Zuigeling Lichamelijke ontwikkeling • Groei: zie verwijzing naar groeidiagrammen op http://www.trajectvenv.nl • Grove motoriek: - van liggen tot staan en lopen: zie ontwikkelingsschema • Fijne motoriek: - pasgeborene: gesloten handen - hele 1e jaar: stopt alles in de mond - 5 mnd: grijpen wat hij ziet liggen - 6 mnd: grijpen wat hij ziet - 7 mnd: overpakken
Zorgaspecten
Communicatieve ontwikkeling Pasgeborene: • Mictie: Hoeveelheid, kleur en geur • Geen taalgebruik, wel van de urine is belangrijk geluid en hoort veel. Belangrijk balans voor • Defecatie: de betekenis van Borstvoedingluiers meestal woorden vaker dan 3 maanden: flesvoedingluiers • Reactie op ouders, • Slapen: laat zich wel horen en Eerste maanden: slaapt laat zien hoe hij zich ongeveer 16 uur voelt gelijkmatig verdeeld over 4-6 mnd: 24 uur Na 4 maanden: slaapt • Reageert op meestal ’s nachts door en verzorger, glimlacht en overdag in 3 periodes lacht, huilt en sputtert Op eenjarige leeftijd: tegen; reageert ook slaapt ongeveer 13 uur motorisch; brabbeltaal met 2 korte slaapjes 7 maanden: overdag • Fase van eenkennigheid; • Huilen betekent mimiek van het kind; honger, vieze luier of aandacht (3 uur p/d bij protesterend huilen > 9 maanden: jonge zuigeling) • Krijgt eerste tanden na • Duidelijke interactie: papegaaien; trots op 5 maanden wat ze kunnen, • Grote fontanel sluit na gevoelig voor reacties 1 à 2 jaar. Kleine na 6 van anderen; weken verzetten tegen het aankleden
Sociaal-emotionele ontwikkeling • Hechtingsgedrag • Cognitieve ontwikkeling • Senso-motorische ontwikkeling: zie schema vlgs Piaget
Peuter (1-4 jaar) Lichamelijke ontwikkeling • Groei: iets minder: 50%, ongelijkmatige lichaamsgroei • Nog buikademhaling • Trap lopen, achteruit lopen, duwen • Leert spelen en steekt niet alles in de mond • Oefening ooghandcoördinatie • Zindelijkheid • Tekenen (cirkels) en kleuren kiezen • Grove motoriek ontwikkelt verder
Zorgaspecten • • • •
Communicatieve ontwikkeling Grotere porties • Taalgebruik ↑ zowel gevarieerd en gezond zeggen van woordjes eten als begrijpen Start • Woorden combineren zindelijkheidstraining met mimiek en gebaren voor overdag • Papegaaien van zinnen 11 tot 12 uur slaap met intonatie van bijv. nodig per 24 uur. Nog ouders een middagdutje nodig. 2 jaar: Bij 2,5 jaar is melkgebit • Woordenschat van 200-300 woorden voltooid. Aspect ligt op goede mondverzorging • Begrip “ik” en leren tandenpoetsen 3 jaar: • Woordenschat 900 woorden • Grammatica met hoofdzinnen • Vragen stellen • Bewustwording omgeving
Sociaal-emotionele ontwikkeling • Gaat op pad, maar komt steeds een knuffel halen (veiligheid) • Zand eten • Parallel spel • Houdt van gezelligheid • Eigen willetje, graag zelf doen • Imitatie broer of zus • Via spelen stimuleren van cognitieve en motorische ontwikkeling en emoties worden verwerkt
Kleuter (4-6 jaar) Lichamelijke ontwikkeling • Lichaam wordt slanker door de lichaamsbeweging • Visus optimaal ontwikkeld voor de leeftijd • Trappen klimmen, hinkelen, springen en touwtjespringen. Kan ballen vangen • Fietsen op een driewieler • Links- of rechtshandig • Knoopjes losmaken, papier recht knippen, veters strikken • Kan zichzelf wassen • Eet met de vork en zonder knoeien met de lepel • Tekent een vierkant
Zorgaspecten • •
•
•
Communicatieve ontwikkeling Grotere porties met • Woordenschat 2000 dezelfde samenstelling woorden per jaar meer als de peuter • Hoofd- en bijzinnen Zindelijkheid voor • Overgeneraliseren ontlasting is 4 jaar, ’s regels (ei – eien, slapen nachts droog met 5 – slaapte) jaar • Nieuwsgierig: waarom? 11 tot 12 uur slaap • Begrip communicatie nodig per 24 uur. tussen personen Soms nog een • Begin van abstractie middagdutje nodig. • Belevingswereld is Het melkgebit is fantasie; werkelijkheid voltooid. Wisseling en fantasie door elkaar begint ongeveer op 5- • Zingen graag jarige leeftijd • Verleden, heden en toekomst onbekend fenomeen
Sociaal-emotionele ontwikkeling • Gedachtewereld bevat nog veel magische elementen • Vadertje-moedertje spelen • Schuldgevoel (sociaal gevoel) • Krijgt vriendjes • Leren compromissen te sluiten • Doelgericht spelen • Magisch denken • Visueel ingesteld
Schoolgaand kind (6-12 jaar) Lichamelijke ontwikkeling • Groeien tot 160 cm (12-jarige leeftijd), soms snellere groeispurt op jonge leeftijd (9) • Lichaam wordt hoekiger en langer • Hoofd groeit langzamer doordat de hersenen langzamer groeien (myelinisatie met 7 jaar compleet) • Vanaf 6 jaar wisselen: eerst snijtanden en later de hoektanden en kiezen (9-13 jaar); verstandskiezen later • Teamsporten, betere oog-handcoördinatie • Meer spierkracht te ontwikkelen door training
Zorgaspecten •
• •
Leren gezond te eten. Fatsoenlijk eten, dus niet met volle mond praten. Leren met “vette happen” omgaan Zindelijk 11 uur slaap nodig voor 6-7-jarigen. 9 uur slaap per nacht voor 12-jarigen
Communicatieve ontwikkeling • Moedertaal omzetten in geschreven taal (grammatica) • Begrijpend lezen en zelf een verhaal schrijven • Drang naar kennisvergaring ↑ • Vragen om duidelijkheid • Uitproberen van grenzen
Sociaal-emotionele ontwikkeling • Doelgerichtheid; vlijt en ijver • Competitiegedrag • Kan zich concentreren op zijn werk • Oorzaak-gevolg bij concrete gebeurtenissen • Gevoelig voor symboliek • Normbesef aanwezig (belangrijk om lief gevonden te worden) • Gevoelig voor complimenten • Minderwaardigheid kan ontstaan • Pesten/problemen met en op school
Tiener (12-22 jaar) Lichamelijke ontwikkeling
Zorgaspecten
Communicatieve ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
•
•
•
•
•
Ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken Groeispurt
• • •
Grote porties eten. Wel zorgen voor afwisselende en gezonde voeding Veel slaapbehoefte niet verwarren met luiheid Verstandskiezen komen door Seksuele ontwikkeling
• • • •
Gecodeerd taalgedrag, turbotaal Onzeker gedrag Behoefte aan erkenning in de leeftijdsgroep Verpakte boodschappen aan ouders Afzetten tegen…
• • • • • • •
Identiteit versus rolverwarring ↓ Stabiliteit in de emoties Behoefte aan autonomie Veel conflicten en discussies Experimenteergedrag Verliefdheden Normen en waarden kind versus ouders Formeel-operationeel denken
