ZWEMWATERPROFIEL KRALINGSE ESCH (ZWEMBAD)
Actualisatie
Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Februari 2012
Colofon Titel:
Kralingse Esch
Uitgegeven door:
Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard
Oorspronkelijke versie (2006) uitgevoerd door:
DHV en Grontmij
Actualisatie:
Grontmij / DHV Imke Leenen / Martin de Haan Roy Veldhuizen / Bart-Jan Vreman Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard Johan van Tent
Opmaak:
Grontmij / DHV
Datum update:
Februari 2012
Status:
Eindrapportage
2
INHOUDSOPGAVE
1
INLEIDING ZWEMWATERPROFIEL.............................................................................................. 4 1.1 Zwemwaterprofiel ................................................................................................................... 4 1.2 Kwaliteitsklassen en normen.................................................................................................. 4 1.3 Routekaart zwemwaterprofiel................................................................................................. 5 1.4 Blauwalgen............................................................................................................................. 5 2 AANPAK ......................................................................................................................................... 7 3 GEBIEDSBESCHRIJVING KRALINGSE ESCH ............................................................................ 9 3.1 Algemeen ............................................................................................................................... 9 3.2 Hydromorfologie en ecologie ............................................................................................... 11 3.3 Riolering en afvalwaterzuivering .......................................................................................... 12 3.4 Begrenzing ........................................................................................................................... 12 3.5 Gezondheidsrisico’s ............................................................................................................. 12 4 BLAUWALGEN............................................................................................................................. 14 4.1 Relevante waterkwaliteitsgegevens ..................................................................................... 14 4.2 Beoordeling: kans op proliferatie van toxische blauwalgen ................................................. 16 5 ANALYSE VAN HISTORISCHE DATA FECALE VERONTREINIGING...................................... 17 5.1 Normoverschrijdingen .......................................................................................................... 17 6 POTENTIËLE VERONTREINIGINGSBRONNEN EN ROUTES .................................................. 20 6.1 Inleiding ................................................................................................................................ 20 6.2 Mogelijke bronnen en routes................................................................................................ 20 7 RICHTGETALLEN (ZWEMPROF)................................................................................................ 21 7.1 Inleiding ................................................................................................................................ 21 7.2 Resultaten ZWEMPROF ...................................................................................................... 21 8 EVALUATIE EN CONCLUSIES.................................................................................................... 23 9 AANBEVELINGEN EN MAATREGELEN .................................................................................... 24 10 LITERATUUR................................................................................................................................ 25
3
1
INLEIDING ZWEMWATERPROFIEL
De nieuwe Europese Zwemwaterrichtlijn (2006/7/EG) is begin 2006 vastgesteld. Het doel van deze richtlijn is het beschermen van de gezondheid van zwemmers in oppervlaktewateren. In de nieuwe richtlijn worden bepalingen neergelegd met betrekking tot de monitoring en de indeling van de zwemwaterkwaliteit in kwaliteitsklassen (uitstekend, goed, aanvaardbaar en slecht) alsmede de verstrekking van informatie daarover aan het publiek en de Europese Commissie. Een pro-actief beheer van de zwemwaterkwaliteit wordt voorgeschreven, risico’s moeten in kaart worden gebracht in een zwemwaterprofiel en maatregelen moeten worden uitgevoerd om minimaal een ‘aanvaardbare’ kwaliteit te kunnen bereiken en blootstelling van zwemmers aan verontreiniging te voorkomen.
1.1
Zwemwaterprofiel
Van iedere zwemwaterlocatie zal moeten worden ingeschat welke emissiebronnen via welke verspreidingsroutes de zwemwaterkwaliteit negatief beïnvloeden. Hierbij spelen de locatiespecifieke eigenschappen van het zwemwater een belangrijke rol. Alle bevindingen komen samen in een zwemwaterprofiel van de desbetreffende zwemwaterlocatie. Het opstellen van een zwemwaterprofiel is ook een verplichting volgens de nieuwe zwemwaterrichtlijn. Op basis hiervan kan de beheerder maatregelen nemen om het risico op besmetting van de zwemmer (verder) te reduceren. Op het ogenblik wordt hoofdzakelijk op basis van expert judgement geredeneerd. Het zwemwaterprofiel, eventueel aangevuld met een aantal extra metingen, maakt het mogelijk om eventuele beheersmaatregelen beter te onderbouwen. Financiële middelen worden hierdoor effectiever ingezet. Tevens kan het zwemwaterprofiel ingezet worden voor communicatie over de kwaliteit van de zwemwater(locatie) en de genomen beheersmaatregelen naar de maatschappij/burger. Een zwemwaterprofiel is in eerste instantie bedoeld om inzicht te verkrijgen in de fecale verontreinigingsbronnen en –routes en richt zich op de indicatoren voor fecale verontreinigingen (Escherichia coli en intestinale enterococcen). In deze zwemwaterprofielen worden echter ook overige gezondheidsrisico’s meegenomen, zoals cyanobacteriën, zwemmersjeuk en botulisme. Cyanobacteriën zijn in de volksmond beter bekend als blauwalgen. In dit zwemwaterprofiel zal daarom verder over blauwalgen worden gesproken.
1.2
Kwaliteitsklassen en normen
In de nieuwe Europese zwemwaterrichtlijn wordt onderscheid gemaakt tussen verschillende kwaliteitsklassen. De indeling én de ‘normen’ hierbij zijn weergegeven in tabel 1.1. Tabel 1.1.
Parameter
Normen voor de verschillende kwaliteitsklassen voor zoet binnenwater wat betreft intestinale enterococcen en Escherichia coli
Uitstekende kwaliteit*
Intestinale enterococcen 200 (kve/100 ml) Escherichia coli 500 (kve/100 ml) * **
Goede kwaliteit
*
Aanvaardbare ** kwaliteit
Referentiemethoden voor de analyse
400
330
ISO 7899-1 of ISO 7899-2
1000
900
ISO 9308-3 of ISO 9308-1
gebaseerd op een 95-percentiel gebaseerd op een 90-percentiel
Als een fecale verontreiniging via oppervlaktewater naar een zwemwater wordt getransporteerd treedt verdunning op. De locatiespecifieke eigenschappen van het ontvangende zwemwater zijn van belang bij een beoordeling van de invloed van diverse routes op de bacteriologische kwaliteit van het zwemwater. Een belangrijke onderverdeling hierin is de verdeling tussen geïsoleerd of doorstroomd
4
zwemwater en 'overstroomd' uiterwaardenplassen.
1.3
of
'incidenteel
doorstroomd'
zoals
vaak
het
geval
is
bij
Routekaart zwemwaterprofiel
Rijkswaterstaat Waterdienst heeft in samenwerking met een aantal regionale waterbeheerders een aantal pilot-onderzoeken laten uitvoeren en is gekomen tot een algemeen protocol voor het opstellen van een zwemwaterprofiel. Dit heeft geleid tot een routekaart (zie figuur 1.1) welke voor het opstellen van de zwemwaterprofielen gebruikt is. Deze aanpak volgens de routekaart resulteert in een algemeen beeld van de zwemwaterlocatie, zijn omgeving en de mogelijke bronnen, met een indicatie van de grootte van bijdrage van deze bronnen op de waterkwaliteit in de zwemlocatie. Beschrijving gebied/hydromorfologie
Veldbezoek
Historische waterkwaliteit
Lijst: •bronnen •routes Evalueren? Actieprogramma
Meetprogramma Richtgetallen Zwemwater profiel Analyseren Evalueren
Figuur 1.1
Algemene routekaart om te komen tot een zwemwaterprofiel
Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard heeft Grontmij en DHV gevraagd zwemwaterprofielen te actualiseren met gebruikmaking van de “Handreiking voor het opstellen van een zwemwaterprofiel” (Grontmij, RWS-RIZA, 2005). De actualisatie betreft onder meer aanpassing (waar relevant) van de gebiedsbeschrijving, de inventarisatie van gezondheidsrisico’s, de presentatie en analyse van meetgegevens van blauwalgen en fecale verontreiniging, de beoordeling van mogelijke bronnen van verontreiniging en een aanpassing van conclusies en aanbevelingen.
1.4
Blauwalgen
Algemeen De Europese Zwemwaterrichtlijn vraagt behalve om aandacht voor de fecale verontreiniging ook nadrukkelijk aandacht voor de risico’s van blauwalgen. Ter ondersteuning bij het opstellen van het blauwalgendeel van een Zwemwaterprofiel is de ‘Handreiking Zwemwaterprofiel Blauwalgen’ opgesteld (DHV, RSW-RIZA, 2007). De hierin voorgeschreven aanpak vindt plaats op basis van het stappenplan zoals weergegeven in figuur 1.2. Het aantal stappen is afhankelijk van de hoeveelheid beschikbare informatie en het oordeel over de kans op toxische bloei. Voor locaties die nooit problemen kennen met blauwalgen is het profiel eenvoudig. Voor locaties waar een aanzienlijke kans bestaat op een toxische bloei, is het profiel uitgebreider.
5
Basale beschrijving
Is informatie voldoende?
Aanwezigheidscheck gegevens cyanobacteriën
nee
Analyse toestandsvariabelen
Toestandsvariabelen ‘alarme rend’ en/of onvoldoende?
ja
nee
ja
Cyanobacterie analyse
Inschatting kans op cyanobacteriën
Nadere beschrijving Inzicht in oorzaken
Maatregelen - informatie naar publiek - maatregelen ter vermindering van de kans op toxische bloei en drijflagen
Figuur 1.2
ja
Is er een aanzienlijke kans op toxische bloei in komende vijf jaar?
nee
geen verdere actie
Monitoring
Stappenplan uit de handreiking ‘Blauwalgen in het Zwemwaterprofiel’
Uit het stappenplan blijkt dat er voor elk zwemwater een basale beschrijving van het systeem gegeven wordt. Vervolgens dient er een historisch databestand te worden aangemaakt. Zo’n historisch databestand is noodzakelijk om een beoordeling te kunnen geven over de mogelijke proliferatie van toxische blauwalgen in de komende jaren. Een gedegen beoordeling kan alleen plaats vinden als er voldoende informatie beschikbaar is. Daarom is een stap ingebouwd waarin dit wordt beoordeeld. Bij onvoldoende beschikbare informatie kan op basis van de analyse van toestandsvariabelen een inschatting worden gemaakt van eventuele blauwalgenbloeien in het verleden. Als uit deze analyse blijkt dat mogelijk dominantie van blauwalgen is opgetreden, dan dient een passende monitoring te worden uitgevoerd in het komende seizoen. Indien er voldoende informatie verzameld is volgt de uiteindelijke beoordeling. Het blauwalgendeel van het zwemwaterprofiel is gereed als de beoordeling luidt dat er geen aanzienlijke kans op een toxische bloei is in de komende vijf jaar. Dit oordeel en de onderbouwing maken deel uit van het Zwemwaterprofiel. Wanneer echter op basis van de historische data-analyse blijkt de kans op een toxische bloei in de komende vijf jaar wel aanzienlijk is, dan dient een nadere beschrijving van het systeem te worden gemaakt. Een nadere beschrijving van het systeem waarin de zwemlocatie zich bevindt, heeft tot doel inzicht te geven in de mogelijke werking van het systeem met betrekking tot het ontstaan van toxische blauwalgenbloeien. Dit betekent dat de achterliggende oorzaken/factoren worden beschreven die mogelijk leiden tot de bloei van toxische blauwalgen. De nadere beschrijving maakt het mogelijk een oordeel te vormen over de meest effectieve maatregelen om de kans op blauwalgenbloei te doen afnemen.
6
2
AANPAK
Voor het opstellen van het zwemwaterprofiel zijn, aan de hand van de “Handreiking voor het opstellen van Zwemwaterprofiel”, alle stappen doorlopen. Hieronder is aangegeven in welke onderwerpen deze stappen terugkomen en waar in de rapportage deze zijn terug te vinden. De gepresenteerde aanpak kan dan ook worden gezien als leeswijzer. Hoofdstuk 1 Inleiding De achtergrond voor het opstellen van een zwemwaterprofiel en een blauwalgenrapportage worden hierin beschreven, alsmede de normen en kwaliteitsklassen volgens de nieuwe zwemwaterrichtlijn. Hoofdstuk 2 Aanpak Hoofdstuk 3 Gebiedsbeschrijving Hierin wordt de zwemlocatie meer in detail beschreven op basis van de in de handreiking genoemde stappen locatiebeschrijving, gebiedsbeschrijving en veldbezoek. Hydromorfologie en ecologie. Deze paragraaf omvat de benodigde informatie over stromingen, peilen, flora en fauna (veldbezoek, hydromorfologie, gebiedsbeschrijving). Begrenzing. Het protocol binnenwater uit het rapport “KRW en oppervlaktewater: Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water” (DHV, 2005) is gebruikt om de begrenzing van een zwemzone voor te stellen. Gezondheidsrisico’s. In deze paragraaf wordt gemeld of er meldingen van gezondheidsklachten (zwemmersjeuk, botulisme, enz) zijn geweest op deze locatie en/of bloeien van blauwalgen. Blauwalgen In dit hoofdstuk wordt beschikbare informatie over de aanwezigheid van blauwalgen op een rij gezet. Op grond van veldwaarnemingen en metingen wordt de kans op blauwalgenoverlast in de toekomst beoordeeld. Hoofdstuk 4 Blauwalgenrapportage In dit hoofdstuk wordt beschikbare informatie over de aanwezigheid van blauwalgen op een rij gezet. Op grond van veldwaarnemingen en metingen wordt de kans op blauwalgenoverlast in de toekomst beoordeeld. Vervolgens wordt een nadere beschrijving van de zwemwaterlocatie gegeven met als doel inzicht te geven in de mogelijke werking van het systeem met betrekking tot het ontstaan van toxische blauwalgenbloeien. De achterliggende oorzaken/factoren worden beschreven die mogelijk leiden tot de bloei van toxische blauwalgen. Hoofdstuk 5 Analyse van historische data Analyse historische data. De microbiologische data van de zwemwaterbemonsteringen van de laatste vier jaar vormen de basis voor de analyse van de historische waterkwaliteit. Deze historische databestanden worden gebruikt om te zien of er een bepaalde trend zichtbaar is die wijst op: invloed van weersomstandigheden, bijvoorbeeld indien overschrijdingen of verhogingen altijd optreden na hevige neerslag; een relatie met bepaalde bronnen, bijvoorbeeld wanneer alleen hoge waarden gevonden worden bij een hoge recreatiedruk; de relatie met een bepaalde periode in het jaar waarop verhogingen plaatsvinden; verhogingen kunnen van jaar tot jaar plaatsvinden op verschillende tijdstippen, maar ze kunnen ook altijd in dezelfde periode plaatsvinden.
7
De historische databestanden zijn gebaseerd op de huidige zwemwaterrichtlijn en bevatten dus de daarin opgenomen indicatoren van fecale verontreinigingen (intestinale enterococcen en Escherichia coli). Hoofdstuk 6 Potentiële bronnen van bacteriële verontreiniging Potentiële bronnen van verontreiniging. Op basis van het veldbezoek, de analyse van de historische data, de gegevens van de waterkwaliteitsbeheerder en de plattegronden is een lijst van alle potentiële verontreinigingsbronnen en –routes voor fecale verontreiniging opgesteld. Alle potentiële bronnen en routes zijn op deze lijst gezet ook al lijken ze niet van belang. Soms blijkt dat juist een bron die vooraf niet als relevant werd beschouwd toch verhoogde waarden veroorzaakt óf dat door samenloop van omstandigheden meerdere bronnen samen verantwoordelijk zijn voor verhoogde waarden. Elke bron kan dan meetellen. Hoofdstuk 7 ZWEMPROF Invullen richtgetallen. Na inventarisatie van bronnen en routes is met behulp van een eenvoudig spreadsheetmodel (ZWEMPROF) geschat in hoeverre een bepaalde bron of bronnen een bijdrage leveren aan fecale verontreiniging van het betreffende water. Het model geeft als resultaat aan of er a) geen invloed, b) geringe invloed, c) wezenlijke invloed of d) grote invloed is van belangrijke fecale verontreinigingen. Hoofdstuk 8 Evaluatie en conclusies Analyse en evaluatie van gegevens. Alle gegevens die afkomstig zijn uit de voorgaande stappen zijn naast elkaar gelegd en bekeken. Hierbij is vooral onderzocht welke potentiële bronnen die uit de analyse van de data van de waterkwaliteitsbeheerders, het veldbezoek en de plattegronden volgen, relevant zijn voor de zwemwaterkwaliteit op de locatie en zijn de resultaten van de spreadsheet modellering (ZWEMPROF) gebruikt. Daarnaast is een soort rangschikking van belangrijke bronnen gemaakt. Op deze manier is duidelijk waar de mogelijke knelpunten zitten en waar eventueel maatregelen genomen zouden moeten worden. Conclusies. De belangrijkste bevindingen en de (mogelijke) consequenties hiervan zijn op een rij gezet. Hoofdstuk 9 Aanbevelingen en maatregelen Maatregelen en bevindingen. Indien er geen problemen zijn geconstateerd bestaat er in beginsel weinig aanleiding om maatregelen te nemen. Indien er wel relevante verontreinigingsbronnen zijn gevonden of indien er onduidelijkheid is over de betrouwbaarheid van (enkele) resultaten, wordt in deze paragraaf een doorkijk gegeven naar mogelijke maatregelen.
8
3 3.1
GEBIEDSBESCHRIJVING KRALINGSE ESCH Algemeen
Het ruim 80 jaar oude Kralings Zwembad (oftewel de Kralingse Esch) is gelegen in de stad Rotterdam in een bocht van de Maas, tegenover de Erasmus Universiteit. Het zwembad ligt naast een sportterrein. Het zwembad bestaat uit twee natuurzwembaden plus een verwarmd en gechloreerd bad.
Figuur 3.1
Overzicht van de omgeving (Bron: Google maps).
Bezoekersaantal. Het zwembad is alleen toegankelijk voor de 700 leden (+ introducés). Op goede dagen komen er 350 à 400 mensen, op slechte dagen zijn dit er vaak niet meer dan 10. Het maximum aantal mensen dat wordt toegelaten bedraagt ongeveer 320. Bij mooi weer heb je veel “joyzwemmers” in de avonden. Mariniers van de nabijgelegen kazerne worden dan ingeschakeld om dit te voorkomen. Faciliteiten. Het Kralingse zwembad beschikt over uitgebreide faciliteiten: er zijn douches, kleedhokjes en wc’s (zie figuur 3). Deze faciliteiten zien er goed uit, in 2011 zijn de kleedhokjes gerenoveerd en er zijn extra hokjes aangelegd. Er staan voldoende prullenbakken rond het zwembad.
9
Figuur 3.2
Links de renovatie, rechts de extra kleedhokjes (aan de rechterachterzijde van de foto).
Het zwembad beschikt over een paar (kleine) ligweiden en een strand van 20 bij 40 meter. Verder is er een horecagelegenheid voor verkoop van snacks en dranken (zie figuur 3.3).
Figuur 3.3
Strand en horeca
Beheer. Het Kralings Zwembad wordt beheerd door de Vereniging Kralings Zwembad. Het zwembad is alleen toegankelijk voor leden van deze vereniging (+introducés). Het zwembad is geopend van 10-19 van 5 mei tot en met 16 september. Er is altijd toezicht aanwezig. Waterkwaliteitsbemonstering. Het Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard neemt in de maanden april t/m september 11 keer een watermonster op de zwemlocatie. Dit komt neer op een frequentie van eenmaal per twee weken. In de Kralingse Esch bevindt zich één waterkwaliteitsmeetpunt (01124) aan de zuidzijde van het grote bad. De x,y coördinaten van het monsterpunt zijn 95.685 en 436.458. Dit punt staat weergegeven in figuur 3.1. Overeenkomstig de ‘nieuwe’ Zwemwaterrichtlijn worden Escherichia coli en intestinale enterococcen gemeten. Daarnaast wordt de hoeveelheid blauwalgen bepaald en gecontroleerd op de aanwezigheid van drijflagen van blauwalgen. Verder worden de nog enkele algemene parameters gemeten/geregistreerd die een relatie kunnen hebben met de zwemwaterkwaliteit, deze zijn vermeld in tabel 3.1. Tabel 3.1 Parameters die worden geregistreerd bij zwemwatermetingen. Aantal recreanten Doorzicht Drijflaag blauwalgen
Geleidendheid
Drijvend materiaal
Temperatuur
Geur
Zuurgraad (pH)
Kleur
Zuurstof (%)
10
Kroos
Zuurstof (mg/l)
Olie
Chlorofyl-a
Schuim
Drooggewicht
Stroomrichting
Feofytine a
Weergesteldheid
Gloeirest (%)
Actuele informatie over de zwemwaterkwaliteit kan geraadpleegd worden via de zwemwatertelefoon, teletekst of via de website van de provincie. Daarnaast wordt het publiek op de zwemwaterlocatie geïnformeerd middels een informatiebord.
3.2
Hydromorfologie en ecologie
Hydromorfologie. Het zwembad bestaat uit twee natuurzwembaden, één van 40 bij 80 meter (diepte: 2.25) en één van 18 bij 20 meter (diepte 0.70-1.40). Deze twee staan met elkaar in verbinding. Daarnaast is er ook een verwarmd en gechloreerd bad van 18 bij 20 meter (zie figuur 3.4). Het verwarmde zwembad is geen oppervlaktewater in beheer bij het hoogheemraadschap. De kant van de natuurbaden is gemaakt van betonplaten, de bodem is zandig. Het is bij de beheerders onbekend of het zwembad ooit is uitgebaggerd; dit is in ieder geval niet in de laatste tien jaar gebeurd. De betonnen wanden staan krom en er liggen plannen klaar om deze wanden te renoveren. Op het moment van schrijven is de uitvoerdatum nog niet bekend, maar is het offerte stadium al wel gestart. Er loopt een planken vlonder om de gehele plas heen. Hier en daar is er een begroeide oever (zie figuur 3.5).
Figuur 3.4
Groot bad, klein bad en verwarmd gechloreerd bad
Het zwembad staat niet in open verbinding met het oppervlaktewater. Er wordt geen water ingelaten om het zwembad op peil te houden. Het zwembad wordt gevoed door kwel en neerslag. Bij overmatige regenval wordt geloosd op het oppervlaktewater.
Figuur 3.5
Vlonders om de plas en een begroeide oever
Ecologie. Er is weinig vegetatie in het zwembad, er staan wel waterplanten onder de vlonders en de glijbaan aangezien hier de bodem oploopt. Aan de achterkant van de plas staan bomen. Deze staan echter
11
niet rechtstreeks naast de plas maar worden door de ligweide hiervan afgescheiden. Aan de rechterkant van het zwembad staan rozenbottelstruiken, ook door vlonder en gras van het zwembad gescheiden. In het zwembad komt veel vis voor; brasem, snoek, paling en voorn. Ook zijn er zoetwatermosselen aanwezig. De plas is een keer elektrisch bevist om de visstand op peil te houden. Er zijn af en toe eenden in de plas en soms reigers. Ganzen worden niet gesignaleerd. Honden hebben geen toegang tot het zwembad.
3.3
Riolering en afvalwaterzuivering
Aangezien het zwembad alleen wordt gevoed door kwel en neerslag is van beïnvloeding door effluent of door water afkomstig van rioolwateroverstorten geen sprake.
3.4
Begrenzing
De zwemzone is vastgesteld volgens het protocol in het rapport ‘KRW en oppervlaktewater, Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater voor drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water' (DHV, 2005) dat gegeven is in bijlage 3. In figuur 3.6 zijn de zwemzone en het meetpunt weergegeven.
Figuur 3.6 monsterpunt.
3.5
Luchtfoto van de zwemwaterlocatie Kralingse Esch met de zwemzone en het
Gezondheidsrisico’s
Er zijn de afgelopen jaren geen klachten, negatieve zwemadviezen, waarschuwingen en zwemverboden geweest.
12
Doorzicht en pH In het begin van 2007 was het doorzicht van de plas nog 2.20 meter (tot de bodem). In de overige jaren is het doorzicht verslechterd tot een eenmalige meting van 40cm. Gemiddeld is het doorzicht 1.50 meter. Bij een beperkt doorzicht kunnen veiligheidsrisico’s ontstaan, bijvoorbeeld door scherpe voorwerpen op de bodem of doordat zwemmers die in ondiep water duiken de bodem niet kunnen zien. Ten behoeve van de waterkwaliteit wordt het water regelmatig rondgepompt: water wordt ingenomen bij de glijbaan in de grote plas en in de kleine plas gepompt. Het aanzetten van de pomp lijkt te leiden tot afname van het doorzicht. Botulisme en Zwemmersjeuk Tussen 2008 en 2011 zijn geen meldingen van botulisme en/of zwemmersjeuk gemeld. Zwemwaarschuwingen, negatief zwemadvies en/of zwemverboden Op 23 juli 2009 is éénmaal een negatief zwemadvies gegeven in verband met blauwalgen. Verder zijn in de periode 2008-2011 geen waarschuwingen en zwemverboden gemeld. Bacteriën Er zijn geen gezondheidsklachten gemeld of bekend. Blauwalgen Hoge concentraties blauwalgen kunnen de gezondheid van zwemmers bedreigen. Vanwege een éénmalig probleem met blauwalgen is in hoofdstuk 4 de kans op proliferatie van toxische blauwalgen beoordeeld.
13
4
BLAUWALGEN
4.1
Relevante waterkwaliteitsgegevens
Zwemwaterlocatie de Kralingse Esch is niet gelegen in een KRW-waterlichaam. Er gelden daarom geen KRW maatstaven en er zijn geen meetlatten voor de fysische-chemische toestand van het oppervlaktewater geformuleerd. Blauwalgen op de zwemwaterlocatie Waarnemingen en drijflagen Tijdens het veldbezoeken in 2007 (vorig zwemwaterprofiel) zijn geen blauwalgen aangetroffen. Uit aanvullende informatie (afkomstig van locatie- en waterbeheerder) blijkt dat er ook in de jaren tot 2011 geen drijflagen zijn waargenomen. Metingen van microcystine Tot en met 2008 zijn (sporen) van toxische blauwalgen gemeten aan de hand van microcystineconcentraties. De gemeten concentraties in 2009 zijn weergegeven in tabel 4.1. De concentraties lagen allemaal beneden de norm van 20 µg/l. Het risico op gezondheidsklachten bij een microcystine concentratie lager dan 20 µg/l is normaal gesproken klein. Echter, twee dagen na deze meting (op 23 juli 2009) is een negatief zwemadvies gegeven vanwege de kans op toxische blauwalgen. Onduidelijk is of gaat om een normoverschrijding (microcystine) of om een visuele waarneming van (drijflagen) van blauwalgen. Tabel 4.1 Microcystinegehalte op zwemwaterlocatie Kralingse Esch. Datum bemonstering Microcystinegehalte (in µg/l) 7/21/2009
19
8/3/2009
12
9/1/2009
10
Zwemontradingen en –verboden In de periode 2008-2011 is éénmaal een negatief zwemadvies gegeven in verband met de aanwezigheid van blauwalgen, op 23 juli 2009. In de jaren voorafgaand aan dit negatieve advies maar ook daarna zijn geen problemen met blauwalgen geweest. Aangenomen wordt dat het om een incident gaat. Blauwalgen 2010-2011 Met ingang van het zwemseizoen (mei t/m september) zijn in 2010 en 2011 op deze zwemwaterlocatie iedere twee weken monsters genomen waarin tellingen van potentieel toxische blauwalgengenera zijn uitgevoerd. De resultaten van 2010 en 2011 zijn gepresenteerd in resp. figuren 4.1 tot en met 4.4. Vanaf 50.000 cellen/ml en hoger is sprake van een matig tot hoog risico (verhoging) waarna mogelijk een waarschuwing volgt. Voor meetjaar 2009 geldt een maximumnorm van 200.000 cellen/ml, in 2010 is het blauwalgenprotocol aangepast en is de maximumnorm verhoogd naar 300.000 cellen/ml. Bij het bereiken van deze norm is veelal een negatief zwemadvies gegeven of een zwemverbod ingesteld (zwemverbod alleen na goedkeuring Gedeputeerde Staten). Blauwalgentellingen Kralingse Esch 2010-2011 De norm van diverse blauwalgengenera afzonderlijk wordt niet overschreden (norm: 100.000 cellen/ml). Met een norm van 100.000 cellen/ml en een gemeten waarde die lager is dan 20.000 cellen/ml is de kans op proliferatie van toxische blauwalgen uitgesloten.
14
Figuur 4.2 Verloop van het totale aantal zwemwaterseizoen 2010-2011.
15 potentieel toxische blauwalgen 9/2
0/2
01 1
1
01 1
1
01 1
01 1
01 1
01 1
01 1
01 1
01 1
20 1
4/2 9/7 /
8/2
0
01 0
20 1
7/2
3/2
9/2
5/2
1/2
7/2
7/2
0/2
8/9 /
7/2
7/1
6/2
6/1
5/3
5/1
4/2
9/2
01 0
01 0
0
01 0
01 0
20 1
8/2
1/2
9/8 /
8/1
8/1
0
01 0
20 1
9/2
8/4 /
7/1
1/2
9/2
Figuur 4.1
6/2
5/1
01 0
20 1
0/2
*1000 [cellen/ml] 100
5/4 /
4/2
4/ 20 /2 01 0 5/ 4/ 20 10 5/ 19 /2 01 0 6/ 21 /2 01 0 7/ 19 /2 01 0 8/ 4/ 20 10 8/ 11 /2 01 0 8/ 18 /2 01 0 9/ 8/ 20 10 9/ 20 /2 01 0 4/ 27 /2 01 1 5/ 17 /2 01 1 5/ 31 /2 01 1 6/ 15 /2 01 1 6/ 29 /2 01 1 7/ 13 /2 01 1 7/ 27 /2 01 1 8/ 9/ 20 11 8/ 24 /2 01 1 9/ 7/ 20 11 9/ 20 /2 01 1
*1000 [cellen/ml]
Aantallen van verschillende soorten blauwalgen
100
80
60
40
20
0
Verloop van potentieel toxische blauwalgen gedurende het zwemwaterseizoen 2010-2011. Datum
Totaal aantal blauwalgen
Som van Totaal
80
60
40
20
0
Datum
gedurende het
4.2
Beoordeling: kans op proliferatie van toxische blauwalgen
Na analyse van beschikbare gegevens is geconcludeerd dat er geen ‘groot’ risico bestaat op toxische bloei van blauwalgen. Een nadere beschrijving is daarom niet nodig. Deze beoordeling is gebaseerd op: - De jaren voorafgaand aan het negatieve zwemadvies (23 juli 2009) maar ook in de periode daarna zijn geen problemen met blauwalgen geweest. Aangenomen wordt dat het om een incident gaat. Deze aanname wordt ondersteund door de beschikbare cyanobacteriegegevens 2003-2006 (zwemwaterprofiel 2007) en het aantal cellen met blauwalgen in meetjaren 2010 en 2011. In alle meetjaren, met uitzondering van 23 juli 2009, liggen alle gemeten concentraties of celdichtheden ver beneden de norm. - Goede fysische-chemische toestand van het zwemwater (doorzicht, pH, etc).
16
5
ANALYSE VAN HISTORISCHE VERONTREINIGING
DATA
FECALE
De analyse van de historische data is opgebouwd uit twee delen. Ten eerste is gekeken naar de Escherichia coli en intestinale enterococcen in de jaren 2008 tot en met 2011. Hierna is beoordeeld of het zinvol is om een nadere analyse van de historische data uit te voeren. In het tweede deel is (indien nodig) een data-analyse uitgevoerd met de bacteriologische data, in vergelijking met de klimatologische gegevens in die periode. De concentraties van deze indicator organismen zijn bepaald met respectievelijk NEN 6570, NEN 6562, ISO 9308-1 en ISO 7899-1. In onderstaande analyses is een overschrijding gedefinieerd als een concentratie die hoger is dan de “norm”. Onder de norm wordt hier de klassegrens voor “goed” uit de beoordeling volgens de nieuwe Europese Zwemwaterrichtlijn verstaan. Deze bedraagt 1000 kve/100 ml voor E. coli en 400 kve/100 ml voor intestinale enterococcen. Een concentratie die meer dan 1,5 maal deze norm is wordt geclassificeerd als ‘extreem’. Een concentratie die meer dan 0,5 maal deze norm is, wordt geclassificeerd als ‘verhoging’. In de grafieken wordt met een lijn ‘klasse (goed)’ aangegeven.
5.1
Normoverschrijdingen
Op basis van de nieuwe zwemwaterrichtlijn wordt de zwemwaterkwaliteit van Kralingse Esch voor de periode 2008-2011 beoordeeld als “uitstekend” voor wat betreft Escherichia coli en intestinale enterococcen. In de figuren 5.1 tot en met 5.4 zijn de jaartrends van Escherichia coli en intestinale enterococcen weergegeven.
Escherichia coli en Intestinale enterococcen Escherichia coli Escherichia coli - klasse (goed) Intestinale enterococcen
2008
Extremen Escherichia coli Intestinale enterococcen - klasse (goed) Extremen Intestinale enterococcen 600
1375
550
1250
500
1125
450
1000
400
875
350
750
300
625
250
500
200
375
150
250
100
125
50
0 Apr
Figuur 5.1
0 May
Jun
Jul
Aug
Jaartrend van de E. coli en intestinale enterococcen in 2008
17
Sep
Intestinale enterococcen [kve/100 ml]
Escherichia coli [kve/100 ml]
ZWEMBAD KRALINGER ESCH va steiger natuurbad - zoet
1500
Escherichia coli en Intestinale enterococcen Escherichia coli Escherichia coli - klasse (goed) Intestinale enterococcen
2009
Extremen Escherichia coli Intestinale enterococcen - klasse (goed) Extremen Intestinale enterococcen 600
1375
550
1250
500
1125
450
1000
400
875
350
750
300
625
250
500
200
375
150
250
100
125
50
0 Apr
Figuur 5.2
Intestinale enterococcen [kve/100 ml]
Escherichia coli [kve/100 ml]
ZWEMBAD KRALINGER ESCH va steiger natuurbad - zoet
1500
0 May
Jun
Jul
Aug
Sep
Jaartrend van de E. coli en intestinale enterococcen in 2009
Escherichia coli en Intestinale enterococcen Escherichia coli Escherichia coli - klasse (goed) Intestinale enterococcen
2010
Extremen Escherichia coli Intestinale enterococcen - klasse (goed) Extremen Intestinale enterococcen 600
1375
550
1250
500
1125
450
1000
400
875
350
750
300
625
250
500
200
375
150
250
100
125
50
0 Apr
Figuur 5.3
0 May
Jun
Jul
Aug
Jaartrend van de E. coli en intestinale enterococcen in 2010
18
Sep
Intestinale enterococcen [kve/100 ml]
Escherichia coli [kve/100 ml]
ZWEMBAD KRALINGER ESCH va steiger natuurbad - zoet
1500
Escherichia coli en Intestinale enterococcen Escherichia coli Escherichia coli - klasse (goed) Intestinale enterococcen
2011
Extremen Escherichia coli Intestinale enterococcen - klasse (goed) Extremen Intestinale enterococcen 600
1375
550
1250
500
1125
450
1000
400
875
350
750
300
625
250
500
200
375
150
250
100
125
50
0 Apr
Figuur 5.4
Intestinale enterococcen [kve/100 ml]
Escherichia coli [kve/100 ml]
ZWEMBAD KRALINGER ESCH va steiger natuurbad - zoet
1500
0 May
Jun
Jul
Aug
Sep
Jaartrend van de E. coli en intestinale enterococcen in 2011
Op basis van de nieuwe zwemwaterrichtlijn wordt de zwemwaterkwaliteit van Kralingse Esch voor de periode 2008-2011 beoordeeld als “uitstekend” voor wat betreft Escherichia coli en intestinale enterococcen. Verwezen wordt naar tabel 5.1. Ten opzichte van de periode 2003-2006 (zwemwaterprofiel 2007) is de bacteriologische zwemwaterkwaliteit voor wat betreft Escherichia coli verbeterd. In de vorige beoordeling scoorde Escherichia coli “goed”. Tabel 5.1
Kwaliteitsklasse bepaling zwemwater 2008-2011, Kralingse Esch ZWEMBAD KRALINGER ESCH va steiger natuurbad - zoet
Zwemwaterklasse op basis van Logpercentiele Escherichia coli Intestinale enterococcen
2008-2011 aantal waarnemingen
LOG90percentiel
LOG95percentiel
oordeel
44 44
189 85
236 101
Uitstekend Uitstekend
Er zijn in de zwemseizoenen 2008 tot en met 2011 geen overschrijdingen en verhogingen gesignaleerd: een analyse van de data in relatie met weersomstandigheden is daarom niet nodig.
Duiker
Sloot Extensieve 19 agrarische percelen
6
6.1
POTENTIËLE ROUTES
VERONTREINIGINGSBRONNEN
EN
Inleiding
Op basis van het veldbezoek, de analyse van de historische data, de informatie van de waterkwaliteitsbeheerder, de informatie van de locatiebeheerder en de topografische informatie is een lijst van alle potentiële verontreinigingsbronnen en –routes voor fecale verontreiniging opgesteld. Alle potentiële bronnen en routes zijn op deze lijst gezet ook al lijken ze niet van belang. Soms blijkt dat juist een bron die vooraf niet als relevant werd beschouwd toch verhoogde waarden veroorzaakt óf dat door samenloop van omstandigheden meerdere bronnen samen verantwoordelijk zijn voor verhoogde waarden. Elke bron telt in hoofdstuk 6 mee.
6.2
Mogelijke bronnen en routes
De historische data, de gebiedsbeschrijving, gegevens van beheerders, de analyse van de plattegronden en het veldbezoek brengen onderstaande mogelijke bronnen van zwemwaterverontreiniging naar voren. Dit zijn: • Bezoekers De plas wordt gebruikt door vaste bezoekers: het maximum aantal bezoekers is 320. Op rustige dagen zijn dat er vaak niet meer dan 10. • Vogels op het strand en in de zwemzone Het Kralings zwembad wordt af en toe bezocht door eenden en een enkele keer door reigers. Het aantal watervogels dat wordt ingevoerd in ZWEMPROF (zie hoofdstuk 6) is 5. • Honden en paarden op het strand en in de zwemzone De locatie is niet toegankelijk voor honden of paarden. • Inlaatwater Het zwembad staat niet in open verbinding met het oppervlaktewater. Het zwembad wordt gevoed door kwel en neerslag. • Neerslag / afspoeling Er zijn diverse vlonders en steigers aanwezig op de zwemwaterlocatie. Afspoeling van fecale bacteriën beïnvloed mogelijk de bacteriologische zwemwaterkwaliteit.
20
7 7.1
RICHTGETALLEN (ZWEMPROF) Inleiding
Met behulp van het spreadsheetmodel ZWEMPROF is een schatting gemaakt van de invloed die de verschillende bronnen kunnen hebben op de kwaliteit van het zwemwater. Het programma is gebaseerd op de nieuwe zwemwaterrichtlijn en dus op de nieuwe normen. Het programma geeft, op basis van de ingevoerde randvoorwaarden en mogelijke vervuilingsbronnen, een indicatie van de invloed van de verschillende bronnen op de zwemwaterkwaliteit. De basis hiervoor wordt gevormd door de berekende concentratie in het zwemwater (kve/100 ml) van intestinale enterococcen en Escherichia coli. In tabel 1.1 staan de nieuwe zwemwaternormen vermeld.
7.2
Resultaten ZWEMPROF
In figuur 7.1 is de uitslag van ZWEMPROF voor de zwemzone van het Kralingse Esch weergegeven. De toelichting op dit figuur staat hieronder vermeld en het invoerblad dat daaruit volgt is gegeven in bijlage 4.
Figuur 7.1
Uitslag ZWEMPROF van de zwemzone Kralingse Esch. EC betekent E. coli en IE en IC betekenen intestinale enterococcen.
• Bezoekers. Het maximum van 320 bezoekers per dag heeft nog geen invloed op de zwemwaterkwaliteit. Pas in het theoretische geval dat er op een dag meer dan 700 bezoekers zouden komen (ofwel alle leden van de zwemclub plus een aantal introducés), dan zou er sprake zijn van een geringe invloed op de zwemwaterkwaliteit (niet in figuur 7.1 opgenomen).
21
• Vogels op het strand en in de zwemzone. Het ingevoerde aantal van 5 watervogels heeft geen invloed op de zwemwaterkwaliteit. Als er meer dan 30 vogels aanwezig zouden zijn is er, vanwege het relatief geringe volume van het zwembad, sprake van een geringe invloed. • Honden op het strand en in de zwemzone. De locatie is niet toegankelijk voor honden of paarden. • Paarden in de zwemzone. De locatie is niet toegankelijk voor honden of paarden. • Neerslag / afspoeling. Het is niet waarschijnlijk dat de vlonders en de oevers van het zwembad bacteriologisch verontreinigd zijn. Afspoeling van fecale bacteriën zal daarom ook niet van invloed zijn op bacteriologische zwemwaterkwaliteit.
• Alle bronnen tezamen Als alle bronnen bij elkaar worden opgeteld hebben zij potentieel een invloed op de concentraties van respectievelijk Escherichia coli en intestinale enterococcen. Gebruik ZWEMPROF Zoals reeds eerder aangegeven, is bij de bovenstaande analyse gebruik gemaakt van het computermodel ZWEMPROF. De uitkomsten bij ZWEMPROF zijn erg afhankelijk van de ingevoerde hydrologische/morfologische parameters. Hierbij valt te denken aan waterdiepte, breedte en het verversingsdebiet. Indien het debiet afneemt, is de kans op een overschrijding groter en/of de nauwkeurigheid van de uitslag lager. Er zijn geen andere potentiële bronnen van betekenis onderscheiden.
22
8
EVALUATIE EN CONCLUSIES
Algemeen Het Kralings zwembad is een openluchtzwembad dat wordt beheerd door de Vereniging Kralings Zwembad. Op een warme, zomerse dag zijn er circa 320 bezoekers aanwezig. Het zwembad wordt niet gevoed vanuit oppervlaktewater in de omgeving, maar alleen met neerslag en kwel. Fecale bacteriën Op basis van de nieuwe zwemwaterrichtlijn is de zwemwaterkwaliteit van de Kralinsgse Esch beoordeeld als “uitstekend” voor wat betreft Escherichia coli en “uitstekend” voor wat betreft intestinale enterococcen. Uit de historische data-analyse blijkt dat tussen 2008 en 2011 geen overschrijdingen of verhogingen (boven de helft van de klasse ‘goed’-norm) zijn gemeten. Ten opzichte van de periode 2003-2006 is de bacteriologische zwemwaterkwaliteit voor wat betreft Escherichia coli de laatste periode verbeterd. In de vorige beoordeling scoorde Escherichia coli nog “goed”. Uit het veldbezoek, de historische data-analyse en de bestudering van kaarten van de omgeving van het strand is naar voren gekomen dat er ondanks de “uitstekende” zwemwaterkwaliteit potentiële bronnen te onderscheiden zijn: • Bezoekers • Watervogels • Neerslag Met behulp van het spreadsheet model ZWEMPROF is bekeken in hoeverre deze bronnen invloed hebben op de zwemwaterkwaliteit. Uit de berekeningen is het volgende naar voren gekomen: • Bezoekers beïnvloeden de waterkwaliteit niet. • Watervogels en huisdieren zijn niet van wezenlijke invloed op de waterkwaliteit in de zwemzone. • De weersomstandigheden hebben geen grote invloed op de waterkwaliteit. Als alle bronnen bij elkaar worden opgeteld hebben zij potentieel geen invloed op de concentraties van respectievelijk Escherichia-coli en intestinale enterococcen. Blauwalgen Eénmaal is een negatief zwemadvies ingesteld: op 23 juli 2009. Het is niet bekend of het ging om een normoverschrijding (microcystine) of om een visuele waarneming van blauwalgen. Op basis voorgaande jaren 2003-2006 en celtellingen in 2010 en 2011 is vastgesteld dat er geen ‘groot’ risico bestaat op toxische bloei van blauwalgen.
23
9
AANBEVELINGEN EN MAATREGELEN
Om de huidige zwemwaterkwaliteit te behouden kunnen een aantal maatregelen, gericht op het voorkomen van fecale verontreiniging, worden overwogen: • Behouden goede hygiëne In de huidige situatie wordt de zwemlocatie regelmatig gebruikt door recreanten en door watervogels. Desondanks is er tot dusver geen sprake geweest van overschrijdingen van de normen voor fecale bacteriën. Tot op heden is voldoende aandacht voor de hygiëne in de vorm van schone toiletten en douches. De enige aanbeveling op dit gebied is dat de beheerder blijvend aandacht besteed aan een goede hygiëne.
Om de overlast door blauwalgen blijvend te beperken kunnen een aantal maatregelen, gericht op het de bloei van blauwalgen, worden overwogen: • Voldoende doorstroming + beperken nutriënten In 2009 is éénmaal een negatief zwemadvies gegeven in verband met blauwalgen. In de analyse is vastgesteld dat het gaat om een incidentele bloei van blauwalgen. Om overlast door blauwalgen blijvend te beperken is het van belang voldoende doorstroming te hebben en hoge nutriëntenconcentraties te voorkomen.
24
10
LITERATUUR
Anonymus, 2008. Blauwalgenprotocol, versie 18 (31 oktober 2008) DHV, 2005. KRW en oppervlaktewater, Bescherming van zwemwater en oppervlaktewater drinkwaterbereiding onder de Europese Kaderrichtlijn Water. In opdracht van het Ministerie van Verkeer & Waterstaat, Rijkswaterstaat, RIZA.
voor
DHV, 2007 Handreiking Zwemwaterprofiel Blauwalgen. Hulpmiddel bij het opstellen van het voor blauwalgen relevante deel van Zwemwaterprofielen. In opdracht van RWS-RIZA. DHV, 2007. Handreiking Zwemwaterprofiel Blauwalgen. Hulpmiddel bij het opstellen van het voor blauwalgen relevante deel van Zwemwaterprofielen. Europese Unie, 2006. Richtlijn 2006/7/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 februari 2006 betreffende het beheer van de zwemwaterkwaliteit en tot intrekking van Richtlijn 76/160/EEG. Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, 2006. Zwemwaterprofiel Kralingse Esch, opgesteld door DHV en Grontmij. Ministerie van Verkeer en Waterstaat, Rijkswaterstaat, 2005. Handreiking bij het opstellen van een zwemwaterprofiel. RIZA-Grontmij 21-06-05. Verspagen J. M. H., J. Passarge, K. D. Jöhnk, P. M. Visser, L. Peperzak, P. Boers, H. J. Laanbroek, and J. Huisman. 2006. Water management strategies against toxic Microcystis blooms in the Dutch delta. Ecological Applications 16:313-327. Internetsite: − http://maps.google.com − www.recreatiezuidholland.nl
25
BIJLAGE 1 veldbezoek 2007 Veldbezoek. Verslag van het veldbezoek aan de Kralinger Esch (00128), 3 juli 2007, bezocht door Marije Huis in ’t Veld (DHV) en Melanie Kuiper (Grontmij). Tijdens het veldbezoek is gesproken met Bep Plat (0104140030, 06-26028534) en Bram Boogaert ’t Hooft. Locatie: Kralings Zwembad/Kralinger Esch Parameter Beheerder Gesproken met
Grootte Diepte
Waar komt het water vandaan? Bezoekersaantallen
Afgebakend zwemgebied Fiets en voetpaden Vegetatie
Dieren
Faciliteiten
Openingstijden Achterland Boten Waarschuwingen blauwalg etc. Verontreinigingen ter plekke? Bemaling
Locatie Vereniging Kralings Zwembad Bep Plat (beheerder, 6 jaar ervaring) (010-4140030/0626028534) en Bram Boogaerdt ’t Hooft (0653195866, bestuur, net begonnen) 40*80 m + 18*20 m 2.25 en 0.70-1.40 De bodem is zandig/modder. Geen beton. Onbekend of het zwembad ooit uitgebaggerd is. In ieder geval niet de laatste 6 jaar. Wel + regenwater. Geen oppervlaktewater, geen verbinding met de sloten. Overstort vindt wel plaats op oppervlaktewater Op goede dagen: 200 a 300 mensen. Het maximum aantal mensen dat wordt toegelaten is ongeveer 320 Bij slecht weer: man of 10 De zwemclub telt 700 leden. Alleen leden (+ introducés) zijn toegestaan. Bij mooi weer heb je veel “joyzwemmers” in de avonden. Mariniers van de nabijgelegen kazerne worden dan ingeschakeld om dit te voorkomen. Nvt, hele zwembad is uiteraard zwemgebied Nvt Weinig vegetatie in de plas, er staan wel waterplanten onder de vlonders en de glijbaan want hier loopt de kant omhoog Aan de achterkant van de plas staan bomen, aan één zijkant staan rozebottelstruiken, deze staan echter niet rechtstreeks naast het water, ertussen ligt of een vlonder of grasland. Vissen; brasem, snoek, paling, voorn, mosselen. De plas is 1 keer elektronisch bevist om het aantal vissen te verminderen. Vogels; af en toe eenden, geen ganzen, soms reigers Honden zijn niet toegestaan Douches, veel prullenbakken, toiletten. Uitgebreide faciliteiten. Douchen voor zwemmen is verplicht. Warme douche kost 10 cent. Omkleedhokjes zijn aan vervanging toe. Ligweiden aanwezig (klein) en groot strand. Horecagelegenheid aanwezig; kleinschalige verkoop van snacks en dranken. 10-7 van 5 mei tot en met 16 september Geen contact met achterland. Alleen een roeibootje voor onderhoud. In 6 jaar tijd 7 a 8 klachten van zwemmersjeuk gerapporteerd 4 Jaar geleden waren er blauwalgen in de Kralingse Plas. Dat jaar was het ook uitzonderlijk warm. Geen waargenomen. Er is een pomp aanwezig voor circulatie (tijdens het
Bijzonderheden
Overig
Algehele impressie
zwemseizoen). Betonplaten die als rand van het zwembad fungeren buigen door. Onbekend wat hiervan de kwaliteit is, wordt waarschijnlijk binnen 10 jaar een probleem. Zwembad is 76 jaar oud. Begin van het jaar was het doorzicht 2.20, nu is dit 1.50. De temperatuur van het water is 19C. Er is weinig stroming. Nooit ongelukken gehad Netjes, goed geregeld.
BIJLAGE 2 Betrokken organisaties Betrokken instanties: Terreinbeheerder Zwemvereniging Kralings Zwembad Kralinger Esch 11 3063 NB Rotterdam Telefoon: 010 41 40 030 Waterbeheerder Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Maasboulevard 123 3063 GK Rotterdam Postbus 4059 3006 AB Rotterdam telefoon: 010 45 37 200 Toezichthouder Provincie Zuid-Holland Zuid-Hollandplein 1 Postbus 90602 2509 LP Den Haag telefoon: 070 441 66112
BIJLAGE 3 Protocol voor begrenzing van zwemwater (binnenwater) 1. Is de locatie op een diepte van circa 1.50 m optisch afgebakend?
2. Zijn er locatiespecifieke problemen?
ja
nee
ja
nee
3. Controleer de locatiespecifieke richtlijnen *, pas deze toe indien relevant
5. Bepaal de grenzen van het zwemstrand
4. De zwemwaterzone is het gebied binnen de afscheiding
6. Markeer de punten waar de grenzen van het zwemstrand de waterlijn raken
7. Is het water 50 m uit de oever minder dan 1,50 m diep? ja
8. Is er sprake van een “gevaarlijke” functie binnen 50 m van de oever ? nee
nee
10. Is er sprake van een “gevaarlijke” functie voordat een diepte van 1,5 m wordt bereikt?
ja
ja nee
9. Markeer punten op 50 m vanaf de waterlijn
11. Markeer punten op een diepte van 1,50 m
12. Markeer punten op 50 m. vanaf de “gevaarlijke”zone
13. Verbind de punten in het water met een rechte lijn
14. Zijn er locatiespecifieke problemen?
nee
ja
= =
Vraag
=
Zwemwaterzone
Actie
16. De zwemwaterzone is het gebied binnen de twee punten op het zwemstrand en de twee punten in het water
15. Controleer de locatiespecifieke richtlijnen *, pas deze indien relevant toe *
Zie beschrijving op bladzijde 22
BIJLAGE 4
Invulblad Zwemprof