ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ZORGINKOOP MET DE MENSELIJKE MAAT ALMELO, 25 NOVEMBER 2013

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ZORGINKOOP MET DE MENSELIJKE MAAT ALMELO, 25 NOVEMBER 2013

AGENDA

§  Attentiepunten §  Inkopen van zorg §  Enkele modellen §  Met voor- en nadelen

Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

2

ATTENTIEPUNTEN


25-11-2013

3

HET GAAT OM NIEUWE “PRODUCTEN” §  Bedoeling van decentralisatie is niet alleen verschuiving §  Maar ook inhoudelijk anders werken §  “Nieuwe stijl” §  “Kanteling” §  Betekent dat nieuwe “producten” ontwikkeld moeten worden §  Op maat van individuele cliënt §  Geen individuele rechten, maar gemeente moet compenseren §  Vanuit heel andere filosofie: §  wat kan cliënt (en zijn omgeving) nog wel? §  In plaats van: wat kan cliënt niet? Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

4

ENORME OPGAVE

§  Nieuwe ‘producten’ ontwikkelen in een nieuwe verhouding §  Terwijl kennis / ervaring ontbreekt §  bij vragers (gemeenten) :kennis van de inhoud §  bij aanbieders: ervaring als commercieel aanbieder En dat: §  terwijl er giga-contracten boven de tafel zweven …… §  En de totaal omzet stevig (ca. 25%) afneemt, en aanbieders dus moeten vechten om te overleven §  En in een tijd van gemeentelijke verkiezingen


25-11-2013

5

LET OP: SUBSTITUTIE IS EEN ESSENTIEEL ASPECT

Substitutie (andere aanpak) is de bedoeling van de decentralisatie. Maar substitutie kan ook financiële problemen aanbieders oplossen! Substitutie uit: §  Met andere terreinen – financiers : AWBZ, ZVW, WMO §  Binnen de gemeente: WMO, Bijstand, onderwijs, welzijn Substitutie in: §  Hoofdaannemer – onderaannemer (multi-problematiek) §  Toegang en maken plan (inhoud) Dat kan ook gevolgen hebben voor inhoudelijke kwaliteit Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

6

LET OP: GEMEENTE IS MONOPSONIST EN DAT BRENGT EEN BELANGRIJKE VERANTWOORDELIJKHEID MET ZICH MEE

§  De gemeente is weldra vrijwel de enige vrager op de markt van “Zorg en Welzijn”: monopsonie §  Door haar optreden bepaalt de gemeente welke en hoeveel aanbieders op termijn overleven en welke niet §  De gemeente bepaalt de marktordening! §  Die verantwoordelijkheid moet zeer serieus genomen worden: §  Bepaalt de mogelijkheden voor de gemeente (op termijn) §  Bepaalt vele andere zaken (innovatie, kostprijsontwikkeling, toetreding, etc.)


25-11-2013

7

ENKELE MODELLEN


25-11-2013

8

INKOOP VAN ZORG – DE MOGELIJKHEDEN

Vele varianten: 1.  2.  3.  4.  5.  6. 

Doorgaan cf. AWBZ Veilen van probleem situatie (Stipter) Integreren met indicatie Wijkgericht contracteren Regisseursmodel Wijkteams


25-11-2013

9

1. DOORGAAN CF AWBZ (BELEIDSARM INVOEREN)

Gemeenten doen wat het zorgkantoor deed: “AWBZ’tje spelen” §  Lekker makkelijk, nog even aanzien §  Past niet in filosofie Wmo §  Mist kansen inhoudelijk (kanteling, vernieuwing) §  En is financieel niet haalbaar (25% korting?) §  25% van € 80 miljoen is € 20 miljoen per jaar §  Ieder jaar weer elders besparen? §  Kan hoogstens tijdelijk als terugval als gemeente nog niet klaar is §  Bijv. gebruiken contracten zorgkantoor Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

10

2. VEILEN VAN PROBLEEMSITUATIE HET STIPTER MODEL

§  Gemeente voert keukentafelgesprek §  Beschrijft probleemsituatie (anoniem) §  Probleem komt op besloten website §  Gekwalificeerde aanbieders mogen bieden: plan en prijs §  Al dan niet in combinatie van aanbieders §  Aanbieder heeft dus regie over uitvoeren plan §  Gemeente kiest samen met cliënt


25-11-2013

11

VEILING MODEL VOOR- EN NADELEN

Voordelen: §  Aanbieder bepaalt plan / aanpak §  Veiling zorgt voor goede prijs / prestatie verhouding §  Client mag kiezen §  Administratief makkelijk Nadelen: §  Loskoppelen van probleem en plan? Kun je een goed plan maken als je niet zelf de intake hebt gedaan? §  Per gezin een veiling? §  Combinatie van aanbieders? Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

12

3. INTEGRATIE MET INDICATIE

Wijs per cliënt een aanbieder aan: Laat aanbieder bepalen wat er moet gebeuren (á la Buurtzorg) §  Aanbieders/zorgverleners weten het beste wat de cliënt nodig heeft §  Beter dan indicatie §  Zitten er het diepst in §  Zijn er bij als situatie verandert §  Zien effecten


25-11-2013

13

INTEGREREN MET INDICATIE VOOR- EN NADELEN

Voordelen: §  Bespaart indicatie §  Mogelijkheid tot optimale professionele invulling Nadelen: §  Hoe voorkom je overconsumptie? §  En budget beheersing §  Alleen op basis van vertrouwen?


25-11-2013

14

4. WIJKGERICHT CONTRACTEREN

Per wijk / stadsdeel / buurt: §  Budget overhevelen naar aanbieder §  Moet een redelijk grote aanbieder zijn om brede scope aan zorg te kunnen leveren en regelen §  Heeft dan de vrijheid om binnen dat budget alles te regelen §  Populatie gebonden bekostiging §  Uitzondering voor bijzondere gevallen


25-11-2013

15

WIJKGERICHT CONTRACTEREN VOOR- EN NADELEN

Maximale ruimte voor professionele uitvoering Maar: §  Hoe te bewaken? §  Substitutie in en substitutie uit §  Zorgweigering §  Omgang met onderaannemers (volume en inhoud) §  Hoe kwaliteit bewaken §  Hardheid budget? §  Resulterende marktordening ? (monopsonie)


25-11-2013

16

5. REGISSEURSMODEL

Uitgangspunten: §  Ondersteuningsplan is centraal in beheersing kosten §  Groot aantal (>100) vaste vooraf gecontracteerde interventies §  Daarmee wordt plan gemaakt §  Gemeente leidend: maken plan via regisseur samen met cliënt §  Keuzevrijheid voor de cliënt §  Uitvoering door aanbieders §  Waarbij regisseur aanwezig blijft (á la gezinscoach)


25-11-2013

17

REGISSEURSMODEL

Gemeente

2. Individuele ondersteuning Raamcontracten

Aanbieder A

Controle

Interventies

Cliënt

Aanbieder B

1

Aanbieder B

2

Aanbieder C

3

Aanbieder A

1. Algemene voorzieningen / welzijn

Regisseur

Eigen kracht Sociale context Vrijwilligers Verenigingsleven Voorzieningen

MO-plan

Etc.

Regisseursmodel


25-11-2013

18

AANBIEDERS IN HET REGISSEURSMODEL

Raamovereenkomsten per interventie/arrangement §  Met een of meer aanbieders §  Raamovereenkomsten leggen voorwaarden vast §  Maar garanderen geen omzet Extra/nieuwe interventies en arrangementen kunnen eenvoudig ingepast worden §  Prikkel voor innovatie door aanbieders §  Mogelijkheid om zich te onderscheiden §  Kan geïntegreerd met algemene voorzieningen


25-11-2013

19

REGISSEURSMODEL VOOR- EN NADELEN

Voordelen: §  Één regisseur per gezin §  Past op alle deelterreinen van het sociaal domein: integrale aanpak Nadelen: §  Regisseur is cruciaal: kwaliteit? §  Onzekerheid voor aanbieders


25-11-2013

20

KEUZES IN HET REGISSEURSMODEL

§  Wie levert regisseurs? §  Gemeente §  Aanbieders §  Combinatie? §  Macht van de regisseur? §  Hoeveel doet regisseur zelf?


25-11-2013

21

6. WIJKTEAMS COMBINATIE VAN REGISSEURSMODEL EN WIJKGERICHT WERKEN

§  Wijkteam bestaat uit: §  Medewerkers gemeente §  Medewerkers algemene voorzieningen (“rechts” in het regisseursmodel) §  Evt. wijkverpleegkundige (ZVW, AWBZ) §  Maar niet uit aanbieders “links” §  Opstellen ondersteuningsplan gebeurt door wijkteam §  Veelal één lid van wijkteam §  Met onderlinge ondersteuning §  geen vaste vooraf gecontracteerde interventies (zoals in regisseursmodel) Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

22

WIJKGERICHT WERKEN IETS ANDERS DAN WIJKGERICHT CONTRACTEREN

Wijkgericht werken is in veel gevallen zinvol: §  Efficiency §  Herkenbaarheid §  Creatieve oplossingen (bijv. cliënten onderling) Vooral in: §  Algemene voorzieningen zijn meestal al wijkgericht


25-11-2013

23

SOCIALE WIJKTEAMS VOOR- EN NADELEN

Voordelen: §  Wijkteam kan zelf veel doen (1e lijn) §  Betrekken “rechterkant” gebeurt automatisch §  Voor mono-problematiek mogelijk wijkgericht contracteren §  Pas na intake door regisseur/wijkteam §  Daar is risico van onderaannemers niet aanwezig Nadelen: §  Waak voor eigen “indicaties” door aanbieders §  Wie beoordeelt leden wijkteam? §  Ontstaan overlegcultuur Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

24

INKOOPMODELLEN IN RELATIE TOT DE MENSELIJKE MAAT Bij alle genoemde inkoopmodellen kan de Menselijke maat worden uitgevoerd. Echter, het regisseursmodel regelt de inkoop op interventieniveau en niet op aanbiedersniveau. Daarom zou je als gemeente bij de raamcontracten kunnen aangeven dat de aanbieders de Menselijke maat moeten uitvoeren. De scores van alle aanbieders kunnen gebenchmarkt worden en geven inzicht in het effect dat een aanbieder heeft op de autonomie, eigen kracht en verbondenheid van haar cliënten. De scores uit de benchmark zijn dan structureel onderwerp van voortgangsen evaluatiegesprekken met de contractant.


25-11-2013

25

VOORWAARDEN ALGEMEEN


25-11-2013

26

VOORWAARDEN - ALGEMEEN

Essentie van transitie: integreren / ontschotten §  Eén gezin / één cliënt / één plan (algemeen aanvaard) §  Breed inzetten: jeugd/begeleiding/schuldhulp/HH/wonen/etc §  Evt. zelfs uitbreiden naar aanpalende terreinen ZVW/AWBZ/etc. 1.  Kan alleen als alles in gemeente in hetzelfde model is ingebed: Jeugdzorg, Begeleiding, Verzorging, Hulp bij het Huishouden, etc. 2.  Samenwerken tussen gemeenten kan alleen als iedere gemeente zelfde model hanteert Zorginkoop door gemeenten

25-11-2013

27

CONTACTGEGEVENS

Prof.dr. Jan Telgen Universiteit Twente Postbus 217 7500 AE Enschede [email protected] 06 53 18 69 58


25-11-2013

28

ZORGINKOOP DOOR GEMEENTEN PROF. DR. JAN TELGEN ZORGINKOOP MET DE MENSELIJKE MAAT ALMELO, 25 NOVEMBER 2013

Recommend Documents