Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:26
Page 1
Wijkblad voor Bottendaal j a a r g a n g 17 • n u m m e r 4 • s e p te m b e r 2012
De Keizer Karel parkeergarage is geopend! Met man en macht is er gewerkt om het nieuwste stukje Bottendaal vóór de Vierdaagse af te hebben. En dat is gelukt. Op 8 juli werd de Keizer Karel parkeergarage officieel geopend. Een dag eerder waren omwonenden welkom om een kijkje te komen nemen in de nog lege parkeergarage. Voordat de slagbomen officieel open gingen, stonden bouwvakkers en andere betrokkenen klaar om vol trots een rondleiding en toelichting te geven. Lees ook het artikel op pagina 9.
4 2e editie Festival der Kunsten
10 Nuilhoek
6 Kraaienest zoekt vrijwilligers
12 Destijds in Bottendaal: het jaar 1940
7 Saar en Catoo
De Zeeheld • september 2012
1
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
Hond delen Ik wil graag een hond. Echter, door mijn onregelmatige werk heb ik daarvoor niet de ideale leefsituatie. Daarom zou ik graag een hond delen. Wie heeft belangstelling voor een ‘parttime hond’, is beschikbaar voor twee á drie dagen per week tussen 10.00 en 20.00 uur (tegen een passende vergoeding) en woont in of vlakbij Bottendaal? Stuur een e-mail naar
[email protected] Vriendelijke groet, Petra Vermeeren.
02-09-2012
20:26
Page 2
Kat kwijt Onze Guus is zoek. Hij is voor het laatst gezien in het Thiemepark, niet zo ver van zijn adres in de Evertsenstraat. Hij is een zwartwitte Europese korthaar van veertien jaar en heeft een buikje dat zwabbert bij het lopen. Als je iets weet, bel ons: 024-323 8685 of 061695 6782. We missen hem heel erg!
Zeeheld zoekt redactieleden! Taal- en Bottendaalliefhebber? Een neus voor nieuws in de wijk? De Zeeheld heeft dringend redactieleden nodig! Schrijf mee over de wijk of word eindredacteur. Kom ook aan boord van het leukste wijkblad van Nijmegen! Stuur een mail naar
[email protected].
Internetcafés voor vijftigplussers Vanaf september organiseert de Bibliotheek Gelderland Zuid in samenwerking met Seniorweb internetcafés voor vijftigplussers. In het Internetcafé leren bibliotheekmedewerkers u met de computer om te gaan. U gaat vooral veel oefenen. Aan bod komen: e-mail, iPad, e-reader, Skype, Facebook en internetbankieren. De internetcafés worden onder meer gehouden in de Bibliotheek Mariënburg en in Wijkcentrum De Ark van Oost. Nieuwsgierig? Neem de folder mee uit de bibliotheek of kijk ook op www.obgz.nl/activiteiten.
De Zeeheld
Wijkblad voor Bottendaal verschijnt 6
Kom muziek maken bij Huismuziek Nijmegen e.o. Amateurvereniging Huismuziek Nijmegen e.o. heeft plaats voor diverse instrumenten. Wij zijn vooral (maar niet alleen) op zoek naar bespelers van hobo, klarinet en strijkinstrumenten. Onze groepen worden geleid door een deskundige speelleider/dirigent. Zin om als amateur muziek te maken? Haal je instrument weer eens tevoorschijn! In september begint ons nieuwe speelseizoen. Kijk ook op www.huismuziek.nl of bel 024323 1339.
Herdenking oorlogsslachtoffers 2 oktober Op dinsdag 2 oktober vindt, in de hal van het voormalige gebouw L van de Dobbelmanfabriek, de officiële onthulling van de herdenkingssteen arbeiders Dobbelman die in de oorlog zijn omgekomen. De onthulling vindt plaats in aanwezigheid van familieleden van de oorlogsslachtoffers. Iedereen is van harte welkom op de Graafsedwarsstraat 14 om 16.30 uur. Meer informatie op www.bottendaal.nl Eveneens op 2 oktober is er in het Huis van de Nijmeegse Geschiedenis (Mariënburgkapel) van 12.30 tot 13.00 uur een presentatie over het bombardement op de Kapokfabriek en over de dramatische gevolgen daarvan; het bombardement kostte aan bijna honderd mensen het leven. Het aantal plaatsen bij de presentatie is beperkt, dus vooraf reserveren is raadzaam: tel. 024 - 329 3699. De toegang is gratis.
Elsbeth van Niekerk,
Lay-out:
Anne-Marie van der Straaten,
Martin van Els
Tom van Zantwijk Het volgende nummer verschijnt
keer per jaar en wordt huis-aan-huis Redactieadres:
begin november 2012. Kopij, liefst
Buurtkantoor Bottendaal,
digitaal, uiterlijk 25 september
Redactie:
Burghardt v/d Berghstraat 114,
mailen of inleveren op het
Alphons Backx,
6512 DR Nijmegen,
redactieadres.
Frans Croonen,
e-mail:
[email protected]
bezorgd op ca. 2000 adressen.
Lucas van Houte,
2
Gezocht: foto's Kapokfabriek De Ruyterstraat De werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen is op zoek naar foto’s van de Kapokfabriek aan de De Ruyterstraat van vóór het bombardement op 2 oktober 1944, foto's van de bominslag op 2 oktober of foto’s van de overvliegende vliegtuigen. Heeft u foto's of ander bruikbaar materiaal, neemt u dan alstublieft contact op met de werkgroep Oorlogsdoden Nijmegen, tel.: 024 – 356 3879 of 024 – 360 9369; e-mailadres:
[email protected]. Meer informatie: www.oorlogsdodennijmegen.nl.
Ons wijkblad wordt uitsluitend be-
Rianne Janssen,
Fotografie:
zorgd bij brievenbussen die níet
Harriët Maat,
Willemien Geboers
voorzien zijn van de nee/nee sticker.
De Zeeheld • september 2012
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:27
Page 3
Het is september 2012 Over een paar dagen gaan we naar de stembus en we weten wel dat elke wind schraal zal zijn. Wellicht gaat daarom een aantal vertrouwde activiteiten in deze wijk voor de laatste keer van start, tenzij ... Door: Alphons Backx
V
eel activiteiten in Bottendaal organiseren we zelf of zijn mogelijk door eigen inzet en -gereidheid. De wijk is er groot mee geworden. Als voorbeeld noem ik de wijkbibliotheek, die nu dan toch zal verdwijnen. Op donderdag 11 oktober kun je voor het laatst een kijkje nemen. En weg is weg. Dat dit eigenlijk al een aantal jaren eerder zou gebeuren, weet niet iedereen meer, maar dankzij de inzet van een aantal ouders is de bieb tot en met afgelopen schooljaar opengebleven. Een uiteindelijk dan toch onvermijdelijke maatregel van hogerhand voor een hele lichting schoolkinderen uitgesteld. Dat bedoel ik. Hulde.
U bentop welkoemrras! ons t
Hee ! pssst . . . FIETS kopen?
Maandag v.a. 13.00 uur Geen koopavond
Biologisch brood uit eigen bakkerij Gezond ontbijten en lunchen Smaakvolle catering Lekker in Bottendaal maandag t/m zaterdag 8.30 - 17.00 uur, zondag 9.30-16.30 uur
St. Annastraat 42 Nijmegen Tel: 024 - 3230158
In deze Zeeheld staat een noodkreet voor het behoud van het Kraaienest, onze speeltuin. Zonder vrijwilligers geen speeltuin meer in deze wijk en ook hier geldt: weg is weg. Een speeltuin die destijds door onszelf is afgedwongen. Vonden we met zijn allen niet dat de bieb moest blijven? Dat vinden we toch ook van de speeltuin? Die moet echt blijven, voor altijd. Het Kraaienest is slechts een van de vele activiteiten in Bottendaal die draaien op vrijwilligers. Het is september, de start van een nieuw seizoen; hebt u niet nog wat tijd (of juist heel veel) om u in te zetten voor de wijk? De BOB, Bottendaal.nl, al twintig jaar de Natuurtuin, dagopvang De Ceder, verpleeghuis de Globe, noem ze maar op. Ze kunnen allemaal vrijwilligers gebruiken. Ook de Zeeheld kan nog steeds enthousiaste schrijvers gebruiken die in woord en daad willen getuigen van het wel en wee in onze wijk. Ga op zoek naar iets wat bij je past en je zult het vinden. Bottendaal heeft het, nodig. n
www.wheelstweewielers.nl Het adres voor nieuwe en gebruikte fietsen in de betaalbare prijsklasse De Zeeheld • september 2012
3
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:27
Page 4
De route langs de Bottendaalse woonkamers tijdens het eerste Festival der Kunsten leidde onder meer langs beelden van Bob Lejeune. foto: Willemien Geboers
Kom kunstbuurten! Tweede editie Festival der Kunsten Bij een wildvreemde op de bank een gedicht horen voordragen door een professionele dichter uit je eigen Bottendaal? Een serie professionele foto’s bekijken in het huis van je achterburen – en meteen ’s kijken hoe zij hun huis hebben ingericht? Je woonkamer als galerie? Het zijn geen alledaagse dingen en het is dan ook geen alledaags festival, het Festival der Kunsten, dat op 7 oktober zijn tweede editie beleeft.
enthousiasme. “Het leek me leuk om de kunst naar de bewoners te brengen. Dat hebben we vorig jaar voor het eerst gedaan en het was een heel groot succes met ruim tweehonderd bezoekers! In Bottendaal heb je ook de open atelierdagen, waarbij kunstenaars hun werk laten zien in hun eigen atelier. Ik vond het juist leuk om daarnaast die intimiteit van Bottendaal te laten zien. Om kunst te combineren met het Bottendaalse leven.”
de Zeepfabriek, maar daarnaast wonen er echt veel mensen in Bottendaal die zich met kunst en cultuur in leven houden. Dat heb je echt niet in elke wijk”, vertelt organisator en initiatiefnemer Enny Snoeren vol
“Het selectiecriterium voor de kunstenaars is dat ze professioneel moeten zijn. Dat wil zeggen dat ze de opleiding moeten hebben gevolgd voor dat wat ze laten zien of ze moeten er hun brood mee verdienen. Er blijken heel veel verschillende disciplines te wor-
Door: Harriët Maat
H
et uitgangspunt is dat hier in Bottendaal best veel kunstenaars en artiesten wonen of werken. Je hebt natuurlijk 4
De Zeeheld • september 2012
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:27
Page 5
dende kunst. Enny: “Dat is een bewuste keuze. Vorig jaar waren er teveel locaties, waardoor je het gevoel kreeg dat je veel miste. Dit jaar moet je nog steeds kiezen, maar het is iets overzichtelijker. En het combineren van kunstenaars is niet alleen praktisch, maar ook heel leuk. Je komt voor de muziek en je staat meteen oog in oog met sculpturen waar je normaal misschien niet voor gekomen was.”
Organisator van het festival Enny Snoeren is onder de indruk van wat kunstenaars en artiesten in Bottendaal zoal maken. foto: Willemien Geboers den beoefend in Bottendaal. Niet alleen muziek, schilderkunst en beeldhouwkunst, maar ook theater, dichtkunst en design. En binnen die disciplines is er ook nog een grote variëteit. Het is fantastisch om te zien wat mensen allemaal maken en doen. Ik sta er echt versteld van!”
Nieuwsgierigheid “Naast het beleven van kunst zit er ook een element in van ‘hoe woont Bottendaal, hoe ziet dat huis er van binnen uit en hoe is het ingericht?’ Die nieuwsgierigheid hebben mensen nu eenmaal. En het is een heel sociaal festival. Je leert de kunstenaars kennen, want zij zijn ook aanwezig, en natuurlijk andere Bot-
tendalers. Misschien ken je ze wel van gezicht, van bij de kapper, de Turkse winkel of de Coop. En ineens weet je hoe ze wonen of wat ze doen. En in ieder ander huis kom je weer andere mensen tegen. Dit festival zorgt met een mooi woord voor sociale cohesie; je krijgt een nauwere band met je buurtgenoten, omdat het zich echt tot Bottendaal beperkt. En ten slotte leer je ook je wijk (nog beter) kennen, want je gaat met een plattegrond heel Bottendaal door, op zoek naar de volgende woonkamer. Dat heeft ook wat!” Dit jaar zijn er zeventien locaties, iets minder dan vorig jaar. En er zijn ook meer kunstenaars samengevoegd, bijvoorbeeld muziek bij beel-
Ontroerend “Ik match de kunstenaars met de woonkamers. In overleg met de kunstenaar passen mensen hun woonkamer soms een beetje aan om het werk goed uit te laten komen. Ze halen het schilderij dat normaal boven de bank hangt van de muur of ze plaatsen een extra tafel. Vorig jaar was er een voorstelling waarbij de oorspronkelijke woonkamer diende als decor voor de theatervoorstelling die er werd gespeeld. Locatietheater dus, dat was heel leuk! Ik vond het trouwens ontroerend om te zien hoe gastvrij mensen waren vorig jaar, zowel om de kunstenaar in hun woonkamer te ontvangen als alle bezoekers. Die gastvrijheid was zo oprecht! Wie zijn woonkamer ook eens beschikbaar wil stellen, misschien voor een volgend Festival kan zich altijd aanmelden. En je hoeft echt niet groot te wonen. Voor ieder huis is er wel een kunstenaar.” Passe-partout Het boekje met plattegrond, adressen en deelnemende kunstenaars is vanaf half september gratis verkrijgbaar bij de cafés, de Coop, etc. Een passe-partout à € 5,- koop je vanaf half september en op de dag zelf bij bakkerscafé Brood op de plank aan de Castellastraat of café We gaan beginnen aan de De Ruyterstraat. Op vertoon van je passe-partout kun je bij deze cafés op de dag van het festival ook iets speciaals te eten of te drinken bestellen voor een klein bedrag. n Festival der Kunsten | zondag 7 oktober van 12-17 uur
De Zeeheld • september 2012
5
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:27
Page 6
Speeltuin Kraaienest zoekt vrijwilligers Open houden van de speeltuin: Zeker tijdens de drukke uren na schooltijd (15.00-18.00 uur) zijn we dringend op zoek naar mensen die toezicht houden in de speeltuin. Heb je tijd en vind je het leuk een of twee middagen in de maand de speeltuin open te houden, dan horen we dat graag! WiFi aanwezig!
en/ f o
Onderhoudswerkzaamheden: Vind je het leuk en ben je goed in tuinonderhoud, schilderen, speeltoestelonderhoud enz., dan zouden we het fijn vinden als je incidenteel komt helpen in de speeltuin. Heb je interesse, laat het ons weten:
[email protected] of kom even langs in de speeltuin. Sint Stephanusstraat 94 - 6512 HX Nijmegen www.speeltuinkraaienest.nl
Rijwielboetiek
Henk Geurts 2 e hands fietsen vanaf € 65,– Tevens nieuwe fietsen en reparatie Van Oldenbarneveldstraat 77b 6512AV Nijmegen 024-3608170 www.rijwielboetiekhenkgeurts.nl www.rijwielboetiekhenkgeurts.com 6
De Zeeheld • september 2012
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:28
Page 7
De scholen zijn weer begonnen!
H
eb je al gemerkt dat de straten drukker zijn? Dat komt vast door de kinderen die weer naar school moeten. De vakantie is afgelopen dus we moeten weer aan het werk! Weer aan de slag met taal, rekenen en spelling etc. Sommige kinderen in Bottendaal hebben er zin in, maar er zijn ook kinderen die het niet leuk vinden die nog wel een weekje vakantie willen. Niet alleen de kinderen moeten aan het werk, maar ook de volwassenen moeten weer naar hun werk. Catoo en ik zitten nu alweer in groep 7, met 2 juffen die heten: Marieke en Lobke. We hopen weer een leuk schooljaar tegemoet te gaan.
De avonturen van Bollie Bollie is het hondje van Catoo. Haar ras is een kruising tussen een beagle en een kooikerhondje. Ze is ongeveer veertien weken. Saar en ik gaan soms een paar dingen schrijven over Bollie`s avonturen. Dit is Bollie, het hondje van Catoo
We stellen haar even voor: Naam: Bollie Ras: beagle & kooikerhondje Leeftijd: ongeveer 14 weken Lievelingssnack: hondenkoekjes Kleur: bruin & wit Geslacht: meisje Lievelingsspeeltje: speelgoedeend
Sinds vorig jaar ben ik de nieuwe eigenaar van Restaurant Vondelpoort. Ter kennismaking heb ik een speciaal menu voor u samengesteld. Ik hoop u spoedig te mogen verwelkomen. Marja Nijholt
3-Gangen à la carte keuzemenu voor € 24,50 Dagelijks een wisselend 3-gangen menu voor € 18,50 Wij zijn op zoek naar ervaren oproepkrachten voor de bediening
Tot de volgende keer! Groetjes van Catoo en Saar
WWW. VONDELPOORT. NL - A REND N OORDUIJNSTRAAT 26 B L N I J M E G E N - T: 0 2 4 - 3 8 8 9 0 0 9 - M : 0 6 5 5 7 2 4 0 4 3
6512
Activiteitenkalender Bottendaal zondag 9 september
opening expositie Ger M.A. Straten (te zien t/m 14 oktober) - Galerie De Natris - Van Dulckenstraat 20
15.00 uur
zaterdag 22 september
rommelmarkt voortuintjes Jan van Galenstraat
12.00 - 16.00 uur
dinsdag 2 oktober
onthulling herdenkingssteen arbeiders Dobbelman, Dobbelmanterrein
16.30 uur
donderdag 11 oktober
afscheid bibliotheek Bottendaal
14.00 tot 17.30 uur
zaterdag 8 september 6, 13 oktober werkdag Natuurtuin
10.00 - 14.00 uur
Activiteiten in november/december? De deadline voor het volgende nummer is 25 september. De Zeeheld • september 2012
7
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
nze wijk kent veel bijzondere plekjes. Weet u welke foto waar in de wijk gemaakt is?
O
Misschien wel een idee om met deze Zeeheld in de hand door de wijk te gaan wandelen en op ontdekkingstocht te gaan.
Oplossing vorig puzzel: Zonnebloem 8
De Zeeheld •
september 2012
20:29
Page 8
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:29
Page 9
Om te kunnen onthouden waar je auto geparkeerd staat, zijn de verdiepingen in groen en oranje geverfd. Ook de Canon van Nijmegen op de muren zorgt ervoor dat je auto makkelijk terug te vinden is. De vijftig symbolen weerspiegelen het verleden van Nijmegen. Wil je weten wat het symbool betekent waar jouw auto staat, kijk dan op www.huisvandenijmeegsegeschiedenis. nl/info/Canon_van_Nijmegen. De route van het Keizer Karelplein naar het station is nu hersteld naar het ontwerp van honderd jaar geleden, maar het stuk tussen de Van Schaeck Mathonsingel en het station kan ook nog mooier. Dat gaat ook gebeuren. De Esplanade zal doorgetrokken worden naar het station. Er wordt een ‘kiss en ride’ gerealiseerd waar nu de rotonde ligt Nieuwsgierig verkennen de nieuwe bezoekers parkeergarage, op dat moment nog zonder auto’s. foto: Willemien Geboers
Parkeren onder – en wandelen over de Van Schaeck Mathonsingel Op zaterdag 8 juli ging de Keizer Karel parkeergarage, met 685 plaatsen, officieel open. Mooi, zo'n grote nieuwe parkeergarage, maar hoe zit het met het beloofde groen en wat gaat er verder gebeuren met dit gebied? Door: Elsbeth van Niekerk
Z
odra de hekken van de Van Schaeck Mathonsingel weg waren werd deze gebruikt alsof hij nooit afgesloten was geweest. Er werd direct gewandeld over de wandelesplanade, zoals het voetgangersgedeelte tussen het groen heet, maar al snel rezen de vragen over de fontein in het midden van de esplanade. “Dat is Nijmegen weer, waar water hoort te stromen, doe het het niet”, sprak een bezoeker zich uit over de nog niet werkende fontein. Wat blijkt? De fontein werkt wel, maar wordt pas aangezet als het glas voor de lichtkoepel geleverd is. Dat is er nog niet, omdat het een moeilijk proces is om zulk dik glas in een ronde vorm te maken. De koepel die nu geplaatst is, is van kunststof. Tijdens het uitproberen van de fontein bleek deze niet waterdicht. Gelukkig wordt de definitieve koepel nu snel geleverd en kan ook de fontein aan. Het water is voor het eerste gebruik uit de kraan gekomen, maar in het vervolg zal dit gezuiverd regenwater zijn. Bij de aanvang van de bouw van de parkeergarage was er veel protest. Al de mooie
–
en alleen taxi’s, fietsers en leveranciers zullen nog rond de fietsenstalling kunnen rijden zodat er minder auto’s de busbaan over hoeven te steken. Bij het verschijnen van deze Zeeheld is er inmiddels een bijeenkomst voor de omwonenden geweest over de toekomst van het stukje Bottendaal bij het station. n
kastanjes moesten weg en wie garandeert dat de nieuwe bomen aanslaan. Een parkeergarage is en blijft immers een betonnen bak. Wat blijkt: er is goed over nagedacht. Het hoogteverschil tussen het Keizer Karelplein en de rotonde voor het station is 4.80 meter. Al het regenwater dat op de garage valt, wordt naar beneden geleid en opgevangen in een enorme bak. Bij droog weer krijgen de bomen via een ondergronds systeem water toegevoerd en als de wortels te nat zijn, wordt het water afgevoerd en bewaard voor periodes van droogte. De nieuwe bomen zullen in het najaar geplant worden. De rozenstruiken die ook weg moesten, zijn voor een deel in de natuurtuin herplaatst. Ze doen het daar prima. De parkeergarage bestaat uit twee lagen en de oplettende bezoeker ziet richting station een gemetselde muur. Daarachter zit de ingang voor de fietsenstalling die uiteindelijk niet kwam. Maar een bouwplan vooraf aanpassen is kostbaarder dan achteraf een muurtje metselen.
Afbeeldingen van de Canon van Nijmegen helpen de parkeerder onthouden waar zijn auto staat, zoals dit icoon van de Valkhofburcht foto: Willemien Geboers De Zeeheld •
september 2012
9
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
Een overval op klaarlichte dag
I
k ben Willem Janszoon, een echte oude Bottendaler, die zielsveel van onze prachtige wijk houdt, maar die ook graag mag nuilen over van alles en nog wat, en die spreekbuis mag zijn van alle nuilers in Bottendaal. Vandaag aflevering 7. Als deze Zeeheld bij u op de map ploft, liggen Vierdaagse en Zomerfeesten al weer ruimschoots achter ons.Maar ik wil even terug in de tijd,naar elf dagen voor deVierdaagse. Op vrijdag 6 juli verscheen er ineens een vrachtwagentje in de wijk.In de laadbak lagen verkeersborden.De chauffeur reednaarhetThiemeparkenbegonalseenrazendeopverschillende plaatsen borden uit te laden en in de grond te rammen.Het duurde niet lang of de Leemptstraat was tussen De Ruyterstraat enVan Goorstraat afgesloten voor alle verkeer en waren er omleidingsroutes aangegeven. Zo snel als hij gekomen was, verdween hij weer, omwonenden en passanten in verwondering achterlatend. Wat zou er aan de hand zijn? Is er iets met het riool? Gaan ze nou eindelijk de Leemptstraat opnieuw bestraten? Jammer dat ze dat stukje met die rare parkeerplaatsen niet meteen meepakken. Dan hadden ze meteen die rare glasbakken kunnen verplaatsen. Die staan daar toch wel erg raar.
02-09-2012
20:30
Page 10
Niet lang daarna verscheen er een enorme truck met blokken beton, stalen elementen en nog wat spul. Een groepje werklui knutselde in een paar uur tijd in het Thiemepark een hoge mast in elkaar. Die truck stond overdwars op de Leemptstraat geparkeerd. Dat was dus waarschijnlijk de reden voor de afsluiting. Later hoorde ik dat die mast een van de tijdelijke zendmasten was die in en rond het centrum werden geplaatst ter uitbreiding van de capaciteit van het mobiele netwerk tijdens de Zomerfeesten. Blijkbaar werd er zo veel mobiele communicatie verwacht, dat het bestaande netwerk het niet aan zou kunnen. Dat was blijkbaar vorige jaren ook al een probleem geweest. De Vierdaagse zou weliswaar pas elf dagen later beginnen. Maar … mysterie opgelost. De mast staat. Dan zullen die tijdelijke verkeersborden nu wel worden weggehaald? Niet dus. Na het weekend dan? Niet dus. In de loop van die week? Nee hoor, die borden bleven gewoon staan en de Leemptstraat bleef gewoon afgesloten. Op 25 juli, vijf dagen na de intocht, werd de mast weer afgebroken.En een dag later werden de verkeersborden eindelijk weer weggehaald. De Gemeente Nijmegen vindt het kennelijk normaal om zonder enige vooraankondiging een zendmast
middenin een woonwijk te laten plaatsen. Omwonenden hadden behoorlijk veel last van het gezoem en gebrom van de generator. Maar dat de gemeente het blijkbaar heel normaal vindt om een straat drie weken af te sluiten voor alle verkeer, alleen maar omdat er een mast moet worden opgebouwd en later weer afgebroken, is natuurlijk nog veel gekker. Twee keer kort afsluiten is dan toch voldoende? Is dat dan gemakzucht, de arrogantie van de macht, incompetentie of gewoon bureaucratische stupiditeit? Hoe dan ook, het deugt natuurlijk niet! De Bottendalers reageerden in elk geval stoïcijns, zoals van Bottendalers mag worden verwacht. De omwonenden waren snel aan het generatorlawaai gewend. En verder trok niemand zich iets aan van de tijdelijke verkeersborden. Kort na deVierdaagse viel trouwens in de Gelderlander te lezen, dat het netwerk tijdens de intocht nog steeds overbelast was. Een overval op klaarlichte dag door de gemeente, maar zonder buit. Willem Janszoon Naschrift redactie: Reacties op deze column kunt u mailen of sturen naar de redactie van De Zeeheld. Wij zorgen dat ze bij ‘Willem Janszoon’ terechtkomen.
Probst Administratief is een kleinschalig administratiekantoor in Bottendaal. U kunt bij ons terecht voor: – alle soorten belastingaangiften particulier én ondernemer. – belastingadvies op maat, – bedrijfsadministratie en boekhouding – uw persoonlijke administratie
Stijn Buysstraat 40
|
6512 CR Nijmegen
t: 024 323 00 99
|
m: 06 45 32 45 27
[email protected] belastingconsulentnummer 580 338
10 De Zeeheld • september 2012
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:30
Page 11
De Zeeheld •
september 2012
11
Zeeheld sept2012.qxd:Zeeheld Wijkblad voor Bottendaal
02-09-2012
20:31
Page 12
Het jaar
De opgeblazen spoorbrug aan de Graafseweg op 10 mei 1940. Bron: RAN.
De eerste schoten Bottendaal in de Tweede Wereldoorlog Door: Frans Croonen
n de vroege ochtend van 10 mei 1940 ziet de lucht boven Nijmegen zwart van de vliegtuigen. Uit de richting van Berg en Dal klinkt het geluid van ontploffingen. En geweerschoten.
I
Om ongeveer vier uur in de ochtend steekt het Duitse leger op verschillende plaatsen de Nederlandse grens over, onder andere bij Beek. De strategisch belangrijke weg over de Duivelsberg wordt razendsnel ingenomen.
Operatie Fall Gelb De Duitse aanval op Nederland, België en Luxemburg werd uitgevoerd in de operatie Fall Gelb. De verovering van de neutrale Lage Landen was geen doel op zichzelf, maar essentieel om via een omtrekkende beweging Frankrijk in handen te krijgen. Een grote verrassing kon de Duitse inval overigens nauwelijks zijn. In januari 1940 maakte een Duits militair vliegtuigje een noodlanding bij Antwerpen. Het complete aanvalsplan van Fall Gelb werd hierbij ontdekt. Ook was er uitgebreide spionage geweest in de maanden voor de inval, waarbij onder andere dankbaar gebruikt werd gemaakt van de uitkijktoren van Ouwehands Dierenpark om de Grebbelinie in kaart te 12
De Zeeheld • september 2012
Ook de brug aan de St. Annastraat ligt in puin. Door de spoorkuil en over de brokstukken klauteren mensen vanuit Bottendaal naar de overkant. Bron: RAN.
brengen. Deze feiten zouden, net als de hardnekkige geruchten over grootschalige smokkel van Nederlandse militaire uniformen naar Duitsland, bij niemand echt alarmbellen doen afgaan. In de ogen van de Nederlandse regering en inlichtingendienst ging het slechts om Duitse afleidingsmanoeuvres.
Bruggen Om de Duitsers zoveel mogelijk te hinderen in hun opmars blies de Nederlandse genie in de loop van die 10e mei overal in het land op strategische plaatsen bruggen op. Aan de randen van Bottendaal zelfs twee. Zowel de spoorbrug aan de St. Annastraat als die aan de Graafseweg werd opgeblazen. Ook de spoorbrug over de Waal en de in 1936 feestelijk geopende Waalbrug moesten eraan geloven. Het opblazen van de bruggen mocht echter niet baten. Via de Berg en Dalseweg en de Tooropstraat trok een overweldigende Duitse troepenmacht Nijmegen binnen. Het Nederlandse leger bleef de Duitsers vanuit bunkers in Lent beschieten, maar moest die strijd al snel opgeven. Aan het einde van de dag was heel de stad bezet.
Steeds grimmiger De schade leek vooralsnog beperkt. Er waren bruggen opgeblazen, verschillende panden in de directe omgeving hiervan waren hierdoor ontzet, en er was glasschade. Nog dezelfde avond werden er overal in de stad Duitse bevelen op muren aangebracht. Na 20.00 uur mocht voortaan niemand meer naar buiten, en alle mannen tot vijfendertig jaar moesten zich melden. De sfeer in de stad werd al snel grimmiger. Voedsel, kleding en brandstof gingen op de bon, Nijmeegse dagbladen werden gecensureerd en het luisteren naar de radio werd verboden. Fietsen en auto’s werden gevorderd. De Nijmeegse gemeenteraad werd in 1941 ontbonden. Nijmegenaren, voornamelijk jonge mannen, werden gedwongen om in Duitsland te gaan werken. Tegenwerking en verzet werden steeds harder bestraft. En ook in Nijmegen volgden al snel antiJoodse maatregelen. Het spoor van vernietiging dat de Holocaust door heel Europa trok, deed ook Nijmegen aan. En ook Bottendaal. Daarover lezen we de volgende keer. Het jaar 1942: op een novemberavond worden 196 Joodse Nijmegenaren tijdens een razzia opgepakt en opgesloten in de gymzaal van de HBS aan de Kronenburgersingel. De dag erna wordt de hele groep afgevoerd naar kamp Westerbork. n