Open monumentendag 2003 'Het jaar van de boerderij in Haaksbergen'
'Van potstal tot loopstal' een fietsstocht langs oude erven 25 km (route-verlenging 37 km)
10 jaar Open Monumenten Dag Haaksbergen
In 1993 nam het driemanschap Gerard Kok (Gemeente Haaksbergen), Jan Put (Haaksbergen Karakteristiek) en Clemens Wentink (Haaksbergen Karakteristiek) het initiatief voor de eerste Open Monumenten Dag (OMD). De opzet was eenvoudig: het organiseren van een fiets-/wandelroute met veel informatie op cultuurhistorisch gebied. Een nauwe samenwerking met de VVV lag voor de hand en daarmee het idee een jaarlijks toeristische route uit te geven rond een bepaald thema, dat meestal landelijk wordt vastgesteld. Dit jaar zal in deze serie het 10 de routeboekje gepubliceerd worden. De meest uiteenlopende onderwerpen kwamen ter sprake: monumentaal groen, het water, industrieel erfgoed, het wonen, handel en vervoer etc. De deelnemers worden zo ieder jaar weer met een ander thema verrast en bekijken hun gemeente vanuit weer een ander perspectief, leder jaar laat de route weer een ander aspect van het monumentenbeleid zien en geeft daarmee nieuwe impulsen voor monumenteneigenaren en bestuurders. De jaarlijkse Monumentenprijs is een waardering voor de vele particuliere initiatieven om het cultuurhistorisch erfgoed te beschermen en te promoten. De prijs is een initiatief van de Gemeente Haaksbergen en de Historische Kring. Haaksbergen volgt met deze initiatieven de landelijke en ook internationale trend om een einde te maken aan de kaalslag en uniformsering zoals die zich in de 70 en 80 er jaren steeds meer (en nog steeds) manifesteerden. De belangstelling voor de identiteit van de eigen woonplek groeit. De hechte samenwerking van Gemeente Haaksbergen, Historische Kring en VVV, staat garant voor de voortzetting van de OMD Haakbergen. De groeiende belangstelling en de verbreding van de activiteiten zijn een stimulans voor de organisatoren ook dit jaar weer een feestelijke Monumentendag te organiseren. Ik wens de organisatoren nog veel creativiteit toe voor komende OMD dagen en wens u allen thans weer een leerzame en vooral ook een plezierige dag toe. Wim Roetenberg Wethouder Monumentenzorg
Open Monumentendag 2003 1
"Buiten" is weer in ... Het aantal fiets- en wandelroutes in het buitengebied neemt explosief toe... . Dit keer een nieuwe route, die vooral inzicht wil geven in een stukje agrarische geschiedenis. Op de hoge gronden in de nabijheid van een beek werd al eeuwen geleden landbouw uitgeoefend. Archeologische vondsten o.a. in Buurse, brachten de eerste plattegronden van primitieve boerenwoningen aan het licht: één grote ruimte waar mens en dier samenleefden, de oervorm van het Los Hoes. De route begint in het centrum van Haaksbergen. Het oude centrum toont nog enkele restanten van het agrarisch verleden. De Markt was eeuwenlang de plaats waar ook vee werd verhandeld. Verspreid in het dorp zijn nog enkele kenmerkende dorpsboerderijtjes te vinden en in een enkel pand zijn nog de resten van een geiten-of koestal te vinden, want iedere dorpeling had 100 jaar geleden een stukje grond en wat vee. (Hier en daar zijn in het centrum deze grote achtertuinen nog niet ten prooi gevallen aan de parkeerbehoefte). De melkfabriek en de landbouwschool, de trots van iedere plattelandsgemeente, zijn intussen verdwenen, maar de landbouwcoöperatie aan het spoor is er steeds. De route gaat verder naar het buitengebied en laat u kennismaken met de oude markegemeenschappen die eeuwenlang een belangrijke rol speelden in het beheer van de gronden. De oudste landbouwgronden zijn te vinden op de hogere gronden langs de beken. In Haaksbergen bevinden deze zich in Langelo en Brammelo. Hier bevinden zich dan ook de oudste boerenerven. Het laatste gedeelte van de route leidt door het ontginningsgebied, waar vanaf 1880 veen en heide plaats maakten voor nieuwe boerderijen. U zult daarom kennis maken met verschillende boerderijtypen, afhankelijk van de periode waarin ze ontstaan zijn. Ook zult u opmerken hoe mooi de meeste boerderijen gesitueerd zijn in het landschap en op welke creatieve wijze de moderne boer zijn bestaansmogelijkheden verbreed heeft (paardensport, campingfaciliteiten etc.). Op enkele plaatsen kunt u kennismaken maken met een Gemeentelijk project om oude erfbeplantingen te herstellen. Toch zal het de oplettende fietser niet ontgaan dat er in het buitengebied ook veel mis gaat... luxe buitenhuizen opgetrokken in een bouwstijl die thuis hoort in een villapark, landbouwschuren, die door het ontbreken van begroeiing hun lelijkheid vrijmoedig etaleren etc..
Open Monumentendag 2003
2
Het ontwikkelen van een effectief welstandsbeleid in het buitengebied is onmisbaar om de harmonie in bebouwing en de sfeer van het buitengebied te handhaven of, beter nog, te versterken. De toenemende behoefte aan actieve recreatie -wandelen en fietsen- maakt een actief landschapsbeleid urgent. Wij hopen door deze route de belangstelling voor het buitengebied te vergroten en vooral ook de waardering te versterken voor de bewoners van het buitengebied, zowel de boer als de burger, die hier hun woonplek gevonden hebben. Clemens Wentink
Open M on ume nten dag 20 03
3
Marken en buurschappen in Haaksbergen
Het begrip marke wordt vaak onjuist gebruikt, daar waar buurschap bedoeld wordt. Een marke was van oorsprong een vereniging van eigenaren van de boerderijen in één of meer buurschappen, welke het beheer van de gemeenschappelijke, meestal woeste, gronden regelden. Deze vereniging had oorspronkelijk een privaatrechtelijk karakter, maar in de loop der tijd kreeg deze ook bemoeienis met publieke zaken, zoals onderwijs, wegen en waterlopen. De oorsprong van marken moet gezocht worden in de hoge Middeleeuwen. Er zijn dus marken waartoe meerdere buurschappen behoren, b.v. de Grote Boermarke in Delden, waartoe Deldener Esch en Deldener Broek behoren. Buurschap komt van boerschap (dus zondert), aangezien het samenwerkende boeren betreft en geen buurten. In Haaksbergen kenden we de volgende marken: Haaksbergen en Honesch Het dorp Haaksbergen en de buurschap Honesch behoorden tot de marke Haaksbergen. Aangezien zowel de mensen in het dorp als de boeren in Honesch aanspraak maakten op de gemeenschappelijke gronden, werden deze gronden verdeeld over het dorp en de boeren. Vanaf die tijd was er sprake van de marke Haaksbergen (gedeelte dorp) en Honesch (de boeren). Buurse de buurschap Buurse, zoals we dat nu nog kennen met inmiddels een kerkdorp. Langelo buurschap Langelo (op dit moment het best bewaarde oude cultuurlandschap) Brammelo buurschappen Brammelo en Brammelerbroek, het laatste in de gemeente Neede (voorheen voogdij Neede) Boekelo buurschap Boekelo (ligt tussen Hengevelde en het huidige dorp St. Isidorushoeve) Holthuizen en Eppenzolder buurschappen Holthuizen, Eppenzolder en Stepelo. (Eppenzolder en Stepelo vormden mogelijk ooit de marke Eppenzolder, maar al voor 1500 samengevoegd met Holthuizen)
Open Monumentendag 2003
4
Het aandeel van een eigenaar in de marke werd een waar of waardeel genoemd. De marke hield de vergaderingen, holtinks genoemd, op een vaste boerderij die deel uit maakte van die marke. Alleen de eigenaren van de gewaarde erven, ook goedsheren genoemd, waren gerechtigd aan deze vergaderingen deel te nemen. Tot de Franse tijd lagen deze marken in het gericht Haaksbergen, dat 'bestuurd' werd door een richter, die de taken had van een tegenwoordige notaris, rechter en burgemeester (met uitzondering van strafrecht dat door de drost werd uitgevoerd). Na de Franse tijd vielen de marken onder de gemeente Haaksbergen. Vanaf 1837 werden er bij wetgeving aanzetten gegeven om de gemeenschappelijke gronden te verdelen, zodat de marken ophielden te bestaan. De marke Langelo werd in 1862 verdeeld. Het deel Honesch van de marke Haaksbergen en Honesch werd als laatste in Twente in 1909 verdeeld. Vanaf de Middeleeuwen tot aan de markeverdelingen is er eigenlijk qua landschap nauwelijks iets veranderd, ook waren er nauwelijks nieuwe boerderijen bij gekomen. Na de markeverdelingen en helemaal toen éénmaal de kunstmest was uitgevonden, kwamen er diverse boerderijen en landbouwgronden bij op de inmiddels ontgonnen (voormalige) woeste gronden. De buurschappen zijn blijven bestaan, alleen verdwijnt de kennis, doordat Haaksbergen b.v. geen bordjes heeft geplaatst, zoals Ambt Delden en Weerselo dat hebben gedaan. Probleem in Haaksbergen is ook dat het kerkdorp St. Isidorushoeve in 1927 is ontstaan op de grens van de buurschappen Boekelo, Holthuizen en Eppenzolder. De namen Eppenzolder en Holthuizen hoor je nog af en toe, maar de naam van de buurschap Boekelo is helemaal verdwenen. Alleen 80-plussers en (amateur)historici kennen de naam nog. Detail: het kerkdorp Boekelo in Enschede ligt in de buurschap Usselo en behoorde ook tot de gelijknamige marke. Het huidige dorp is genoemd naar het adellijk huis: de Hof te Boekelo. Eric Ooink
Open Monumentendag 2003
5
jargon Erf en opstal in Twente Naarmate de landbouw zich in de loop der eeuwen ontwikkelde, verrezen op het erf opstallen met specifieke functies, zoals schuren, graanspiekers, bijenschuren, bakhuizen en hooibergen. Deze gebouwen waren vaak streekgebonden en afhankelijk van de aard van het boerenbedrijf. In Twente leek een boerenerf op een klein dorp. Het 'los hoes', het oertype van de Twentse boerderij, hield tot na de Tweede Wereldoorlog stand. Omdat dit type weinig opslagmogelijkheden bood, ontstonden extra opstallen. Nadat de zoon het boerenbedrijf had overgenomen bleef de 'oude' boer op het erf wonen. Daartoe werd tegen de voorgevel van de boerderij een uitbouw gezet, de bovenkamer. In de iemenschoer werden bijenvolkjes gehouden. Vanaf het eind van de achttiende eeuw, toen de aardappelteelt een enorme vlucht nam, ontstonden aardappelkelders. De schaapskooi en de potstal waren meestal losstaand. Daar werd de mest opgepot. De boeren zetten het vee op plaggen of stro en verspreidden de mest enkele keren per jaar over het land. In het bakhuis bevond zich een oven. De buurtgenoten maakten daar vaak ook gebruik van. Later diende het bakhuis soms tevens als zomerwoning van het boerengezin. In de stookhut werd het veevoer gekookt. De waterput ontbrak zelden op het boerenerf evenals de moestuin. Deze werd vaak met dahlia's omzoomd. Dahlia's zijn gevoelig voor luis en houden de moestuin gedeeltelijk luisvrij. De boeren tastten het hooi of op zolder op of in de veiliger kapberg of steltenberg (hooiberg). Deze heeft een kap, in tegenstelling tot de hooimijt of roggemijt. Hooi of rogge werd rond een paal opgetast en afgedekt met een beschermende strolaag. In Twente heten ze ook wel viemheupe (een viem is een oogsteenheid). Soms werd er graan onder de kapberg opgeslagen. Om de muizen geen graantje mee te laten pikken omtimmerde men de palen gedeeltelijk met zink. Opslag specifiek voor
graan of koren wordt ook wel graanspieker of korenspieker genoemd. Aan weerszijden van de oprit naar de boerderij lagen soms dikke, hellend geplaatste zwerfkeien, de zogenaamde schampstenen. Dit om te voorkomen dat een wagen van de oprit afgleed. Het wiel schampte van de steen af en behield de goede richting. Dergelijke stenen zien we ook in poorten, ter voorkoming van beschadigingen. In de nabijheid van een boerenerf bevond zich ook dikwijls een eikenbosje, met eikengeriefhout. Dit eikenhout gebruikten de boeren voor het onderhoud van huis, schuren en gereedschap. Dit is slechts een willekeurige selectie van op het Twentse boerenerf voorkomende bijzonderheden. Veel van dergelijke opstallen zijn inmiddels verdwenen of verminkt. In Twente heeft men helaas niet altijd voldoende oog voor het bijzondere cultuurlandschap. Literatuur
Hagens, H., Boerderijen in Twente, Utrecht, 1992. (Een boek stampvol foto's uit vervlogen tijden. Hagens zelfs noemt het een afscheid van de oude Twentse boerderij en erf). Jans, J., Landelijke bouwkunst in Oost-Nederland, Enschede, 1967.
Open Monumentendag 2003
6
Eibergsestraat232(1930)
Kerkweg 10 (1934) (zijgevel met niendeur en staldeur) (Foto Fons Leferink) Architect A.J. Schilderman ontwierp nieuwe boerderij typen, met zowel traditionele als vernieuwende kenmerken, open Monumentendag 2003
7
AARDAPPELEN Platvloerser en toch blijmoediger plant Leeft er bijna niet in dit sombere land. De aardappel is zo Hollands: hij danst dom de aardappelmand in en veel later de mond. Het bruin van oude veelgebruikte balzakken En van wel zeer versleten bruiden paart hij aan varkensachtige rondheid, Gtootmogoldom en de gezichtsuitdrukking van rollende munt. Op de balzaal van gods akker wiegelt hij blij En zijn spaarbank heeft hij onder de grond. H.H. ter Balkt Usselo
Open Monumentendag 2003
10
Fietsroute Open Monumentendag 2003 Thema:
Het jaar van de Boerderij
Afstand:
25 km Met routeverlenging: 37 km
Startpunt:
VVV/ANWB Haaksbergen, Kantoor Molenstraat 20
1. 2. 3. 4. 5. A.
6. 7. 8. B.
9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. C.
Vanuit VVV LA richting Markt Op Markt na Pancratiuskerk RA L I gemeentehuis Eerste weg LA = Ruisschenburgh Einde straat LA = Blankenburgerstraat Op KR RA = Blankenburg Blankenburg. Boerderijgevels De oorspronkelijke dorpsboerderijen aan de Blankenburg hadden een relatie met het verdwenen kasteel "de Blankenburg". Naar de plaats van het kasteel kunnen we gissen, de gevels van de boerderijen staan er nog Op tweede 3-SPR LA = DS van Kriekenstraat Op volgende 3-SPR LA = Kortenaerstraat Spoorlijn over en direct LA = Parallelweg Vroegere coöperatie CTA Rond 1900 werden de landbouworganisaties gesticht. De producten voor de boeren, vooral kunstmest werden nu gezamenlijk(coöperatief) ingekocht. Tevens werden de landbouwproducten verkocht. Voor het verwerken van graan was hier een maalderij geplaatst Op KR met VRWG RD fietspad op Op KR RD fietspad blijven volgen Einde fietspad RA = Ruwerstraat Einde straat RA = Kruislandstraat Bocht naar LI = Industriestraat Op 3-SPR RD = Industriestraat Na Reinaerdt deuren RA oprit NOVO voor hek LA smal pad in Bij schrikhekken afstappen en voorzichtig oversteken Passeer opnieuw schrikhekken en pad vervolgen Wordt bij boerderij verharde weg Hof te Vaarwerk.Vark Het Vaarwerk(vark) was de hofboerderij van de marke Holthuizen-Eppenzolder-Stepelo. Hier werden ook de markevergaderingen gehouden.
Open Monumentendag 2003
11
De boerderij heeft een oude endskamer of bovenkamer We komen nu op het punt waar de oude beek de Brammelerweg kruist. Hier kwamen vroeger de marken Holthuizen, Brammelo en Langelo bij elkaar. De Brammeloweg brengt ons nu in de marke Langelo 19. 20. 21.
Einde weg LA = Dekkersweg Einde weg LA = Brammeloweg Op industrieterrein op 3-SPR RA = RD
5 km
D.
Apelgoor(1930) De werkgroep monumenten van de historische kring is bezig met een project over de architect A.J.Schilderman. Eibergsestraat 232 is een mooi voorbeeld van een boerderij ontworpen door deze architect. Schilderman ontwierp nieuwe boerderijtypen, met zowel traditionele als vernieuwende kenmerken
22. 23. 24.
Bocht naar LI en op fietspad RA = Westsingel Voor de verkeerslichten RA fietspad langs provinciale weg Bij eerste weg links LA PAS OP VOORRANGSWEG OVERSTEKEN en half verharde weg in.
E.
Huisnr. 187: Dijkhuis Oude erve, al genoemd in de uit 1188 stammende bezittingslijst van Diepenheim. De boerderij Dijkhuis is een oude boerderij met endskamer en gevelsteen uit 1769
25.
Einde weg op asfaltweg LA
F.
Hof van Langelo Oud erf en hofboerderij van deze marke. Mooie sluitsteen boven de niendeur. "Herv.Diak. 18 Haaks bergen 51" De oorspronkelijke boerderij heeft zwaar gebintwerk door de grote overspanning; deze boerderij wordt nu gebruikt als schuur. En even verder: G. Kleinsman. Vroegere afsplitsing van de "hof te Langelo"(1493-1494). Eerst vermeld als Klein Langelo en later Kleinsman naar de toenmalige bewoner. Meerkapsboerderij met schuingeplaatste endskamer. Nu een paarden boerderij met een rijke historie 26. Op 3-SPR bij P.2 44 08 RD = Aaftinksweg
Open Monumentendag 2003
12
H.
Links "Erve Bruggert" Deze boerderij is ontstaan als deel van de oude katerstede (keuterboerderij) de Maat of Materij.Het erve Bruggert wordt in 1649 genoemd als 'Evershoek'en in 1739 wordt geschreven: 'liggende bij de brugge'. Naar de Lankheterbrug heet de boerderij nu Bruggert. Het is nu een geheel nieuw gebouwd hotel, bij deze nieuwbouw is er wel goed gekeken naar de oude Twentse manier van bouwen.
27. Op 3-SPR bij P.2 44 07 LA = Scholtenhageweg 28. Eerste weg RA = Hasseltweg 29. Op KR RA = Watermolenweg en op 3-SPR RD /.
De Oostendorper Watermolen De geschiedenis van deze watermolen staat goed omschreven op de aanwezige informatieborden. De schuur aan de andere zijde van de weg heeft mooi vakwerk en ingebouwde duivennesten.
30.
Brug over en passeer stuw
J.
Links Visscherij of de Top Het boerderijtje, dat uitkijkt op de watermolen is een voorbeeld van het project erf beplanting. Een aantal boerderijen is bezig om op verantwoorde manier de beplanting om de boerderij opnieuw in te richten
31. Eerste weg bij P.2 11 17 RA = Rekkenseweg 32. Op KR met asfaltweg RA = Oliemolenweg 33. Eerste weg bij P.2 44 06 LA = Lankheterweg K.
Links huisnr.3 Klein of Nieuw Lankheet Hier vinden we nog een boer met loopstal, maar wel een prachtige boerderij, die fraai vanaf de weg te zien is. Opvallend is de aanwezige put van Bentheimer steen met de jaartallen; 1700, 1738, 1818 en 1938 Even verder: L. Rechts huisnr.4 Groot of Oud Lankheet(Pingel) Het oude erve Lankheet was oorspronkelijk van de heren van Ahaus en wordt in de oude geschriften als Ischaten vermeld. De huidige boerderij heeft een prachtige voorgevel en een endskamer, die rond 1920 is gebouwd als jachtkamer. Hieraan zit ook de bel(pingel) die het erf zijn naam geeft. 34. Op 3-SPR RA = Oude Eibergseweg 35. Op KR bij P.2 30 69 RA = Assinkweg 36. Op KR RA = Veddersweg
Open Monumentendag 2003
13
M.
Op kruising even rechtdoor is links: "De Oppasser, oude naam Deurne. Een boerderij waaraan nog gerestaureerd wordt. Dit is geen oude erve, maar meer een arbeiderswoning. Het boerderijtje verschijnt als er midden op de woeste grond van de marke een stuk ontgonnen wordt. Midden in de bossen vinden we nu een boerderij, die goed bewaard is gebleven. Er is in 1968 nog een endskamer bijgebouwd voor de toenmalige bewoner. In 1922 is er nog een bijzondere schuur bijgebouwd met traditionele kenmerken
37. Brug over, verharde weg en einde weg LA = Aaftinksweg 38. Einde weg op VRWG RA, fietspad op = Eibergsestraat
N.
10 km
Links van de weg is een markepaal Hier vinden we de Morspaal, een markepaal, ontdekt en op initiatief van de Historische Kring weer geplaatst. Deze paal geeft de grens aan tussen de marke Langelo en de marke Brammelo.
39. Bij huisnr.250 LA OVERSTEKEN PAS OP!! onverhard weggetje in O.
Harink of "de Haar" In de marke Brammelo vinden we hier het erve Harink een erve dat al genoemd wordt in 1188. Opnieuw een boerderij met een oude endskamer en een schuur met een bijzondere vorm. De put heeft een nieuwe haal gekregen
40. Einde kort weggetje LA = Kerkweg
15 km
We komen hier langs een langgerekte es, die bij erve Harink begint en doorloopt tot de erven 'te Lintelo'. De weg loopt hier op het oude tracé van de vroegere spoorbaan, die dwars door de es gegraven is. P.
Rechts huisnr. 10 erve "Te Lintelo"(1934) Een tweede Schilderman-boerderij. Een geslaagd ontwerp van deze architect.
41. Op eerste KR RA = Mentinksweg We zien meerdere essen begrensd door de Schipbeek. We vinden ons in het midden van de marke Brammelo. En komen weer in de marke Holthuizen. 42. Einde weg op T-KR RA = Rietmolenweg 43. Na Oude Rietmolenweg eerste weg RA = Bartelerweg
20 km
Open Monumentendag 2003
14
Q.
Rechts Kattendam Het oude erve Bartelink is verdwenen. We vinden hier nog een los hoes, een van de laatsten, die nog op de oorspronkelijke plaats staan. Hier is nooit een muur geplaatst tussen het woongedeelte en de deel en er zijn nog originele details gespaard. Het metselwerk komt uit verschillende periodes en er is nog te zien, dat er lemen wanden zijn geweest. De endskamer is verplaatst (ca 1930) van links naar rechts, toen is gelijkertijd de voorgevel gemetseld.
44. Einde weg op T-KR LA = Brammeloweg
Route verlenging richting Sint Isidorushoeve en Stepelerveld hier RD Brammeloweg blijven volgen en vervolgen met volgnr. 55
45. Op 3-SPR RA = Dekkersweg 46. Op KR RD = Dekkersweg 47. Einde weg op nevenweg Provincialeweg RA = Goorsestraat 48. Bij rotonde RD nevenweg blijven volgen. 49. Tweemaal op 3-SPR RD = Richterstraat 50. Weg door woonwijk blijven volgen; vlak voor VRWG RA = Richterstraat wordt weer nevenweg 51. Bij rotonde RD = Goorsestraat 52. Bij rotonde RD = Spoorstraat 53. Op Markt RA, voor kerk langs 54. En RD = Molenstraat RE is ANWB/VVV-kantoor
Routeverlenging 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62.
Op 3-SPR LA = Kattendamseweg Op KR RD = Weideweg Op volgend KR bij P.2 44 64 RA = Binnenveldweg In Sint Isidorushoeve bij rotonde even RA en daarna LA oversteken en RD = Beckummerweg 25 km Tegenover huisnrs.35/37 RA = Rondeelweg Op 4-SPR RA en direct weer LA = Rondeelweg VRWG M oversteken en LA; eerste weg RA = Hazenweg 30 km Op tweede KR LA = Stepelerveldweg
Open Monumentendag 2003
15
Rechts nr.50 boerderij Stepelerveld Toen de textielfabrikanten door de opbrengst van hun fabrieken overkap/taal beschikten, is dit kapitaal omgezet in grond. Door de aankoop van de woeste gronden ontstonden de landgoederen van deze textielbaronnen. Een deel van de grond werd ontgonnen en op deze plaatsen bouwde men een ontginningsboerderij. Deze boerderij is door van Heek gebouwd als modelboerderij 63. 64. 65. 66. 67. S.
68. 69. 70. 71. 72. 73. R. 74. 75. 76. 77.
Op KR RA onverharde weg met fietspad = Hulstweg Op 3-SPR RD = Grevenpaalweg Op KR RD = Grevenpaalweg Wordt verharde weg, einde weg LA = Hazenweg Eerste weg RA = Oude Boekeloseweg Rechts 'de Keunekamp' en even verder 'de Jordaanshoeve' Dit kleine landgoed(ca 47 ha) werd gesticht door textielfamilie Jordaan. Derk Jordaan van DJordaan & Zonen kocht bij de verdeling van de marke Haaksbergen en Hones omstreeks 1842/44 een stuk heidegrond. Zijn zoon Hendrik kon in 1848 het bezit uitbreiden door de koop van een stuk heidegrond van de marke Holthuizen en Eppenzolder. Rond die tijd werd er een wonnershoes gebouwd, dat de naam 'Keunekamp' kreeg. Rond 1920 werd de fraaie boerderij 'Jordaanshoeve'gebouwd. Rondom de boerderij is een fraaie erfbeplanting. Een deel is als bos ingeplant; de rest is landbouwgrond omgeven door houtwallen. Het is opengesteld voor wandelaars. Bijzonder is het Rododendronlaantje Tegenover Jordaanshoeve LA graspad tussen Rododendrons in Spoorlijn over, bocht naar RE en op KR RD Einde weg op asfaltweg RA en op KR RD = Geukerdijk 35 km Op KR RA = Veldmaterstraat en eerste weg LA = Weertseriet Op T-KR RA en direct weer LA = Fazantstraat Op KR met VRWG PAS OP RD = Fazantstraat Rechts molen de Korenbloem Op 4-SPR RA = Peddemors Op volgende 4-SPR LA = Benninkstraat Op tweede 4-SPR RD = Ruisschenborgh Na de kerk RA en einde Markt LA = Molenstraat
RE is ANWB/VVVkantoor en eindigt de lange route
Open Monumentendag 2003
16
Colofon Deze uitgave kwam tot stand door medewerking van: Historische Kring Haaksbergen: C. Wentink, N. Spit, VVV/ANWB Haaksbergen: E.J. Brummelhuis Routebeschrijving: W. Molemaker Gemeente Haaksbergen: G. Kok, E. Ooink Fotografie: N. Spit