Open Monumentendag valt in de smaak bij breed publiek

J a a r ve r s l a g

dag n e t n e m u n o M n e Op

2010

Open Monumentendag valt in de smaak bij breed publiek Men kon niet vermoeden dat het 18e-eeuwse gezegde ‘Over den smaak valt niet te twisten’ een eeuw later zo toepasselijk zou zijn. Want ‘de smaak van de 19e eeuw’ kent een bonte verzameling van stijlen. Dat maakt deze eeuw – en Open Monumentendag 2010 – zo bijzonder. Smaakmakers waren op zaterdag 11 september de in neo-romaanse stijl opgetrokken watertoren aan de Schielands Hoge Zeedijk en het voormalige bananenpakhuis in eclectische stijl aan de Lage Gouwe. Vele bezoekers benutten de kans om binnen te kijken bij deze prachtige panden die in particuliere handen zijn. Het thema van deze 24e editie viel niet alleen bij ons, maar ook bij anderen in de smaak. Zodanig zelfs dat monumenteigenaren en organisaties zich vaker dan anders spontaan bij ons aanmeldden om mee te doen met Open Monumentendag. We hebben in 2010 de meeste openstellingen ooit kunnen realiseren. Maar liefst 48 monumenten waren gratis open voor het publiek. Een resultaat waar we trots op zijn.

‘De smaak van de 19e eeuw’ inspireerde menig deelnemer tot aansprekende activiteiten. Dat kwam het programma alleen maar ten goede. Door Gouda Culinair, restaurant Brunel en galerie De Hollandse Maagd werden proeverijen georganiseerd. Er waren rondleidingen en tentoonstellingen. In de Sint-Janskerk klonken de klanken van het Moreauorgel en de Lekkerkerker in een uniek dubbelconcert. In een historische stad als Gouda is deze dag hét moment om die rijke historie te proeven. Dankzij de inzet van vrijwilligers, eigenaren en bewoners van de opengestelde monumenten als ook de sponsors zijn we er opnieuw in geslaagd om een succesvolle Open Monumentendag te organiseren. Wij bedanken hen daar hartelijk voor. Tot slot wensen wij u veel plezier bij het lezen van dit jaarverslag. Koos Gerritsen Voorzitter Stichting Open Monumentendag Gouda

J A A RV E R S L AG 2 0 1 0 • S T I C H T I N G O P E N M O N U M E N T E N DAG G O U DA

1

Voorproefje op Open Monumentendag

Fietstocht langs 19e-eeuwse monumenten Als een lang lint fietsten op vrijdag 10 september ruim honderd genodigden van Stichting Open Monumentendag Gouda door de binnenstad. Zij bezochten met deskundige gidsen typisch 19e-eeuwse Goudse gebouwen. Route langs vier monumenten Het startpunt van de avond was de in 1883 gebouwde watertoren. Na het welkomstwoord door de voorzitter vertelde eigenaar Keni Paulzen gepassioneerd enkele wetenswaardigheden. In vier groepen reden de deelnemers vervolgens diverse routes. De tocht voerde langs De Drie Notenboomen, waar kunsthistoricus Bianca van den Berg hen inlichtte over de geschiedenis van dit rijksmonument. Deze begon al in de zestiende eeuw en eindigde in 1972. De blekerij / wasserij is de oudste die we in Gouda kennen en de naam doet denken aan de landerijen buiten de stad. In het reliëf boven de poort zijn de verschillende stadia van wassen en bleken goed zichtbaar.

Officiële opening

Tevens zijn zowel de eigenaar L. Jaspers en zoon als het jaartal 1849 vermeld. Ook werd de voormalige Coöperatieve Broodbakkerij ‘Ons Voordeel’ aan de Raam aangedaan. Historicus Nico Habermehl benadrukte in zijn betoog dat het coöperatieve karakter van de onderneming een belangrijke rol heeft gespeeld in de economische emancipatie van de arbeiders. Coöperaties zijn immers eigendom van leden. Zij bepalen waarin wordt geïnvesteerd en hoe met de winst wordt omgegaan.

Het einde van de route bracht iedereen bij de Vergadering van Gelovigen aan de Peperstraat. Dit bijzondere monument vormde het prachtige decor voor de officiële opening van Open Monumentendag. Deze werd verricht door wethouder Daphne Bergman. In haar toespraak gaf zij aan dat de eigenheid van de 19e eeuw juist moet worden gezocht in de diversiteit aan bouwstijlen. Die verscheidenheid in smaak is ook in Gouda goed terug te zien. Haar enthousiasme voor het thema van 2011 ‘Nieuw gebruik. Oud gebouw’ stak zij niet onder stoelen of banken. ‘Herbestemming staat als onderwerp hoog op mijn agenda. Het past bij deze tijd van duurzaamheid.’

Napraten Die avond bleven de relaties nog even in 19e-eeuwse sferen. Met de film ‘de smaak van Gouda’, gemaakt door de heren Bas van Beukering en Dick Jonker, werd men teruggevoerd in de tijd en kreeg men een beeld van hoe het toen was. Onder het genot van een drankje en een hapje werd nagepraat over de smaakbepalende monumenten in onze stad. Met dit vrijdagavondprogramma bedanken wij traditiegetrouw onze relaties voor hun bijdrage aan Open Monumentendag.

Wethouder Daphne Bergman benadrukte in haar speech de veelzijdigheid aan cultuurhistorische gebouwen in de stad.

2

J A A RVERSL AG 2010 • S TIC HTIN G OPEN MONUMENTENDAG GOUDA

Open Monumentendag 2010

‘Een dagje uit in eigen stad’ De essentie van Open Monumentendag had mevrouw Greet Vermeij uit Gouda niet mooier kunnen verwoorden, geven Janny de Keijzer en Germaine Tuinhout aan. Beiden zijn verantwoordelijk voor het zaterdagprogramma van Open Monumentendag 2010. Neostijlen onder de aandacht ‘We waren direct enthousiast over het thema’, vertelt Germaine. Gouda kent immers veel monumenten met de beroemde neostijlen uit deze eeuw. Toch was het niet zo makkelijk om het programma samen te stellen vult Janny aan. Achter de 19e-eeuwse gevels bleek weinig bewaard te zijn gebleven. Een positieve uitzondering hierop was het voormalige bananenpakhuis aan de Lage Gouwe. Wij waren aangenaam verrast door de grootte van het pand en de originele details uit die tijd, zoals het trappenhuis, het toilet met het ingebouwde waterreservoir in het plafond en de schoorsteenmantels. Wat zou het fantastisch zijn als het publiek dit kon zien. Op onze vraag aan de heer en mevrouw Mertens of zij wilden overwegen om mee te doen met Open Monumentendag, gaven zij na enige overdenking groen licht: ‘We zijn open’. De dag was een (extra) stimulans om de naast gelegen garages, de vroegere bananenrijperij, voor een deel uit te graven. Op de dag zelf gaf de heer Mertens met veel enthousiasme uitleg over het pand en liet hij de bezoekers de fundamenten van de uitgegraven oorspronkelijke kelder zien. Deze heeft een dubbele wand waartussen zich het grondwater bevindt en restanten van een oude keuken.

over. Met vrijwilligers hebben zij de toestroom van bezoekers in goede banen geleid. Velen klommen zich op de steeds smaller wordende trappen een weg naar de nok, waar zij konden genieten van het mooie uitzicht van Gouda. Ook de klim naar de toren van de Gouwekerk werd door menigeen gedaan, want vanaf 80 meter hoogte is met andere ogen naar de Goudse binnenstad te kijken.

Krachtenbundeling Naast Open Monumentendag werd op 11 september ook de Nationale Orgeldag gehouden. Het dubbelconcert met het Moreau-kerkorgel en de draaiorgel De Lekkerkerker in een van de mooiste monumentale kerken van Nederland verbond beide dagen op unieke wijze met elkaar. Daarnaast was er het sluizenjaar. Ter gelegenheid hiervan werden op de Stolwijkerschutsluis en de Waaiersluis rondleidingen verzorgd.

Enthousiaste monumenteigenaren ‘Het enthousiasme van de monumenteigenaren is hartverwarmend’, vertelt Germaine. Tijdens de openstellingen organiseren zij vaak bijzondere activiteiten. Zo was in de Spiegel-

tent een expositie met historische foto’s van omliggende panden ingericht. In de OudKatholieke Kerk werd ieder uur een eenakter opgevoerd. De kasteelgangen op de Punt waren ook weer open voor het publiek. David van Wijck vertelde aan geïnteresseerde bezoekers over de geschiedenis van De Vergadering van Gelovigen. Ook de families Melis en Hoogendoorn lieten met plezier hun hofjes zien. Dankzij de inzet van de vele vrijwilligers en beheerders kunnen wij terugkijken op een gezellige en goed verlopen dag. Circa 3.000 bezoekers hebben weer genoten van een 19e eeuws stukje cultuurhistorisch erfgoed van Gouda.

Met deze toezegging op zak gingen we met goede moed naar Keni Paulzen en Iris Loonen. Sinds 2003 zijn zij de trotse eigenaar van een van de oudste nog bestaande watertorens van ons land. Omdat de in 1883 gebouwde watertoren echt een icoon is van de 19e eeuw mocht deze niet in ons programma ontbreken. Gelukkig dachten Keni en Iris hier hetzelfde J A A RV E R S L AG 2 0 1 0 • S T I C H T I N G O P E N M O N U M E N T E N DAG G O U DA

3

Magazine Erfgoud

Smaakvolle editie van Erfgoud De redactie heeft zich verre willen houden van waardeoordelen over smaak en wansmaak, maar vooral willen laten zien wat de 19e eeuw karakteriseert en hoe die karaktertrekken worden weerspiegeld in de (bouw)kunst.

Erfgoud in nieuwe vormgeving De editie 2010 van Erfgoud steekt in een nieuw jasje. Dat betekende onder andere een nieuw lettertype. Dat heeft de leesbaarheid van het blad sterk verbeterd. Het totaalbeeld oogt rustiger dan voorgaande jaren, waardoor het beeldmateriaal beter tot zijn recht komt. Wat bleef is de frisse en luxe uitstraling van het magazine. En de informatieve inhoud natuurlijk!

De verschillende smaken van een eeuw De redactionele formule van het blad is al enige jaren, dat het thema van Open Monumentendag gelaagd wordt behandeld. Er zijn artikelen die de brede (inter)nationale context van het thema schetsen, stukken die de Goudse geschiedenis van en rondom het thema vertellen en artikelen die inzoomen op

Promotionele aandacht voor Erfgoud bij boekhandel Verkaaik

specifieke panden, personen of gebeurtenissen. Zo ook dit jaar. De smaak van de 19e eeuw is natuurlijk sterk beïnvloed door de vele en ingrijpende economische, technische en sociale ontwikkelingen die deze tijd kenmerken. De 19e eeuw is de eeuw van de industrialisatie, van de toenemende mobiliteit, de eeuw van staal, glas en beton, de eeuw van grote en massale armoede naast nieuwe en opzichtige rijkdom. Jan Kompagnie beschrijft in zijn artikel hoe de economische dynamiek van de industriële revolutie de zieltogende Goudse economie langzaam maar zeker uit het slop trekt. Ruud Hofman en Marije Strating laten zien wat de invloed was van diezelfde industriële revolutie en de technische vernieuwingen die daarmee hand in hand gingen, op de architectuur van de eeuw. Nico Habermehl belicht aan de hand

van zijn portret van stadsdokter Büchner dat de schoonheid van de stad in de 19e eeuw ook van binnen zat. De komst van riolering en waterleiding veranderde niet alleen het aanzien en de geur van de stad, maar kwam ook het leven en de gezondheid van haar inwoners ten goede. Miranda van Elswijk interviewde hedendaagse Goudse smaakmakers over wat er in de 19e eeuw op hun eigen werkterrein gebeurde: de komst van het Stedelijk Museum, de verheffende werking van de bibliotheek en de saaiheid van alweer zalm op het menu. De kinderpagina van Lilian van der Poel gaat over de grootste verandering in het leven van de 19e-eeuwse kinderen: het verbod op kinderarbeid en de invoering van de leerplicht. Ook een kwestie van goede smaak, kun je zeggen...

Staaltje vrijwilligerswerk Een hogere levensstandaard voor alle standen

�� tekst: jan kompagnie

��

Er is grote belangstelling voor werk in ruil voor voedsel in de Werkinrichting tot wering der bedelarij aan de Groeneweg. De armen sorteren er erwten en kloppen er spijkers recht (collectie Streekarchief Midden-Holland)

Rond 1900 staat de welvaart in Gouda op een redelijk peil. Hoe anders

��

is dat in het begin van de 19e eeuw. Dan bevindt de economie in Gouda zich op een dieptepunt. De neergang is al vanaf 1750 begonnen.

De standen in de 19e eeuw zijn gemakkelijk

Tot dat jaar zijn de pijpenmakerijen de kurk waarop de economie

van elkaar te onderscheiden. De arbeiders

drijft. Daarna verdwijnen ze geleidelijk uit het stadsbeeld, met name

de Latijnse School aan de Groeneweg. In ruil

tot grote ondernemingen met veel personeel.

doordat de export van pijpen stagneert. Algehele malaise heerst ook

dragen een pet, de hogere standen een hoed.

voor voedsel moeten de hulpbehoevenden er

De belangrijkste aanjager van dit alles is de

in de pottenbakkerijen, de garen- en touwbedrijven en in kleinere

In Onder de Boompjes, net buiten de singels,

touwpluizen, erwten sorteren, veters rijgen

stoommachine.

bedrijfstakken. Zelfs innoverende bedrijven als de katoendrukkerij Van

wonen handwerkslieden en dienstboden. Op de

en spijkers rechtkloppen. De animo ervoor is

De eerste tekenen van de nieuwe tijd zijn waar

foto hieronder één man met een hoed, dus een

enorm: alles is beter dan omkomen van de

te nemen bij zeepziederij ‘De Hamer’, later

dominee, een dokter of notaris. De drie zittende

honger.

bekend geworden onder de naam ‘Viruly’. Daar

mannen zijn buurtbewoners. Naast hen hun

wordt in 1841 een stoomketel geplaatst. Door

De economie herstelt

vrouwen, eentje blootshoofd, de ander met een

deze belangrijke innovatie weet het bedrijf met

witte muts. Ze kletsen in alle rust bij. Hoeden

In 1800 werkt nog maar een enkele ondernemer

gemak het hoofd te bieden aan de concurrentie.

dragen ze niet, dat doen alleen dames. Smaak, zo blijkt, is standgebonden.

Bergen en Co houden het niet vol. Vaak al na een paar jaren moeten zij hun deuren sluiten. De blekerijen en zeepziederijen gaat het iets meer voor de wind.

De gemeente exploiteert vanaf 1887 de gasfabriek aan de Vest, een indrukwekkend icoon van de vooruitgang in Gouda (collectie Streekarchief Midden-Holland)

Vlucht in de alcohol Zo ontvouwt zich een droefgeestig beeld van economisch Gouda.

de bevolking. De gemiddelde levensduur is dan ook kort, de fysieke

in Nederland met stoom. Zijn fabrieken met

De modernisering zet na 1850 door. Twee

Tekenend is de waarneming van Gijsbert Karel van Hogendorp, de

gesteldheid van de arbeiders zwak.

stoommachines vóór 1850 nog een uitzondering

nieuwe bedrijven fungeren als motor van

opsteller van de eerste Nederlandse grondwet van 1814. Hij constateert

De standen leven gescheiden. Burgemeesters, fabrikanten en artsen

in Gouda, anno 1881 telt de stad 49 fabrieken

het moderniseringsproces in Gouda: de

in 1819 dat er in Gouda meer ‘uit gehongerde ligchamen’ zijn dan elders.

bewonen hun statige panden aan Gouwe en Haven. Hun personeel is

met in totaal 61 stoommachines. Dit geeft

Stearine Kaarsenfabriek en de Machinale

Ook stadsdokter Willem Frederik Büchner beschrijft hoe armoedig

gehuisvest in het laaggelegen deel van Gouda, zoals het Paradijs en de

aan dat er vanaf 1850 een grote kentering

Garenspinnerij. Beide groeien uit tot succesvolle

en achterlijk het bestaan voor de meeste inwoners van Gouda is.

Vogelenzang.

heeft plaatsgevonden. De stad ontwaakt

ondernemingen die veel werk verschaffen,

De ellende bereikt een dieptepunt in 1845 en 1846, wanneer de

In Gouda zijn vele kerkelijke en burgerlijke armenzorginstellingen actief.

en vindt aansluiting bij de landelijke trend.

waardoor de armoede en de lethargie worden

aardappeloogst mislukt. Veel Gouwenaars sterven dan van de honger.

Een groot aantal mensen leeft van de bedeling en de liefdadigheid. Van

Ondernemers zorgen voor vernieuwingen

teruggedrongen. De welvaart neemt toe, de

Ook de kindersterfte in Gouda is hoog. Overlijdt er landelijk 1 op de 22

de armen wordt als ‘tegenprestatie’ voor de hulp dankbaarheid, respect,

in het productieproces en verbeteren zo

gemiddelde levensduur stijgt en zaken als

geborenen, hier is dat 1 op de 14.

kerkbezoek en een nuttige besteding van de ondersteuning verwacht.

hun concurrentiepositie. Arbeiders voelen

prostitutie verdwijnen nagenoeg geheel.

Onvrede, gebrek en machteloosheid worden weggedronken met behulp

Men bedelt massaal in en rond Gouda. In 1850 wordt daarom de

zich steeds meer betrokken bij hun werk en

De arbeiders worden nu beter beloond dan

van vele liters jenever. Büchner constateert: ‘Het is de bron, waaruit alle

Werkinrichting tot wering der bedelarij opgericht. De werkinrichting vindt

bedrijf. Er vindt schaalvergroting plaats: kleine

voorheen. De werkgevers zijn ook steeds meer

ondeugden opwellen’. Cholera-epidemieën en andere ziekten teisteren

onderdak in het complex van het voormalige Cellebroedersklooster en

bedrijfjes met weinig arbeiders verenigen zich

van hen afhankelijk. De arbeiders zijn zich

��

4


Erfgoud is een indrukwekkend staaltje van vrijwilligerswerk. Niet alleen de redactieleden, ook de auteurs en fotografen werken belangeloos mee. Het is fantastisch dat zovelen hun tijd, hun kennis en hun deskundigheid inzetten om dit blad te maken. Het Streekarchief Midden-Holland levert ieder jaar weer een forse inspanning om de foto’s die we uit hun collectie gebruiken te scannen. En de boekhandels en andere verkooppunten van Erfgoud doen hun uiterste best om het blad zo goed mogelijk aan het publiek te presenteren.

< Spread uit Erfgoud 2010 ��

PR Open Monumentendag 2010

Open Monumentendag Gouda bedankt haar hoofdsponsors:

��

��

��

tendag

��

��

��

Open monumen G o u da

Kazernegebouw Agnietenstraat, Gouda

Nieuwe huisstijl

��

��

��

��

en sponsors:

��

��

In 2010 heeft de Goudse ontwerper Peterpaul Kloosterman van ontwerpbureau 2PK voor ons een nieuwe huisstijl gemaakt. Deze ‘look & feel’ werd in alle publicaties doorgevoerd. Zo is de stijl terug te zien in de folder, het magazine Erfgoud en het affiche. De internetsite volgt in 2011. ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

��

�

��

�

��

��

��

��

�

��

�

��

��

��

��

��

��

��

��

��

�

�

��

��

��

�

��

��

�

��

��

��

�

�

� �

�

�

��

� � ��

��

��

��

�

��

��

�

��

�

��

��

��

�

IJssel met de trekschuit Jan Salie. Bij goed weer is er een gezellig terras met uitzicht op de schepen, de oude stad en niet te vergeten de zoetwaterschippers die met hun plezierjachten in de Mallegatsluis worden geschut.

het huis aan de Karnemelksloot woont, dat haar grootvader heeft ontworpen en gebouwd.

Mogen wij ons even voorstellen ? Miedema & zn. is een ouderwets vertrouwd Hollands bedrijf s waarbij kwaliteit, service en persoonlijk contact nog echt bovanaf venaan staan !! Voor al uw stoffeerwerk, leer-, antiekrestauratie en interieuradviezen bent u in onze winkelsLederen/pvc aan het beste adres. et Relaxfauteuil

Twee artikelen uit de Goudse Post

A Altijd een duidelijke, geheel vrijblijvende offerte vooraf !

Stoffeerwerk Wij beschikken over een grote collectie meubelstoffen waarmee wij al uw eetkamerstoelen, oorfauteuils, bankstellen en sofa’s herstofferen. Zowel klassiek als modern. Wij zijn onder andere gespecialiseerd in bekende merken o.a. ARTIFORT, LEOLUX, GELDERLAND, ROLF BENZ, GISPEN, PANDER en OISTERWIJK meubelen.

Leerbewerking Ruime keuze uit Wij bekleden al uw zitmeubels met de beste kwaliteiten leder. Tevens kunnen wij diverse leer reparaleeren stofties verrichten, diverse o.a stiknaden, uitgerekt leer innemen, gedeeltelijk vernieuwen van leren banken of stoelen. Wij leveren de originele huiden van alle bekende merken. Wij zijn gespecialiseerd in het repareren kwaliteiten. In en herstofferen van o.a. CHESTERFIELD meubelen.

Restauratiewerk

48 uur service Doorgezakte banken of fauteuils, kussens veerloos, leeg of uitgezakt? Wij proberen u binnen 48 uur te verhelpen van uw klachten door middel van de vullingen aan uw houding aan te passen, en u zo te voorzien van een perfect zitcomfort.

hoogte verstelbaar!

Sint Joo

��

�

�

��

gemeente – L

��

��

� ��

��

��

��

��

��

� ��

�

��

��

�� Oud Kat ��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

WANDELROUTE 2010

� ��

staat rondleidingen verzorgen langs de verschillende sluizen die Gouda rijk is. Het magazine Erfgoud, waarin de 19e eeuw met een aantal smaakmakers centraal staat, is nu al verkrijgbaar bij de boekhandels, museum en VVV.

��

�

�

�

��

��

� ��

��

��

��

� ��

� ��

� ��

�

��

��

��

��

��

��

� � ��

��

��

�

�

��

�

� ��

� � ��

�

��

��

��

��

��

�

�

��

��

� ��

� � � � � � � � � � ��

��

��

�

�

� ��

��

��

��

��

��

�

��

�� Woonhu ��

Ook in 2010 hebben we weer intensief samengewerkt met zowel de (eind)redacteuren van het Algemeen Dagblad, De Krant van Gouda, Het Gouds Nieuwsblad als Radio Gouwestad, Radio West. Dat leverde een reeks van bijzondere artikelen en uitzendingen. In de artikelen werden vanuit verschillende invalshoeken de diverse activiteiten van Open Monumentendag belicht. Wij zijn hen zeer erkentelijk voor deze publiciteit. Ook de gemeente Gouda heeft haar steentje bijgedragen aan de promotie. Op de homepage is een banner geplaatst met een verwijzing naar onze internetsite. Informatie over de presentatie van Erfgoud en de dag zelf was ook te vinden op de gemeentelijke site. Ook de tweets van onder meer boekhandel Smit hebben bijgedragen aan de bekendheid van Open Monumentendag.

w oude fauteuil is geld waard Bij Gouwe Meubel... 710,Mevrouw van Loon-Dessing, kleindochter van de 19e eeuwse architect C.P.W. Dessing, neemt het eerste exemplaar van het magazine Erfgoud in ontvangst. FOTO: JOHN VAN KLEEF

Wij restaureren antieke kasten, kabinetten, bureaus en tafels. Ook kunnen wij antieke meubels voorklaar zien vanunieuwe was en/of politoerlagen. Heeft u stoelen met biezen of rieten zittingen die versleten of fauteuils voor beschadigd zijn, dan kunnen wij deze voor u vernieuwen. Tevens verwijderen wij houtworm en logen rote collectie relax wij al uw meubels. en diepten, hillende hoogten et opstaphulp, versc

��

� Restaur ��

Publiciteit in diverse media

GOUDA - De Vereniging van Goudse Molenaars en de gemeente pakken uit ter gelegenheid van de opening van de gerestaureerde Mallemolen aan de 1e Moordrechtse Tiendeweg 3 (achter de Praxis). Het openingsfeest op zaterdag 18 september duurt van 10.00 tot 16.00 uur. Met voor de kinderen een luchtkussen in de vorm van een molen, een expositie over de restauratie, live muziek en een Italiaanse ijscokar. Volgens ingewijden brengt de moeder van Erasmus tijdens het openingsfeest ook een bezoekje.

Jaap en Ruben Mulder treden op in synagoge Bijzondere bouwstijlen als smaakmakers

il in! uw oude fauteustaan .

��

��

�

��

��

Unieke expo en boekenmarkt in Streekarchief

Efgoud werd overhandigd aan de kleindochter, mevrouw van Loon-Dessing, die nog altijd in

��

� ��

��

��

��

Openingsfeest bij Woensdag 28 juni 2010 - Pagina 11 Mallemolen

GOUDA - Zaterdag 11 septem- Dessing bekijken en zijn idee- ken. Deze unieke en waardeber is het weer Open Monu- en en denkwijze over het 19e volle collectie wordt nu aan het mentendag. Het thema is dit eeuwse bouwen. Unieke stuk- Goudse publiek getoond. Een jaar ‘De smaak van de negen- ken, zoals de originele bouw- absolute must voor de liefhebtiende eeuw’. Ook de Groene tekeningen van de Gouwekerk, bers van de Goudse historie. Hart Archieven zijn open op de- de R.K. meisjesschool aan de ze bijzondere dag die altijd weer Westhaven 25 en woningen aan Jeruzalem aan de bossages te doen, DOOR MARIANKA PETERS volk opisdete-been Het archief wordt binnenkort maarbrengt. dat is nog altijd niet GOUDA veel - De trekschuit gebeurd,” aldus rug op deOp Hollandse IJssel. Deze de locatie Streekarchief Mid-scheepsook de hoofdhuurder van het zomer verzorgt Stichting Het knecht Luuk Eijkelestam. “Dat den-Holland aan de Groeneweg Jeruzalemkapelcomplex. De is gewoon jammer omdat je nu Varend IJsselschip met de trektelkens halsbrekende toeren schuit Jan een beurt30Kordaat te Gouda is een historische restauratie van de panden is dienst tussen Gouda en Oude- moet uithalen met het touw.” boekenmarkt te bezoeken. Tusnog niet helemaal afgerond, water. Deze vaartocht is verre Van een vlotte doorvaart was 10.00enen 16.00 kunt maar u leverde maar u mag al wel op deze dag dus uur geen sprake, van saai sen te noemen daarmomenten op, door eenhier echteuw aanrader. De wel hilarische boekenkast aanvullen even binnengluren om te kijken beurtdienst tussen Gouda en vooral op het smalle stuk van met boeken IJssel. en Door het hoe mooi het wordt. Om 13.00 Oudewater vaartafgeschreven alleen tijdens de Hollandsche ‘tegenliggers’ moest Op zaterdag de grote aantal Karnemelksloot zijn voor het uur en 14.30 uur vertelt stadsarfoto’s uit deiscollecties van het de l De Carrousel heeft een nieuwehet weekend. vaartocht extra aantrekkelijk ge- de trekschuit uiterst rechts vapubliek voor het eerst te zien. cheoloog Maarten Groenendijk archief. Particuliere boekverkoart met Petra den Hollander uit maakt omdat raakte daardoor verstrikt dan tussen Oude- ren en in de struiken. Alle passagiers water en Hekendorp het schip De stukken bevonden zich bij over de ontdekking van het graf pers zijn ook aanwezig. lgt Jan Hogendoorn op die 1 sepgejaagd door een stoer hielpen mee om de takken weg de familie van Dessing en zijn In de hal van het archief kunt van de kapelbouwer Gijsbert eander. Na de zoektocht van eenwordt Belgisch trekpaard. Dat dit niet te duwen, zodat het schip zijn Vrijwilligers voor vorig u een kleine Raet, één van de belangrijkste ecteur gevonden om de 25 jaar zonder hindernissen weg kon vervolgen. Echter niet jaar door de erfgenamen gepaard tentoonstelling voor lang. C.P Dagjesmensen, gaat, bleek afgelopen zaterdag architect het zorgcentrum over de Goudse .W. aandiehet streekarchief geschon- vondsten van de laatste jaren. n. nog eens. Spontaan ontstane gezellig een terrasje hadden in- In de voetsporen van zijn vele voorgangers, trok de Belgische ruin Tobias de trekschuit Jan Kordaat voort langs de Hollandsche IJsREEUWIJK - Vindt het leuk struikgewassen en zelfs boom- gericht op het Jaagpad en vis- sel. FOTO:uMARIANKA PETERS pjes langs de oever belemmer- sers, die op hun stoeltje gedulom in uw vrije tijd wat te den het jagen, waarop direct dig naar hun dobber zaten te bossages was het weer alle hens het zat en gelijk heeft ie,” lachtte duidelijk. Het dier naderde een beurtdienst tussen Gouda en doen voor uw wordt medemens? Oudewater nog de hele moest worden ingegrepen. De kijken, moesten ijlings de boel aan dek en weer moest er wor- een passagier. De jager dacht kippenboerderij, van waaruit maand augustus onderhouden. geurzijn vijfjarige ruin Tobias werd tijde- opbreken toen Tobias in aan- den geworsteld met het groen. daar duidelijk anders over en zich een uiterst penetrante Dan er bij Zorgcentrum lijk van zijn taak ontlast en de tocht was. Geduldig maakte het Vlak voor Hekendorp hield To- probeerde Tobias uit alle macht van kippenmest verspreidde Meer informatie en dienstreReeuwijk, van de beurtdienstgevan tijdje geling Treebord19, trekschuit ging op ‘eigen’ kracht dier pas op de plaats totdat de bias plotseling in. Alsof hij het in beweging te krijgen. Maar door het gebied. Na een de Jan Kordaat is te vinden via ver- mogelijkheden. even verder. “Het Hoogheem- weg voor hem was vrijgemaakt. eindpunt was genaderd ver- niets hielp. Ondertussen werd overwon hij zijn afkeer en noeg Het raadschap had ons beloofd iets Bij de volgende wildgroeiende zette hij geen stap meer. “Hij is de oorzaak van zijn ‘staking’ volgde hij trouw zijn weg. De www.ijsselschip.nl en de VVV. zorgcentrum is op zoek naar enthousiaste vrijwilligers Goed vertoeven bij voor diverse activiteiten. deassisteren museumhaven GOUDA - De Goudse musicus smaakvol repertoire. Jaap MulZoals het bij het - “Gouda heeft een Jaap Mulder en zoon Ruben der is frontman en klarinettist eten en GOUDA drinken maar ook bijzonder horeca-etablissebijPETERS klezmerband Di Gojim. Dit zijn tijdens Open Monumenmet ment: bewoners een wanhet MuseumhavencaDe overhandiging vondom plaats DOOR MARIANKA zegt Wim Knol. In de nosbij de watertoren. “De deling water- tefé”, GOUDA ensemble - De landelijkevertolkt Open ruim twintig tendag, zaterdag 11 september maken. talgische ambiance waar in toren aan de Schielands Hoge Monumentendag op zaterdag jaar klezmer- en wereldmuziek te beluisteren in de voormalige Mocht uhetinteresse hebben begin van de vorige eeuw Zeedijk is een markant gebouw, 11 september staat geheel in in binnen- en buisynagoge aan de Turfmarkthetintekenen omDeals vrijwilliger inhetZorgde schippers op beurt typerend voor de 19e eeuw. vanis debekend beeldbepalenwachtten voor deaan doorvaart watertoren is tijdens Open Mode bouwstijlen uit de 19e eeuw. tenland. Jaap is een van de opGouda. Op het programma centrum Reeuwijk de door de Goudse sluizen, is numentendag daarom ook te Ook Gouda sluit zich aan bij richters Di Gojim. Al sinds staat klezmermuziek, Jiddische gaan, dan kunt u kort een sfeervol eetcafé bezichtigen.” Naast eenslag wan- te sinds het landelijke thema van waardoor gevestigd. “De gasten kunnen delroute door de historische smaakbepalende gebouwenhij dit zich bezig met 1980 houdt liederen en Balkan swing. Het contact opnemen met zorger terecht voor een kop koffie, binnenstad, zijn ook buiten de jaar extra worden belicht. “De cultuur concert begint om 11.00 uur19e eneeuwJiddische managereenMarijk Vissers: tel.Je biertje of een oorlam. singels een aantal interessante kenmerkt zich door en Balkanmukunt er ook een eenvoudige monumenten te bezoeken, die de ontwikkeling verschillende ziek. inDoor deze combinatie wist de toegang is gratis. 0182-393222. doch voedzame maaltijd nutdoorgaans niet in de wandel bouwtechnieken en industralihij snel van deinvloed juiste toon te treffen Jaap en Ruben Mulder speelden eerder samen bij de Firma In de middaguren speelt Jaap U kunt tigen, zich bereid natuurlijk ook van zijn opgenomen, uit (h)eerlijke en fietsroute satie. Dit is duidelijk streekproducten. Verder is er Drie geweest op de verschillende tyvoor de klezmer. Als klarinet- Drie. ‘Virtuoos en smaakvol’, zo luidden de reacties. waaronder het gebouwaanmelden Mulder samen met drie andere bij de receptie op gezette tijden vermaak, Nootebomen en de Waaijerlegt Margreet tist behoort hij tot de top van bandleden van Di Gojim pen opbouwstijlen” van het zorgcentrum. Na uw met levende of levendige musluis. “Zeker de moeite waard is Windhorst, eindredacteur van wordt Ruben Mulder heeft de onregel- neboom. De synagoge Europa enuit.geeft het Wereldfestival rondom hetdemagazine reactie volgt eenverstrooiing.” kennisziek of er andere een bezoekje aan het woonhuis Erfgoud De regelmatig leMet ingang van augustus de is er vandoor de familie aan de 19e eeuwzingen kende stormachtige VrijMertens makingsgesprek en workshops. Hij speelt matige maatsoorten en opzwe- tegenwoordig gebruikt St. Janskerk. Na het succesvol waarin iedere zaterdagavond SchipLage Gouwe 140. In het interiontwikkelingen die het aangeGouda. pende tempi met de paplepel Evangelische Gemeente optreden bij de Firma Van Drie Zorgperscafé van en ophet zondagmideur van de woning zijn medewerkers talloze zicht vanbehalve Nederland klarinet voorgoed ook saxofoon, ‘Wilde Vaart’, kijken een bortypisch 19e eeuwse elementen veranderde. Met de industriële cornet, mandoline en ventiel- ingegoten gekregen. Hij krijgt nu Tijdens Open Monumentendag brengen vader en zoon MulcentrumdagReeuwijk rel met een rondvaart door terug te zien.” Tijdens Open Morevolutie verschenen overal ciles van Gouwenaar Peter Groe- is dit pand vrij toegankelijk. trombone. der wederom een virtuoosviele enwerken, wat de mogelijkheden zijn. de grachten en de Hollandse numentendag zal Rijkswaterzoals spoorwegen,

vaartocht vol hindernissen

daarom niet verwonderlijk dat het eerste exemplaar van het rijk geïllustreerde magazine

��

� ��

��

Goudse Post

kanalen, gemalen en watertorens. Belangrijke smaakmaker uit die tijd was de Goudse architect C.P.W. Dessing, ontwerper van onder meer de Gouwekerk, de Aloysiusschool en de kapel op de R.K.begraafplaats aan de Graaf Florisweg. Het was

VER Z AM

WELKOM IN GOUDA

Vrijdag 10 september 2010 - Pagina 11

Dessing collectie Historische

cht van De Carrouseldé Weekkrant

over zicht van alle opengestelde monumenten

��

Internet wordt als medium steeds belangrijker. Dat merken wij ook aan onze stijgende bezoekersaantallen. Het aantal bezoekers op de website in 2010 was circa 7.100. Hiervan waren circa 5.500 unieke bezoekers. Dat is een stijging van ruim 10 % ten opzichte van 2009. Zwaartepunt ligt in de maand voorafgaand aan Open Monumentendag, met als topdagen de dagen rond het weekend met een maximum van circa 400 bezoekers per dag. De folder met de wandelroute is vaker dan voorgaande jaren van de site gedownload en geprint. Zo konden de bezoekers goed voorbereid op stap gaan. Onze site krijgt in 2011 een metamorfose. Het eindresultaat moet een site zijn die de liefhebber van het Gouds monumentaal erfgoed informeert, interesseert en inspireert.

A L T I J D A C T U E E L : D E W E E K K R A N T. N L

� � ��

��

www.monumentenstad.nl goed bezocht

Het wordt steeds belangrijker om als organisatie met één gezicht naar buiten te treden. ‘Dat is exact wat we met onze huisstijl hebben gerealiseerd’, geeft Jacqueline van Dam aan. ‘Met de nieuwe huisstijl hebben we een professionaliseringslag gemaakt, waardoor al onze uitingen nu herkenbaar en eenduidig zijn. Met deze frisse, eigentijdse stijl willen we de rijkdom van ons cultureel erfgoed en in het bijzonder van monumenten laten zien.’ Alle stijlelementen, zoals logo, lettertype, kleur- en vormgebruik zijn vastgelegd in een huisstijlmanual dat samen met Henriette Wildschut van de afdeling Grafische Vormgeving van de gemeente Gouda is gemaakt. ‘Dat is wel zo makkelijk. In een oogopslag is duidelijk wat onze huisstijlregels zijn.’

TEM BER 201 0 Z ATE RDA G 11 SEP

��

��

Eigen gezicht

de smaak van de 19e eeuw

��

e Post

��

WAN DEL ROU T E

�� Crabeth ��

� Stadhuis – Markt 1 ��

��

� Arti Legi – Markt 27 ��

�� De drie ��

� Kaaswaag – Markt 35-36 ��

�� Woonhu ��

� Agnietenkapel – Nieuwe Markt 100 ��

� Vrij Evangelische Gemeente – Turfmarkt 23 ��

� Spiegeltent – Turfmarkt 51 ��

� Telefooncentrale – Achter de Vismarkt 19 ��

J A A RV E R S L AG 2 0 1 0 • S T I C H T I N G� OVergadering P E N M O Nvan UM E N T E N–DAG GOU Gelovigen Peperstraat 20DA ��

Christel

�� GEB – G ��

5

Organisatie

Trouwe club vrijwilligers Stichting Open Monumentendag Gouda mag zich verheugen op een vaste kern van trouwe vrijwilligers die jaarlijks klaar staan om Open Monumentendag en de bijbehorende activiteiten te organiseren.

Intensieve voorbereiding Om het magazine Erfgoud in juli uit te laten komen, het vrijdagavond- en zaterdag programma te organiseren, werd al vroeg met de voorbereidingen begonnen. Na een gezamenlijke brainstormsessie, waarna het bestuur de kaders uitzette, werkten de diverse werkgroepen hun ideeën verder uit. Het resultaat mocht er zijn. Een prachtig magazine dat door honderden belangstellenden werd gekocht, een druk bezochte vrijdagavond en circa 3.000 bezoekers op Open Monumentendag.

Helpende Handen Het is fijn om te constateren dat oud-vrijwilligers ons een warm hart blijven toedragen. Het gezegde ‘Uit het oog uit het hart’ is voor hen zeker niet van toepassing. Zij hebben een fantastisch initiatief in het leven geroepen, dat wij als stichting van harte ondersteunen. De ‘helpende handen’ zoals zij zichzelf noemen, willen op afstand betrokken blijven bij onze stichting. Indien nodig kunnen wij op hen een beroep doen.

6

Een toast op het initiatief van de Helpende Handen door Bianca van den Berg en Carla Govaerts

Naam

Lid werkgroep

Ans van den Berg

Vrijdag

Jacqueline van Dam

PR, tevens bestuurslid

Koos Gerritsen

Maandag, Vrijdag, tevens voorzitter

Isolde Hamer

PR

Ruud Hofman

Magazine Erfgoud, tevens bestuurslid

Janny de Keijzer

Zaterdag

Jac Piepenbrock

Zaterdag

Lilian van der Poel

Magazine Erfgoud

Anita Plomp

Zaterdag

Sietse Rauwerdink

Sponsoring

Barbara Sjoerdsma

Magazine Erfgoud

Marije Strating

Magazine Erfgoud, Zaterdag, tevens vicevoorzitter

Germaine Tuinhout

Zaterdag

Kees Weevers

Zaterdag, tevens penningmeester

Margreet Windhorst

Magazine Erfgoud


Verkort financieel verslag 2010

Kwaliteit ondanks krapper budget Bij de start van 2010 had Stichting Open Monumentendag Gouda te maken met een krapper budget dan de jaren daarvoor. Het bestuur en de verschillende werkgroepen hebben daarom alle kostenposten beoordeeld en keuzes gemaakt. Ook is gekeken naar de wijze waarop bedrijven en particulieren bereid konden worden gevonden een (beperkte) bijdrage (veelal in natura) te leveren. Uitgangspunt is steeds geweest dat we geen concessies wilden doen aan de kernactiviteiten en de kwaliteit. Dit jaarverslag bewijst dat we daar in zijn geslaagd.

organiseren met vele bijzondere en speciale openstellingen.

Betrokken sponsors

Positief resultaat

Ook in 2010 mocht Stichting Open Monumentendag Gouda zich gesteund weten door een aantal zeer betrokken sponsors, die de stichting al jaren een warm hart toedragen. De gemeente Gouda, de hoofdsponsors, maar ook de andere sponsors, die financieel of in natura een bijdrage hebben geleverd, hebben het voor ons mogelijk gemaakt ook dit jaar weer een Open Monumentendag te

Dat bestuur en werkgroepen hun bezuinigingsopdracht serieus hebben genomen, wordt duidelijk uit het feit dat ondanks een krapper budget, toch een positief resultaat is gerealiseerd. Door meer zelf te doen, te kiezen voor goedkopere lokaties, meer vrijwilligers in te zetten en instellingen en particulieren kleine bijdragen in natura te vragen, konden de uitgaven worden beperkt. Daarbij is de

Inkomsten Sponsoring / Gemeente Gouda

Uitgaven

10.566

Verkoop Magazine Erfgoud * / Oude uitgaven

4.678

Activiteiten (maandag, vrijdag, zaterdag)

5.095

Magazine Erfgoud

7.457

Huisstijl / Website

715

Bestuur / Overig

703

Reservering jubileumjaar 2011 (25 jaar)

1.250

Resultaat

24

* Erfgoud wordt ook ingezet als relatiegeschenk voor onder meer sponsors en vrijwilligers. Dit jaar gaat het om een aantal van 200 exemplaren.

verkoop van het magazine Erfgoud, onder meer via de kwaliteitsboekhandels in Gouda, goed verlopen.

Het bestuur heeft besloten het positieve resultaat als gevolg van alle inspanningen te bestemmen voor extra activiteiten in het jubileumjaar 2011. In 2011 bestaat Open Monumentendag en organiseert “Ook in 25 eenjaar historisch pand ook uit 1534 is he Stichting Open Monumentendag Gouda voor de 25e keer de monumentendag in Gouda.

Woonpartners Midden-Holland

Thuis in Wonen! STICHTING OPEN MONUMENTENDAG GOUDA

bedankt haar hoofdsponsors:

“Ook in een historisch pand uit 1534 is het prettig wonen”.

Bouw- en aannemersbedrijf Th.J. van Dijk B.V.



Thuis in Wonen!

Eindredactie: Jacqueline van Dam Redactie: Jacqueline van Dam, Janny de Keijzer, Germaine Tuinhout, Kees Weevers, Margreet Windhorst Fotografie: Edwin de Kemp, Iris Loonen, Marije Strating, Jacqueline van Dam Ontwerp en vormgeving: Peterpaul Kloosterman, 2PK.NL

2PK • Peterpaul Kloosterman ontwerp en typografie

en sponsors:

Vestiging Gouda Achterwillenseweg 22a Telefoon Vestiging Gouda 2805 JX Gouda 22a E-mail Achterwillenseweg 2805 JX Gouda

��

Den Hoed Aannemers

Website

Telefoon E-mail Website

(0182) 59 70 70 [email protected] www.woonpartners-mh.nl

bouwtekening “Muilenpoort”

Oggi ontwerpers van communicatie

colofon

(0182) 59 70 70 vestiging.gouda@w www.woonpartners ��

2pk.nl ��

Houtman Aannemingsbedrijf Hazenberg Archeologie Ontwikkelingsmaatschappij Bolwerk

Open Monumentendag is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Gouda.

Mozaïek Wonen Alpha Makelaardij

Stichting Open Monumentendag Gouda Postbus 367 – 2800 aj Gouda e-mail: [email protected]

Dupree Makelaars O.G. B.V. Jos van Kersbergen Timmerwerk en Restauratie Punselie Biscuit House Edwin de Kemp, fotograaf

www.monumentenstad.nl

Iris Loonen, fotograaf Diverse bedrijven en particulieren

In 2010 is een subsidie ontvangen van Rabobank Gouwestreek voor het realiseren van een nieuwe website, die voor Open Monumentendag 2011 zal worden gebouwd.

JAA RVER SL AG 2 010 • S T IC H T IN G O P EN M ON UM ENT ENDAG G OU DA

7

Open Monumentendag valt in de smaak bij breed publiek

Recommend Documents