12.1. Het relatiemagazine van Plantin & Tetterode

Het relatiemagazine van Plantin & Tetterode

12.1

verpakkingen, een toegevoegde waarde? uitblinker in vouwkartonnage de pioniers van de uv de zeven pijlers van heidelberg op drupa drukwerk om op te eten irma boom: based on nature

In de typografie is een ligatuur de versmelting van twee letters tot één enkele letter. Zoals de twee letters van het woord en, die werden samengevoegd in één teken dat de mooie naam ampersand kreeg in het Nederlands en het Engels en esperluette in het Frans. We vinden dit teken al in de graffiti van het antieke Rome, in middeleeuwse manuscripten en sinds de uitvinding van de boekdrukkunst ook in de drukkerij. In het begin van de vorige eeuw werd de ampersand in de scholen nog onderwezen als de zevenentwintigste letter van het alfabet. Wij gebruiken ze hier als algemene term voor een tijdschrift dat haar betekenis van verbondenheid en verstandhouding met de industrie die haar populair heeft gemaakt, bevestigt.

3 Voorwoord 4 Verpakkingen, een toegevoegde waarde? Interview met Rowland Heming

8

7 Grote verschillen in grootformaat 8 Uitblinker in vouwkartonnage Vekopak (Tilburg) 10 Beste pers ter wereld Joh. Enschedé Stamps (Haarlem) 12 Productnieuws

18

13 In het spoor van de technologie WS Lettering (Erpe-Mere) 14 De pioniers van de UV Beyaert Printing (Waregem) 16 De zeven pijlers van Heidelberg op drupa 18 Drukwerk om op te eten Primus Ouwel (Oostzaan)

22

21 Sjoerd de Roos & zijn Hollandse Mediaeval 22 De edele kunst van het veredelen Grafisch bedrijf Gillis (Brussel)

24 28

inhoudsopgave

24 Kent u Opticolor? 26 Kwaliteit, voorzichtigheid en ontwikkeling Drukkerij Jacobs (Sint-Michiels Brugge) 28 Based on nature Nieuw kunstproject Irma Boom 30 Productnieuws 32 Winnaars kalenderwedstrijd 2012

Het antwoord is, ja! Papier en karton bieden nog enorme creatieve mogelijkheden, met effecten die geen enkel digitaal medium kan bieden en die geen enkel bedrijf dat belang hecht aan zijn imago wil verwaarlozen. Maar uiteraard moeten de grafische bedrijven goed nadenken voor ze investeren. Op welke niches moeten ze mikken? Welke onderaannemingsakkoorden moeten ze eventueel afsluiten, of met welke complementaire partner kunnen ze in zee gaan? Welk efficiëntie- en productiviteitsmodel moeten ze kiezen? Plantin en Tetterode willen ook in dit opzicht een partner zijn en onze unieke competenties en ongeëvenaarde portefeuille materialen op onze respectieve markten afstemmen. We hebben jarenlange ervaring, de niches met potentieel hebben geen geheimen meer voor ons, want we volgen de technologische en milieutrends op de voet. We kunnen een ruime waaier beproefde en perfect rendabele oplossingen voorstellen. We kunnen ook samen met u onderzoeken welke economische modellen het best bij uw bedrijf passen. En verder zorgen we voor de technische installatie van de gekozen opties en de opleiding van uw medewerkers. Plantin en Tetterode bevinden zich op de kruising tussen de wereld van de offset, het digitale drukwerk en de display. We kennen de aangrenzende markt van de substraten en verbruiksartikelen als geen ander en we zijn dus de ideale partner om uw specifieke economische activiteit te valoriseren. Hans Huyghe Managing Director Plantin Algemeen Directeur Tetterode & 12.1 3

vo0rwoord

Ampersand

Oorspronkelijk zou dit tweede nummer van & in het teken staan van de veredeling van drukwerk. Maar bij nader inzien hebben we dit onderwerp uitgebreid tot de toegevoegde waarde die Plantin en Tetterode aan drukwerk kunnen geven. Studies wijzen onherroepelijk uit dat consumenten steeds minder tijd besteden aan het lezen van gedrukte media en meer aan digitale informatie en dat de reclamemarkt van drukwerk bijgevolg krimpt. De aantrekkelijkheid van drukwerk, in een context van felle concurrentie, die bovendien nog wordt verzwaard door een verkeerd milieu-imago, blijft dus een uiterst belangrijk thema. Heeft papieren drukwerk dan nog toekomst, is het ecologisch verdedigbaar en, uiteindelijk, rendabel?

Verpakkingen, een toegevoegde waarde?

rowland heming

& 12.1 4

Rowland Heming is een van de specialisten van de Europese verpakkingssector. Deze Brit, die in België woont, is al meer dan 40 jaar actief in verpakkingen. Na een eerste werkervaring in een van de meest prestigieuze internationale reclamebureaus, richtte hij in 1978 de onderneming Pineapple Design op in Brussel. Tot zijn klanten behoren onder meer Procter & Gamble, Unilever, Nestlé, Kraft, Pepsi, Lipton en Coca-Cola. Als medeoprichter van de EDPA (European Packaging Design Association) is hij een veel gevraagde spreker op conferenties in het vakgebied en geeft hij geregeld interviews, onder andere aan & in februari 2012.

Welke impact heeft dit op de grote merken gehad? Ze zagen meer dan de helft van hun markt overgaan naar de ‘private labels’. Ze hebben zich dan gereorganiseerd, zich op hun sterkste merken geconcentreerd en een groot aantal kleine merken, die nochtans hun publiek hadden, aan de kant geschoven. De fabrikanten hielden dus een beperkte portefeuille merken over, die ze op de wereldmarkt hebben geïntroduceerd om hun omzet te verhogen. U begrijpt dus dat het erg moeilijk en duur is om in een dergelijke context een nieuw merk te lanceren. Vooral omdat de distributeurs niet bij de pakken bleven zitten. Zij willen even-

eens een aandeel van de wereldmarkt en ze beschikken over een massa anonieme producenten die bereid zijn om de producten die zij wensen op verzoek te vervaardigen. Wat is uw advies? Het geluk van de grote merken is eerder hun imago dan hun producten. Ik raad hen dan ook aan om in hun identiteit te investeren om gebruik te maken van hun vertrouwensband met de consument. Ze kunnen hiervan misschien ook profiteren om wat ze verkopen opnieuw te definiëren, in hun beste of meest rendabele producten te investeren of zelfs hun aanbod uit te breiden. We zien dat, in bepaalde gevallen, het beeld van het product de plaats kan innemen van dat product en de weg naar nieuwe consumentendomeinen kan openen. Merken zoals Dunhill, Virgin, Marlboro hebben daarvan geprofiteerd om zich in andere klantenzones te positioneren. Wie weet er nog dat Virgin oorspronkelijk een platenlabel was? En kijk maar naar het verdere zakelijke succes van de ‘i’, dat Apple bij de lancering van de iPod heeft geïntroduceerd. Welk onderscheid maakt u tussen de verpakking en het merk? De branding en de packaging? Het merk is een spirituele waarde, het is in interactie met het intieme leven van de consument. Uiteindelijk behoort het hem toe. De verpakking heeft een praktische, tastbare dimensie, ze maakt deel uit van wat de klant krijgt, ze stelt hem gerust. De ‘shelving’ – de schikking van de producten in het winkelrek – vergemakkelijkt het fysische onderhoud van de producten. Studies hebben uitgewe-

zen dat 70% van de aankoopbeslissingen in de supermarkt zelf worden genomen. De consument ‘ziet’ eerst, bekijkt dan het aanbod, vindt het detail dat hem overtuigt en kiest uiteindelijk. Maar, onder andere door de crisis, brengt de consument steeds minder tijd door in de winkel en geeft hij nog slechts de helft uit. Een reden te meer om als eerste de aandacht van de klant te trekken en hem te verleiden. De verpakking is een uniek middel om de consument te verleiden. Voor de grote merken is dat een absolute prioriteit. Waar staat de veredeling volgens u in dit debat? Ze hoort thuis in het domein van het haptische, de ‘touch and feel’. Het is een manier om in te spelen op wat we weten over de smaak van de koper. Veredeling – in al zijn vormen – speelt een doorslaggevende rol in de markt van de luxeproducten. Mensen zijn gevoelig voor kleuren; wit vertegenwoordigt alles wat zuiver is, zachte tinten geven weer wat op de huid kan worden aangebracht, enz. De verpakking moet vertrouwen scheppen en het versterken. Het is de taak van de designer om te bepalen wat het best overeenstemt met de persoonlijkheid van het product, met zijn merkverhaal. Maar de veredelingstechnieken zijn niet voor alles en iedereen geschikt. We hebben een vereniging – de European Packaging Design Association – die de opdrachtgevers opleidt voor verpakkingstechnieken en de nieuwe afwerkingstrends in de grafische sector. Het uitwisselen van ervaringen is van kapitaal belang in ons vak. Een designer kan niet in een ivoren toren werken, afgesloten van het vakgebied.

& 12.1 5

Welke evoluties heeft de verpakkingsmarkt volgens u doorlopen? Veel, maar ik zie vooral één belangrijke evolutie, die dateert uit de jaren zestig: de opkomst en groei van de ‘private labels’, de distributiemerken die geleidelijk afstand hebben gecreëerd tussen de oorspronkelijke merken en hun historische consumenten. De ‘private labels’ houden stand en winnen terrein, ondanks de crisissen, omdat ze begrepen hebben dat de consumptiegewoonten veranderd zijn. De koper let natuurlijk op de prijs, maar ook waarden zoals het gezin, gezondheid, voedingswaarde, kwaliteit zijn voor hem belangrijk. Deze ‘parallelle’ merken hebben er alle belang bij om hun aanbod te verbeteren en hun producten beter af te stemmen op de vraag, hun identiteit te versterken en hun packaging te verbeteren. Dat is natuurlijk niet in het voordeel van de grote merken, maar toch behouden die een overtuigingskracht die ze enkel moeten reactiveren.

“De verpakking moet de geest van het merk op een tastbare manier weergeven. Design heeft niets te maken met een mooie afbeelding, het is het resultaat van grondig onderzoek en analyse.”

Welke rol ziet u voor digital printing? Door de verplaatsingen te beperken, te mikken op de lokale consumptiegewoonten, ethische aankopen, authenticiteit, heeft de markt meer niches gecreëerd. Dat heeft oplagen verkleind en de verpakkingen gediversifieerd. Digitaal drukken is ideaal hiervoor. Maar als je speciale effecten wilt, kan je slechts af en toe gebruik maken van digital printing. De designer moet de technieken die de industrie hem ter beschikking stelt, zo goed mogelijk combineren. De designer moet overleggen met de technicus. Hij kan een katalysator zijn voor verandering. De drukker trouwens ook. Is verpakking een vorm van verspilling, zoals sommigen beweren? Je kunt die vraag op verschillende manieren beantwoorden. Papier en karton kan je recycleren en zelfs meer dan een keer. Met andere materialen is dat niet mogelijk. Anderzijds beschermt de

verpakking het product en versnelt de doorstroming ervan. Ze draagt dus bij aan het verminderen van de verspilling. Maar ze vergroot ook de afvalberg. Toch moeten we onszelf niets wijsmaken: het recycleren van verpakkingen kost geld. De trend van ‘green washing’ die de supermarkten hebben gelanceerd, leidt tot heel wat verwarring. Waar begint de ecologische voetafdruk? Ik vind dat we eerlijk moeten zijn. Iedereen zoekt naar oplossingen om de natuurlijke hulpbronnen te sparen en de afvalproductie te beperken: de fabrikanten, de drukkerijen, de distributeurs, de designers. Sommige producten zijn hun geld waard; de consument verwacht kwaliteitsvolle verpakkingen, maar het moet aanvaardbaar blijven. Het doel van het design is niet om luxe te creëren, maar om het product te onderscheiden. De consumenten staan wel open voor een realistische redenering.

De designer gebruikt geen technieken of materialen omdat ze beschikbaar zijn, maar omdat ze geschikt zijn voor het merk. Kijk maar naar Apple, de meeste gebruikers bewaren de dozen omdat ze mooi zijn en slim werden ontworpen. Hebben verpakkingen en ook de veredelingstechnieken nog een toekomst? Absoluut. Eerst en vooral is er, voor de grote merken, het terrein dat ze op de distributiemerken moeten heroveren. En dan is er de context van de mondialisering; de merken hebben nu een wereldwijd merkbeeld. Het is een strategisch debat, want door hun relaties met de gebruikers opnieuw te definiëren willen de merken hun marktaandeel beschermen en verhogen, maar toch lokaal blijven. De klanten kunnen wel op het net surfen, maar hun consumptiegewoonten, gevoeligheden en cultuur veranderen niet. De waarheid zit altijd in het hoofd van de consument. ■

& 12.1 6

De European Packaging Design Association werd in 1990 opgericht door designers die informatie en ideeën over verpakkingen, merkidentiteit, POS-technieken, elektronische media, enz. wilden uitwisselen. Ze moedigt ethisch gedrag en ‘best practices’ aan in de sector. De EPDA promoot uiteraard het design en tracht de klanten in haar activiteiten te integreren, meer bepaald in het domein van de begeleiding. Rowland Heming heeft een eigen bedrijf opgericht – Rowland Heming PKG – dat advies en opleidingen verstrekt in verband met packaging. Zijn opleidingen zijn gebaseerd op 40 jaar ervaring en omvatten, onder meer, projectbeheer, briefing van de teams, creatieve leiding, controle van de leveringstermijnen, enz. Allemaal nuttige kennis voor wie zijn merkverhaal en zijn verpakkingen optimaal wil beheren.

grote verschillen in grootformaat Grootformaat printen is een ruim begrip. Grootformaat begint bij 43 centimeter en eindigt bij 500 cm. Een investering in grootformaat begint al bij 2000 euro maar kan ook meer dan een miljoen beslaan.

Om de stap naar grootformaat te maken, is het belangrijk te weten welke techniek geschikt is voor welk product.

waterbased

solvent

uv

Watergebaseerde prints waren tot een paar jaar geleden erg gevoelig voor vocht. Bij het minst of geringste zat er een stevige vlek in het printwerk. Met de komst van pigmentinkten én de verbeterde media, kunnen deze prints inmiddels wel een stootje hebben. Waterbased systemen zijn geschikt voor het printen van gecoate producten, zoals fotopapieren en canvassen maar ook vlaggenstof of polyester voor roll-up systemen. Watergebaseerde prints hebben het fijnste detail, het systeem is het meest prijsgunstig (hardware-matig) en bovenal het meest milieuvriendelijk.

Solvent printers zijn geschikt voor inen outdoor prints. De meeste flexibele folies voor o.a. carwrap worden met solvent geprint. Solvent is geschikt voor poster- en behangpapier, canvassen, vlaggenstof, banners en veel meer. Met de inzet van een ander type inkt, is het ook mogelijk om met deze printers (kleding-)textiel te printen. De nieuwste generatie solvent inkten bevat geen schadelijke stoffen meer en is daarmee milieuen gebruikersvriendelijk.

De UV-techniek is bij uitstek geschikt voor het maken van kwaliteitsprints op uiteenlopende materialen zoals kunststof, hout, glas, metaal, enz. Met vaak hoge snelheden kunnen, afhankelijk van de uitvoering, (ongecoate) rigide materialen en media op rol bedrukt worden. Dit tot een maximale dikte van 45 mm.

Meer weten over onze grootformaat oplossingen? Kijk dan op www.ptdisplay.eu of breng een bezoek aan onze showroom in Wetteren of Almere. We laten u graag met alle mogelijke applicaties kennismaken.

& 12.1 7

Naast de genoemde technieken zijn er nog meer opties. Denk hierbij aan het printen van vernis, metallic en witte inkt.

Ze stralen plezier, vertrouwen en trots uit: Michel van Kuringe en Marco Ruiter. In 2000 namen zij vouwkartonnagespecialist Vekopak over van oprichter Jan Verhoeven. Oorspronkelijk gestart in Oisterwijk, is het bedrijf inmiddels gevestigd in een prachtig pand in Tilburg met een vloeroppervlak van

Uitblinken in vouwkartonnage

vekopak

& 12.1 8

maar liefst 7000 m².

Michel: “Vier jaar geleden was onze behuizing vier keer zo klein, dat zegt wel iets ja. Ondanks de economische tegenwind, zijn wij nog ieder jaar gegroeid. In 2011 bijvoorbeeld hebben we een groeipercentage van 11% genoteerd. Fantastisch, maar even voor de helderheid: het komt ons echt niet aanwaaien. Het is elke dag weer kei- en keihard werken. We kunnen het ook alleen mogelijk maken doordat we een superteam hebben van èchte vakmensen.” Marco vult aan: “We werken hier met een kleine vijftig mensen en gezamenlijk geven we iedere dag met hart en ziel invulling aan onze bedrijfsfilosofie. Belangrijke trefwoorden daarbij zijn meedenken en flexibiliteit. We kruipen in de huid van de klant en bedenken wat hij of zij wenst of nodig heeft. Vervolgens vertalen we dat in het bedrijfs­ proces en lossen we samen – flexibel en snel, efficiënt en vakbekwaam – het vraagstuk op. De prijzen die we berekenen zijn voor beide partijen acceptabel en bovendien marktverantwoord. Verder geldt: afspraak is afspraak.”

out-of-the-box De heren zijn bevlogen vertellers, die hun enthousiasme voor het vak met verve overbrengen. Een vak overigens, waarmee ze pas op de HTS in aanraking kwamen via de inmiddels niet meer bestaande differentiatie Grafisch Management. Michel: “Halverwege ons propedeusejaar werd die differentiatie in het leven geroepen. Dat leek ons wel wat.” Met een brede glimlach vult hij aan: “Vooral omdat we dan bepaalde minder aansprekende vakken konden laten vallen.”

Het is niet verwonderlijk dat Vekopak in relatief korte tijd – het bedrijf is eind 1991 opgericht – is uitgegroeid tot een speler van formaat in de markt van bedrukte massiefkartonnen verpakkingen. Daarbij is bewust gekozen voor een specialisatie in kleine en middelgrote oplagen, zeg 2500 tot 5000 exemplaren, al komen oplages van bijvoorbeeld 100 ook voor. Belangrijke afnemers zijn onder meer de cosmetica- en tabaksindustrie en slijterijen. “Luxe verpakkingen inderdaad”, aldus Marco. “Maar we maken ook onbedrukte verpakkingen voor onder meer spijkers, moeren en schroeven. Omzet is omzet, daar zijn we heel nuchter in.”

massiefkarton Het basismateriaal is massiefkarton in vele kwaliteiten, met gramsgewichten van 200 tot 600 grams en een maximale dikte van 0,8 mm. Maar ook gemetalliseerd karton en kunststoffen behoren tot de mogelijkheden. Alle materialen laten zich probleemloos bedrukken op de twee Heidelberg Speedmasters CD 74-F (full packaging formaat): een vierkleuren machine met lak en een zeskleuren met twee laktorens. In de afwerking staan drie stansmachines en vijf vouwplakmachines tot de beschikking voor plano stansen en plakken in alle mogelijke constructies: langsnaad, met autolock, vier- of zespuntsconstructies, conisch geplakt en eventueel voorzien van een ingeplakt venster.

coldfoil Bijzonder is de FoilStar installatie op de zeskleuren Speedmaster CD 74. Daarmee is het mogelijk om via de zogenoemde cold foil offsettechnologie metaalfolie aan te brengen op een grote reeks materialen. Meestal is dit zilverfolie maar ook andere kleuren zijn mogelijk. FoilStar is een innovatief proces dat gebruikmaakt van twee drukwerken op de offsetpers. Op het eerste drukwerk wordt, met behulp van een gewone offsetplaat, lijm aangebracht in de vorm van de afbeelding op het te bedrukken materiaal. De FoilStar installatie staat op het tweede drukwerk. Met behulp van een stangenstelsel wordt de folie tussen de rubberdoek- en tegendrukcilinder doorgevoerd. De drukspanning brengt vervolgens de metaallaag van de folie over op de plaatsen waar de lijmlaag is aangebracht. In dezelfde doorgang wordt het drukbeeld over de folielaag gedrukt, waardoor unieke ‘metallic’-kleuren met een hoge detaillering mogelijk zijn.

blijven innoveren Michel toont de folie-kleurwaaiers die Vekopak heeft ontwikkeld. Het is verbluffend om te zien welke mogelijkheden FoilStar biedt, simpelweg door over zilverfolie heen te drukken. Met hoogglans UV-lak zijn nog extra effecten te bereiken.“We waren direct enthousiast

toen we FoilStar voor het eerst zagen op een packaging seminar bij Heidelberg. De toepassing sluit uitstekend aan bij onze wens om te blijven innoveren en te investeren in mogelijkheden voor innovatieve eindproducten. Zo creëren we ook onze eigen markt. Voor ons verkoopteam is het ook geweldig als ze steeds weer iets nieuws kunnen laten zien bij klanten. Dat maakt ze welkome bezoekers, in plaats van mensen die komen leuren om omzet binnen te harken.” Marco: “Een extra reden om te blijven investeren is dat we niet geloven in uitbesteden; we willen bij voorkeur alles zelf in eigen huis kunnen realiseren. Dat komt de snelheid en flexibiliteit ten goede. Bovendien kunnen we veel adequater adviseren als we zelf exact weten wat de (on)mogelijkheden van onze apparatuur zijn.”

advisering De adviesrol is overigens cruciaal, want wie denkt dat het de opdrachtgever is die de exacte specificaties opgeeft, komt bedrogen uit. Michel: “De klant komt veelal met niet meer dan een bepaald idee en dan is het aan ons om dat om te zetten in een verrassende verpakking die voldoet aan de gestelde eisen. Vaak vergt het heel wat reken- en denkwerk voordat een bepaalde constructie stevig genoeg is bijvoorbeeld. Pas als we het uit en te na getest hebben en het model akkoord is, kan de klant aan de slag met het ontwerpen van de uiteindelijke bedrukking.” Hij besluit: “Iets wat onmogelijk lijkt, toch mogelijk maken: dat vinden we eigenlijk het leukste.” ■

& 12.1 9

Marco haakt in: “Juist omdat we beiden geen grafische achtergrond hebben, zijn we in staat om out-of-the-box te denken. Niet vanuit productiemogelijkheden, zoals in de industrie veelal gebruikelijk is, maar vanuit klantwensen.”

“Het is de beste pers die er in de wereld te krijgen is, daarvan ben ik overtuigd”, aldus Patrick Nuijen, Manager Operations Stamps over de zeskleuren Heidelberg Speedmaster XL 105 met laktoren, die sinds zomer 2011 draait bij Joh. Enschedé Stamps

& 12.1 10

Beste pers ter wereld

joh. enschede stamps

in Haarlem. Postzegels, accijnszegels, spaarzegels, banderollen: waardezegels zijn er in vele soorten en maten. Om welke uitvoering het ook gaat, Joh. Enschede Stamps zorgt voor een perfecte kwaliteit. De zegels worden geproduceerd in vele formaten, variërend van vellen, grote en kleine rollen, zegelboekjes en speciale promotionele of zakelijke uitvoeringen. Zelfklevend of gegomd. En vervaardigd met verschillende druktechnieken, waaronder offset, diepdrukrotatie en zeefdruk en combinaties hiervan. Innovatie staat hoog in het vaandel. Recente voorbeelden daarvan zijn zelfklevende én de gepersonaliseerde postzegels, die beide uit de koker van Joh. Enschedé Stamps komen. Of de muziekzegel: dankzij een code die in de zegel is verwerkt, is met een bijbehorende speciale pen of mobiele telefoon een bepaald stuk muziek te beluisteren.

hoge eisen De markt van waardezegels is een veeleisende markt. “Iedere zegel moet perfect zijn”, vertelt Director Operations Rob Stierman. “Dat betekent dat ook het productieapparaat up-to-date moet zijn en blijven. Daarnaast zie je in de postzegelmarkt, net als in andere branches, dat oplages en marges dalen. Dat stelt extra eisen aan de efficiency.” Ruim een jaar geleden ging het bedrijf op zoek naar een nieuwe pers, ter vervanging van een wat oudere middenformaat én een grootformaat machine. Als snel was daarbij ook de Heidelberg Speedmaster XL 105 in beeld. Stierman: ‘Op deze locatie hadden we nog geen Heidelberg pers staan, maar in Amsterdam wel. De ervaringen daar waren zonder meer goed, en alleen al

vanwege de mogelijkheid om snel onderling te kunnen uitwisselen, vonden we het een interessante optie. Met Tetterode deden we overigens al zaken, zo staan hier diverse Polar snijmachines. Onlangs hebben we zelfs nog een Polar 137 XT snijmachine bijbesteld.” “Aanvankelijk waren de geluiden over Heidelberg hier wat sceptisch”, vult Patrick Nuijen aan. “Maar tijdens de uitgebreide testperiode die voorafging aan onze beslissing, bleek dat de Speedmaster XL 105 écht het beste aansloot op ons eisenpakket op het gebied van kleur, register en kwaliteitsbewaking en -waarborging. Niet verwonderlijk: Heidelberg is gewoon ook de meest toonaangevende fabrikant in de grafische industrie.”

efficiency Inmiddels draait de machine tot ieders tevredenheid. Nuijen: “De nieuwe pers kan met gemak het werk aan dat eerder op twee machines werd gedraaid. Zowel als het gaat om efficiency als om kwaliteit hebben we winst geboekt, onder meer dankzij CIP4 en Prinect Image Control – het kleurmeetsysteem voor kwaliteitscontrole van het gehele drukvel. De drukkwaliteit is subliem en dat is cruciaal. We maken miljarden postzegels per jaar en geen enkele zegel mag ook maar het miniemste krasje of spanjooltje vertonen. Waarom dat zo is? Omdat postzegelverzamelaars over de hele wereld buitengewoon kritisch zijn. Serieus, in Hong Kong bijvoorbeeld kopen verzamelaars een zegel pas als ze ‘m op het postkantoor nauwgezet met een speciale loep bekeken hebben. Stel dat ze toch een drukverstoring vinden, dan ligt er hier binnen de kortste keren een klacht bij de kwaliteitscontrole.”

iris inktbakken

De Heidelberg Speedmaster XL 105 bij Joh. Enschedé is voorzien van speciale iris inktbakken. Dit systeem wordt niet ingezet voor postzegels – vanwege de geringe inktbezetting is het daarvoor niet geschikt – maar wel voor de productie van onder meer waardecheques en diploma’s.

kritisch

Bijzonder is verder dat een van de druktorens is voorzien van een speciaal systeem voor inline stansen, rillen en perforeren. “Ook dat levert kwaliteits- en efficiencywinst op”, zo besluit Patrick Nuijen. ■

& & 12.1 12.1 11 11

Over kwaliteitscontrole gesproken: de pers is voorzien van het Prinect Inspection Control-systeem, een hoge resolutie video-inspectiesysteem dat de drukvellen controleert. Er is in de markt geen ander systeem beschikbaar dat inline, dus tijdens de productie in de pers, met een dergelijke hoge nauwkeurigheid en resolutie de kwaliteit van de drukvellen bewaakt. Het systeem identificeert en rapporteert drukfouten en zorgt voor de naadloze controle en documentering van de hele oplage. Nuijen: “In één woord geweldig! Onze drukkers hebben overigens wel met alle automatisering moeten leren werken. We hebben de meettafel bijvoorbeeld op een gegeven moment weer even uitgezet. De drukkers begonnen te veel op de apparatuur te vertrouwen. Dat kan bij onze producten niet. Het drukwerk is uitermate kritisch, heel dun papier met heel weinig inkt. En ieder graficus weet: hoe minder inkt, hoe moeilijker. Iedere afwijking is meteen op het randje. Hoe geavanceerd de controlesystemen ook zijn, het blijft ter ondersteuning van de mens. Om de 200 vel moeten onze drukkers een manuele, kritische inspectie uitvoeren. Daarna gaat het controlevel – tijdens de productie – nog naar een speciale inspectieruimte. Uiteindelijk wordt de hele oplage door de kwaliteitscontrole nóg eens onder de loep genomen, vel voor vel. Zó kritisch moeten we zijn om te kunnen voldoen aan de eisen die de markt stelt.”

Saphira thermische lamineerfolie xH

Wie thermische lamineerfolie zegt, zegt Saphira. Om welke soort het ook gaat, de folies zijn van topkwaliteit. Vanwege de unieke eigenschappen heeft het merk voor elke druktoepassing, zowel offset als digitaal, een perfect passende lamineerfolie beschikbaar. Saphira is het huismerk van Heidelberg, maar de lamineerfolies zijn universeel inzetbaar. Of het nu gaat om bijvoorbeeld brochures, menukaarten of boekomslagen: elke toepassing stelt specifieke eisen aan de lamineerfolie. Saphira kan deze eisen

perfect invullen met het zeer uitgebreide assortiment. Saphira lamineerfolies zijn waterproof, olieproof en bestendig tegen hoge temperaturen. Ze transformeren niet na het lamineren. Het assortiment lamineerfolie van Saphira omvat: • Glanzende en matte uitvoeringen. • Varianten voor specifieke toepassingen, zoals hard gecoate lamineerfolie met een extra hoge krasvastheid en het luxe silk feel. • Een speciale preeglamineerfolie voor het creëren van een bijzondere uitstraling van het gedrukte en/of geprinte product. Denk hierbij aan linnen, zijde, leer of heel fijne lijnstructuren.

• F  olies voor digitale druktoepassingen, geschikt voor diverse tonersystemen. Afhankelijk van het soort toner, wordt Saphira UltraBond of Digital Supermelt geadviseerd. • Lamineerfolie met een ‘ademende’ nylon filmlaag voor bijvoorbeeld (luxe) boekomslagen. Hierdoor blijft het boek onder uiteenlopende luchtvochtigheidsomstandigheden van perfecte kwaliteit. Deze nylon lamineerfolie is volstrekt krulvrij, heeft een zeer hoge krasvastheid en behoudt de lay flat eigenschappen van het boek. • Een speciale folie die bescherming biedt tegen UV-straling uit zonlicht, voor drukwerk dat buiten wordt toegepast.

spot uv lakken op gelamineerde vellen

& 12.1 12

Autobond, de producent van lamineermachines, heeft een digitale inktjet spot UV lakmachine ontwikkeld. De machine is zowel inline met Autobond lamineersystemen inzetbaar als offline met een eigen inlegsysteem. Ook koppeling aan bestaande lamineer­ machines is mogelijk. De spot UV unit heeft dezelfde solide bouwwijze die zo kenmerkend is voor Autobond en werkt met beste producten van toe­leveranciers als Heidelberg, Siemens en Xaar. De snelheid bedraagt 3200 vellen/uur. De eerste machines in de markt zijn inline geplaatst met Autobond digitale lamineermachines op het formaat 36 x 52 cm, de Mini Digital T36. Na het ‘traditionele’ lamineerproces worden de vellen gescheiden en in register gebracht via een rollenbaan. Op een vacuümband worden de vellen onder de inktjetkop van Xaar door getransporteerd. Deze kop brengt, met een zeer hoge nauwkeurigheid, de speciale LED UV lak op.

De kop wordt aangestuurd via een 8 bit 360 dpi BMP file. Na het op­brengen, wordt de lak uitgehard met een LED lamp. Deze LED lamp bespaart veel energie in vergelijking met conventionele UV lampen en wordt bovendien veel minder warm, waardoor de kans op deformatie sterk afneemt.

Ward Sluys begon 18 jaar geleden, na een offsetopleiding en 6 dagen praktijk in een drukkerij. In een drukkerij werken was aan Ward niet besteed, maar reclame zag hij wel zitten. Bijna twintig jaar later – en na vijftien jaar aan het hoofd van WS Lettering – is Ward een kei in reclame, belettering en displays,

WS Lettering telt vandaag zeven medewerkers en beheert een ultramodern machinepark. Via collega’s kwam Ward Sluys in contact met het huidige Plantin Tetterode Display. Sindsdien koopt hij er zijn machines en verbruiksartikelen. “Het zijn betrouwbare mensen, met een formidabele professionele bagage, een perfecte kennis van allerlei technieken en van hun producten. En, kers op de taart, ze zitten vlak bij ons in de buurt.” ■

& 12.1 13

Maar de jonge ondernemer kampt met een probleem: dit is een seizoensgebonden activiteit. Om zijn activiteit beter te spreiden, gaat hij in zee met een standenbouwer aan wie hij ‘last minute’ belettering levert. Maar hij wil nog een stap verder gaan en volledig zelfstandig werken. Hij koopt een zeefdrukkerij in Erembodegem. Hij weet niets af van deze techniek, maar leert de basis in enkele dagen tijd. Hij wil textiel bedrukken. Deze specialiteit zet hem er twee jaar later toe aan om in borduurwerk te investeren, want daar is vraag naar in de markt. Ward is nieuwsgierig, werkt hard en is gek op nieuwe technieken. Hij produceert reclame voor auto’s, reclamespandoeken, borden voor

vastgoedpromotie en autodealers, films voor autoruiten, enz. Hij opent zelfs een showroom met reclame- en werkkledij waarop hij – uiteraard zelf – de belettering aanbrengt. In de loop van dit parcours schaft Ward allerlei materialen aan, experimenteert hij met uiteenlopende technologieën, probeert hij nieuwe dragers, onderzoekt hij mogelijkheden, altijd op zoek naar innovatie, en zonder te investeren in reclame. “Ik mik op kwaliteit, niet op prijs, want ik blijf duurder dan mijn concurrenten. Maar mijn dienstverlening is uniek; WS Lettering werkt bliksemsnel. Ik bied een volledige dienstverlening, van de creatie tot de plaatsing. En verder maak ik veel gebruik van het internet: elk jaar een nieuwe site om de klanten te verrassen en de machine onophoudelijk nieuwe impulsen te geven.”

ws lettering

“Ik ben begonnen met display, toen het nog in zijn kinderschoenen stond. Een jaar lang sneed ik mijn letters uit met de hand, met behulp van een projector, voor winkels die koopjes aankondigden. Ik kende niets van deze niche, maar ik had lef.” Ward prospecteert de handelaars in de regio Aalst, en komt uiteindelijk terecht bij een buurman die jeans verkoopt. Gaandeweg – en met behulp van zijn eerste snij­plotter – neemt hij alle reclame van zijn eerste grote klant voor zijn rekening. Het bedrijf breidt uit en Ward Sluys groeit samen met de winkelketen.

In het spoor van de technologie

specialiteiten die voor hem geen geheimen meer hebben.

De pioniers van de UV

beyaert printing

& 12.1 14

xH

“Grafimat is al sinds 20 jaar een betrouwbare partner. Ze hebben onze verhuizing georganiseerd en houden ons op de hoogte van de opportuniteiten in de markt. Hun medewerkers kennen ons en weten wat we zoeken. Zij hebben voor ons de twee Heidelberg CD 102-persen gevonden.”

“Wij zijn drukkers, geen industriëlen.”

Beyaert Printing werd meer dan een eeuw geleden opgericht, in 1892, in de tijd van de lithografie of steendruk. Door middel van fusies werden de drukkerijen die in de loop der jaren uit het moederbedrijf waren ontstaan, samengebracht op de locatie in Waregem in een bedrijf dat zich specifiek specialiseert in zeer grote offsetformaten, UV-lakken en kartonnage. Vandaag staat Bernard Ramboux aan het hoofd van Beyaert Printing.

“Onze Heidelberg Speedmaster CD 102-5- en 6-kleurenpersen met lak zijn fantastische machines die de deur openden naar nieuwe toepassingen, zoals drukken op pvc, polypropyleen en vinyl, en het aanbrengen van UV-lak in één doorgang. Maar ze vereisen specifieke vaardigheden en werkmethoden. We hebben veel geleerd door met deze machines te werken. 2009 was een crisisjaar en hoewel we 30 jaar ervaring hebben met het aanbrengen van UV-lak, was het tijd om te innoveren. We moesten een toegevoegde waarde zoeken om een nieuwe dynamiek in het bedrijf te brengen. We wilden het aanbrengen van UV-lak rentabiliseren, drukken op

synthetische materialen en gemetalliseerd papier. We stapten ook over van algemeen drukwerk naar zeer grote formaten (151 x 205 cm). De mond-totmondreclame deed de rest.” “Om een familiebedrijf te runnen, moet je 100% beschikbaar zijn. Het vraagt inzet, wil om te slagen, nadenken over wat je doet, de klanten aanvoelen. Daarom werk ik maar met één ploeg en een lichte structuur. Als bedrijfsleider moet je alles in de gaten houden. Daarom investeren we ook in materiaal, drukpersen zoals de Speedmaster 102, dat de productiviteit verhoogt en minder personeel vereist. Ik ben misschien de laatste van de vier opeenvolgende generaties bij Beyaert die nog op deze manier zal werken.”

Beyaert koos bewust voor kleine oplagen: gemiddeld 6000 tot 7000 vel van gemiddeld formaat, 2000 tot 3000 in groot formaat en 10.000 in kartonnage. Voor opdrachten van meer dan 100 exemplaren is Bernard Ramboux goedkoper dan digitale drukkerijen en biedt hij betere kwaliteit. Op het vlak van veredeling biedt Beyaert printing alle UV-toepassingen, blistervernis, metaalfolie en stansen. Ook bronzeren en het aanbrengen van goudpoeder staan op het programma, hoewel die laatste specialiteit niet vaak meer wordt gevraagd. De veredeling verhoogt de toegevoegde waarde van een drukwerk aanzienlijk en biedt de drukkerij een hoger rendement. ■

Grafimat is sinds 2008 een partner van Plantin en maakt sinds de samenwerking met het Nederlandse Tetterode integraal deel uit van deze Benelux-organisatie. Grafimat is wereldwijd actief op de markt van tweedehands drukkerijmateriaal. Naast het eigen netwerk van ongeveer 5000 klanten, is er ook via de zustermaatschappijen van Plantin en Tetterode in Italië, Spanje en Griekenland een goede samenwerking op gebied van in-en verkoop van tweedehandsmateriaal. Daarnaast is er een goede verstandhouding met de wereldwijde Heidelberg Remarketed afdeling. De 38 jaar ervaring van Grafimat is niet verloren gegaan sinds het bedrijf partner is van Plantin, dankzij het dagelijks beheer door Gerald en Maarten Blockeel, de vroegere eigenaren. Als marktleider in België levert Grafimat diensten op maat, van de aan- en verkoop van materiaal tot professionele montage/demontage van de machines, reiniging, technische ondersteuning en naverkoopdiensten. Dit alles met een onklopbare verhouding prijs/kwaliteit. Grafimat heeft een showroom van 5000 m² in Deerlijk (B)..

& 12.1 15

In 2007 verenigde Bernard Ramboux de bedrijven Beyaert Sioen, Techni-Pack en André Beyaert in een nieuw gebouw. Beyaert Printing is nog steeds een familiebedrijf en telt 35 werknemers. De zeer gespecialiseerde markt waarin het bedrijf actief is, strekt zich uit van Eindhoven tot Parijs en Reims. Beyaert Printing produceert dozen, allerlei soorten verpakkingen, grote displays en affiches. De klanten zijn hoofdzakelijk reclamebureaus en collega’s die niet over een vergelijkbare capaciteit en veelzijdigheid beschikken. Geen creatie, de grootste formaten in België, een ongeëvenaarde ervaring met UV en een solide financiële basis. Beyaert heeft zijn niche gevonden.

drupa 2012 de zeven pijlers “De drupa vindt in 2012 plaats in een uitzonderlijke context. De sector is nog steeds volop in evolutie. Maar als betrouwbare partner zijn we goed geplaatst om oordeelkundig advies te geven en adequate oplossingen aan te bevelen”, zegt Bernhard Schreier, CEO van Heidelberg. De economische crisis maakt het er inderdaad niet gemakkelijker op. De traditionele grafische toepassingen vertonen tekenen van achteruitgang. Domeinen zoals verpakkingen, korte oplagen, print on demand en web-to-print blijven echter groeien. Hieronder vindt u een kort overzicht van de verschillende domeinen waarin Heidelberg oplossingen aanbiedt om de productiviteit te verbeteren en de resultaten te verhogen.

hei productivity of ‘lean’ productie Klanten willen het beste product, voor de laagste prijs en een snelle levering. Om de kosten onder controle te houden en de rentabiliteit te verhogen moet de grafische sector zijn productieworkflow rationaliseren en de processen optimaliseren.

hei eco of ecologisch verantwoord drukken Duurzame productieapparatuur en –procedés, de regels van de milieu-economie, de meest geavanceerde en rendabele ecologische praktijken, in lijn met de groeiende vraag van de adverteerders.

hei integration of web-to-print

& 12.1 16

Dit domein in volle ontwikkeling creëert totaal nieuwe mogelijkheden voor drukwerkaanbieders en hun klanten. Op het internet gebaseerde digitale processen en software-architectuur openen voor de grafische bedrijven een enorm potentieel aan diensten en producten op maat van de klant.

drupa.heidelberg.com

hei flexibility of print on demand, kleine oplagen en hybride productie Zeer kleine oplagen, variabele data, een combinatie van offset en digitaal drukken, gebruik van Quick Response-codes vormen een nieuwe productieomgeving die perfect aansluit bij de nieuwste markttrends.

hei emotions of lakken en speciale effecten Ook de technieken voor veredelingstechnieken evolueren en bieden een groot gamma procedés om drukwerk een opvallende toets te geven. Lakken, reliëfdruk, koudfolietoepassingen en speciale effecten maken het mogelijk om het drukwerk te veredelen en in de kijker te plaatsen en tegelijk de kosten onder controle te houden.

hei end of verpakkingsdrukwerk Verpakkingen dienen vandaag niet meer uitsluitend om de producten te beschermen en de behandeling van de goederen te vergemakkelijken. Ze zijn een vorm van communicatie, dragen kennis over en zijn vaak een doorslaggevende factor in de beslissing van de klant om het product te kopen. Verpakkingen zijn een verkoopsinstrument geworden.

hei school of differentiatie door kennis De evolutie van de maatschappij, de veralgemening van de elektronische communicatie, de complexiteit en de eisen van de hedendaagse drukprocedés maken een permanente opleiding en efficiënte leermethoden noodzakelijk. Heidelberg stelt een uitgebreide keuze aan educatieve programma’s ter beschikking om aan deze vereiste te voldoen. Heidelberg zal ook nieuwe servicecontracten, workflow-oplossingen en oplossingen voor energiebeheer, ecologische verbruiksartikelen en nog veel meer voorstellen. En tot slot een grote première (geen drupa zonder première!): een Speedmaster XL 105 die een snelheid haalt van 18.000 vellen per uur, recto-verso.

Heidelberg wordt uiteraard een van de blikvangers op de volgende drupa, de wereldbefaamde internationale vakbeurs voor grafisch materiaal, die plaatsvindt in Düsseldorf van 3 tot 16 mei 2012. De Duitse constructeur koos productiviteit en oplossingen met partners voor de professionele grafische industrie als thema voor zijn stand op deze editie van drupa. Naast de traditionele presentatie van nieuwe producten staat de aanwezigheid van Heidelberg in het teken van zeven markttrends, samengebracht onder het motto Discover HEI.

& 12.1 17

Plantin en Tetterode hebben hun uitvalsbasis in het Customer Center 1 in Hall 1

Drukwerk om op te eten

primus ouwel

& 12.1 18

Het is een bijzonder product, gemaakt bij een al even bijzonder bedrijf: eetbaar papier, in Nederland ook wel ouwel genoemd. Primus Ouwel in Oostzaan is al sinds 1916 toonaangevend in de productie van ouwel. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd. Door steeds nieuwe toepassingsmogelijkheden te creëren, weet het bedrijf afnemers keer op keer te verrassen. Daarbij zijn glansrollen weggelegd voor de Heidelberg Speedmaster 52-1 en een Kama ProCut 53 vlakstansmachine.

eetbare inkt Naast onbedrukte, ongezoete ouwel, dat voor een groot deel als industrieel halffabrikaat wordt geëxporteerd naar alle werelddelen, maken ze in Oostzaan ook bedrukte producten. Qua productievolume wint de onbedrukte variant het, maar het leeuwendeel van de omzet wordt bepaald door de bedrukte ouwelproducten. De eetbare inkten ontwikkelt het bedrijf grotendeels zelf op basis van plantaardige olie.

maatwerk Commercieel directeur Daniela Silvestri laat enthousiast recente producten zien, van witte broodouwels en gebaksdecoraties in allerlei vormen tot ‘bankbiljetten’ van gekleurde en gezoete ouwel. Wonderbaarlijk dat dit op een gewone offsetpers is bedrukt. Zeker als je je bedenkt dat hierbij flexoplaten gebruikt worden in plaats van offsetplaten. Mol: “Om dat mogelijk te maken, heeft Heidelberg speciale cilinders vervaardigd. Flexoplaten zijn immers ‘hoger’

dan de vlakke offsetplaten en daardoor moest de diameter van de cilinders aangepast worden. Het beeld wordt wel overgezet van de platen op het rubberdoek en vervolgens op de ouwelvellen. Waarom we flexoplaten gebruiken? Omdat in het normale offsetprocédé water gebruikt wordt, en daar kan ouwel simpelweg niet tegen; dan lost het materiaal op. Bovendien gaan de flexoplaten enorm lang mee. Een groot voordeel omdat wij veel herhaalopdrachten hebben. Ook de zuigers in de in- en uitleg zijn overigens aangepast, omdat ouwelvellen andere eisen stellen.” “We bedrukken ook in zeefdruk en digitaal, maar van alle bedrukte ouwelproducten die we hier vervaardigen, wordt 75 tot 80% op de offsetpers gemaakt. De SM 52 vervult dan ook een belangrijke rol. Zeefdruk zetten we met name in voor specialistische producten in kleinere oplagen, zoals eetbare flyers.”

stansen Een andere hoofdrol is weggelegd voor de Kama ProCut 53 vlakstansmachine, die sinds eind 2011 in productie is. “Dankzij het grotere formaat, kunnen we niet alleen efficiënter produceren maar bijvoorbeeld ook een grotere variëteit broodouwels maken. Met name kleinere, ambachtelijk ingestelde

& 12.1 19

In Nederland dankt de ouwel zijn moeilijk materiaal bekendheid met name aan toepassin“Het is soms verschrikkelijk materiaal”, gen als broodlabels en afdekvel bij het zegt algemeen directeur Klaas Mol. bakken van zachte deegproducten, zoals “Niet maatvast en het blijft evenmin kokosmacronen. In het buitenland – en mooi vlak liggen. Het bedrukken ervan dan met name in Zuideuropese landen – is bepaald geen sinecure. We zijn dan is ouwel een begrip als antikleefmiddel ook erg blij met de Speedmaster 52 die bij het bakken van noga. Primus Ouwel we medio 2011 in gebruik hebben genovervaardigt ouwel uit 100% natuurlijke men. Dankzij deze machine zijn zowel ingrediënten: aardappelzetmeel, plantde productiviteit als de kwaliteit enorm aardige olie en water. Met als resultoegenomen. Het is eigenlijk ongetaat een product dat in alle opzichten looflijk hoe constant we een moeilijk voedselveilig is. Desgewenst zijn zelfs materiaal als ouwel nu kunnen bedrukvolledig biologische of kosjere kwaliken. Eerder konden we de vraag naar teiten leverbaar. De dikte kan variëren bedrukte ouwel niet aan, maar dankzij van 0,2 tot 0,6 mm, waarbij de dikste de SM 52 is daarin verandering gekovariant bestaat uit twee lagen die met men. En nog steeds zien we de vraag eetbare lijm aan elkaar gekleefd worden. groeien. Daarom hebben we inmiddels Vrijwel niemand ter wereld kan deze een tweede machine, met exact dezelfde variëteit aan ouwel leveren. Waar een specificaties als de huidige, besteld.” klein land groot(s) in kan zijn.

Bij Primus Ouwel werken in totaal bijna zestig mensen, waarvan acht in de drukkerij. Een groot deel van de medewerkers, of dat nu drukkers of bakkers zijn, is intern opgeleid dan wel bijgeschoold. De productie en het bedrukken van ouwel is immers een heel specialistische tak van sport. Dat, in combinatie met de geborgen sfeer binnen het bedrijf, maakt ook dat het verloop van mensen gering is.

bakkerijen gebruiken ouwels, bedrukt met hun logo, als een kwaliteitszegel op hun brood. Alleen al naar het Verenigd Koninkrijk exporteren wij maandelijks tussen de drie en vier miljoen broodouwels”, zo vertelt Daniela Silvestri trots.

moeten we onze handen ontsmetten. Mol, glimlachend: “Ik denk dat wij de schoonste drukkerij van Nederland zijn. We moeten immers voldoen aan de strenge hygiëne-eisen die gesteld worden in de wereld van voedselproductie.”

Tijdens een rondgang door het bedrijf ervaren we een wonderlijke combinatie van bakkerij, drukkerij en inpakafdeling. Voordat we de productie-afdeling mogen binnengaan, krijgen we een speciale overall en hoofdbedekking en

Overal ruikt het zoet en je ziet – waar je ook kijkt – pastelkleurige, al dan niet bedrukte, ouwelvellen en producten liggen. Op de inpakafdeling wordt hard gewerkt aan zakjes eetbaar gras: dunne repen groene ouwel. Speciaal ontwik-

keld voor de Duitse markt, als gadget voor Pasen. Leuk om in een mandje met eieren te doen bijvoorbeeld. Het snijden gebeurt op twee Polar 155 snijmachines, die zijn voorzien van speciale messen. In de bakkerij staan rijen bakmachines rollen ouwel te produceren; alsof je in een papierfabriek loopt, alleen de temperatuur is vele malen hoger. En in de drukkerij zien we hoe de SM 52 met een snelheid van 12.000 druks ouwelvellen ‘verslindt’. Fascinerend. ■

productgeschiedenis

& 12.1 20

De historie van de ouwel gaat ver terug in de tijd. De oorsprong is niet echt te traceren. Wel is bekend dat ouwel tijdens de renaissance als dessert werd gebruikt. Het was toen een luxe en voor mensen met status en gezag. Later kreeg ouwel ook een religieuze waarde, de hostie. Ouwel kan geproduceerd worden op basis van tarwemeel, zoals de hostie, of rijstmeel voor diverse Aziatische producten. Of aardappelzetmeel, zoals bij Primus Ouwel.

Precies honderd jaar geleden werd het lettertype ontworpen dat als het eerste moderne lettertype in het Nederlandse typografische erfgoed wordt beschouwd: de Hollandse Mediaeval. Het was ook het eerste lettertype in honderd jaar dat in Nederland werd

De Hollandse Mediaeval werd getekend door Sjoerd de Roos, een groot bewonderaar van William Morris, wiens werk zich op de kruising van de Europese esthetische stromingen uit die tijd bevond. Sjoerd de Roos ontwierp tal van letter­ types, het ene nog mooier dan het andere, en werkte van 1907 tot 1942 voor de Lettergieterij Amsterdam, waaruit het huidige Tetterode is ontstaan. Sjoerd de Roos overleed vijftig jaar geleden, op 2 april 1962.

& 12.1 21

een verjaardag

ontworpen.

In Brussel, achter de Anderlechtse Poort, ligt een oude industriële wijk waar twee straten – met de veelzeggende naam Plantin en Moretus! – de grafische traditie onthouden. Grafisch Bedrijf Gillis, vervolgt zijn originele aanpak en werkt voor zeer

De edele kunst van het veredelen

grafisch bedrijf gillis

& 12.1 22

gespecialiseerde niches.

Dirk Gillis: “We hebben stand gehouden zonder prospectie of vertegenwoor­ digers. We zijn niet de goedkoopste, maar we maken gebruik van speciale technieken waarmee we bijzonder drukwerk op hoogstaand niveau kunnen leveren. De drukkerij focust vandaag vooral op kleine en middelgrote oplagen en ongewone producties. De uitgever van stripverhalen Dargaud komt geregeld aankloppen voor luxeuitgaven. Soms bestaat een project voor een bijzondere uitkapvorm uit slechts één exemplaar.”

Gillis beschikt over een Heidelberg Speedmaster CD 74 5-kleuren – en digitale apparatuur, evenals een volledige afwerkingsinstallatie. Sinds 2008 heeft Gillis de beschikking over een Kama ProCut 74, een multifunctionele stansen veredelingsmachine die vandaag op volle capaciteit draait. “De Kama was een uitstekende vervanging voor onze cilinder- en degelpersen. Alle speciale uitkapvormen die onze business vereist, voeren we uit met deze machine en we hebben zoveel werk dat we een rilmachine moesten installeren om de Kama te ontlasten. Een van de voordelen van de ProCut is dat we deze, voor een betaalbare prijs, konden uitrusten met een module voor foliedruk. We hebben zelfs een kalender gemaakt die alle mogelijkheden van deze machine toont.” “De crisis heeft ongetwijfeld een pauze ingelast, maar ik ben ervan overtuigd dat veredeling een markt van de toekomst is en dat de klanten er gevoelig voor zijn. De Kama is een grote troef voor ons. Iedereen heeft persen, maar weinig concurrenten beschikken over een dergelijke machine.” ■

Dirk Gillis is niet weinig trots op zijn nieuwste kalender. Dit verzamelexemplaar, dat op 400 genummerde exemplaren werd gedrukt, is een voorbeeld van alle druk- en veredelings­technieken die de drukkerij zelf kan uitvoeren. Typografie, offset, reliëfdruk, uitkap, foliedruk en quadrichromie, fluo- en gemetalliseerde inkten en meer ... met prachtige tekeningen van Jan Van Der Veken, illustrator van internationaal niveau en briljant erfgenaam van de Klare Lijn en de Atoomstijl, een vriend des huizes. “Zolang we hem kunnen betalen en ... vooraleer The New Yorker hem definitief inpikt!” glimlacht Dirk Gillis.

Gillis biedt onder meer ook onderdak aan het typo-atelier Tipozero. Het is Tipozero dat de illu­straties van Jan Van Der Veken in reliëf aanbracht op de tussenbladen van de agenda die drukkerij Gillis maakte. De micro-onderneming specialiseert zich in beperkte uit­gaven en specifieke projecten. Ze brengt ontwerp en realisatie dichter bij elkaar en steunt experimenten en de samenwerking tussen grafici en kunstenaars. Er zijn dus nog schatten te vinden in de oude Brusselse drukkerijen.

& 12.1 23

De drukkerij werd in 1953 opgericht door de vader van de huidige bedrijfsleider, Dirk Gillis. Het bedrijf produceerde algemeen drukwerk en was sterk sociaal geëngageerd. Grafisch Bedrijf Gillis (www.gillis.be) met zijn 15-koppig team werkt voornamelijk voor bedrijven, enkele particulieren en heel wat reclamebureaus die de meest complexe opdrachten van hun grote klanten aan het bedrijf toevertrouwen.

Kent u Opticolor?

& 12.1 24

Drukkerijen die zelf Pantone-inkten mengen en drukken, weten dat dit zijn eigen uitdagingen meebrengt. Uitdagingen die tot het verleden behoren, dankzij Opticolor van Plantin en Tetterode.

De Opticolor-software in combinatie met het door K+E ontwikkelde BCS biedt de oplossing. Met de krachtige mono gepigmenteerde BCS-basiskleuren in combinatie met recepten voor PMS-kleuren op een gestandaardiseerde inktlaagdikte, garanderen we drukkerijen maximale betrouwbaarheid en voorspelbaarheid.

Peter Nuyts, verantwoordelijke van het mengstation in Evere: “Opticolor is een database met een groot aantal Pantone en HKS-recepten, zowel voor bakfrisse als voor oxidatief drogende BCS-inkten. Met Opticolor beschikken de klanten in feite over een mini-mengstation: een ideale – en supersnelle – oplossing voor kleine hoeveelheden.” Met de recepten die de Opticolor-software biedt, kan de drukker zelf mengen. Een ideale en snelle oplossing voor kleine oplagen. Het mengstation in Evere wordt gebruikt voor grotere producties, waarbij exact dezelfde recepten uit Opticolor worden aangehouden. Even wat ‘bijmengen’ behoort met Opticolor dus ook tot de mogelijkheden. Een complete oplossing, ook voor op Anicolor technologie aangepaste PMS-recepten.

eigen laboratorium Plantin en Tetterode beschikken in Evere over een laboratorium, het inkt*LAB, en een mengstation voor drukinkten. Bij het inkt*LAB worden permanent nieuwe kleuren uitgemonsterd, gecontroleerd en gecorrigeerd op basis van een groot aantal technische criteria. Het mengstation voldoet aan de hoogste eisen van de moderne drukkerij. Dankzij het Opticolorsysteem kunnen de drukkerijen eerder kleine oplagen drukken en profiteren van de precisie en de competentie van de teams van het inkt*LAB.

de voordelen van opticolor • Kortere mengtijden. • Minder persstilstand. • Inktbesparing. • Kortere droogtijden. • Betere stabiliteit op de pers. • Rasters zijn beter open te houden.

& 12.1 25

Vele drukkers werken niet graag met PMS-kleuren. De recepten op de PMSwaaier zijn immers lang niet altijd accuraat en zelf inkt mengen kost tijd, waardoor persstilstand kan ontstaan. En wat te denken van problemen met het halen van densiteiten en met te hoge inktlaagdiktes, waardoor droogproblemen ontstaan en rasters kunnen dichtlopen? Een inktlaagdikte tussen de 1 en 1,8 gram per m² is in offset goed haalbaar, maar recepten op de Pantone-waaier staan afgedrukt in laagdiktes tussen de 0,7 en 5 gram per m². Afstemmen met de klant kan lastig zijn en tot discussies leiden, omdat de kleuren afwijken van de PMSwaaier die ten onrechte als een standaard wordt gezien.

Kwaliteit, voorzichtigheid en ontwikkeling

drukkerij jacobs

& 12.1 26

“We hebben de afwerking hier gehouden. Een bewuste keuze, om de leveringstermijnen te kunnen bepalen, de klant de zekerheden te kunnen garanderen die hij verwacht en te besparen op de transportkosten.”

Op 19 februari vond in Sint-Michiels Brugge de officiële opening plaats van de nieuwe gebouwen van Drukkerij Jacobs, een familiebedrijf dat in 1992 werd opgericht. Na

De totale oppervlakte van de nieuwe gebouwen in industrie­ gebied ten Briel is 1400 m². Werner Jacobs heeft erin zijn Speedmaster XL 75-5 met droogunit en twee SM 52 (1- en 4-kleur) en de afwerkings­ apparatuur ondergebracht. Het bedrijf heeft een hele reeks Heidelberg Stahlfolder vouw­ machines en Polar snijapparatuur.

een pijnlijke ervaring met digitaal drukken heeft de drukkerij zich de voorbije tien jaar spectaculair hersteld. Haar geheim? Zorgvuldig geselecteerde apparatuur, hard werken en … een uiterst lichte structuur. Zoals veel drukkers besloot Werner Jacobs om na jaren als werknemer op eigen kracht aan de slag te gaan. Samen met zijn vrouw Lut begon hij in een piepklein lokaal met weinig middelen en tweedehandsmateriaal. “We drukten doodsbrieven en administratieve documenten voor KMO’s. Er was in die tijd heel wat concurrentie. Brugge telde alleen al 50 drukkerijen! We trachtten vooral om ons te onderscheiden door onze dienstverlening en onze beschikbaarheid. Dat zijn trouwens nog steeds twee van onze troeven.” Er worden – dit keer nieuwe – machines aangekocht: een Quickmaster, gekocht op drupa 1996, een Speedmaster 52 2-kleuren, nog steeds voor kleine oplagen in het formaat 52. Het bedrijf groeit snel. In 2000 begint Werner Jacobs om de concurrentie een stap voor te blijven met digitaal vierkleurendrukwerk. Maar het is nog te vroeg, het bedrijf is nog niet rijp en deze technologie valt veel duurder uit dat hij had gedacht. Na drie jaar staat Jacobs op de rand van het faillissement. In 2003 stelt Plantin hem voor om met een schone lei te beginnen met een tweedehands 4-kleuren offsetpers. De zaken komen weer op gang en nauwelijks acht maanden later koopt Werner een nieuwe machine: een Heidelberg Speedmaster SM 52-4. Twee jaar later komt er een tweede pers van hetzelfde type. En dit keer gaan

de zaken goed! Tal van klanten en reclamebureaus vinden hun weg naar de drukkerij. In 2011 voegt Jacobs het formaat 75 toe met een Speedmaster XL 5-kleuren met lak. “We investeren enkel nog in hoogtechnologisch materiaal, zodat we nog meer flexibiliteit en kwaliteit kunnen bieden. We leveren veredelingsdiensten: alle soorten lakken, sinds kort ook Saphira dripoff, en dat raakt bekend. We drukken ook op synthetisch papier.” De klanten van de drukkerij bevinden zich vooral in de driehoek Brugge-GentKortrijk. Maar ook de buurlanden zijn vertegenwoordigd via de talrijke reclamebureaus die een beroep doen op de talenten van Jacobs.

familiebedrijf Drukkerij Jacobs is altijd een familiebedrijf gebleven. Ze evolueert voorzichtig en analyseert de risico’s bij elke stap. Naast Werner telt de drukkerij slechts 3 werknemers, Lut en hun twee zonen – Ignace en Laurens – die de basis versterken. In oktober 2011 verhuisde Jacobs naar een industriepark in een voorstad van Brugge waar ze een ultramodern gebouw betrekken, waar de Heidelberg-persen ideaal zijn opgesteld. De XL 75 draait continu met twee ploegen. Sinds kort wordt het team versterkt met een drukster (natuurlijk zijn er ook vrouwen actief in dit beroep!) ■

& 12.1 27

Jacobs besteedt zorg aan elk detail. Het drukwerk wordt bijvoorbeeld verpakt in mooie kartonnen dozen met een prachtig mozaïekdecor. Een verzorgde aanpak is een commercieel uithangbord.

Het is opvallend: Irma Boom gebruikt graag witte omslagen bij haar ontwerpen. Uitgevers vinden dat besmettelijk omdat het er gauw gebruikt en vies uitziet. Boom denkt daar heel anders over. Juist als drukwerk wordt gebruikt en dat ook zichtbaar is, krijgt het een extra dimensie. Boeken zijn een

Drukwerk wordt mooier in het gebruik

nieuw kleurproject irma boom: based on nature

& 12.1 28

gebruiksvoorwerp!

“Vraag me niet om een ‘koffietafelboek’ te ontwikkelen. Het woord zegt het al: dat is gemaakt om op een tafel neer te leggen en niet om te worden gebruikt. Dat kan niet de bedoeling zijn van een boek. Daar heb ik een hekel aan; ik wil juist boeken maken waaraan je ziet dat ze gebruikt worden”, zo stelt ze. Soms valt dat uitgangspunt wel eens in duigen. Zo ontwikkelde Irma Boom voor de redactieraad van Grafisch Nederland, tot voor enkele jaren geleden de gedrukte staalkaart van grafisch kunnen in druk, in 2004 de uitgave ‘Kleur Colour’. Grote kans dat dit boek onaangeroerd en daarmee ongebruikt in de boekenkast staat. Eerlijk is eerlijk, ook bij de auteur van deze tekst is dat het geval. Reden: het is jammer om de pagina’s, geperforeerd en gevouwen voor de dubbele Japanse bindwijze, van het boek los te scheuren en daarmee de oorspronkelijkheid ervan aan te tasten. Dat is dus niet de bedoeling, zo vertelt de ontwerpster: “Het openen van de pagina’s en het verdere, liefst intensieve, gebruik maken het boek juist nog veel interessanter. Als je het boek openmaakt, ontdek je de kleurdiagrammen pas! Je moet een fysieke handeling verrichten om de schoonheid te ontdekken, het grote verschil met digitale boeken. Die zijn vaak weliswaar dynamisch, maar op een heel andere manier. Het fysieke aspect speelt bij drukwerk een grote rol en dat kun je digitaal nooit bereiken.” Bij boekwerken zoals Grafisch Nederland is de hand van Boom direct herkenbaar. Het omslag is wit, het gaat immers om de

verrassing die de inhoud de gebruiker moet bieden: die moet boeien en pakken. De ontwerpster had al jaren eerder het verzoek van de redactieraad Grafisch Nederland gekregen een nummer te maken, maar de onderwerpen waren nooit voor haar geschikt. Het onderwerp kleur – dat zij zelf wilde doen – is niet vanuit de kleurenleer benaderd, maar vanuit een originele creatieve invalshoek. Boom heeft gekozen voor een verkenning van twee werelden: kunst, in het bijzonder schilderkunst, en grafische techniek. Zij analyseerde tachtig verschillende bekende en minder bekende schilderijen uit vijf eeuwen, van oude meesters tot moderne kunst. De kleurgegevens van die kunstwerken heeft ze geabstraheerd tot diagrammen. Deze diagrammen bestaan uit een barcodeachtig gekleurd strepenpatroon en geven het kleurenpalet van de schilder weer, uiteraard gedrukt in full colour. Tijdens de analyse van de kleuren, selecteerde Boom een typerende kleur in het kunstwerk en die wordt in een 80 speciale PMS-kleuren, genoemd naar de kunstenaar, in volvlak gedrukt. Tetterode heeft al die kleuren gemengd en beschikbaar gesteld. Het uiteindelijke resultaat van deze studie is vastgelegd in genoemd nummer van Grafisch Nederland Kleur. De uitgave heeft tot gemengde reacties geleid. Sommige ontvangers begrijpen niets van de bladen die vastzitten en de kleurvlakken die ze zien: ‘Boom heeft zich er wel heel makkelijk van afgemaakt!’, was een veelgenoemde reactie. Irma Boom: “Ik had gewoon niet de behoefte het verder uit te leggen. Kijk, ik vind het natuurlijk

Met ‘Kleur Based on Nature’ krijgt de uitgave na acht jaar een vervolg. Op dezelfde wijze als met de kunstwerken, heeft Irma Boom – dit keer op basis van UNESCO locaties geselecteerd in de hele wereld – kleurdiagrammen geanalyseerd en uitgewerkt. De vellen voor deze uitgave hebben wederom 80 speciaal ontwikkelde PMS-kleuren, waarvan de aanmaak opnieuw in handen is van Tetterode.

Lenoirschuring drukte het binnenwerk op een fantastische wijze en het omslag is gedrukt bij Lecturis. Dit onder het toeziend (kritische!) oog van Irma Boom. Het gehele drukproces werd met name begeleid door Alwin van Steijn, die namens de Cultuurstichting ook bij de productie van de eerste uitgave betrokken was – en veel meer dan dat.

“De kracht van drukwerk is niet door digitale uitingen te vervangen.” We staan aan de drukpers om het resultaat tijdens de productie te bewonderen. Overal staan pallets met drukvellen; het zijn uitdagende en oogstrelende kleurencombinaties. De sfeer bij het drukken is het best te omschrijven als enthousiast, kritisch en alert. Toch laat drukker Mohammed een ontspannen glimlach zien als we de stapels drukvellen met hem bekijken. Dat er voortdurend op zijn vingers wordt gekeken, vindt hij niet erg. Het wisselen van de kleuren op de drukpers is een arbeidsintensieve klus. “Daarbij heb ik graag de hulp van een collega”, zegt hij. Prachtig, zo’n ambitieus drukwerkproduct in wording. Spannend om alvast te bedenken hoe ‘Kleur 2’ – de officiële naam is Based on Nature – in april ontvangen zal worden tijdens de Salone di Mobile in Milaan. Kleur 1 is inmiddels uitverkocht en een collectors item. Zeker internationaal is de interesse voor het vervolg groot en daarmee lijkt niets het succes in de weg te staan. ■

ontwerpster irma boom Irma Boom (1960) is een vooraanstaand Nederlandse grafisch ontwerpster. Na haar studie aan de AKI in Enschede werkte ze bij de Staatsdrukkerij en Uitgeverij in Den Haag. In 1991 richtte Boom haar eigen kantoor op: Irma Boom Office in Amsterdam. Al gauw kreeg zij, samen met kunsthistoricus Johan Pijnappel, van Paul Fentener van Vlissingen de opdracht om vijf jaar lang iets bijzonders te maken over de jubilerende onderneming SHV en het werd een boek! Daarna volgden diverse begerenswaardige projecten voor onder meer Vitra, Zumtobel en Ferrari. Van haar hand zijn ook de boeken Dutch Heights #1 en #2 en het bijzondere boek van Sheila Hicks, met de grove sneden. Naast boeken werkt Boom op het moment aan een paar huisstijlen, een gordijn voor de Verenigde Naties in New York en een ontwerp voor de muren van de 110 meter lange tunnel bij het Centraal Station in Amsterdam.

& 12.1 29

prettiger als mensen het werk begrijpen. Er is ook meerdere malen aangegeven dat je het boek moest openmaken, maar mensen lezen niet. Dat er niet goed gelezen wordt, wist ik al wel en dat werd hiermee ook bevestigd. Maar ik vind het de eigen verantwoordelijkheid van de gebruiker. Als die niet bereid is om ietsje verder te kijken, dan is dat heel jammer. Je moet dit boek openscheuren om de schoonheid te ontdekken. Ook grafisch-technisch is het heel erg goed uitgevoerd; een geweldige proeve van bekwaamheid. Dat we met alle betrokkenen wel wat hebben bereikt, blijkt ook uit het vervolg. Er is zelfs een DVD ontwikkeld waarop de kleurdiagrammen staan met speciaal gecomponeerde muziek door Michael Nyman. De DVD biedt de mogelijkheid de diagrammen om verschillende manieren te bekijken en de strepen vloeien over van de een in de ander: ze bewegen! Verder was het mogelijk behang te bestellen per vierkante meter en dat wordt inmiddels volop toegepast in woningen en kantoren. De multimediale toepassingen en de ontvangst van het totale project, met name internationaal, maakt de aanvankelijke reacties van de gedrukte uitgave weer goed.”

probleemloos lenticular beelden maken Iedereen die te maken heeft met de productie van lenticular beelden, zal het beamen. Er zijn drie grote uitdagingen die al dan niet tegelijkertijd kunnen voorkomen: onzuivere flips, moiréeffect en ‘inaccurate step & repeat’. Goed nieuws! Heidelbergs lenticular oplossing met de Suprasetter en de Prinect workflow maakt het nu mogelijk om lenticular beelden te maken van ongeëvenaarde kwaliteit. U krijgt perfecte flips zonder moiré, zuivere 3D-effecten en een stabiele productie.

Onzuivere flips Onzuivere flips worden meestal veroorzaakt doordat de belichterresolutie niet exact overeenkomt met de lenticular folie. Op de Suprasetter kunt u de resolutie perfect aanpassen. moiré Het moiré-effect wordt veroorzaakt doordat de ‘screening cell’ niet aangepast is aan de lens. Ook de rasterhoeken kunnen voor interferentie zorgen met de lensrichting. Is een FM (stochastisch) raster dan de oplossing? Bij deze rastertechnologie kunnen de FM-punten net op de lensovergangen vallen en dat kan weer wazige beelden opleveren. In de Heidelberg

Prinect workflow past u een lenscorrecte screening (rasterhoek en frequentie) toe. Met de Prinect Hybrid screening bepaalt u de minimum laser dot, zodat een stabiele UV-productie gegarandeerd wordt. Step & repeat Een derde probleem bij lenticular productie kan ontstaan bij de step & repeat. De gerepeteerde beelden moeten accuraat op de lens geplaatst worden, anders worden de flips onregelmatig en de 3D-beelden wazig. Dat heeft grote uitval tot gevolg. Het Prinect Signa Station biedt hiervoor een stabiele oplossing met de ‘Automatic accurate imposing functie’.

opvallend drukwerk met foilstar Altijd op zoek naar mogelijkheden om voor uw klanten extra opvallend drukwerk te maken? Denk dan eens aan FoilStar. Met deze cold foil offset technologie kunt u – met een indrukwekkend resultaat – op uw eigen drukpers metaalfolies aanbrengen op een grote reeks materialen. De applicatie, waarbij de folie vanaf een rol wordt aangebracht, is naar keuze met één tot zes (verschillende) rollen toe te passen. FoilStar is een innovatief proces, dat gebruikmaakt van twee drukwerken van een offsetpers. Doordat de FoilStar geïntegreerd is in de Speedmaster persbesturing ‘Prinect Press Center’ (CAN bus technologie), is het omschakelen van drukken naar folie-applicatie zeer snel te realiseren. De drukwerken zijn dus ook voor gewone offsettoepassingen inzetbaar. Daarmee biedt Cold Foil een aantal voordelen ten opzichte van Hot Foil toepassingen.

cold foil • De folie wordt met behulp van een verdrukbare lijm op het materiaal ‘inline’ aangebracht, in combinatie met de offset druktechniek. • Korte inrichttijden en eenvoudig te realiseren vorm­ vervaardiging omdat gebruikgemaakt wordt van normale offset­platen waarop het (folie-)beeld belicht wordt. • Hoge output, tot 15.000 vel/uur. • Zeer hoge registernauwkeurigheid. • Reproduceren van fijne beeldelementen als tekst, rasters, lijnen en vignetten zijn alleen met de Cold Foil techniek op hoog niveau te realiseren. • Sterk in kleine oplagen met veelvuldige wissels. • Het karakter en de structuur van het te bedrukken materiaal blijft behouden. • Geen impact of preegeffect op de achterzijde van het materiaal.

& 12.1 30

hot foil • De folie wordt door druk en hitte op het materiaal aangebracht. Hiervoor is een aangepaste hoogdrukpers of stansmachine nodig. • Zeer hoge glans en brilliance, gekoppeld aan een vlak en glad oppervlak. • Beperkt materiaalverbruik door regelbaar materiaaltransport. • Vooral geschikt voor hoge oplagen.

dispersie- en uv-lakken meer dan bescherming van uw drukwerk Het gebruik van dispersie- en UV-lakken neemt nog steeds toe. Drukwerk voorzien van dispersielak is immers sneller verder te verwerken en volvlak lakken biedt betere bescherming. Daarnaast kan lakken het drukwerk ook verfraaien. Denk hierbij aan het toepassen van hoogglans, glans, zijdemat of matlakken. Met de Saphira Drip-off technologie is het mogelijk om in één drukgang matte en hoogglans effecten aan te brengen met behulp van speciaal aangepaste lakken. Met als resultaat: extra opvallend drukwerk.

Met de dispersie- en UV-lakken van Saphira, het huismerk van Heidelberg, bieden wij een uitgebreid pakket aan lakken voor elke toepassing. Uiteraard leveren we ook lakken voor specifieke toepassingen, zoals etiketten en levensmiddelverpakkingen, en speciale lakken voor dubbellak machines. En wat te denken van aparte effecten zoals geurlak en lakken voorzien van pigmenten (iriodin, zilver en goud)? Voor deze gespecialiseerde en andere bijzondere laktoepassingen (zoals UV hologram, UV chip-off en dispersie) leveren wij de lakken van de gerenommeerde fabrikant Weilburger Graphics.

Meer in eigen huis doen, verhoogt uw flexibiliteit én uw toegevoegde waarde. Met het Cito RSP systeem kunt u rillen, stansen, perforeren, snijden en slitten in één productiegang op uw eigen drukpers. Het systeem is toepasbaar op (een laktoren en/of druktoren van) bijna alle moderne drukpersen. Daarmee behoort uitbesteden tot de verleden tijd. Cito RSP biedt tegen lage kosten de volgende voordelen: • In eigen huis rillen, stansen, perforeren, snijden en slitten van drukwerk. • Drukken en stansen in één doorgang op

de pers, dus grote besparing in kosten en capaciteit. • De perforeer-, ril- en snijvormen zijn eenvoudig zelf te maken. Lange wachttijden zijn kortom verleden tijd. • Specifieke stansvormen zijn snel in huis en eenvoudig te combineren met rillen, perforeren, etc. • Gemakkelijk aan te brengen op uw drukpers, dus geen tijdverlies. • Unieke mogelijkheid tot diagonaalverstelling, dus korte insteltijden. • De perfect vlakke uitlegstapel voorkomt problemen in de verdere verwerking.

& 12.1 31

inline rillen, stansen, perforeren, snijden en slitten

Kalenderwedstrijd 2012 winnaars 2012 Er zijn dit jaar 88 kalenders/agenda’s ingestuurd. Daarnaast werkten studenten communicatie creatief van Fontys Hogescholen in Eindhoven dertien ideeën uit. De winnaars in de diverse categorieën zijn:

In het conference center van de High Tech Campus in Eindhoven, zijn in maart onder grote belangstelling de jaarlijkse bekroningen van de Kalenderwedstrijd uitgereikt. “Al preek ik nu voor eigen parochie: kalenders behoren tot het erfgoed van onze branche”, zo stelt juryvoorzitter Mike Silva van Boekbinderij Patist. “Dat moeten we ons als grafische industrie goed realiseren en er ook wat mee doen. Tenslotte voelen we, ook in deze wedstrijd, de hete adem van smartphones, tablets en andere digitale communicatiemiddelen in onze nek. We moeten scherp blijven; scherper dan ooit. En durven te investeren in onze communicatiekracht. Juist nu. De kalender is daar een reële optie voor.”

Wandkalenders: Trichis, De grote Rotterdamse Kunstkalender 2012 Bureaukalenders: Drukkerij Wihabo / De Ridder Communicatie, 2012 over twaalf Agenda’s: Drukkerij Ando, De ‘Big Bang’ in de wereld van de Rasterpunten Eervolle vermelding beeld/illustratie: VandenBroele, Anonymous Hairmonious KVGO-prijs: Zwaan printmedia, Inspiratiekalender duurzame materiaalkeuzes Studentenprijs: de Spaarkalender van het duo Marjolein Haneveer en Roy van de Meulengraaf. Publieksprijs: 823 bezoekers van de Grafische Vakbeurs in Hardenberg stemden op hun favoriet. Andi Druk uit Maastricht-Airport won met de kalender Everyday makes a difference, bedacht door studenten van de Academie voor Beeldende Kunsten in Maastricht.

& 12.1 32

“Terugkijkend op de jurering van deze dertigste editie valt me een aantal dingen op. Tussen het aanbod van dit jaar zaten verrassende inzendingen, al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat de kwaliteit in de breedte er niet beter op wordt de laatste jaren. Dat is nu eenmaal zo. Maar er zijn gelukkig voldoende bedrijven die nog altijd in de communicatiekracht van een kalender of agenda geloven. Die slagen er ieder jaar toch maar weer in om de wedstrijd glans te geven. Opvallend was ook dat álle Belgische inzendingen van hoog niveau waren.”

breed draagvlak

jury

De Kalenderwedstrijd wordt gesponsord door HP, Papyrus, Plantin en Tetterode. Co-sponsors zijn Koninklijke KVGO, Drukkerij Aeroprint, GW, Staal&Duiker Ontwerpers, Evenementenhal Gorinchem/Hardenberg en BB Communicatie. Dit jaar hebben de Artevelde Hogeschool in België en Fontys Hogescholen in Nederland speciale medewerking verleend. Zie ook www.kalenderwedstrijd.nl

De jury bestond, naast juryvoorzitter Mike Silva, uit: Koos Staal van Staal&Duiker Ontwerpers, Martien Ulder van Drukkerij Slinger, Paul Berkvens van Papyrus België, Jurrijn Laan van Nefli, Marga Scholma van Beukers Scholma grafisch ontwerpers, allround grafisch deskundige Jean-Pierre Berth en Tessa Schlüter van het KVGO.

Gelieve uw antwoordkaart te faxen naar +32 (0)2 727 30 12 of +31 (0)36-524 10 50 of uw vraag te stellen via [email protected] of [email protected] Ik wil graag meer weten over de volgende onderwerpen die worden besproken in dit nummer (te specificeren a.u.b.):

Prepress Suprasetter - Lenticular

Supplies Dispersie- en UV-lakken Foilstar Opticolor PlantinShop / Tetterode E-Base (webshop) Saphira lamineerfolie

Press Speedmaster SM 52 Speedmaster XL 75, XL 105 Postpress Autobond Kama Polar



Print & Sign Machines Software Supplies

Print Media Academy – Opleidingen

Services

Prinect Prinect Modules (Prepress – Press – Postpress) Demonstratie Prinect Experience

Anders, namelijk: .............................................................................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................................................................

Uw mening is belangrijk voor ons! Geef ons hier uw suggesties, meningen, opmerkingen: .............................................................................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................................................................





Privé



Zakelijk





Mw.



Dhr.



Naam



Voornaam



Firma



Adres



Postcode + Plaats



Telefoon werk



E-mail

Klantnummer

U kunt Ampersand ontvangen, uw gegevens aanpassen en/of een collega abonneren. Vul dit formulier in en fax het terug naar +32 (0)2 727 30 12 of +31 (0)36-524 10 50 of vraag het magazine aan op www.plantin.be of www.tetterode.nl

& Magazine 12.1 Gedrukt in april 2012 Informatie over producten en ontwikkelingen in de grafische industrie Een periodieke uitgave van Plantin bvba en Tetterode bv / A Staples Company Kareelovenlaan 5 1140 Brussel Telefoon +32 (0)2 727 31 11 Telefax +32 (0)2 727 38 11 E-mail [email protected] www.plantin.be

Je souhaite recevoir le magazine « & » en français. Ik wil “Ampersand” niet meer ontvangen.

Jool-Hulstraat 24, 1327 HA Almere Postbus 22134, 1302 CC Almere Telefoon +31 (0)36-524 10 11 Telefax +31 (0)36-524 10 50 E-mail: [email protected] www.tetterode.nl

Referentienummer (zie envelop): 1

2

1

2

0

0 4



De persoon aan wie uw mailing geadresseerd is, werkt niet meer in onze organisatie. Zijn/haar functie werd overgenomen door:



Mijn adresgegevens zijn niet correct of zijn veranderd. Wilt u ze als volgt aanpassen:

Coördinatie Efrem Neveux Redactie Golem s.a., Michel Oleffe BB Communicatie, Cecile Janssen en Wim Broekman Typografie Hollandse Mediaeval, Heidelberg Antiqua, Heidelberg Gothic

Gelieve de volgende persoon te abonneren:

Fotografie Nicolas van Haaren Omslagfoto www.voltage.nl Foto’s pag. 32 Henny Miltenburg





Privé



Zakelijk





Mw.



Dhr.



Naam



Voornaam



Functie



Firma



Adres



Postcode + Plaats



Telefoon werk



E-mail

Klantnummer

Ontwerp basis Ad hoc Design s.p.r.l., Guy-A. Schockaert en Julie Lay Vormgeving & opmaak www.voltage.nl Vertaling Misty Meadows n.v. Artikelen of delen daarvan mogen worden overgenomen met bronvermelding en na schriftelijke toestemming van de uitgever. E-mail [email protected] of [email protected] Verantwoordelijke uitgever: Maarten Lebbing Marketing Manager Grafische Systemen Kareelovenlaan 5, 1140 Brussel Postbus 22134, 1302 CC Almere Édition française sur demande

Hoe beschermen Plantin en Tetterode uw privé-gegevens? Surf naar onze website (www.plantin.be – www.tetterode.nl) en klik door op de rubriek “Privacy”.

Bezoek regelmatig onze website www.plantin.be en www.tetterode.nl om er het laatste nieuws te ontdekken.

Op drupa 2012 presenteren we een portfolio van oplossingen, gericht op de huidige eisen van de markt. Oplossingen die zeer effectief en efficiënt zijn en bovendien financieel voordelig én milieuvriendelijk. Ontdek de innovatieve producten en diensten van Heidelberg die uw bedrijf sterker zullen maken voor de komende jaren − voor elke markt en voor elk scenario. Ontdek HEI. Wij verheugen ons op uw bezoek. www.drupa.heidelberg.com

Business partner of Heidelberg Telefoon +32 (0)2 727 31 11 • www.plantin.be

Business partner of Heidelberg Telefoon 036-524 10 11 • www.tetterode.nl