegeven over deze preventieactiviteiten. Kocon en de deelnemende instellingen baseren hun activiteiten op bestaand onderzoek, initiëren onderzoek of kopen dat aan om er zo zeker als mogelijk van te zijn dat gekozen wordt voor de meest effectieve activiteiten. De beperking hierin is en blijft dat effectonderzoek niet of tegen torenhoge kosten uitgevoerd kan worden. Als Platform volgen we hierbij ook al jaren het uitgangspunt dat het verslavingsbeleid breder gezien moet worden: het gaat niet om de afzonderlijke preventieactiviteiten die o.a. bijdragen aan kennis, bewustwording en publiek draagvlak, maar om een combinatie van activiteiten en maatregelen. Hiertoe behoort ook handhaving op basis van weten regelgeving en maatregelen op het gebied van vergunningen, prijzen en verkrijgbaarheid. Alleen op die manier kan lokaal sterker bijgedragen worden aan het behalen van de beleidsdoelen van het verslavingsbeleid. Op de volgende pagina’s worden de voorgenomen activiteiten weergegeven. Het gaat hierbij niet om de activiteiten uit het eerder genoemde ‘basispakket’ (gefinancierd vanuit de AWBZ of de Doeluitkering) maar om de aanvullende lokale activiteiten vanuit het Platform Kocon.

18 De rijksoverheid stelt middelen voor verslavingspreventie beschikbaar die deel uitmaken van de decentralisatie uitkering Maatschappelijke Opvang en Verslavingszorg. De Gemeente Leiden heeft van het Rijk de bevoegdheid gekregen deze middelen, in overleg met de regiogemeenten in de regio Zuid-Holland Noord, te verdelen. Hiertoe is de Regionale Beleidsvisie Verslavingspreventie Zuid-Holland Noord opgesteld. In de uitvoeringsagenda staat wat er op regionaal en lokaal niveau moet gebeuren in de gemeenten in Zuid-Holland Noord om het totale beleid effectief te laten zijn. De gemeente Leiden is als centrumgemeente ook verantwoordelijk voor de opvang van daklozen in de regio Zuid Holland Noord en ontvangt hiervoor een doeluitkering van het Rijk. In het Regionaal Kompas beschrijft de gemeente Leiden de aanpak van dakloosheid en de daarmee samenhangende problemen in de regio.

2.1

Onderzoek

Zo mogelijk voert Platform Kocon effectmetingen uit. Voorwaarden hiervoor zijn een geschikte situatie, een toereikend budget en uitvoering op wetenschappelijke basis door een onafhankelijke organisatie, zoals een universiteit. Omdat effectmetingen ingewikkeld en/ of duur zijn, is de kans op uitvoering uiterst klein. In 2015 gaat het om twee onderzoeken: de verdere ontwikkeling van de geheugentraining met jongeren met behulp van de pilot ´Retrainprogramma Alcoholgebruik´ van Reinout Wiers en mogelijk een vijfde Nalevingsonderzoek door STAP. Activiteit en bereik

Uitvoering door

Toelichting

Retrainprogramma

Universiteit van

Het Retrainprogramma is een bewezen effectief behandelprogramma voor alcoholverslaafden en delinquenten.

Alcoholgebruik

Amsterdam

Reinout Wiers, hoogleraar ontwikkelingspsychologie van de Universiteit Amsterdam, onderzoekt het effect van de

(Training met PC voor

Medewerkers Kocon

trainingen op de hersenen. Doel van de pilot in Katwijk is te onderzoeken of een aangepast programma ook voor

jongeren tot 18 jaar) Geschat bereik in 2015: 100 jongeren

jongeren werkt. Leerlingen doen een training op een computer. De bedoeling is hun werkgeheugen van leerlingen Financiering:

én de afleiding van de aandacht door alcohol (‘aandachtsbias’) te verminderen. Beide zaken moeten samen voor

Uren Kocon door de

zorgen dat leerlingen minder geïnteresseerd zijn in alcohol.

Gemeente Katwijk

In de afgelopen 2 jaar bleek in de pilot op een school voor voortgezet onderwijs dat het programma wel werkt voor verbetering van het werkgeheugen maar niet voor de aandachtsbias voor alcohol want die hebben ze nog niet of nauwelijks op die leeftijd. Jongeren van 17 en 18 drinken veel meer alcohol en daarom wordt voor 2015 de deelname door een MBO beoogd.

5e

Werkgroep Naleving

Nalevingsonderzoek o.l.v. medewerker

Geschat bereik in 2015: 80 verkooppunten

Bij Nalevingsonderzoeken wordt met behulp van mysteryshoppers onderzocht of de wettelijke leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol wordt nageleefd. Op 2 september 2013 bood het Platform Kocon de gemeente Katwijk de

Kocon i.s.m. gemeente

resultaten van het 4e Nalevingsonderzoek en, de evaluatie van het traject met DHW-Support en adviezen aan.

en STAP

Voor 2015 wordt rekening gehouden met een mogelijk 5e Nalevingsonderzoek, mits er financiering voor is en aanwijsbare interventies of veranderingen plaats vonden op het gebied van handhaving.

Financiering: Gemeente Katwijk

15

2.2

Preventie en handhaving

De meeste activiteiten van Platform Kocon richten zich op preventie en handhaving. De medewerkers van Kocon hebben een informatie, consulten adviesfunctie voor organisaties in Katwijk. Het beroep op deze functie verschilt ieder jaar. Hieronder volgt een schematisch overzicht van deze functie en de andere activiteiten in het kader van verslavingspreventie. De Werkgroep Preventie coördineert de meeste activiteiten. Activiteit en bereik

Uitvoering door

Toelichting

Onderzoeken mogelijkheden

Medewerker Kocon

In het verlengde van de aanbevelingen uit 2013 onderzoekt Kocon mogelijkheden om de naleving van de Drank-

i.s.m. de afdeling

en Horecawet en de handhaving daarop verder te kunnen bevorderen.

handhaving

veiligheid van de

Op grond van kennis van landelijke instituten wordt gezocht naar en geadviseerd over versterking van het

gemeente Katwijk

toezicht op de naleving van de D- en H-wet zonder dat hiervoor extra formatie nodig is. Kocon wil in 2015 onderzoeken welke geautomatiseerde controlesystemen alcoholverkopers in Katwijk

Financiering:

gebruiken voor leeftijdscontrole en of daarover aan te geven is welke (niet) efficiënt zijn. Als dat duidelijk wordt

Gemeente Katwijk

kan een aanbeveling worden gedaan voor een systeem dat door alle verkopers gebruikt zou kunnen of moeten worden. Kocon wil nagaan in hoeverre invoering van een degelijk systeem (financieel) haalbaar is. Kocon wil onderzoeken welke jurisprudentie over wetsartikelen die betrekking hebben op alcohol en exploitanten of individuele gebruikers als suggesties voor de gemeente Katwijk.

Repareren

Medewerker Kocon

De Tabakswet verbiedt sinds 1 januari 2014 de verkoop van tabak aan jongeren onder 18 jaar. De Tabakswet

Tabakswet

Financiering:

verbiedt niet het bezit en gebruik van tabak voor jongeren onder 18 jaar. Kocon wil dat deze tekortkoming,

Gemeente Katwijk

analoog aan de ontwikkeling van de Drank- en Horecawet, ‘gerepareerd’ wordt of wel op landelijk niveau in de wetgeving dan wel op lokaal niveau in de regelgeving en zal hiertoe discussie voeren en aanbevelingen geven.

Welzijnskwartier

De preventiesurvival wordt georganiseerd voor groepen jongeren waarvan het jongerenwerk de indruk heeft dat

Preventiesurvival

i.s.m. Politie, Brijder

problemen spelen (o.a. wat betreft middelengebruik) met als doel om eventuele problemen duidelijk te krijgen.

met jongeren

Jeugd en medewerker

De organisatie en uitvoering liggen bij de jongerenwerkers van Welzijnskwartier (JOS). De politie verzorgt

Kocon

onderdelen over regels en handhaving op straat. De Koconmedewerker bereidt het onderdeel

Geschat bereik in 2015: 1 survival; 15 jongeren en hun ouders

verslavingspreventie voor. Kocon, Welzijnskwartier, fondsen (Fonds 1818 ). Daarnaast betalen de jongeren een Financiering:

eigen bijdrage.

Gemeente Katwijk

Om de aansluiting naar eventuele begeleiding / zorg zo goed als mogelijk te kunnen maken neemt vanaf 2015 de

(Kocon &

Brijder Stichting deel aan de uitvoering; als blijkt dat jongeren (en hun ouders) in aanmerking komen voor hulp

Welzijnskwartier)

dan kan dat snel en aansluitend worden geregeld.

Jongerenfolder

Medewerkers Kocon

van de folder is aangepast aan de nieuwe leeftijdsgrens en de lokale handhavingsstrategie.

alcohol ´Proost?!´ Geschat bereik in 2015:

De folder ‘Proost?!’ informeert jongeren en hun ouders in duidelijke taal over alcohol en de regelgeving. De tekst

Financiering:

Ieder jaar krijgen de ouders met jongeren die in dat jaar 12 jaar zijn of worden jaar deze folder. Daarnaast wordt

Gemeente Katwijk

de folder verspreid via o.a. het jongerenwerk, het straatwerk van De Brug en verenigingen. Zo ook in het voorjaar van 2015. Ditmaal wordt de folder ook gestuurd aan ouders met kinderen die 17 zijn en die op 1 januari 2014 al

800 jongeren van 12 jaar,

16 of 17 waren en die dus te maken hebben met de lokale handhavingsstrategie.

1600 van 16 en 17 jaar en hun ouders.

Inzet Alcoholtesters Koconmedewerker Geschat bereik in 2015:

i.s.m. Welzijnskwartier

alcohol geschonken en jongeren zouden ook niet mogen worden toegelaten als blijkt dat zij hebben ingedronken.

en politie

Om dit objectief te kunnen vaststellen kunnen alcoholblaastesten ingezet worden. De alcoholblaastesten worden uitgeleend aan alle verenigingen, instellingen en scholen die een feest voor 18- willen organiseren. De

1600 jongeren van 12 tot 18 jaar

Een feest of activiteit waarvan de doelgroep jonger is dan 18 jaar zou ook alcoholvrij moeten zijn; er wordt geen

Financiering:

blaastesten, gebruiksaanwijzing en tips zijn ook in 2015 beschikbaar.

Gemeente Katwijk

FriZZZfeesten

Medewerker Kocon

Kocon wil ook in 2015 de FriZZZfeesten voor jongeren stimuleren; alcohol-, tabak- en druggebruik zijn zowel

i.s.m. Welzijnskwartier

vooraf als tijdens het feest verboden. Op (in)drinken wordt gecontroleerd met alcoholtesters. De belangrijkste vraag in het organiseren is hoe de programmering in moet spelen nu de doelgroep ook de 16- en 17-jarigen

Geschat bereik in 2015: 1000 bezoekers in de

Financiering:

omvat. In 2014 is hiertoe een proef in Jongerencentrum Scum gestart met een andere organisatie van de

leeftijd 11 t/m 15 jaar en

Gemeente Katwijk

FriZZZfeesten; een maandelijks FriZZZ-feest op de zaterdagavond voor 11 t/m 15 jaar en eveneens maandelijks op

500 in de leeftijd van 14

de vrijdagavonden voor de leeftijdsgroep 14 t/m 18 jaar. Vooralsnog verloopt deze aanpak positief en is het

t/m 18 jaar

voornemen om in 2015 voor iedere leeftijdsgroep tien maal een FriZZZfeest te organiseren in Scum plus een FriZZZfeest rond Oud- en Nieuwjaar. Incidenteel vinden ook FriZZZfeesten plaats in de Schelp en de Schuit. Onder de aandacht is en blijft ook de organisatie van FriZZZfeesten in meer en \of andere locaties waaronder scholen. Kocon ondersteunt hierbij door het geven van adviezen, de uitleen van alcoholblaastesten en instructies voor vrijwilligers.

17

Activiteit en bereik

Uitvoering door

Toelichting

Alcoholgebruik

Koconmedewerkers

In 2014 is het plan van aanpak door een werkgroep verder ontwikkeld met als doel om risicovol alcoholgebruik

ouderen

(ontwikkeling en

onder ouderen te signaleren, bespreekbaar te maken, en indien nodig te verwijzen voor hulp. In 2015 volgt

coördinatie) i.s.m.

verdere uitwerking en uitvoering in samenwerking met verschillende organisaties en beroepsgroepen, waaronder

Geschat bereik

Brijder Verslavingszorg, de huisartsen en praktijkondersteuners in Katwijk. Onderdelen hiervan zijn: -

een deskundigheidsbevordering ter ondersteuning van de professionals in de 1e lijn;

-

het ontwikkelen van een signaleringslijst voor het signaleren van risicovol alcoholgebruik;

Bollenstreek en het

-

het informeren en betrekken van de Ondersteuningsteams in de verschillende wijken;

Welzijnskwartier

-

vanuit het Welzijnskwartier het inrichten van huisbezoeken aan ouderen van >67 jaar, signaleren op een

deskundigheidsbevordering gemeente Katwijk, De Brug, GGZ Duin- en in 2015: 20 medewerkers

eventuele alcoholafhankelijkheid en verwijzing naar de daartoe geëigende zorginstellingen; Financiering: Gemeente Katwijk

-

ontwerpen van een cursusmodule over ouderen en alcohol die inzetbaar is voor bijeenkomsten van ouderen, het eerste jaar uitgevoerd door Kocon en daarna bijvoorbeeld door het Welzijnskwartier;

De financiering voor de ontwikkeling, coördinatie en uitvoering wordt gevonden in de begroting van het Platform Kocon. De financiering voor de vervolguitvoering verloopt budgettair neutraal.

Aanbod voor kinderen/jongeren met (vermoeden van) ADHD Geschat bereik in 2015: 25 kinderen

Regionale Werkgroep

Door druk/problematisch gedrag lijken kinderen/jongeren zich niet goed te ontwikkelen. Zowel zijzelf als het gezin

Ketenzorg ADHD@ease en de omgeving ondervinden hier hinder van. Regelmatig wordt dit gedrag bestempeld als ADHD of een Koconmedewerkers

vermoeden hiervan. Uit wetenschappelijke literatuur komt naar voren dat er een aanzienlijke relatie is tussen

Gemeente/ CJG

ADHD en verslaving en Kocon acht gerichte preventie voor wat betreft gedragsproblematiek van belang. Omdat de huisartsengroep in Katwijk aangaf dat ouders/opvoeders hulp willen bij de opvoeding van deze

Financiering:

kinderen is in 2013 en 2014 een voorlichting ontwikkeld en uitgevoerd. Deze voorlichting sloot aan bij gefaseerde

Gemeente Katwijk

diagnostiek waarmee vermeden wordt het kind te snel het label ADHD te geven 19.

Zorgverzekeraar

In 2013 is een Werkgroep ‘Hulpaanbod ADHD’ samengesteld onder voorzitterschap van een medewerker van Platform Kocon 20. Gestart is met een inventarisatie van het bestaande aanbod. Vervolgens is een voorlichting voor ouders ontwikkeld die inzet op kennis ophogen, herkennen/erkennen van gedrag in interactie met de omgeving en voorlichting over een vervolgaanbod 21. In 2014 zijn vier voorlichtingsbijeenkomsten uitgevoerd met 35 ouders. Voor 2015 is het voornemen om een aanbod voor kinderen en jongeren vanaf 6 jaar te ontwikkelen.

19 Ondertussen slaat ook de Gezondheidsinspectie alarm over het hoge aantal (onterechte) diagnoses ADHD en de verstrekking van ADHD. Bron: http://www.volkskrant.nl/vk/nl/3184/opinie/article/detail/3687770/2014/07/11/Stop-met-kinderen-ritalin-voorschrijven.dhtml 20

De Werkgroep Hulpaanbod ADHD bestaat uit vertegenwoordigers van het CJG, 1e lijns psychologen, Praktijkondersteuners Huisartsen GGZ (POH-GGZ) en medewerkers van Kocon.

21 De voorlichting bestaat uit drie bijeenkomsten. De aanmelding verloopt via de huisartsen en het CJG. Hierdoor kunnen ouders met een hulpvraag sneller gesignaleerd en gerichter begeleid worden.


Uitvoering door

Toelichting

Licht Verstandelijk Beperkten

Brijder en GGD HM

De problematiek van ‘licht verstandelijk beperkten’ (LVB) wat betreft genotmiddelen heeft vooral te maken met

Doeluitkering

een geringe weerbaarheid van hen, met name ook tegen de druk van leeftijdgenoten. Dat vraagt om een aparte

Geschat bereik in 2015:

Eventueel

aanpak gericht op de ouders van kinderen/ jongeren met een LVB. Brijder en de GGD hebben vanuit de (nog) niet van toepassing

Doeluitkering Ambulante Verslavingszorg de opdracht en de middelen gekregen om de bestaande projecten na te

medewerkers Kocon en gaan op bruikbaarheid en deze in te zetten. Als de bestaande projecten onvoldoende geschikt zijn dan kan/ moet financiering gemeente Katwijk

er een ontwikkeld worden. Vanuit Kocon wordt deze ontwikkeling gevolgd en zo nodig worden er daarop aanvullende materialen en diensten aangeboden. De beslissing om die al of niet aan te bieden wordt genomen rond de aanvang van het schooljaar 2015-2016 en is afhankelijk van de vorderingen van de werkgroep van GGD en Brijder.

19

Consult, voorlichting en advies op aanvraag De medewerkers die vanuit de GGD HM aanvullende diensten verslavingspreventie verrichten voor de gemeente Katwijk hebben vanuit Platform Kocon een consulten adviesfunctie. Hieronder volgt een overzicht van de inzet van deze consult en adviesfunctie. Activiteit en bereik Evenementenbeleid Geschat bereik 2015: 6 consulten

Signaleringsoverleg Jeugd

Uitvoering door

Toelichting

Medewerkers Kocon

Met de economische welvaart blijkt ook het aantal evenementen toegenomen. Naast de jaarlijkse feestdagen (Koninginnedag, Bevrijdingsdag, Kerstmis e.d.) heeft elke gemeente/-kern een eigen feestweek, kermis of andere evenementen zoals braderieën, buurtfeesten of optochten. Een evenement brengt naast vermaak voor de bezoekers, risico`s met zich mee zowel voor de fysieke als sociale veiligheid. Alcoholgebruik is hier vaak de oorzaak van. De samenleving roept steeds vaker op tot alcoholmatiging waarbij deze aandacht dan vooral uitgaat naar de voorbeeldfunctie in combinatie met het samenkomen van kinderen. Gemeenten vervullen i.h.k.v. de vergunningen hierin steeds vaker een sturende rol. Voor deze regio is een ‘Handreiking evenementen’ uitgebracht met suggesties om overmatig alcoholgebruik een halt toe te roepen. In 2015 zal het Platform in samenwerking met de gemeente deze Handreiking evenementenbeleid doornemen en de gemeente hierbij ondersteunen door bijvoorbeeld ideeën aan te dragen voor de uitvoering hiervan.

Financiering: Gemeente Katwijk

Medewerkers Kocon

Een medewerker van Kocon is vanuit de informatie-, consult en adviesfunctie van Platform Kocon betrokken bij Signaleringsoverleg Jeugd van de gemeente Katwijk en wel voor het beleidsmatige deel met als aandachtgebied

Financiering:

verslavingsbeleid. Op vraag kan een medewerker van Kocon, zoals in het verleden, tevens voorzien in

Gemeente Katwijk

deskundigheidsbevordering en consulteren in de casuïstiekbespreking.

Sociale Media

Medewerkers Kocon

Vanuit Platform Kocon zal in samenwerking met onder andere het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) en

Geschat bereik 2015:

Financiering:

ouders/ verzorgers en jongeren. Daarnaast is er bij professionals, onder andere in het onderwijs en het

Gemeente Katwijk

jongerenwerk, behoefte aan extra informatie. Meer concreet gaat het hier om:

Geschat bereik 2015: 2 consulten

medewerkers van HALT ingezet worden op de ontwikkeling van een eenduidige aanpak en boodschap naar 20 medewerkers

-

Informatie en advies over pesten via social media.

-

Het doorverwijzen naar hulpverlening voor slachtoffers.

-

Juridische achtergrond; wanneer kan/ moet er bijvoorbeeld aangifte gedaan worden.

-

Het bewaken van de privacy (hacken, met wie deel je wat, selfies)

-

Het beperken van het gebruik in tijd en frequentie.

Platform Kocon zal in samenwerking met andere organisaties zorg dragen voor de beantwoording van deze vragen en deze onder de aandacht brengen van professionals die werken met ouders en jeugd.


Uitvoering door

Toelichting

Voorlichting

Medewerkers Kocon

Voor deskundigheidsbevordering kan het jongerenwerk een beroep doen op Brijder Preventie vanuit de Doeluitkering. De uitvoering daarvan vindt plaats in overleg met een medewerker van Kocon. Bij onvoldoende

Jongerenwerkers Geschat bereik 2015: 10 jongerenwerkers en

Financiering:

capaciteit bij Brijder kan de uitvoering plaats vinden vanuit Kocon.

Doeluitkering en

Daarnaast kunnen jongerenwerkers en vrijwilligers advies of begeleiding aanvragen. Het gaat bijvoorbeeld om

eventueel gemeente

casusbesprekingen, advies over huisregels en visieontwikkeling.

vrijwilligers

Katwijk

Voorlichting

Medewerker Kocon

In de afgelopen jaren zijn de jongerenwerkers van Welzijnskwartier geschoold in het omgaan met de

jongeren in het jongerenwerk

i.s.m. Brijder Preventie

genotmiddelenproblematiek onder jongeren, kunnen zij professioneel observeren en beschikken zij het

Financiering: Doeluitkering en

‘Draaiboek voor preventieactiviteiten’. Dat betekent dat zij de meeste preventieactiviteiten zelf uitvoeren. Incidenteel kan er een voorkeur zijn voor een voorlichting door ‘een externe’. Die kan dan uitgevoerd worden bij voorkeur door Brijder ofwel door een Koconmedewerker.


eventueel gemeente

10- 50 jongeren

Katwijk

IVA Katwijk

Brijder of eventueel

In 2010 is door Kocon i.s.m. de gemeente een lokale IVA ontwikkeld en uitgevoerd omdat de lokale regels toen

Instructie Verantwoord

medewerker Kocon

afwijkend waren van de landelijke en ervanuit onze visie nadruk gelegd moest worden op naleving en

Alcohol schenken Katwijk

i.s.m. toezichthouder

handhaving. Inmiddels zijn via de wijzigingen in de Drank- en Horecawet de verschillen tussen Katwijkse en

lokale handhaving

landelijke regels (zo goed als) verdwenen. Het grootste verschil zit nu nog in de lokale handhavingsstrategie,

drank- en horecawet

maar dat wil ook zeggen dat op 1 januari 2016 de wetten/ regels daarvan landelijk en lokaal identiek zijn.


Er is dus niet langer de noodzaak een lokale IVA te hebben en te houden. Dat betekent ook dat de IVA-trainingen

2 bijeenkomsten Financiering:

verzorgd kunnen worden door externen vanuit de Doeluitkering. Dat heeft ook de voorkeur. In het geval dat de

Doeluitkering en

middelen uit de Doeluitkering niet voldoende zijn, kan de uitvoering desnoods plaats vinden vanuit het budget

eventueel gemeente

van Kocon.

Katwijk

21


Uitvoering door

Toelichting

Voorlichting en

Medewerker Kocon,

Het uitvoeren van voorlichting aan en het voeren van gesprekken met ouders, is ook bekend onder de noemer

gesprekken met groepen ouders

Politie, Gemeente,

‘Burgemeestersbrief’. Ouders van jongeren waarover zorg is omdat ze frequent op straat hangen, drinken,

Welzijnskwartier

overlast veroorzaken of vernielen, worden op de hoogte gesteld van deze feiten. Deze signalen komen van de

Geschat bereik in 2015: 1 bijeenkomst met

gemeente, de politie en/of het jongerenwerk. De ouders worden ‘verplichtend’ uitgenodigd voor een Financiering:

bijeenkomst waarin deze moeilijkheden worden besproken, ouders adviezen krijgen en er zo nodig en gewenst

Gemeente Katwijk

aansluitend hierop begeleiding wordt geregel. De medewerker van Kocon levert een bijdrage aan de opzet en uitvoering hiervan. Tot nog toe gaat het jaarlijks om 1 of 2 groepen.

15 ouders

Voorlichting en aandacht alcohol

Koconmedewerkers

en drugs binnen kerken

Financiering uren:

en alcohol en het (leren) herkennen van signalen bevordert dat er eerder en meer verwijzing en hulp mogelijk is

Gemeente Katwijk en

voor zowel jongeren als volwassenen/ ouderen. Als de kerken daartoe een verzoek doen kan een voorlichting of

De Brug

scholing worden uitgevoerd door een medewerker van Kocon en/of een medewerker van de De Brug.

van alcohol en drugs en verslavingsgedrag zijn en blijven belangrijk. Kennis over de gezondheidsrisico’s van drugs

In 2014 is de bestaande informatiebox met folders over genotmiddelen op bruikbaarheid en de preekschets

Geschat bereik in 2015

beoordeeld en aangepast i.s.m. enkele leden van kerken. Daarnaast vond overleg plaats over de vervolgaanpak.

4 voorlichtingen met

Van de voorgenomen themaweek in 2014 is afgezien vanwege personele wisselingen binnen de werkgroep.

20- 30 deelnemers

Overigen

Bewustwording en aandacht binnen alle Katwijkse kerken voor de problemen die samenhangen met het gebruik

Platform Kocon

Discussie en overleg over trends/ ontwikkelingen en eventuele adviezen/ signalen aan het gemeentebestuur. Inzet van activiteiten n.a.v. actuele signalen of trends. Het gaat hierbij om uiteenlopende onderwerpen,

Financiering:

bijvoorbeeld signalen over drugshandel en ontwikkelingen in de opvang van daklozen.

Gemeente Katwijk

Het volgen van trends op het gebied van middelengebruik en een visieontwikkeling op de aanpak hiervan. Bijvoorbeeld de toename van seksverslaving en GHB-gebruik. Het signaleren van andere kwetsbare groepen in de samenleving in relatie tot risicovol middelengebruik. Adviezen bespreken voor de WMO-Adviesraad in het kader van de WMO. De gemeente adviseren bij het invoeren van de handreikingen en ondersteuning bieden bij de uitvoering.22 Versterken van de samenwerking tussen organisaties en Kocon in verband met de contacten die zij hebben met jongeren en opvoeders (CJG, Kwadraad, HALT, Ondersteuningsteams).

22 Het gaat hierbij om de regionale handreikingen die ontwikkeld zijn door het Bestuurlijk Overleg Alcohol (BOA) in opdracht van het regionale samenwerkingsverband Holland Rijnland. De handreikingen zijn: ‘Aanpak ouders/ de thuissituatie’, ‘Aanpak hokken en keten’, ‘Aanscherping en harmonisatieregelgeving’, ‘Aanpak evenementen’ en ‘Sturen op paracommerciële alcoholverstrekkers’ Deze handreikingen zijn of worden aan de gemeenten in de regio Hollands Midden aangeboden met de vraag om deze uit te voeren. Zie www.ggdhm.nl.

2.3

Zorg


Uitvoering door

Toelichting

Uitwisseling en

Brijder Verslavingszorg, Vanuit het Platform worden geen (verslavings)zorgactiviteiten uitgevoerd. Wel vindt hierover uitwisseling en

afstemming tbv van zorgactiviteiten

De Brug,

afstemming plaats tijdens Platformvergaderingen en de verschillende projecten werkgroepen. Ook informatie en

GGZ Duin- en

uitwisseling over nieuwe activiteiten voor cliënten en medewerkers (zoals scholing) komen aan de orde evenals

Bollenstreek, e.a.

het signaleren van kwetsbare groepen in de samenleving in relatie tot risicovol middelengebruik.

Financiering door:

Daarnaast stelt Kocon de kantoorruimte in Huize Callao beschikbaar voor gespreksgroepen en spreekuren van

AWBZ,

verschillende instellingen zoals een gespreksgroep ex-alcoholisten van Brijder Verslavingszorg en een

Zorgverzekeraar, WMO gesprekgroep ex-verslaafden van de vrijwilligersorganisatie Cocaïne Anonymus (CA). Doeluitkering, Gemeente Katwijk

23

2.4

Maatschappelijk herstel

Maatschappelijk herstel na de terugkeer vanuit detentie, dakloosheid of een verslavingszorgtraject verloopt niet altijd probleemloos. Nazorg is een taak van de gemeente en de gemeente Katwijk geeft hier al jaren invulling aan door de organisatie van lokale reïntegratie-projecten in samenwerking met lokale en regionale partners. Vanuit Platform Kocon zijn diverse activiteiten ontwikkeld in samenwerking met de lokale partners. Activiteit en bereik

Uitvoering door

Toelichting

Project Reïntegratie Katwijk

Medewerker Kocon

De uitvoering van het Project Reïntegratie 23 ex-verslaafden en/of ex-gedetineerden Kocon ligt in handen van

De Brug, Brijder, GGZ

de casemanager, een maatschappelijk werker van De Brug. De casemanager zorgt voor het opstellen van

begeleiding van ex-verslaafden

Duin- en Bollenstreek,

individuele behandelplannen volgens het 8-fasenmodel voor maatschappelijke opvang en het begeleiden van

en/ of ex-gedetineerden

Politie HM

de deelnemers en mentoren.


Financiering door:

Project Reïntegratie in aanmerking komen voor een Koconwoning; een huurwoning die tijdelijk voor twee jaar

gemeente Leiden

in bruikleen wordt gegeven. Het Indicatieteam komt 1x per 6 weken bij elkaar voor het opstellen van een

(Doeluitkering) en de

behandelplan voor deelnemers die in aanmerking komen voor een Koconwoning (naar schatting 4 in 2015).

Gemeente Katwijk

Het team bestaat uit medewerkers van De Brug, Brijder en de GGZ Duin- en Bollenstreek. Ieder jaar wordt in

20 personen

Onder strikte voorwaarden en i.o.m. Woningcorporatie Dunavie is het mogelijk dat deelnemers van het

het Jaarverslag inhoudelijke en financiële verantwoording afgelegd.

Begeleiding mentoren

Casemanager van het

10 tot 12 vrijwilligers van het Platform, de zogeheten mentoren, ondersteunen de deelnemers van het Project

Project Reïntegratie

Project Reïntegratie

Reïntegratie één tot tweemaal per week in een ´1-op-1situatie’. De vrijwilligers worden hierin ondersteund

Geschat bereik in 2015

Financiering door:

uitwisseling en ondersteuning. De inhoud is gericht op de praktijkvragen en - ervaringen van de vrijwilligers.

12 vrijwilligers

gemeente Leiden en

In 2015 wordt indien financieel mogelijk weer een training voor de mentoren georganiseerd, uitgevoerd door

gemeente Katwijk

een externe organisatie.

Maaltijdvoorziening

De Brug, De Duinrand

In het Inloophuis van De Brug kunnen verslaafden, dak- en thuislozen en mensen met GGZ problematiek uit

en vrijwilligers

Katwijk dagelijks gebruik maken van een warme maaltijd. Deze voorziening is vanuit het Platform Kocon

door de casemanager van het project. Hiertoe komen de mentoren tweemaandelijkse bij elkaar voor

Geschat bereik in 2015: 22 (unieke) deelnemers

Financiering door: Gemeente Katwijk

opgezet. De maaltijden worden bereid in Zorginstelling De Duinrand en gefinancierd vanuit de subsidie van Kocon en een eigen bijdrage ( 1 euro per maaltijd). Zo nodig springt de gemeente Katwijk bij met een (gelimiteerde) financiële bijdrage. In totaal worden er jaarlijks ongeveer 3000 maaltijden gebruikt.

23 Meer informatie is te vinden in het Jaarverslag Project Reïntegratie 2013, via downloads op de website www.kocon.nl


Uitvoering door

Toelichting

Medewerkers Kocon

De gemeente Katwijk heeft met Kocon afgesproken om samen op te trekken in de uitvoering van de nazorg

aan (ex-)gedetineerden uit Katwijk. Het doel: het terugdringen van terugval in criminaliteit door het bieden Nazorg ex-gedetineerden Welzijnskwartier, De Brug, gemeente Katwijk van nazorg en daardoor het bevorderen van de maatschappelijke veiligheid. In 2011 startte de tweejarige Geschat bereik in 2015: 35 (ex) gedetineerden

Pilot Nazorg ex-gedetineerden Katwijk. N.a.v. de resultaten besloot de gemeente Katwijk in januari 2013 tot Financiering door:

een structurele voortzetting voor het leveren van lokale nazorg zoals binnen de pilot is ontwikkeld.

Gemeente Katwijk

De uitvoering van de Nazorg-activiteiten ligt in handen van de twee trajectbegeleiders in nauwe samenwerking met de nazorgcoördinator van de gemeente Katwijk en de casemanager van het Project Reïntegratie. Daarnaast wordt nauw samengewerkt met justitiële organisaties en zorginstellingen. Primair is het de taak van de trajectbegeleiders om de gedetineerde Katwijkers binnen 5 werkdagen te bezoeken in de penitentiaire inrichtingen. Tijdens dit bezoek wordt een inventarisatie gemaakt van de 5 basisvoorwaarden: (ID, inkomen, werk/dagbesteding, huisvesting en zorg). Wanneer er begeleiding en zorg nodig is, kan doorverwezen worden naar de begeleiding vanuit het Project Reïntegratie. In de periode maart 2011 t/m december 2013 zijn 114 gedetineerden bezocht, met een recidive van 9%. Landelijk is het gemiddelde percentage van algemene recidive na 3 jaar gemiddeld 32,2%. Het leveren van lokale nazorg wordt in 2015 voortgezet. De verwachting is dat het aantal unieke personen dat in aanmerking komt voor nazorg zal afnemen (doordat de geboden nazorg effectief is en terugval voorkomt) ondanks de toename van het aantal gedetineerde dat vanwege een zogeheten ‘gijzeling’ 24 in detentie verblijft. Naast de getalsmatige afname constateert het Nazorgteam een toename in het aantal exgedetineerden met een complexe problematiek. Dit speelt vaak al tientallen jaren, maar de situatie was eerder niet goed in beeld. In het belang van de persoon zelf en de veiligheid van de lokale samenleving is de inzet erop gericht om ook deze groep door intensieve begeleiding perspectief te bieden op maatschappelijk herstel. Het Nazorgteam blijft in 2015 ook de ontwikkelingen en mogelijkheden volgen voor verdere samenwerking en afstemming t.b.v. de nazorg voor ex-gedetineerden van 12 tot 18 jaar en deelname aan de Trajectberaden. Dit mede ivm de overheveling van de Jeugdzorg naar de gemeente Katwijk.

24 Vanwege de toename van de schuldenproblematiek is ook het aantal ‘gijzelingen’ (gedwongen detentie vanwege een niet betaalde boete, meestal verkeersboete) als gevolg van financiële problemen/ schulden evenredig toe genomen.

25


Uitvoering door

Toelichting

Instapwoning

Kocon

Het Platform Kocon constateerde dat de reguliere vormen van opvang aan daklozen onvoldoende voorzien in de behoefte. Vooral het vinden van onderdak op korte termijn en het tekort aan slaapplaatsen bij het


Financiering

Slaaphuis in Leiden heeft gevolgen voor de lokale situatie. Oorzaken zijn bijvoorbeeld de aangescherpte

5 daklozen

Gemeente Katwijk

procedures (t.b.v. een indicatie), de wachttijden en financieringsstromen. Steeds vaker lopen daklozen en/ of de medewerkers van zorginstellingen die hen begeleiden tegen grenzen en gesloten deuren aan. Om het grootste knelpunt, de behoefte aan tijdelijke huisvesting in afwachting van huisvesting/ verblijf elders, op te lossen is in nauwe samenwerking met de gemeente Katwijk in 2014 gestart met het bieden van tijdelijke huisvesting onder de noemer ‘Instapwoning’. Vooralsnog gaat het om 4 plekken voor tijdelijke opvang. Deze aanpak wordt in 2015 verder uitgewerkt en onder de aandacht van andere organisaties in Katwijk gebracht.

Project Bedstee

In 2015 wordt ingezet op de gesignaleerde knelpunten voor opvang/ huisvesting van jongeren uit Katwijk tot


Hiertoe wordt in samenwerking met Stichting De Binnenvest een plan ontwikkeld onder de werknaam

5 jongeren

‘Project Bedstee’. Een soortgelijke opzet wordt in Engeland uitgevoerd onder de naam ‘Night stop service’ van

23 jaar die dakloos zijn als gevolg van detentie of een thuissituatie waarbij een tijdelijke ‘time-out’ gewenst is.

de organisatie Depaul UK 25. Kenmerkend voor de aanpak hiervan is het beroep op inwoners om tegen een kleine vergoeding tijdelijk en vrijwillig opvang te bieden. Indien (financieel) mogelijk wordt in 2015 gestart met een pilot van twee jaar, waarbij de Binnenvest zorgt voor de bemiddeling en de begeleiding van de huishoudens die opvang bieden. De hulp en begeleiding van de jongeren ligt hierbij in handen van de organisaties die beroepshalve de taak hebben jongeren te begeleiden. Tegelijkertijd zal ingezet worden op het vinden van oplossingen voor de langere termijn.

25 “Depaul UK helps young people aged 16-25 who are homeless, vulnerable and disadvantaged in the homes of approved volunteer hosts.” Bron: www.depaulnightstopuk.org

Bijlage 1 Overige activiteiten verslavingspreventie en maatschappelijk herstel in Katwijk In deze bijlage volgt een overzicht van verslavingspreventie-activiteiten en maatschappelijk herstel die uitgevoerd worden vanuit de middelen van de Doeluitkering onder verantwoordelijkheid van centrumgemeente Leiden. Het overzicht pretendeert niet volledig te zijn en is uitsluitend bedoeld om de lezer een nader inzicht te geven van activiteiten op het gebied van verslavingspreventie en maatschappelijk herstel. Activiteiten GGD HM Deskundigheidsbevordering in

Beroepsgroepen die nu verantwoordelijk zijn voor signalering en begeleiding (mentoren, leerlingbegeleiders, zorgcoördinatoren,

het Voortgezet Onderwijs

ZAT-teams, schoolverpleegkundigen) worden door scholingen alerter op problematiek. De taak om deze signalen verder op te pakken wordt neergelegd bij de jeugdverpleegkundige door extra contact met risico jongeren tijdens de verpleegkundige


spreekuren. De uitkomst kan ook zijn dat deze groepen graag willen dat er iemand van buitenaf komt die zij kunnen consulteren bij

10 tot 50 beroepsbeoefenaren

vermoedens.

Oudervoorlichting,

Zoveel als mogelijk ouders worden voorgelicht over riskante genotmiddelen via ouderavonden op de 5 Katwijkse scholen voor

deskundigheidsbevordering en

Voortgezet Onderwijs. Beroepsgroepen in het onderwijs die verantwoordelijk zijn voor signalering en begeleiding (mentoren,

gastlessen in het Voortgezet

leerlingbegeleiders, zorgcoördinatoren, ZAT-teams, schoolverpleegkundigen) worden geschoold op deze problematiek.

Onderwijs Geschat bereik 2015: 900 ouders en 300 leerlingen via de 5 scholen voortgezet onderwijs

Gastlessen voor de leerlingen kunnen op aanvraag uitgevoerd worden. De laatste 3 jaar zijn ruim 2.000 ouders voorgelicht, 125 docenten geschoold en gastlessen gegeven en hebben bijna 1.000 leerlingen gastlessen gehad. Naar verwachting zal de vraag hiernaar door de scholen groeien. Daarnaast zal het nieuwe contactmoment voor 15- en 16-jarigen met de schoolverpleegkundige van JGZ naar verwachting veel individuele contacten opleveren met jongeren waarover zorgen zijn mogelijk ook wat betreft middelengebruik.

Beleidsadvisering en

Sinds 2009 zijn op Hollands Midden niveau zowel een Ambtelijk Samenwerkingsverband (AS) als een Bestuurlijk Overleg (BOA)

ondersteuning voor gemeenten

actief. Zij richten zich op verslavingsbeleid en vervullen een regionale trekkersrol. In elk geval hebben de kerngemeenten Gouda,

en organisaties

Alphen, Leiden en Katwijk hierin zitting en zijn verder aangevuld met geïnteresseerde gemeenten.


In deze beide gremia worden zowel ontwikkelingen voor de terreinen van preventie als handhaving en openbare orde en veiligheid besproken. En dit alles vanuit een lokale, regionale, landelijke en internationaal blik. Daarom hebben ook een aantal burgemeesters zitting genomen. Van hieruit wordt gewerkt aan een integraal verslavingsbeleid. Visieontwikkeling, samenwerking, innovatie en verbinding leggen tussen preventie, zorg, regelgeving en handhaving zijn hierbij de pijlers. Dit alles ter ondersteuning bij het inrichten van een regionaal verslavingsbeleid, een lokaal gezondheidsbeleid en voor het vormgeven van preventie- en handhavingsplannen.

27

Het Ambtelijk Samenwerkingsverband heeft een beleidsvoorbereidende rol voor het BOA waarbij Brijder en de GGD aanzitten als adviseur. Dit gremium komt 4x per jaar bijeen, onder voorzitterschap van Leiden (AS) en Alphen (BOA). Het secretariaat wordt gevoerd door de GGD (AS) en de gemeente Leiden (BOA). In het verleden is de beleidsadvisering zowel regionaal als lokaal ingezet. Er is echter voor gekozen om deze rol nu overwegend regionaal te benutten. Voor de gemeente Katwijk wordt de beleidsadvisering en ondersteuning ingezet vanuit de aanvullende dienst.

Activiteiten Brijder Preventie Leeropdracht HALT-afdoening

Jongeren die de Drank en Horecawet (DHW) overtreden of een in de Algemene Plaatselijke verordening (APV) genoemd artikel, worden door de politie doorgestuurd naar Halt voor een straf. Onderdeel van die straf is de leeropdracht voor de jongere zelf en


met grote nadruk worden de ouders daarbij betrokken. De leeropdracht houdt het volgende in: twee avonden voor de jongeren

75 – 80 jongeren

met daar tussen in huiswerk, de ouders worden voor een parallelle sessie op de eerste avond gevraagd. Jongeren worden bewust gemaakt van hun gebruik en de mogelijke gevolgen daarvan, groepsdruk wordt besproken, straatwijsheid ontkracht en jongeren moeten een brief aan zichzelf schrijven. De ouders krijgen voorlichting en opvoedingstips. Deze aanpak heeft ook de functie van vroegsignalering. Jongeren waar zorgen over zijn, krijgen van de preventiewerker een extra traject aangeboden en/of via de terugkoppeling naar Halt kan Halt dit extra aanbod doen.

Verslavingspreventie Regionaal

Docenten in het Middelbaar Beroepsonderwijs komen regelmatig in aanraking met jongeren die problematisch alcohol en drugs

Opleidingscentrum (ROC)

gebruiken. Wanneer is er iets aan de hand, hoe benader je die jongere, waar kun je hulp zoeken? Allemaal vragen en thema’s die

Voorlichting aan leerlingen en

behandeld worden in de training voor docenten. Resultaten van deze training: docenten kennen de effecten en risico’s van de

docenten.

meest gebruikte genotmiddelen, en de belangrijkste trends en motieven. Daarnaast kennen ze de signalen van

Geschat bereik 2015: Het ID

de hoogte van verwijzingsmogelijkheden.

(problematisch) gebruik. Docenten weten hoe ze gebruik van alcohol of drugs bespreekbaar kunnen maken bij leerlingen en zijn op college in Katwijk (ca. 300 leerlingen)

Voor leerlingen wordt tijdens de les, project of themaweek aandacht besteed aan alcohol, cannabis, andere drugs en gamen. Eigen ervaringen van de leerlingen worden als uitgangspunt gebruikt. Naast aandacht voor de nadelen en de risico’s, gaan de preventiewerkers een open gesprek aan met de leerlingen en besteden aandacht aan het maken van keuzes.

Spreekuren, Advies en

Spreekuur en Advies en Consultatie (ABC)

Consultatie (ABC) voor ouders

Met individuele jongeren en ouders wordt gesproken over het gebruik van middelen, of dit tot problemen leidt en hoe deze

en jongeren

problemen opgelost kunnen worden. Tijdens gesprekken wordt aan de jongeren toestemming gevraagd om, zo nodig, met derden in gesprek te gaan.

Geschat bereik 2015: 30-40 jongeren

Brijder biedt daarnaast gratis e-consulten door ervaringsdeskundigen aan via de website www.brijder.nl/hoe-wij-helpen/e-consult.

‘Hellup, mijn kind kan niet

Ouders en opvoeders van problematisch gebruikende kinderen hebben behoefte aan ondersteuning. GGZ- en verslavingspreventie

zonder’

bieden deze ondersteuning in de vorm van een oudercursus. Deze cursus biedt niet de oplossing van ‘het probleem’, maar biedt mogelijkheden om anders met het kind om te gaan zonder het los te laten. Ouders gaan met de met de lesstof zelf op

Geschat bereik 2015: 1 oudercursus in Katwijk

ontdekkingstocht naar hun mogelijkheden. 26

De oudercursus bestaat uit groepsbijeenkomsten waarin ouders informatie krijgen over genotmiddelen en verslaving. Er is specifieke aandacht voor de communicatie met kinderen, voor stoorzenders, rollen en patronen in het gezin en het stellen van regels en grenzen in relatie tot het problematisch gebruik van het kind. Ouders wisselen ervaringen uit. Ze maken een probleemanalyse met een risico-indicatie en gaan aan de slag met een plan van aanpak. Na het volgen van de training kunnen ouders het gebruik van hun kind signaleren en herkennen. Zij kunnen beter communiceren met hun kind en grenzen aangeven. Ouders weten wat de rollen en patronen in het gezin zijn. Door het maken van een probleemanalyse, een risico-indicatie en een eigen plan van aanpak, kunnen zij in de thuissituatie verder. Daarnaast weten ouders waar ze terecht kunnen als er zich (meer) problemen met hun kind voordoen.

Cursus jongerenwerkers

Jongerenwerkers komen veel jongeren tegen die experimenteren met genotmiddelen. Een deel van die experimenterende jongeren gebruikt problematisch. Brijder biedt een cursus/ training voor mensen die werken met jongeren, over onder andere het signaleren van gebruik van alcohol en drugs. De cursus geeft jongerenwerkers aanknopingspunten voor een professionele

Geschat bereik 2015: niet bekend/ op aanvraag

27

benadering van deze jongeren. In een cursus van een dagdeel komen de volgende onderwerpen aan de orde: - Informatie over alcohol, drugs, gamen en gokken, de werking en de gevolgen ervan. - Informatie over signalering: wanneer is er sprake van problematisch gebruik? - Informatie over verwijzen naar hulpverlening: wanneer is het raadzaam een jongere te verwijzen naar de hulpverlening en waar precies kan de jongere terecht? - Hoe kan een jongere benaderd worden als er sprake is van problematisch of excessief gebruik? Na de cursus zijn jongerenwerkers in staat problematisch gebruik te signaleren en in de groep of per individu bespreekbaar te maken. Ze weten ook in welk stadium van gebruik een jongere doorverwezen kan worden en naar welke personen en instanties verwezen kan worden. Daarnaast weet een jongerenwerker hoe dit gebruik bespreekbaar te maken en hoe de problematisch gebruikende jongere te benaderen en te motiveren tot hulpverlening.

26 Het is altijd mogelijk aan te sluiten bij een cursus/ training in een andere gemeente in de regio. 27 Brijder gaf het afgelopen jaar nauwelijks cursussen/ trainingen aan jongerenwerkers in Katwijk. Er worden andere aanbieders gezocht of de keuze gemaakt geen deskundigheidsbevordering te doen.

29

Terugvalpreventie en

In verschillende locaties in o.a. Leiden en Katwijk 28 zijn nazorggroepen/terugvalpreventie voor mensen die bij Brijder in

nazorggroepen ex-verslaafden

behandeling zijn geweest. De nazorggroepen in andere gemeenten staan ook open voor burgers uit Katwijk.

Geschat bereik 2015: 5 tot 10 ex-verslaafden Signaleringsoverleg Jeugd

Brijder preventie neemt deel aan het signaleringsoverleg van de ketenpartners binnen de regio Katwijk.

ketenpartners Katwijk

In dit overleg worden jongeren besproken waar om diverse redenen zorgen over zijn. Brijder preventie brengt haar deskundigheid op het gebied van verslaving in, adviseert en spreekt na aanmelding vanuit het overleg de jongeren individueel. Even zoveel


jongeren die uit dit overleg voortkomen, komen voor advies en consultatie (ABC).

4 tot 6 keer deelname

Activiteiten De Brug Midden Nederland Inloophuis

Ongeveer 140 unieke mensen maken gebruik van het Inloophuis van De Brug; een laagdrempelige voorziening waarin vrijblijvend in en uitgelopen kan worden met ca. 6000 bezoeken per jaar. Het betreft een brede doelgroep van (ex)-verslaafden / (ex)


gedetineerden, GGZ patiënten, dak en thuislozen en mensen die zich wat alleen voelen en het Inloophuis als een prettige plek zien

140 unieke bezoekers

om een koffie te drinken, te internetten, geholpen te worden met praktische zaken zoals de post etc. Het inloophuis is elke

(ca. 6000 bezoeken)

werkdag open van 13.30 tot 17.15 uur en op zaterdag van 13.30 tot 16.00 uur. Daarnaast op woensdagavonden en feestdagen. Voorzieningen bij het Inloophuis: Het inloophuis heeft een douche en wasmachine waar gratis gebruik van gemaakt kan worden door mensen van wie het water is afgesloten of voor degene die dakloos is. Gemiddeld wordt er 5 tot 8x per week gebruik gemaakt van de douche en de wasmachine. Daarnaast komt er 1 x per 6 weken een kapper die voor 2 euro knipt.

Straatwerk met wijkteams voor jongeren

29

Er zijn 3 teams van vrijwilligers die om de paar weken een wijk in Katwijk, Rijnsburg en Valkenburg bezoeken. De teams gaan de straat op, zoeken de hangplekken op en gaan ongedwongen in gesprek met jongeren over wat hen bezighoudt en over roken, alcohol en drugs. Met behulp van folders geven straatwerkers voorlichting over drugs- en alcoholgebruik. Jongeren die met iemand


willen spreken over hun verslaving, worden gewezen op de mogelijkheid voor een gesprek met een medewerker van De Brug.

Telefonische hulp 24 uur

De Brug is 24 uur bereikbaar en staat met telefoonnummer (071 403 37 33) ook in de krant. Mensen die een luisterend oor zoeken buiten de werktijden om, wat niet kan wachten tot de volgende dag kunnen een beroep hierop doen. Soms is dit net het extra


steuntje in de rug die de persoon nodig heeft om zaken niet te doen escaleren. Daar waar er meer hulp nodig is wordt verwezen

150 gesprekken

naar de crisisdienst.

28 In Katwijk vinden ook bijeenkomsten plaats van zelfhulpgroepen voor ex-verslaafden: Cocaïne Anonymus (CA) en Stay Clean. In deze groepen, ieder gemiddeld 5 deelnemers, helpen herstellende verslaafden elkaar clean te blijven tijdens wekelijkse bijeenkomsten. Deelname staat open voor zowel mensen die nog behandeling volgen als voor degenen die hun behandeling hebben afgerond. 29 Het Straatwerk van De Brug wordt uitgevoerd door vrijwilligers en geheel gefinancierd door De Brug zelf. Dit geldt ook voor de activiteit ‘Kaartverzending’.

Ouder-partnerbegeleiding

De Brug biedt hulp aan ouder/partners en familieleden van verslaafden, ongeveer 70 ouders/partners per jaar maken gebruik van een hulpverleningsstraject van maximaal 8 gesprekken.


Daarnaast is er een groep die telefonisch advies vraagt, voor de ene is dat net voldoende en kan hij weer verder, voor een ander is

70 ouders/partners

dit laagdrempelig en wordt daarna de volgende stap genomen voor een groepsavond of individueel traject.

Thema avonden voor ouders

De Brug organiseert 9 x per jaar een thema-avond waar ouders/partners en familieleden naar toe kunnen om zich te laten

partners en familieleden van

informeren. Thema’s zoals loslaten, medeafhankelijkheid, grenzen stellen etc. Naast de informatie is er onderling ook het

verslaafden.

ondersteunen van elkaar en ruimte voor onderling gesprek. Als een thema-avond onvoldoende is of er meer nodig is, kunnen mensen een beroep doen op een persoonlijk behandeltraject van maximaal 8 gesprekken. Sommige ouders/partners hebben


behoefte aan een eenmalig gesprek, ook dat is mogelijk.

9 avonden voor groepen Kaartverzending

Ongeveer 1300 kaarten worden er jaarlijks verstuurd aan mensen in klinieken, gevangenissen, mensen die zelfstandig wonen en een bemoediging kunnen gebruiken. De foto’s op de kaarten worden gemaakt door een vrijwilliger, en vrijwilligers schrijven de


kaarten.

1300 kaarten Werkervaringsplaats De

De Kringloopwinkel in het bedrijventerrein 't Heen in Katwijk (Heerenweg 5) is een werkervaringsplek waar (ex) verslaafden en of

Kringloop voor ex-verslaafden

ex-gedetineerden een aantal dagdelen kunnen werken. Het helpt mee aan het bieden van structuur in hun leven. Hier vandaan

en ex-gedetineerden

kunnen ze verder solliciteren. Er zijn diverse werkzaamheden, per cliënt wordt gekeken wat hij/zij leuk vindt. Voor sommigen is het een goede aanvulling naast hun behandeling of begeleiding. Ook voor cliënten die bij een andere instelling in begeleiding zijn is het

Geschat bereik 2015: 30

mogelijk hier gebruik van te maken. De Kringloop wordt ook gebruikt voor het uitvoeren van taakstraf.

Activiteiten GGZ Duin- en Bollenstreek Advies en preventiecursussen

De GGZ Duin- en Bollenstreek informeert mensen over verschillende psychiatrische ziektebeelden en over de meest voorkomende

bij psychische problemen

vormen van behandeling en begeleiding 30. Daarnaast organiseert de GGZ Duin- en Bollenstreek preventiecursussen voor mensen met beginnende psychische klachten. Door er op tijd bij te zijn met een laagdrempelige, kortdurende cursus, kan in veel gevallen


voorkomen worden dat klachten zich verder ontwikkelen.

Inloopochtend

De GGZ Duin en Bollenstreek biedt een inloopactiviteit voor psychiatrische patiënten in Buurtcentrum de Poolster (Poolster 4) in

De GGZ- Duin- en Bollenstreek is onder andere te vinden in het Kwadrant aan de Schimmelpenninckstraat 10 in Katwijk. Katwijk op drie ochtenden per week. De inloop is bedoeld als ontmoetingsochtend waar de bezoekers gezellig koffie of thee Geschat bereik 2015:

kunnen drinken, de krant kunnen lezen of een gezelschapsspel spelen. Er komen gemiddeld 20 bezoekers. De inloop wordt door

20 bezoekers

vrijwilligers uit de doelgroep vorm gegeven. Naast cliënten zijn ook anderen die contact en ontspanning willen van harte welkom.

30 De huisarts behandelt mensen met (lichte en eenvoudige) psychische klachten, maar als er specialistische hulp nodig is, kan de huisarts doorverwijzen.

31

Activiteiten De Binnenvest Advies en begeleiding

In 2011 is de gemeente Katwijk gestart met de (woon)begeleiding voor daklozen en dreigende dakloze huishoudens. Katwijkers die

(dreigende) daklozen Katwijk

dakloos zijn of dreigen te worden kunnen voor ondersteuning en advies terecht bij De Binnenvest 31 tijdens de spreekuren in het Kwadrant (maandag, woensdag en donderdag van 10 tot 11 uur, Schimmelpenninckstraat 10 in Katwijk).


Mensen kunnen om verschillende redenen dakloos raken. Ze bouwen een huurschuld op of komen afspraken met de

25 (dreigende) daklozen

woningbouwvereniging niet na. Een partner of ouder zet hen op straat. Verslaving, psychiatrische problemen of relatiecrises kunnen een rol spelen. Een medewerker van De Binnenvest brengt samen met de betrokkene de situatie in kaart. Gezamenlijk wordt vervolgens gezocht naar mogelijkheden en oplossingen. Daarnaast wordt besproken op welke gebieden het nodig is om te herstellen. Soms kan een medewerker ook afspraken maken met de woningbouwcorporatie en uitzetting voorkomen. Hierbij is het van groot belang dat er zo snel als mogelijk hulp wordt gevraagd.

Hulp bij acute dakloosheid; dag

Mensen die acuut dakloos raken, kunnen een beroep doen op de Crisisopvang van De Binnenvest in Leiden. Door de beperkte

en nachtopvang

capaciteit (40 plekken) is er niet altijd plek, maar De Binnenvest zal altijd helpen een andere oplossing te vinden. Tijdens kantooruren kunnen mensen voor hulp bellen of langskomen bij het SPIL, het Service Punt Informatie en Leren van de Binnenvest

Geschat bereik 2015: 40 plekken per dag (voor de hele regio)

(Pelikaanstraat 5, Leiden). Buiten kantooruren is contact mogelijk met de crisisdienst van Kwadraad ( Telefoon: 088-900 40 00). In de Dag en nachtopvang ‘Nieuwe Energie’ in het centrum van Leiden 32 (verzorgt De Binnenvest de 24-uurs opvang voor dak en thuisloze. Deze voorziening biedt tussen 9.00 uur en 21.00 uur een veilige plek voor daklozen om even bij te komen, een praatje te maken of iets te eten. Ook kunnen ze er douchen of een was draaien. Van 21.00 tot 9.00 uur opent de nachtopvang van de Nieuwe Energie de deuren: cliënten kunnen er terecht voor een bed, een douche en een ontbijt. Een keuken en een recreatiezaal staan ter beschikking van de cliënten. Medewerkers houden een oogje in het zeil en bieden op verzoek advies of een doorverwijzing naar de hulpverlening. De capaciteit is beperkt tot 40 plaatsen.

Informatiebrochure voor

De ‘Leidse Straatwijzer’ van De Binnenvest is een brochure waarin antwoord wordt gegeven op de meest voorkomende vragen die

daklozen

iemand die dakloos is of dreigt te worden heeft. In de Straatwijzer worden o.a. de volgende onderwerpen behandeld: slapen, geld, eten, wonen, veiligheid, gezondheid en verzorging, administratie en juridische zaken. Daarnaast een lijst van handige adressen. De ‘Leidse Straatwijzer’ gaat niet alleen over de gemeente Leiden, ook Katwijk is in een aparte bijlage meegenomen. Er is ook een folder beschikbaar over de activiteiten van De Binnenvest in Katwijk.

31 Met de Binnenvest is overeen gekomen dat de gemeente Katwijk bereid is de ondersteuning te financieren vanuit de WMO-gelden31. Hier is sprake van bij psycho-sociale problematiek, waardoor een indicatie tbv financiering vanuit AWBZ-gelden niet mogelijk is. 32 Adres: Papegaaisbolwerk 25, 2312 LX Leiden, Telefoon: 071-512 86 51. Openingstijden: maandag t/m zondag 24 uur per dag

Bijlage 2 Activiteiten openbare orde en handhaving De gemeente Katwijk wil overlast en criminaliteit als gevolg van handel in en het overmatig gebruik van alcohol en drugs terugdringen. Er is een relatie tussen het overmatig gebruik van alcohol en drugs en overlast en criminaliteit. Verder is de handel in drugs verboden en moeten de regels gehandhaafd worden. Beleidsontwikkeling- en uitvoering van deze schakel binnen de keten valt binnen het Integrale Veiligheidsbeleid. De vermindering van overlast en criminaliteit moet o.a. plaatsvinden door het uitvoeren van de Educatieve Maatregel Minderjarigen i.s.m. Bureau Halt, politie en OM. Hieronder volgt een overzicht van maatregelen en activiteiten op het vlak van openbare orde en handhaving. Kader: Handhaving Drank en Horecawet Sinds 1 januari 2013 is de bevoegdheid voor het uitvoeren van toezicht en handhaving op de Drank- en Horecawet overgedragen van de Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) naar de gemeenten33. De handhaving van de Drank- en Horecawet kent verschillende type controles. De controle van de inrichting, de controle van verkoop aan personen onder de leeftijdsgrens en de controle op bezit van drank onder de leeftijdsgrens. Handhaving Opiumwet De opsporing en vervolging van criminele activiteiten die gekoppeld zijn aan verdovende middelen c.q. drugs is een verantwoordelijkheid van de politie. De gemeente heeft echter op basis van de Opiumwet de bevoegdheid om maatregelen te treffen bij bepaalde vormen van handel in verdovende midden, in het kader van de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Op basis van deze bevoegdheden heeft de burgemeester het sluitingsbeleid ex artikel 13b Opiumwet vastgesteld. Handhavingsstrategie verhoging leeftijdsgrens Drank- en Horecawet Per 1 januari 2014 is de leeftijdsgrens voor de verkoop/het bezit van alcohol verhoogd van 16 naar 18 jaar. Om te voorkomen dat door deze abrupte overgang er negatieve effecten zouden ontstaan heeft de gemeente Katwijk een handhavingsstrategie voor de verhoging van de leeftijdsgrens vastgesteld. Het doel van de handhavingsstrategie is het creëren van een geleidelijke overgang van de leeftijdsgrens. Dit wordt gerealiseerd door in cafés en jongerencentra niet op te treden tegen jongeren die in de oude situatie al alcohol mochten aanschaffen. Hierdoor wordt de leeftijdsgrens voor de aanschaf van alcohol in de cafés en jongerencentra in de gemeente Katwijk gekoppeld aan de geboortedatum 1 januari 1998. Regionale samenwerking handhaving Drank- en Horecawet Duin- en Bollenstreek De controle op de naleving van de leeftijdsgrens is niet in alle gevallen gemakkelijk uit te voeren. Bij detailhandel is de controle relatief goed uit te voeren, maar worden de controleurs na enige tijd herkend door de winkeliers. Controles bij horeca-inrichtingen zijn ingewikkeld. Oudere controleurs 33 De gemeente Katwijk voert al sinds 2008 de toezicht- en handhaving op de naleving van de Drank- en Horecawet uit, vanwege deelname aan de pilot decentralisatie toezicht Drank- en Horecawet.

33 33

vallen snel op in de horeca en ook hier worden de controleurs op den duur herkend. Om de problemen van de herkenbaarheid van de controleurs op te lossen zijn de gemeente Lisse, Hillegom, Noordwijkerhout, Teylingen en Katwijk een regionale samenwerking aangegaan. Op basis van deze samenwerking kunnen controleurs van de gemeenten onderling bij elkaar controles uitvoeren. Hierdoor zijn het niet steeds dezelfde controleurs die de inrichtingen controleren en wordt het probleem van de herkenbaarheid ondervangen. Activiteiten en maatregelen •

De inrichting-controle De inrichting-controle is de inspectie van de Drank- en Horecavergunning van een ondernemer. Er wordt gecontroleerd of de juiste personen nog op de vergunning staan vermeld en of de eigenaar/inrichting voldoet voorschriften die zijn opgenomen in de Drank- en Horecavergunning. Aanvullend wordt gecontroleerd of de inrichting voldoet aan de eisen van de Drank- en Horecawet.

•

Leeftijdsgrenzen-controle Bij de leeftijdsgrenzen-controle wordt gecontroleerd of door de alcoholverstrekker geen alcohol wordt verkocht aan personen onder de leeftijdsgrens. De toezichthouders voeren deze controle onopvallend uit.

•

Controle op toegangsleeftijd Op basis van artikel 2:34d van de Algemene Plaatselijke Verordening is het verboden voor personen onder de leeftijdsgrens om na 22:00 uur een café, bar of discotheek te betreden. Hiermee wordt voorkomen dat personen onder de leeftijdsgrens horeca-inrichtingen betreden waar hoofdzakelijk alcohol wordt verstrekt gedurende de tijd dat deze populair zijn om te bezoeken.

•

Controle alcoholbezit De politie controleert wekelijks de hangplekken in de gemeente in het kader van jeugdoverlast. Personen die worden aangehouden voor alcoholbezit onder de leeftijdsgrens worden door de politie met een Halt-verbaal doorverwezen naar Bureau Halt.

•

Katwijkse inzet van mystery guests Voor de controle op de naleving van de leeftijdsgrens is het verboden om mystery guests in te zetten voor het opleggen van boetes. Dit wordt gezien als uitlokking. De gemeente Katwijk voert om deze reden controles uit met mystery guests, waar geen consequenties aan verbonden zijn. Over deze manier van controleren is overleg met de horecaondernemers, die toestemming hebben gegeven voor deze vorm van controle. Met de mysteryguests wordt voornamelijk de naleving van de toegangsleeftijd gecontroleerd.

•

Sluitingsbeleid ex artikel 13b Opiumwet Het sluitingsbeleid ex artikel 13b Opiumwet beschrijft het beleid van de gemeente Katwijk voor de sluiting van woningen en cafés voor een bepaalde tijd, nadat er in het betreffende pand handel in verdovende middelen is geconstateerd. Het doel van dit beleid is herhaling van de overtreding te voorkomen en de openbare orde en veiligheid in de omgeving van het betreffende pand te herstellen.

Bijlage 3

Achtergrondinformatie Platform en Stichting Kocon

Platform Kocon

Het Platform Kocon is in 1992 opgericht vanwege de drugsproblematiek in Katwijk. Het Platform is een samenwerkingsverband van lokale en regionale organisaties die werken op het gebied van verslavingspreventie, verslavingszorg en maatschappelijk herstel of hiermee raakvlakken hebben. De activiteiten worden lokaal ontwikkeld en ingezet. Dit kan een aanvulling zijn op het ‘basispakket’ zoals aangeboden door de GGD HM, Brijder Preventie en De Brug óf als alternatief omdat de genoemde organisaties bijvoorbeeld onvoldoende capaciteit en middelen hebben voor uitvoering. Het gaat om projecten en activiteiten op het gebied van: - Onderzoek voor het ontwikkelen en bijstellen van lokaal beleid. - Preventie en handhaving om het gebruik van riskante genotmiddelen te ontmoedigen, terug te dringen of te stoppen. - Nazorg en maatschappelijk herstel van ex-verslaafden en/ of ex-gedetineerden, daklozen en andere kwetsbare doelgroepen. Indien wenselijk initieert, ontwikkelt en implementeert het Platform zelf activiteiten 34. De gemeente Katwijk is als subsidieverstrekker direct betrokken bij de activiteiten van het Platform. Samenstelling Platform Kocon

De Platformleden komen regelmatig bij elkaar voor afstemming en uitwisseling van signalen vanuit de verschillende organisaties. Een Katwijkse huisarts, Hans Moolenburgh, fungeert als onafhankelijk voorzitter van het Platform. Aan de Platformvergaderingen nemen medewerkers deel van: - GGD- Hollands Midden Politie, Eenheid Den Haag De Brug Midden Nederland - De Binnenvest - Gemeente Katwijk Brijder Preventie Stichting Welzijnskwartier - GGZ Duin- en Bollenstreek Huisartsen -` WMO-Adviesraad Katwijk Diverse projecten werkgroepen bereiden de activiteiten voor en zorgen voor uitvoering. Op uitnodiging van het Platform nemen ook medewerkers van andere organisaties deel aan de Platformvergaderingen of de werkgroepen, waaronder: vrijwilligers, het CJG Katwijk, Bureau Jeugdzorg Rijnland, Kattuk.nl, de advocatuur, Algemeen Maatschappelijk Werk, de Voedselbank Katwijk en de Binnenvest. Daarnaast zijn er diverse overleg- en samenwerkingsverbanden met externe organisaties zoals DHW Support, STAP, TNO, Trimbos en verschillende universiteiten. Overleg, coördinatie en afstemming

Samenwerken betekent informatie uitwisselen, afstemmen, plannen maken, adviezen uitbrengen en natuurlijk regelmatig overleg. Dit gebeurt maandelijks tijdens de Platformvergadering èn in de verschillende projecten werkgroepen. De coördinatie van de activiteiten wordt uitgevoerd door de voorzitter (Hans Moolenburgh), vice voorzitter (Aafke van Rhijn) en de secretaris (Thea Guijt) van het Platform. Zij sturen aan, plannen vergaderingen, versturen uitnodigingen en stellen verslagen, subsidieaanvragen en activiteitenplannen op en verzorgen de rapportages, publiciteit en correspondentie. Het Platform heeft een kantooren vergaderruimte in Huize Callao in Katwijk. Activiteiten Platform Kocon

Het Platform voert activiteiten uit in overleg met betrokken organisaties en gemeentelijke afdelingen. Ook vrijwilligers werken hieraan mee, zoals de mentoren van het Project Reïntegratie. Hierbij spelen afstemming met andere activiteiten, de beschikbaarheid en inzet van mensen èn de actualiteit een rol. De voorzitter

34 Activiteiten ontwikkeld vanuit het Platform zijn o.a.: het Project Maatschappelijke Integratie (PMI) later opgenomen in het reguliere aanbod van het Jongeren Preventie Project (JPP), het Project Reïntegratie en het Project Broodnodig, later overgenomen door het Algemeen Maatschappelijk Werk. Activiteitenplannen en verslagen zijn te vinden op www.kocon.nl.

35 35

en de secretaris zorgen voor de coördinatie en terugkoppeling naar het Platform. Tijdens het reguliere overleg met de wethouder brengen de voorzitter (Nico van der Stel) en de penningmeester (Leen van Rijn) van Stichting Kocon verslag uit over de voortgang en vindt uitwisseling en afstemming plaats. Werkgebied

De activiteiten van het Platform Kocon richten zich op de inwoners van de gemeente Katwijk (1 januari 2014: 62.481 inwoners). Financiering activiteiten Platform

Stichting Kocon ontvangt subsidie van de gemeente Katwijk en subsidies vanuit de Doeluitkering (via centrumgemeente Leiden). Fondsen en giften worden gebruikt voor extra activiteiten en/of het Noodfonds van Stichting Kocon. Dit Noodfonds voorziet waar mogelijk in financiële hulp bij acute situaties zoals huisuitzettingen. Het gaat veelal om gezinnen die een beroep doen op de Voedselbank Katwijk, het Project Broodnodig of Grip op de Knip Katwijk. Vanuit een groot aantal organisaties doen medewerkers mee in de verschillende werk- of projectgroepen van het Platform. Deze (personele) inzet wordt niet apart doorberekend wanneer de eigen organisatie op dit gebied een inspanningsverplichting heeft of duidelijk gebaat is bij deze vorm van samenwerking. Een aantal medewerkers voeren specifieke taken uit voor het Platform; zij zorgen voor de coördinatie, ontwikkeling èn uitvoering van activiteiten. Voor deze aanvullende diensten vanuit de GGD HM, Welzijnskwartier en De Brug ontvangt Kocon subsidie van de gemeente Katwijk. Het Project Reïntegratie wordt voor het grootste deel gefinancierd door de gemeente Leiden vanuit de Doeluitkering OGGZ en Ambulante Verslavingszorg en Maatschappelijke Opvang. In 2015 bestaat de personele inzet, de medewerkers van Kocon, uitgedrukt in uren per week, uit: - 38 uur ondersteuning en coördinatie (secretaris) en 6 uur administratieve ondersteuning vanuit Welzijnskwartier - 30,25 uur aanvullende diensten voor beleidsadvisering en activiteiten verslavingspreventie door twee GVO-medewerkers van de GGD-HM - 24 uur casemanagement en 2 uur administratieve ondersteuning voor het Project Reïntegratie vanuit De Brug - 28 uur voor de trajectbegeleiding van de Pilot nazorg ex-gedetineerden vanuit Welzijnskwartier Stichting Kocon

De Stichting Kocon is als rechtspersoon van het Platform Kocon verantwoordelijk voor het inhoudelijke en financiële beheer van de subsidiegelden van de gemeente Katwijk en centrumgemeente Leiden. Het bestuur dient ook de aanvragen in voor donaties en financiële ondersteuning vanuit fondsen en sponsors en beheert de giften van organisaties en particulieren. Het bestuur van Stichting Kocon is de formele gesprekspartner van de gemeente Katwijk. Naamgeving Platform Kocon

De activiteiten van het Platform zijn gebaseerd op samenwerking en het werkmodel ‘Kocon’ 35. Dit is geen kant-en-klaar programma, het is een aanpak waarin de drie ontwikkelingsstadia van een vlinder (rups, cocon en vlinder) symbool staan voor de onderdelen preventie, zorg en maatschappelijk herstel. De naam ‘Platform Verslavingszorg Katwijk’ is in 2004 gewijzigd in ‘Platform Kocon’. Dit gebeurde op verzoek van vrijwilligers en deelnemers, omdat zij het vervelend vonden om bijvoorbeeld post te ontvangen met een verwijzing naar verslavingszorg. Het ging hierbij bijvoorbeeld om de deelnemers van het Project Reïntegratie die een nieuwe start willen maken ná behandeling voor hun verslaving. Naast de activiteiten die beschreven staan in dit Activiteitenplan, richt Kocon zich ook op andere aandachtsvelden zoals armoede (Noodfonds), daklozenproblematiek en financiële problemen (Project Broodnodig). Voor deze ‘maatschappelijke vraagstukken’ wordt vanuit Kocon waar nodig/ wenselijk aparte initiatieven gestart en onder de aandacht gebracht van bijvoorbeeld het gemeentebestuur. 35 Kocon: een Katwijks model. Platform Verslavingszorg Katwijk. Januari 1999

Callaoweg 1 2223 AS Katwijk Contactpersoon Kocon: Thea Guijt Telefoon 071- 401 52 16 E-mail: [email protected] Website: www.kocon.nl

Activiteitenplan 2015

Recommend Documents