KALENDER WOI 2014 Herdenking WOI Schoten, november 2014 Scho(o)ten in het donker Ook in Schoten zal de herdenking van WOI niet ongemerkt voorbij gaan. In 2014, 2016 en 2018 zullen verschillende culturele en andere partners in Schoten telkens in november een herdenkingsprogramma voorbereiden. De Erfgoedraad Schoten heeft hiervoor een werkgroep opgericht om dit programma te begeleiden. In 2014 is Schoten daarbij in het donker gehuld, de oorlog neemt haar start. Hoe is dit kunnen gebeuren en welke verwoesting bracht dit te weeg? In 2016 zal de nadruk meer liggen op het dagelijkse leven in de oorlog. Hoe leerden gewone mensen met hun leven doorgaan tijdens de oorlog? Om dan in 2018 de bevrijding te vieren, weliswaar met in ons achterhoofd die volgende oorlog ’40-‘45, maar ook de conflicten vandaag in de wereld. We willen daarom zeker onze jongeren niet vergeten. Via projecten in en met scholen houden we de herinnering levend, ook voor de volgende generatie. Lieven De Smet Schepen voor Cultuur en Erfgoed
Anita Caals Voorzitter Erfgoedraad
Zondag 14 september 2014, 10-18u Kapel Domein Vordenstein, Calesbergdreef Startschot van het herdenkingsprogramma in het kader van Open Monumentendag Fernand Gevaerts, Theo Franssen en Simone Dörflinger geven het startschot voor de herdenking van WOI in Schoten. Ze stellen kunst tentoon rond WOI en geven daarbij al een voorproefje van de tentoonstelling “Kunst/Oorlog” die in november in het Kasteel van Schoten zal plaatsvinden. 10u30, inleiding 10u45- 11u45, het Volkskoor van de GAMW zingt strijd- en vredesliederen olv Ann Heynen 14u30-15u45: vertelgroep Hoorakel brengt verhalen van sterke vrouwen in WOI Opgelet: tijdens deze voorstelling kan de kapel niet bezocht worden Verdere openingsuren: Zaterdag 13 september 2014, 10-18u Inschrijvingen: ?? Meer info, ook over het verdere programma van Open Monumentendag: Bib Schoten Dinsdag 4 november 2014, 14u MAS, Hanzestedenplaats 1, 2000 Antwerpen Geleid bezoek aan de tentoonstelling “Exodus” Ontdek het pakkende verhaal van anderhalf miljoen Belgen op de vlucht voor de oorlog in een tentoonstelling in de Wandelboulevard van het MAS. Vluchten. Je huis en vaderland halsoverkop achterlaten. Het is een traumatische gebeurtenis, die een mensenleven in een oogwenk overhoopgooit. Zo is het ook vanaf 4 augustus 1914, als voor België de Eerste Wereldoorlog begint. Aan de hand van monumentale zwart-wit foto’s volg je de vluchtelingen op hun route: van de vlucht, de eerste noodhulp en het leven in ballingschap tot de terugkeer naar een verwoest land in 1918. Het verhaal beklijft zienderogen naarmate je langs de
roltrappen van het MAS naar boven gaat, met als climax de terugkeer. De historische foto’s krijgen een hedendaags aanvulling met de fotoreeks ‘Small Wars’ van de VietnameesAmerikaanse fotografe An My Lê. Inschrijvingen (verplicht) en meer info: Cultuurcentrum Schoten Vrijdag 7 november 2014, 20u Cogelshof, Deuzeldlaan 49 Lezing door Frans Van Eynde – tentoonstelling door Freddy Lauwers DEUZELD LEEFT! organiseert een info-avond door wijkbewoner Frans Van Eynde over het Fort van Schoten met dia’s, foto’s, geluidsfragmenten, krantenknipsels… Tegelijkertijd zal kunstschilder Freddy Lauwers, eveneens uit de wijk, schilderijen tentoonstellen met oorlogstaferelen. Meer info: DEUZELD LEEFT! Dinsdag 11 november 2014, 10u-13u Herdenkingsmonumenten WOI & WOII – Het Arsenaal Officiële herdenking oorlogsslachtoffers Inwandelen van de tentoonstellingen van Schotense scholen en Academie voor Beeldende Kunsten Om 10u is er bijeenkomst aan de H. Hartkerk Deuzeld en wordt een bloemenhulde gebracht aan het herdenkingsmonument op de Deuzeldlaan. Om 11u is er een herdenkingsviering in de Sint Cordulakerk, de viering staat dit jaar in het teken van de militaire gesneuvelden. Ze wordt om ??? uur gevolgd door een bloemenhulde aan het herdenkingsmonument achter de kerk en aan het monument en de twee ereparken op het kerkhof. Tijdens de bloemenhulde aan de Sint Cordulakerk en het kerkhof wordt ook de tentoonstelling met kunstwerken van Schotense scholen ingewandeld. Leerlingen van de scholen maken samen met illustrator Matthias De Leeuw kunstwerken geïnspireerd door verhalen van Schotense gesneuvelde militairen. We sluiten af met een drankje in Het Arsenaal waar de leerlingen van de Academie voor Beeldende Kunsten werk tentoonstellen. Iedereen is welkom. Inschrijvingen: niet nodig Openingsuren tentoonstellingen: - Schotense Scholen, tussen het monument achter de Sint Cordulakerk en de ereparken op het kerkhof, het kerkhof is geopend tussen 8u en 20u - Academie voor Beeldende Kunsten, Het Arsenaal, Sint Cordulastraat 23-25, dinsdag 11 november van 10 tot 17u, zaterdag 15 en zondag 16 november van 10 tot 17u Meer info: Nationale Strijdersbond Schoten en cultuurdienst Schoten
Dinsdag 11 november 2014, 20u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Theatervoorstelling “DeKleineOorlog”
In dit theaterproject richt Valentijn Dhaenens de focus op de kleine man. Met 'DeKleineOorlog' zoomt hij in op een veldhospitaal tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daar laat hij dokters, verpleegsters, gewonde soldaten en moeders aan het woord. Ook nu speelt hij zelf alle personages. Verpleger en gewonde, moeder en zoon, worden in deze monoloog genadeloos één. Met 'DeKleineOorlog' wil Dhaenens een universeel verhaal vertellen. Een verhaal over de mens en zijn onafwendbare zucht naar strijd. Inschrijvingen en meer info: Cultuurcentrum Schoten Woensdag 12 november 2014, 19u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Benefietconcert GAMW “Oorlog en Vrede” Het jaarlijkse benefietconcert van de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord staat dit jaar in het teken van Oorlog en Vrede. Regelmatig gingen de opbrengsten al naar projecten in landen getekend door een conflict. In herdenkingsjaar 2014 staat de keuze van het programma ook in dit teken. Inschrijven en meer info: Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord Donderdag 13 november 2014, 20u Het Arsenaal, Sint Cordulastraat 23-25 Fotolezing “Wat betekende WOI voor Schoten” Voordracht met powerpoint door Jean Paul De Roey en Guido Van Leemputten. Inschrijvingen en meer inf: Heemkring Scot
Vrijdag 14 november 2014, ? u Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 Vernissage tentoonstelling Kunst/Oorlog Verschillende Schotense amateurkunstenaars lieten zich inspireren door het begrip “oorlogconflict”. Hun werken geven een interpretatie van wat “oorlog-conflict” nu voor ons betekent, hoe wij dat nu ervaren. Daarnaast kan u o.a. authentieke uniformen zien van de regimenten waarin Schotense militairen mee vochten, maar ook de verpleegsteruniformen uit de reeks “In Vlaamse Velden”. De tentoonstelling vertelt ook het verhaal van de Schotense militairen die sneuvelden. Op de vernissage op vrijdag gebeurt dat zelfs letterlijk door een aantal vertellers. Openingsuren: Vrijdag 14 november, van 20 tot 23u Zaterdag 15 november, van 10 tot 18u Zondag 16 november, van 10 tot 18u Inschrijven: niet nodig Meer info: cultuurdienst Schoten Zaterdag 15 november 2014, 19u Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61
Literaire muziekvoorstelling “Woesten” In september 2013 debuteerde Kris Van Steenberge met zijn roman “Woesten” bij Uitgeverij Vrijdag, Antwerpen en Uitgeverij Podium, Amsterdam. “Woesten” vertelt een broeierig verhaal vol dorpsgefluister over een familie waarin het lot met de botte bijl begint te hakken en niemand ongeschonden achterlaat. En dan doet de Eerste Wereldoorlog zijn intrede. Voor niemand ziet de toekomst er nog hetzelfde uit. Kris Van Steenberge (1963) is (toneel)schrijver, regisseur en docent. Hij woont in Lier. Verhalen van zijn ooit inwonende grootvader over de ‘Groote Oorlog’ vormden de kiem voor zijn debuutroman, die insloeg als een granaat bij de Vlaamse en de Nederlandse pers. ‘Hartverwarmend. Sterk debuut. Verhelderend, slim gedaan.’ - Standaard der Letteren *** Kris Van Steenberge brengt fragmenten uit zijn roman, afgewisseld met andere teksten uit de periode van de Grote Oorlog. Vooraleer zijn woorden op het publiek neerstorten, worden ze eerst nog omhelsd door het duo Accé (Daan De Vos, cello / Jef De Haes, accordeon). Rauwe projecties van Erik Vercammen en Jacky De Groen (studente Animatiefilm aan de Gentse Academie) vormen het woeste slachtveld. Inschrijven en meer info: Bib Schoten Ter info: het boek “Woesten” staat ook op de leeslijst van de twee leesgroepen van Cultuurcentrum Schoten en de Bib Schoten, meer info hierover: Cultuurcentrum Schoten Zondag 16 november 2014, 11-12u Kasteel van Schoten, Kasteeldreef 61 Aperitiefconcert “Kugoni at War” Bert Koch (piano), Kurt Bertels (saxofoon) en Nicolas Dupont (viool) brengen met “Met Kugoni@War” een ode brengen aan wat zich honderd jaar geleden heeft afgespeeld. De ‘Groote Oorlog’ leeft nog na in vele herinneringen. Het ensemble brengt niet alleen werken die geschreven zijn in de oorlogstijd (Gilson, Stravinsky en Rachmaninov) maar ook van de hedendaagse Vlaamse toondichter Benjamien Lycke, een jonge Bruggeling, die zich graag in vervoering liet brengen door de clash der wereldmachten in het begin van de 20ste eeuw. Tot slot schreef Vlaamse componist Erik Desimpelaere voor het Kugoni Trio de compositie ‘Til minne om Kjaerlighet’ naar aanleiding van de aanslagen in Noorwegen in 2011. Met een inleiding om 10u15. Inschrijven en meer info: Cultuurcentrum Schoten Dinsdag 18 november 2014, 20u De Kaekelaar, Sint Cordulastraat 10 Filmvoorstelling “In Bloom” Tbilisi, Georgië, 1992: De Soviet tijd is voorbij en Georgië moet zichzelf redden. In de provincie Abkhazia woedt een burgeroorlog. Voor de 14 jarige Natia en Eka komt de jeugd ten einde. Eka groeit op zonder vader en zet zich af tegen haar moeder, terwijl Natia’s alcoholistische vader het gezin terroriseert. Ook buiten het gezin, op school, op straat, in de rij, kunnen de twee vriendinnen geen vreedzaamheid vinden. Chaos, onzekerheid en vrees voor de toekomst beheersen het dagelijks leven. Een aanbidder geeft Natia een pistool met
een enkele kogel… niet veel later wordt ze ontvoert…In Bloom won de Forumprijs op het filmfestival van Berlijn. Een organisatie van HV Schoten en Cultuurcentrum Schoten. Inschrijven en meer info: Cultuurcentrum Schoten Datum Het Arsenaal, Sint Cordulastraat 23-25 Lezing “Fortengordel” UITLEG HIER Inschrijvingen en meer info: Heemkring Scot
VOOR SCHOLEN Willy De Jonghe, oud-kampcommandant van Kamp Brasschaat, stelde een erg uitgebreid gedocumenteerde bundel samen met informatie over de Schotense gesneuvelde militairen. De informatie zal ook in de tentoonstelling “Kunst/oorlog” verwerkt worden, maar dient in de eerste plaats voor Schotense scholen. Leerkrachten kunnen met de bundel aan de slag in de klas om met lokaal erfgoed de herinneringseducatie levend te maken. De bundel zal vanaf 11 november op vraag ook digitaal ter beschikking gesteld worden voor wie dit wenst. Daarvoor willen we aan de scholen nog de kans geven om met hun leerlingen het opzoekwerk “over te doen”. Op basis van dit project hebben het Cultuurcentrum Schoten en de werkgroep Herdenking WOI een kunstproject uitgewerkt voor het 6de leerjaar van het basisonderwijs. Illustrator Matthias De Leeuw zal op basis van tien verhalen van gesneuvelde militairen een aanzet maken van een illustratie. In de periode van half september tot half oktober biedt het Cultuurcentrum Schoten een workshop aan voor klassen van het 6de leerjaar. In deze workshop zal Matthias samen met de leerlingen aan de slag gaan om de illustratie verder uit te werken. De Werkgroep Herdenking WOI zorgt ervoor dat tien illustraties in het groot op een aluminium plaat gedrukt worden. Deze platen worden tentoongesteld tussen de monumenten achter de Cordulakerk en de begraafplaats vanaf dinsdag 11 november tot en met zondag 16 november. Tijdens de officiële herdenking op 11 november wordt dan ook de route met deze kunstwerken officieel “ingewandeld”. Het Cultuurcentrum Schoten heeft in november 2014 ook haar aanbod voor scholen aangepast met o.a. de film “Oorlogsgeheimen”, een Nederlands oorlogsverhaal dat grotendeels op Belgisch grondgebied werd gedraaid, en de theatervoorstelling “Averechts”, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Henry Tandey, een Engelse soldaat. De Bib Schoten beschikt over een schat aan materiaal rond WOI. Heel bijzonder is daarbij toch de mogelijkheid om ter plaatse het digitale archief van de Gazet van Antwerpen te raadplegen. Ook de jaren 1914-1918 zijn hierin beschikbaar. Opgelet: de oude kranten zijn wel ingescand maar (nog) niet digitaal doorzoekbaar gemaakt. Het Sint Michielscollege Schoten werd geselecteerd voor het Europese Comeniusproject “When roaring cannons speak”. Samen met tweebuitenlandse partnerscholen (Etablissement Régional d’Enseignement Adapté, Muret-Toulouse en Istituto Compresivo Aurisana, Italië)
wordt gedurende twee schooljaren (2013-2014, 2014-2015) een gemeenschappelijk project uitgewerkt. Het gekozen thema heeft als doelstelling de leerlingen WOI beter te leren begrijpen en vooral dit in een brede internationale context te zien.
