AANBESTEDINGSWET WEER OP DE SCHOP PROF. DR. JAN TELGEN FACTO CONGRES BREUKELEN, 17 NOVEMBER 2014

AANBESTEDINGSWET WEER OP DE SCHOP PROF. DR. JAN TELGEN FACTO CONGRES BREUKELEN, 17 NOVEMBER 2014

MIJN VOORONDERSTELLINGEN

 U weet wat aanbesteden is  U kent globaal de huidige aanbestedingsregels  U wilt zich voorbereiden (mentaal – strategisch) op wat er komt

Wat gaat er veranderen?

Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

2

AGENDA

 Waarom een nieuwe aanbestedingswet?  Hoofdlijn van verandering  Ruimte voor nationaal beleid  EMVI is geen EMVI meer  Let op bij EMVI: praktijk versus wettekst  Percelen combineren  Meer onderhandelen?  Nog steeds open …


17-11-2014

3

WAAROM EEN NIEUWE AANBESTEDINGSWET?

Aanbestedingswet weer op 17-11-2014 de schop 4

WAAROM EEN NIEUWE AANBESTEDINGSWET?

 Nieuwe Europese richtlijn – april 2014  Nederland moet dat in eigen wet omzetten per april 2016  Maar we hebben toch net nieuwe wet (Aanbestedingswet 2012)?  Is van april 2013  Uitvloeisel “bouwfraude”: belofte van der Hoeven  Geen enkele Europese noodzaak daarvoor  Nut werd destijds al betwijfeld (2 maal anders in korte tijd, etc.)


17-11-2014

5

HOOFDLIJN VAN VERANDERING

Aanbestedingswet weer op 17-11-2014 de schop 6

HOOFDLIJN VAN VERANDERING

Oude EU richtlijnen (tot en met 2004) gebaseerd op marktdenken:  Doel: realisatie interne markt  Via meer concurrentie in aanbestedingen  Levert Besparingen Nieuwe EU richtlijn is gebaseerd op kwaliteit samenleving:  Doel: realiseren maatschappelijke doelstellingen  Via inhoudelijke aanpassingen in aanbestedingen  Levert maatschappelijke waarde


17-11-2014

7

DIRECT GEVOLG HOOFDLIJN

 Maatschappelijke waarde kan een brede inhoud hebben: duurzaamheid, social return, innovatie, klimaat verandering, gezondheid, etc.

 Kan terug keren in eisen (uitvoeringsbepalingen), maar ook in selectie criteria (wie mag offerte uitbrengen) en gunningscriteria (wie wint)  Dan is EMVI (werken met meer criteria) bijna altijd nodig


17-11-2014

8

RUIMTE VOOR NATIONAAL BELEID

NEDERLAND GOED IN WERELD CORRUPTIE INDEX


17-11-2014

10

MAAR: 2013 EUROBAROMETER SURVEY ON CORRUPTION:

 (45 %) of the Europeans interviewed believe that bribery and the abuse of positions of power for personal gain are widespread among officials awarding public tenders.

 The countries where respondents are most likely to think that there is widespread corruption among officials awarding public tenders include the Czech Republic (69 %), the Netherlands (64 %), Greece (55 %), Slovenia (60 %), Croatia (58 %) and Italy (55 %).  Countries with the most consistent positive perceptions of officials in this area include Denmark (22 %), along with Finland (31 %), Ireland (32 %), Luxembourg (32 %) and the UK (33 %).


17-11-2014

11

WEINIG AANBESTEDINGEN IN TED VANUIT NEDERLAND

Bron: OECD, 2009 Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

12

RUIMTE VOOR NATIONAAL BELEID

Op heel veel punten stelt de richtlijn: “de lidstaat mag beslissen”  Is een gevolg van compromissen Bijvoorbeeld:  Invoeren innovatief partnerschap als extra procedure  Regels voor 2B procedures invoeren  Aanbesteding autoriteit instellen  EMVI verplicht stellen voor bepaalde inkooppakketten  Etc. Ik ben benieuwd naar beleid EZ Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

13

EMVI IS GEEN EMVI MEER

EMVI IS GEEN EMVI MEER

EMVI was één van de twee opties:  Laagste prijs

EMVI Gunning

 EMVI

Laagste prijs

EMVI wordt de enige acceptabele methode  Maar de structuur verandert:

Beste prijs-kwaliteit verhouding EMVI Laagste prijs Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

15

LET OP BIJ EMVI PRAKTIJK VERSUS WETTEKST

IN DE PRAKTIJK IS WFS ONZE STANDAARD METHODE Criteria

gewicht prestatie in OFFERTES

score * gewicht

Totaal score Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

17

ZO GEBEURT HET IN DE PRAKTIJK WEIGHTED FACTOR SCORE (WFS)

 Gunningscriteria prijs en kwaliteit  Offertes worden gescoord:  Punten voor prijs (vermenigvuldigd met gewicht)  Punten voor kwaliteit (vermenigvuldigd met gewicht)  Punten optellen  Meeste punten wint Heet officieel: gewogen factor score of weighted factor score (WFS)


17-11-2014

18

VERBIND PUNTEN MET DEZELFDE TOTAAL SCORE

price

B

Zelfde totaal score voor alle offertes op deze lijn

A quality Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

19

WFS IN EEN KLEIN BEETJE ALGEBRA

Totaal score = punten voor kwaliteit + punten voor prijs Een zekere totaal score C kun je krijgen door allerlei combinaties van prijs en kwaliteit (is de aangegeven lijn):  Meer kwaliteit levert meer punten  Minder prijs levert meer punten (dus een min teken) C = A* kwaliteit – B * prijs Met wat algebra: B*prijs = -C + A* kwaliteit

of

prijs = -C/B + (A/B) *kwaliteit

Voor verschillende C krijg je verschillende groene lijnen Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

20

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN WFS

price

quality Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

21

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN WFS

price


17-11-2014

22

DE TEKST VAN DE RICHTLIJN ARTIKEL 67 LID 2

 De economisch meest voordelige inschrijving uit het oogpunt van de aanbestedende dienst wordt vastgesteld op basis van de prijs of de kosten, op basis van kosteneffectiviteit, zoals de levenscycluskosten, overeenkomstig artikel 68, waarbij onder meer de beste prijs-kwaliteitverhouding in aanmerking kan worden genomen, te bepalen op basis van criteria, waaronder kwalitatieve, milieu- en/of sociale aspecten, die verband houden met het voorwerp van de betrokken opdracht


17-11-2014

23

DE TOELICHTING OVERWEGING NR 90

. Uitdrukkelijk moet worden bepaald dat bij het vaststellen van de economisch meest voordelige inschrijving de beste prijskwaliteitsverhouding bepalend is


17-11-2014

24

PRIJS – KWALITEIT VERHOUDING

 Verhouding is quotiënt (delen door)  (in het Engels: price to quality ratio)  Ook letterlijk:  kwaliteit per prijs eenheid  Kwaliteitspunten gedeeld door totaal prijs  Levert: kwaliteitspunten per Euro  Beste (meeste) wint


17-11-2014

25

VALUE FOR MONEY

 VFM is:  Punten toekennen aan alle andere (kwaliteit) criteria  Prijs als prijs (hoef je dus niet te scoren)  Delen kwaliteitspunten door prijs  Geeft kwaliteit per Euro (letterlijk: Value for Money)  Beste wint  Is standaard methode in letterlijke tekst van EU richtlijn:  Prijs-kwaliteitsverhouding  Price to quality ratio


17-11-2014

26

VERBIND PUNTEN MET DEZELFDE TOTAAL SCORE

price

B

Zelfde totaal score voor alle offertes op deze lijn


17-11-2014

27

EEN KLEIN BEETJE ALGEBRA

Prijs / Kwaliteit = C Kun je omzetten in Prijs = C * Kwaliteit

En voor verschillende C heb je verschillende rode lijnen


17-11-2014

28

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN VFM

price


17-11-2014

29

VERSCHILLENDE TOTAAL SCORES IN VFM

price

Betere totaal score


17-11-2014

30

WAT IS HET VERSCHIL?

ER KAN EEN ANDERE WINNAAR UITKOMEN: VERGELIJK A EN B OF C EN D

price

D

B C


17-11-2014

31

CONCLUSIE

 Is het erg?  In de praktijk:  Als je duidelijk maakt wat je gaat doen: geen probleem  Als je het open laat: men kan aanvechten …..!  Juridisch:  De richtlijn (wet?) zegt het een en jij doet iets anders?  Ierts voor de aanbestedende dienst? Voor de lidstaat?


17-11-2014

32

PERCELEN COMBINEREN

WAT ZEGT DE RICHTLIJN ? ARTIKEL 46 LID 2 EN 3

 De aanbestedende diensten mogen, zelfs indien er inschrijvingen mogen worden ingediend voor meer of alle percelen, het aantal aan één inschrijver te gunnen percelen beperken, mits het maximumaantal percelen per inschrijver in de aankondiging van de opdracht …. is aangegeven.  De lidstaten kunnen bepalen dat, indien meer dan één perceel aan dezelfde inschrijver kan worden gegund, de aanbestedende diensten opdrachten kunnen gunnen voor een combinatie van percelen of voor alle percelen, wanneer zij in de aankondiging van de opdracht …. hebben gespecificeerd dat zij zich daartoe de mogelijkheid voorbehouden en aangeven welke percelen of groepen van percelen kunnen worden gecombineerd. Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

34

CONDITIONEEL INKOPEN

 Condities/voorwaarden verbinden de percelen aan elkaar:  Gunning van een perceel is afhankelijk van gunning van andere percelen  (offertes zelf zijn niet conditioneel)  Voorbeelden van condities/voorwaarden: •

Max X percelen naar 1 aanbieder (beperken afhankelijkheid)

•

Max Y aanbieders die iets winnen (wil niet te veel leveranciers hebben)

•

Als een aanbieder perceel A wint dan mag hij niet B winnen

•

Etc.


17-11-2014

35

VOORBEELD VAN CONDITIONEEL INKOPEN

 3 aanbieders voor 3 percelen  Gunnen op laagste prijs  Maar we willen maar maximaal 2 leveranciers


17-11-2014

36

DE GUNNING

 Zonder conditie

 Met conditie


17-11-2014

37

IN DE PRAKTIJK

 Niet zo simpel uit te rekenen: al bij een paar condities en veel percelen niet meer met de hand te doen  Standaard software is beschikbaar (LP, IP)

 Toepassing stelt (hoge) eisen  Gebruikelijke praktijk in private sector (Heineken, Unilever, Philips, Imtech, DSM) met honderden percelen en tientallen condities

 Ook conditionele biedingen van aanbieders hanteerbaar, bijv. o Andere prijs bij combinaties van percelen o Maximum aantal percelen  Dan gespecialiseerde software Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

38

MEER ONDERHANDELEN?

MEER ONDERHANDELEN?

Overweging 42:  De aanbestedende diensten hebben grote behoefte aan extra flexibiliteit die ruimte biedt om een aanbestedingsprocedure te kiezen die voorziet in onderhandelingen


17-11-2014

40

MEER ONDERHANDELEN? ARTIKEL 26 LID 4:

De lidstaten kunnen bepalen dat de aanbestedende diensten in de volgende gevallen gebruik kunnen maken van een mededingingsprocedure met onderhandeling of een concurrentiegerichte dialoog: a) met betrekking tot werken, leveringen of diensten die aan een of meer van de volgende criteria voldoen: i.

er kan niet worden voorzien in de behoeften van de aanbestedende dienst zonder aanpassing van gemakkelijk beschikbare oplossingen;

In het Engels: niet “of the shelf”


17-11-2014

41

NOG STEEDS OPEN ……..

NOG STEEDS OPEN

Verplicht:  Vermelden gunningscriteria  En hun gewicht Maar niet:  Score methodiek Kan tot vervelende gevolgen leiden


17-11-2014

43

ZO MAAR EEN AANBESTEDING ….

Inkoop van bedrijfswagens: 

Specificaties gegeven



Gunning criteria en hun gewichten: prijs 4x zo belangrijk





Prijs

80%



Levertijd

20%

De aanbiedingen:


17-11-2014

44

DE BEOORDELING ….



Prijs

80 punten bij $ 0,



Levertijd

20 punten bij 0 weken, 0 punten bij 20 weken

0 punten bij $ 80.000

Het is niet het gewicht alleen dat het belang van een criterium bepaalt: belang = gewicht X score Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

45

WAT IS ER AAN DE HAND ….?

 Score graphs kunnen alles duidelijk maken  Per criterium  Prestatie op criterium horizontaal  Punten verticaal Suggestie:  kijk eens wat er verandert als je 0 punten krijgt bij $ 20.000  Of bij € 1.000.000

We kunnen dus iedereen laten winnen! zelfs als de gewichten gegeven zijn Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

46

EEN NOG VEEL BELANGRIJKER LES !



Bedenk dat bids 1 and 2 van dezelfde aanbieder kunnen zijn



Ook de aanbieder moet kiezen welk bod hij inlevert.



Zonder kennis van de scoringsmethode is het een blinde gok voor de aanbieders waaraan jij de voorkeur geeft



Wat betekent dat jij mogelijk niet het voor jou beste bod krijgt

Dus levert het weg houden van de scoringsmethode jou mogelijk / waarschijnlijk slechtere aanbiedingen op. Met het weghouden van de scoringsmethode schiet je dus in je eigen voet

Dat is niet professioneel inkopen! Aanbestedingswet weer op de schop

17-11-2014

47

ZELF BEREKENEN TOTAAL SCORE

Je kunt alle aanbieders zelfs de hele score matrix aanbieden om door hen te laten invullen: 

Internet – website



Als Excel file

Dan kunnen aanbieders echt zo goed mogelijk op jouw wensen inspelen.

Dat vereist wel dat je als inkoper van te voren duidelijk aan moet geven hoe je ieder criterium waardeert (score graphs)


17-11-2014

48

CONTACT GEGEVENS

Prof. dr. Jan Telgen Universiteit Twente [email protected] 06 53 18 69 58


17-11-2014

49

AANBESTEDINGSWET WEER OP DE SCHOP PROF. DR. JAN TELGEN FACTO CONGRES BREUKELEN, 17 NOVEMBER 2014

Recommend Documents