17-6-2014
Zorginkoop VVT Jelle van Netten Manager Financiën & Informatievoorziening van Zorgbalans 17 juni 2014, Voorjaarsvergadering NVvA 1
Zorginkoop VVT
Inhoud Presentatie 1. 2. 3. 4.
De AWBZ Uitvoering AWBZ Zorginkoop 2014 Toekomst zorginkoop
Zorginkoop VVT 2
1. De AWBZ (I) Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten: langdurige onverzekerbare zorg (care) Intramurale Verpleging en Verzorging € 8,4 mld Gehandicaptenzorg (GHZ) € 5,3 mld Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) € 1,6 mld Extramurale zorg € 4,1 mld Dagbesteding € 1,1 mld Kapitaallasten (m.n. huisvesting) € 2,0 mld Persoonsgebonden budget (PGB) € 2,4 mld Overig € 3,1 mld Totaal AWBZ € 28 mld
Zorginkoop VVT 3
1
17-6-2014
1. De AWBZ (II)
AWBZ € Stevige budgetkortingen!
WLZ
WMO
ZvW
Zorginkoop VVT 4
1. De AWBZ (III)
Zorginkoop VVT 5
1. De AWBZ (IV) ZORGBALANS (in € mln) AWBZ Intramuraal VPT Extramuraal Begeleiding
ZVW GRZ Extramuraal
2014 117
2019 77
85 2 24 6
74 3
9
26
9
7 19
WMO
3
Begeleiding
3
Overig TOTAAL
6
5
132
111
Zorginkoop VVT 6
2
17-6-2014
2. Uitvoering AWBZ (I)
32 Zorgkantoorregio’s. Zorgkantoor: grootste zorgverzekeraar is concessiehouder. VWS bepaalt zorgbeleid en financieel totaalkader. NZa verdeelt budget over regio’s en bepaalt maximale prijzen. Zorgkantoor verdeelt regiobudget over zorgaanbieders (zorginkoop). Zorgkantoor ‘onderhandelt’ met zorgaanbieders over hun P, Q en totaalbudget (productieafspraak). CIZ geeft indicatie af zodat zorg gelegitimeerd is. Cliënt kiest zorgaanbieder. Zorgaanbieders verlenen zorg binnen hun productieafspraak.
Zorginkoop VVT 7
2. Uitvoering AWBZ (II) Opdracht Zorgkantoor: Inkopen van voldoende zorg Inkopen van doelmatige zorg Voldoende kwaliteit van zorg Opstellen contracteerbeleid Zorgkantoor heeft zorgplicht, zorginstelling heeft contractuele leverplicht. Steeds grotere zorgvraag en krimpende budgetten leidt tot dilemma. Oplossing: Zorgkantoor wil meer zorg inkopen tegen lagere prijs. Trend: zorgplicht door zorgkantoor doorgeven aan zorginstellingen via doorleverplicht.
Zorginkoop VVT 8
2. Uitvoering AWBZ (III) Zorgkantoor heeft private rechtsvorm, gescheiden van zorgverzekeraar. Zorgkantoor is concessiehouder in regio en dus monopolist met economische machtspositie. Achmea Zorgkantoor geen aanbestedende dienst (Menzis wel) maar vanwege machtspositie wel gehouden tot redelijkheid en billijkheid in precontractuele verhoudingen. Dus verifieerbaar, transparant en non-discriminatoir inkoopbeleid.
Zorginkoop VVT 9
3
17-6-2014
3. Zorginkoop 2014 (I) Stevige kabinetsmaatregelen vanwege betaalbaarheid ouderenzorg: Geen nieuwe instroom lage ZZP’s Kortingen op tarieven en volume thuiszorg Achmea: 2014 = 2013 -/- kortingen (P en Q). Vooral spreadsheetmanagement. Alleen budgetneutrale verschuivingen tussen onderdelen. Geen ruimte voor maatwerk per instelling of regio. Geen meerjarenafspraken.
Zorginkoop VVT 10
3. Zorginkoop 2014 (II) Strak proces: Begin juni lijvig inkoopdocument Zorgkantoor met vaak nieuwe richtlijnen. Enige invloed: tot eind juni vragen stellen door zorginstellingen. NB: geen vraag gesteld betekent geen bezwaar mogelijk. Begin juli Nota van Inlichtingen. Begin augustus offerte indienen. Dus weinig tijd voor reactie of indienen bezwaar op Nota van Inlichtingen. In september inkoopgesprek inclusief reactie op eventueel bezwaar. In oktober contracten afronden. Uiterlijk 1 november productieafspraken indienen bij de NZa.
Zorginkoop VVT 11
3. Zorginkoop 2014 (III)
Zorginkoop VVT 12
4
17-6-2014
3. Zorginkoop 2014 (IV) Nog steeds oneens met Zorgkantoor. En dan? Indienen offerte is akkoordverklaring met alle eisen en regels Zorgkantoor. Tekenen van overeenkomst moet zonder enig voorbehoud. Nog twee mogelijke routes: Eenzijdige indiening bij NZa: zeer onvoordelige en dus prohibitief Rechter: in praktijk weinig kans van slagen vanwege vrijheid Zorgkantoor opstellen eigen regels en openbreken andere productieafspraken
Zorginkoop VVT 13
3. Zorginkoop 2014 (V) Herschikking: In derde kwartaal lopende jaar herschikking regiobudget: bestemmen van vrijval, reservering en groeiruimte. Gerealiseerde productie in eerste maanden is basis: zodanig herschikken dat vraag en aanbod beter matchen. Ook spreadsheetmanagement, vrijwel geen inbreng zorginstelling.
Zorginkoop VVT 14
3. Zorginkoop 2014 (VI) Wie is onze klant? Zorgkantoor of cliënt? Zorgkantoor? Bepaalt tarieven (P) en ingekochte hoeveelheid (Q) en dus budget van de zorginstelling. Wie betaalt, bepaalt! De cliënt? Daar gaat het toch om? Of is dat slechts product dat Zorgkantoor koopt? Geeft rapportcijfer aan instelling en kan ‘stemmen met de voeten’. In praktijk dus hybride klant: op macroniveau dienen wij het Zorgkantoor, op microniveau de cliënt. Belangen van macro en micro zijn echter vaak verschillend of zelfs strijdig.
Zorginkoop VVT 15
5
17-6-2014
3. Zorginkoop 2014 (VII) Conclusie: Vanwege machtspositie Zorgkantoor geen onderhandelingen. Enige invloed in begin via vragen. Spreadsheetmanagement: Zorgkantoor bepaalt productievolume (Q) en tarieven (P). Nauwelijks ruimte voor maatwerk. Jaarlijks veranderend inkoopbeleid, geen meerjarenafspraken. Kwaliteit speelt hooguit een rol bij kortingen op tarieven. De zorginstelling wikt, maar het Zorgkantoor beschikt!
Zorginkoop VVT 16
3. Zorginkoop 2014 (VIII)
“Zij zijn groot en ik is klein, en da’s niet eerlijk, o nee” Zorginkoop VVT 17
4. Toekomst Zorginkoop (I) Transactiekosten nemen toe tenzij verantwoordingslasten afnemen: Voorheen: AWBZ via Zorgkantoor (2 gesprekspartners) Toekomst: WLZ via Zorgkantoor (2 gesprekspartners) ZVW met alle zorgverzekeraars (5 gesprekspartners) WMO met alle gemeentes in onze regio (9 gesprekspartners)
Zorginkoop VVT 18
6
17-6-2014
4. Toekomst Zorginkoop (II)
ZVW-inkoop net als AWBZ/WLZ spreadsheetmanagement? WMO-inkoop start anders: dialoog met zorgaanbieders. Uitgaan van burger en wat deze wél kan. WMO dwingt tot afstemming tussen gemeenten en zorgverzekeraars vanwege zorgcontinuüm (lichte ondersteuning <-> eerste lijn <-> zware zorg) rondom burger/cliënt: integrale zorg. Breekt WMO oude systeemwereld open?
Zorginkoop VVT 19
4. Toekomst Zorginkoop (III) 8 Gemeenten besteden WMO gezamenlijk aan: meervoudig onderhandse aanbesteding. Wel per gemeente contract afsluiten. Tweejarig contract (2015-2016), later meerjarig. Gemeente benadert alle huidige aanbieders. Vanwege taakstellingen kortingen op P en Q. Aanbieders moeten veranderingen/kanteling laten zien. Aansluiten op algemene voorzieningen gemeente. Integrale zorg WMO/ZVW. Samenwerking is pre.
Zorginkoop VVT 20
4. Toekomst Zorginkoop (IV)
Herstelgericht en verzekerbaar ZVW
Ondersteuning WMO
WLZ Onverzekerbaar Zorginkoop VVT 21
7
17-6-2014
4. Toekomst Zorginkoop (V) Zorgcontinuüm (lichte ondersteuning <-> zware zorg) opgesplitst in drie delen met elk een eigen financiering. WMO: maatschappelijke problematiek voorkomen/oplossen met beperkt budget. Zware gevallen naar ZVW of WLZ. ZVW: verzekeraars willen aantrekkelijke polis met lage premie. WMO moet voldoende afvangen en zware gevallen naar WLZ. WLZ: Geplafonneerd budget voor alleen de zwaarste gevallen, dus strak indiceren. Uitdagingen: Samenwerken of grensconflicten uitvechten? Cliënt (leefwereld) centraal stellen of belang eigen organisatie (systeemwereld) voorop stellen? Zorginkoop VVT 22
4. Toekomst Zorginkoop (VI) Tot slot: Groeiende vraag naar ondersteuning en zorg bij gelijktijdig krimpende budgetten. Vergt transformatie van systeemwereld naar leefwereld. WMO doet eerste stap. Hoe kunnen aanbesteders hun steentje bijdragen?
Zorginkoop VVT 23
Vragen?
Zorginkoop VVT 24
8
17-6-2014
Meer informatie? Jelle van Netten Zorgbalans
Postbus 6166 2001 HD Haarlem T 023 - 8 918 918 25
9
