Wethouder van Bouwen en Wonen
Gemeente Den Haag
M. Norder
Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag
Aan de voorzitter van de Commissie Stedelijke Ontwikkeling en Ruimtelijke ordening
Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk
DSO/2006.1776 - RIS 140419 Doorkiesnummer
070 - 353 2852/353 2966 E-mailadres Aantal bijlagen
4 Datum
19 september 2006 Onderwerp
Voortgangsbericht The Hague World Forum
1.
Inleiding
Den Haag is de vestigingsplaats van een groeiend aantal internationale instellingen op het gebied van vrede en recht. Gerenommeerde instituten als de Carnegie Stichting (Vredespaleis), Europol en het International Criminal Court geven de stad een prominente plaats binnen de internationale gemeenschap. Het bestaande Joegoslavië Tribunaal (International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia), het OPCW (Organisation for the Prohibition of Chemical Weapons), de nieuwe vestiging van Europol en de vernieuwing van het Nederlands Congres Centrum vormen de aanleiding voor het maken van het World Forum. Op 11 januari 2002 heeft de gemeente een koopovereenkomst met Tramwell Crow Nederland Property Project BV (TCN PP) afgesloten over de aandelen van de NV NCC, conform het raadsbesluit 373 (2001). Hierin zijn de afspraken over onder meer de exploitatie van het NCC, de investeringsverplichting van TCN PP, de financiering van TCN PP en de gebiedsontwikkeling van het aanpalende gebied vastgelegd. Op 18 juli 2002 heeft het College van B en W op basis van de koopovereenkomst ingestemd met het verzoek van TCN PP om 50 % van de aandelen NV NCC over te dragen aan Provastgoed BV en om de rechten en verplichtingen als genoemd in de koopovereenkomst over te dragen aan het vennootschap “The Hague World Forum BV’(THWF). Op 13 januari 2004 bent u geïnformeerd (RIS112425) over de uitgangspunten, de financiële en organisatorische afspraken met de Rijksgebouwendienst en THWF voor de nieuwbouwontwikkeling van Europol, een parkeergarage met een expeditievoorziening en de herontwikkeling van het World Forum gebied tot een aantrekkelijke openbare ruimte voor Den Haag.
Postadres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Internetadres: www.denhaag.nl
Telefoon: 070 - 353 2852/353 2966 Fax: 070 - 353 3615
DSO/2006.1776
2
Hierin werd tevens de gemeentelijke bijdrage van maximaal € 2.000.000,00 (prijspeil 1-1-2003) voor de herinrichting van het World Forum vastgesteld. In gezamenlijke opdracht van de gemeente en THWF is door het architectenbureau KCAP bv Architects and Planners (Kees Christiaanse) een ontwikkelingsvisie “World Forum Den Haag”opgesteld. Deze ontwikkelingsvisie is u als bijlage bij bovengenoemde brief van 13 januari 2004 toegestuurd en wordt ter informatie nogmaals bijgevoegd (bijlage 1).
In dit voortgangsbericht wordt informatie gegeven over de voortgang van het The Hague World Forum gebied en de stand van zaken t.a.v. de samenwerkingsovereenkomst ten aanzien van: • Stedenbouwkundige uitgangspunten en juridische- planologische aspecten • Samenwerkingsovereenkomst The Hague World Forum • Stand van zaken ontwikkelingen • - Sloop Statenhal en bodemsanering • - Parkeergarage/expeditie WFCC • - Europol • - Herinrichting openbare ruimte, beheer en onderhoud • - Renovatie en uitbreiding WFCC (voorheen NCC) - Bel Air Hotel • Financiën • Planning • Communicatie 2.
Stedenbouwkundige uitgangspunten en juridisch-planologische aspecten
2.1 Stedenbouwkundige uitgangspunten De laatste jaren zijn in het plangebied rond het Nederlandse Congres Centrum, het gemeentemuseum en het Joegoslavië- Tribunaal verschillende plannen ontwikkeld. Om deze ontwikkelingen in een samenhangend perspectief te plaatsen is in opdracht van de gemeente en THWF in maart 2003 door KCAP een integrale stedenbouwkundige visie voor het gebied gemaakt onder de titel “ontwikkelingsvisie World Forum Den Haag”. De belangrijkste ingrepen zijn hierbij de reconstructie van het NCC-complex, de nieuwbouw van Europol op de plek van de Statenhal en de herinrichting van de openbare ruimte. In het gebied staan een paar karakteristieke gebouwen met een monumentale uitstraling: het gemeentemuseum van architect H.P. Berlage, het NCC- complex van architect J.J.P. Oud en het voormalige kantoor van De Eerste Nederlandsche Verzekeringsmaatschappij van architect A.J. van der Steur, waar nu en het Joegoslavië- Tribunaal is gehuisvest. Tussen deze gebouwen staan meer neutrale en solitaire gebouwen, zoals het OPCW, het KPMG-gebouw, het Golden Tulip Bel Air hotel, het Omniversum, het gebouw Catsheuvel, alsmede een aantal villa’s. De openbare ruimte is met name door de inmiddels gesloopte Statenhal in tweeën gedeeld. Door de sloop van de Statenhal ontstaat de mogelijkheid om een openbare promenade tussen het NCC en de nieuwbouw van Europol te maken (de forumzone) en kan het gebied door deze promenade tot een eenheid worden gesmeed. In de ontwikkelingsvisie World Forum worden de verschillende gebouwencomplexen als ‘ensembles’ gedefinieerd. De gebouwen kunnen zich op deze wijze relatief autonoom ontwikkelen.
DSO/2006.1776
3
De ensembles hebben een dubbele oriëntatie, een aan de straatzijde , waar zich de hoofdtoegangen bevinden, en één aan de forumzijde, waar zich (semi-)publieke relaties met het binnengebied kunnen ontwikkelen. 2.2
Juridisch-planologische aspecten
Het stedenbouwkundige plan van KCAP geeft het planologische kader voor de stedenbouwkundige ontwikkeling van het gebied. Het plan vormt de planologische onderbouwing voor de verleende bouwvergunning voor de parkeergarage annex expeditievoorziening van het WFCC. Het plan van KCAP bevat daarnaast ook de stedenbouwkundige uitgangspunten die in het voorontwerpbestemmingsplan zijn vertaald in randvoorwaarden ten aanzien van het kantoorgebouw van Europol zoals de omvang van het gebouw en de situering van het gebouw ten opzichte van de bebouwde omgeving. Na de totstandkoming van het plan van KCAP is de aanvraag ingediend voor bouwvergunning voor het nieuwe kantoor van Europol. Het kantoorgebouw van Europol voldoet aan het plan van KCAP. Het plan van KCAP is tevens de basis geweest voor het voorontwerpbestemmingsplan "Congresgebouw en omgeving". Derhalve verhoudt het bouwplan van Europol zich op eenzelfde wijze tot het voorontwerpbestemmingsplan als tot plan KCAP. De aanvullende planologische onderbouwing voor de veiligheidsmaatregelen zal worden verwerkt in het voorontwerpbestemmingsplan. De uitwerking van het bestemmingsplan zal geschieden in samenhang met de uitwerking van het masterplan Internationale Zone als onderdeel van de Structuurvisie Den Haag 2020. Daarbij worden tevens te verwachten ontwikkelingen meegenomen rondom enkele bestaande objecten zoals het WFCC. Op het moment van indiening van de aanvraag bouwvergunning is een voorbereidingsbesluit van toepassing. Het van toepassing zijn van een voorbereidingsbesluit betekent dat de beslissing op de aanvraag in beginsel dient te worden aangehouden. De aanhoudingsverplichting kan worden doorbroken en de bouwvergunning kan worden verleend indien het bouwplan voldoet aan het in voorbereiding zijnde bestemmingsplan. Het bouwplan van Europol is op hoofdlijnen in overeenstemming met het in voorbereiding zijnde bestemmingsplan "Congresgebouw en omgeving" zodat de mogelijkheid bestaat de aanhoudingsplicht te doorbreken en de bouwvergunning te verlenen. Overigens wordt het toetsingskader voor het bouwplan in formele zin gevormd door de Bouwverordening van de gemeente Den Haag. 3.
Samenwerkingsovereenkomst Europol/The Hague World Forum
Op 20 januari 2004 is een samenwerkingsovereenkomst inzake WFCC/Europol (bijlage 2, art. 25 lid 2 Gem. wet) afgesloten tussen de gemeente, de Rijksgebouwendienst (RGD) en THWF. In deze overeenkomst zijn afspraken gemaakt over de huisvesting van Europol in dit gebied en over de uitwerking herinrichting van het openbare gebied. Het project omvat de herinrichting van ca. 34.000 m2 openbare ruimte, de nieuwbouw van ca. 32.000 m2 kantoor ten behoeve van de vestiging Europol, de bouw van een parkeergarage van ca. 590 pp en de bouw van expeditievoorzieningen voor het WFCC en Europol.
DSO/2006.1776
4.
4
Stand van zaken ontwikkelingen
4.1 Sloop Statenhal De sloopvergunning is op 5 oktober 2005 verleend. Op dit moment lopen de sloopwerkzaamheden van de Statenhal en de van Goghzaal van het WFCC ten einde. 4.2 Parkeergarage/expeditievoorzieningen De bouw van de parkeergarage waarvoor op 10 februari 2006 vergunning is verleend zijn recent (week 33) aangevangen. Deze werkzaamheden zullen naar verwachting duren tot december 2007. 4.3.
Europol
4.3.1 Architectenselectie Op 25 juni 2004 is de toenmalige commissie Stedelijke ontwikkeling, Wonen en Binnenstad per brief, RIS 117599 (bijlage 3), geïnformeerd over de architectenselectie voor de nieuwbouw van Europol. De selectiecommissie heeft gekozen voor het ontwerp van Quist Wintermans Architecten. 4.3.2 Bouwplanontwikkeling De Rijksgebouwendienst stuurt in opdracht van het Ministerie van Justitie de bouwplanontwikkeling voor de nieuwe vestiging van Europol aan de Eisenhowerlaan aan. Een kantoorlocatie van ca.32.000 m2 zal door de RGD tot stand worden gebracht. De expeditie van Europol zal worden ontsloten vanaf de Eisenhowerlaan. De gemeenschappelijke parkeergarage voor Europol, het WFCC, OPCW en het Dorint hotel zal 590 parkeerplaatsen tellen. Hiervan zullen 260 parkeerplaatsen overdag tijdens kantooruren en tevens 40 parkeerplaatsen permanent exclusief ter beschikking staan van Europol. Zoals overeengekomen in de samenwerkingsovereenkomst heeft de gemeente de kavel (Statenhallocatie), waarop de nieuwe vestiging van Europol is gepland, op 31 maart 2006 bouwrijp aan de Rijksgebouwendienst geleverd nadat deze van The Hague World Forum bouwrijp is verkregen Op 17 juli 2006 is door het Ministerie van VROM, Rijksgebouwendienst, de aanvraag om bouwvergunning ingediend voor het geheel oprichten van een hoofdkantoor voor Europol aan de Eisenhowerlaan ongenummerd. Dit bouwplan is in behandeling genomen, getoetst aan de van toepassing zijnde stedenbouwkundige regelingen en inmiddels ter advisering voorgelegd aan diverse ambtelijke afdelingen. 4.4
Herinrichting openbare ruimte, beheer en onderhoud
4.4.1 Herinrichting openbare ruimte Zoals overeengekomen in de samenwerkingsovereenkomst is voor de herinrichting van de openbare ruimte een landschapsarchitect (DS landschapsarchitecten Amsterdam) aangetrokken. In overleg met de instellingen rond het Forum zal zoveel mogelijk een aaneengesloten openbare ruimte met een zo groot mogelijke omvang worden nagestreefd van ca. 34.000 m2 groot. De openbare ruimte zal door het bureau DS landschapsarchitecten uit Amsterdam worden ontworpen. Dit bureau is uitverkozen door een jury, waarin ondermeer de Rijksbouwmeester en de Stadsstedenbouwer van Den Haag zitting hadden. DS landschapsarchitecten heeft als thema het duin gekozen.
DSO/2006.1776
5
Hiermee reageert het bureau op de noodzaak een extra parkeerlaag in de openbare ruimte landschappelijk verantwoord in te passen. Tevens zal bij de herinrichting van de openbare ruimte in het plangebied The Hague World Forum gekeken worden naar de mogelijkheid voor het creëren van een speelplek. Hier is door de raad middels het initiatiefvoorstel “Ruimte voor spelen”( RIS 113377) op 12 februari 2004 om gevraagd. Het college heeft destijds toegezegd dit voorstel mee te nemen in de herontwikkelingsplannen. Het VO wordt binnenkort afgerond. 4.4.2 Beheer en onderhoud Het ontwerp van de herinrichting dient in overeenstemming te zijn met het ‘handboek openbare ruimte’ van de gemeente Den Haag. De Dienst Stadsbeheer participeert in de ontwerpfase van het herinrichtingsplan. In elke fase: het schetsontwerp, het voorlopig ontwerp en het definitief ontwerp is de akkoordverklaring van het stadsdeel Scheveningen van de Dienst Stadsbeheer noodzakelijk, aangezien zij verantwoordelijk zijn voor het toekomstig onderhoud en beheer van de openbare ruimte van het World Forum. Onder leiding van de Dienst Stadsbeheer wordt een concept-beheerplan opgesteld voor het gebied. Aan de hand hiervan zal de projectgroep voor het World Forum de verschillende vastgoedeigenaren en instellingen in het gebied benaderen om te bezien of een beheerorganisatie voor het gebied is op te richten, waar zowel financieel als organisatorische de participanten aan kunnen deelnemen. Deze beheerorganisatie zal dan het beheer, onderhoud en toezicht van de openbare ruimte, dan wel delen daarvan, op zich kunnen nemen in opdracht van de Dienst Stadsbeheer. Het beheerplan zal gelijktijdig met het definitief ontwerp worden vastgesteld. 4.5 Renovatie en uitbreiding WFCC (voormalig NCC) In de zomer van 2005 is gestart met een technische en cosmetische update van het WFCC. De eigenaar van het gebouw, TCN, heeft aangegeven een plan voor uitbreiding van het WFCC voor te bereiden. Dit zal t.z.t. aan de gemeente worden voorgelegd. 4.6 Bel Air hotel Op 28 april 2006 heeft Elegast Beheer BV een verzoek om beginseluitspraak ingediend voor het gedeeltelijk in- en uitwendig veranderen en vergroten van het hotel aan de Johan de Wittlaan 30. Het beginselplan omvat de beoogde nieuwbouw van een conferentieruimte met parkeergelegenheid ongeveer ter plaatse van het huidige hotelzwembad. Op 15 augustus 2006 is een positieve beginseluitspraak verzonden aan de verzoeker. 4.7 Financiën Het college heeft op 24 januari 2006 de grondexploitatie vastgesteld. Uit de grondexploitatieberekening “The Hague World Forum” (SC-91) volgt een negatief saldo van € 1.835.000,00 op contante waarde per 1-1-2005. De dekking bestaat uit € 1.000.000,00 uit het Programma Ruimtelijke investering 2006 begroting 2006 en € 835.000,00 uit de bestemmingsreserve Vaststellingsprogramma. In de bijgevoegde art. 25 lid 2 Gem. wet bijlage wordt de financiële paragraaf verder toegelicht. (bijlage 4)
DSO/2006.1776
6
4.8 Planning Als gevolg van een studie door de RGD naar inpassing van de zusterorganisatie Eurojust in het nieuw te bouwen kantoor van Europol en de uitwerking van aanvullende veiligheidsmaatregelen is de oplevering van het gebouw vertraagd. De RGD wil in november 2007 met de bouw starten en voorziet de oplevering van het gebouw eind 2009. 4.9 Communicatie De bewonersorganisatie Statenkwartier is regelmatig geconsulteerd over de planontwikkeling en betrokken bij de architectenkeuzen van Europol en de herinrichting van World Forum. Ook het voorlopig ontwerp en het definitief ontwerp van de herinrichting is en worden in informatieavonden met de wijk, omwonenden en instellingen besproken.
Vanuit communicatief oogpunt lijkt het, mede in het licht van het voorgaande, goed dat vóórdat de bouwvergunning wordt verleend, op enigerlei wijze aandacht wordt besteed aan het gegeven dat inspraakreacties zijn ingediend naar aanleiding van de ter visieligging van het voorontwerpbestemmingsplan. Inhoudelijk zal dat gebeuren door in de ruimtelijke onderbouwing aandacht te besteden aan de onderwerpen van het onderhavige bouwplan waarover inspraakreacties zijn ingediend. Richting de indieners van de inspraakreacties wordt een brief verstuurd dat in het kader van de rechtsbescherming tegen de bouwvergunning voor Europol bezwaar kan worden ingediend. Met vriendelijke groet, de wethouder van Bouwen en Wonen, Marnix Norder
