38 dutchman. oerwoud. klappermelk. redactioneel DOOR DESIREE VAN PARIDON. inhoud #02.14

MEI 2014

OERWOUD

redactioneel DOOR DESIREE VAN PARIDON Oerwoud, welcome to the jungle.

21

oerwoud

23

klappermelk

38

inhoud #02.14

dutchman 3 DNC 3 AGENDA 5 KRAKATAU & TAMBORA 8 IN BEELD pamela mooij 11 COLUMN krimineel 12 EXPAT oerwoud

Hier in Indonesië ben je omringd door oerwoud. Van het oerwoud in Kalimantan tot en met het urban oerwoud: Jakarta. Juist dat maakt het zo’n fantastisch land om in te wonen. Helemaal apart omdat het bijvoorbeeld vanuit het urban oerwoud ‘Jakarta’ het maar een 30 - 45 minuten rijden is naar de het groene Sentul of Jagorawi. Van Gucci, Armani, Rolex en Louis Vutton naar kleine hutjes tussen het groen waar de was nog dagelijks in de rivier wordt gedaan. Tegenstellingen in woonomgeving, rijkdom en welvaart zo dicht op elkaar is voor ons Nederlanders soms maar moeilijk te bevatten. Wel duidelijk dat ieder type oerwoud zo haar eigen diersoort trekt. Shoppende high society dames uit Jakarta nemen de dagelijkse files en luchtverontreiniging voor lief en moeten er niet aan denken in de groene omgeving van het platteland te moeten wonen. Hardlopend in Sentul word ik altijd geraakt door alle lachende, vrolijk zwaaiende mensen die ik op mijn trail route tegenkom. Bijzonder gelukkig, er niet aan moeten denken dat ze dagelijks in de file zouden moeten staan. Indonesië, van urban oerwoud tot echt oerwoud, voor ieder wat wils!! Dit is voor Irene en mij de laatste Paraplu. Met heel veel plezier hebben we aan de Paraplu meegewerkt. Wij wensen onze opvolgers heel veel plezier en succes!

15 VAN DE REDACTIE even voorstellen 16 MAU KE MANA vietnam 19 PRANGENDE VRAGEN 20 HISTORIE wonen in het oerwoud 23 SMAKELIJK GERECHT klappermelk

24 WERKGROEP 27 FOTOPAGINA’s 33 WHAT’S NEW puur natuur 37 LAURA’S BLOG postbus 51 38 DUTCHMAN in het oerwoud 41 TIPS

paraplu

1

denederlandseclub DOOR ASTON GOAD

[colofon] jaargang 39

VASTE RUBRIEKEN

Mei 2014

Hannelore Benders-Holleman oerwoud, maar dan anders ...!

De Paraplu is een uitgave van De Nederlandse Club in Jakarta. Desiree van Paridon schrijft over Ibu Yekti en haar kralen en een aantal weekendtips

Het tijdschrift komt vijf keer per jaar uit en wordt gedistribueerd onder de DNC leden. Bijdragen over onderwerpen die in de meest brede zin interessant zijn, zijn van harte welkom bij de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor om artikelen niet te plaatsen, te redigeren, in te korten of door te schuiven.

Cor Passchier beschrijft het wonen aan de rand van het oerwoud

KOPIJ Per email naar: [email protected]

Joop Heijlijgers zijn column is weer treffend en het antwoord op de prangende vraag voor SOMMIGE ook

HOOFDREDACTIE Desirée van Paridon REDACTIE Marijke van Eijk Helmy de Korver Irene Heeringa VERZENDING & LEDENADMINISTRATIE Herbert Kruizinga

Marijke van Eijk komt de kokosnoot uit het oerwoud ? Ze geeft ook een mooie uitleg over twee bekende vulkanen en de Dutchman in het oerwoud...

Laura Vervoort postbus 51 doet ertoe, maar wat?

VORMGEVING & PRODUCTIE Helmy de Korver

Met veel plezier schrijf ik dit voorwoord als nieuwe voorzitter van DNC aan jullie als lezers van de Paraplu. Het thema is meteen ook gepast. De gasten die iedereen hier krijgt, hebben het meteen over de oerwoudtocht die ze in het verkeer hebben moeten ondernemen om bij je te komen. Daar zijn we allemaal mee bekend, het is een ‘fact of life’ en daar staan we dus niet al te lang bij stil. Los daarvan denk ik, dat we ons van tijd tot tijd allemaal wat verdwaald voelen in het oerwoud van indrukken, intense ervaringen en voor ons soms onbegrijpelijke regels en gebruiken. Gelukkig wonen wij in een oerwoud met een kleine nederzetting met vriendelijke en behulpzame inwoners die veel met elkaar doen. Zo kijken we al terug op een actieve periode en ligt er meer in het verschiet. Bijvoorbeeld het Oranjebal, ons grootste evenement van het jaar,

heeft met de paradijsvogel, een mascotte die zich volledig thuis voelt in het thema van deze editie. Op 3 mei kijken we uit naar alle kleurrijke outfits die dit zal opleveren. Sport en spel staan ook hoog in het vaandel. Op 18 mei kunnen de tenniscracks zich meten in een onderlinge strijd. In juni wordt voor de sporters die het wat rustiger aandoen en begrijpen dat je in dit klimaat niet alles zelf kunt doen, het jaarlijkse golftoernooi georganiseerd. Een nieuw evenement op de kalender is het WK Vaderdag. Waar normaal gesproken de vaders die dag gepamperd worden, steken zij nu de handen uit de mouwen. 15 Juni kunnen zij samen met hun kinderen zich van hun beste kant laten zien tijdens verschillende activiteiten. Na al deze inspanningen moet ook gedacht worden aan wat ontspanning. Wie van wijn houdt, komt volledig aan zijn trekken op 24 mei op de jaarlijkse wijnproeverij. Verder staat de vertrouwde koffieochtend ook op het programma en de precieze data zullen op de gebruikelijk manier worden verspreid. Houd overigens ook vooral de site (www. dncjakarta.nl) en Facebook in de gaten voor de meest actuele informatie. Met al deze informatie kunnen we met een gerust hart, golok en pith tropith verder omslaan en genieten van dit nummer van de Paraplu.

Aston Goad

Voorzitter DNC ‘even voorstellen’ op pag 15

VASTE MEDEWERKERS Cor Passchier Hannelore Benders-Holleman JAAN Karin Franken Joop Heijlijgers Laura Vervoort Lenggang Pane Aston Goad Werkgroep ‘72- Clary Scheres

AGENDA

Jaan behaalde resultaten

Werkgroep ‘72 Clary beschrijft een prachtig project over lepra

DRUKWERK SUBUR Jaringan Cetak Teradu Voor vragen omtrent bezorging of bij adreswijziging kunt u contact opnemen via [email protected] www.dncjakarta.nl

Irene Heeringa interviewt Pamela Mooij, schrijft over haar Vietnam reis... krijg je zin in. En biologisch eten in Jakarta, dat kan!

Foto omslag - Pamela Mooij

3 mei 18 mei 24 mei 6 juni 15 juni

Oranjebal 2014 Tennistoernooi Wijnproeverij KLM Oranjegolf 2014 WK vaderdag

Data kunnen wijzigen. Kijk voor een exacte datum en actueel nieuws op de website (www.dncjakarta.nl) of op onze e-mail uitnodigingen [email protected] (voor informatie en lidmaatschap)

Foto’s door Pamela Mooij en Floris Gazios, Adrianne Scheffers, Irene Heeringa, Helmy de Korver 2

paraplu

paraplu

3

vulkanenDOOR MARIJKE VAN EIJK

KRAKATAU & TAMBORA KRAKATAU

De Nederlandse Club Jakarta wil graag haar dank uitspreken voor de bijdragen en support van onze trouwe sponsors. Dankzij hen kunnen wij activiteiten aan u blijven presenteren. Voor meer informatie, een actueel overzicht en contactgegevens van DNC kijk op www.dncjakarta.nl en op onze facebookpagina. www.facebook.com/dnc.jakarta

Wenst u uw bedrijf ook onder de aandacht te brengen van de Nederlandse gemeenschap in Jakarta? Stuur dan een email naar [email protected]

4

paraplu

De Krakatau was vroeger een vulkanisch eiland 40 km ten westen van Java in de Straat van Soenda. De naam is waarschijnlijk ontleend aan het Portugese Krakatoa, maar wat dat betekent vertelt de geschiedenis niet. Na de uitbarsting in 1883 verdween het eiland bijna geheel in zee om in 1932 weer te herrijzen. In Indonesië wordt deze nieuwe vulkaan Anak Krakatau genoemd, wat kind van de Krakatau betekent. Wereldwijd spreekt men echter nog steeds eenvoudig van Krakatau of Krakatoa. Deze vulkaan maakt deel uit van de “ The Ring of Fire”, een ringvormig gebied gelegen rondom de Grote Oceaan. Deze ring is ongeveer 40.000 km lang en maar een paar kilometer breed en loopt van Nieuw Zeeland via de Pacific naar Indonesië, de Filippijnen, Japan, NoordAmerika en via Midden-Amerika naar Zuid-Amerika. Kenmerkend voor dit ringvormige gebied is dat er veel aardbevingen en vulkaanuitbarstingen voorkomen, die worden veroorzaakt door diverse subductiezones (daar waar de platen over en langs elkaar heen schuiven) van

zogenaamde tektonische platen. Dit ringvormige gebied omvat veel actieve en zeer gevaarlijke vulkanen.Het eiland Krakatau had drie vulkanen: de Danan, de Rakata en de Perwubatan. Voordat het eiland door een grote knal in tweeën spleet waren de vulkanen al bijna 200 jaar niet meer actief geweest. Wel hadden er een paar jaar ervoor tussen 1879 en 1893 een serie aardbevingen op Java en Sumatra plaatsgevonden. Begin mei van 1883 begon de Perbuwatan as en rook uit te spugen en op 25 augustus vonden er zware vulkanische activiteiten plaats in alle drie de kraters. Op 27 augustus waren er achter elkaar nog vier enorme explosies en de laatste was zo hevig, dat deze tot in Australië en Ceylon (Sri Lanka) te horen was. Aswolken werden wel 50 km de lucht ingestoten en zorgde dagenlang voor verduistering. Het jaar daarna werd mondiaal een temperatuurdaling van 1,2 graden Celsius gemeten. Door de tsunami die daarna volgde werden steden en dorpen van de kaart gevaagd. Hierbij kwamen ruim 36.000 mensen om het leven. Het Hollandse schip “Berouw” werd door de tsunami landinwaarts geslingerd. Sinds 2007 is de Anak Krakatau weer actief.

Films en boeken “Krakatoa: The Last days” is een docudrama van de BBC uit 2007 en verhaalt naar aanleiding van vier ooggetuigen over de laatste weken voor de grote uitbarsting van de Krakatau in 1883. In de VS wordt deze film ook wel “Krakatoa: Volcano of Destruction” genoemd. De film is een echte aanrader, temeer daar de ooggetuigen, tevens de karakters die meespelen, Hollandse kolonisten zijn. Waaronder de ambtenaar Willem Beijerinck en zijn familie en de geoloog en natuurwetenschapper Rogier Verbeek, die twee jaar voor de uitbarsting van de Krakatua in 1883 ook al een natuurramp had meegemaakt en overleefd. Hij bracht bepaalde signalen die de natuur zelf afgaf in kaart voorafgaande aan de grote uitbarsting. In 1884 en 1885 werden de verslagen “Krakatau” gepubliceerd, die Verbeek in opdracht van de gouverneur van Nederlands OostIndië geschreven had. De film “Krakatoa, East of Java” is een film uit 1969 en won hiermee een Academy Award voor beste “Visuel Effects”. Het boek “Krakatoa 1883 – The volcanic erruption and its effects” van Tom Simkin en Richard Fisk, geeft inzicht in de gebeurtenissen.

paraplu

5

vulkanenDOOR MARIJKE VAN EIJK

TAMBORA De Tambora ligt op het eiland Sumbawa ten zuiden van Borneo en Sulawesi. Begin april 1815 vond er al een grote explosie plaats, die tot in Batavia te horen was. Men dacht dat de stad werd aangevallen..., maar het was het begin van een enorme natuurramp. Daarna volgde meerdere explosies en bevingen en werd er zelfs al as op Java waargenomen, waarvan men toen nog niet precies wist waar het vandaan kwam. Op 10 april werd met een enorme explosie een derde van de vulkaan afgeblazen. Dagenlang werd het eiland in zwarte rook en as gehuld en werd de omgeving geteisterd door vloedgolven en aardbevingen en hevige winden. Hierbij kwamen naar schatting 12 duizend mensen om het leven. Door de dikke

6

paraplu

laag as, die ook de buureilanden Lombok en Bali deels hadden bedekt mislukten de oogsten en brak er hongersnood uit. Toen ook nog op Sumbawa, door gebrek aan schoon water cholera uitbrak liep het dodental nog meer op en een ruwe schatting is dat er zeker 80 duizend (waarschijnlijk veel en veel meer) mensen stierven. Deze grote uitbarstingen hebben vaak mondiaal gevolgen voor de temperatuur. Materiaal wat tijdens een vulkaanexplosie wel 40 tot 50 km hoog de lucht wordt ingeschoten, kan tot na een jaar temperatuurdalingen veroorzaken vanwege het minder transparant worden van de atmosfeer. Met als gevolg het mislukken van oogsten doordat landbouwgronden onbruikbaar werden en dit kan daarna leiden tot hongersnood. Het heeft nog enige tijd door gerommeld op Sumbawa en

de wereld heeft er ook van geweten. De temperatuurdaling en –wisselingen waren vooral merkbaar in het noordoosten van de VS, Canada en NoordEuropa met zelfs sneeuwbuien in de zomer. Pas in 1847 durfde men een eerste expeditie aan, die geleid werd door de Zwitserse botanist Heinrich Zollinger. Alhoewel de uitbarsting van de Tambora in 1816 veel heviger was en grotere gevolgen had dan de uitbarsting van de Krakatau in 1883, is deze toch minder bekend bij het publiek. Op de VEI (Volcanic Explosivity Index) scoort de Tambora een 7 en de Krakatau een 6. Deze populariteit is zeker te danken aan het feit dat er ooggetuigenverslagen waren (o.a. “Krakatau”, Rogier Verbeek) en een van de eerste vulkanen was waar heel snel onderzoek naar werd gedaan.

paraplu

7

inbeeldDOOR IRENE HEERINGA

PAMELA MOOIJ expatvrouw met een doorgeslagen hobby

Ook voor deze Paraplu heeft Pamela Mooij weer een prachtige foto gemaakt voor op de cover. We zijn erg benieuwd naar deze vrouw. Wie is zij? Wanneer is ze begonnen met fotograferen? Hoe heeft ze het aangepakt? Dit alles en veel meer lees je in dit interview. Hiervoor bezocht ik Pamela bij haar thuis en gelijk bij binnenkomst valt je blik op een wand met foto’s. Het kan niet anders, hier woont iemand met een passie voor fotografie. Wie is Pamela? Pamela woont nu anderhalf jaar in Jakarta en ze is getrouwd met Robbert. Zij en haar man hebben vier kinderen: Laura van 13 jaar, Maureen van 11, Anne Lot van bijna 10 jaar en Jasper van 8 jaar. Ze woont in het buitenland omdat haar man voor Heineken werkt. Het wonen in het buitenland is begonnen in 2001 toen ze naar Congo is verhuisd. Ze heeft daar drie jaar in Kinshasa gewoond. Daarna heeft Pamela drie jaar in Italië gezeten. Hier woonde ze in een klein dorpje waar geen andere expats waren en ze dus echt tussen de Italianen leefde. Vervolgens is ze naar Lagos in Nigeria verhuisd waar ze viereneenhalf jaar heeft gewoond. In 2012 is Pamela en haar gezin naar Jakarta verhuisd en dat bevalt vanaf de eerste dag erg goed. Toen ze net aankwam in Jakarta heeft ze gelijk haar camera gepakt en is de straat op gegaan om te fotograferen. Hoe is het begonnen? In Italië fotografeerde ze veel voor haarzelf omdat ze het leuk vond. Het fotograferen voor anderen begon in Nigeria. Zo maakte ze foto’s van feesten en partijen, maar ook als er iets op school werd georganiseerd was zij de fotograaf. In Nigeria is ook het idee ontstaan om zelf een fotoboek te maken, maar omdat ze toen al gauw naar Jakarta verhuisde is dat er nog niet van

8

paraplu

Pamela: “Veel mensen hebben een prachtige camera, maar doen er te weinig mee en halen er te weinig uit. Begin met het lezen van de handleiding van je camera. Dat doet bijna niemand, maar je leert er veel van. Durf manueel te schieten en niet alleen automatisch. Op de camera zitten verschillende standen. Probeer ze gewoon uit en begin eerst bij een stand. Kijk wat er precies gebeurt en zo ga je verder.”

gekomen. Het idee bestaat nog steeds en misschien wordt het ook wel een gecombineerd fotoboek met portretfoto’s uit alle landen waar ze heeft gewoond. In Jakarta wou Pamela het fotograferen op een iets professioneler manier aanpakken zoals ze dat in Nigeria deed. Ze heeft nu dan ook een fotostudio in haar huis dat tevens als logeerkamer fungeert waar ze aan de slag kan. Ze heeft nooit echt cursussen gevolgd omdat die in Congo, Italië en Nigeria gewoonweg niet werden aangeboden. Ze heeft het fotograferen dus zelf aangeleerd waarbij ze gebruik maakte van tijdschriften, boeken en YouTube. Wat is haar specialisme? Pamela’s voorkeur gaat uit naar portretten omdat mensen dan hun emoties tonen. Sommigen zijn blij, gekwetst, boos, hebben plezier en lachen. Ook vindt ze het leuk om steeds verschillende mensen voor haar camera te krijgen. Pamela: “Iedereen is weer anders en het gaat telkens op een andere manier. Soms moet je daarbij een truc verzinnen om de mensen op hun gemak te stellen.” Zo heeft ze laatst een ouder echtpaar gefotografeerd die stijf naast elkaar gingen staan. Ze vroeg hen hoe lang ze getrouwd waren. Dit bleek 40 jaar te zijn. Toen zei ze: “Dan mogen jullie elkaar ook wel vasthouden.” Het ijs was gebroken en het echtpaar stond vervolgens ontspannen voor de camera. Naast portretten fotografeert ze ook producten voor Duduk en Le Souq. Dit gebeurt in haar fotostudio. “Het grote verschil tussen portretten en producten is dat producten stil staan. Het is de kunst om de items op een juiste manier te belichten en haarscherp op de foto te krijgen. Het leuke hieraan is dat het een samenspel is tussen de camera en de belichting. Bij portretten gaat het om de interactie met mensen en

dat je het juiste moment kiest wanneer je een foto schiet.” Daarnaast doet Pamela aan macrofotografie. Dit is het fotograferen op korte afstand van bijvoorbeeld insecten waardoor je met een speciale lens het groot afbeeldt en alle details zichtbaar worden die je met het blote oog niet kan zien. Waar fotografeert ze? Meestal fotografeert ze in haar fotostudio omdat het daar goed donker is en ze dan beter met de belichting kan spelen. Daarnaast kan ze in de studio gebruik maken van verschillende achtergronden. Pamela gaat ook naar de mensen thuis of op locatie als men bijvoorbeeld een mooie foto wil als herinnering aan Jakarta. Wat ze heel leuk vond om te doen was een zeventienjarig meisje te fotograferen die een fotoshoot van haar ouders kreeg voor het afronden van haar middelbare school. Pamela is met dat meisje de hele middag op pad geweest in Jakarta waarbij zij zich telkens verkleedde en poseerde op verschillende plekken in de stad zoals voor een fruitkraam, in een bajaj en op een ojek. De foto op de cover Deze foto is gemaakt in het oerwoud van Kalimantan waar ze met haar gezin op vakantie was. Ook tijdens haar vakantie is ze met fotograferen bezig. “Ik hoor wel eens; mam wil je de camera even wegleggen? Of mam, nu heb ik even geen zin om op de foto te gaan. Over het algemeen vinden ze het heel leuk hoor, want als er vriendjes komen te spelen dan willen ze graag in de studio gefotografeerd worden.” Pamela geeft aan dat er vaak aan haar wordt gevraagd of ze cursussen wil geven. Ze staat hier positief tegenover. Het lijkt haar leuk om te doen, maar ze moet zich hierin eerst verdiepen. Het is iets voor in de toekomst.

paraplu

9

columnDOOR JOOP HEIJLIJGERS

krimineel Ik was eind maart in Nederland, toen mijn goede kennis Alex vroeg of ik langs wilde komen om iets dringends te bespreken. De volgende ochtend bezocht ik hem en vroeg: “Alex, wat kan ik voor je doen?” Toen iemand koffie neerzette voor ons, stopte Alex met spreken en wachtte tot hij weg was, en zei op gedempte toon: ”Dat Alex, kan natuurlijk echt niet meer, tenslotte ben ik nu koning.” “Sorry hoor”, zei ik. ”Wil je dat ik voortaan Majesteit zeg?” Nu dat hoefde niet want Alex vond ‘Majesteit’ heel erg 2013, en zei dat ik gewoon ‘Koning’ mocht zeggen. Ik vond dat prima, maar zei dat ik wel gewoon jij en jou wilde blijven zeggen, het moest natuurlijk niet te gek worden. Hij keek een beetje zuur, maar gaf toe. Wel moest ik mij inhouden met personeel in de buurt. “Waar hebt u mijn advies voor nodig, beste Koning?”“Ik wil de fouten van mijn vier voorgangers herstellen.” “Dus je bedoelt vanaf Koning Willen III?” “Vanaf Willem I, natuurlijk. Ik heb het wel over koningen en niet over koninginnen. Je valt me tegen, die wijven tel ik natuurlijk niet mee. Die titel ‘koning-in’ al, een koning waar je in kan”, zei hij luid lachend om zijn eigen grap. Hoofdschuddend ging hij verder. “Ze hadden nooit in de wet mogen zetten dat die mutsen ook op de troon mogen. En als het nou lekkere wijven waren, verschrikkelijk. Ik kan mij best voorstellen dat prins Hendrik en mijn opa Bernard vreemd gingen, en dan dat kapsel van mijn ma, dat schrikt mannen toch af? Daarom heb

10

paraplu

ik Maxima ook genomen, eindelijk een Koningin die er mag zijn.” De koning stopte even, geschrokken van zijn eigen woorden, die natuurlijk niet erg koninklijk waren. Hij ging verder: “Willem I, was een hele flinke koning, hij liet al die ‘Willemsvaart’ kanalen graven en stond aan de wieg van de ABN Bank, die wij onder mijn ma weer kwijtraakten, nota bene aan de Belgen. Als ik toen al koning was geweest, was dat natuurlijk nooit gebeurd?” Ik vroeg welke fout van Willem I hij wilde herstellen. Zijn antwoord kort en krachtig: “België…., want door hem zijn wij België kwijtgeraakt.” De dag waarop wij België kwijtraakten is zelfs hun nationale feestdag.” De koning kreeg tranen in zijn ogen. “Maar Alex, sorry Koning, hoe wil je dat dan doen? Het leger sturen naar een NAVO-bondgenoot? En kunnen we wel winnen? Zelfs met voetbal winnen ze tegenwoordig van ons.” De koning ging verder: “Ik heb een crimineel plan” Hij legde de nadruk op de eerste lettergreep. Ik keek hem vragend aan. Hij herhaalde het nog een keer, met nog meer nadruk op de eerste lettergreep. “Krim….. Putin, begrijp je? Ik sponsor gewoon een referendum in België, en betaal iedereen die voor aansluiting met ons land stemt duizend euro. Dan halen we ook 97%, net als Putin in de Krim.” Ik rekende snel uit dat dit hem zeker een paar miljard zou gaan kosten, maar hij wuifde dit met “geen probleem” terzijde. Want zijn opa had hem op geheime bankrekeningen in Zwitserland

genoeg geld achtergelaten. “Beste Koning, die mensen op de Krim voelden zich Russen en spreken zelfs Russisch, denk je dat de Walen ook voor aansluiting met ons zullen stemmen?”De Koning schudde verveeld zijn hoofd. “Wallonië interesseert mij sowieso niet, want ik versta ze voor geen meter. Mijn ma liet mij wel Frans leren, maar ik leerde stiekem Spaans. Op advies van mijn opa, want die had daar in Zuid-Amerika heel veel plezier aan beleefd.” “Beste Koning, denk je echt dat het jou ook zal lukken? Die Putin is een sluwe vos hoor.” De koning keek mij strak aan: “Jij denkt dat Putin zo slim is, ik heb hem dit idee gegeven. Toen ik in Sotsji was heb ik Putin verteld hoe hij de Krim kon inpikken. Ik dacht, als het hem daar lukt, en ik wacht even tot de wereld het heeft geaccepteerd, dan zal het mij in Vlaanderen zeker lukken.” “Wanneer wilt u dit doen Koning?” “Het moet voor 27 april rond zijn, want ik wil mijn eerste Koningsdag in mijn nieuwe ‘Groot-Nederland’ vieren.” Ik begon bewondering voor de Koning te krijgen, hij bleek een groot strateeg en zei dat Willem van Oranje trots op hem zou zijn. Hij glom van trots en beloofde dat hij mij straks minister-president van het nieuwe “Groot-Nederland” zou maken. Ik zei dat dit volgens mij in een democratie niet kon. Maar hij wuifde dit weg: “Maak je geen zorgen, daar regel ik ook een referendum voor.” Ik was tot in tranen geroerd. Leve de Koning.

paraplu 11

expat DOOR HANNELORE BENDERS-HOLLEMAN

oer Het fijne aan de thema’s van de Paraplu is, is dat ze steeds multi-interpretabel zijn! Oerwoud. Nou, daar gaan we dan. Ik denk: ontbossing, carbon footprint, Greenpeace. En dan… houdt het bij mij een beetje op. Ik ben geëngageerd, ben op een missie om het plastic uit mijn eigen leven te bannen (en dat is al een missie an sich, zeker hier!) maar heel veel verder dan dat kom ik niet, omdat ik gewoon niet genoeg weet. Misschien toch niet geëngageerd genoeg ben?

de schoen past, trekke hem aan; ik hoef toch geen namen te noemen???)

Als ik op de Facebookpagina van de Greenpacecampagnevoerder hier ter plekke lees dat Procter & Gamble op een zwarte lijst staat omdat zij bijdragen aan de ontbossing, koop ik geen Head & Shoulders meer. Liever de eeuwige sneeuwvelden op mijn schouders dan bijdragen aan de ontbossing. Dat betere milieu begint bij jezelf! Maar dan… houdt het weer op qua kennis en informatie. Heb me overigens later laten vertellen dat deze info in een week tijd, wat zeg ik: een dag! zomaar weer veranderd kan zijn, zit ik daar met de liedjes van Frozen in m’n hoofd “Do you want to build a snowman”….

Het oerwoud waar ik aan denk, is een veelbesproken onderwerp van de laatste jaren. En dan vooral het kappen van dit oerwoud en het esthetische aspect daarvan. Of het hygiënische aspect. Of het cosmetische aspect. Zo heeft iedere snoeier een ander argument om te snoeien of zelfs volledig te ontbossen. Als je dan voor het eerst totaal ontbost, blijken er ineens lichaamsdelen te flapperen waar we tot voor de ontbossing geen weet van hadden! Plastisch chirurgen hebben hun er handen vol aan. (Eh, dan hopen we eigenlijk dat ze hun scalpels er vol aan hebben! De chirurg die er met zijn handen aanzit, komt voor het tuchtrecht!)

Als ik dan bedenk wat ik graag wil vertellen, waar ik graag over wil schrijven over oerwoud, kom ik toch steeds weer op hetzelfde punt uit. Of zal ik zeggen dat ik steeds op dezelfde driehoek uitkom? Is dat dan een typisch geval van mijn dirty mind? ‘A dirty mind is a joy forever’ dat zei mijn Engelse oma altijd al en als het vroeg in de vorige eeuw al mocht (mijn oma was van 1915), dan mag het nu al helemaal! Dus laat ik me daar dan niet al te druk om maken. En vergeleken met anderen in mijn omgeving is mijn mind overigens helemaal niet zo dirty. (Jaja, wie 12

paraplu

Of mijn interpretatie van oerwoud nou een verhaal is wat geschikt is om in de Paraplu te zetten, een familieblad? Ik weet het niet. Ik heb er zeker wel een mening over namelijk! En op zich wil ik die ook graag delen en daarmee reacties uitlokken. Maar nogmaals…. Ach, weet u wat? Ik doe het gewoon.

Ik heb twee broertjes die negen en elf jaar jonger zijn. Valt best mee met die generatiekloof. Zou je denken. Samen met hen heb ik hun series zitten kijken, dus daar kan ik prima over meepraten. Over onze ouders hebben we hetzelfde te zeggen en vinden we hetzelfde. Twee dezelfde oudere zussen, zit ook snor. Geen probleem. Tot we dit onderwerp aansnijden. Althans, zij snijden dit onderwerp aan, ik zou het liever aan willen knippen. Maar dat bekt dan weer niet zo lekker: een onderwerp aanknippen.

woud Voor dit artikel heb ik nog even navraag gedaan. Blijkt dat hun oerwoud aan verandering onderhevig is. Dan weet u dat ook weer. Details kreeg ik (gelukkig) niet, voornamelijk omdat deze artikelen ook de familie onder ogen komen (“en dan ga ik jou vertellen hoe het erbij hangt (of niet) en dan ga jij dat zeker weer rondsturen naar iedereen?”) (klopt), dat verder ALLE Nederlanders in Jakarta weten hoe het zit, maakt blijkbaar geen bal uit ) Waar het oerwoud pak ‘m beet vijf jaar geleden nog compleet werd gekapt, mag er nu een bescheiden aantal bomen blijven groeien. Althans, dat is mijn interpretatie van het antwoord dat ik kreeg. Was genoeg. In mijn kast in Nederland staat een boek over zwangerschap en bevallen. Dat boek stamt uit de jaren ’70. Van de vorige eeuw dus, de eeuw die begon met 1900. Dit boek is ook geïllustreerd met niets aan de verbeelding overlatende foto’s. Need I say more? Oerwouden, jungles, rimboes, amazonegebieden, alles is nog puur en onontgonnen (mooi woord!). Nieuw leven kwam ter wereld door een struikgewas waar je U tegen zegt (dat de baby’s toen überhaupt de weg naar buiten vonden, lijkt bijna een godswonder!). Mijn broertjes (allebei ruim een kop groter dan ik, maar ja, tjes blijft tjes want ze zijn jonger) zien voorgoed af van eventuele kinderen als ze dit boek ooit inzien, ik denk dat ik het maar naar de kringloopwinkel breng! Misschien dat iemand anders wél door de bomen het bos nog kan ontwaren en snapt waar de ooievaar de kinderen moet droppen. Mijn man heeft één keer een grap gemaakt

over totale ontbossing (op een cursus Clownerie heb ik de beste quote ooit aangereikt gekregen: ‘een grap is de waarheid met een strikje’. Ja ja ja, grapje zeker). Toen heb ik even met de burgemeester van Leiden gebeld om te vragen of hij mijn man kon huisvesten in zijn stad. Want inderdaad: ik vind het van een enge, afwijkende smaak getuigen als je als volwassene houdt van totale ontginning. Zoals u allen weet, juich ik een diversiteit aan smaken toe. Dat heb ik in de vorige Paraplu met smaak toegelicht. Toch is hier een grens van het voor mij toelaatbare bereikt. Het hygiënische aspect is nog niet aan de orde gekomen. Waar de totaal-ontbossers zich zullen beroepen op het hygiënische aspect van hun rooi-activiteiten, zullen de (al dan niet medische) tegenhangers juist het hygiënische aspect van het niet-rooien willen benadrukken. Mensen willen hun keuze altijd kunnen beargumenteren. Terwijl het feitelijk allemaal mode is. Ja, ook dáár heerst een modebeeld. En mode is niet uit te leggen. Voor een deel is het kuddegedrag. Dat vind ik dan wel weer mooi, want iets natuurlijks, en we hebben het over oerwoud, natuur (voor het geval u dat was vergeten). En smaak, daar is-ie weer! Ik heb me toch nog even kort ingelezen. De bebossing komt weer op, het is weer toegestaan om alles welig te laten tieren, te laten groeien en bloeien. (‘welig tieren’ vind ik ook zo heerlijk om te zeggen). Kijk alleen al naar de oerwouden die (jonge) mannen tegenwoordig weer op hun gezicht laten woekeren. Haar is terug; haar is in: lang leve haar! Laten we hopen dat deze trend zich voortzet voor oerwouden van alle formaten!

paraplu 13

vanderedactie DOOR DESIREE VAN PARIDON

INTRODUCTIE ASTON GOAD Nieuwe voorzitter van de DNC

Aston is halverwege vorig jaar naar Jakarta verhuisd met zijn vrouw Dorien, dochter Pheline (3 jaar) en zoon Quinten (1 jaar). In Nederland werkte Aston bij het internationaal advocatenkantoor DLA Piper. Datzelfde kantoor is een samenwerking aangegaan met het lokale advocatenkantoor IAB&F. Aston werkt nu als schakel tussen de internationale praktijk van DLA Piper en de lokale expertise van IAB&F. Sinds februari is Aston de nieuwe voorzitter van DNC, als opvolger van Monique Mol. Hij besteedt zijn vrije tijd onder andere aan golf, lezen en skydiving, hoewel voor het laatste nog gewerkt moet worden aan het kweken van vertrouwen in de kwaliteitssituatie in Indonesië.

Vind je het leuk om artikelen te schrijven? Word je happy van bedenken van items? Houd je van coördineren of neem je graag de leiding? Motiveert het je om interessante belevenissen aan te horen en dit te laten delen? Voel je je graag verantwoordelijk voor de bewerking en inhoud een blad? Of gewoon zin in een nieuwe uitdaging?   Kom dan ons Parapluteam versterken: [email protected] Voor meer informatie: Desiree 0812 10 719 09

14

paraplu

paraplu 15

maukemana DOOR IRENE HEERINGA

Nadat de Fransen Vietnam verlieten werd het land onderverdeeld in een communistisch noordelijk deel en een anti-communistisch zuidelijk deel. In de Vietnamoorlog (1957 tot 1975) vochten deze twee delen tegen elkaar. Dit leidde tot een Noord-Vietnamese overwinning en een hereniging van de twee delen. Sinds de hereniging is Vietnam een socialistische volksrepubliek waarbij de Communistische Partij als enige politieke partij de macht in handen heeft. De hoofdstad Hanoi Begin dit jaar heb ik samen met mijn man ruim twee weken rondgereisd door Vietnam. Onze trip begon in Hanoi en wat ons gelijk opviel is dat er in deze stad ten opzichte van Jakarta minder auto’s rijden, maar des te meer scooters en brommers. Verder zie je dat de Franse koloniale sfeer goed behouden is gebleven: brede boulevards, koloniale huizen, de kathedraal en de aanwezigheid van terrasjes. Hanoi staat bekend om het Hoan Kiem meer en betekent ‘Teruggenomen Zwaard’. Dit verwijst naar een legende uit de vijftiende eeuw toen een reusachtige schildpad in het Hoan Kiem meer onder water ging met een zwaard in de bek waarmee koning Le Loi de Chinezen versloeg. Daarmee werd Vietnam onafhankelijk. Al wandelend kwamen we aan bij de Hoa Lo gevangenis. Deze gevangenis is gebouwd in 1896 onder de Franse heerschappij om er politieke gevangenen in op te sluiten. Er was plek voor 450 gevangen, maar in de werkelijkheid waren dit er vier keer zoveel. Tijdens de Vietnamoorlog werden er Amerikaanse krijgsgevangenen in opgesloten, zij noemden de gevangenis ironisch, Hanoi Hilton. Een bekende gevangene was John McCain die in 2008 de Republikeinse presidentskandidaat van Amerika was. Vandaag de dag is de gevangenis een museum en vertelt het de geschiedenis van Hoa Lo. Tour Halong Bay, Monkey Island en Ca Ba eiland Na een dagje Hanoi zijn we naar Halong Bay gereden waar we een driedaags tour hadden geboekt. Halong Bay betekent letterlijk ‘neerkomende draken’ en het is een prachtig rotsachtig karstgebergte in de zee voor de kust, ten oosten van Hanoi. In de baai liggen meer dan 2000 spectaculaire kalkstenen rotseilanden en Halong Bay staat dan ook op de lijst met Unesco World Heritage Sites. Eenmaal op de junk – een Aziatisch houten schip- vaar je langs de rotsen die uit het water rijzen. Hoe verder je vaart, hoe minder toeristen je tegenkomt. Daarna bracht de junk ons naar

16

paraplu

Fotocredits: Yori Antar

VIETNAM een mooie rustige plek waar we konden kajakken in een omgeving van hoge rotsen met op de achtergrond de ondergaande zon. De volgende dag werden we afgezet op Monkey Island waar we overnachten in een bungalow met uitzicht over de zee. Het resort had een privé strand en je kon gebruikmaken van de kajaks. Zo zijn we naar de andere kant van het eiland gevaren om wilde apen te spotten. De ochtend daarop werden we opgehaald om naar het Ca Ba eiland te gaan voor een drie uur durende wandeltocht in het nationale park van het eiland. In dit gebied zijn 745 florasoorten die tot 123 families behoren, inclusief 300 soorten medicinale planten. Ook zijn er 32 verschillende soorten zoogdieren, 69 vogelsoorten en 20 soorten reptielen. Wandelen in Sapa Na onze tour in Halong Bay zijn we via Hanoi met de nachttrein doorgereisd naar Sapa. Dit is een bergdorp en ligt in het noorden van Vietnam, tegen de grens van China aan. Het was er koud, maar gelukkig hadden we in Hanoi handschoenen en een sjaal kunnen kopen. We hebben hier twee dagen gezeten waar we wandeltochten hebben gemaakt over bamboebruggen en valleien omgeven door steile bergruggen en rijstterrassen. Tijdens de wandelingen kom je door dorpjes waar de Zwarte H’Mong en de Rode Dzao wonen. Dit zijn bergstammen die een lange tijd in isolatie hebben geleefd. Ze dragen traditionele zwarte kleding met veel kleurige details en de vrouwen verkopen handwerkjes en sieraden. Met Easy Riders door Centraal-Vietnam Vervolgens zijn we naar Centraal-Vietnam gereisd waar we een paar dagen een motortocht hebben gemaakt. Op de eerste dag zijn we naar de Vinh Moc Tunnels geweest. Dit immense tunnelcomplex, aan de grens van Noord-Vietnam en Zuid-Vietnam, werd gebouwd als toevluchtsoord voor dorpsbewoners tegen de Amerikaanse bombardementen tijdens de Vietnamoorlog. Het complex telt drie niveaus over een lengte van bijna twee km. In deze tunnels woonden meer dan 90 families. Er waren waterputten, keukens en medische ruimtes aanwezig. Doordat de bodem uit natte klei bestaat was het eenvoudig om de tunnels uit te graven. Als de klei opdroogde

verhardde het zodat de wanden goed stevig waren. Dit heeft er voor gezorgd dat niemand uit het dorp om het leven is gekomen. De volgende dag hebben we de Ho Chi Minh route gereden. Via deze route bevoorraadden de Vietcong hun troepen tijdens de Vietnamoorlog. We reden door de bergen en hadden een prachtig uitzicht over de valleien. De oude stad van Hoi An Aangekomen in Hoi An hebben we gelijk de fiets gepakt om de oude stad te verkennen. Het is de stad van de lampionnen, overal in de binnenstad hangen ze, winkels verkopen ze en ze worden hier ook gemaakt. Verder staat de stad bekend om de kleding die ze op maat voor je maken. De oude stad is in 1999 opgenomen op de Werelderfgoedlijst van Unesco als een goed bewaard voorbeeld van een Zuidoost Aziatische handelsstad uit de 15e tot de 19e eeuw. Aan de kade van de Thu Bon rivier staan voormalige pakhuizen waar nu restaurantjes met terrassen, winkeltjes en galerieën in zijn gevestigd. Musea in Saigon Met het vliegtuig zijn we naar Saigon, oftewel Ho Chi Minh City gevlogen. In deze stad hebben we het herenigingspaleis en het museum van overblijfselen uit de oorlog bezocht. Het paleis is de plek waar op 30 april 1975 een tank van het Noord-Vietnamese leger door de hekken van het paleis stormde. De soldaten haalden de vlag van het Saigon regime van het balkon af en arresteerden president Duong Van Minh. Dit betekende de val van Saigon en een einde van de Vietnamoorlog. Nu doet het paleis dienst als museum waar je verschillende zalen kan bezichtigen. Een voorbeeld is de werkkamer van de president, vergaderzaal van de ministers, eetzaal, filmzaal en de bunker met een telecommunicatiecentrum. Het museum van overblijfselen uit de oorlog belicht eenzijdig de verschrikkingen van de Vietnamoorlog. Je vindt er een grote collectie wapens en foto’s van de verwoestende effecten van napalm en ‘Agent Orange’ op mensen, dieren en natuur. Op de binnenplaats staan tanks, helikopters, oorlogsvliegtuigen en bommen tentoongesteld.

paraplu

17

prangendevragen? DOOR LAURA VERVOORT & JOOP HEIJLIJGERS

From: Laura Subject: risicomijdende angsthazen Date: Mei 2, 2014 6:08 PM GMT+05:00 To: Joop

Lieve Joop, Wij vrouwen hebben er weer flink van langs gekregen. Mevrouw Charlotte de Vries Lentsch, coach en genderexpert, was onverbiddelijk in het artikel in NRCweekend van afgelopen week: vrouwen durven zich niet te profileren en blijven hangen in hun comfortzone. Allemans vriendjes zijn we. Slapjanussen, doordat we ons in allerlei bochten wringen om ons vooral niet boven de ander (vrouw) te stellen. Bang om de bitch te zijn als we eens een keer zeggen waar het op staat. Complimenten accepteren, ook een mooi voorbeeld. Als we ze krijgen – en dat is best vaak - dan slaan we ze direct in de wind, bagatelliseren we het compliment met opmerkingen als “Ach, als ik X toch niet had gehad…” of “Ja, maar ik heb het ook moeten leren, hoor…”. Zo bereiken we dus nooit die felbegeerde (?) top in het bedrijfsleven of de politiek. Überzakenvrouw Neelie Kroes schaamt zich dood. Lef moeten we tonen, leiderschap uitstralen. Nee, dan mannen. Die weten tenminste hoe het moet: zij leveren een bittere strijd om die hoogste plek op de sociale apenrots. Hoezo je twijfels op tafel leggen en advies vragen aan een meerdere? Ze kijken wel uit! Recht die rug, hard schreeuwen en “Profileert u”, zelfs tegen beter weten in. Zucht. Tenenkrommend irritant, dit artikel. Weet je waarom? Omdat het waar is. Maar ik kan ook giftig om dit soort artikelen worden, omdat een ANDERE vrouw ons weer eens de les leest. Ook zoiets typisch vrouwelijk, elkaar neerhalen. Joop, Charlotte zal me kielhalen, maar ik vraag je toch om advies: wat moeten we hier nu weer mee? De ene keer worden we geroemd om onze vredelievende houding en unieke sociale kwaliteiten, en nu worden we weer weggezet als risicomijdende angsthazen.



From: Joop Subject: Re: risicomijdende angsthazen Date: Mei 2, 2014 10:13 PM GMT+05:00 To: Laura

Lieve Laura, Wat heb ik weer met jullie te doen. Die ’andere vrouw’ Charlotte heeft het natuurlijk helemaal bij het verkeerde eind. Jullie, bang om de bitch te zijn? Laat me niet lachen, want ‘de bitch zijn’ is een essentiële karaktereigenschap van vrouwen, anders zouden ze het toch “de reu zijn” hebben genoemd. “Lef tonen, leiderschap uitstralen?” Dat hebben vrouwen nu eenmaal nauwelijks in huis. Jullie willen gewoon niet toegeven dat jullie geschapen zijn om ons mannen te dienen en ons leiderschap te volgen. Laat je niet provoceren en opruien door die Charlotte, dit soort emancipatie is toch een grap, het slaat veel te ver door. Laura, ik weet zeker dat jullie vrouwen eigenlijk het gelukkigst zijn, als jullie gewoon voor de kinderen en de huishouding kunnen zorgen. En als jullie dan toch een baan willen, dan liefst onder leiding van een man. De strijd op jullie aapjesrots heeft een heel ander doel, dat is om andere vrouwen minder kans te geven op de gunst van ons mannen. Want zonder man, geen voortplanting, geen huisje-boompje-beestje. Vandaar die typische eigenschap van vrouwen om elkaar neer te halen. Weg met die concurrentes, denken jullie. Over die veelgeroemde vredelievende houding heb ik daarom mijn twijfels. Ja, er zijn inderdaad vrouwen die de “felbegeerde” top hebben bereikt. Je zette daar terecht een (?) achter, want eigenlijk zijn jullie het gelukkigst onder onze leiding. Neem bijvoorbeeld Neelie Kroes en Hillary Clinton, allemaal ellende, Bill vond plotseling andere dames veel interessanter en Neelie heeft een spoor van mislukte relaties achter zich. Dames, het is eng aan de top, probeer het niet, niet voor niets leven jullie gemiddeld zeven jaar langer. Geniet ervan!

18

paraplu

paraplu 19

historie DOOR COR PASSCHIER

oerwoud kapen en branden

Aan het begin van de vorige eeuw was het noordoosten van Sumatra een regio met een ongehoorde economische ontwikkeling. In het gebied, meestal bekend als Deli, werden grote oppervlakten oerbos in cultuur gebracht voor landbouw: voornamelijk tabak, maar ook koffie en thee en later rubber en palmolie. Op grote schaal, bijna een derde van de oppervlakte van Nederland, waren er landconcessies verleend aan het westerse bedrijfsleven uit Europa en de USA. Medan werd de hoofplaats in de regio en een stad die zich snel ontwikkelde. Een wereld die hemelsbreed verschilde met die in Batavia, hier deed het bedrijfsleven de zaken met de lokale heersers en bleef de overheid op afstand.

20

paraplu

Vanaf het eerste begin, vormden de planters in Deli een internationaal gezelschap van avonturiers en gelukzoekers. Het was een wereld van mannen in de leeftijd tussen de twintig en veertig jaar oud. De jonge planter assistenten woonden vaak ver van de stad en samenleving. Diep in de rimboe werkten ze, met honderden Javaanse en Chinese arbeiders (contractkoelies), de grote bomen werden gekapt en het bos verder platgebrand. Primitieve wegen werden aangelegd om de terreinen geschikt te maken voor grootschalige landbouw. Ze woonden op de werklocatie aan de rand van het oerwoud en hadden alleen op hari besar één maal in de twee weken een dag verlof en eens in de zes jaar naar het moederland. In hun werkcontract was bepaald dat ze niet mochten trouwen en zo moest de Japanse huishoudster samen met de fles enig troost brengen in het veelal lege bestaan. Daar, aan de rand van het oerwoud, verschilden hun woon en leefomstandigheden nauwelijks van die van de lokale bevolking. Madelon Szekely Lulofs schreef er over in de dertiger jaren van de vorige eeuw. Ze schreef over het ‘harde’ plantersleven in het tropische decor van Deli, met alle drama’s en intriges en soms werd de schrijfster door de gevestigde orde bekritiseerd en verdacht gemaakt, omdat haar boeken

‘Het werd al donker. Met een zucht van moeheid, doornat bezweet, ging John op de voorgalerij wat uitrusten, voor hij zijn bad nam. De post was ook gekomen, alleen een krant, de post was weer laat. Hij schonk zich een kop thee in, ze was half koud, slap en smaakte naar rook. In de melk dreven kleine miertjes, de suiker was nat en klefferig. Hij merkte het nauwelijks. Zijn gedachten waren ergens anders. En hij was al die dingen al zo gewend in zijn zeven Indische jaren. Dromend keken zijn ogen over het hekwerk dat de voorgalerij omsloot. Daar, in een lange strook lag het naakte land. De eerste duizend acres plantklaar. De eerste duizend van de vierduizend acres, van de nieuwe onderneming, ‘Toemboek Tinggih’. De avond begon nu snel te vallen. Het oerbos, dat nu onder zijn toezicht gekapt was, zou binnenkort een rubberonderneming zijn: een stuk civilisatie! En het emplacement zou dan een mooi hoofdkwartier zijn met glad geknipte grasgazon en een kleurenweelde van cana’s en bougainvilles. De weg zou verhard worden. En dan later, als de vrachtauto’s hier zouden rijden om de latex te halen voor de fabriek, dan nog zou hij kunnen aantonen: dit stuk heb ik ontgonnen en geplant! Dit is mijn stuk werk, dat ik aan het oerwoud heb ontnomen! Het emplacement was nu alleen nog maar een kaal gekapte, schoon gebrande rechthoek. Twee pondoks stonden er, de pangglong van de Chinezen en de twee huizen van Van der Meulen en hem. Alles provisorisch: muren en daken van atap, boomstammen als balken. De Europeanenhuizen, hoog op palen: een vierkante doos, in vier kleinere vierkanten verdeeld door half hoge wanden van ongeschaafde, geoliede planken.

De zitkamer was afgeschoten met muskietengaas. Naar boven, keek je in een bouwwerk van stammen, die met rotan aan elkaar gebonden, hier en daar gespijkerd met een reusachtige spijker, het bladeren dak droegen. Ratten liepen nu in den schemer met hun rikketikkend vaartje achter elkaar aan. Tjitjaks kleefden op de wanden, strak starend en wachtend op de muskieten, die nog rond zoemden in wijde kringen. Als een windvlaag door het dak ritselde, zeefde een heel fijne zwarte stoflaag over alles heen: over je tafel, over je bord, je glas, je haar, je handen en over je bed. Voor je meubels kwam het er niet op aan. Wat had je, als jonggezel? Een beetje wankel oud rotan, een paar chevelures; een schrijftafel, een tafel, een bed, en noodzakelijkste van alles, een waterfilter. Een krakend trapje voerde van je slaapkamer naar een schimmelige, vochtige afgrond met een glibberig vloertje, en een oud cementvat, waaruit je ‘t water over je heen schepte: de badkamer! Als je je baadde, hing je twee handdoeken langs de reten in den wand, omdat je je toch zo niet aan je bedienden wou te kijk zetten als je op de wereld was gekomen. In de voorgalerij en in de zitkamer bengelden aan een roestige ijzerdraad de petroleumlampen, vet en een beetje roetig. Ze stoomden vaak zo gauw het maar een beetje woei! Onder het huis stonden vaten cement en kalk. Daar huisden ook duizendpoten en schorpioenen. En soms kwam er ineens een van je kippen, die een tijd lang vermist was geweest, uit tevoorschijn met een half dozijn jonge kuikens.’ Dezelfde wijze van bouwen, een huis hoog op palen, verschilde niet met die in Malaysia, ook daar aan de overwal zoals het werd genoemd, ging het oerwoud tegen de vlakte en werden er landbouw plantages gesticht. De nazaten van de jonge planter assistent, die nu in Nederland waarschijnlijk in een keurig aangelegde buurt wonen, zullen er weinig van weten. Het zijn niet de grote verhalen die in het geschiedenisboek terecht komen. huis van planter assistent

wonen aan de rand van het oerwoud

een politieke lading zouden hebben en schadelijk waren voor de koloniale verhoudingen. In haar boek ‘Rubber - een roman uit Deli’ uit 1931 en in vijftien talen uitgegeven, schetst ze de sfeer van de primitieve omstandigheden waar in de planter assistent John van Laer leeft en woont:

paraplu

21

smakelijkgerecht DOOR MARIJKE VAN EIJK

Nederlandse Ambassade Jakarta, Indonesië De Nederlandse Ambassade in Jakarta informeert Nederlanders over de situatie in Indonesië via het ambassadebulletin op de website onder ‘U en Indonesië’, en beantwoordt telefonisch +62 (0)21 5251515 en schriftelijk [email protected] alle soorten vragen. Voor algemene informatie over het werk van de ambassade in Indonesië en de ondersteuning van Nederlanders in het buitenland, kunt u ook de website van de ambassade bezoeken: http://indonesie.nlambassade.org. Voor consulaire zaken neemt u contact op met +62 (0)21 5271904. Ook per fax +62 (0)21 5275977 en per e-mail kunt u de consulaire afdeling bereiken: algemeen [email protected], visa [email protected]. Voor het indienen van een visumaanvraag moet u online via internet een afspraak maken. Deze link is te vinden op de hoofdpagina: http://indonesie.nlambassade.org.

geef mij maar klapper- klappermelk met suiker...

Het Erasmus Huis, gelegen op het terrein van de Nederlandse Ambassade, is het belangrijkste visitekaartje van cultureel Nederland in Indonesië. Het heeft een auditorium met 325 zitplaatsen, een openbare bibliotheek, een juridische bibliotheek, een amfitheater en een expositieruimte. Voor meer informatie en de programmering: www.erasmushuis.org. En volg ons ook via Facebook en Twitter! Adres van de ambassade en Erasmus Huis: Jalan HR Rasuna Said Kav. S-3, Kuningan, Jakarta 12950.

Mijn moeder zong het wel eens. Er achteraan kwam: “...want iets anders lust ik niet!” Dat was geloof ik het hele lied. Er was in die tijd ook veel gaande tussen Nederland en toenmalig Indië. En we woonden in Den Haag, waar veel Indische mensen en oud-Indiëgangers zaten. Een flard van een liedje dat overgewaaid was naar ons oerHollandse huisgezin. Dat was zo’n beetje mijn eerste kennismaking met Indonesië. Hoe een klapperboom eruit zag wist ik wel, want die kende ik van plaatjes uit het missieblaadje wat we maandelijks van school meekregen. Het blaadje stond vol met hongerige blote heidenkinderen gezeten voor schamele hutjes, omringd door klapperbomen. Die kinderen moesten worden bekeerd, aangekleed en gevoed. Ik had toen nog geen idee, dat ikzelf jaren omringd zou zijn door deze imposante bomen en in Indonesië voor het eerst klappermelk zou drinken. We spreken niet meer over klapperbomen of klappers zoals destijds, maar over palmbomen, palmen of kokospalmen. De kokospalm (Kikos Nucifera) kunnen wel tot 25 meter hoog worden en de bast en de schil worden gebruikt voor allerlei keukenlepels en andere gebruiksvoorwerpen. De kokosnoot wordt hier kelapa genoemd. En air kelapa is het water/ vocht van de noot. Het vruchtwater en het vruchtvlees worden veel in de Oosterse keuken gebruikt. Een zeer veelzijdige boom dus! De Borassus (Palmyra palm) levert palmsuiker, hier bekend als gula merah of gula aren. Met ramadan worden er vaak langs de straat verschillende snacks en zoete drankjes verkocht om traditioneel de vasten mee te breken. In het Indonesisch heet dit buka puasa. Na een hele dag van vasten wordt dan tegen zonsondergang al vast wat gegeten en gedronken. Air 22

paraplu

kelapa muda of es kelapa is een van deze heel populair drankjes en wordt van de jonge noot verkregen. In de kampung, waar ik een aantal jaren woonde, maakte de plaatselijk warung-baas jaarlijks emmers vol van dit spul. Hij noemde het kortweg air. Het was een heel ritueel, wat ik verschillende keren van dichtbij heb mogen meemaken. Eerst was er natuurlijk de aanvoer van de kokosnoten met een houten handkar. Vervolgens werden de noten op een hoop naast de warung gestapeld. Hij gebruikte twee keukenhulpen; een eenvoudig kapmes om de noot te openen en een zelfgemaakt schraper, gemaakt van een kort houtje met aan een van de uiteinden een oude kroonkurk gespijkerd om het vruchtvlees mee uit de noot te schrapen. Hij maakte er prachtige krullen mee! Het kokosvocht werd opgevangen in een emmertje en daar werden ook de slierten vruchtvlees bijgedaan. Vervolgens kookte zijn vrouw van geraspte blokken palmsuiker en water een niet al te dikke siroop, die eerst nog werd gezeefd alvorens bij het kokoswater en –slierten werd gedaan. Dit zeven wordt gedaan omdat in de grove brokken palmsuiker vaak nog wat ongerechtigheden kunnen zitten, die niet opgelost zijn tijdens het kookproces. Daarna werd alles goed doorgeroerd en vlak voordat de verkoop startte werden er nog brokken ijs (es batu) aan toegevoegd. Het ijs wordt met een schroevendraaier, die als priem gebruikt wordt, van een groot stuk ijs afgehakt. De drank wordt verkocht in plasticzakjes met daarin een rietjes gestoken waar nog eens een elastiekje stevig omheen gaat om het geheel goed af te sluiten. Is echt verrukkelijk!!!!

paraplu 23

24

paraplu

paraplu 25

quiz

EARTH WIN AND FIRE

paraplu 27

quiz/cantus

28

paraplu

paraplu 29

Foto Clown salsa-les

batavia borrel

clown

Op 4 mei is het de Nationale Dodenherdenking. In Jakarta wordt op de Nederlandse erebegraafplaats bij het oorlogsmonument Menteng Pulo door de ambassade een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd. Hierbij zal door de Nederlandse ambassade en de Indonesian Netherlands Association samen met De Nederlandse Club een krans worden gelegd. U bent allen welkom deze ceremonie bij te wonen. Locatie: Ereveld Menteng Pulo Adres: Jl. Menteng Pulo Rt. 03 Rw. 012 Kelurahan Menteng Dalam, Jakarta Welkom vanaf 16:00 u. Aanvang 16.30 u.

paraplu

paraplu 31

what’snew DOOR IRENE HEERINGA Restaurantjes van puur natuur Oerwoud is puur natuur. Puur natuur voedsel is organisch of biologisch. De biologische landbouw is er immers op gericht om de gezondheid van de bodem, ecosystemen en mensen te ondersteunen en in stand te houden. Dit houdt in dat er geen kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen, gentechnologie en synthetische hulpstoffen (E-nummers) worden gebruikt. Voor dit artikel ben ik op zoek gegaan naar restaurantjes die biologische gerechten serveren. Het zal wellicht niemand verbazen als ik zeg dat er weinig van dit soort restaurantjes in Jakarta zijn, maar toch is het gelukt om twee leuke eetgelegenheden te bezoeken die smaakvolle biologische gerechten op hun menukaart hebben staan. We beginnen bij Burgreens.

Burgreens, Jl. Flamboyan no. 19, Rempoa, Jakarta Selatan.

Het koppel Helga en Max is sinds november 2013 eigenaar van Burgreens. Bij Burgreens is 80% van alle ingrediënten die ze gebruiken biologisch. Deze ingrediënten worden geleverd door lokale boertjes. In Nederland, waar ze allebei hebben gestudeerd, ontdekten ze dat de Nederlanders veel bewuster zijn van wat ze eten dan de Indonesiërs. Ze hopen met Burgreens dan ook de Indonesiërs te overtuigen van biologisch voedsel dat tegelijk ook smakelijk kan zijn. Sinds de opening loopt de zaak goed en op dit moment zijn ze bezig om het naastgelegen pand er bij te betrekken zodat er meer mensen binnen kunnen eten. Ook overwegen ze om een paar verkooppunten met biologische producten in Kemang te openen waar je biologische pindakaas, sojamelk, koffie en snacks zoals bijvoorbeeld chips van zoete aardappel kan kopen. In de toekomst willen ze over een eigen organische tuin beschikken waar ze hun groenten kunnen telen voor het restaurant. Op de bescheiden menukaart staan onder andere burgers, salades en smoothies. Een aan te bevelen gerecht is de mini trio. Dit zijn drie verschillende kleine burgers: de Beattle Beans burger, deze bestaat uit een mengsel van rode- en zwarte bonen en kikkererwten met Parmezaanse kaas, de Mighty Mushroom burger heeft een mengsel van champignons, haver en kaas, en de Spinach Chickpeas met spinazie en kikkererwten. Bij de burgers wordt knoflooksaus geserveerd. Leuk om te weten is dat Max deze knoflooksaus uit Nederland heeft afgekeken, door het hier na te maken met light ingrediënten. Het restaurant is klein en eenvoudig, maar leuk ingericht. Een centrale plek heeft de open keuken. Verder staan er kasten met biologische producten die te koop zijn en een paar tafeltjes. Het leukste is om buiten op het terras te eten.

paraplu 33

what’snew DOOR IRENE HEERINGA Warung Kebunku, Terogong Raya no. 11, Cilandak Barat, Jakarta Selatan.

Het jonge stel Daniel en Ayu openden in september 2013 hun zaak Warung Kebunku. Het idee achter Warung Kebunku is dat dit de plek is waar alles draait om een gezonde geest in een gezond lichaam. Dit blijkt uit het feit dat er in het restaurant alleen biologische gerechten verkrijgbaar zijn. De ingrediënten komen uit hun eigen organische tuin en al het overige worden door meerdere lokale leveranciers in en rondom Jakarta geleverd. Op de menukaart staan verschillende Indonesische gerechten. Een kleine greep uit de mogelijkheden: Bakso Bintik, Polkadot Meatball, Organic Nasgor, Bakmie Godog en Mie Kikil Abang. Het gerecht dat wordt aanbevolen is de Organic Gado-Gado. Je kan er verse juice, mix juice of citroenthee bij drinken. Tevens bestaat Warung Kebunku uit een winkel waar je verschillende soorten biologische producten kan kopen zoals groenten, noedels en rijst. Naast het restaurant en de winkel is er een spa die massagebehandelingen aanbiedt. Voor de behandelingen wordt gebruik gemaakt van biologische kokosnootolie. Om het plaatje compleet te maken kun je bij Warung Kebunku ook nog yogalessen volgen. Voor een les van anderhalf uur, gegeven door een gecertificeerde lerares, betaal je slechts Rp. 100.000. Voor dit bedrag ontvang je ook nog gratis een biologische juice en een snack. Je moet wel je eigen matje meenemen. Daniel en Ayu zijn zich bewust van het belang om goed voor het milieu te zorgen. Alle meubels in de zaak zijn dan ook gemaakt van gerecycled materiaal. Een goed voorbeeld zijn de eettafels in het restaurant. Het gerecycled tafelblad was voorheen een houten deur en twee gebruikte fietswielen fungeren nu als tafelpoten. Daarnaast zijn er in het hele pand geen airco’s aanwezig. Wel hangen er ventilatoren die een stuk energiezuiniger zijn dan airco’s. Doordat er veel deuren en ramen open staan zorgt een briesje voor koelte binnen. Verder zie je dat er in het interieur veel natuurlijke materialen worden gebruikt. Een voorbeeld zijn de houten panelen aan de wand of het houten plafond. Ook heeft het restaurantje een wand van ruwe bakstenen waar houten stoeltjes aan zijn opgehangen, waarop prullaria is uitgestald. Een opvallend detail aan Warung Kebunku is dat het gehele pand rookvrij is. Als je wilt roken dan moet je naar buiten en dat is toch wel bijzonder aan dit plekje in Jakarta waar je normaal gesproken altijd en overal mag roken.

34

paraplu

paraplu 35

laura’sblog DOOR LAURA VERVOORT

postbus 51 in de oost Tijdens het bezoek van mijn moeder afgelopen maart, heb ik de ‘helse’ tocht naar Kota Tua weer eens gemaakt. Ik moet toegeven, het viel eigenlijk reuze mee; de file was te verwaarlozen. Na een kopje koffie in Café Batavia (waar anders?) startten we de wandeling. Gelukkig zijn we met de moderne media nog niet zover dat we geurende foto’s kunnen maken; dat had de geschoten kiekjes een heel andere dimensie gegeven. Maar los van de lucht heeft mijn moeder van de stadswandeling genoten. Net als ik heeft zij een grote verbeeldingskracht en met een beetje fantasie wanen wij ons zo in die Indische tijd. Ja, driekwart van de oude gebouwen staat op instorten, maar wij kunnen ons vergapen aan een doorkijkje in een halfvergaan pakhuis waar je net nog een stukje oud tegelwerk ziet. We stellen ons, bij het zien van de nauwelijks leesbare grafzerk, helemaal voor hoe vreselijk het voor de familie Van Heemskerck moet zijn geweest om in 1678 hun moeder te verliezen aan malaria. Hele families moeten hier uit elkaar gerukt zijn door de inheemse ziektes. Tja, dat Oost … zo romantisch was dat nu ook weer niet. Eenmaal terug via Menteng kon mijn moeder gelukkig ook nog zien dat een deel van het erfgoed nog wel intact is. In deze wijk staat nog een aantal prachtige villa’s, die redelijk onderhouden zijn. Thuisgekomen kon ik het niet laten om op YouTube te speuren naar oude filmpjes van die tijd in Menteng. Ik vond er

verschillende, waaronder een prachtige amateurfilm uit 1938 over de Dutch Indies. Voor ik het wist, zaten we aan de laptop gekluisterd en voelden we een mengeling van schaamte en jaloezie opkomen. Schaamte, omdat de scheiding tussen Indonesiërs en de ‘blanken’ wel HEEL pijnlijk zichtbaar wordt. En jaloezie, omdat ik zag hoe mooi, breed, rustig EN schoon de straten in die tijd waren. Daar valt een pas opgeleverde Vinexwijk bij in het niet. Wat een Hollandse properheid. Maar over Hollandse invloed gesproken, ergens halverwege hetzelfde filmpje stuitte ik op deze scene: “ Laat kakelen aan kippen over. Verspreidt geen kletspraat of geruchten.”

Als dát geen staaltje Hollandse overheidsbemoeienis is ... hi-larisch! Maar wie-o-wie heeft dit destijds verzonnen? Hoe komt zo’n poster in de jaren dertig hier, in de straten van Jakarta terecht? Was dit een actiepunt

uit een vergadering van de ‘Nederlandsche Vereeniging in Djakarta’: “ Het kan zoo niet langer doorgaan, vrinden. Het moet afgeloopen zijn met dezen roddel en achterklap!” Of... misschien aannemelijker: waren dit orders van bovenaf, vanuit Nederland? Was het destijds normaal om dit soort affiches op Hollandse pleintjes te hangen en dacht men: ha! Wij zullen ook die Indische menschen eens eenige beschaaving bijbrengen. Deelt uit deze poster, plaatselijke ambtenaar, en verspreid deeze over de ganse stad! Die overheidsbemoeienis hebben we na de Tweede Wereldoorlog in Nederland onder de bezielende leiding van de ambtenaren van Postbus 51 vrolijk voortgezet. Wie kent ze nog: “Ko-pen... met het koppie!” Of “Vrij veilig. Stop Aids” met die bijenanimatie. Of “De auto kan best een dagje zonder u”. Zie je wel: de boodschappen zijn toch blijven hangen! Zou dat ook zo zijn geweest met de slogan uit het filmpje over de roddel en achterklap? Of kakelden de dames en heren hier gewoon vrolijk verder in deze zorgeloze jaren dertig? Vast. Net zo goed dat wij inmiddels al niet meer weten welke “meiden op hun toekomst zijn voorbereid” en wie van ons dames “exact” hebben gekozen. En “de auto die best een dagje zonder ons kan”: ... eh ... dat wordt toch lastig hier. Dan beloof ik liever plechtig te stoppen met kakelen en zal ik nooit meer kletspraat of geruchten verspreiden. Erewoord.

paraplu 37

38

paraplu

kolonisten enige gelijkenis in uiterlijk zag. Vooral de grote neus en het hebben van een (hang)buik zou hier een van de belangrijkste redenen voor zijn geweest. Volwassen mannetjes hebben een lengte van 73-76 cm bij een gewicht van ongeveer 20 kg en de vrouwtjes hebben een lengte van 61-64 cm bij een gewicht van 10 kg. De vacht varieert van bruinoranje voor de voorkant van hun kop tot wat donkerder bruin achterop de kop en rug, en bruin-grijstinten voor de

poten en de rest van het lichaam. Ze bewegen zich op vier poten voort, maar kunnen ook alleen op hun twee achterpoten lopen. Het zijn goede klimmers en ze kunnen wel 20 m achter elkaar zwemmen en met gemak vanuit hoge bomen een rivier inspringen. Deze apen komen alleen, voor zover bekend, op Borneo voor. Ze houden van water en zijn daarom te vinden in kustgebieden, maar vooral ook landinwaarts in de buurt van rivieren. Ze eten bladeren, fruit,

zaden en bloemen en drinken direct uit de rivier. Ze slapen dicht bij het water om vervolgens overdag meer landinwaarts te gaan en later op de dag weer naar de rivier terug te keren, maar ze blijven hoe dan ook nooit meer dan 1 km van de rivier verwijderd. Ze slapen in groepen in een boom of verschillende bomen. Hun belangrijkste bezigheden zijn eten, rusten, slapen en zich heen en weer bewegen tussen de rivier en hun rust-

en slaapplaats. De grootste vijand van de neusaap is de Tomistoma schlegelii, een krokodilachtig reptiel, die ook wel de onechte of valse gaviaal wordt genoemd. Hij is uitgerust met een bijzonder lange en smalle bek, die zowel de volwassen als de jonge apen van overhangende takken kan sleuren. Ook de Neofilis nebulosa, een katachtige ook wel nevelpanter genoemd, vormt een bedreiging voor vooral de jongere apen, maar

Slangenarend het komt ook voor dat de volwassen apen door hen worden aangevallen. Helaas wordt ook deze diersoort met uitsterven bedreigd door het verdwijnen van zijn leefomgeving en de jacht op zijn bijzondere pels. De Python curtus breitensteini en de Crocodylus poros, ook wel ruitkrokodil genoemd behoren ook tot hun natuurlijke vijanden. Vanuit de lucht kan de neusaap voor de Spilornis cheela, de Indische slangenarend, vrezen.

onechte of valse gaviaal

“Monyet Belanda” is de Indonesische benaming voor de Nasalis larvatus. In het Nederlands wordt ie aangeduid als “neusaap” en in het Engels wordt ie “Dutch Monkey” of kortweg “Dutchman” genoemd. Hij dankt zijn naam aan zijn vrij grote neus, die soms tot meer dan 10 cm kan uitgroeien wat bij een totale lichaamslengte van ongeveer 75 cm voor een volwassen mannetje vrij fors te noemen is. Het vermoeden bestaat dat de lokale bevolking met de komst van de VOC en de Nederlandse

nevelpanter

DUTCHMAN in het oerwoud

Python curtus

etcetc DOOR MARIJKE VAN EIJK

paraplu 39

weekendtips DOOR DESIREE VAN PARIDON Wild water raften in Citarik Zin om voor een weekend met actie te kiezen: wild water raften op de Citarik Citarik ligt ca. 1,5 rijden van Bogor, vlak bij Sukabumi. Onderweg kom je meerdere organisaties tegen die wild water varen aanbieden, maar Arusliar claimt een internationale standaards te hebben, er gaat een guide mee, reddingteams zijn aanwezig en de toiletten en douches zien er redelijk uit. De ontvangst is prettig en je krijgt twee uur lang volop actie op het water midden in het prachtige oerwoud. Informatie: www.arusliar.co.id, [email protected]

Kalicaa villas Het Bali van West-Java! In Tanjung Lesung in Banten is een zeer comfortabel villa complex ‘Kalicaa Villa’s’. Een tropisch strandlocatie met kilometers lange witte stranden en uitzicht op de Krakatau. Op 4 uur rijden van Jakarta, via de Jakarta-Serang tolweg is het een ideale bestemming voor een lang weekend weg met vooral jonge kinderen. Er zijn meerdere restaurants maar je kan ook je auto volladen met eten en drank en je staat een heerlijk weekendje weg te wachten. De villa’s zijn zeer comfortabel, inclusief een eigen zwembad en goede slaapkamers. Vergeet niet naar de Beach Club te gaan, een prachtig wit strand waar de kinderen kunnen zwemmen, snorkelen, jetskiën en nog veel meer. De menukaart is simpel, maar de koffie is heerlijk. Informatie: Kalicaa Villa’s, www.tanjunglesung.com, email: [email protected]. 3 Slaapkamers villa’s voor 6 personen zijn rond de IDR 5.000.000/nacht.

Handgemaakte kralen Het is de moeite waard om eens te gaan kijken in de glaskralendorpen in Oost-Java. Er zijn er nog een paar waar de kralen met de hand worden gemaakt. De moeite waard omdat het maken volgens een eeuwenoude methode wordt gedaan, maar ook omdat de globalisering waarneembaar is en de kralen gekopieerd worden in China, dus hoe lang zal het nog duren. De glaskralen worden gedragen door voornamelijk mensen uit de noordelijke eilanden van Indonesië die ze gebruiken als amulet of voor ceremoniële doeleinden. De directeur van het kralen research centrum in Lake Placid, USA schrijft dat de kralen in Indonesië uit vele verschillende richtingen komen. Sommige uit India, China, Europa, uit de moslimwereld maar ook lokaal geproduceerd. De oudste gevonden kralen in Oost-Java stammen uit 600 na Christus. Ibu Yekti organiseert trips naar deze kralendorpen maar heeft ook een hele collectie thuis. Voornamelijk goedkopere gekopieerde uit recycled glas. Daar kan je jouw keuze uit maken en worden de prachtigste kettingen voor je gemaakt. Ook leuk om met bezoek te gaan doen. Voor meer informatie: Beads & Ethnic jewelry, Ibu Yekti, Jl. Kalibata Timur 49, Jakarta [email protected], HP: 0811 101 789

paraplu 41

ROEMAH DJAWAH Een speurtocht naar de rijke erfenis van Indonesië (inspiratie: tekst van Erza S.T.)

Naast de Wi-Fi wereld, de high speed lifestyle en de verkeersjungle van Jakarta vind je een oase van rust in Roemah Djawah. Een thuis voor Leksmono Santoso en zijn Amerikaanse vrouw Linda, die ervoor gekozen hebben om op een andere manier hun leven in te richten. Zij geloven in de traditionele Indonesische waarden en levensstijl. En Roemah Djawah straalt dat uit. Leksmono (Leks) vond vijf tradionele Joglos, huizen die bewoond werden door de aristocraten van de sultanaten Yogyakarta en Solo. Hij bracht deze Joglos naar Jakarta. Maar het lukte zijn architect niet om ieder huis apart weer in elkaar te zetten. Daarom gebruikte Leks al die verschillende onderdelen om er één groot huis van te maken. Het resultaat: niet een gewone Joglo maar een joglo-achtig huis met veertien kamers verdeeld over verschillende verdiepingen. Dit aristocratische Javaanse huis is naast hun woonhuis ook een galerie en geeft onderdak aan meer dan drieduizend Indonesische artefacten. Al deze artefacten zijn door Leks en Linda verzameld tijdens hun reizen door de archipel. De verzameling is verdeeld over al de veertienkamers van het huis. Naast Indonesische stijlen zijn er ook invloeden uit het Midden-Oosten, China en India te herkennen. Bijna iedere kamer heeft zijn eigen unieke stijl. Als je binnenkomt valt je onmiddellijk de 100 duizend jaar oude fossielen aan de ene kant en een groot Chinees bed uit Madura aan de andere kant op. Er is een Chinese kamer, een batikkamer, een kriscollectie en zelfs het privé woongedeelte is toegankelijk voor bezoekers. Te midden van deze artefacten staat een enorme bewerkte eettafel waar de bezoekers van een lunch of diner kunnen genieten. Een traditionele rijsttafel wordt geserveerd door personeel gekleed in traditionele kostuums. Het is zeker de moeite waard om Roemah Djawah te bezoeken. De rondleiding duurt een uur of twee en daarna is er de lunch/diner of zelfs kaas en wijn als je dat wilt. Bezoek is alleen op afspraak. En de kosten zijn afhankelijk van de groepsgrootte en het menu. Lex en Linda zijn vaak op reis: het is dan ook aan te bevelen om ruim van te voren een datum af te spreken. Roemah Djawah, Jl. Lebak Bulus Raya I No. 85Z,Lebak Bulus, Cilandak,Jakarta
 Tel: +62 21 759 13558

paraplu 43

pluinfo

NEDERLANDSE AMBASSADE 021-5251515 ma t/m do van 08.00 tot 16.00 uur vr van 08.00 tot 12.00 uur CONSULAIRE ZAKEN tel: 021-5271904 Algemeen: ma t/m do 9.00 -12.00, 13.00 - 16.00 vr 9.00-14.00 uur

ETC 021-5250507 Het Erasmus Taalcentrum ETC organiseert Nederlandse taalcursussen voor een breed geschakeerd Indonesisch publiek. Het taalcentrum beschikt over moderne faciliteiten onder meer verschillende audio-practica en een computerpracticum. www.erastaal.or.id

Noodsituaties buiten kantooruren 0815 131 017 41 Adres: Jl. H.R. Rasuna Said Kav. S-3, Kuningan, Jakarta 12950 [email protected] http://indonesie.nlambassade.org

HET ERASMUS HUIS 021-5241069 Het Erasmus Huis is het Nederlands cultureel centrum in Jakarta. Het biedt een breed scala van activiteiten die passen in het raam van de Indonesisch-Nederlandse culturele betrekkingen. Er worden o.a concerten, lezingen, film en toneelvoorstellingen georganiseerd, evenals tentoonstellingen, zowel op het gebied van beeldende kunst als geschiedkundige onderwerpen. De bibliotheek van het Erasmus Huis bevat een uitgebreide collectie boeken, video’s en cd’s. Wie van de uitleenfaciliteiten gebruik wil maken, dient zich als lid in te schrijven bij de receptie. www.mfa.nl/erasmushuis

44

paraplu

De WIC organiseert een aantal activiteiten, waaronder lezingen, taallessen, danslessen, uitstapjes en de jaarlijkse WIC-bazaar. www.wic-jakarta.or.id

RH-NEGATIEF BLOED IMMANUEL KERK

Visa ma t/m vr 8.00-12.00 uur afspraken maken online via internet http://indonesie.nlambassade.org

De WIC bestaat voor 60% uit Indonesische en voor 40% uit vrouwen van andere landen.

Elke zondag om 10.00 uur wordt er in de Immanuel Kerk, Jl. Medan Merdeka Timur (tegenover station Gambir) een Nederlandstalige kerkdienst gehouden.

INDONESIAN HERITAGE SOCIETY 021-5725870 De internationale Indonesian Heritage Society bestudeert en helpt de Indonesische cultuur te behouden o.a. middels rondleidingen in Museum Nasional (op afspraak ook in het Nederlands; kinderen welkom), lezingen, studiegroepjes, dagtrips in Jakarta en studietours door de archipel. www.heritagejkt.org

Emergency Expatriate Blood Donor Committee. Omdat Rhnegatief bloed zeer zeldzaam is in Indonesië, dienen buitenlanders zich in hun eigen belang en dat van anderen te laten registreren. Nederlanders die Rh-negatief bloed hebben, kunnen dit opgeven bij: [email protected].

een gastoptreden van Nederlandse artiesten. Voor informatie kunt u terecht bij [email protected].

NEDERLANDSE KOFFIEOCHTEND De Nederlandse Koffieochtend is een ontmoetingsplaats voor iedereen in Jakarta die het gezellig vindt andere Nederlanders te ontmoeten. Behalve voor mensen die al langer in Jakarta wonen, is de koffieochtend ook speciaal bedoeld voor nieuwkomers die hier hun eerste contacten kunnen leggen. www.dncjakarta.nl of mail naar [email protected]

INTERESSSANTE WEBSITES www.familyguidetojakarta.web.id

MEDICIJNEN Zuster André kan uw oude medicijnen vaak nog goed gebruiken. Gaarne inleveren bij de Werkgroep ‘72. [email protected]

www.expat.or.id paardrijden in Indonesie: www.havanahorses.co.id www.bakkerijvoorneman.com

JAKARTA ANIMAL AID NETWORK

Het Jakarta International Community Center organiseert kookcursussen, city-tours, taallessen, danslessen etc. Een overzicht van de activiteiten: www.jicconline.com

Jakarta Animal Aid Network (JAAN) is een internationale organisatie die zich inzet voor het welzijn van dieren in Indonesie. JAAN is altijd op zoek naar vrijwilligers die mee willen helpen met projecten. Neem contact op met Karin of Femke. [email protected] www.jakartaanimalaid.com

WOMEN’S INTERNATIONAL CLUB

TONEELGROEP D’AMATEURS

ALARMNUMMERS

De WIC is een niet-politieke en niet-commerciële organisatie die vrouwen uit alle landen de gelegenheid geeft om elkaar op persoonlijke basis te leren kennen.

De toneelgroep d’Amateurs streeft er naar elk jaar een toneelvoorstelling op de planken te brengen. Daarnaast organiseert d’Amateurs enkele malen per jaar

Politie 110, 112 Brandweer 113 Ambulance 118 Ambulance (+21) 7506001 SOS Clinic of (+21) 7505980

JICC