7 vragen aan René Kwant

��� �����������������������������

���������������������������

����������������������

�����

��

����������

�������������� ���������������������� �������������������

���������� ������������ ����������

�

�

�

� ��������������������������� ���������

�������������������

7 vragen aan…

|REDACTIONEEL|

René Kwant

Eén van de redenen dat ik biologie gekozen heb als studie, is dat de studie zo breed is. Niet alleen het hele spectrum van cel tot ecosysteem wordt bestudeerd, ook de manier waarop een onderzoeksonderdoor Tessa van der Wijngaart

LEITO]

werp wordt bestudeerd is heel divers. Zo kan je als

Laatst kregen alle medewerkers en

omstandigheden te observeren. Een experiment in

studenten van Biologie een belang-

een broeikas is misschien al iets minder gecontro-

rijke mail vanuit het bestuursteam.

leerd en het minst gecontroleerd is toch wel het

Hierin stond dat de bestuursstructuur

zoals de welbekende Arabidopsis. Terwijl andere onderzoeksonderwerpen wel in de vrije natuur bekeken moeten worden, zoals het gedrag van de orang oetan. De bioloog die in het lab Arabidopsis genetisch aan het aanpassen is kan zich niet voorstellen dat hij in een tropisch bos zou staan om een orang

[RONALD

vrije veld. Sommige organismen lenen zich heel goed voor een labexperiment,

LEITO]

verschijnsel onder zoveel mogelijk gecontroleerde

FOTOGRAFIE

FOTOGRAFIE

[RONALD

bioloog de hele dag in een lab doorbrengen om een

van Biologie zal worden aangepast. Wij vroegen René Kwant om antwoord te geven op 7 brandende vragen over de nieuwe structuur.

oetan te bekijken. Terwijl beiden dezelfde studie hebben gedaan. Allebei weten ze ook wel iets van het onderwerp van de ander af. Maar ze kunnen elkaar

[1] Waarom is de bestuursstructuur van Biologie aangepast?

heel veel nieuwe dingen vertellen en nog ontzettend veel van elkaar leren.

Per 1 maart 2007 wordt de nieuwe bedrijfsvoeringstructuur van de

Als eerstejaarsstudent biologie leer je van alles wat en langzamerhand waaier

faculteit Bètawetenschappen ingevoerd. Dit heeft invloed op de be-

je uit naar een bepaalde tak van de biologie waar je interesse ligt. Deze inte-

stuursstructuur van zowel de faculteit als van het departement Biolo-

resse hoeft, zoals hierboven beschreven, natuurlijk niet perse in het onderzoek

gie. Vooruitlopend op de invoering van een uniforme faculteitsbrede

te liggen. Als docent biologie bijvoorbeeld heb je het voorrecht om de biologie

bestuursstructuur, heeft het bestuur van het departement Biologie na

in haar breedste perspectief te blijven zien. Biologische kennis is ook hard

overleg met de departementsraad besloten tot een nieuwe bestuurs-

nodig in beleidszaken, waar de kennis direct wordt toegepast op problemen

structuur.

in de maatschappij. Het is heel interessant om te kijken wat je eigen studiepad is geweest. Veel toe-

[2] Wanneer gaan de veranderingen in?

vallige gebeurtenissen hebben waarschijnlijk invloed gehad op waar je terecht

Ook per 1 maart 2007.

gekomen bent. Als je op een bepaald moment toch een ander vak had gekozen, was je dan niet zomaar heel ergens anders als bioloog terecht gekomen?

[3] Zijn er veranderingen in de samenstelling van het dagelijks bestuur?

Tessa van der Wijngaart hoofdredacteur

Hans Goedemans is toegevoegd aan het bestuur van het departement Biologie. Verder blijft samenstelling ongewijzigd.

INHOUD

[4] Wie doet wat in het bestuur?

2

Redactioneel • Inhoud • 7 Vragen aan René Kwant

Rens Voesenek heeft de portefeuille Onderzoek, Sjef Smeekens de por-

3

Wetenschappelijke columns

tefeuille Onderwijs, Lisette Dekker is adviserend lid, René Kwant is voor-

4

Vanuit het departementsbestuur • Mevr. Van Rooij bij Biologie

zitter en strategisch adviseur en Hans Goedemans is bestuurssecretaris.

5

Naast het werk… Frans Warnaar • Column Cis

6

In de stoel van… Ariëtte Dommering

[5] Zullen er andere zaken worden besproken dan nu?

7

Vanuit de opleidingscommissie • Bibliotheeknieuws

De taken van het bestuur zijn niet veranderd, dus ook de agenda zal

8

Nieuw: Plant-Microbe Interactions

niet veranderen.

9

Achter de schermen bij… Marjolein Mullen

10

Biologie is… Hormonaal

[6] Zit iemand van het dagelijks bestuur van Biologie in het bestuur van

11

Stichting Pongo

de Faculteit Bètawetenschappen?

Instituut in beeld: Het Copernicus Instituut

Het hoofd van het departement Biologie, Rens Voesenek, maakt quali-

12 14

Eerstejaarscolumn • Departementsberichten - Geslaagden

15

Klassieke experimenten: PR-eiwitten 1

16

Buitenlandse stage: Anne Sandbrink in Zuid-Afrika

17

Vervolgverhaal aflevering 2

18

UBV Darttoernooi

19

UBV- Mededelingen • Personeel • Colofon

20

UBV Recept van de kookcie • Bestuurscolumn

21

UBV In de schijnwerpers: de OcUBV

22

UBV Dies van de UBV

23

UBV Foto van de maand • Agenda

2

bioSCOPE [03]

tate qua deel uit van het bestuur van de faculteit Bètawetenschappen. [7] Wat verandert er voor de medewerkers en studenten? De aanpassingen van de bestuursstructuur hebben geen gevolgen voor medewerkers en studenten, maar zijn een reactie op de veranderende structuur van UU en de faculteit Bètawetenschappen.

1

COLUMN

|

|

1

COLUMN

|

Biologe in slangenkuil

Onze Ronald

FOTOGRAFIE

[RONALD

LEITO]

|

Jacqueline Cramer is de eerste biologe die milieuminister is gewor-

Volgend studiejaar werft biologie studenten met de leus ‘Word minister,

den. Biologen blij omdat zij vakgenote is, de UU trots omdat zij in het

kies biologie!’ En dan studeren in Utrecht natuurlijk, want daar groeien

Utrechtse Copernicusinstituut hoogleraar was en Natuurwetenschap &

de ministers aan de departementen. Paar jaar oefenen met zebravisjes

Samenleving kan zeggen dat zij ooit collega was bij Biologie & Samen-

managen en dan hup, het ganse land besturen.

leving van de UvA.

Met twee biologen in het kabinet wachten ons gouden tijden. De we-

Eerdere bèta’s gingen haar voor. Ginjaar (1977-1981) had scheikunde

tenschap komt eindelijk uit het verdomhoekje. En weg met die flauwe-

gedaan, Winsemius (1982-1986) natuurkunde. Het beeld van hun minis-

kul van onderzoek dat geld moet opleveren. Ons onderwijs wordt weer

terschap is positief.

iets - ahum - om trots op te zijn.

Cramer is een vakminister. Na haar studie biologie heeft zij zich sterk

Een mens moet even mogen dromen nietwaar? We hebben al eens een

ontwikkeld op het gebied van milieumanagement en duurzaam onder-

minister uit bèta-gelederen gehad. Toen eind jaren tachtig Jo Ritzen

nemen, kennis die zij nu kan valoriseren.

(natuurkundige en econoom) aantrad, dacht ik ook dat de wetenschap

Van haar wordt veel verwacht. Expertise is echter geen garantie voor

een overwinning had geboekt. Maar al gauw bleek dat we met nog

succes, zelfs geen voorwaarde. Er waren goede milieuministers zonder

zo’n overwinning verloren zouden zijn. Daarna trad weer een minister

voorkennis (zoals Nijpels en Alders) en er waren mindere milieustaats-

zonder verstand van zaken aan, en dat had toch grote voordelen.

secretarissen met vakkennis (zoals Lambers-Hacquebard).

Wat moet ik er verder van zeggen, nu Plasterk nog niks fout heeft kun-

Minstens zo belangrijk is kennis van en ervaring met de politieke we-

nen doen. (Dat hij op het bordes de hele tijd stond te wiebelen en geen

reld in de Haagse slangenkuil en het Brusselse milieu. Politiek gaat over

seconde zijn mond kon houden: och, beginnersfoutje.)

waarden, wetenschap over waarheid. In de wetenschap bestaan gestan-

Maar wacht even, we hebben natuurlijk een regeerakkoord. Wat daar

daardiseerde methoden, maar uiteindelijk gaat het om de kennis die

over wetenschap in staat, daar heeft Plasterk zich aan gecommitteerd.

die opleveren. In de politiek is het spel (de macht) soms belangrijker

Welaan, ik citeer:

dan de waarde waar het om gaat. De vraag is of en hoe Cramer zich in de slangenkuil kan handhaven.

‘Er wordt – met speciale aandacht voor de ontwikkeling van duurzame

Collega-minister Plasterk, ook bioloog, is op onderwijsgebied geen ex-

energie – extra geïnvesteerd in het ongebonden en zuiver wetenschap-

pert, wel een ervaringsdeskundige. Maar in zijn columns heeft hij een

pelijk onderzoek en in het onderzoek in de tweede geldstroom.’

scherp oog ontwikkeld voor het Haagse gekonkel. En zijn politieke campagne tegen de Europese grondwet is succesvol geweest. Cramer

Meer geld, ha, ziejewel! Maar eh ..., even goed lezen wat er staat. On-

heeft ervaring opgedaan buiten de universiteit, in grote bedrijven als

gebonden en zuiver onderzoek - maar wel met speciale aandacht voor

Philips, in de Sociaal Economische Raad en ze is enige tijd voorzitter van

de ontwikkeling van duurzame energie! Zuiver en ongebonden on-

Milieudefensie geweest. Maar het Haagse politieke handwerk heeft ze

derzoek waarvan de toepassing al vaststaat? Weg euforie, het is weer

niet meegemaakt. Dat maakt kwetsbaar.

[cursief]business as usual.

De start is al weinig hoopgevend. Zij zou milieu en energie gaan doen,

Het kunstje is eerder vertoond. Toen na de oorlog de stichting voor Zui-

maar energie is haar direct grotendeels afgepakt door de minister van

ver Wetenschappelijk Onderzoek (tegenwoordig NWO) werd opgericht,

EZ, Van der Hoeven, ervaren in het Haagse politieke spel. Cramer kan

gebeurde dat met het argument dat er voor de wederopbouw van het

zich nu alleen nog bezig houden met duurzame energie, zoals windmo-

land veel kennis nodig was. Nuttige kennis dus, ook toen. Gevolg was

lens op de Noordzee en biomassa. Beide onderwerpen liggen gevoelig.

dat meteen het meeste geld ging naar onderzoek van de materie (met

Windmolens vormen een aantasting van het zeeschap en een risico voor

het oog op kernenergie), en dat de alfa’s alleen de kruimels kregen.

trekvogels. Biomassaplantages in de tropen vormen een risico voor tro-

Eén troost: keer op keer blijkt dat het niet werkt om geld te steken in

pisch regenwoud of kostbare landbouwgronden.

onderzoek met ‘nuttige toepassingen’ als doel.. Je geeft wetenschap-

Haar succes is niet verzekerd, wij zullen zien of ze in de voetsporen kan

pers een zak geld, en na een tijd krijg je alleen de lege zak terug: toe-

treden van die andere bèta’s.

passingen laten zich niet plannen. Dus als hij nou maar met dat geld over de brug komt, dan komt het

Jos Dekker

vanzelf toch nog goed. Bert Theunissen

bioSCOPE [03] 3

|VANUIT

HET

DEPARTEMENTSBESTUUR

|

The sky is the limit door Sjef Smeekens Onderwijsdirecteur Biologie

Het valt mij vaak op dat veel van de eerste- en ook ouderejaars biologiestudenten geen beeld hebben van hun toekomstige loopbaanmogelijkheden. Dat is heel begrijpelijk want de mogelijkheden zijn enorm. Veel biologen komen in het onderzoek terecht en wel over de volle breedte van de biologie van ecologie tot biomoleculair. De gang van zaken is dan meestal afstuderen, promoveren en als onderzoeker beginnen bij een universiteit, instituut of bedrijf. Veel biologen zien het zelf doen van onderzoek niet als hun loopbaanperspectief. Deze biologen zijn door de opgedane academische en analytische vaardigheden gewild in een breed scala aan beroepen, bijvoorbeeld als (beleids)adviseur bij bedrijven en instanties of in de ICT waar ze vaak uiteenlopende functies bekleden. Ook zijn veel biologen actief in het onderwijs en de voorlichting/ communicatie. Ik ben aan het verhuizen en zo kwam ik het ‘smoelenboek’ van mijn eerste jaar biologie weer tegen van meer dan 30 jaar geleden,

|DEPARTEMENT| Yvonne van Rooij bezocht 20 februari de Faculteit Bètawetenschappen en is daarbij ook bij Biologie geweest. Op de foto heeft ze net enkele honderden transgene planten gemaakt middels de ‘floral dip methode’. Hierbij wordt de plant op z’n kop in een Agrobacterium-oplossing gedoopt zodat de bloeiwijze wordt geïnfecteerd en getransformeerd. Zoals te zien is op de foto, leek ze het heel leuk te vinden.

4

bioSCOPE [03]

toen met ruim 260 eerstejaars. Erg leuk om daarin te bladeren en te zien waar de mij bekende studiegenoten zoals terechtgekomen zijn. Velen hebben mooie banen in de genoemde onderzoek- onderwijs- en adviesfuncties binnen én buiten de biologie. Er zijn ook enkele opvalllende namen in bijzondere functies. Bijvoorbeeld, die van Drs. Dries Berendsen, Directeur Vastgoed en Campusontwikkeling van de Universiteit Utrecht en daardoor beheerder van een enorm budget binnen de UU. Ook de naam van Drs. Feike Sijbesma springt er uit. Hij is recent benoemd tot CEO (=grote baas) bij de multinational DSM en is daarnaast o.a. lid van de raad van toezicht van de UU. En verder nog een aantal hoogleraren en directeuren van allerlei instellingen en bedrijven. Al deze jaargenoten dragen op een zinvolle wijze bij aan onze maatschappij en het is leuk ze tegen te komen op allerlei bijeenkomsten. Biologen zijn ook zeer gewild als Rectores Magnifici bij Universiteiten in het land. Bijvoorbeeld de huidige rector magnificus van de UU, Willem Hendrik Gispen, Kees Blom in Nijmegen en Lex Bouter van de VU, en

zijn voorganger Taede Sminia. Als klap op de biologie vuurpijl hebben we de recente benoeming van twee biologen in het nieuwe Kabinet Balkenende IV. Ronald Plasterk (OCW) is welbekend, maar ook Jacqueline Cramer van Volkshuisvesting en Milieu is een (cum laude) afgestudeerd bioloog. Als beginnend en zoekend biologiestudent steekt het bovenstaande je misschien een hart onder de riem. Belangrijker is dat je als student de tijd neemt om te ontdekken wat je leuk vindt en waar je goed in bent. Zo’n zoektocht vergt tijd en gelukkig besteden veel studenten die tijd nuttig. Echter het mag geen excuus zijn om je niet maximaal in te zetten voor je studie. Als docenten zien we te vaak nog studenten die lang niet alles uit hun studie halen en daardoor maar matig presteren en weinig in hun ontwikkeling investeren. De hierboven genoemde bekende en minder bekende biologen hebben gemeen dat ze hun studietijd optimaal hebben benut. Ook als het om een op het eerste gezicht minder ‘leuk’ vak ging. Gáán dus voor die studie en ‘the sky is the limit’. à

Naast het werk...

Frans Warnaar

|

1

COLUMN

|

Ik word hier geaccepteerd zoals ik ben

Liefs en kusje van Jantine

Deze maand in de schijnwerpers Frans Warnaar, medewerker Onderwijs en

“Beste studieadviseur, graag zou ik van u advies krijgen over…” Het

Studentzaken over zijn verslaving: wielrennen.

mailtje werd afgesloten met “Liefs en kusjes van Jantine.” In de smoe-

Liefs en kusjes??? Ken ik Jantine??? Soms krijg je als studieadviseur vreemde e-mails, daar schreef ik de vorige keer ook al wat over. Dit was echter een heel gewoon e-mailtje dat heel correct begon met

lenlijst heb ik maar even opgezocht hoe Jantine er ook al weer uitzag. Nu kende ik haar wel van gezicht, maar “Liefs en kusjes” vond ik toch onverwachts intiem. Afgelopen maandag open ik mijn mailbox. De opbrengst was 24 emails, waarvan 15 onleesbare berichten uit Rusland en drie verzoeken VAN DER WEIJDE

om viagra te kopen. Ook had ik een e-mail gekregen van Jeanette. Het mailtje begon met “Lieve…, Jeanette heeft een online vriendjesen vriendinnetjesboekje aangemaakt en heeft heel graag dat jij er

[TIM

ook wat liefs in schrijft.” Ik heb nog even op die site gekeken, maar

FOTOGRAFIE

ik twijfel nu of ik echt een soort poëziealbum in moet gaan vullen met mijn favoriete huisdier en kleur… Zou Jeanette dat echt willen weten? Frans Warnaar komt op z’n racefiets aan bij ‘t Went Gisteren is een record gebroken. Op één dag kreeg ik drie verzoeken

door Tim van der Weijde

om mijn verjaardag op een soort online verjaardagskalender te zetten. Hiep hiep hoera. Ik denk dat ik het toch maar niet doe.

Sinds jaar en dag ziet men Frans Warnaar regelmatig het Went binnenlopen in een gestroomlijnd sporttenue en met een racefiets onder de arm. De meer dan twintig kilometer lange fietstocht van zijn woonplaats Vianen naar het Went (en terug) is voor hem een heerlijke manier om te ontspannen en los te komen van het werk. Maar daar blijft het niet bij. Deze sportfanaat werkt wekelijks een compleet fitnessprogramma af. Hij doet bijvoorbeeld aan body pump en aan body combat, waarbij je op muziek kracht en conditie traint met respectievelijk gewichten en vechtbewegingen.“Het is haast een soort verslaving, ik sport of fiets wel 14 à 15 uur in de week, maar ik blijf er wel lekker slank bij!” Maar wielrennen is toch wel zijn grote hobby. Hij is al sinds 1984 voorzitter van de Toerclub Vianen en gaat in het voorjaar vaak samen met zijn zoons de Alpen te lijf. Al met al fietst hij een kleine 10.000 kilometer per jaar. Sinds 1 januari is hij het op het gebied van werk rustiger aan gaan doen en hij maakt nu gebruik van de seniorenregeling. Dit houdt in dat hij nog maar vier dagen per week werkt. Maar deze extra vrije tijd wordt natuurlijk nuttig besteed – je raadt het al – door nog meer te sporten.

Binnenkort ga ik iedere biologiestudent een e-mail sturen. In die email meld ik dat ik op 8 december jarig ben, dat mijn favoriete kleur groen is, dat mijn liefste vriendinnetje Gloria heet en mijn liefste vriendje Jos, dat ik logeren eng vind, dat ik erg goed in bomen kan klimmen, dat mijn mama Jo heet, dat mijn zusje Mieke heet en dat ze een konijn heeft dat Snuffie heet, dat ik nog nooit ben blijven zitten, dat ik in groep 34 zit, dat mijn juf Susanna heet en de meester Krijn, dat ze allebei soms boos op me zijn als ik niet goed luister, dat ik forel heel lekker vind en spruitjes niet. Gisteren liep ik het secretariaat van Onderwijs- & Studentenzaken binnen en geheel toevallig stonden daar Jantine en Jeanette te wachten tot ze aan de beurt waren. Ik zei “Hoi”. Ze keken om en “Hoi” was hun antwoord. “Hoi” en niks meer. Ik stond nog wat te drentelen, omdat ik verwachtte op zijn minst toch wel één kusje in ontvangst te moeten nemen. Er gebeurde echter niks. Waarschijnlijk zijn Jeanette en Jantine dus helemaal niet bewust van de aanzoeken die ze mij gedaan hebben. Dat is toch ook wel weer lief.

Volledig geaccepteerd

Hij krijgt van collega’s nooit opmerkingen over zijn – op zijn lichtst gezegd – professionele outfit en dat vindt hij het mooie van de wetenschappelijke sector in contrast met het bedrijfsleven. “Ze kijken eerder vreemd op als het mooi weer is en ik niet op de fiets ben.” Er heerst hier een groot vermogen elkaar te accepteren zoals men is. Zo kwam hij een jaar geleden op het pontje van Beusichem decaan Voesenek tegen in zo’n grote Toyota asobak, compleet met grote zwarte zonnebril, begon deze druk te toeteren en te zwaaien. “Het duurde wel even voordat ik doorhad dat dit naar mij gericht was!”à

Cis

bioSCOPE [03] 5

In de stoel van…

Ariëtte Dommering

Van adviseur naar cursuscoördinator door Lisette Dekker Sinds december is Ariëtte Dommering werkzaam bij de Wetenschapswinkel Biologie, vooral als cursuscoördinator van de cursus ‘De onderzoeker als adviseur’. Maatschappelijke organisaties en bedrijven kunnen kennis of een onderzoek laten uitvoeren bij de Wetenschapswinkel. Als cursuscoördinator regelt ze niet alleen het reserveren van zalen en het D E K KE R ]

plannen van de inhoud, ze moest bijvoorbeeld ook

“Het leuke aan onderwijs is dat het altijd anders en beter kan.”

FOTOGRAFIE

“Studenten krijgen in deze cursus een aantal colleges, van gastdocenten maar ook van mijzelf, en daarnaast doen ze een project van een externe opdrachtgever. Dat is wel even spannend om te regelen, want niet elke opdrachtgever wil zijn problemen als cursusstof terugzien. Maar we hebben wel een paar leuke projecten. Zoals de opbouw van een regionale cultuurhistorische canon en een onderzoek naar mogelijk overlast voor de natuur door vliegtuigen bij het vliegveld Hilversum,” vertelt Ariëtte.

[LISETTE

nog leren wat er allemaal mogelijk is met webct.

Ariëtte Dommering is sinds december werkzaam bij de Wetenschapswinkel Biologie.

allemaal biologische vakken afgestudeerd en als adviseur aan de slag gegaan. Het werk als adviseur vond ik erg leuk, maar ik wilde graag meer met onderwijs doen, kennis verspreiden. De stap naar de universiteit was wel een sprong in het diepe, ik heb hier de kans om veel grootschaliger met het onderwijs aan de slag te gaan. Het werk dat ik nu doe bevalt me erg goed. Ik heb nu een aantal jaren ervaring als adviseur en vind het prettig om die kennis over te dragen.” Frisse blik

De cursus wordt door allerlei studenten gevolgd, niet alleen door biologiestudenten en andere bèta’s maar ook door een aantal letterenstudenten. Kunnen alfa’s goed samenwerken met bèta’s? “Er zijn weinig problemen. Je merkt wel dat alfastudenten niet zoveel projectonderwijs hebben gehad en nog niet gewend zijn samen te werken. Dat botst nog wel eens binnen een groep, maar loopt meestal snel weer goed.” De weg naar Utrecht

“Hiervoor heb ik 14 jaar buiten de universiteit gewerkt, waarvan de laatste acht jaar als adviseur op het gebied van aquatische ecologie bij een ingenieursbureau. Daar ben ik terecht gekomen door mijn studie milieuhygiëne in Wageningen, een studie die nu niet meer bestaat. Dat was een hele brede opleiding, met niet alleen milieukundige en biologische kanten maar ook veel sociologische vakken. Uiteindelijk ben ik met bijna

6

bioSCOPE [03]

“Het is wel moeilijk om binnen een instituut als de universiteit je weg te vinden, vooral nu de universiteit, de bètafaculteit en het departement Biologie aan het reorganiseren zijn,” vertelt Ariëtte. En dat is te begrijpen, als buitenstaander komt Ariëtte eigenlijk in een soort grote chaos binnen. Zelfs voor de mensen die hier al langer werken is het vaak niet duidelijk met wat ze bij wie en waar moeten zijn. “Dit is een keerzijde van de grote vrijheid die je hier aan de universiteit hebt.” Met haar ervaring in het bedrijfsleven ziet ze dat sommige dingen hier rustig voortkabbelen ook al zijn ze niet goed geregeld. “Als je van buiten de universiteit komt kan je soms met een frisse blik tegen bepaalde zaken aankijken.” Spanningsveld

“Er zijn verschillen tussen mijn baan als adviseur, waar ik vooral met de overheid te maken had, en mijn huidige baan. Nu komen

er soms ‘vragen’ binnen uit de maatschappij zoals ‘bewijs dat UMTS-palen schadelijk zijn.’ Als onderzoeker begin je natuurlijk nooit met zo’n stelling. Je gaat uitzoeken of de palen schadelijk zijn. Als dat zo is zoek je uit hoe schadelijk ze zijn en waar de oorzaak ligt. De wetenschapswinkel heeft een verplichting om de publicaties openbaar te maken. Een aantal commerciële bedrijven heeft daar problemen mee, uit concurrentieoverwegingen. Dat levert wel een spanningsveld op wanneer zij met een vraag bij ons aankloppen. Dat was ik tot nog toe niet gewend.” Deadlines

“Als adviseur kon ik rustig even bellen met een opdrachtgever of het erg was dat het rapport een weekje later kwam, dat was meestal geen probleem. Nu voel ik toch echt de druk om de geschreven stukken van mijn studenten op tijd en goed nagekeken te hebben. Het leuke aan het onderwijs is dat het altijd beter en anders kan. Je bent er altijd mee bezig. Ik zit regelmatig ’s avonds nog even een uurtje aan het college van de volgende werkdag zodat ik zeker weet dat het goed in elkaar steekt.” Een bijkomend voordeel is de verkorte reistijd. “Het is wel heerlijk dat ik na 14 jaar vanuit Utrecht naar Rotterdam en vervolgens Den Bosch te reizen, nu op de fiets naar mijn werk kan en op tijd thuis kan zijn bij mijn kinderen. Ik heb geen last meer van treinen die vertraging hebben.” à

|VANUIT

DE

OPLEIDINGSCOMMISSIE

|

Nieuwe taken door Kees Rodenburg en Hans Smit, voorzitter en vice-voorzitter OCB

In de eerste maanden van het jaar is er sprake geweest van een aantal in het oog springende ontwikkelingen wat betreft het onderwijs. In januari heeft de OcB vergaderd met de opleidingsdirecteur Sjef Smeekens en het hoofd van het bacheloronderwijs Frans Warnaar. Hierbij zijn onder andere afspraken gemaakt over het bindend studieadvies (BSA) en de invoering ervan, de rol van de OcB binnen het departement en de communicatie naar de opleidingsdirecteur.

Maar eerst een ‘huishoudelijke’ mededeling; door persoonlijke omstandigheden heeft Lise Klunder er voor gekozen haar lidmaatschap van de OCB beschikbaar te stellen. Wij danken haar voor haar inzet en met name voor verschillende projecten waaraan zij heeft deelgenomen. Degene die haar zal vervangen is de eerstejaarsstudent Gijsbert Werner, die tijdens het laatste studentenberaad tevens is gekozen als studentlid voor de Departementsraad. De OCB zal hem in de vergadering van maart van harte welkom

heten en rekent op zijn inzet bij het controleren en het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Hij komt op een moment dat er een aantal dingen gaan veranderen wat betreft taken van de OCB. Uit het gesprek met de opleidingsdirecteur en het hoofd bacheloronderwijs blijkt dat OCB wordt gezien als een zeer belangrijk instrument voor toetsing van de onderwijskwaliteit en de kwaliteitszorg. In de vergadering in januari zijn afspraken gemaakt over een intensiever contact tussen de commissie en het bestuur. Sjef Smeekens, de opleidingsdirecteur, wil graag direct door de OCB op de hoogte gehouden worden van de mening van medewerkers en studenten wat betreft ontwikkelingen in het onderwijs. Met een goede informatievoorziening kan Sjef Smeekens breder en meer inhoudelijk geadviseerd worden. Dit zal onder andere van belang zijn bij de invoering van het bindend studieadvies. Het BSA houdt in dat studenten die in het eerste jaar minder

dan 37,5 ECTS halen met de studie moeten stoppen. Vanuit het College van Bestuur is het verplicht gesteld met ingang van het collegejaar 2008-2009 het BSA in te voeren. Bij een aantal niet-bèta opleidingen is het BSA al ingevoerd. Net als de opleiding Biomedische Wetenschappen (BMW) zal het departement Biologie in 2007/2008 ‘proefdraaien’ met het Bindend Studieadvies of BSA en het in 2008/2009 definitief invoeren. BMW heeft een commissie opgestart die het BSA voorbereidt. Door de goede contacten tussen de twee opleidingen kan Biologie haar voordeel doen met uitkomsten van de BMW commissie. Men verwacht geen grote gevolgen van het BSA voor Biologie. Uit voorgaande jaren blijkt dat studenten met minder dan 37,5 ECTS al uit eigen beweging vertrekken. Momenteel wordt er door de opleiding gewerkt aan het invoeringstraject dat naar verwachting eind februari klaar is en in de OCB besproken zal worden.à

|BIBLIOTHEEKNIEUWS|

Refworks: een goed alternatief voor EndNote? Gebruikt u het desktop programma Endnote?

Recente aanwinsten in de collectie

Probeer dan ook eens Refworks, een web-based

• Nature chemical biology (online versie) • De digitale zadenatlas van Nederland. Archaeological Studies 4 2006 (print en website). • Encyclopedia of biological chemistry (online versie) • Genome: The autobiography of a species in 23 Chapters ISBN: 0-06-089408-3 • The RNA world. Cold Spring Harbor, 2006, ISBN: 0879697393 • Molecular genetics of bacteria, 4th edition[, ISBN:0-470-85084-1

bibliografisch managementsysteem waarmee u literatuurverwijzingen kan verzamelen, bewaren, beheren en delen met andere collega’s. De gegevens worden opgeslagen op de server van Refworks. Hierdoor kunt u, ongeacht uw werkplek, in uw eigen literatuurbestand inloggen. De eerste keer dat u het bestand gebruikt moet u een eigen account aanmaken. U vindt Refworks op www.refworks.com en in de list of trials op de bibliotheeksite. De trial loopt tot eind april 2007.

Kijk voor meer informatie op de bibliotheekpagina voor Biologie: http://www.library.uu.nl/vakgebieden/biologie/ 10133main.html

bioSCOPE [03] 7

|DEPARTEMENT|

Nieuwe groep binnen Biologie Plant-Microbe Interactions door Gisela van der Velden Vanaf 1 januari is een nieuwe leerstoelgroep van start gegaan binnen het departement Biologie. Deze heet Plant-Microbe Interactions en is ontstaan uit een fusie van Fytopathologie en Plant-Microbe Genetics, een subgroep van Moleculaire Genetica. Hieronder volgt een interview met de twee mensen achter het stuur: Guido van den Ackerveken en Corné Pieterse.

Guido van den Ackerveken en Corné Pieterse kennen elkaar al best lang. Ze waren bij dezelfde groep in Wageningen AiO en er zaten maar twee weken tussen beide promoties. Hierna volgde een splitsing in hun twee wegen, want Van den Ackerveken is toen voor vijf jaar naar het buitenland vertrokken en Pieterse is in Utrecht als post-doc begonnen. Vijf jaar na beide promoties vonden de twee elkaar weer terug in Utrecht. Pieterse was werkzaam bij de leerstoelgroep Fytopathologie en Van den Ackerveken begon bij Moleculaire Genetica, waar hij de subgroep Plant-Microbe Genetics leidde. Vanaf het begin hielden de twee groepen maandelijks een gezamenlijke werkbespreking, omdat veel van hun onderzoek op elkaar aansloot.

Een muis en Arabidopsis thaliana, twee modelorganismen waar genetisch werk aan gedaan wordt.

aldus Pieterse. “Bij de groep van Guido zijn de pathogenen slimmer en bij onze groep zijn de planten slimmer,” zegt hij lachend. Van den Ackerveken voegt toe: “Je ziet vaak in de plantenveredeling dat een bepaalde resistentie niet lang in stand blijft. De microörganismen vinden een manier om deze te omzeilen en de veredelaar moet weer een nieuw resistentiemechanisme zien in te kruisen.”

Wie is er slimmer?

Bij Fytophatologie onderzoeken ze hoe een plant zichzelf kan beschermen tegen verschillende plantpathogenen zoals schimmels, bacteriën en andere microörganismen. Planten hebben een mechanisme waardoor ze resistent zijn geworden voor bepaalde ziektes en de infectie van veel microörganismen kunnen omzeilen. Bij Plant-Microbe Genetics kijken ze naar de andere kant van het verhaal. Ze proberen hier te begrijpen welke genetische mechanismen microörganismen gebruiken om de afweermechanismen van planten te omzeilen. Ook proberen ze te achterhalen wat een plant vatbaar maakt voor bepaalde infecties en hoe een ziekteverwekker bepaalde planten kan moduleren. “Er zijn namelijk maar relatief weinig ziekten waar planten vatbaar voor zijn,” 8

bioSCOPE [03]

Samen in Kruyt

Met onderzoek dat zo veel met elkaar te maken heeft, is het een wonder dat de twee groepen niet eerder zijn gefuseerd. Er waren natuurlijk veel ontwikkelingen binnen Biologie met de bezuinigingen. Maar toen Pieterse vanwege zijn VICI beurs hoogleraar werd en in het onderzoeksvisitatierapport de suggestie stond om de twee groepen te laten fuseren, hebben deze twee wetenschappers de kans gepakt om dit voor te stellen aan het bestuur. Uiteindelijk besloot het bestuur dat dit een goed idee was en was de fusie vanaf 1 januari officiëel. Het is nu ook een redelijk grote groep met drie post-docs, veertien AiO’s, zes analisten, tien studenten en één emeritus hoogleraar. Van den Ackerveken, Pieterse en Peter Bakker zijn de drie stafle-

den van de groep. Niet alleen zijn er bezuinigingen geweest in de afgelopen jaren, maar veel groepen moeten binnenkort vanuit het Wentgebouw naar het Kruytgebouw verhuizen.Voor Plant-Microbe Interactions komt het alleen maar goed uit. Ze zijn nu namelijk nog fysiek gescheiden, omdat Fytopathologie in het Went gehuisvest is. “We blijven wel onze eigen onderzoekslijnen houden, maar er zullen ook gezamenlijke projecten zijn waardoor het in de toekomst handiger wordt als we bij elkaar gehuisvest zijn,” zegt Van den Ackerveken. “Het is ook makkelijker voor de werkbesprekingen die nu wekelijks plaatsvinden,” zegt Pieterse. “Wij hebben nu afgesproken dat de groep van Guido naar het Went komt als wij de koffie verzorgen.” Veel projecten

De nieuwe groep is in ieder geval heel actief het nieuwe jaar begonnen. Ze doen interessant onderzoek, veel daarvan ook relevant voor bedrijven. Van den Ackerveken: “We hebben nu twee genen gevonden in Arabidopsis thaliana, onze modelplant.Als deze één zo’n gen uitschakelt, wordt de plant resistent tegen valse meeldauw. Dit is interessant om toe te passen in de verdeling van commerciele gewassen.” De twee groepen hebben ook plannen voor een gezamenlijk project. “In het projectvoorstel kijken we naar de activiteit van effectoreiwitten van pathogenen en wat het effect is op het immuunsysteem van de plant. Dit gebeurt allemaal in Arabidopsis,” vertelt Pieterse. Binnen de groep wordt ook ecologisch onderzoek gedaan naar de interacties tussen planten en microben, sommigen die de plant ook helpen verdedigen. Dit wordt voornamelijk door Peter Bakker gedaan die microbieel ecoloog is. Al met al is het een groep met veel mogelijkheden en enthousiasme. En als er mensen zijn die meer willen weten over de groep kunnen ze kijken op http://www.bio.uu.nl/pmi, de nieuwe website die recent online is gegaan. à

Achter de schermen bij…

Marjolein Mullen

Van moeder op dochter door Femke Holwerda In de knusse hoek op de derde verdieping van het Aardwetenschappengebouw zetelt de leerstoelgroep Palaeo-ecologie. Rechterhand en officemanager van deze leerstoelgroep is Marjolein Mullen. Ze werkt in een ruime kamer versierd met souvenirs, die ze uit alle windstreken gekregen heeft van haar collega’s, bijgestaan door een senseo-apparaat.

Marjolein Mullen is de rechterhand en officemanager van de leerstoelgroep palaeo-ecologie.

Een gewone werkdag van Marjolein zit wat chaotisch in elkaar. Maar daar houdt ze van. Marjolein: “Mensen lopen constant binnen. Ik maak to do lijstjes, maar er komt altijd van alles tussendoor.” Op een typische dag zijn er vergaderingen, emails, en websites. Marjolein bouwt namelijk eigenhandig alle websites. Zo is de website van palaeo-ecologie ook door haar verzorgd. En voor alle symposia en buitenlandse cursussen die de leerstoelgroep organiseert maakt ze ook websites. “Ik ben gewoon heel handig met computers.” Verder organiseert ze de symposia, is ze ondersteunende kracht bij diverse cursussen, verzorgt de readers (menig bio(geo)loog is al bij haar geweest voor een reader) en zet ook de cijfers van de studenten op WebCT. Natuurlijk zijn er ook vergaderingen en houdt ze de agenda’s bij van de stafleden. Ze is echter geen ochtendmens: “Ik kom wat langzaam op gang ‘s ochtends, maar werk dan wel regelmatig door tot half zeven.” Achtergrond

Aardwetenschappen zit in de familie. Marjoleins moeder werkte eerst achttien jaar bij de leerstoelgroep om de hoek bij palaeoecologie en is daarna bij palaeo-ecologie binnengehaald, ondanks dat ze binnen twee jaar met pensioen ging. Zo graag wilden ze

haar hebben. Marjolein kwam als schoolmeisje al het Aardwetenschappengebouw in en kwam op recepties en borrels. De omgeving was haar dus niet vreemd. Toen solliciteerde Marjolein voor de functie en kreeg deze meteen, omdat iedereen erg blij was met een jongere versie van haar moeder. Hiervoor werkte ze als tandarts- en doktersassistente. Daarna heeft ze onder andere bij IBM in Amsterdam gewerkt waar ze cursussen opzette. Na het harde bedrijfsleven was de ontspannen en ongedwongen sfeer van de universiteit een verademing. “Ik moest helemaal afkicken.”

Op een typische dag zijn er vergaderingen, emails, en websites.

Hobby’s

“Ik hou van lezen, tuinieren en ons huis opknappen. Mijn man en ik hebben een oud huis, waar veel aan gedaan moet worden. En mijn man is net een eigen bedrijf begonnen, dus daar help ik nu ook bij.” Ze gaat ook graag ver weg op vakantie: “Ik hou erg van duiken, dat doe ik nu al 16 jaar. Mijn man en ik proberen toch wel minstens één keer per jaar op duikvakantie te gaan ergens ver weg.”

Blik op UU en toekomst

Qua beleid en communicatie merkt Marjolein toch wel veel verschillen op tussen de faculteiten. “Soms lopen timeslots niet gelijk, zoals bij Biologie en Geologie, en dat botst dan. Ook heeft iedere faculteit zijn eigen manier van stages regelen. Dat vind ik onlogisch.”

Na het harde bedrijfsleven was de ontspannen en ongedwongen sfeer van de universiteit een verademing.

Maar de toekomst van Palaeo-ecologie ziet ze rooskleurig in. “Op een aantal gebieden zijn we heel goed bezig. De groep is fanatiek en enthousiast. Hopelijk blijft Palaeo-ecologie groeien en blijven we projecten binnenhalen.” Momenteel is de groep met zes andere groepen door naar de finale voor een prijs van het NRC. Daarvoor moest een onderzoek zo vertaald worden dat jonge mensen er wat mee kunnen. Dat is dus geslaagd. Zelf blijft ze ook nog wel even hangen. “Het is nergens anders zo leuk. Het is uitdagend werk, lekker druk, en het is een leuke groep. Ik zie mezelf hier voorlopig nog wel zitten.”à

bioSCOPE [03] 9

Biologie is…

Hormonaal

Wanneer de rest bepaalt wat je doet door Marinke van der Velde & Menno Wijkstra Wist je dat mannen vaker geneigd zijn tot machogedrag? Wist je dat ze ook sneller geneigd zijn tot criminaliteit en geweld? Feitje drie, ze kunnen er niets aan doen! Verrast? Verbaasd? De wetenschap noemde het “hormonen”. Nu is dit ook weer niet helemaal correct, gedrag is namelijk een mix van zowel biologische als sociale factoren. Na een grootschalige studie is dit (risico-)gedrag in kaart gebracht.

Je kent het vast wel, dat puberale machogedrag: agressiviteit en roekeloosheid schetsen het gedrag van adolescenten. De laatste jaren is daar veel sociologisch onderzoek naar verricht. Agressief gedrag werd onder andere toegeschreven aan de individualisering, anonimiteit en cultuurverschillen in de samenleving, maar ook aan de directe sociale omgeving, ouders en vrienden. Ook geweld op internet en televisie en in computerspelletjes kunnen leiden tot agressiviteit. Maar is het wel een kwestie van sociale factoren of is er een biologische oorzaak voor aan te wijzen? Nature of Nurture

Dr. Hans Vermeersch, van de Universiteit van Gent, deed recentelijk een grootschalige studie naar zowel de biologische factoren (nature) als de sociale factoren (nurture) in relatie tot risicogedrag bij adolescenten. Van 599 jongens en meisjes uit het derde jaar van de middelbare school werd onder andere een bloedtest afgenomen om de hormoonconcentratie in kaart te kunnen brengen. Deze gegevens werden gekoppeld aan de resultaten van vragenlijsten die peilden naar de sociale omgeving van de jongeren. Beiden, nurture en nature, blijken verantwoordelijk voor het puberaal gedrag zoals het experimenteren met drugs of alcohol, spijbelen, zich roekeloos gedragen in het verkeer en agressieve bejegening van elkaar. Stress en gedrag

Uit de studie is gebleken dat geslachtshormonen wel degelijk een rol spelen in de ver10 bioSCOPE [03]

uithaalt: Jackass. Bij meisjes hebben de geslachtshormonen ook invloed op het risicogedrag. Zo plegen meisjes gemiddeld minder risicogedrag dan jongens, maar zijn ook zij er schuldig aan. Vrienden spelen bij meisjes een meer gelijkwaardige rol dan bij jongens. Daarentegen speelt de relatie met de ouders en de aanwezigheid van sociale stressoren in de omgeving een grotere rol dan bij jongens. Conflicten of Jackass, nu met meer testosteron. problemen thuis en een zekere schillen tussen risicogedrag binnen en tussen mate van empathie vanuit de de geslachten. Maar dit is vrij complex: risi- omgeving zijn hiervan belangrijke ondercogedrag blijkt niet alleen afhankelijk te zijn delen. Oestradiol, het vrouwelijke geslachtsvan geslachtshormonen maar ook van vele hormoon lijkt hiervan de oorzaak te zijn, andere factoren. Zo suggereerden de ana- het versterkt de gevoeligheid van sociale lyses bijvoorbeeld dat meer stressgevoelige stressoren en relaties. personen meer risicogedrag vertonen als ze in een stressvolle omgeving leven dan wei- Biosociaal en meer nig stressgevoelige personen. Het tegenover- “Hormonale en andere biologische factoren gestelde is ook waar; minder risicogedrag in mogen niet als ‘instincten’ geïnterpreteerd een weinig stressvolle omgeving. worden”, zegt Hans Vermeersch. “Biologische factoren spelen mee in onze motivaGeslachtsverschillen ties en onze gevoeligheden. Die motivaties Wat misschien nog interessanter is, en in ie- en gevoeligheden verhogen of verlagen de der geval weer stof tot discussies zal doen kans dat het individu in contact komt met opwaaien, is dat de geslachtshormonen wel bepaalde omgevingen of maken individuen aandeel hebben in risicogedrag, maar niet de gevoeliger voor bepaalde omgevingsfacrol spelen die je zou verwachten. toren, zoals bijvoorbeeld stress.” De relatie Zo is gebleken dat bij jongens het verband tussen biologische kenmerken, omgeving tussen testosteron en agressieve vormen van en gedrag is complex en Vermeersch berisicogedrag * klein is. Sterker nog, vooral klemtoont de noodzaak om de bevindingen niet-agressieve ** vormen van dergelijk ri- van zijn studie te repliceren en andere biosicogedrag konden wél aan testosteron wor- logische en sociale factoren in het verhaal te den gerelateerd. Omgevingsfactoren, zoals betrekken.à bijvoorbeeld de vriendengroep spelen ook een belangrijke rol bij het verklaren van tes- * Risicogedrag is gedrag waarbij er een risico tot lichametosteron en risicogedrag. Zo blijken jongens lijk of geestelijk letsel is voor de betrokkenen. met hoge testosteronwaarden vaker vrienden ** Agressief / niet-agressief risicogedrag: Het nuancete hebben die meer risicogedrag vertonen verschil ligt in de intentie; bijvoorbeeld roken, drugs en dan jongens met lagere testosteronwaarden. alcoholmisbruik is niet-aggressief, alleen de eigen perZij beïnvloeden elkaar hierdoor. soon ondervind er schade aan. Bij agressief gedrag kunEen leuk, maar minder wetenschappelijk, nen andere mensen juist wel schade ondervinden; twee voorbeeld van dergelijk gedrag en beïnvloe- voorbeelden zijn het stelen van een auto en joyriden in ding is duidelijk terug te vinden in de vaak een woonwijk en stenen vanaf een loopbrug gooien naar rare stunts die een groepje adrenalinezoekers rijdende auto’s.

|

)

INGEZONDEN

ARTIKEL

|

Stichting Pongo helpt de orang-oetan HARDUS]

door Madeleine Hardus en Janneke van Woerden Wij zijn vijf studenten die in 2005 en 2006 naar

[MADELEINE

Indonesië zijn gegaan voor onze stage bij de vakgroep gedragsbiologie. In Indonesië gingen we, ie-

FOTOGRAFIE

der met een eigen invalshoek en onderzoeksvraag, orang-oetans observeren. Geïnspireerd door deze ervaring en de confrontatie met de enorme bedreiging waarmee orang-oetans te maken hebben, wilden we graag verder met onderzoek en conservatie van orang-oetans en hun leefomgeving.

Daartoe zijn we op zoek gegaan naar mogelijkheden om onze onderzoeksprojecten uit te voeren. Helaas is er vanuit Nederland weinig ondersteuning voor dit soort initiatieven. Met eenzelfde doel voor ogen zijn we dan ook bij elkaar gaan zitten om de mogelijkheden te bespreken. Met als conclusie de oprichting van een eigen stichting! Op 11 september 2006 is Stichting Pongo officieel geworden. Ons voornaamste doel is om onderzoek naar en conservatie van orangoetans en hun leefomgeving te stimuleren. Daarbij willen wij rekening houden met duurzaamheid en ondersteuning bieden aan de ontwikkeling van de lokale bevolkingsgroepen. Dit klinkt natuurlijk idealistisch, maar dat is het niet! Wij willen door middel van het vormen van een informatief platform voor onderzoekers, donateurs werven en bedrijven benaderen voor sponsoring. Hiermee hopen we dan jonge onderzoekers (en studenten) financiële steun te bieden en daarnaast in Indonesië direct de lokale bewoners te voorzien van werkgelegenheid. Ook hopen we projecten te kunnen financieren op het gebied van conservatie en educatie van de orang-oetan. De gezichten van Stichting Pongo zijn Simone Sauren (voorzitter), Janneke van Woerden (vice-voorzitter), Ellen Meulman (secretaris), Madeleine Hardus (penningmeester) en Adriano Lameira (acquisiteur). Nu rest de vraag waarom wij juist geïnteresseerd zijn in orang-oetans. Orang-oetans kunnen niet zonder hun leefomgeving en andersom. Beide zijn direct van elkaar afhankelijk en met elkaar verbonden. Orang-

Nanio, een orang-oetan uit het onderzoeksgebied Tuanan in Borneo, Indonesië.

oetans hebben een belangrijke functie in de regenwouden van Borneo en Sumatra. Door hun rol als zaadverspreider en roofdier zorgen orang-oetans voor de instandhouding van de soortendiversiteit in de regenwouden waarin ze leven. Om dezelfde reden is de aanwezigheid van orang-oetans een heel belangrijke indicator voor de biologische diversiteit van de Zuidoostelijke Aziatische regenwouden. Indien orang-oetans in normale dichtheden voorkomen is het aannemelijk dat deze regenwouden ook ten minste vijf andere primatensoorten bevatten, met daarnaast vijf soorten neushoornvogels, ten minste 50 verschillende boomsoorten die vruchten dragen en ten minste 15 liaansoorten. Met andere woorden, orang-oetans zijn een heel representatieve soort (paraplusoort, zie Noss (1990)) als het om conservatie van regenwouden gaat. Dus door ons te richten op deze grote aapsoort, zetten wij ons in voor een ruime diversiteit aan soorten. Orang-oetans zijn in 2006 toegevoegd aan de IUCN Rode lijst van Bedreigde Diersoorten (zie www.iucnredlist.org) als ernstig bedreigde diersoort. Dit maakt de orang-oetan op dit moment de meest bedreigde aap onder de mensapen. Naar verwachting zul-

len orang-oetans binnen zes jaar uitgestorven zijn, tenzij er op dit moment uitvoerig actie wordt ondernomen. Wij, als Stichting Pongo, willen in de westerse wereld geld verzamelen door middel van het werven van fondsen en donaties. Dit geld zullen we vervolgens uitsluitend in Indonesië investeren ten behoeve van de orang-oetan en zijn leefomgeving. Er zijn geen externe organisaties of tussenpersonen betrokken bij het beheer van onze fondsen, wij regelen dit allemaal persoonlijk en ter plekke. We hebben meegedaan met het WildLife Event in oktober 2006 in Nieuwegein, een initiatief van ‘Vrienden van de Olifant’.Volgend jaar zijn we van plan hier weer deel van uit te maken om zoveel mogelijk mensen in te lichten over de situatie van de orang-oetan en zijn leefomgeving. Daarnaast hebben we afgelopen februari voorlichtingsdagen gehouden op het Antonius College in Gouda. Met de opbrengsten van de voorlichtingsdagen willen wij het komende jaar een school bouwen in Sumatra, Indonesië. à Geïnteresseerd in meer informatie? Check www.orangutan.nl of mail naar [email protected].

bioSCOPE [03] 11

Instituut in beeld...

het Copernicus Instituut

aantal groepen bijeengebracht die zich bezighoudt met verschillende aspecten van milieu, innovatie en duurzame ontwikkeling. Vroeger waren de drie onderzoeksgroepen van Geowetenschappen en de groep Natuurwetenschap en Samenleving (NW&S) wijd verspreid over de Uithof. Sinds april 2004 is er één enkele locatie, op de negende tot en met elfde verdieping van het van Unnik gebouw. Deze opzet leidt tot effectiever onderwijs en onderzoek op allerlei gebieden. Het onderzoeksgebied begint haar vruchten af te werpen en is in opmars, de meeste medewerkers zijn jong en in de sector is een flinke vraag naar personeel. Prof. Dr. Jaqueline Cramer was tot voor kort hoogleraar duurzaam ondernemen aan het CI, maar nu is ze de nieuwe minister van VROM. Ook zonder haar gaat het CI door.

[PAUL

In het Copernicus instituut (CI) is sinds 2001 een

Dr. Margien Bootsma, managing director van het CI, en dr. Pita Verweij, research coordinator van het cluster Land Use and Biodiversity NW&S, vertellen. Margien: “Na mijn studie biologie ben ik als universitair docent in de (toen nieuwe) opleiding milieukunde onderwijs gaan geven. Ik ben daar ook gepromoveerd op een onderzoek naar aantasting en herstel van wetland-ecosystemen. De post managing director kwam ruim drie jaar geleden vrij en ik werd gevraagd. Nu ondersteun ik het bestuur. Op dit moment ben ik vooral bezig met het trekken van de zelfevaluaties voor de onderwijs- en onderzoekvisitaties later dit jaar.” Ook organiseert ze symposia en colloquia, waarbij ook met mensen van buiten het CI discussie en interactie is. Pita heeft een heleboel omzwervingen gemaakt: na drie jaar studie in Utrecht is ze via Amsterdam en Wageningen in de ITC in

FOTOGRAFIE

door Paul Bakker

B A K KE R ]

Werken aan een d

Enschede terecht gekomen. Na acht jaar werk daar is ze gepromoveerd op vegetatiemodellen. Daarna bracht ze ontbossing in kaart in Brazilië en onderzocht landgebruik in Bolivia. Sinds 1998 werkt ze weer hier, en nu NW&S ondergebracht is bij het CI

ââ onderzoek

Kleurintensiteit geeft diversiteit de ruimtelijke verdeling van biodiversiteit uitgezet. Elk vakje van vijf bij vijf kilometer heeft een kleurintensiteit die overeenkomt met het aantal soorten dat er voorkomt.” Waarnemingsbanken

Binnen het Copernicus Instituut (CI) zijn veel AiO’s aan het werk. Marieke Schouten is hier in haar vrije tijd: na haar studie biologie aan de UvA, waarbij ze stage liep in het zoölogisch museum, werd ze AiO aan het CI. Nu is haar aanstelling afgelopen, en haar onderzoek naar de ruimtelijke organisatie van biodiversiteit is zo goed als klaar. Alleen de laatste puntjes op de ‘i’ nog.

Aan de wand van het kamertje waar Marieke zit, hangt een aantal mysterieuze kaartjes van een geblokte versie van Nederland met onderling iets verschillende kleurenpatronen. Marieke legt uit: “Aan de hand van databanken met waarnemingen van verschillende soorten organismen heb ik op deze kaartjes 12 bioSCOPE [03]

Mariekes onderzoek draait op waarnemingen die biologen en vooral vrijwilligers doen in de vrije natuur om hen heen. Na bijvoorbeeld een wandeling door de duinen plaatsen deze mensen het aantal en de soort, van de door hen waargenomen dieren en planten in databanken. Vaak zijn deze vrij beschikbaar op het internet, soms moet je betalen om toegang te krijgen. Marieke: “De banken van hogere planten en zoogdieren waren heel duur, dus die heb ik uiteindelijk niet gebruikt.” Andere banken hadden weer andere problemen: “Van de slakken was het aantal waarnemingen te laag om voor mij nuttig te zijn.” Al met al is het kiezen van de juiste set data een hele opgave. Om biodiversiteit betrouwbaar te meten heb je informatie nodig over organismen met

heel verschillende niches. Uiteindelijk heeft Marieke data van zes groepen gebruikt: libellen, sprinkhanen, zweefvliegen, mossen, reptielen en amfibieën en daarnaast een groot aantal abiotische gegevens van plekken in Nederland. Een deel hiervan moest nog met hulp van masterstudenten worden gedigitaliseerd, zoals de papieren klimaatatlas van het KNMI. Omdat ze deze data niet zelf vergaard heeft moet ze vertrouwen op de kunde van andere mensen. “Dat is soms erg frustrerend,” verzucht ze, “en zelf ben ik ook geen specialist op het gebied van soorten, dus controleren is lastig. Maar over het algemeen kloppen de data vrij aardig, en het enorme aantal waarnemingen verkleint het effect van onbetrouwbaarheden ook.” GIS en projectie

Al deze data schreeuwden natuurlijk om verwerking. Marieke is niet echt met een specifieke vraagstelling in gedachten aan de gang gegaan. “Ik wilde gewoon kijken wat voor informatie er in de data zelf zat.” Met

duurzame wereld Pita Verweij (links) is onderzoeker en docent aan het Copernicus Instituut en Margien Bootsma is managing director.

is ze coördinator van het cluster landuse and biodiversity. Ze houdt zich nu bezig met projecten in zowel Nederland als Latijns Amerika over de waardering van ecosystemen. Bèta-gamma integratie

Naast NW&S bevat het CI de groepen Milieu-Maatschappijwetenschappen (MMW), Milieu-Natuurwetenschappen (MNW) en Innovatiewetenschappen (IW) van de faculteit Geowetenschappen. Vier onderzoeksvelden onder één dak: men houdt zich bezig met energievraagstukken, zoals de opwekking

het projectieprogramma GIS bepaalde ze per gebied het aantal waargenomen soorten en dus de biodiversiteit. Maar daarnaast wilde ze de patronen die dit opleverde ook verklaren: “De waargenomen biodiversiteit heeft zijn oorsprong in het aantal verschillende habitats in het afgebakende gebied van vijf bij vijf kilometer. Daarom heb ik ook gezocht naar informatie over de ruimtelijke verdeling van abiotische factoren, zoals hoogte, nutriënten, bodemtypen en landgebruik. Vijf bij vijf kilometer is niet een heel hoge resolutie, maar helaas waren nauwkeuriger waarnemingen vaak niet beschikbaar.” Bias, correctie en beleid

Natuurlijk is de dichtheid van waarnemingen niet overal even groot. Op plekken waar mensen vaak wandelen omdat ze er bijvoorbeeld een buitenhuisje hebben zijn enorm veel waarnemingen, terwijl sommige andere stukken van Nederland ‘leeg’ zijn. Enige correctie kan hierop wel worden toegepast, maar toch valt op dat gebieden als de Veluwe en Zuid-Limburg een wel erg donkere kleur hebben. Maar de patronen van de verschillende groepen organismen vertonen wel veel overeenkomsten, een aanwijzing

van energie met wind of biobrandstoffen, en het gebruik van en de vraag naar energie. Een andere invalshoek is landgebruik, biodiversiteit en ecosystemen. Hoe is de biodiversiteit bijvoorbeeld verdeeld, en welke gebieden of typen landgebruik dragen hier aan bij? De sturing van duurzame ontwikkeling via innovatie en beleid is voor MMW en IW een belangrijk onderwerp. Energiebesparende uitvindingen of inzichten over duurzamer landgebruik en biodiversiteit zijn namelijk leuk, maar ze moeten wel ingepast worden in concreet beleid of bedrijfscultuur. Margien: “In het CI zijn deze ‘losse’ gebieden en groepen op milieuvraagstukken samengebracht. Dit zorgt voor coherentie, en geeft ons een beetje één gezicht. Sinds de verhuizing is er meer samenwerking tussen verschillende groepen. Zo kunnen we samen projectvoorstellen schrijven.” Deze integratie tussen bèta en gamma is bij-

zonder, en leidt tot onderzoek en AiO plekken op verschillende raakvlakken. Ook economische en sociale aspecten spelen een rol. Bovendien kom je zo in de koffieof lunchpauze nog eens iemand tegen die je wat nieuws en relevants kan vertellen.

dat de patronen ruwweg wel kloppen. Ook moet Marieke van het hart dat soortenaantal op zich niet alles zegt: “De echt zeldzame soorten zitten vaak in heel specifieke gebieden, bijvoorbeeld op voedselarme bodems, of in Friesland op de unieke veenweides. Dit zijn niet perse gebieden met een hoog aantal soorten.Vandaar dat ik naast soortenrijkdom ook naar soortsamenstelling heb gekeken.” De informatie die Mariekes onderzoek oplevert kan heel waardevol zijn bij het bepalen van milieubeleid. Het heeft natuurlijk meer zin om een gebied te beschermen waar minder verschillende, maar wel erg zeldzame soorten in voorkomen dan een gebied waar heel veel soorten voorkomen die in de rest van Nederland en Europa heel algemeen zijn.

En naast werk en studie? “De meeste biologen gaan in hun vakantie natuur kijken. Ik snuif liever cultuur, zoals dit prachtige mozaïek in Marokko (zie foto, red.). Natuurlijk laat de natuur me op die momenten ook weer niet helemaal koud. Op mijn stage heb ik veldwerk gedaan aan zangcicaden in Maleisië. Mocht ik daar ooit terugkomen, dan wil ik echt het bos wel weer in.” Wat nu na het promoveren? Marieke heeft nog niet echt een daadwerkelijke baan op het oog, het wordt solliciteren, binnen en buiten de wetenschap. Waar ze uiteindelijk terecht zal komen? Het blijft GISsen…à

Hoofdzakelijk toegepast

Natuurlijk word er ook fundamenteel onderzoek gedaan, maar het onderzoek is altijd maatschappelijk relevant en vaak toepassingsgericht. De onderverdeling in fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek is ook lang niet altijd duidelijk. Bovendien kunnen resultaten pas toegepast worden als de onderzochte beginselen en processen eerst goed begrepen zijn. Naast projecten gefinancierd door de universiteit of NWO zijn er ook veel ‘derde geldstroom projecten’, voor de EU, provincie, bedrijven of andere derden. à

Feiten Het CI heeft ongeveer 100 wetenschappelijke medewerkers in dienst, waarvan ongeveer 60 AiO’s. Er zijn er veel stagestudenten, ook biologen, en er

Copromotoren en cultuur snuiven

wordt in drie Bachelor en vier Masteropleidingen

Mariekes onderzoek zit er nu zo goed als op. Haar twee copromotoren, Pita Verweij en Aat Barendrecht, lezen nu haar proefschrift, daarna kan het doorgestuurd worden naar de leescommissie. Over enkele maanden zal ze dit proefschrift hopelijk mogen verdedigen

geparticipeerd . De Bachelors zijn Natuurwetenschap en Innovatiemanagement, Milieu-maatschappijwetenschappen en Milieu-natuurwetenschappen. De Masters zijn Sustainable Development, Science and Innovation Management, Natural Resources Management en Energy sciences.

bioSCOPE [03] 13

|

1

EERSTEJAARSCOLUMN

|

|DEPARTEMENTSBERICHTEN| De Universiteit Utrecht viert op maandag 26 maart haar 371-jarig bestaan in de Domkerk te Utrecht. Tijdens deze Dies Natalis worden eredoctoraten uitgereikt aan prof.dr. Tadaki Hirose, Willem Jan Otten en prof.dr. Diane Marie Amann. Met de eredoctoraten wil de Universiteit Utrecht haar grote waardering uitspreken voor de persoon die het doctoraat ontvangt en diens werk. Het eredoctoraat wordt uitgereikt tijdens een academische plechtigheid in de Domkerk. De persoon die het doctoraat ontvangt krijgt een bul van de universiteit en een cappa met de roodwitte kleuren van de stad Utrecht. De eredoctor mag de titel doctor honoris causa dragen en Dr.h.c. voor zijn of haar naam zetten. Prof. Hirose is emeritus hoogleraar van de Tohoku University Japan. Van deze universiteit heeft hij de bijzondere eretitel ‘Emeritus Professor of Tohoku University’ gekregen. Sinds zijn

Miranda, echt een blijvertje

emeritaat in 2005 is hij parttime hoogleraar aan de Tokyo University of Agriculture. Hirose heeft een zeer sterke en lange band met het plantenecologisch onderzoek aan de Univers

Miranda loopt in haar uppie door de gangen van het Went-

teit Utrecht. Hij heeft het initiatief genomen tot een jaarlijkse studentenuitwisseling tussen

gebouw. Met haar onafscheidelijke Campbell natuurlijk. Ze

de Tohoku University en de Universiteit Utrecht.

mompelt wat in zichzelf of tegen haar Berne & Levy, terwijl ze haar pakje Yokidrink opslurpt. Wat gebeurt er eigenlijk met die Yoki? Als ze in de kantine arriveert komt het lawaai van mensen die niet doelloos in de gangen tegen Campbell praten op haar af. Het is lunchtijd. Opeens begint haar buikje te knorren. Ze heeft eigenlijk best wel honger. Hoe komt dat nou dat wanneer je andere mensen ziet eten je ook ineens beseft dat je honger hebt? En waarom gaat je buik daar van knorren? Ze gaat zitten en graait in haar tas naar haar brooddoos. Die lieve tante Gé heeft vanochtend een lekker lunchpakketje voor haar klaar gemaakt. Ze logeert twee daagjes bij haar oom en tante en heeft ontdekt dat haar oom wel 12 liter per dag plast en dat tante Gé ook wel heel vaak naar het toilet gaat. Gelukkig wisten Berne & Levy wel hoe dat nou precies komt. Terwijl ze daar nog even over doormijmert steekt ze een boterham met vruchtenhagel in haar mond. Ze heeft witte en bruine boterhammen bij zich. Tante Gé zegt altijd dat bruine boterhammen gezonder zijn, maar ze vindt de witte lekkerder. Waarom zijn bruine boterhammen eigenlijk gezonder? En hoe wordt eigenlijk bepaald of je iets lekker vindt of niet? Ze kijkt op haar horloge en ziet tot haar schrik dat ze al over tien minuten college heeft en trekt een sprintje naar blauw. Dadelijk kan ze niet meer op de eerste rij zitten! Terwijl ze zo rent trapt ze ongemerkt in een punaise. Eenmaal in de collegezaal aangekomen (pfew de eerste rij is nog leeg), gaat ze zitten en pakt haar aantekeningen erbij. Nu ze van de schrik is bekomen voelt ze ineens pijn in haar voet. Hoe komt het dat ze dat nu pas voelt? En wat zou er gebeurd zijn als ze niet zo’n verschrikkelijke haast zou hebben gehad? Tijdens het college krijgen ze uitleg

Geslaagden

over de presentatie die ze volgende week moeten geven.

De volgende studenten hebben op 21 februari hun

Ze heeft er nu al zin in. De opdrachten worden al sinds ja-

doctoraal/masterdiploma gehaald:

ren gegeven in de vorm van een leuk verhaaltje! Ze besluit direct even de opdracht door te lezen: “Miranda loopt op

Suzanna Bongers ` Lotte Bonsel ` Chatelijne Breedveld `

het strand met haar onafscheidelijke Campbell…”

Bram Dorresteijn ` Jan Willem Duitman ` Dorien Enter ` Elizabeth Fontein ` Chris Hogevonder ` Aniek Janssen `

Tim van der Weijde

Feddo Jurrisen ` Fionn Mc Loughlin ` Marjolein Schoe ` Joost Vervoort ` Loek Visser (cum laude) ` Herco Zwijnen ` J. Koch ` M.A. Carrillo Gavilan

14 bioSCOPE [03]

Klassieke Experimenten...PR-eiwitten

De verdediging tegen pathogenen Pathogenesis-related proteins schimmel en -bacterie werking. Zo zijn er binnen de PR-eiwit familie enzymen, bijvoorbeeld chitinase, die de celwanden van schimmels en bacteriën afbreken. Een antivirale werking van PR-eiwitten is nog niet aangetoond. Er zijn transgene planten geconstrueerd die voor sommige pathogenen resistenter bleken maar voor andere pathogenen juist minder.

door Lucas Scheffers Al 40 jaar geleden werd het bestaan van de PReiwitten ontdekt. Pas 20 jaar later is het bestaan algemeen geaccepteerd. Door de toenmalige opkomende techniek van polyacrylamidegel-elektroforese is aangetoond dat ook planten zich op deze manier actief kunnen verweren, hoewel niet zo actief als bij de dieren. Dit inzicht bracht hoop voor de bescherming van gewassen. De laatste jaren is dit inzicht verder verbreed, maar door wetten blijven dit soort gewasbeschermingmethoden niet toepasbaar.

Eind jaren zestig deed Kees van Loon in Wageningen onderzoek aan virusziekten bij planten. Gefocust op de infectie van de modelplant tabak met het tabaksmozaïekvirus werden bij toeval de PR-eiwitten ontdekt temidden van dertig bandjes op een polyacrylamidegel. Deze nieuwe bandjes waren alleen zichtbaar bij een geïnfecteerde plant. Dat deze eiwitten een schakel zouden zijn in plant-pathogeen interacties werd sceptisch ontvangen en door hun kleine afmeting afgedaan als bij een infectie ontstane afbraakproducten. Maar door het algemeen voorkomen van PR-eiwitten in planten en het feit dat resistente planten er meer van bevatten werd langzaam het bestaan van PR-eiwitten erkend. Om de werking en mogelijkheden van de PR-eiwitten te onderzoeken zijn tal van stoffen getest op een mogelijke inducerende werking op deze eiwitten. Salicylzuur kwam als een van de inducerende stof-

Op polyacrylamidegels gescheiden eiwitten uit gezonde (links) en met tabaksmozaïekvirus geïnfecteerde tabaksplanten (rechts). De nieuwe eiwitten in de geïnfecteerde planten zijn pathogenesis-related proteins (PR-eiwitten).

Nu behoort Kees van Loon bij de 0.5 % meest geciteerde personen binnen de plantenwereld.Tot op heden is er geen tijdschrift in de plantenwereld verschenen waarin de PR-eiwitten in een artikel niet worden genoemd. In het verleden heeft Kees van Loon op menig groot plantencongres mogen spreken in alle hoeken van de wereld. Nu nog is Kees van Loon betrokken bij de organisatie van een PR-eiwitten workshop die om de drie jaar gehouden wordt. Op de vraag of Kees van Loon op enige wijze, buiten de vele citaties, onderscheiden is voor zijn ontdekking antwoordt hij: “In de jaren zeventig was het mode niet boven het maaiveld uit te komen omdat ieder gelijk was. Aan prijzen deed men toen maar liever niet.”à

fen uit de bus. Pas meer dan tien jaar later werd bekend dat het de stof salicylzuur zelf is die betrokken is als signaalstof bij PR-resistentie. De PR-eiwitten zijn niet alleen functioneel tegen pathogenen, ook spelen ze een rol bij bijvoorbeeld koudestress van rogge en de mogelijke allergische werking van vruchten.

“Aan prijzen deed men toen maar liever niet.”

De werking van de PR-eiwitten is divers. Maar in het algemeen bezitten ze een antibioSCOPE [03] 15

|BUITENLANDSE

STAGE

|

Biologie in Stellenbosch door Anne Sandbrink Een ruime maand geleden kwam ik aan in dit warme land, Zuid-Afrika. The Rainbow Nation zoals het ook wel eens genoemd wordt, met 11 officiële talen en drie hoofdsteden.

Hoewel ik een prachtig plaatsje binnenreed met witte huizen en bloemenpracht waren de eerste twee weken wat moeizaam. Ik verbleef in een hostel en was hard aan het zoeken naar een kamer, wat moeilijker bleek dan ik had gedacht. Ik was nog niet helemaal bekomen van een griep en zat zonder bagage, want die was ik kwijt geraakt in Londen. Bovendien was het bijzonder onduidelijk welke cursussen ik nou kon volgen. Ondertussen ben ik gesetteld en begin ik me hier echt thuis te voelen. Ik doe hier nu twee ecologiecursussen, één geneticacursus en een cursus Spaans (daar hoef je natuurlijk niet voor naar Afrika, maar ja, waarom ook niet?). Populatiegenetica is nog wel een lastig vak want het wordt geheel in het Afrikaans gegeven. Dit is goed te volgen maar je moet wel beter opletten. Als iedereen lacht om iets wat gezegd wordt, duurt het bij mij een seconde of drie voor ik door heb wat er gezegd is, en dan begin ik nog eens te lachen. Eigenlijk is het heel bizar om zo ver van huis te zijn en toch de taal te spreken. Bijna iedereen die in Stellenbosch studeert is tweetalig opgevoed, spreken goed Engels en vaak Afrikaans, maar dit kan ook isiKhosa of Zulu zijn. Veiligheid

Stellenbosch is een echt studentenstadje, gelegen in een dal midden in de wijnlanden. Het is een witte universiteit (slechts een kwart is zwart of gekleurd), rijk en enigszins elitair. Om ‘het echte Afrika’ -als je hiervan kan spreken- te zien moet je toch de stad verlaten en het binnenland in. Maar het is een goede uitvalsbasis en er is een goede introductie. Het is hier goed vertoeven en niet te vergeten veilig. Veiligheid is wel echt een issue in Zuid-Afrika. Om mijn flatje te bereiken moet ik drie hekken en een deur door en er is 24 uur per dag bewaking. Zodra de zon gezakt is kan je niet meer veilig alleen over straat en moet je je in groepen 16 bioSCOPE [03]

Anne Sandbrink volgt een half jaar vakken in Stellenbosch, Zuid-Afrika.

verplaatsen of iemand met een auto strikken om je weg te brengen. Openbaar vervoer is zo goed als niet-bestaand. Uitkijken dus, maar je went er snel aan… De sfeer is wel goed. Mensen zijn over het algemeen vriendelijk en geduldig. Het is de normaalste zaak van de wereld om op blote voeten naar college te gaan, om bij klasgenoten te komen aanwaaien om koffie te drinken en het is geen verrassing als je twee keer per week een Braai (bbq) hebt, want die ZuidAfrikanen zijn verslaafd aan hun Braaivlees. Door de vele studenten is het ook goed uitgaan hier.Wel vreemd is dat er nog ‘witte’ en ‘gekleurde’ clubs bestaan. Niet dat je als wit persoon niet in een gekleurde club komt, maar dan ben je wel gewoon de enige witte, een gek gevoel, ik kan er niet aan wennen en probeer me er gewoon niks van aan te trekken en lekker te dansen. Want dansen kunnen ze hier wel! Verder is de omgeving geweldig. Het stadje zelf is groen, veel bomen en bloemen, brede lanen, witte grote huizen. We worden omringd door uitgestrekte wijnvelden (met wijnfarms waar het goed wijnproeven is), mooie stranden en vele natuurparken. Ik ben een gelukkig persoon om biologie te studeren hier, elke week is er wel iets van veldwerk te doen in

Jonkershoek Natuurpark of op de Tafelberg. Waar we in ons laaggelegen landje vechten tegen het water en waar watermanagement een groot ding is, hebben ze hier te maken met vuur en brandregimes. Sommige gebieden worden om het jaar of om de vijf jaar opzettelijk aangestoken terwijl andere gebieden enkel branden als het aangestoken wordt door de bliksem. Reizen

Het is nu wel even hard werken, en veel dagen breng ik niet in de zomerzon maar in de bieb door. Het semester eindigt hier wel al vroeg, en mijn visum is vrij lang geldig, wat er voor zorgt dat ik nog bijna drie maanden (!!) de tijd heb om rond te reizen. In juni ga ik met mijn zusje Zuid-Afrika doorreizen, in juli en augustus ga ik over land naar Namibië, Botswana en Zimbabwe. Ik wil al lang graag naar Namibië, dus hier ga ik goed de tijd voor nemen. Ik kan iedereen die zit na te denken over een uitwisseling het heel erg aanraden. Een half jaar kan lang klinken, maar de tijd vliegt om en het is een geweldige ervaring. à

|VERVOLGVERHAAL|

Aflevering 2: De opdracht

ILLUSTRATIE

[JEROEN

MEIJER]

door Ruud Deneer

Dit is de tweede aflevering van een vervolgverhaal waarin het Wentgebouw en biologen een hoofdrol spelen. Elke maand zal er een nieuwe aflevering verschijnen waarin steeds meer onthuld wordt van wat er werkelijk aan de hand is in het Went…

’s Avonds dacht ik terug aan alles wat ik die dag te horen had gekregen. Het was me te veel geworden, en nu probeerde ik voor mijn eigen bestwil de gegevens op een rijtje te zetten. Het was begonnen met het vreemde bezoek van Daniël aan de redactievergadering van bioSCOPE. Na het aftasten, de introductie en zijn door merg en been gaande uitspraak waren we allemaal stil geworden, waarna hij opnieuw het woord had genomen. Wat hij ons allemaal had verteld… het leek rechtstreeks uit een thriller genomen. Zo dicht bij huis zocht je dergelijke verhalen toch niet? Toch niet bij de mensen die we zo goed dachten te kennen? Wel vaker hadden we verhalen gehoord over mensen die hun leven wijdden aan experimenten, maar de mensen die de infiltrant ons beschreef, waren over de schreef gegaan. Uit de hand gelopen ideeën hadden langzaam hun weg gevonden naar het oplettende oor van het orgaan van waaruit hij werkte. Daar besloten ze dat hij, Daniël, voornamelijk vanwege zijn leeftijd, de beste keus was als tijdelijk nauwlettend oog en voor eventuele handelingen. De instructies die ze hem hadden gegeven waren niet volledig, had hij ons uitgelegd. “Ik ben gezonden om uit te zoeken wat er precies aan de hand is en dat eventueel tegen te gaan.Verder weet ik niets.” Ongelofelijk was het dat ze hem met enkel en alleen die woorden op pad hadden gestuurd. Hoe moest hij weten wat er gaande was? “Als we je kunnen helpen, zullen we dat doen”, had een van ons hem op het hart gedrukt. “Je staat er niet langer alleen voor als je ons zegt wat we moeten doen. Want je moet wel in je achterhoofd houden dat we hier geenszins ervaring mee hebben.” Hij wilde ons nog niet inzetten, slechts op de hoogte houden. Groot gelijk. Stukje bij beetje wilde hij ons bijbrengen wat nodig was om de zaak tot een goed einde te brengen. Perfect. Maar ergens in mij ontbrandde een vlam die me ertoe dreef zo snel moge-

lijk in actie te komen, zo snel mogelijk het veld in te gaan en onderzoek te verrichten. Dus ik zette alles op alles, probeerde meer van zijn lessen te leren dan van de studie en mocht mezelf na een paar dagen feliciteren met een compliment van zijn kant. “Je doet het goed.” Daarna leek hij echter te aarzelen. “Hoe – hoe zou je het vinden undercover te gaan? Ik bedoel, dat je erachter probeert te komen wie hier meer van weet, met diegene aanpapt en probeert bij het project betrokken te raken?” Vroeg hij het me echt? Zonder dat hij het zag, kneep ik mezelf in mijn arm. Het deed pijn, dus het moest wel waarheid zijn. Grif wilde ik op zijn aanbod ingaan, maar een stemmetje in mijn hoofd hield me tegen. Moest ik dit wel doen? Het kon gevaarlijk zijn! Als wat ze deden groots was en veelbetekenend, zouden ze er niet voor terugdeinzen iemand kwaad te doen. Wilde ik degene zijn die daarachter kwam? “Is er… een mate van bescherming?” besloot ik voorzichtig. Hij zuchtte. “Alleen wat ik jullie heb geleerd, en dit.” Hij stak zijn hand onder zijn jas naar zijn zij en haalde hem daarna terug naar voren. Ik schrok toen ik zag wat hij vasthield, deinsde zelfs achteruit. “Ik kan me nog wel verdedigen met alles dat ik heb geleerd”, vervolgde hij. Ik nam de revolver vast en rilde bij de aanraking van het koude staal. Onwennig keek ik om me heen, zoekend naar een plaats waar ik het wapen kon verbergen, maar hij wees op mijn zij. “Je draagt een blazer en een riem. Steek hem uit het zicht op een bereikbare plaats, en gebruik hem als je het nodig mocht hebben.” Weer wachtte hij. “Als er iemand moet sterven, ben ik het.” “Dan ga ik op onderzoek uit.” Ik draaide om en liep richting de deur. Ik had nog maar één reguliere collegedag over om erachter te komen wie ik moest hebben, wie me voorbij mijn twijfel kon brengen. Hij wenste me succes, en ik mompelde tegen mezelf: “Als dit maar goed gaat…” à

bioSCOPE [03] 17

UBV

|UBV-ACTIVITEITEN|

One hundred and eighty! le’… Althans, dat dachten de UBV’ers die zich inschreven om te gaan darten. Woensdag 28 februari werd de proef op de som genomen bij het jaarlijkse

VASTBINDER]

ren geslepen, de flights waren ontvouwen en de vingers gestrekt: klaar om te winnen.

[MAUD

In iedereen schuilt een ‘Barney’ of een ‘Snelle Jel-

toernooi dan eindelijk van start. De pijlen wa-

Helaas bleek de kracht van de Protonezen in

FOTOGRAFIE

door Roy Veldhuizen

de gevorderdenpoule al snel veel te groot en, nadat slechts één team was doorgebroken tot

darttoernooi tegen U.S.S. Proton. Vorig jaar werd

de halve finale, stonden er uiteindelijk twee

er in zowel de beginners- als in de gevorderden-

Proton-teams in de finale. Bij de beginners-

poule door Proton gewonnen, maar het jaar ervoor

pool lieten de UBV’ers, Niek en Roy, al snel de

werd de beginnerspoule gewonnen door biologen.

Protonezen achter zich en drongen langzaam

Kortom, het werd tijd dat de biologen de winning

Deze pijl zorgde voor de overwinning bij het jaarlijkse

maar zeker door tot de finaleronde. Hoewel

mood over zouden nemen. Er is niet voor niets ooit

darttoernooi tussen UBV en Proton.

de meeste aandacht uitging naar de gevorder-

gesproken over het feit dat beginners de winnaars van de toekomst zijn.

denpoule, op een enkel sportcielid van de UBV wonnen worden. In de gevorderdenpoule

na, maakten deze heren gebruik van de rust en lieten ze onverschrokken alle vijf de begin-

teams. Een verdeling die een hoop goeds deed

nende Proton-teams achter zich. Hoewel ze

gen waren enigszins gespannen, er stond een

voorspellen. In de beginnerspool was er slechts

wonnen met een pijl die meer geluk dan wijs-

hoop op het spel. Om de pijn van het verlies

één UBV-team die het opnam tegen vijf Pro-

heid was, zoals je op de foto kunt zien, is dit

van meerdere opeenvolgende jaren zo klein

ton-teams, een iets minder florissante verde-

keer dus weer bewezen: de beginners zijn de

mogelijk te houden moest er deze avond ge-

ling. Na een paar rondes ingooien ging het

gevorderden van de toekomst. n

UBV

begonnen vijf UBV-teams tegen vier ProtonHet was 19:00 in het Kruytgebouw, alle biolo-

|UBV

18 bioSCOPE [03]

SPONSOR

|

|COLOFON|

|

PERSONEEL

hoofdredacteur

In dienst:

Tessa van der Wijngaart

Per 1.2.07

IN/UIT|

Dhr. dr. A. Thomann, onderzoeker Moleculaire Genetica • redactie

Dhr. J.G. Flintham BSc, technisch onderwijs-/onderzoeks-

Roeska Blankevoort

medewerker Functionele Neurobiologie • Dhr. X. Rao

Arjen Buschman

MSc, AiO Bioinformatica

schapsecologie • Dhr. dr. J.C. Lindeman, onderzoeker

Lisette Dekker

Per 1.3.07

Plantensystematiek • Mw. Drs. J. Grenouillet, onderzoeker

Pim van Oven

Mw. I.A.C. Schilders, onderwijs-/onderzoeksmedewerker

Theoretische Biologie • Dhr. dr. R.C. Roovers, universitair

Tessa Quax

Microbiologie

docent Celbiologie • Mw. A. Akhmetzhanova, onderzoe-

Lucas Scheffers

ker Plantenecologie & Biodiversiteit • Dhr. Prof. dr. V. On-

Roy Veldhuizen

Uit dienst:

ipchenko, onderzoeker Plantenecologie & Biodiversiteit •

Thomas Walder

Per 1.3.07

Mw. M.A. Chacon Lopez MSc, onderzoeker Moleculaire

Tim van der Weijde

Mw. P. de Sousa Montenegro Miranda, onderzoeker En-

Genetica • Mw. Drs. I. Hoof, onderzoeker Theoretische

Menno Wijkstra

docrinologie • Mw. Drs. M.J. Weijters, onderzoeker Land-

Biologie

Freelance bijdragen Paul Bakker |UBV-MEDEDELINGEN|

Cis

24-uurs reis LONDEN

Ruud Deneer

Dit jaar gaat de reis naar… LONDEN! Op 31 maart ver-

Jos Dekker

trekken we om 01:00 vanaf het jaarbeursplein per bus

Madeleine Hardus

naar Londen. Je kan de hele dag los gaan in Londen, alles

Femke Holwerda

bezichtigen of shoppen. Voor €32,50 ben jij op weg. Op

Jeroen Meijer

1 april om 04:00, en dit is geen grap, arriveer je weer in

Anne Sandbrink

Utrecht. Kortom, wil je je even helemaal in Engelse sferen

Marjolein Schrauwen

wanen, ga mee, schrijf je vanaf 1 maart in op de UBV-

Bert Theunissen

kamer.

Mike Turenhout Marinke van der Velde

Spellenavond in ‘The Joker’

Gisela van der Velden

Om 20:00 is het zover, ‘The Joker’ staat op deze avond

Sjef Smeekens

voor UBV-leden open om spellen te spelen. Daarnaast kan je deze avond ook met je UBV-pas aankopen doen

Aan dit nummer werkten mee

met 10% korting. De dag erna zal het spel, dat op de

Dirk Blom

avond gespeeld is, op de UBV-kamer liggen. Dus heb je

Oana Draghici

Gala: CHICAGO

zin in een avond vol denk- en speelvertier kom dan naar

Suzanne Kollar

Fort Vechten is dit jaar de locatie van het gala dat samen

de Oudegracht 230a op woensdag 4 april.

Anita Leuverink

met U.S.S. Proton en A-Eskwadraat wordt gehouden. Op

De geïnterviewden en fotografen

vrijdag 16 maart is het jaarlijkse festijn en daar wil je echt

Zeilweekend

bij zijn. Je kan je van je beste kant laten zien zonder de

Het zeilweekend is weer georganiseerd! Van 20 t/m 22

Opmaak

leerboeken. Ook kan je op de foto gaan in jouw Chicago

april gaan er acht valken weg vanaf Langweer in Fries-

Communicatie & Vormgeving

outfit. Met bekende liedjes ditmaal door de band ‘Aiight’

land. 32 Mensen kunnen met de excursiecommissie mee-

Emy Franck

kan je als UBV-lid voor €17,50 en als niet UBV-lid voor

varen om naar Heeg en terug te varen. De kosten zijn

€22,50 uit je dak gaan. De kaartjes kan je kopen op de

minimaal, namelijk €45! Dit is inclusief eten, alleen het

Reprodctie

UBV-kamer. Het gala is te bereiken met de gereserveerde

feesten ’s avonds is op eigen kosten.

DDCU: (030-253)3541

bussen vanaf het jaarbeursplein rond 22:00.

Adverteren voor de UBV

Werkdag de Driehoek

De ouderdag vindt dit jaar plaats op zaterdag 28 april.

De Driehoek is een stuk grond op de Uithof dat je vanaf

De commissie is nog op zoek naar ouderejaars studenten

Het volgende nummer van bioSCOPE komt

het Wentgebouw kunt zien. Het is een natuurgebied dat

die willen helpen op deze ouderdag. Meer informatie en

uit op vrijdag 20 april. Ingezonden stukken

al jarenlang wordt beheerd door de UBV. Op zondag 18

inschrijven kan op de UBV-kamer.

zijn altijd welkom, maar dienen tijdig aange-

maart ben je uitgenodigd om met de UBV mee te gaan en

kondigd te worden en uiterlijk vrijdag 6 april

je handen te laten wapperen met bijl en fijnere knippers

UBV-kamer dicht en open

binnen te zijn. De redactie houdt zich het

om onderhoud te plegen. Dit allemaal zodat de Driehoek

De aankomende twee maanden is de UBV-kamer vanwe-

recht voor ingezonden stukken te wijzigen, in

dit voorjaar weer op en top kan bloeien en groeien. Om

ge vakantie dicht op de volgende dagen: vrijdag 6 april,

te korten of te weigeren, na overleg met de

12:30 begint het kappen, de inschrijflijst hangt van tevo-

maandag 9 april en maandag 30 april. De rest van de

auteur. Kopij, vragen, opmerkingen en sug-

ren op de UBV-kamer.

dagen staat de deur open voor iedereen.

Ouderdag

gesties kunt u sturen naar [email protected].

bioSCOPE [03] 19

RECEPT

VAN

DE

KOOKCIE

|

UBV

UBV

|

|

.

BESTUURSCOLUMN

UBV

|

Pindasoep door Mike Turenhout Ben jij ook zo’n fan van een boterham met pindakaas en sambal? Dan moet je deze soep zeker proberen. Een heerlijk pittige soep met een flinke dosis grof gemalen pinda’s. Wanneer de benodigdheden in huis zijn gehaald, kan de ideale soep gecreëerd worden! Ingrediënten • 6 kip braadsticks • 6 eetlepels pindakaas met stukjes noot • 1 eetlepel sambal oelek (of 2 of 3 lepels) • 250 g magere spekblokjes • 250 g taugé • 2 theelepels pimentpoeder • 1 kippenbouillontablet • 1 grote ui, gesnipperd • Neem de braadsticks en kook deze met an-

We zijn niet gek, we houden alleen van tradities! door Marjolein Schrauwen, vice-voorzitter UBV

derhalve liter water en de kippenbouillon en de gesneden ui. Laat deze mengeling

In vorige bioSCOPE werd er op deze plaats verteld over onze voorbereidingen voor

een uur zachtjes doorkoken tot het kippen-

de Dies Natalis. Op het moment dat ik dit schrijf ligt de Diesweek nog vers in ons

vlees van het bot valt. Schep de braadsticks

geheugen. Wij als bestuur kijken terug op een zeer geslaagde week. De georgani-

uit de soeppot en pluk het vlees eraf. Snijd

seerde activiteiten zijn goed bezocht en ook enthousiast ontvangen. Ons hoogte-

de kip in stukjes. Roer de pindakaas en de

punt van de week was natuurlijk de Diesreceptie op woensdag. Tijdens deze avond

sambal met een soeplepel kookvocht los in

zijn veel bevriende besturen en commissies langs geweest om ons te feliciteren met

een kom. Begint het speeksel in de mond al

de 83ste verjaardag van de UBV. Voor veel van de UBV-leden die op bezoek waren,

los te komen?

was het de eerste keer dat ze op een Diesreceptie waren en bij sommigen was de

• Precies, gooi de blokjes kip terug in de

verbazing dan ook van het gezicht af te lezen. Dit lijkt me daarom een goed mo-

soeppot en gooi het pindamengsel met de

ment om eens een aantal regels rond recepties uit te leggen.

spekblokjes erbij. Nu komt het belangrijkste

Het is je vast opgevallen dat er een hoop mensen waren die dingen bewaakten.

van deze soep: het proeven! Smaakt het?!?!

Het vaandel werd door twee man bewaakt, er stonden mensen bij de deuren en

Vind je hem niet pittig genoeg? Schep er

het receptieboek lag zelfs vast getapet en aan een ketting. Dit is omdat bezoekers

nog een dosis sambal bij! Voeg als laatste

van andere verenigingen graag dingen stelen op recepties. Als ze dit voor elkaar

de taugé en de pimentpoeder toe en laat

krijgen kunnen ze een borrel van ons eisen voor we het weer terug krijgen. Voor

het mengsel nog 10 minuten op het vuur

belangrijke verenigingsstukken zoals het vaandel zouden zelfs feesten geëist kun-

doorkoken.

nen worden. In verband met de kosten wil je liever niet dat zoiets gebeurt, vandaar

• Laat je vrienden nu genieten van het groot-

de beveiliging.

ste genot dat ze voor het eerst zullen bele-

Vooral het ritueel van cadeaus aanbieden heeft menig wenkbrauw doen optrekken.

ven!

Besturen of commissies die een cadeau willen aanbieden melden zich aan bij de pedel, die ze na een tijdje met veel geluid aankondigt. De bezoekers stellen zich dan op tegenover het bestuur. Voor de volgorde waarop besturen staan zijn ook regels: de voorzitter staat in het midden, de secretaris rechts van hem, de penningmeester links van hem, de vice-voorzitter rechts van de secretaris enz. De voorzitter van het bezoekende bestuur vertelt een verhaaltje bij het cadeau, het liefst met zo veel mogelijk onzin: een zogenaamde lullepot. Vervolgens wordt het cadeau overhandigd en bedankt de voorzitter het bezoekende bestuur met een nog langere lullepot. Daarna drinken beide besturen een glaasje Weduwe Joustra Beerenburg, na het uitschreeuwen van hun drankleus. Zoals jullie ondertussen wel weten is dat bij ons een luid en langgerekt BIOLICIOUS! Ik hoop dat jullie door deze column begrijpen dat we niet gek zijn, maar gewoon een bestuur dat een aantal gekke tradities in ere houdt.

20 bioSCOPE [03]

UBV

ADVERTENTIE

�������� �������� �����������������������������

�����������������������������

���������������������������

���������������������������

UBV

-SPONSOR

�������������������������

�������������������������

��

��

����������

����������

���������������� ������������������� ������������������������� ������

����������������� ������

������������� �����������������

������������������ ������

������������������� ���������

��������������� ������������� ��������� � ���������������� � � � � ������������������� � �

� � � �

�

� � ��������������������������� ���������

� ��������������������������� ���������

������������������������������������� �����������������������������������

De rekening waarmee je de boodschappen betaalt. Als je studeert, heb je heel wat aan je hoofd. We noemen slechts: de eerste levensbehoeften. Maar ook: is de avondwinkel nog open? Dus. Ga naar de dichtstbijzijnde Rabobank, kijk op www.rabobank.nl of bel (030) 287 87 87 en open een Rabo Studenten Rekening. De rekening voor het echte studentenleven.

UBV

Het is tijd voor de Rabobank.

In de schijnwerpers...

de OcUBV

Doe wat nuttigs met je vrienden!

door Marjolein Schrauwen

door de OcUBV gemaakt. Verder is de OcUBV

stukje kunnen krijgen. Soms is er daarna nog

verantwoordelijk voor het bijhouden van de

een klein agendapuntje. Na de vergadering

De Onderwijscommissie van de UBV (OcUBV) is

stagebank, de tentamenbank en de enquête-

houden we een werkavond, waarin we aan de

waarschijnlijk één van de minst bekende commis-

bank in de mappenmolen op de UBV-kamer,

taken van de commissie kunnen gaan werken.

sies van de UBV. Dat is niet zo gek, deze commissie

de tentamenbank op internet en maakt ze de

Dan gaan we bijvoorbeeld de informatie in de

organiseert namelijk nooit activiteiten! ‘Waarom

tentamenbundel voor de eerstejaars. De vice-

mappen van de stagebank of de enquêtebank

bestaat deze commissie dan nog?’, zal je denken.

voorzitter van de UBV is automatisch voorzitter

updaten. Deze avonden zijn altijd heel gezel-

Dat komt omdat deze commissie onmisbaar is voor

van de OcUBV, daarnaast bestaat de commissie

lig. Omdat één van de commissieleden binnen-

de UBV!

op dit moment nog uit twee andere leden. De

kort stopt en vele handen natuurlijk licht werk

commissie kost ons niet al te veel tijd, we ver-

maken, zijn wij op zoek naar enthousiaste

Waarschijnlijk heb je al vaak met de OcUBV

gaderen meestal één keer per periode. Dat is

nieuwe leden. Dus wil jij jouw bijdrage leve-

te maken gehad, alleen heb je dat niet door

dus zo’n vier à vijf keer per jaar. Bij deze verga-

ren aan de onderwijsservice van de UBV en wil

gehad. De OcUBV is namelijk verantwoorde-

deringen koken en eten we eerst gezellig sa-

je eindelijk eens iets nuttigs doen met het feit

lijk voor alle service van de UBV op het gebied

men op de UBV-kamer. De vergaderingen zelf

dat je een uitgebreide vriendenkring hebt?

van onderwijs. Grote kans dat je bij je vakken-

zijn heel kort. Eerst verdelen we de cursussen,

Kom dan bij de OcUBV! Vraag op de UBV-ka-

keuze al eens gebruik hebt gemaakt van de

die worden gegeven in de periode die op dat

mer naar Marjolein of stuur een e-mail naar

alternatieve studiegids. Misschien heb je de al-

moment bezig is, voor de alternatieve studie-

[email protected]. n

ternatieve mastergids ook al gebruikt voor de

gids. Meestal kent iedereen wel iemand die

oriëntatie op je master. Deze gidsen worden

een cursus doet, zodat we van elke cursus een

bioSCOPE [03] 21

UBV

|UBV-ACTIVITEITEN|

De 83ste Dies door Roy Veldhuizen

Fotografen: Joanne Malotaux, Pim van Oven en Ellen Burgman

Iedereen is jarig, dus ook een vereniging zoals de UBV. Dit jaar werd de UBV 83 lentes jong en dat moet dan gevierd worden. Traditiegetrouw duurt dit feest altijd een week en deze week tekent zich door allerlei verschillende activiteiten die tot één bepaald thema behoren. Het thema van dit jaar was bodylicious! Dat is ook de reden dat er voornamelijk lichaamsgerichte activiteiten waren. Voor alle mensen die iets gemist hebben, of gewoon benieuwd zijn naar hoe de dagen eruit zagen, is hier van de mooiste en grappigste foto’s een impressie gegeven.

[ De daadwerkelijke geboortedag van de UBV is 19 februari. Dit jaar viel dat op de eerste dag van de Diesweek, de maandag. Deze dag werd gebruikt om bekend te maken wie van de T-shirtontwerpers, op wie vorige maand gestemd is, het mooiste T-shirtontwerp van 2007 had gemaakt. De winnaar van dit jaar was Martin Droog en hier is hij op de voorgrond te zien terwijl hij het gloednieuwe T-shirt aantrekt. De T-shirts zijn vanaf nu te koop voor slechts 6 euro. ]

[ Diezelfde maandagmiddag ging een groep met twintig biologen richting Amsterdam voor een echte workshop paaldansen. Zowel mannen als vrouwen hebben bewezen dat je erotisch met een ijzeren paal in de weer kunt zijn. De vaart zat er goed in, zwierende haren en wapperende broeken waren het resultaat van een middagje calorieverbranden met paaldansen. Een geslaagde activiteit, misschien voor herhaling vatbaar?]

[ Ondanks het feit dat niet iedereen even veel aanleg had voor het paaldansen was het een erg geslaagde activiteit. Meerdere studenten schijnen de paaldansles al in de praktijk te hebben gebracht in de Utrechtse bars op donderdagavonden. ] 22 bioSCOPE [03]

[ Dinsdag was het tijd om de creatieve kant van de biologen te testen. Dit keer in de vorm van een workshop bodypaint. De instructeur was ooit negende op de Europees kampioenschappen en vertelde enthousiast over de mogelijkheden van het bodypainten. Na het bladeren in fotoalbums konden we zelf onze handjes laten wapperen. Al snel ging iedereen uit de kleren en werd het een gezellige boel. Van kleine tatoeages tot hele rugschilderingen, alles was vertegenwoordigd. ]

[ Als afsluiter hadden we vrijdagmiddag een excursie naar Bodies: The Exhibition. Schokkende en interessante beelden brandden op ons netvlies. Helaas mochten er geen foto’s gemaakt worden, maar deze foto vooraf zegt al genoeg. Iedereen is nieuwsgierig en heeft er veel zin in. ]

[ Niet alleen de paal, ook de vloer werd benut in de activiteit. Het blijkt namelijk dat een goede paaldanser de gehele dansvloer weet op te nemen in zijn act. Na een goede opwarming mochten de deelnemers om beurten een gooi doen naar the titel lord of the pole. ]

[ Woensdagavond kon iedereen die het wilde het 93ste bestuur van de UBV feliciteren met de 83ste verjaardag van de vereniging. Er werden heel veel verschillende cadeautjes aangeboden en na elk cadeautje was het tijd voor een glaasje ‘Weduwe Joustra Beerenburg’. In de serre van de botanische tuinen had de borrelcommissie alles al klaargezet waarna een twintigtal bewakers hun taken kregen toebedeeld. Met groot succes, want geen enkel cadeautje is van de UBV gestolen. ]

Ook al lijkt het veel, naast deze activiteiten is er ook nog tijd geweest voor een filmavond, een lezing over stress en een body revive vrijdagmiddagborrel. Die laatste was goed op zijn plek. Na de nodige alcohol was een vers geperst vitaminesapje niet verkeerd. Al met al was het een vermoeiende, maar hele leuke week. Ik denk dat ik namens meer mensen spreek als ik zeg dat ik niet kan wachten tot de 84ste verjaardag van de UBV. n

bioSCOPE [03] 23

���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������

�������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ������ ���������������������������������������������

�������� ������������������

���������������������

���������������������������������

���������������������������������������

������������������������������������������

������������������������������������������

����������

��������������������������

�����������

������������������� �������������������

�����������������������������������������

����������������������������������������

����������������������������

������������������������������������������ �����������������

�������������������� ���������������������

������������������������������������������

���������������������������������������

���������������������������������� ��������������������������

��������������������������������������

���������������������

�������������������������������������

��������������������������������������������

��������������������������������������

�����

�����������������

� ����������������������������� ����������������������������������

������������������

������������

������������������������

� �������������������������������

���������������������������������������������������������������������������������������

�����������������

�����������������������������������������������������