enkele vragen aan giuseppina torregrossa

enkele vragen aan giuseppina torregrossa

Elk hoofdstuk van De proefster begint met een recept. Heb je daar een speciale bedoeling mee en zo ja, welke? Eigenlijk zou je voedsel als de echte hoofdpersoon van De proefster kunnen zien: het is de katalysator van vriendschappen en van hartstocht, en het brengt troost op moeilijke momenten. Het recept waar elk hoofdstuk mee begint, maakt deel uit van dat betreffende hoofdstuk, sterker nog, het vormt de drijfveer van het verhaal. Hoe heb je alle recepten uit het boek verzameld? Heb je ze zelf bedacht of zijn ze afkomstig van anderen? Kun je iets vertellen over hun herkomst? Het zijn typisch Siciliaanse gerechten die van generatie op generatie overgaan. Mijn oma bereidde ze op deze manier, mijn moeder maakte ze ook en zij leerde mij weer hoe ik ze moest koken. De blanc-manger met amandelmelk en de omelet met gedroogde tomaat zijn geen ‘familierecepten’. De geheimen van deze heerlijkheden kreeg ik van Filippo Lamantia, een bekende Siciliaanse chef-kok. Heb je alle recepten uit het boek ook zelf bereid en geproefd? Zo ja, wat is je lievelingsgerecht en waarom? En heeft dat gerecht je geïnspireerd tijdens het schrijven van De proefster? 

awb_orlando_de_proefster_140x215_O+katern.indd

3

07-06-11

14:47

Ik proef ze dagelijks, want ze vormen de basis van mijn kookkunst. Mijn lievelingsgerecht is caponata, omdat er zoveel sensualiteit zit in het langzaam koken van de groenten. Als je het op een laag vuurtje zet, vermengt het zich met elkaar. Het zoetzuur waar het zich uiteindelijk mee verbindt, geeft het geheel een erotische tint. Alles komt samen tot een nieuw geheel dat niet meer tot de losse ingrediënten is te herleiden. Niet de recepten, maar een aantal aparte voedingsmiddelen hebben me geïnspireerd tijdens het schrijven van De proefster. Allereerst tomaten, omdat ze zo rond, stevig en glanzend rood zijn. Dan aubergines, om dezelfde reden: ze zijn glad, zacht en tegelijkertijd hard. Verder kappertjes: klein, groen en donker. En ten slotte couscous, die zo terughoudend is als een jonge vrouw die zich langzaamaan openstelt voor de liefde. Waar haal je überhaupt je inspiratie voor het schrijven vandaan? Daar kan ik kort over zijn: Sicilië, Sicilië en nog eens Sicilië. Als je een recept moest maken voor de liefde, welke ingrediënten zouden daar dan inzitten en waarom juist die ingrediënten? Gehaktballetjes met kaneel, tomaatjes en munt. Die zijn heel zacht en je kunt ze met één hand eten, zodat je je andere hand vrij hebt om te strelen. De kaneel vervangt de doordringende geur van het vlees door een delicaat, opwindend aroma. De tomaatjes hebben met hun rode kleur een opwekkend effect. De munt verfrist de mond en moduleert de hartstocht. Wat is volgens jou het ideale recept tegen liefdesverdriet en waarom? Kaneelgelatine met chocoladeschaafsel; een soort troostende moeder. Chocola pept je humeur op, de zachte structuur 


4

07-06-11

14:47

van de gelatine voert je terug naar je kindertijd, en kaneel heeft een opwekkende werking die het optimisme bevordert. Smaakt het leven voor jou zoet of bitter? Het ligt voor de hand, maar het leven is bitterzoet, als suiker die is opgelost in azijn. Het bittere van sommige gebeurtenissen wordt verzacht door de zoetheid van onverwachte geneugten. Wat is jouw lievelingsgerecht en wanneer heb je het voor de laatste keer gegeten? Kun je iets meer vertellen over dat moment, in wiens gezelschap was je bijvoorbeeld? Arancine (gefrituurde rijstballetjes). Die eet ik elk jaar op  december, de feestdag voor de heilige Santa Lucia. Het is bij ons in Sicilië traditie om Santa Lucia te eren. Ze heeft de stad Siracusa gered van de hongersnood door een schip vol graan te sturen. Ik maak de arancine samen met mijn dochter, die net als mijn moeder Lucia heet, en dan eten we ze samen op ter ere van Santa Lucia en van ons allemaal. Voor hoofdpersoon Ancilluza is koken een ontspannende aangelegenheid. Geldt dat voor jouzelf ook? Op welke manieren kun jij ontspannen? Ja, koken werkt ontspannend voor mij. Het verdrijft nare gedachten en droefgeestigheid. Om diezelfde reden ben ik ook dol op dansen. Bij het koken beweeg ik mijn hele lijf, als een soort gymnastische oefening, net als tijdens het dansen. Op  maart wordt op Sicilië St.-Jozefsdag gevierd en eten de mensen volgens de traditie Sfincie di San Giuseppe. Kun je de Nederlandse lezers iets vertellen over die traditie? 


5

07-06-11

14:47

De traditie van San Giuseppe behelst het bereiden van een heleboel soorten brood, en ook de votiefaltaren (zijaltaar, dat is opgericht voor een speciale devotie. Het devotiebeeld staat op of nabij dit altaar – red.) worden met brood versierd. De sfincia is een variant van fritelle (een soort beignets), waarvan de bereidingswijze in elk deel van Sicilië weer anders is. Volgens sommigen is de naam afkomstig van het Arabische isfang en betekent het ‘beignet van met honing gezoet deeg’; anderen zeggen dat het afstamt van het Latijnse spongia of het Griekse sfoggia, dat sponsje betekent, en het is inderdaad zo dat het gefrituurde deeg, dat bedekt wordt met ricottacrème, een sponsachtige structuur heeft. Aanvankelijk is hoofdpersoon Anciluzza financieel volkomen afhankelijk van haar man, waardoor ze volledig van slag is als hij verdwijnt. Hoe kijk je als vrouw tegen die afhankelijkheid aan? Hoewel Siciliaanse vrouwen inmiddels wel vrij zijn, kost het sommige van hen toch moeite om onafhankelijk en zelfstandig te zijn. Als hun man hen verlaat, of als hij wegvalt, kan dat een obstakel zijn voor hun sociale leven. Was het een bewuste keuze om Anciluzza van afhankelijke vrouw uit te laten groeien naar een zelfstandige en zelfbewuste vrouw? Heb je zelf een dergelijke ontwikkeling ook meegemaakt? De hele roman is een tocht naar onafhankelijkheid. Ook voor mij geldt dat de vrijheid me niet in de schoot geworpen is. Ik heb het niet cadeau gekregen: het was een moeizame verovering waar ik hard voor heb moeten werken. Wat denk jij dat de grootste kracht van vrouwen in het algemeen is? En wat de grootste zwakte? 


6

07-06-11

14:47

De grootste kracht van vrouwen vind ik hun veerkracht, hun doorzettingsvermogen en hun vermogen om zich aan te passen aan ongunstige omstandigheden; hun vertrouwen in het leven. Hun grootste zwakheid is hun gebrek aan eigenwaarde, hun onzekerheid en het minimale vertrouwen in hun eigen kunnen. Hoe kijk jij aan tegen emancipatie? Emancipatie is een strakke jurk, als je het niet combineert met een flinke dosis zelfbewustzijn. Anciluzza is teleurgesteld in de liefde. Hoe belangrijk is liefde voor jou? Liefde is belangrijk voor ieder menselijk wezen. Er bestaan verschillende vormen van liefde, en de ene sluit de andere niet uit. Hoe meer liefde je krijgt, hoe gelukkiger je bent. Op een gegeven moment realiseert Anciluzza zich dat alles in het leven om seks draait. Ben je het met haar eens? Ja, dat ben ik met haar eens. Het is een eeuwenoude, primitieve handeling die voortkomt uit een oerkracht. Dat maakt het ook gevaarlijk. Seks kan verwoestend werken als de drift niet goed wordt gereguleerd door de cultuur en wordt geïntegreerd in hogere bewustzijns- en beschavingsniveaus. Rosolino, de weduwnaar die intussen hertrouwd is, komt elke dag naar Anciluzza’s winkel. Op een dag zegt hij tegen haar: ‘Je eerste liefde vergeet je nooit!’ Ben je het daarmee eens? En geloof je in de ware liefde? Denk je dat er voor iedereen slechts één prins(es) op het witte paard bestaat, of geloof je dat iemand van meer mensen tege


7

07-06-11

14:47

lijk kan houden, of dat iemand meerdere ‘ware liefdes’ kan hebben? De liefde is een groot mysterie. Ik ben mijn eerste liefde inderdaad nooit vergeten, hoewel de band die ik nu met hem heb in niets te vergelijken is met de naïeve gevoelens die ik in mijn puberteit voor hem had. En al is hij nu bijna zestig en heeft hij grijze haren, toch zie ik in hem nog steeds dat magere jongetje op wie ik vroeger viel. Ik geloof niet in de prins op het witte paard, ik denk dat iedereen van meerdere mensen kan houden en ik geloof dat elke liefde altijd waar en oprecht is. Bovendien ben ik van mening dat ieder mens het recht heeft om lief te hebben zoals het hem of haar goeddunkt. In het boek worden voedsel en koken beschreven als iets erotisch. Is dat een feit, of is het fictie? Voor mij is het een feit… Anciluzza is een dromerige vrouw. Wat is jouw ultieme droom? Ik droom van een liefdevolle band, een gesprek zonder conflicten, een relatie zonder misverstanden. Lijkt Anciluzza qua uiterlijk op jou? In welk opzicht? Wat zijn de grootste overeenkomsten en verschillen tussen jullie? Anciluzza is een zinnelijke, levenslustige vrouw en daarin lijken we op elkaar. Het meest in het oog springende verschil is onze leeftijd: zij is een prachtige veertiger en ik, ahum, ben de vijftig gepasseerd. Anciluzza rookt. Is dat niet in tegenspraak met het feit dat geur en smaak zo belangrijk voor haar zijn? Roken heeft per slot van rekening een negatief effect op geur en smaak. Ja, dat zou je inderdaad wel zeggen. Maar ikzelf rook altijd 


8

07-06-11

14:47

een sigaar na een goede maaltijd, en dat vergroot mijn genot juist. Anciluzza’s moeder toont geen liefde voor haar kinderen. Heb je zelf een liefdevolle jeugd gehad? Dat is een tamelijk lastige vraag… Ik heb liefde gekregen van iemand die me niet interesseerde, terwijl ik het graag had gekregen van degene die het me niet kon of wilde geven. Wanneer Gaetano, Anciluzza’s man, aan het eind van het boek terugkeert, kookt ze voor hem. Als wraak roert ze oregano (waar hij allergisch voor is) door het eten. Had jij in haar geval hetzelfde gedaan of zou je het anders hebben aangepakt en hoe dan? Anciluzza is aan het eind van het boek veranderd. Ze is in staat te rationaliseren en kan wraak nemen met een glimlach. Ja, ik vind die geweldloze, maar sappige wraak wel leuk. Als jij Anciluzza was, zou je Gaetano dan vergeven hebben? Anciluzza heeft Gaetano niets te vergeven, omdat hij er met zijn vlucht voor heeft gezorgd dat zij vrij is. Ze is er alleen maar beter van geworden. Verdriet biedt je vaak een geweldige kans om gelukkig te worden. Tekst Kim Moelands © Orlando uitgevers




9

07-06-11

14:47

enkele vragen aan giuseppina torregrossa

Recommend Documents