Relatiemagazine van 9292

Relatiemagazine van 9292

Samen sterker

Nr.

2

Jaargang 19, april 2013

In dit nummer:

Manifest voor een beter ov Overzicht van de jaarplannen Nu ook ov-reisplanner op Google Maps Voor hoeveel CO2-uitstoot zorgt uw reis?

Tweets Op 9292 kijken hoelaat de RR komt bespaart me veeel wachttijd !

2

Voorwoord Voorwoord

Inhoud Inhoud

Oh lekker handig als je 9292 app zegt dat er een bus rijdt om de vijf minuten en dat dat helemaal niet zo is?

Achtergrond

Feedback

Voorwoord Samen sterk Op 14 maart lanceerde de branche een gezamenlijk manifest onder de naam ‘Samen op reis, OpStap naar een beter OV’. Een mooi maar ook noodzakelijk initiatief waar 9292 graag aan meewerkt! Samenwerking, met verschillende partijen, om het de reiziger zo makkelijk mogelijk te maken, dat spreekt ons erg aan. Alleen dan kun je de reiziger echt een goed alternatief bieden in het ov. 9292 is bij uitstek het resultaat van goede samenwerking. Toen ruim twintig jaar geleden alle vervoersbedrijven de handen ineensloegen om een landelijke informatiedienst te organiseren, hebben ze een geweldige stap gezet. Eigen belangen werden opzijgezet voor het grotere belang: een goed geïnformeerde reiziger. In de tegenwoordige tijd zet deze samenwerking zich voort: 9292 is als Shared Service Center van de vervoersbranche de partij die namens alle vervoerders open data levert. In deze Reiswijzerr besteden we uitgebreid aandacht aan samenwerking. Zo kunt u lezen over ‘Samen op reis’ in een interview met Arriën Kruyt , voortrekker van dit initiatief. Maar we vertellen ook hoe de TU Eindhoven onderzoek verricht met door 9292 geleverde data en over de samenwerking die we gestart zijn met IvDM in het kader van Het Nieuwe Rijden. Samenwerking is ook de rode draad in onze plannen voor 2013. Onze missie ‘Alle mensen

die betrokken zijn bij het ov ontzorgen’ komt juist tot uitdrukking door samen te werken met al onze doelgroepen. In het hart van deze Reiswijzerr kunt u hier alles over lezen. We zijn erg benieuwd wat u van onze plannen vindt en nodigen u van harte uit om met ons mee te denken, zodat we de plannen op de best mogelijke manier kunnen realiseren. We willen graag samen met u werken aan goede reisinformatie en een sterk ov!

t @StefanHulman m [email protected]

Kort nieuws

Tweets Als je de reisadviezen van 9292 volgt, moet je echt net zo hard kunnen rennen als Usain Bolt wil je je aansluiting halen…

Nieuws

Column

Met de 9292 OV-gegevens in Google Maps geïntegreerd wordt Google maps gewoonweg onsterfelijk!

Overzicht

Reportage

Partnership

Colofon Reiswijzer is het relatieblad van 9292. Het verschijnt vier keer per jaar. Dit blad is bestemd voor relaties en personeel van 9292. Artikelen overnemen mag met vermelding van de bron.

Redactie: Stefan Hulman, hoofdredacteur, Atty Visch, Annemieke Bartholomeus Medewerking werd verleend door: Secretariaat 9292 Bianca Duinkerken Bram Munnik Wilma Mansveld (column) Ontwerp & vormgeving: Fabrique [merken, design & interactie]

In dit nummer 4 De sector slaat de handen ineen 7 Klant en reactie 8 9292 InterActie 2013. Laat u inspireren! 9 Fietsen tegen kanker in de Alpe d’HuZes 10 Verbinden door te delen. Kijkje in het jaarplan van 9292 16 Alle dienstregelingen op Google Maps

18 In de bres voor Het Nieuwe Rijden 20 Kort nieuws 21 Column: Reizigers verleiden met ov 22 Modaliteiten, voorkeuren en ruimtelijke ordening in één model

9bgbZeTíX9292 Erik Borst Ton Kastermans Cartoon: Ed Koenders Drukker: Mediacenter Rotterdam Reiswijzer is gedrukt op papier dat het milieu zo min mogelijk belast. 9292 | Reisinformatiegroep bv Catharijnesingel 39 3511 GC Utrecht Postbus 19319 3501 DH UTRECHT t. 088 076 06 00 f. 088 076 06 99 e. [email protected] i. 9292.nl | m.9292.nl | 0900-9292 Abonnementen en adreswijzigingen: secretariaat 9292. Volgende Reiswijzer komt uit in juli 2013. ISSN-nummer: 1572-1582.

EXVg\íVTg\X In het feitenoverzicht bij ‘Reisinformatie in alle windstreken’ uit de vorige Reiswijzer (p.13) – over lokale en regionale overheden en hun ov-beleid - ontbreekt Syntus als vervoerder in de provincie Gelderland. Hoewel Syntus in de begeleidende tekst wel staat vermeld, vinden wij dat uiteraard heel vervelend. Syntus is al vele jaren actief in Gelderland en rijdt op de Veluwe.

3

Tweets Straks ff op 9292 kijken, hoe laat de bus naar rachel gaat vanavond.

4

Voorwoord

Inhoud

De OV site 9292.nl heeft er een nieuwe trouwe bezoeker bij. Moi. Centrum R’dam vanuit hierzo is errug makkelijk zeg. Ideaal.

Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

De sector slaat de handen ineen Het aanbestedingslandschap, veiligheid en geweld, het streven naar zeroemissiebusvervoer, reisinformatie, de ov-chipkaart. Tijdens het Nationaal Congres Openbaar Vervoer in maart kwamen de meest uiteenlopende ov-onderwerpen aan bod. Een hoogtepunt was de overhandiging van het manifest ‘Samen op Reis. OpStap naar een beter OV’ aan secretaris-generaal van Infrastructuur en Milieu Siebe Riedstra. Boordevol concrete plannen om de samenwerking in het openbaar vervoer te verbeteren. En daarmee de dienstverlening aan de reizigers.

Het initiatief voor het manifest kwam van reizigersorganisatie Rover en duurzaamheidsorganisatie Urgenda. Rover-voorzitter Arriën Kruyt: “Na mijn aantreden in 2010 heb ik een rondgang gemaakt langs alle directies van ov-bedrijven. Wat ik opmerkelijk vond, was dat elke organisatie zijn eigen meerjarenplan had maar dat die niet op elkaar waren afgestemd. Het was ieder voor zich. Met alle nadelen voor de reiziger van dien: een tarievenchaos, dienstregelingen die niet op elkaar aansluiten, in- en uitchecken bij elke overstap … Ook in Den Haag trad de sector verdeeld op, en je zag dat dit er mede toe leidde dat het ov het in [Xgcb_\g\X^XfcXX_iX_W`bXfgTîXZZXa tegen wat ik dan maar de ‘asfaltlobby’ noem. Het was hoog tijd voor een betere samenwerking.”

Volmondig ja Kruyt nam zich voor om de samenwerking in de ov-sector te bevorderen en vond al snel een medestander in Urgenda. “Daar bleken ze met soortgelijke ideeën rond te lopen, dus toen hebben we onze krachten gebundeld. We zijn op-

nieuw een rondgang gaan maken langs vervoersbedrijven, overheden, 9292 en anderen om te kijken of ze iets voor ons initiatief voelden. Iedereen zei meteen en volmondig ja. De behoefte aan betere samenwerking leefde blijkbaar sterk.” Wat volgde was maandenlang intensief overleg tussen alle betrokken partijen in alle mogelijke samenstellingen. Hun plannen mochten niet blijven hangen in goede bedoelingen.

Samenwerken, niet concurreren Het resultaat mag er zijn: er ligt een handzaam manifest waarin de eerste stappen van een omvangrijk uitvoeringsprogramma nauwkeurig staan omschreven. Het gaat om elf pilotprojecten en vier initiatieven om de juiste randvoorwaarden te scheppen, inclusief planning. ;XgUX_TaZiTaWXeX\m\ZXeXYíV\XaVlXa duurzaamheid is in alle plannen meegenomen. Kruyts persoonlijke favoriet is de Menukaart tarieven: “Er zijn wel tweehonderd tarievensystemen in Nederland, volstrekt onoverzichtelijk voor reizigers. Dat vervoerders nu werken aan een gezamenlijk, landelijk samenhangend

“Elke organisatie had zijn eigen meerjarenplan, maar die waren niet op elkaar afgestemd.”

Agenda 20 juni in Utrecht: het Nationaal Congres Digitale Toegankelijkheid. Vol praktische workshops en keynotes van nationale en internationale sprekers. Kijk op ncdt.nl.

Nieuws

Column

Overzicht

Reportage Reportage

Partnership

5

Tweets Mooi, volgens de @Elsevier van deze week behoort de @9292 app tot de beste 77 apps voor mobiel en tablet

BI `TZTm\aX-W\g]TTe^b`g,%,%`XgíXgf\aebhgXc_TaaXe! =X^hagmX_Y\afgX__XabY]XZX`\WWX_W_TaZmTT`bYfaX_íXgfg

6

Voorwoord

Inhoud

Een greep uit de pilotprojecten van ‘Samen op reis’ Netwerkoptimalisatie In Friesland, Groningen en Drenthe stemmen vervoerders hun dienstregelingen beter op elkaar af.

Achtergrond

Feedback Feedback

Kort nieuws

aanbod van producten en tarieven, is een doorbraak. Maar het grootste succes is dat de sector nu afspraken heeft gemaakt om samen te werken in plaats van te VbaVheeXeXa!Bb^U\]XiXaghX_XVbaî\VgXa – en die zullen er ongetwijfeld zijn – hebben alle partijen toegezegd dat ze dan handelen in het belang van de reiziger. Dat moet centraal staan.”

Van deur tot deur 5XgXeX¹íefg`\_X"_Tfg`\_Xº ibbe zieningen in Rotterdam en de landelijke gebieden. Denk aan collectief vervoer zoals deelscooters, íXgfXa gTk\ºfXaj\]^UhffXa! Reisinformatie ANWB, NS en 9292 werken samen om de P+R-terreinen beter te ontsluiten, bijvoorbeeld door de kwaliteit van de informatie via apps en websites te verbeteren. Veiligheid Vervoerders, concessieverleners en Rover ontwikkelen een programma van eisen waaraan overstappunten moeten voldoen. Sociale veiligheid is hier een vast onderdeel van.

Verder op de ingeslagen weg Staatssecretaris Wilma Mansveld moest op het laatste moment verstek laten gaan voor de inontvangstneming van het manifest tijdens het Nationaal Congres Openbaar Vervoer, maar vond in Siebe Riedstra een waardige vervanger. “De inhoud van het manifest was bij het ministerie bekend”, zegt Kruyt. “Infrastructuur en Milieu heeft er zelfs voluit aan meegewerkt en staat er volledig achter. Ik verwacht dan ook dat we verder kunnen op de ingeslagen weg en dat de eerste initiatieven goed van de grond komen. Gelukkig is het een programma en geen project: we kunnen de plannen dus ieder moment aanpassen wanneer nieuwe ontwikkelingen en inzichten daarom vragen.”

Tweets je bent pas een echte student als je goed weet te anticiperen op storingen in het ov / of je hebt 9292ov

Nieuws

Column

Waarom moet ik volgens @9292 / Google Transit via Tilburg en een hele hoop bussen van Amsterdam naar Brussel?

Overzicht

Reportage Reportage

Partnership

Klant en reactie ¹
Beller “Klopt het dat u reisadvies geeft van deur tot deur?” Reisadviseur “Jazeker.” Beller “Mooi, dan wil ik graag morgenochtend om 10 uur opgehaald worden.”

Beller “Mijn chipkaart werkt niet.” Adviseur “Is hij kapot?” Beller “Ik heb er een stukje afgeknipt, want hij paste niet in mijn portemonnee en nu doet hij het niet meer.”

Op Koninginnedag “Denkt u dat het vandaag druk is in de trein?” Als reactie op een nogal complex reisadvies “Dankuwel, ik kon deze reis al niet vinden in het telefoonboek.” Zomaar een vraag “Mag ik mijn pony en mijn paard mee in de bus nemen?” Tientallen keren “Hoe werkt die chipkip?” Bij een stremming “Is lijn 9 geamputeerd?” Verkeerd verbonden? “Ik wil graag een wasbare incontinentieslip bestellen.”

>bYíXg\]W Een mevrouw belt omdat ze bezoek verwacht en zich afvraagt of er onderweg iets gebeurd kan zijn. De reisadviseur ziet dat er inderdaad vertraging is op het traject en meldt dat. Waarop de mevrouw vraagt: ·@TTeWXa^ghWTg\^ah^bYíX^TamXggXaXa mijn tompoezen klaarmaken? U weet wel, uit zo’n pak.”

Kind vermist opgehaald van de kinderopvang en stond nog even na te praten met de crècheleidster. Toen ze opkeek, was haar kind verdwenen. Ze vermoedde dat hij misschien op de tram voor de deur van de opvang gestapt was die ze samen met hem altijd naar huis nam. Daar word je wel bezorgd van, van zo’n telefoontje. De dienstdoende reisadviseur heeft direct de centrale verkeersleiding gebeld. Het jongetje bleek inderdaad op de tram te zitten. De chauffeur vond het ook al raar dat er zo’n klein kind alleen op pad was, dus die had hem meteen bij zich genomen en een melding gemaakt. Toen dit allemaal met een sisser afgelopen was, kon iedereen er wel weer om lachen.

7

Tweets Graag tijden buslijn 11 halte Sportpark Risdam aanpassen. Is uurdienst geworden met tijd --.59 uur. --.31 uur is vervallen.

8

Voorwoord

Inhoud

@xxx, via @9292 krijg je het beste reisadvies. Succes en alvast een goede reis!

Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

9292 InterActie 2013 Laat u inspireren! Op 20 juni 2013 vindt de derde 9292 Interactie plaats, een dag voor alle relaties van 9292. Dit jaar staat Interactie in het teken van inspiratie. Daar hoort uiteraard een inspirerende locatie bij. Daarom komen we samen in het Geldmuseum in Utrecht, in het schitterende gebouw waar al meer dan honderd jaar alle Nederlandse munten worden geslagen.

Oud wielerkampioen Maarten Ducrot ziet duidelijk parallellen tussen de krachten in een peloton en die in de ov-wereld. Tijdens de relatiedag van 9292 in 2012 inspireerde hij concurrenten tot samenwerken.

Inspireren en geïnspireerd worden. Daar gaat het om tijdens deze bijeenkomst. Want 9292 Interactie staat voor samenwerken, voor kennis delen en wederzijdse inbreng. 9292 biedt daar graag een platform voor. Daarom werken we aan een programma waarbij alle aanwezigen elkaar inspireren.

Denk mee Via een speciale pagina op 9292.nl en LinkedIn houden we u op de hoogte van de inhoud van het programma. We vinden het leuk als u vast met ons mee-

denkt, zodat we de dag optimaal kunnen organiseren.

Aanmelden Aanmelden voor 9292 Interactie 2013 kan natuurlijk ook. Ga daarvoor naar www.9292.nl/9292-interactie-2013 en meld u online aan.

Noteer in uw agenda 20 juni 2013 9.30-18.00 uur Geldmuseum in Utrecht

Tips Adverteer op de website van 9292. Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem contact op via [email protected].

Nieuws Nieuws

Column

Tot 26 mei voordelig naar de Keukenhof met de Keukenhof Express. Kijk voor meer informatie op keukenhof.nl.

Overzicht

Fietsen tegen kanker in de Alpe d’HuZes

Reportage

Partnership

Steun het 9292-team Wilt u het 9292-team ook steunen? Dat kan. Neem daarvoor contact op met Bram Munnik of Peter Coen Koppert via 088 0760600. Of ga naar de speciale pagina van ons gXT`bcWX4_cXWº;hMXf f\gX- deelnemers.opgevenisgeenoptie.nl/ teams/team-9292/team.aspx. In de Reiswijzer die komend najaar verschijnt, doen we verslag van de resultaten van dit team.

Tijdens de zevende Alpe d’HuZes in juni trappen weer duizenden íXgfXefZX_WU\]X_^TTe\aWXfge\]WgXZXa^Ta^Xe!BaWXeT_W\X sportievelingen bevindt zich dit jaar ook een 9292-team. Captains Bram Munnik en Peter Coen Koppert zijn al intensief in training. Niet alleen fysiek, om zo vaak mogelijk de beruchte Alpe d’Huez te kunnen bedwingen, maar ook om sponsors te werven. 9292 steunt dit sympathieke doel graag. Daarom is in januari alvast een hele berg kerstgeschenken onder de hamer gebracht en geveild onder de medewerkers. Gelegenheidsveilingmeester Hulman bracht met veel enthousiasme îXffXaj\]aUbX^XafcX__Xg]XfXamX_Yf XXai_\XZXeTTaWX`Ta!8ejXeWî\a^ geboden, in de zaal maar ook door een telefonische bieder. De strijd liep af en toe hoog op, wat een positief effect had op de opbrengst. In totaal leverde deze actie het mooie startbedrag van € 667,- op. Afspraak binnen 9292 is nu dat iedereen die een relatiegeschenk ontvangt, dat ook doneert aan Alpe d’Huzes.

V.l.n.r. Peter Coen Koppert, Edward Raphaël, Stefan Hulman, Bram Munnik.

9

Tweets Als 9292 zegt dat er geen reisopties zijn weet je dat het mis is.

10

Voorwoord

Inhoud

#FF #FollowFriday volg @NS_online @OV_verstoringen @9292 en @Connexxion om zeker te weten dat je nog thuis komt.

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Verbinden door te delen Kijkje in het jaarplan van 9292 Onder de titel ‘Verbinden door te delen’ presenteert 9292 zijn jaarplan 2013. Verbinden, omdat dat is wat 9292 doet: door dienstregelingen met elkaar te verbinden, maar ook door partijen en ideeën bij elkaar te brengen. Delen, omdat wij denken dat je met zijn allen sterker staat als je kennis en informatie met elkaar deelt. Een overzicht van de programmapunten.

Tweets Zojuist symbolisch de apps van NS en 9292ov van de ipad verwijderd. Het was mooi, maar nu moeten we verder#Nieuweauto #PaarseParel

Nieuws

Column

I love the @9292 app for travel in Rotterdam. It’s this simple...

Overzicht

Reportage

Partnership

Kernwaarden Verbinden door delen: 9292 kan deze rol als geen ander vervullen. Enerzijds door alle reizigers in lijn met hun informatiebehoeften te helpen bij het reizen in het ov. Anderzijds door vervoerders en overheden te ondersteunen bij het uitvoeren van hun verantwoordelijkheden binnen dit domein. De waarden die we daarbij hanteren zijn: Toegankelijk begrijpelijk, bereikbaar, aanspreekbaar, open tegemoetkomend

Vorig jaar hebben we met het jaarplan 2012 - getiteld ‘Brand new day’ - een heleboel nieuwe ontwikkelingen in gang gezet. De basis is gelegd en we bouwen nu verder. De missie van 9292 is en blijft daarbij: alle mensen die betrokken zijn bij het ov werk uit handen nemen. Daarom hebben wij ons jaarplan op vier hoofddoelgroepen ingericht. Want we doen het niet voor onszelf. De reiziger wil op een eenvoudige en overzichtelijke manier zijn reisadvies krijgen. Vervoerders, overheden en afnemers willen minder energie, tijd en geld kwijt zijn aan de verwerking van data. Het zijn allemaal zorgen die moeten worden weggenomen. 9292 wil de partij zijn die die rol op zich neemt.

drie maanden een miljoen downloads. Cijfers waar we blij mee zijn; hoe meer en hoe beter de reisinformatie, hoe minder onzekerheid en des te groter de toegankelijkheid van het openbaar vervoer.

Open data Natuurlijk horen in het rijtje van partijen die 9292 wil ontzorgen, ook de afnemers van open data. De vervoerders hebben ervoor gekozen om de uitgifte van data uit te besteden aan 9292. Dit doen we graag. Via de website 9292opendata.org kunnen belangstellenden ruwe ov-data afnemen. We hopen dat met deze data mooie nieuwe toepassingen worden ontwikkeld.

Wegnemen van onzekerheid Reisinformatie komt eigenlijk neer op het terugdringen van onzekerheid. Het gedrag van reizigers wordt bepaald door de mate van hun (on)zekerheid op dat moment. Psychologisch gezien is het cruciaal om zelf te kunnen kiezen uit een aantal mogelijkheden, om een gevoel van zekerheid (terug) te krijgen. Consumenten willen zelf de regie over hun reis voeren. Dat kan nu ook via onze apps. In 2012 groeide het aantal reisadviezen van 155 naar 458 miljoen, vooral dankzij de nieuwe, verbeterde apps die 9292 introduceerde. Deze registreerden binnen

Aan de slag voor de reiziger De reiziger heeft met 9292 één vanzelfsprekend adres waar hij alle informatie over zijn ov-reis kan opvragen. Of het nu reisadviezen zijn, de opbouw van tarieven, het goedkoopste abonnement, de vindbaarheid van de klantenservices van alle ov-bedrijven, de haltes die bij een lijn horen, de haltes in de buurt van een ziekenhuis, het is te vinden via 9292. De komende jaren gaan we voor de reiziger

Proactief vernieuwend, vooruitkijkend, initiërend Verbindend dialoog, samenwerken, belangen behartigen Betrokken geïnteresseerd, maatwerk, toegevoegde waarde, details. De randvoorwaarden daarvoor kenmerken ons al jaren: betrouwbaar, deskundig, eenvoudig.

11

Tweets Omdat je het nu eenmaal niet iedereen naar de zin kunt maken heeft de ns voor 0900-9292 een voor iedereen ondraaglijk wachtmuziekje gekozen

12

Voorwoord

Achtergrond Achtergrond

Inhoud

verder met de volgende ontwikkelingen: l tariefadviezen, van algemeen naar speV\íX^XacXefbba_\]^eX_XiTagXe. l pagina’s van een locatie of evenement, waarop ov- haltes in de buurt te zien zijn zodat de locatie of het evenement m\V[bb^i\T[Xgbi^Tacebí_XeXa!8aWX reiziger ook informatie kan inwinnen over het ov via 9292; l pagina’s per halte waar de reiziger zelf ook (mobiel) feedback kan geven op de halte en waarop hij direct kan volgen wat er met zijn feedback gebeurt; l reisadvies dat (meer) rekening houdt met halte- en voertuigtoegankelijkheid. Deze informatie moet echt actueel zijn (geen kapotte lift!); l reiziger informeert reiziger; l telefonieservice voor speciale doelgroepen; l een groter bereik bij calamiteiten (individueel en/of collectief);

Waar staat 9292 bij 9292ov.nl eigenlijk voor? #dtv

l

achtergrondinformatie en meer informatie waardoor het ov nog toegankelijker wordt (bijvoorbeeld door alle voetveren van Nederland toe te voegen).

Al bereikt in 2012: l pagina’s per halte zijn in de eerste fase gereed. Naast de vanzelfsprekende haltetoegankelijkheid is er ook ruimte voor informatie over andere voorzieningen. Dit is in het bijzonder van belang voor [T_gXf\a[XgfgeXX^iXeibXeíXgfXafgT_lingen, verlichting etc.). Er komt een aparte zoekfunctie, ook op de website, voor reizigersfeedback en de afhandeling daarvan. De apps voor iPhone en Android hebben hiervoor al een aparte pagina, die we nu interactief gaan maken. De app voor Windows Phone werd als eerste gelanceerd en heeft nog niet alle functionaliteiten, maar hier werken we aan;

Feedback

l

l

l

Kort nieuws

de pagina’s voor locaties en evenementen zijn al ontworpen; de tarievenapplicatie is geschikt gemaakt om adviezen te verstrekken over abonnementen; de MCC-applicatie en telefonie zijn volledig vernieuwd.

Toegevoegde waarde voor vervoerders Voor de vervoerders bieden we aantoonbare toegevoegde waarde doordat we algemene functies op één plek uitvoeren en innovatie centraal oppakken. 9292 garandeert een algemene voorziening die voor alle vervoerders gelijkelijk toegankelijk is. Dit staat ook in de basis-SLA (service level

Tweets

Tip

Ervaring dat je altijd de site van vervoerder moet geloven. 9292 heeft vaak fouten.

Kom 20 juni naar 9292 InterActie 2013, de relatiedag van 9292. Meer informatie op p. 8.

Nieuws

Column

agreement) die de vervoerder met 9292 sluit. 9292 rapporteert aan de vervoerders over de kwaliteit van de dienstverlening. In 2013 werken we eerst als proef volgens de SLA. Aan het einde van het jaar wordt deze manier van werken geëvalueerd en op grond van de bevindingen maken we vervolgafspraken met vervoerders voor 2014. Een andere belangrijke functie van 9292 is dat we namens de vervoerders open en andere ov-data leveren aan iedereen die erom vraagt. Dit verlaagt de gezamenlijke kosten. Ook op deze terreinen zijn we in 2013 volop in beweging: l voor actuele informatie hebben we nu koppelingen met storingen en geplande wijzigingen gelegd per reisadvies, al blijkt in de praktijk de kwaliteit en de j\]mXiTaWXía\ƒeXaiTaWX\a^b`XaWX data soms onvoldoende en moeten we

Overzicht

l

l

l

regelmatig achteraf nog ingrijpen; bij gewijzigde dienstregelingen nemen we nu de ritten die wegvallen uit onze planners. Een groot succes: op de dagen dat we de planners hadden aangepast vanwege het winterweer, was het aantal bezoekers tegen de 5 miljoen op één dag; we hebben samenwerkingsverbanden ibbeíXgfc_TaaXefXaThgbc_TaaXef onderzocht; we zetten onderzoek op naar een nieuwe opzet van ons datamodel, om meer en betere gegevens te kunnen tonen.

Al bereikt in 2012: In het afgelopen jaar is de reisinformatievoorzieningsfunctie in sterke mate verbeterd: l er zijn in totaal 458 miljoen reisadviezen verstrekt (tegen 155 in 2011); l de mobiele apps zijn in de eerste drie

Reportage

Partnership

De basis is gelegd en we bouwen nu verder. De missie van 9292 is en blijft daarbij: alle mensen die betrokken zijn bij het ov, werk uit handen nemen.

13

14

Tweets

Agenda

@9292 rijden de bussen vanmiddag in drachten, of alleen vanochtend

26- 30 mei in Genève: UITP World Congress and Mobility & City Transport Exhibition. Thema: i-MOVE 2.0, the business model for tomorrow? Kijk op uitp.org

Voorwoord

l

l

l

l

l

l

Inhoud

maanden na de introductie op 2 september al 1 miljoen keer gedownload; we hebben nu een tweede datacenter als backup zodat uitval praktisch niet kan voorkomen; we verzamelen voor alle vervoerders de data en verspreiden ze aan alle afnemers via 9292opendata.org; we leveren op grond van de geïntegreerde informatie GTFS (General Transit 9XXWFcXV\íVTg\baTTa:bbZ_X!;\Xee door hoeven geen extra kosten gemaakt te worden om deze functionaliteit apart te laten ontwikkelen; we hebben een conversie van verschillende formaten naar Bison ontwikkeld; de vervoerders kunnen gratis gebruikmaken van de API-reisadviezen voor hun reizigers; Er is een speciale servicedesk opgezet als aanspreekpunt voor alle vervoerders.

Achtergrond Achtergrond

Overheden: Beter Benutten door informatie Met het programma Beter Benutten hebben de overheden een doelmatig gebruik van onze landelijke infrastructuur voor ogen. Als meer mensen in de grote steden kiezen voor het ov in plaats van de auto, helpt dat bijvoorbeeld de uitstoot van 6B%Xaí]afgbYgXehZWe\aZXa!8XaTaWXe belangrijk punt is dat de minder dichtbevolkte gebieden ontsloten blijven. Informatie is hierbij een sleutelterm. Een goed geïnformeerde reiziger kiest eerder voor het ov. Daarin speelt 9292 een centrale rol met een bereik van minimaal een miljoen reizigers per dag. Als shared service center voor de vervoerders kan 9292 bijdragen aan het verlagen van de

Feedback

Kort nieuws

kosten in het ov. Wat samen kan zonder de concurrentiekracht te verminderen, moeten we samen doen. In 2013 gaat 9292: l íXgfg\]WXaXaCE c_X^^XabcaX`Xa\a de planners, te beginnen in Rotterdam CEXaHgeXV[gíXgf. l interactieve haltepagina’s bouwen en opleveren; l speciale pagina’s voor de overheden bcmXggXabaWXeTaWXeXibbegTe\XíaYbee matie). Al bereikt in 2012: l alle verplichte opendataleveranties zijn gedaan en voor heel Nederland is GTFS gerealiseerd; l jX[XUUXafcXV\íX^XWTgTZX_XiXeW voor onderzoek (hogescholen en universiteiten); l we hebben kennis en API’s geleverd aan

Tweets Prachtige levensvraag op de site van 9292 … ‘Waar wil je heen?’

Nieuws

Column

Zonet op site van De Lijn een route gepland naar #phpbenelux - snap niet dat Belgen dit nog accepteren in 2013, zie 9292.nl hoe het ook kan

Overzicht

Reportage

Partnership

In 2012 groeide het aantal reisadviezen van 155 naar 458 miljoen, vooral dankzij de nieuwe, verbeterde apps die 9292 introduceerde. projecten in Assen (Sensor City), Eindhoven en Maastricht.

De afnemers We onderscheiden een aantal subgroepen in onze afnemers, te weten afnemers van: l online reisadviezen; l producten gebaseerd op reisadviezen; l vertrektijden per locatie/halte/evenement; l geaggregeerde data; l open data.

De eerste vier helpen we om makkelijker toegang tot het openbaar vervoer te krijgen. De laatste categorie gebruikt de data om nieuwe applicaties te ontwikkelen die hetzelfde doel hebben: het vergroten iTa[XgZXUeh\^iTa[Xgbi!ITT^fcXV\íX^ voor een speciale doelgroep waar deze ontwikkelaars veel kennis van hebben. Wij stellen deze producten ter beschikking en zullen in de toekomst bezien waar we strategische allianties aangaan om nog meer afnemers te bedienen. In 2013 zullen we de producten vernieuwen en gaan we bijvoorbeeld het online reisadvies via een locatiepagina aanbieden. De

developers community die aan de slag gaat met open data, bieden we een platform om informatie uit te wisselen. Onze opendatasite wordt in 2013 drastisch vernieuwd. Zo gaan we: l de defecten in de data op de site laten zien, inclusief de daarop ondernomen acties; l zorgen dat bezoekers fouten kunnen melden van fouten op de site die voor iedereen zichtbaar zijn; l op de site rapporteren in hoeverre wordt voldaan aan de service level agreements.

15

Tweets Die mensen van 9292.nl maken zomaar om-routes, wat een reisadvies zeg -_-

16

Voorwoord

Inhoud

Vreemd. Moest volgens #9292ov overstappen in Den Bosch, blijkt dat ineens Oeteldonk te zijn. Heb ik iets gemist? (25 januari)

Achtergrond

Feedback

Alle dienstregelingen op Google Maps Informatie delen kan tot spectaculaire nieuwe toepassingen leiden. Dat bewijst de samenwerking tussen Google en 9292. Daardoor zijn nu alle ov-routes binnen Nederland ook te plannen via Google Maps. “Een mooi voorbeeld van hoe we het openbaar vervoer aantrekkelijker kunnen maken door gegevens beschikbaar te stellen aan andere partijen”, aldus 9292-directeur Stefan Hulman.

Kort nieuws

Tweets yehesss! handig en eindelijk! 9292 OV-gegevens volledig in Google Maps

Nieuws

Column

En zo peuzelt Google alle informatie lekker op: Alle gegevens van 9292 in Google Maps verwerkt

Overzicht

Reportage

Partnership Partnership

Op de kaart l

l

40.000

Ruim haltes en stationsplatforms

2200 unieke routes verzorgd 18 ov-bedrijven

door

Ook Google ziet de uitbreiding van Google Maps met de reisinformatie van 9292 een mooie mijlpaal. Thijs van As, productmanager Google Transit: “We streven ernaar onze kaarten van zo compleet en accuraat mogelijke informatie te voorzien. Daarin is openbaar vervoer een belangrijk element, zeker in een land als Nederland waar dagelijks miljoenen mensen met het openbaar vervoer reizen. Tot voor kort hadden we alleen de informatie van NS, Connexxion en GVB, maar door de samenwerking met 9292 kunnen gebruikers van Google Maps nu route-informatie van bijna alle bussen, trams, treinen en metro’s in het hele land opvragen.”

Bewaking kwaliteit Achter de schermen werkten Google en 9292 maandenlang intensief samen om de ov-gegevens goed met de kaartensite te integreren. Van As: “Voor ons is het cruciaal dat de kwaliteit van de kaarten én alle aanvullende informatie hoog is. We hebben uitgebreide processen om die kwaliteit te bewaken. Dat betekende in dit geval bijvoorbeeld dat haltetijden, locaties van stations en de weergave van routes op de kaarten heel precies moesten zijn. En het gaat hier om meer dan 40.000 haltes en

stationsplatforms en 2200 unieke routes die verzorgd worden door achttien ovbedrijven. Om dat technisch allemaal goed in beeld te krijgen, was een hele toer. Maar het resultaat mag er zijn.”

Handige functies De nieuwe applicatie van Google Maps werkt op pc’s, laptops, tablets én smartphones en is dus – net als 9292 zelf - altijd en overal te raadplegen. Van As: “We verwachten dat gebruik van het ov hierdoor nog laagdrempeliger wordt. Bijvoorbeeld voor buitenlandse toeristen, die Google Maps al kennen. Het gebruiksgemak van onze applicatie is groot: je hoeft bijvoorbeeld als gebruiker niet het exacte adres in te tikken, maar hebt vaak al genoeg aan de naam van een restaurant of bedrijf waar je naartoe wilt. De kans dat Google het adres dan voor je aanvult, is groot. Wat ook heel handig is, is dat je op een halte-icoon op de kaart kunt klikken en dat dan meteen de eerstvolgende vertrektijden zichtbaar worden.”

De reiziger wordt er beter van De komende tijd werken Google en 9292 samen aan verdere verbeteringen. Zo worden onvolkomenheden opgelost en

Achter de schermen werkten Google en 9292 maandenlang intensief samen om de ov-gegevens goed met de kaartensite te integreren. de veerdiensten toegevoegd. En Google U_\]YgaTghhe_\]^cebígXeXaiTaiXeUXgX ringen die 9292 zelf in zijn data aanbrengt. Wordt Google Maps op deze manier geen geduchte concurrent van 9292? Stefan Hulman vreest niet voor de positie van 9292: “Ik denk dat we er sterker van worden. Ook wij leren van deze nieuwe vormen van samenwerking. Daar wordt de reiziger uiteindelijk beter van, en daar is het allemaal om begonnen.”

17

18

Tip

Agenda

Download de nieuwe 9292 app voor al uw reisinformatie in het ov.

26 april 2013: ROCOV Symposium over 15 jaar consumenteninspraak. Kijk op rocovgelderland.nl voor meer informatie.

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

In de bres voor Het Nieuwe Rijden Stel, u gaat met de bus naar station Deventer, pakt vervolgens de trein naar Amsterdam, en reist dan verder met de tram naar het Rijksmuseum. Wat draagt u dan met deze reis bij aan de totale CO2-uitstoot? En hoeveel zou dat zijn als u dezelfde rit met de auto zou maken? 9292 ontwikkelt in het kader van Het Nieuwe Rijden een handige online tool die het verschil in één oogopslag inzichtelijk maakt. Een overeenkomst hiervoor is onlangs getekend met het Instituut voor Duurzame Mobiliteit (IvDM).

Het Nieuwe Rijden loopt al sinds 2000, de eerste tien jaar onder de vlag van de overheid. In 2010 besloot het Ministerie van Infrastructuur en Milieu het programma over te dragen aan de markt. IvDM rolde als beste partij uit een

aanbestedingsprocedure. “Het Nieuwe Rijden sloot prima aan bij onze rol”, vertelt Albert Lusseveld. “Wij zijn in 2008 opgericht door BOVAG en RAI Vereniging, als loket waar professionals zoals transporteurs en autobedrijven terecht-

konden met vragen over verduurzaming. Duurzaamheid geldt namelijk als steeds belangrijker argument voor mensen om wel of geen zaken te doen met een dienstverlener of leverancier. Dat stelt de vervoersbranche voor nieuwe vraagstukken, bijvoorbeeld over innovatie en ondernemerschap.”

Eén megaton in vier jaar Nu IvDM Het Nieuwe Rijden uitvoert namens de overheid, heeft het programma iets andere contouren gekregen. “Veel mensen kenden Het Nieuwe Rijden van de Postbus 51-spotjes, met rijstijltips die vooral gericht waren op consumenten. Wij hebben, ook omdat er voor dat soort massamediacampagnes geen budget meer is, het accent verlegd naar businessto-businessprojecten; we zijn voortdurend op zoek naar sterke partners om het programma handen en voeten te geven. Daarbij is de essentie gelijk gebleven: brandstofbesparing en milieubesparing in Nederland. Concreet willen wij een CO2-reductie realiseren van minimaal één megaton in vier jaar.” In de visie van IvDM is Het Nieuwe Rijden méér dan in zuinigere auto’s rijden en anders omgaan met

Tweets 9292.nl wilde dat ik via Schiphol of Utrecht naar Tilburg zou reizen voor Willem II - Feyenoord. Ik was het daar niet mee eens.

Nieuws

Column

Na #NS gaan nu ook #HetNieuweRijden en #9292 de CO2uitstoot van reizen weergeven in hun kanalen

Overzicht

Reportage

Partnership Partnership

Klinkende cijfers l

l

l

l

l

l

In Nederland worden per jaar 115 miljard autokilometers afgelegd. Een gemiddelde auto stoot per ^\_b`XgXembºa$(#ZeT`6B%h\g! Dat is ongeveer het gewicht van een banaan. Per jaar stoot een gemiddelde auto 2.250 kilo CO2 uit. JXZXUeh\^Xa]TTe_\]^f`Xgmºa allen 5,6 miljard liter benzine, 7,6 miljard liter diesel en 624 miljoen liter LPG. Een besparing van 10% komt neer op een CO2-reductie van 1,9 megaton per jaar. Een gemiddelde ov-kilometer – trein, bus, tram en metro – zorgt voor 50 gram CO2-uitstoot, een derde van een autokilometer.

de pedalen. “Het is ook: slimmer reizen. Een dag thuiswerken, de spits mijden, samen reizen, of voor het openbaar vervoer kiezen. Als mensen dat vaker doen, levert het een forse brandstofbesparing op. Daarom zijn we ook blij met het initiatief van 9292, een van de zestien projecten die we momenteel ondersteunen. Als je straks bij je reisadvies meteen onder ogen krijgt wat je met het ov aan CO2-uitstoot bespaart ten opzichte van diezelfde reis in de auto, denk je misschien de volgende keer twee keer na voordat je in de auto stapt. Op die manier denken we dat dit nieuwe instrument een aanzienlijke bijdrage kan leveren aan onze doelstellingen.”

Groot potentieel Het animo onder autorijders om te besparen op hun brandstofverbruik neemt in elk geval toe. Lusseveld: “We zien dat

“Een dag thuiswerken, de spits mijden, samen reizen, of voor het openbaar vervoer kiezen. Als mensen dat vaker doen, levert het een forse brandstofbesparing op.” bijvoorbeeld aan de rijstijlcompetities die wij ook ondersteunen. In het begin verliepen die nogal stroperig, mensen deden er lacherig over. Maar inmiddels is het enthousiasme toegenomen en gaan automobilisten steeds meer hun eigen scores bijhouden. Uit proeven met mobiliteitsbudgetten blijkt ook dat het autogebruik daarmee afneemt. Dat er vaker wordt gekozen voor alternatieven die minder belastend zijn voor het milieu. Duurzame mobiliteit is hot.” In dat licht is ook het potentieel van het initiatief van 9292 groot: van de miljoenen mensen die per maand een reisadvies opvragen bij 9292, heeft 37,1% op dat moment ook een auto ter beschikking. Zeker voor de groep die kan kiezen, is het interessant om de gevolgen te zien. Als daardoor één procent zijn gedrag laat beïnvloeden ten gunste van het openbaar vervoer, loopt

de milieuwinst meteen hoog op. Stefan Hulman, directeur 9292: “Ons initiatief past in ons innovatiebeleid en draagt bij aan de bewustwording. Wij bieden de reiziger een advies dat het best bij hem of haar past. Goede informatie over de CO2-uitstoot van de verschillende mogelijkheden hoort daarbij. Die kan mensen helpen de ‘mobiliteitsknop’ om te draaien. Het is de bedoeling dat de CO2-indicator van 9292 nog dit jaar wordt gelanceerd.”

19

Tweets Nog nooit zo’n leuke Blitsles gehad! een reis plannen binnen Nederland met #ns en #9292 en plaatsnamen op alfabetische volgorde zetten.

20

Voorwoord

Inhoud

de resiapp 9292 zodat ik altijd op tijd op mijn afspraken ben, plant van deur tot deur

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws nieuws Kort

9292-apps genomineerd

Reisadviezen verdriedubbeld

Heineken Music Hall

De 9292-apps en Mijn 9292 zijn genomineerd voor een Dutch Interactive Award, in de categorie Online Services. Fabrique en Q42, verantwoordelijk voor ontwerp en realisatie, hebben de case ingezonden. Volgens de casebeschrijving zijn de apps van 9292 en Mijn 9292 hét voorbeeld van succesvolle interactieve informatievoorziening. Dagelijks worden miljoenen reisadviezen via deze kanalen opgevraagd, en daarmee vervullen ze een cruciale rol voor reizend Nederland. Tonny Wildvank, Manager Operations bij 9292: “Het gebruik van de site en apps groeit nog steeds. Daaruit blijkt wel hoezeer men het waardeert dat een complex product zo simpel kan worden neergezet.” Op 16 mei wordt bekendgemaakt of 9292 met de felbegeerde award naar huis gaat.

In 2012 heeft 9292, via alle verschillende kanalen, een recordaantal reisadviezen afgegeven: 458 miljoen. Dat is bijna drie keer zo veel als een jaar eerder, toen er met 155 miljoen reisadviezen ook al een record werd gevestigd. De gigantische groei is mede te danken aan de vernieuwde website en de enorme populariteit van de 9292-apps voor Windows Phone, iPhone en Android. De waardering van klanten voor de dienstverlening van 9292 steeg in 2012 van 7,3 naar 7,7. De vernieuwde website kreeg zelfs een 7,8.

De digitale bewegwijzering in de Heineken Music Hall is bekroond met de prestigieuze Digital Signage Award. Daarmee gaat dé internationale prijs voor de beste, creatiefste en meest opvallende projecten op het gebied van digitale schermen naar TIC Narrowcasting. Dit is het toonaangevende bedrijf dat in de Heineken Music Hall de ruim 20 schermen bedient die onder meer informatie geven over evenementen en vertrektijden van [XgbcXaUTTeiXeibXeaTTîbbciTa concerten. Deze geweldige service voor de bezoekers van de Heineken Music Hall is mede te danken aan 9292, waarvan TIC Narrowcasting de ov-gegevens afneemt.

Ook voor ov-reizigers met een BlackBerry 10 is er nu een 9292-app beschikbaar. Deze werd begin april gelanceerd.

Vrouwelijke reizigers krijgen workshop bij Connexxion

In het kader van de Internationale Vrouwendag op 8 maart konden vrouwelijke reizigers van Connexxion kans maken op een bijzondere workshop. Van de honderden gegadigden die zich via de website hebben aangemeld, zijn er tien uitverkoren. Zij krijgen op 26 april een kijkje achter de schermen van het vervoersbedrijf en kunnen die dag onder andere een bus besturen. Op deze manier wil Connexxion laten zien hoe veelzijdig het bedrijf is en dat de organisatie vrouwen op de meest uiteenlopende plekken heeft zitten. Vrouwen zijn er bijvoorbeeld goed vertegenwoordigd onder kantoormedewerkers, managers, taxi- en buschauffeurs, ambulancemedewerkers en planners. (Bron: connexxion.nl)

Tweets De New Yorkse 9292ov variant laat behalve de route ook zien hoeveel calorieën je tijdens die route verbrandt en CO2 uitstoot je bespaart.

Nieuws

Column Column

Overzicht

Het werkt!! @9292 Bijna Carnaval! Plan je reis op 9292 en gebruik alternatieve namen zoals Lampengat en Mestreech

Reportage

Reizigers verleiden met ov 8XaUXgebhjUTTegbXZTa^X_\]^XaXYíV\ƒagbcXaUTTeiXeibXe-WTTe`XXiXe_X\WXajXWXeX\m\ZXef om in trein, bus, tram en metro te stappen. Goede reisinformatie is een absolute voorwaarde om reizigers aan ons te binden. Goede reisinformatie helpt de reiziger voor, tijdens en zelfs na de reis om zijn of haar weg te vinden. Het is daarom dé verbindende factor tussen verschillende vervoerders, overheden en reizigers. 9292 is hierbij niet meer weg te denken; al meer dan 20 jaar staat het midden in de samenleving om de reiziger met het ov te verbinden.

Helaas is samenwerking tussen vervoersbedrijven is in Nederland nog niet altijd vanzelfsprekend. Waar de reiziger van A naar B reist, rijdt een vervoerder van halte naar halte. En waar de reiziger eenvoudig wil betalen voor diezelfde reis van A naar B, krijgt hij te maken met verschillende tarieven op de deeltrajecten van zo’n reis. Dit is verwarrend en het bevordert niet het doel van één toegankelijk openbaarvervoersysteem in Nederland. Gelukkig heeft de ov-sector de handschoen opgepakt. Op 14 maart werd een positief signaal gegeven op het Nationaal Congres Openbaar Vervoer toen de gezamenlijke ov-partijen het Manifest ‘Samen op reis, OpStap naar een beter OV’ presenteerden. Met dit initiatief hebben vervoerders, overheden, reizigersorganisatie ROVER en ook 9292 de handen ineengeslagen om het openbaar vervoer te verbeteren. Er is een gezamenlijke overtuiging dat het beter kan en moet. En er worden nu aan de hand van concrete acties verbeteringen doorgevoerd, iTaUXgXeXCE gXeeX\aXaha\Ybe`XUXjXZj\]mXe\aZU\]biXefgTcc_TTgfXagbgZXmT`Xa_\]^XTVg\Xf om nieuwe reizigers te lokken. Dit is niet alleen goed voor de reizigers, maar ook voor de vervoerders. En het helpt op een duurzame manier mee aan de bereikbaarheid van Nederland.

De kracht van deze beweging is dat het een initiatief is vanuit de markt zelf. Dat geeft een stevig draagvlak om het ook echt te laten lukken. Ik juich deze beweging dan ook van harte toe. Niet alleen als verantwoordelijk staatssecretaris maar vooral ook als reiziger, als persoon die gebruikmaakt van ov, die zich verbonden voelt met het ov en die ook af en toe baalt van de beperkingen die het ov in zich heeft. Ik roep dan ook op: laten we samen doorgaan met deze krachtige beweging. Laten we de komende maanden hard aan de slag gaan om de acties uit het manifest aan te pakken. En laten we het openbaar vervoer aaneensmeden tot niet alleen een openbaar vervoer, maar ook een gemeenscháppelijk vervoer, met één gemeenschappelijk doel: het verleiden van de reiziger.

Wilma Mansveld Staatssecretaris Infrastructuur en Milieu

Partnership

21

Tweets Met de trein neer #Maassluis... *bekijkt buienradar en 9292.nl met scheef oog* #sneeuw #ns

BiXeXXa]TTebb^ThgbXaíXgf\a,%,%c_TaaXe! Binnenkort ook goede abonnementenwijzer? #ovregie

22

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Alle modaliteiten, voorkeuren van reizigers en ruimtelijke ordening in één rekenmodel Krijg je meer reizigers in het openbaar vervoer met een extra tramlijn van het station naar een nieuw winkelgebied verderop? Of kiezen meer mensen voor het ov als je een winkelgebied ontwikkelt in de directe omgeving van dat treinstation? Aan de TU Eindhoven werkt promovendus Liao Feixiong aan een eX^Xa`bWX_WTga\XgT__XXabiíXgfThgbXaTaWXeX`bWT_\gX\gXa\agXZeXXeg maar ook rekening houdt met het gedrag en de voorkeuren van gebruikers en beslissingen op het gebied van ruimtelijke ordening. 9292 draagt bij door data én feedback te leveren.

In een supernetwerkmodel zoals dat aan de TU Eindhoven is ontwikkeld, worden de vervoersnetwerken onderling en aan de activiteitenagenda’s van mensen gekoppeld.

Agenda

Tweets

Dag van de Rail 2013 - Personen en Goederenvervoer op het goede spoor. 23 mei in Nieuwegein. Meer info en inschrijven: bouw-instituut.nl/bouw/dag-van-de-rail/

Fuck auto’s en tomtom’s. Ik heb de ns en 9292.

Nieuws

Column

Overzicht

Reportage

Partnership

Ook TU Delft maakt gebruik van ov-data

Het model maakt deel uit van een omvangrijk NWO-project waarin drie promovendi en één postdoc elk hun eigen onderzoek uitvoeren. Eén aio concentreert zich op de transportkeuzes van mensen, één op de invloed van beleid, Feixiong ontwikkelt het bijbehorende rekenmodel en de postdoc werkt de toepassingsmogelijkheden uit. Voorlopig beperken ze zich tot de Randstad. Theo Arentze, universitair hoofddocent stedenbouw en copromotor van Feixiong: “Het onderzoek levert nieuwe inzichten op over hoe we de bereikbaarheid in Nederland kunnen verbeteren door vervoersnetwerken beter op elkaar af te stemmen. Zelfs zonder extra wegen en spoorwegen aan te leggen of meer treinen en bussen in te zetten. Daarmee sluiten we aan bij het Beter Benuttenbeleid van de overheid.”

Vernieuwende aanpak Vooral de scope van het onderzoek is innovatief: Arentze: “Onderzoek naar een betere afstemming van vervoersnetwerken is op zich niet nieuw. Wat wij toevoegen, is dat ons model de effecten van persoonlijke voorkeuren en ruimtelijkeordeningsaspecten op het reisgedrag doorrekent. We nemen het activiteitenprogramma van de reiziger mee. Gaat hij winkelen, werken, op familiebezoek? Misschien is hij wel langer onderweg als hij met de trein van A naar B reist, maar als hij die reistijd kan benutten door rapporgXagX_XmXa^Ta[XgbigbV[XYíV\ƒagXe zijn. Zulke informatie kan iemand die liever met de auto reist, over de streep trekken. Of stel dat een stad haar winkelvloer-

oppervlak wil uitbreiden, welke strategie heeft dan het gunstigste effect op het ov-gebruik? Meer winkels in het centrum? Aan de rand van de stad? We kunnen met ons model verschillende scenario’s doorrekenen. Dan zien we bijvoorbeeld dat het uitbreiden van winkelvloeroppervlak U\]XXabi ^abbcchag[XgCE ZXUeh\^ sterk bevordert, terwijl een extra tramlijn ook effect heeft, maar minder. Zo kan het model stadsbesturen helpen bij ruimtelijkeordeningsvraagstukken.”

Stimulerende feedback Het model integreert allerlei gegevens, waaronder die van 9292. Arentze: “9292 was onmiddellijk geïnteresseerd. Ook omdat nieuwe inzichten kunnen bijdragen aan de verbetering van hun eigen modellen. Hun inbreng tijdens het traject is heel stimulerend. We presenteren de voortgang elk jaar aan een klankbordgroep, waarin NS, het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid, Rijkswaterstaat en 9292 zitten. Je merkt dat 9292 betrokken is, goed ingevoerd in routeplanning over modaliteiten heen en verstand heeft van algoritmes. Dat heeft vaak bruikbare feedback opgeleverd waarmee we ons `bWX_^baWXaiXeí]aXa!:TTaWXjXZ werd steeds duidelijker wat de potentie van het model is, en daarmee nam het enthousiasme van de hele klankbordgroep toe. En dat van overheden. Ze zijn er heel blij mee.”

Trots op het resultaat Het promotieonderzoek van Feixiong bevindt zich in de afrondende fase. “In mijn model spelen veel variabelen een

9292 is zeer geïnteresseerd in transportonderzoek en werkt er altijd graag aan mee. Voor 9292 is het al jaren vanzelfsprekend om data te delen en samen te werken met derde partijen zoals ontwikkelaars, studenten, universiteiten. Mb`TT^gahbb^WXGH7X_YgZXUeh\^ van de ov-data van 9292, voor een net gestart onderzoeksproject met als overkoepelende titel ‘Duurzame UXeX\^UTTe[X\WiTaWXETaWfgTWº! Promovendus Daniël Sparing doet in dit kader onderzoek naar openbaarvervoergeöriënteerd verkeersmanagement. In een volgende Reiswijzer komen we hierop terug.

rol”, vertelt hij. “Die complexiteit maakt het ingewikkeld, maar ook interessant. Tijdens mijn vooropleiding in China had ik me al bezig gehouden met transportvraagstukken en rekenmodellen. Toen ik dit onderzoek tegenkwam op een internationale vacaturesite, heb ik direct gesolliciteerd. Ik ben er trots op dat we zelfs meer hebben bereikt dan het oorspronkelijke onderzoeksvoorstel beoogde. Zo hebben we een tijdsafhankelijk systeem ingebouwd om reizen en activiteiten te combineren. Het model verlegt de state of the art. Natuurlijk is er nog ruimte voor verbetering, bijvoorbeeld als het gaat om de interactie tussen verschillende reizigers. Denk aan vragen als: wat is de beste plaats om te vergaderen voor een groep mensen, gegeven hun individuele activiteiten op een dag? Het model is nog niet af, maar ik blijf nog zeker drie jaar in Eindhoven om mijn onderzoek voort te zetten.”

23

van datingsite naar eerste afspraakje