1 Relatiemagazine van 9292 jaargang 20, januari 2014

1 Relatiemagazine van 9292 jaargang 20, januari 2014

Operatie Dienstregeling Tweerichtingsverkeer op social media Relevant verrassen in 2014 Onderzoek naar overstaptijden Kijkje in de keuken van Trafikanten

Agenda

Tweets KiDKiD2 Dec 18, 1:31pm via Echofon: Ik zag ‘intercity direct’ op 9292ov en dacht: “Wow, wats dit voor leipe Fyra zonder toeslag!” :-)

2

Voorwoord Voorwoord

Inhoud Inhoud

Achtergrond

sergiosvnchez Dec 18, 5:52pm via Web: @SavShenaylice uhm ik zou gwn op 9292ov kijken, doe ik ook altijd

Feedback

Kort nieuws

4 februari: het grote Big Data Congres over verkeer en vervoer in Utrecht. Meer informatie en inschrijven op hetgrotebigdatacongres.nl.

Nieuws

Column

Overzicht

Reiswijzer is het relatieblad van 9292. Het verschijnt vier keer per jaar. Dit blad is be­ stemd voor relaties en personeel van 9292. Artikelen overnemen mag met vermelding van de bron.

Redactie: Stefan Hulman, hoofdredacteur Atty Visch Annemieke Bartholomeus

Allereerst wil ik u, beste lezers, een heel goed, gezond en ook succesvol 2014 toewensen! Hoewel de dagen natuurlijk gewoon in elkaar overgaan, markeert een jaarwisseling altijd een moment van terugblikken en vooruitkijken. Verderop in dit blad gaan we dat voor 9292 ook doen. En dan gaat het niet zozeer over dat ene jaar. Dan gaat het meer over die beroemde stip op de horizon.

Medewerking werd verleend door: Loes Bonnemayer (NS Reizigers) Jarl Eliassen (Trafikanten) Rob Goverde (TU Delft) David Kamer (Jonge Veranderaars) Tibor Naberhuis (Syntus) Daniel Sparing (TU Delft) Job Teunissen (QBuzz) Eline Bijveld Simone Goossens Willem ter Maat

Reisinformatie in Nederland kent een enorme vlucht. Niet alleen in soorten media, ook in informatiesoorten, actualiteit en toepassingen. De reizigers verwachten ook veel, en begrijpelijk, want de technieken zijn er nou eenmaal. Die wensen vormen een van de stippen op de horizon van 9292. Waarbij de logische gedachte van de reiziger voorop staat; er is een plek waar ik alles over

het openbaar vervoer kan vragen en vinden.

We zijn er trots op dat we al ruim 21 jaar een onafhankelijk samenwerkingsverband zijn van het openbaar vervoer. Zeker na de introductie van de marktwerking is het veld toch wel veranderd. Toch werken we nog steeds namens alle vervoerders. En leveren we data door namens die vervoerders. Zo vormt 9292 een partij die op een aantal punten de branche, ondanks de verschillen, weet te binden. Een derde stip op de horizon wordt gevormd door de wens om die eenheid

en verbinding in de branche ten behoeve van de reiziger nog meer inhoud te geven. Veel leesplezier met deze eerste Reiswijzer van 2014. We zullen u via dit blad blijven informeren over de voortgang van onze reis, op weg naar onze horizon!

t @StefanHulman m [email protected]

Partnership

Colofon

Voorwoord De stip op de horizon

Wereldwijd wordt het concept van 9292, integrale reisinformatie over het openbaar vervoer, steeds verder toegepast. Met data van, en op initiatief van, met name de overheden. Dat is in Nederland anders en dat maakt het tegelijk ongelofelijk complex. Wat discussies over open data en reisinformatie een heel andere dynamiek geeft. Met veel interesse wordt daar ook gekeken naar de beschikbaarheid van alle ov-data in GTFS hier in Nederland. Meer openheid, een duidelijke governance en een goed toepasbare standaard... zie daar een tweede stip op de horizon.

Reportage

In dit nummer 4 Een land vol puzzelstukjes 7 Klant en reactie 8 Spin in het web 11 Kort nieuws 12 Gluren bij de buren: open data in Noorwegen 15 Dansen en chocoladecake

17 Kort nieuws 18 Een aantrekkelijker openbaar vervoer zit ook in kortere overstaptijden 20 “Het was een echt ‘sprokkeljaar’” 22 Kort nieuws 21 Column: Liever verbeteren dan vernieuwen

Ontwerp & vormgeving: Fabrique [merken, design & interactie] Fotografie: Erik Borst Jack Tillmanns Cartoon: Ed Koenders Drukker: Mediacenter Rotterdam Reiswijzer is gedrukt op papier dat het milieu zo min mogelijk belast. 9292 | Reisinformatiegroep bv Catharijnesingel 39 3511 GC Utrecht Postbus 19319 3501 DH UTRECHT t. 088 076 06 00 f. 088 076 06 99 e. [email protected] i. 9292.nl | m.9292.nl | 0900-9292 Abonnementen en adreswijzigingen: secretariaat 9292 De volgende Reiswijzer komt uit in april 2014. ISSN-nummer: 1572-1582

3

4

Tips

Tweets

Tweets

Kijk hoe groen je reis is: 9292.nl rekent je CO 2 -uitstoot uit.

hhalewijn Dec 14, 5:15pm via Twitter for Android: Reizen met ov zonder smartphone is onmogelijk. #ov929

mlangendam 9:25am via HootSuite: Voor Smartphone gebruikers met Android 4.4 staat er inmiddels een update van 9292 in Google

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Nieuws

Column

roelandvdhoorn Dec 19, 1:20pm via Twitter for iPad: @9292 gedaan, heel erg bedankt!

Overzicht

Een land vol puzzelstukjes

Niet alleen in Nederland, maar in grote delen van Europa gaat de nieuwe dienstregeling elk jaar op diezelfde zondag in december in. Loes Bonnemayer, projectleider vervoersmanagement bij NS: “De UITP organiseert twee conferenties per jaar voor alle internationale treinvervoerders in Europa. Die brengen samen in kaart waar er verbindingen en sporen bij komen, waar werkzaamheden gepland staan, welke wensen er leven om het binnenlandse en internationale treinvervoer

te verbeteren enzovoort. Op basis van die gegevens passen ze het internationale treinverkeer in. Dat kan ook gevolgen hebben voor de dienstregeling van binnenlandse vervoerders, bijvoorbeeld als een internationale trein anders gaat rijden, met een aangepaste frequentie of op andere tijden.”

Flinke impact voor de reiziger De impact van die internationale verschuivingen kan fors zijn: in 2007 schoof bijvoorbeeld de hele internationale dienstregeling een kwartier op en de binnenlandse treinen schoven mee. En vervolgens het streek- en stadsvervoer. Ook in Nederland zelf doen zich ontwikkelingen voor die het nodig of wenselijk maken om de dienstregelingen aan te passen. Van zowel de treinen als bussen, trams, metro’s en bussen. Er worden nieuwe wijken gebouwd, wegen aangelegd, concessies verschuiven, enzovoort. Dat kan allemaal van invloed zijn op de dienstregelingen. Een voorbeeld van een verandering die veel impact had voor het treinverkeer, was de ingebruikname van de Hanzelijn in 2013. Bonnemayer: “Onder andere daardoor had de nieuwe dienstregeling toen voor een derde van onze reizigers gevolgen. Het afgelopen jaar wilden we daarom de aanpassingen zo beperkt mogelijk houden.”

“En dan zijn van de ene op de andere dag 1200 mensen en 300 bussen operationeel.”

Drukte op het spoor Als de internationale afspraken ongeveer bekend zijn, gaan op nationaal niveau alle reizigers- en goederenvervoerders over het spoor, onder regie van ProRail, met elkaar om de tafel om hun eigen wensen en plannen met elkaar af te stemmen en de spoorcapaciteit onderling te verdelen. Daarbij moeten ze ook rekening houden met projecten en onderhoudswerkzaamheden aan het spoor. Tibor Naberhuis, vervoerkundige bij Syntus: “Iedereen heeft gegevens verzameld: wat verandert er internationaal, wat doen reizigers, wat willen ze, waar hebben we extra capaciteit nodig, waar kunnen we verbindingen beter op elkaar aansluiten, welke eisen hebben concessieverleners gesteld? Op basis daarvan stel je je plannen op. En vervolgens moet je die allemaal zo aan elkaar knopen, dat vervoerders elkaar niet in de weg gaan rijden.”

Capaciteit verdelen Dat is niet altijd makkelijk. Bonnemayer: “Wat het bijvoorbeeld lastig maakt is dat er grenzen zijn aan de capaciteit van het spoor. Daardoor is het vaak niet mogelijk om aan alle wensen van alle vervoerders te voldoen. ProRail heeft bovendien een ander onderhoudsrooster ingesteld om aan de aangescherpte veiligheidsnormen te blijven voldoen. Dat betekent nogal

Partnership

Grote sprongen

Passen en meten voor de nieuwe dienstregeling Elk jaar, op de zondag van het tweede hele weekend in december, gaat de nieuwe ov-dienstregeling in. Bijna overal in het land; een enkele vervoerder wacht tot na de feestdagen. En hoe klein of groot de veranderingen ook zijn, het is elk jaar weer een enorme puzzel om alle treinen, bussen, trams, metro’s en boten weer zo goed mogelijk op elkaar aan te sluiten.

Reportage

Het aanpassen van de dienstregelin­ gen is een doorlopend proces, maar de jaarlijkse operatie in december is verreweg de meest ingrijpende. Dit jaar zijn de wijzigingen relatief beperkt gebleven. Een uitzondering is Groningen: daar voerde Qbuzz een ingrijpende wijziging in de dienst­ regeling in, waarbij rond GroningenStad diverse lijnen andere routes en nummers kregen. Ook de nacht­ treinen rijden anders, vooral door onderhoudsschema’s van ProRail.

welke bussen zitten altijd vol en waar hebben we juist te veel capaciteit? Zodra de plannen voor het spoor bekend zijn, kunnen we onze eigen dienstregeling daarop gaan aansluiten.” Dit gebeurt in nauw overleg met de andere vervoerders in de streek, de concessieverleners, maar bijvoorbeeld ook de OR, bonden en reizigersorganisaties praten mee. “De OR en de bonden letten bijvoorbeeld op de rusttijden voor de chauffeurs, terwijl ROCOV kritisch meekijkt of reizigers geen hinder ondervinden van de geplande aanpassingen. We zijn net couturiers, al kunnen we niet altijd maatwerk leveren.”

Virtueel bedrijf

wat.” Toch komen de partijen er negen op de tien keer samen uit. Naberhuis: “We willen het graag samen oplossen; iedereen beseft dat we elkaar ook nodig hebben. En lukt het echt niet, dan zijn er geschilprocedures en hakt ProRail uiteindelijk de knoop op het spoor door.”

Iedereen praat mee Meestal zijn in april de plannen voor het spoor zo goed als rond. En kunnen de regionale en lokale vervoerders hierop

voortborduren. Die hebben hun eigen plannen dan al gemaakt, maar kunnen dan ook gaan kijken of hun bussen, trams en bussen nog goed aansluiten op de treinen, en waar ze hun ideeën eventueel moeten herzien. Naberhuis: “We zijn het hele jaar bezig met analyses: welke aansluitingen zijn belangrijk, welke routes nemen mensen, kloppen de reistijden die we ingecalculeerd hebben, welke haltes kunnen vervallen, waar worden wegen bijgebouwd, ziekenhuizen verplaatst,

Zowel voor Syntus als voor Qbuzz gold afgelopen jaar de extra complicatie dat ze op 8 december in een nieuw concessiegebied aan de slag gingen. Syntus in Twente en Qbuzz in Utrecht, onder de merknaam U-OV. Job Teunissen, vervoerkundige bij Qbuzz: “We waren eigenlijk een virtueel bedrijf aan het inrichten. De dienstregeling is daar een belangrijk onderdeel van, maar we moesten nog veel meer opleveren, van personeelsdossiers tot nieuwe bussen en eindpuntvoorzieningen en kleding voor chauffeurs. En dan zijn van de ene op de andere dag 1200 mensen en 300 bussen operationeel. Een enorme operatie. Die natuurlijk niet uit het niets

5

6

Tweets

Tweets

WilmaWestenberg 1:35pm via Twitter for iPhone: @9292 yes het is gelukt. Voor als iemand ‘t wil weten: bij ingang/uitgang van station even oversteken en dan naar links lopen en hoekje om!

asatalent Dec 19, 6:06pm via Twitter for Android: De uitreiking van #eerstejaarsloterij prijzen met @9292 en @studentennet was weer super! Allemaal blije eerstejaars!

Voorwoord

Inhoud

Van internationale treinen tot de eindhalte van de streekbus Van internationale treinen tot de eindhalte van de streekbus ll 2 jaar van tevoren: internationale afspraken op hoofdlijnen ll 2 jaar van tevoren: NS begint met plannen maken ll 1 jaar van tevoren: nationaal over­ leg spoorvervoerders ll 1 jaar van tevoren: regionale en lokale vervoerders maken hun eigen plannen ll April: start regionaal/lokaal overleg ll 6 weken van tevoren: alle vervoer­ ders leveren hun gegevens aan op de opendatasite van Reisinforma­ tiegroep SSC ll SSC levert direct door naar de NDOV-loketten ll 6-4 weken van tevoren: 9292 importeert alle gegevens en voert tests uit ll 4 weken van tevoren: publicatie nieuwe dienstregelingen ll 8 december: nieuwe dienstrege­ ling Syntus in Twente en U-OV in Utrecht van kracht ll 15 december: nieuwe dienstrege­ ling landelijk van start ll 1 en 4 januari: de laatste vervoer­ ders gaan over op de nieuwe dienstregeling ll

Achtergrond Achtergrond

komt, we bouwen voort op wat er al was. Maar om bijvoorbeeld te kunnen bepalen welke aanpassingen nodig zijn in de dienstregeling, is input van de klantenservice altijd heel nuttig. Want daar komen de vragen en klachten binnen als aansluitingen moeilijk haalbaar zijn, of rijtijden niet kloppen. Die informatie hebben we nu allemaal via indirecte kanalen moeten verzamelen. Dat maakt het allemaal wat moeilijker, maar als ik kijk naar hoe het nu loopt in Utrecht, heb ik daar een goed gevoel bij. Er zijn wat kleine dingen, zoals deuren die net iets langzamer open en dicht gaan, waardoor de rijtijden nét uitlopen. Maar dat kunnen we waarschijnlijk technisch aanpassen zonder de dienstregeling te veranderen.”

Alle dienstregelingen verzamelen Alle nieuwe dienstregelingen komen ruim voor het tweede hele weekend van december bij het Shared Service Center (SSC) van REISinformatiegroep binnen. Van daaruit gaan de data naar het NDOVloket en daar pikt Willem ter Maat, teamleider datamanagement bij 9292 de gegevens op. “Wij willen de nieuwe dienstregeling uiterlijk vier weken voor-

Rapportage Feedback

Kort nieuws

Nieuws

Column

Overzicht

Reportage Feedback

Partnership

“We zijn net couturiers, al kunnen we niet altijd maatwerk leveren.” dat ze ingaat publiceren. We krijgen de gegevens al weken eerder van de vervoerders, meestal automatisch, maar soms moeten we er ook wel behoorlijk achteraan zitten. Vooral de tariefinformatie laat soms lang op zich wachten. Vervolgens voeren wij alles helemaal opnieuw in, niet alleen de wijzigingen, maar de complete dienstregelingen. We testen of alles aan de technische eisen voldoet en koppelen we de dienstregelingen aan de nieuwe tarievenstructuren. Dat is altijd een hectische periode, maar ook dit keer is het weer goed verlopen.”

Klant en reactie Vragen over de nieuwe dienstregelingen Bij de afdeling Consumentenservice van 9292 komen via telefoon, mail, Twitter en het klantfeedbacksysteem dagelijks vragen, opmerkingen en suggesties van reizigers binnen. De invoering van de nieuwe dienstregeling roept ook elk jaar veel vragen op. Mensen willen vooral gerustgesteld worden. “Als de nieuwe dienstregelingen er aankomen, beginnen mensen al vroeg met informatie vragen”, vertelt Simone Goossens, supervisor bij 0900 9292. “De dienstregelingen zijn meestal een paar weken voor ingang al te raadplegen. Reizigers willen graag op tijd weten of hun dagelijkse reis erg verandert. Halen ze straks hun overstap nog? Moeten ze eerder of later van huis weg om op tijd op school of werk aan te komen. Het is fijn om de mensen gerust te kunnen stellen.” Ook de eerste en laatste verbindingen worden veel gecheckt. Goossens: “Dat is natuurlijk logisch. De laatste trein naar huis wil je niet missen. Overigens is het aantal wijzigingen dit jaar redelijk overzichtelijk. Mensen zijn blij met de uitbreiding van het nachtnet van NS en

met een aantal verbeterde aansluitingen. Op enkele trajecten zijn de frequenties verhoogd, dus ook daar overheerst tevredenheid.”

Hoe zit het met de tarieven? Het callcenter heeft ook veel vragen gekregen over de nieuwe concessies. “Niet zozeer over de tijden, maar veel meer over de tarieven”, aldus Goossens. “Die veranderen al met de komst van een nieuwe vervoerder, en daar komt de gebruikelijke tariefwijziging per 1 januari nog overheen. Dat leidt nog weleens tot verwarring. Het is ook zo ingewikkeld. Een reis met één overstap levert soms al vier abonnementsmogelijkheden op. Dat heeft er dan mee te maken dat een reiziger door meerdere concessie­ gebieden reist. Maak dan maar een goede keuze. Het is voor ons al moeilijk, laat staan voor de reiziger die gewoon van A naar B wil reizen en geen idee heeft van concessies. Die ziet door de bomen het bos niet meer. Gelukkig kunnen wij ze helpen de keuze te maken die voor hen het gunstigste is.”

7

8

Tweets

Agenda

weBewe Dec 19, 10:01am via Twitter for Android: @9292 super! !! Jullie ook bedankt voor snelle reactie :-)) kaartje is in bits te verkrijgen toch?

6 maart: het congres Beter Benutten in Zwolle zoekt de verbinding tussen wensen en kansen, leren en inspireren. beterbenutten.nl.

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Nieuws Nieuws

Column

Spin in het web

Overzicht

Reportage

Partnership

Waar vindt u 9292? Algemene website: www.9292.nl Blog: http://9292reistmetjemee.wordpress.com/ ll Twitter: https://twitter.com/9292 ll Facebook: https://www.facebook.com/9292reistmetjemee ll YouTube: http://www.youtube.com/user/9292ovnl ll Slideshare: http://www.slideshare.net/9292reistmetjemee ll ll

9292 zoekt contact met klanten en relaties via social media In Nederland hebben ruim 12,5 miljoen mensen internettoegang. Gemiddeld brengen zij 96 minuten per dag op internet door. We surfen, chatten, appen en liken wat af. Thuis of onderweg. Geen wonder dat ook organisaties zich steeds intensiever op social media begeven: dáár zijn hun klanten en relaties te vinden. Ook 9292 maakt er serieus werk van om de interactie aan te gaan via social media. Om mensen nog beter te informeren, maar ook om zelf van klanten te leren.

Lichtende voorbeelden

Elke dag geeft 9292 online en mobiel zo’n twee miljoen reisadviezen aan bijna evenzoveel reizigers. Atty Visch, manager communicatie bij 9292: “Je kunt niet zeggen dat mensen ons niet weten te vinden online. Maar ze bezoeken ons nog voornamelijk om hun reis te plannen. Terwijl er op onze site veel meer informatie te vinden is die de moeite waard is. Bijvoorbeeld ov-nieuws en alles over tarieven en abonnementen, haltes en vervoersbedrijven. Daarnaast houden we sinds afgelopen zomer een blog bij waarop we wat meer opiniërend over het openbaar vervoer en alles wat daarmee te maken heeft, berichten. Daar willen we graag discussies aanzwengelen, mensen in beweging brengen en met ons laten meedenken. Wij zien de inzet van social media als een goede manier om mensen op al die nuttige extra content te wijzen, om ze te kietelen om verder te kijken dan onze planner.”

Elk kanaal zijn eigen verhaal Inmiddels is 9292 actief op Twitter, Facebook, LinkedIn, YouTube en Slideshare. Elk kanaal met zijn eigen doelgroep en aanpak. “Op Twitter hadden we voorheen twee accounts: over9292 om nieuwsberichten te pluggen en @9292 voor de afhandeling van vragen en klachten.

Marco Langendam gaat zich samen met Maaike van Meenen bij 9292 heel actief bezighouden met de uit­ voering van het social-mediaplan. Daarbij laten zij zich inspireren door wat andere bedrijven doen op social media, welke elementen interes­ sant zijn voor 9292 en wat zij er op de eigen kanalen mee zou kunnen doen. Enkele favorieten: ll KLM. “KLM is heel goed bezig met social media. Persoonlijk, snel en innovatief. Terecht dat ze daar veel prijzen mee winnen. Helemaal nieuw is bijvoorbeeld dat ze hun responstijd laten zien op Twitter, Facebook en klm.com. Zodat klanten weten wanneer ze een antwoord kunnen verwachten. Daar heb ik wel bewondering voor.” ll NS. “Binnen het ov is NS een grote partij dus daar kijken we vanzelfsprekend naar. Het lukt NS goed om reizigers te vinden en de juiste informatie ter beschikking te stellen. Wat ik ook leuk vind, is dat ze meegaan in de humor

van klanten” Hier heb ik een stuk afgeknipt. ll BRENG. “Deze vervoerder in de regio Arnhem-Nijmegen timmert flink aan de weg op social media om het merk BRENG te promo­ ten. Hun pr hebben ze goed voor elkaar. Ze hebben bijvoorbeeld een aansprekend filmpje gemaakt over de nieuwe dienstregeling.” ll Arriva en GVB Amsterdam. “Dit zijn goede voorbeelden van bedrij­ ven die actief bezig zijn met Twit­ ter. Ze reageren snel op reacties van hun volgers en gaan echt voor interactie.” ll Deutsche Bahn. “Deutsche Bahn heeft een enorm social-media­ team klaar zitten dat vragen en klachten van klanten snel en efficiënt afhandelt. Ze doen niks opvallends, maar ze hebben hun apparaat wel goed ingericht.” ll Telecompartijen zoals Vodafone en T-Mobile. “Zij zijn al heel ver in het delen van informatie met klanten en hebben ook hun web­ care op orde.”

“We willen kietelen om verder te kijken dan onze reisplanner.”

9

10

Tweets

Tips

Tweets

Wilma @WilmaWestenberg 16 december: Ik wil een soort verlengstuk van 9292 waarmee je een eindbestemming (bushokje) in kan voeren en de app laadt dan zien hoe ver je moet (1/2)

Volg ons via social media: op Facebook, Twitter en LinkedIn bijvoorbeeld.

Conniemamarazzi ‫@‏‬conniemamarazzi 2u: @9292 Zo raar mijn straat waar ik woon bestaat ineens niet meer bij #OV9292 en ik woon nog wel in Amsterdam

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws nieuws Kort

Column

Overzicht

Roestrijden met museumvoertuigen

Klinkende cijfers in social media In 2012 had ruim 40% van de bedrijven een of meer accounts op social media. Van de grote bedrij­ ven (meer dan 500 medewerkers) was dat driekwart. ll In 2012 waren zeven op de tien internetgebruikers in Nederland actief op social media. Facebook en Twitter zijn het populairst. ll Samen met Zweden en Denemar­ ken behoort Nederland in Europa tot de top drie van landen met het grootste aandeel social mediagebruikers. ll 93% van alle marketeers gebruikt social media voor werkgerela­ teerde zaken. ll Op LinkedIn staan inmiddels ruim 2,6 miljoen bedrijfsprofielen. Elke seconde worden er twee nieuwe persoonlijke profielen aange­ maakt. ll YouTube bereikt meer volwas­ senen tussen de 18 en 34 jaar dan kabeltelevisie. ll Bedrijven blijken op social media socialer dan mensen. Maar 12% van alle twitterberichten zijn reacties op andere berichten; 73% zijn eigen berichten. Bij bedrijven liggen die percentages anders. Zo zijn bijna vier op de vijf tweets van de top 100 grootste adverteerders in Nederland reacties.

Nieuws

ll

Die voegen we nu samen. Waarbij we bij nieuws doorlinken naar onze website of ons blog, want heel veel kun je in 140 tekens niet kwijt. Onze Facebookpagina is echt een consumentenplatform voor het ov, met niet alleen eigen nieuws, maar ook veel informatie over wat er in de ov-wereld gebeurt. En leuke publieksacties. Momenteel hebben we bijvoorbeeld een fotowedstrijd lopen: stuur je mooiste ov-foto in. De beste foto’s plaatsen we een dag lang als achtergrond op onze website. Op LinkedIn gaan we vooral de interactie aan met onze zakelijke relaties.”

nen brengen, mensen die ons via allerlei kanalen volgen. En dat die ook met elkaar gaan delen waar, wanneer en waarom er ergens vertraging is. Of dat er bijvoorbeeld een lift niet werkt in een station, of waar de broodjes het lekkerst zijn. We willen ook discussies op gang brengen, horen wat de buitenwereld van ons denkt en hoe we onszelf kunnen verbeteren. We denken er zelfs over om nieuwe producten en diensten via onze online community te testen nog voordat we ze echt invoeren. Zodat we samen met onze gebruikers onze dienstverlening kunnen blijven aanscherpen.”

Tweerichtingsverkeer

Bronnen voor de cijfers:

Het is de bedoeling dat al die kanalen in elkaar gaan grijpen en elkaar versterken. Dat er een community gaat groeien waaraan 9292 niet alleen informatie kwijt wil, maar waarmee het bedrijf vooral ook de interactie aan wil gaan. Een community die ook met elkaar in gesprek gaat en kennis deelt met 9292. Atty: “Het ov is een thema dat heel veel mensen aangaat en ook echt interesseert. Wat wij hopen is dat we heel veel mensen bij elkaar kun-

ll

http://www.finalwebsites.nl/blog/nieuws/ social-media-cijfers-2013/

ll

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/ themas/bedrijven/publicaties/artikelen/ archief/2012/2012-3733-wm.htm

ll

http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/ vrije-tijd-cultuur/publicaties/artikelen/ archief/2013/2013-3907-wm.htm

ll

http://www.kijkonderzoek.nl/images/stories/ Publicaties/Rapportage_2012_Media_Standaard_ Survey_MSS.pdf

Als een spoor niet gebruikt wordt, ontstaat er een flinterdun laagje roest op de rails. Slecht voor de detectie van treinen, die via stroompjes door de rails en de wielen gaat. Daarom rukken er regelmatig voertuigen uit om verlaten sporen schoon te rijden. Dit ‘roestrijden’ is een van de specialiteiten van Stichting Holland Spoor, die daarbij zo veel mogelijk gebruikmaakt van historisch materieel. Dat is er heel geschikt voor: het contactvlak tussen wiel en rail is bij oudere voertuigen breder en de blokremmen houden de wielbanden automatisch schoon. Bovendien blijven die historische treinen en trams zelf ook in betere conditie als ze af en toe in actie komen. En de opbrengst komt ten goede aan het behoud van rijdend Nederlands railerfgoed. Mooi toch?

Reportage

Partnership

Arriva piept anders

De RET lanceert OVMiles Na een geslaagde testperiode introduceerde RET begin dit jaar als eerste vervoerder in Nederland een loyaliteitsprogramma voor al zijn klanten: OVMiles. Een variant op de Air Miles, waarbij reizigers automatisch sparen voor korting op Rotterdamse attracties zoals Diergaarde Blijdorp, de Euromast en museum Boijmans van Beuningen. Het enige wat ze hoeven te doen is hun ov-chipkaart gebruiken en met de RET reizen. Elke kilometer levert één OVMile op. Deelname is gratis.

Sinds 8 december zijn de piepjes en tekstberichten van alle in-enuitcheckpalen bij Arriva gewijzigd. Voor Arriva een belangrijke stap in de verbetering van het gebruiksgemak van het ov-chipkaartsysteem, vooral voor reizigers met een functiebeperking. Houd de ov-chipkaart voor de in-en-uitcheckpaal en u hoort ll 1 piep als u zojuist heeft ingecheckt ll 2 piepjes als u bent uitgecheckt ll 3 piepjes als er iets misgaat, bijvoorbeeld bij onvoldoende saldo op de ov-chipkaart of een te snelle beweging. Bron: www.arriva.nl

Spoorweg­museum krijgt de ‘Oscar’ van de amusementsindustrie Eind november werd in Orlando bekendgemaakt dat De Vuurproef van Het Spoorwegmuseum de prestigieuze Thea Award ontvangt, de ‘Oscar’ voor de attractie-industrie wereldwijd. De Thea Award wordt op 5 april 2014 officieel uitgereikt tijdens een groot gala in het oudste Disneyland Resort te Anaheim, Californië.

De Vuurproef vertelt op originele wijze het verhaal van twee eeuwen spoorgeschiedenis, met in de hoofdrol Rutger Hauer. Daarbij wordt gebruik gemaakt van elementen uit de pretparkindustrie. Bezoekers denken te beginnen aan een rondleiding door een museumdepot maar krijgen door een verrassende wending zelf de controle over een trein.

11

12

Tweets

Tweets

JudithvanKester Dec 19, 6:42pm via Web: @9292 ik heb in bus 69 naar vught mijn oortjes laten liggen kunnen jullie kijken of ze er nog zijn??

Almere_NL Dec 15, 9:00am via TweetDeck: Vandaag vertrekt uw trein/bus mogelijk op een andere tijd. De nieuwe dienstregeling is namelijk ingegaan! Zie 9292ov ! #almere

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Gluren bij de buren: open data in Noorwegen Als er iets is wat voor innovatie gaat zorgen in reisinformatie, dan is het wel open data. Daarover is bijna iedereen het eens. In Nederland maken we op dat gebied grote sprongen. En kijken we goed rond wat er in andere landen gebeurt, hoe zij het aanpakken en wat dat oplevert. In deze nieuwe rubriek gaan we gluren bij de buren. Te beginnen met Trafikanten in Noorwegen, een partij die al heel ver is en nog veel meer van plan is. Trafikanten is in veel opzichten vergelijkbaar met 9292. Het is een organisatie die door diverse vervoerders is opgericht. Met als kerntaak: het gebruik van het openbaar vervoer bevorderen door uitstekende reisinformatie, liefst verpakt in aantrekkelijke en gebruiksvriendelijke diensten en apps. Net als 9292 wint Trafikanten geregeld prijzen voor zijn website en planners. Een verschil is dat Trafikanten geen landelijke dekking heeft, maar zich altijd heeft geconcentreerd op het zuidelijke deel van Noorwegen. “Maar dat is aan het veranderen”, vertelt algemeen directeur Jarl Eliassen. “Door onze overname van Norsk Reiseinformasjon, uitgever van het Routeboek voor Noorwegen, kunnen we onze gegevens over de rest van Noorwegen geleidelijk uitbreiden. Niet alleen voor de belangrijkste haltes en stations, maar tot in de kleinste uithoeken.”

Kort nieuws

Nieuws

Column

Reportage

Partnership

“Goede ideeën van anderen nemen we graag over.” anderen nemen we graag over. Daar is de reisinformatie in Noorwegen alleen maar beter van geworden.”

Uitkijken naar nationaal loket

In 2010 was Trafikanten een van de eerste partijen in Europa die open data beschikbaar stelde. Zo kan elke ontwikkelaar in Noorwegen aan de slag, niet alleen met statische informatie, maar ook met realtime reisinformatie. “In die realtime data zijn ontwikkelaars het meest geïnteres-

ze live streamen naar een app-server, zonder dat je een enorme bulk aan data hoeft te verwerken.” Trafikanten gebruikt een eigen standaard voor de open data, en geeft de ov-gegevens van Oslo en het treinnet ook in GTFS-formaat uit. “Google Transfer is een prima formaat, en ook interna­ tionaal verwacht ik er veel van. Al heeft het net als andere formaten z’n beperkingen. Het is bijvoorbeeld lastig om er realtime informatie over de toegankelijkheid

seerd”, aldus Eliassen. “Vooral omdat ze zo veel makkelijker hanteerbaar zijn. Je kunt

van haltes, liften en perrons in te verwerken. Voor ons is dat een volgende stap.”

Grote vraag naar realtime data

Overzicht

Iedereen blijft scherp De vrije beschikbaarheid van open data heeft in Noorwegen de competitie flink opgedreven. “Allerlei partijen zijn apps en planners gaan maken met onze gegevens. En komen soms met nieuwe snufjes waar wij zelf nog niet aan gedacht hebben. Nog aantrekkelijkere en intuïtievere interfaces. Wij vinden dat goed; die ontwikkelingen houden ons ook scherp. Bovendien gaan we niet zo zeer de concurrentie aan, maar zoeken we de samenwerking. Goede ideeën van

Een punt van zorg is en blijft wel de kwaliteit van de data. “Wij stellen open data beschikbaar, maar niemand draagt de formele verantwoordelijkheid voor de kwaliteit daarvan. Wij ook niet. We doen ons uiterste best om de kwaliteit te beheren, maar dat kan soms echt een nachtmerrie zijn. Zeker met die realtime data. Als je denkt dat je eindelijk alles op orde hebt, kun je twee dagen later alweer achter de feiten aanlopen. Gelukkig komt er ook in Noorwegen een soort NDOV, een nationale organisatie – 50% eigendom van het rijk en 50% van de districten – die verantwoordelijk wordt voor de collectie en distributie van data. Die zou er rond Pasen dit jaar zijn, maar dat is vanwege het aantreden van een nieuwe regering uitgesteld tot oktober. Wij kijken daar erg naar uit.”

13

14

Tweets

Tweets

RodeKruis Dec 18, 2:11pm via Web: Prachtige actie van @9292 Wil jij makkelijk vindbaar zijn in onze planner? Kom in actie op ow.ly/rS54h en steun #SR13 #Rodekruis

ts_andre Dec 17, 12:59am via Web: @9292 kun ik gebruik een dagretour eticket donderdag 16 uur?

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Nieuws

Column

demikruk 10:33am via Twitter for iPhone @NicoleAlyssa_ je heb ook die app 9292 dan kan je kijken met tijden enzo!

Overzicht

Dansen en chocoladecake Het is bijna traditie om in de eerste Reiswijzer van het jaar vooruit te blikken. Wat gebeurt er zoal in de ov-wereld en waar wil 9292 zich op richten? Het jaarplan 2014 ligt klaar, de medewerkers zijn al uit de startblokken.

REISinformatiegroep heeft in 2013 naast 9292 nieuwe diensten opgezet: ll Het NDOV-loket: het beschikbaar stellen van open data voor ontwikkelaars en bedrijven; ll Het kostenbesparende doorvoercentrum voor ov-data (SSC genoemd) waar data op één plek binnenkomen en verspreid worden over de NDOV-loketten en GOVI. In het jaarplan 2014 met de veelzeggende titel ‘When the music changes so does the dance’ anticipeert 9292 op de wereld van de verandering waarin beschikbare data een grote rol spelen. REISinformatiegroep heeft via het merk 9292 een groot vertrouwen opgebouwd, vertrouwen dat 9292 wil behouden. Het merk 9292 zal blijven veranderen, gelijke tred houden met wat de omgeving vraagt. En daar liefst een beetje op vooruitlopen. De dienstverlening ontwikkelt zich van eenrichtingsverkeer naar transparant delen en samenwerken. Als een samenwerkingspartner die een relatie opbouwt op basis van vertrouwen en historische, actuele en realtime data. Om van daaruit open en passende data, informatie en adviezen te geven in de breedste zin van het woord. In de zee van keuzes is 9292 voor de consument, vervoerder en over-

heid een baken van rust. 9292 gaat de uitdaging aan om van merkopbouw naar ‘relevant verrassen’ te gaan.

Reportage Reportage

Partnership

9292 gaat de uitdaging aan om naar ‘relevant verrassen’ te gaan.

Automatisering, data en openbaar vervoer In de afgelopen jaren zijn het ov, auto­ matisering en informatisering onlos­ makelijk met elkaar verbonden geraakt. We kunnen ons geen ov meer voorstellen zonder automatisering, of zonder dat er informatie over processen wordt verschaft. Neem de ov-chipkaart, de logistiek rondom de vervoersplanning of de positie-informatie van voertuigen. Allemaal vormen van automatisering in het openbaar vervoer. Toch is het primaire proces nog steeds: het vervoeren van mensen. Ov-data worden beschikbaar gesteld aan ‘een ieder die daar om vraagt’. Niet alle data, want hoe slimmer en beter je planning als vervoerder is, hoe meer rendement te behalen valt of hoe meer dienstverlening te leveren is. Het is daarom best wonderlijk dat de data die verstrekt moeten worden, vervoerders er in een aantal gevallen toe dwingen een eenvormige werkwijze te hanteren. Waardoor de marktwerking ongedaan wordt gemaakt. Bijvoorbeeld bij het ter

beschikking stellen van een dagplanning voor het hele jaar met daarbij in de loop van het jaar de reële bekende afwijkingen ten opzichte van die planning. Opvallend in het opendatadomein is dat open data eigenlijk bedoeld zijn om de overheid te controleren: geven zij eerlijk informatie? Behandelen ze gelijke gevallen gelijk? Zijn er zaken die ons als burgers veel geld kosten, zonder dat daar open over gediscussieerd wordt? In het domein van het ov worden op dit moment alleen bedrijfsvoeringdata ter beschikking gesteld. Dit gebeurt om anderen de gelegenheid te geven ook applicaties te maken voor de reiziger. Een goede ontwikkeling, maar wat wel opvalt is dat er wordt geklaagd over de data. Bijvoorbeeld dat niet overal actuele of realtime data beschikbaar zijn. Dat met de data niet altijd goede verbanden zijn te leggen. Daarnaast is de discussie over hoe de data eruit zou moeten zien nog niet afgerond. Ook dat leidt tot misverstanden.

15

16

Agenda

Tweets

Tweets

25 t/m 28 maart: Intertraffic Amsterdam, met als centraal thema Smart Mobility. Meer informatie en aanmelden op intertraffic.com.

Ekee079 Dec 27, 2013, 5:01pm via Twitter for Android @Veeeeerrr 9292ov app en je komt er zowieso!

RIPSET1080p 9:02am via Twitter for iPhone 9292…10

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws nieuws Kort

Nieuws

Column

Valys goed gewaardeerd

Open data zijn eigenlijk bedoeld om de overheid te controleren.

peterkwint 8:57am via Twitter for Android @9292 Enig idee wanneer Amsterdamse adressen weer herkend gaan worden? Ik schaam me er bijna voor hoe ontheemd ik ben zonder jullie app ;-)

De landelijke taxidienst Valys wordt door gebruikers zeer hoog gewaardeerd. Ze hebben Valys het rapportcijfer 8,54 gegeven. Dat blijkt uit het jaarlijkse klanttevredenheidsonderzoek dat in november is gehouden. Valys is bovenregionaal taxivervoer voor mensen met een mobiliteitsbeperking, veelal ouderen maar ook gehandicapten. Het Valysvervoer wordt sinds april 2007 in opdracht van het ministerie van VWS uitgevoerd door Connexxion Taxi Services en telt zo’n 180.000 actieve pashouders. Van hen is maar liefst 96 procent tevreden over deze vorm van vervoer.

Overzicht

Reportage

Partnership

Wifi in abri UPC en CBS Outdoor gaan als pilotproject vijf openbare UPC WifiSpots testen bij abri’s in Hilversum en Eindhoven. In de buurt van zo’n abri kunnen voorbijgangers en reizigers

straks via de smartphone inloggen op het wifi-netwerk. Ze krijgen dan eerst advertenties te zien, waarna ze gratis gebruik kunnen maken van het wifi-netwerk.

Reiswijzer goed gelezen

Zonder data geen chocoladecake In alle ontwikkelingen die gaande zijn, heeft REISinformatiegroep steeds een belangrijke doelstelling – en maakt die ook waar: alle kanalen beschikbaar stellen voor alle doelgroepen. ll toegankelijk, volgens de richtlijnen van Accessibility ll eenvoudig in het gebruik, maar niet belerend ll een telefonisch kanaal voor mensen die niet kunnen lezen of geen toegang hebben tot internet ll betrouwbaar en compleet ll voor heel Nederland. Enerzijds omdat we graag samenwerkingen aangaan met gespecialiseerde bedrijven voor specifieke doelgroepen. Anderzijds omdat we het gebruik van het openbaar vervoer willen bevorderen. Als dat met een hightech-app zou luk-

ken voor speciale groepen, is dat juist goed. Data zijn de ingrediënten van de recepten die we met die data kunnen maken. Als een van de ingrediënten ontbreekt, chocola, bloem, suiker, eieren, is er geen chocoladecake te bakken. Dat is net zo met data. Als iets ontbreekt, is de informatie niet meer 100% betrouwbaar en compleet. Wel te gebruiken voor regio’s of speciale groepen, maar niet voor iedereen. Hoe 9292 enerzijds innovatief en anderzijds betrouwbaar en compleet wil blijven, is in het jaarplan 2014 beschreven.

de veranderende maatschappij globalisering ll mobiliteit in beweging ll reisinformatie 3.0 ll een transparante en terugtredende overheid ll ll

Daaruit voortvloeiend leggen we het komende jaar de nadruk op de volgende thema’s: ll nieuwe multimobiliteit/Smart Cities ll participatie van reizigers ll toegankelijkheid ll open data ll techniek ll over de grens

Relevant verrassen Uitgangspunt is om verrassend te zijn maar wel met zaken die er toe doen, die relevant zijn. Relevant verrassen is dus het credo in 2014. Daarbij haakt 9292 aan bij een aantal trends:

Met deze thema’s gaat 9292 aan de slag. Wilt u het hele jaarplan lezen? Dat kan. Neem contact op met [email protected] en wij sturen u het jaarplan graag toe.

Eind 2013 hielden we een Reiswijzerlezersonderzoek. Dat heeft veel nuttige informatie opgeleverd. Hartelijk dank aan iedereen die de moeite heeft genomen de vragenlijst in te vullen. Wat vinden jullie van dit blad? Van de respondenten die hebben geantwoord op de vraag waar ze

4 Relatiemagazine van 9292 jaargang 19, november 2013

De ov-sector kan wel wat meer governance gebruiken Koepels, verbanden en organisaties NOVB uit de startblokken Stoppen met steggelen

werken (65%), werkt 28% bij een decentrale overheid en 14% bij een adviesbureau. De overigen komen uit het bedrijfsleven of van belangenbehartigers. 78% van alle respondenten had de laatste Reiswijzer gelezen, ruim 55% de helft van de artikelen of meer. 85% stelt de ontvangst van Reiswijzer (zeer) op prijs. Met name vanwege een persoonlijke of vakmatige interesse in de ontwikkelingen op het gebied van reisinformatie, en 9292 in het bijzonder. Minder eensgezindheid is er over de neutraliteit: 50% vindt Reiswijzer (absoluut) niet neutraal, 50% juist wel. De frequentie van vier keer per jaar is prima volgens 82%. Ruim 70% zou Reiswijzer (een beetje tot zeker) missen als we ermee zouden stoppen. Een kleine meerderheid zou een online versie op prijs stellen. De meesten van hen vinden een papieren versie dan niet meer nodig. Reiswijzer kan gerust adver-

tenties opnemen: slechts 17% zou dit storen. 65% vindt dat Reiswijzer prima in elkaar zit en heeft geen suggesties. Van de overige 35% kregen we onder meer de volgende suggesties en thema’s aangereikt: ll Minder vanuit 9292 schrijven, over eigen belangen heen stappen ll Eenvoudiger taalgebruik graag ll Meer ov-brede of mobiliteitsbrede onderwerpen ll Bedenk heel goed voor welke doelgroep je schrijft ll Open data vanuit de kansen bezien, andere aanbieders aan het woord laten ll Combinatie-informatie ov en eigen vervoer ll Real time informatie De redactie gaat de resultaten bespreken en meenemen. We zijn benieuwd of u in de loop van 2014 gaat merken waar we uw adviezen ter harte hebben genomen.

17

18

Tweets

Tweets

Natasja van Nooij @NattieChanx3 16 december: Heel fijn. Volgens 9292 is mijn bus al vertrokken terwijl ie normaal om 7.38 uur hoort te vertrekken...

arnalangenbach Dec 31, 2013, 5:05pm via Web nog maar 7 uurtjes en dan voorlopig geen overstapreclame meer! zie verder 9292.nl

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Een aantrekkelijker openbaar vervoer zit ook in kortere overstaptijden In Nederland hebben we een fijnmazig ov-netwerk, voertuigen vertrekken met een behoorlijke frequentie en de tarieven zijn niet buitensporig. Toch is het percentage mensen dat gebruikmaakt van het openbaar vervoer, relatief laag. Hoe komt dat en wat is eraan te doen?

Aan verschillende Nederlandse universiteiten werken wetenschappers aan een grootschalig NWO-project (Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) dat duurzame bereikbaarheid van de Randstad onderzoekt. Een van hen is Daniel Sparing, promovendus aan de TU Delft, onder begeleiding van Rob Goverde. Begin januari leverde Daniel Sparing zijn proefschrift in, dat hij eind maart moet verdedigen om zijn doctorstitel te behalen. Hij concentreerde zich in zijn onderzoek vooral op overstaptijden in het Nederlandse ov-netwerk. “Een van de hypotheses van het onderzoeksproject is dat het lage percentage ov-gebruikers voor een deel te maken heeft met de aansluitingen in het Nederlandse ovsysteem. Het idee is dat overstappen een bottleneck is, doordat de wachttijden te lang zijn. Of juist te krap, zodat je makkelijk een aansluiting mist en alsnog moet wachten. Die hypothese heb ik getoetst voor de Randstad. Allereerst door de bestaande dienstregelingen te analyseren: hoe zijn bussen, trams en metro’s afgestemd op de aankomsttijden van treinen? Wat zijn de gemiddelde wachttijden?”

Oplopende wachttijden Daniel concludeerde dat er voor een deel van de Randstad in feite al een hoogfrequent netwerk bestaat. “Treinen, bussen en trams rijden in veel gevallen zo vaak, dat de wachttijden bij het overstappen doorgaans meevallen. Maar vooral op kleinere stations waar niet zo veel buslijnen langskomen, kunnen de wachttijden oplopen. Ook wie reist op zondag, laat op de avond of ’s nachts, moet rekening houden met langere overstaptijden. Vooral op die plaatsen en tijden merk je dat het ov-netwerk in de Randstad, en ongetwijfeld in heel Nederland, niet goed gesynchroniseerd is.”

Wat doet Zwitserland beter? Ter vergelijking keek Daniel ook naar de situatie in Zwitserland. “Zwitserland is in veel opzichten vergelijkbaar met Nederland: de landen zijn ongeveer even groot, hebben hetzelfde ontwikkelingsniveau en het ov zit er ongeveer hetzelfde in elkaar. Alleen het percentage Zwitsers dat met het openbaar vervoer reist, is een stuk hoger. Net als in Nederland werken de Zwitsers met een kadansdienstregeling, een dienstregeling met een vast basispatroon. Maar in Nederland is dat

in de jaren dertig van de vorige eeuw min of meer vanzelf ontstaan, terwijl het in Zwitserland in de jaren tachtig is ingevoerd. Daarbij hebben ze meteen de treinen aan de bussen gekoppeld, waardoor de aansluitingen veel beter zijn dan in de Randstad. Mensen die moeten overstappen, doen er dus minder lang over dezelfde afstand dan hier.”

Wachten op elkaar Door overstaptijden te minimaliseren, kun je het openbaar vervoer aantrekkelijker maken. Maar hoe korter de overstaptijd, hoe kwetsbaarder de aansluiting is bij eventuele vertragingen. “Dan mis je je bus als je trein vijf minuten te laat aankomt. En ben je meteen weer een kwartier langer onderweg. Terwijl de bus soms ook best vijf minuten kan wachten, zodat mensen hun totale reistijd maar beperkt zien oplopen. In het tweede deel van mijn onderzoek heb ik berekeningen gedaan naar hoe je incidentele vertragingen als het ware kunt absorberen in de dienstregeling. En bekeken wanneer het zin heeft om bussen en trams te laten wachten op vertraagde treinen, zonder dat je daarmee misschien weer nieuwe vertragingen veroorzaakt, andere aansluitingen gaat

Nieuws

Column

Overzicht

Reportage

Partnership

Inbreng van 9292

“Richt je meer op de punctualiteit van de reiziger in plaats van de voertuigen.”

Voor zijn onderzoek maakte Daniel onder andere gebruik van de ov-data van 9292. “Vooral bij de analyse van de bestaande dienstregelingen kwamen die gegevens goed van pas. Tegenwoordig stelt 9292 al zijn data beschikbaar via 9292opendata.org, maar toen ik aan mijn onderzoek begon, was dat nog niet het geval. 9292 werkte direct graag mee, zodat ik meteen met een gestandaardi­ seerde set data aan de slag kon. Daar was ik erg blij mee.” Daniel en zijn onderzoeksgroep zijn inmiddels met verschillende partijen in gesprek die geïnteresseerd zijn in de resultaten.

missen en het nog erger maakt. Er ligt nu een rekenmodel waarmee verkeersleiders die afweging beter en sneller zouden kunnen maken. Althans, een aanzet daartoe. Er is nog wel vervolgonderzoek nodig om dit model te verfijnen.”

Wat kan er beter? Daniel doet in zijn proefschrift ook suggesties om de dienstregelingen beter op elkaar te laten aansluiten. “Met beperkte ingrepen kun je al veel bereiken. Waarom zou je bijvoorbeeld het nachtnet niet synchroniseren en het streekvervoer beter op het treinennet afstemmen? Waar je ook naar zou kunnen kijken, is naar het programma van eisen bij concessieverlening. Nu worden vervoerders erop afgerekend als hun voertuigen vertraging oplopen. Maar voor reizigers zou het beter zijn als je die eisen meer richt op de punctualiteit van de reiziger in plaats van de voertuigen. Dan kun je in de uitvoering andere beslissingen nemen. Bij treinvertragingen bijvoorbeeld wat soepeler omgaan met de vertrektijden van bussen en trams vanaf het station. Die paar minuten vertraging loop je dan onderweg weer grotendeels in. En dan blijft de totale vertraging voor alle reizigers beperkt.”

19

20

Agenda

Tweets

27 maart: Nationaal Congres Openbaar Vervoer in Amersfoort, over plannen, investeringen en maatregelen in het ov. bouw-instituut.nl/bouw/nationaal-congres-openbaar-vervoer.

W0lffSimone 10:46am via Photos on iOS Ik begin me nu toch wel af te vragen waarom ik van #9292ov niet door de Pieterstraat mag lopen. Spannend! pic.twitter.com/Wzt10aG0Tp

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond Achtergrond

Feedback

Kort nieuws

Het was een echt ‘sprokkeljaar’ 2013 was een bijzonder jaar met de nodige vernieuwingen bij 9292. Niet altijd even zichtbaar voor de reiziger, maar achter de schermen van grote invloed. Stefan Hulman, algemeen directeur van 9292, vertelt openhartig over het ‘sprokkeljaar’ 2013. En blikt alvast vooruit naar ontwikkelingen die voor dit jaar op de agenda staan.

we inspelen? Als je niet om je heen blijft kijken, krijg je een soort self fulfilling prophecy. Dan kun je van alles ontwikkelen wat je zelf erg leuk vindt, maar waar slechts een kleine groep op zit te wachten. 9292 ontwikkelt voor het grote publiek: voor jong en oud, voor wetenschappers en mensen met alleen lagere school en voor alleskunners en mensen met een beperking. Dat doen we in opdracht van de vervoerders en daarmee bereiken we dagelijks een miljoenenpubliek.”

Met welke voorbereiding gaan jullie het nieuwe jaar in? “We hebben afgelopen jaar een uitgebreide trendanalyse gemaakt. Wat zijn de ontwikkelingen in de maatschappij? Welke trends zijn er in mobiliteit? Wat gebeurt er internationaal? Om vervolgens de vraag te stellen: welke trends zijn belangrijk voor 9292 en op welke willen

Hebben jullie daarvoor in het afgelopen jaar nog leuke dingen gedaan? “Wij doen altijd leuke dingen voor onze gebruikers. Dat zie je misschien niet direct, maar wij hebben bijvoorbeeld afgelopen jaar ons toegankelijkheidsstempel gekregen. Een officiële erkenning dat onze apps en de website dus echt geschikt zijn voor iedereen. Verder zijn we druk bezig geweest met het doorvoeren van verbeteringen in advertenties op de site en zijn we gestart met advertenties in de apps. Daar heb je als gebruiker niet direct wat aan,

maar door de inkomsten op dat terrein kunnen we wel blijven investeren en kunnen we de apps bijvoorbeeld gratis houden.” En waar heeft de gebruiker wel direct baat bij gehad? “Verbeterde apps, verbeterde bereikbaarheid van het call center, een overzicht van alle tarieven die er zijn, dat soort dingen. Eigenlijk voornamelijk upgrades van bestaande diensten. We hebben het dit jaar een beetje bij elkaar gesprokkeld. Hier een beetje en daar een beetje. Aan het eind van het jaar hebben we de CO2-indicator gepresenteerd, waarmee je kunt zien hoe ‘groen’ je reist met het openbaar vervoer, vergeleken met diezelfde rit in de auto. En we zijn gestart met het testen van P+R- en real time informatie. De eerste indrukken zijn positief, ik verwacht dat we de gebruikers in 2014 weer heel blij gaan maken.” Waar ben je het meest trots op? “Op mijn medewerkers natuurlijk. Dat is een open deur, volgende vraag.”

Nieuws

Column

“Als je niet om je heen blijft kijken, krijg je een soort self fulfilling prophecy.” Oké, op welke resultaten met je het meest trots? “Allereerst op de twee miljoen raadplegingen die we per dag verstouwen. Twee miljoen! Ik vind dat een superprestatie. Verder ben ik trots op de voortgang die we geboekt hebben in de opendatadiscussie. 9292 is in 2013 een van de NDOVloketten geworden en daar zijn we blij mee. We hebben een aantal echt zware dDOS-aanvallen te verduren gehad en ik ben trots op de mensen die dag in dag uit gewerkt hebben om de boel weer draaiende te krijgen. Kortom, er is vorig jaar ontzettend veel werk verzet.” Volgend jaar weer? “Altijd. Ik hoop wel dat we volgend jaar minder tijd en energie hoeven te besteden aan hersteloperaties en aan discussies. Die tijd en energie wil ik dit jaar echt aan onze klanten besteden. Zowel particuliere reizigers als zakelijke klanten, de afnemers van data en natuurlijk onze vervoerders en de overheden.”

Overzicht

Reportage

Partnership

21

22

Tweets

Tweets

Tips

9292 Jan 2, 2:35pm via HootSuite In Amsterdam gaat @GVBnieuws de papieren chipkaartjes die in de voertuigen worden verkocht aanpassen. ow.ly/scC2a

nlTom Dec 30, 2013, 4:31pm via Twitter for iPhone Wat is de 9292ov app voor Londen? #dtv

Superhandig: heel veel informatie over tarieven en hoe het allemaal werkt is de vinden onder Prijzen & Abonnementen op 9292.nl.

Voorwoord

Inhoud

Achtergrond

Feedback

Kort Nieuws nieuws Kort

De CO2-voetafdruk van uw ov-rit in beeld Reizen met het openbaar vervoer of met de auto? Ook de belasting voor het milieu kan een rol spelen in deze keuze. 9292 helpt bij die afweging: sinds 9 december is de CO2-uitstoot die een reis met zich meebrengt, terug te zien in elk reisadvies. Met het ov en met de auto. Zo worden reizigers zich meteen ook bewust van de verschillen in CO2-uitstoot tussen

auto- en ov-gebruik. Deze nieuwe functionaliteit is tot stand gekomen in samenwerking met Het Nieuwe Rijden. Dit programma stimuleert automobilisten energiezuiniger te rijden en reizen, en streeft ernaar de CO2-uitstoot in het Nederlandse verkeer met minimaal een megaton in vier jaar omlaag te brengen.

Guus wint ovsongcontest

Stop de OV-chip Chaos

In december hield 9292 een OVsongcontest op Facebook. Bezoekers konden stemmen op hun favoriete ov-hit. Guus Meeuwis’ ‘Per spoor’, beter bekend als ‘Kedeng Kedeng’, won moeiteloos. 9292 vroeg het nummer op 23 december met een donatie van € 929,20 aan bij Serious Request. Daarnaast stelde 9292 organisaties in staat om een bijzonder punt (POI) in de ov-planner te kopen. Voor € 100,euro namen de databeheerders een bedrijfsnaam op in de planner. Bezoekers hoeven dan het adres niet meer in te voeren. Met deze actie werd € 825,– opgehaald. Marco Langendam van het social media-team van 9292 reisde persoonlijk af naar Leeuwarden om de cheque in de brievenbus van het Glazen Huis af te leveren.

De Consumentenbond, ANWB en Rover krijgen nog steeds veel meldingen van reizigers die met een ov-chipkaartprobleem van het kastje naar de muur gestuurd worden. Vooral als ze met meerdere vervoerders hebben gereisd, is het vaak onduidelijk aan wie zij hun probleem moeten voorleggen. Daarom hebben de drie partijen de campagne ‘Stop de OVchip Chaos’ in het leven geroepen, een oproep voor één loket. Politieke steun hebben ze al: op 3 december nam de Tweede Kamer de motie Bashir aan die om zo’n loket vroeg. Daar kunnen reizigers met klachten over defecte paaltjes, lastige overstappen, een kapotte ov-chipkaart of abonnementen binnenkort terecht.

Groenste ov in Den Haag Den Haag heeft het duurzaamste openbaar vervoer van de Nederlandse steden, gevolgd door Leiden en Haarlem. Dit zegt Kennisplatform Verkeer en Vervoer (KpVV), dat verschillende databronnen combineerde om tot deze conclusie te komen. Op deze en andere manieren verkent het KpVV in hoeverre Big Data en open data beleidsvragen rond het openbaar vervoer kunnen beantwoorden. Die zijn bijvoorbeeld behulpzaam bij de berekening van de milieuprestatie van ingezette bussen, belangrijk voor de leefbaarheid in de straten waar ze doorheen rijden. Zijn de bussen goed bezet, dan is de emissie per gereisde kilometer per persoon beperkt. Bron: verkeersnet

Nieuws

Column Column

Overzicht

Reportage

Liever verbeteren dan vernieuwen Onlangs las ik in de trein het verslag van een TED Talk waarin het probleem van TED werd bloot­ gelegd. Voor wie TED (Technology, Entertainment, Design) niet kennen: het zijn congressen die inmiddels over de hele wereld plaatsvinden, waar sprekers maximaal achttien minuten de tijd krijgen om ‘de presentatie van hun leven’ te geven. Over hun eigen expertise, een bepaald project of iets waarvan zij vinden dat het een idee is dat verspreiding verdient. De spreker, Benjamin Bratton, vroeg zich in zijn speech af: “Have you ever wondered why so little of the future promised in TED Talks actually happens? So much potential and enthusiasm, and so little actual change. Are the ideas wrong? Or is the idea about what ideas can do all by themselves wrong?” Wij hebben het in onze sector vaak over ‘vernieuwen’ of ‘vernieuwend zijn’. Termen die we aanwenden als methoden of processen, alsof we daarmee alle drempels en obstakels kunnen slechten die we tegenkomen. Wij praten over nieuwe technologieën, nieuwe treinen, nieuwe apps. Maar hoe lang staan we stil bij onszelf vernieuwen, of onze eigen werkwijzen? Ik denk niet dat in de ov-sector alles nieuw en beter moet. Daar gaat het niet om. De basis van onze dienst is gewoon niet vernieuwend. Treinen rollen op staal, bussen op rubber. Hyperloops, zweeftreinen of tunnels naar China zijn boeiende fantasieën waar wij naar kunnen streven, maar komt de reiziger daarmee morgen stipt op tijd thuis? Problemen die wij dagelijks in ons werk tegenkomen zijn geen raadsels om op te lossen. Dat zou suggereren dat alle stukken al op tafel liggen. Ze hoeven alleen herschikt en geprogrammeerd te worden en dan is de oplossing daar. Als dat waar was, was alles al lang doorgeïnnoveerd. Als wij

echte transformatie en innovatie willen, moeten we door precies die moeilijke zaken ploeteren. Alleen naar de uiteindelijke vernieuwing of innovatie kijken, houdt juist die noodzakelijke transformatie tegen. Vernieuwen op zichzelf is niet per se verbeteren. Verbeteren is echter zorgen dat onze sector een roos­kleurige toekomst tegemoet gaat. Laten we dus in het nieuwe jaar niet alleen nadenken over toekomstige vernieuwingen en innovaties, maar elke dag bedenken hoe we ons werk en onze sector kunnen verbeteren.

David Kramer voorzitter Jonge Veranderaars

Partnership

23

van ijsbaan naar boerenkool