m o num enten dag
O p en G o u da
Op reis te m b er 20 14 z at er d a g 13 se p over zicht van op engestelde monumenten
open monumentendag 2014 z aterdag 13 september : 10 – 17 uur De 28ste Open Monumentendag heeft dit jaar als thema ‘Op reis’. Gewone en buitengewone monumenten zijn tussen 10 en 17 uur voor u geopend.
erfgoud
op reis
ag Open MOnuM entend
gOuda 2014 € 8
ERFGOUD
van a12 eerste snelweg nederland
gouda eeuwig knooppunt erfgOud 2014 : Op reis
In het speciaal voor Open Monumentendag geschreven magazine Erfgoud vindt u uitgebreide informatie over het thema Op reis, toegespitst op Gouda. Het magazine is vandaag te koop in het stadhuis op de Markt en de rest van het jaar bij de Goudse boekhandels. Erfgoud is een bijzondere herinnering aan Open Monumentendag 2014 en een origineel cadeau.
ent ’t Herthuys herenlogem met aanzien n 5 goudse monumente uitgelicht
INFORMATIEPUNT STADHUIS
omslag-Erfgoud2014.indd 1
Het stadhuis is de gehele dag geopend van 10.00 tot 17.00 uur. U kunt hier terecht voor informatie over Open Monumentendag en diverse historische verenigingen. Behalve Erfgoud zijn hier ook oude uitgaven van Stichting Open Monumentendag te verkrijgen. Mocht u zich willen oriënteren op vrijwilligerswerk bij het comité dan kunt u hier uw vragen stellen. U bent van harte welkom!
Tips van het comité Ook dit jaar zijn er enkele monumenten die voor het eerst hun deuren openen op Open Monumentendag. Een bezoek aan de Vrouwetoren (28), de Garenspinnerij (16), De Producent (18) en de Kleischuur (19) is dan ook van harte aan te bevelen!
Extra in Gouda De werkgroep Open Atelier Gouda organiseert op Open Monumentendag een atelierroute. Mogelijk wordt er in enkele monumenten gezorgd voor een muzikale omlijsting. Ten tijde van het samenstellen van deze folder waren de details nog niet bekend. Houdt u daarom de berichtgeving in de gaten. Onder de titel Welkom in Gouda laten een aantal Goudse culturele instellingen op deze zaterdag zien wat zij u te bieden hebben op cultureel gebied.
VEILIGHEID De opengestelde panden zijn meestal niet gemaakt voor de ontvangst van grote groepen. Wij vragen u daarom voorzichtig te zijn met de spullen en deze niet aan te raken als dat niet gewenst is. Denkt u bij het betreden hiervan ook aan uw eigen veiligheid en die van de kinderen.
De meest actuele informatie over het programma en het comité vindt u op onze website: www.monumentenstad.nl
28-07-14 12:42
en
en
e av
n
g
ug st ra
31
at
ma r k t
e
ti
ew
32
ra at
eg
ge
Sint Janskerk 40 42 41 39 38
go
uw
e
2
3
mo
le
nw
e
37 35
33
36
rf
4
6
34
5 od
go
d
ra sst
at
w al es
tr aa t
stra at
Metaheerhuis – achter Oosthaven 31
Oosthaven 31 is door notabele en zeepfabrikant Theodorus Petrus Viruly in 1860 gebouwd. In 1894 werd het woonhuis in gebruik genomen als
tuin
5
aat
Woonhuis, waarschijnlijk uit begin 16e eeuw, dat in het eerste kwart van de 18e eeuw zijn naam kreeg. De gevel is grotendeels nog oorspronkelijk. Vlak na 1900 was hier gevestigd de stoomdrukkerij van Johannes Mulder, die overigens werkte met een gasmotor.
str
Galerie De Hollandsche Maagd –
ring
4
Oosthaven 28
t
Nu een museum, maar vele eeuwen een gasthuis voor de verzorging van passanten, zieken en bejaarden. Het is een aaneenschakeling van gebouwen uit diverse eeuwen. Vrij te bezichtigen is de 17 kapel waar het thema Op reis wordt aangegrepen om over bepaalde schilderijen te vertellen. Ook zijn er zo nu en dan concertjes. Tegen betaling is de tentoonstelling van vele originele etsen van Rembrandt te bezoeken.
aa
l
n ve ha st en oo hav st
Gouda) – Oosthaven 9
i
rusthuis voor Joodse bejaarden. In 1943 werden de bewoners door de Duitse bezetters weggevoerd en vermoord.b o gDoor het poortje links van en 7 8 ve st 15 het hoofdgebouw komt men bij het Metaheerhuis 11 10 12 l van overledea a t t s uit 1899. Hier werden s 14de lichamen veer veer n ie u w e nen ritueel gereinigd. tr
sin Catharina Gasthuis (Museum ge
ku
rs
rf
pe
3
tu
at
pe
16
ra
we
open monumenten st
do el en st
spie
no
r pe
eg
ge uz en st
ng
d en
gr oe ne w
la
1 stadhuis
la
2 Donkere Sluisg e– Oosthaven bolwerk go Kort na 1050 kwam hier de sluis, een enkeueerste l w aa e worden om schen - kon le deur die alleen geopend e nd n 18 e r pen door te laten als nhet o n t ewater aan beide kanten o e n a r 20 van de deur even hoogw stond. Rond 1436 werd g e g an l 380 meter verderop in de Gouwe een tweede 24 sluis gebouwd waardoor een lange sluiskolk ont21 stond. In 1615 kwam de Havensluis bij de Hol23 je r landse IJssel. Daardoor kreeg Gouda deltlangste t a s a ak sluis van de wereld: bijna 800 meter. De b Donkere 22 t Sluis werd steeds complexer. Vier adeuren kunnen a ke iz t r tegenr ade s een kruis vormen waardoor de sluis er 19 am st ng ra m i Daardoor konden stroom in geopend kan worden. a at vl de grachten schoongespoeld worden: het ‘schuren’ van de grachten. ve st
30
ze
25
26 naaie rstra at
ar
ee
fm
ma r k t
welkom 29in gouda
st
r tu
ho
n i eu w e
we
1 Stadhuis – Markt 1 e t u w Het a nde OMD-route. Start- en informatiepunt voor e l i p 27 den groei van se laatgotische stadhuis symboliseert es t n stand, de gewone burhet belang van de derde ge gers met hun handel, r e ten opzichte van dat van kerk en geloof. Erfgoud is hier verkrijgbaar. kt h
28 ou
so
s vr
k
t at
13 6 De Moriaan – Westhaven 29 Dit huis dateert zeker uit het begin van de 16e eeuw. In de 17e eeuw werd het een kruideniers43 zaak, genaamd “In de Goecoop”; het huidige uiterlijk dateert voor het grootste deel uit die tijd. Van 1938 tot 2005 was hier het Goudse pijpen-en aardewerkmuseum gevestigd. Het pand staat nu leeg en is te koop. De Archeologische Vereniging Golda toont in de Moriaan een selectie van haar vondsten. Bezoekers kunnen meegebracht kleipijpmateriaal laten determineren. Daarnaast zijn er demonstraties van het op ambachtelijke wijze maken van kleipijpen.
open monumenten bl
e
ha
ve
28
n
markt
ra
22 ke
iz
er
at
st ra
at
wal est
raa t
doel enst
raat
at
at
st ra
ra
o ds
st ra
st
rs
er
pe
ip
pe tr aa
44
t
ge
ku
o dg
n ve ha st en oo hav st
s in
5 no
at
we
rf
34
tu in
ra
vest
tu
4
6 st
33
36
ri ng
am
ing el
t
le
37 35
f
sp ie
aa
mo
er
flu wel ens
23
nw
l
bo
15
vest
ge
7
n
14
17
ve er
st al
12
nie uw e
8 9 11 10 al ve er st
13
43
welkom in gouda
11 Onderaardse gangen kasteel Ter Goude – Punt 15 (zij-ingang)
Rondleidingen door de middeleeuwse gewelven ieder 1⁄2 uur vanaf 10:00 uur. De laatste rondleiding start om 16:00 uur. Bij binnenkomst wordt een introductiefilm getoond waarna de rondleiding volgt. Een bezoek duurt ongeveer een uur. 12
7
Molen ’t Slot – Punt 17
Stelling-korenmolen uit 1832. Sinds het eind van de 16e eeuw stond hier al een windmolen, ter plaatse van het kasteel van Gouda (1385-1577). Die eerste molen is herbouwd in de 17e eeuw. Brand verwoestte de tweede molen in 1831, waarna de huidige molen gebouwd werd.
g
t
tr
eg
gs
Sint Janskerk 40 39 38
42 41 3
2
we
32
gro enew
in
n
e nd
geu zens traa
e
16
am
at
uw
vl
la
1 stadhuis
t ie
ge
l
24
je lt tr aa aks b
19
31
ra
o
n
a da
m ar k t
st
gr
e en
10
30
ug
go
e
l
ze
ge ng
ge
26
25
la la
21
in
n ie u w e
naaierstra at
rf
r ma
kt
e 20
ss
29 g
uw
er
kleiw eg
w
tu go
en nn er no at w
18
27
eu
ee
ge
ni
st
ho bolwerk
nt
en
we
ge
s es
e
so
ou
re
l ep
tt
t an
l
vr
ka
i ns
e ng
ek
9 Wielrijdersbank Monumentale bank, aangeboden aan de Goudse burgerij op 17 mei 1941! ter herinnering aan het verblijf van het Militair Wielrijdersdepot in Gouda vanaf de mobilisatie in 1939 t/m mei 1940.
Zeilmakerij ’t Groote Huys – West-
haven 65 Dit laatgotische woonhuis dateert uit het begin van de 16e eeuw. De gevel is nog middeleeuws, maar in de 18e eeuw werd de oorspronkelijke trapgevel vervangen door een lijstgevel en kwamen er nieuwe vensters. Vanaf 1563 tot aan het eind van de vorige eeuw werd het pand gebruikt door zeil makers, het laatst door zeilmakerij Endenburg.
Monument van gebroeders De Houtman. 8
De Goudse gebroeders Cornelis en Frederik de Houtman, kooplieden en ontdekkingsreizigers, maakten kort voor 1600 zeereizen naar Oost-Indië, om routes te verkennen en handelsbetrekkingen aan te knopen. Het monument werd in 1880 geplaatst ter herinnering aan het eerste verdrag tussen Oost-Indië en Nederland, gesloten door Cornelis de Houtman met de hoofden van Bantam in 1596. Op de koperen scheepsboegen staan de namen van de schepen waarmee de gebroeders De Houtman de eerste Nederlandse zeereis naar Oost-Indië maakten.
Tolhuis – Westhaven 73/74
Belangrijk obstakel in de scheepvaartroute tussen noord en zuid. Schippers betaalden hier de vereiste tol om hun reis te vervolgen. De oudste delen van het tolhuis gaan terug naar de 15e eeuw. Begin 17e eeuw was Hugo de Groot als hoge ambtenaar meermalen te gast in het Tolhuis, net als de schrijfster Betje Wolff in de 18e eeuw. 13
Schipperswachtlokaal naast de Mal-
legatsluis Gebouwd in 1912 in chaletstijl, als onderkomen voor de schippers die moesten wachten op het schutten van hun schip in de Mallegatsluis. In verval geraakt na 1980, werd het in 1992 gerestaureerd en als horecagelegenheid in gebruik genomen. 14
Museumhaven – Vest / Turfsingel
In 1990 begon de inrichting van het binnenhavenmuseum in de Turfsingel. Nu liggen er zo’n 20 historische – bewoonde! - bedrijfsvaartuigen. Toelichtingsborden ter plekke geven meer informatie over de geschiedenis van de schepen.
15
Molen De Roode Leeuw – Vest 65
In 1619 werd hier een houten wipmolen gebouwd, die rond 1727 vervangen werd door een ronde stenen stellingmolen, nu een van de oudste korenmolens van Nederland. 16
Garenspinnerij – Turfsingel 34
Dankzij de scheepvaart kende Gouda een bloeiende touw- en garenindustrie. De Goudsche Machinale Garenspinnerij ontstond in 1861 als samenwerkingsverband van een aantal garenfabrikanten, die het aloude handwerk mechaniseerden. In 1917 kreeg de fabriek een nieuw gebouwencomplex in een functionalistische stijl met invloeden van de Amsterdamse School. Het huidige gemeentelijke monument bestaat nog slechts uit het kantoor met directeurswoning, de wasserij en de magazijnen, de rest is gesloopt. Nu geeft het onderdak aan diverse culturele voorzieningen. 17
Oude Begraafplaats – Vorstmanstraat-Prins Hendrikstraat 1-3 In 1832 werd deze begraafplaats – toen nog buiten de bebouwde kom van Gouda – aangelegd. Groeiend bewustzijn van het belang van openbare hygiëne, en het optreden van cholera-epidemieën maakten begraven in de bebouwde kom onwenselijk. Veel bekende en onbekende Gouwenaars vonden hier van 1832 tot 1971 een rustplaats na hun laatste reis. Tussen 10:00 uur en 16:00 uur vinden er toelichtingen plaats. 18
De Producent – Wachtelstraat 52
Kaaspakhuizen voor de in 1915 opgerichte Coöperatieve Kaasproducentenvereniging tot Export van Volvette Goudsche Kaas, afgekort de Producent. Ze zijn gebouwd in 1919 en verbouwd in 1949 door architect P. D. Stuurman. De voorgevel vertoont enigszins kenmerken van de Amsterdamse school. In het grotendeels authentieke interieur vindt men decoraties in Art Deco-stijl. Er zijn vergevorderde plannen het gebouw te transformeren in een appartementencomplex. Wilt u het bijna 100 jarige pand nog in authentieke staat bewonderen? Grijp uw kans. 19
Kleischuur – Vest 2
Rijksmonument, gebouwd rond 1900 voor de opslag van verschillende soorten hoogwaardige klei
voor de Plateelbakkerij Zuid-Holland, die over het water van de Turfsingel aangevoerd werden. De zuidelijke gevel langs het water was oorspronkelijk open. Na restauratie heeft het nu grotendeels een horecabestemming. 20
Christelijk Gereformeerde Kerk –
Hoge Gouwe 141 De sobere zaalkerk dateert uit 1928. Het mooie orgel is een stuk ouder dan het gebouw. In hoofdzaak dateert het uit 1825, hoewel er onderdelen gevonden zijn met het jaartal 1792 erop. Het heeft eerder dienst gedaan in Edam en Haarlem. 21
Oud-Katholieke Kerk – Hoge Gouwe
107-113 Vanaf 1630 groeide hier een gebouwencomplex, dat diende als schuilkerk voor katholieken. Van 1863 tot 1868 kreeg het gebouw zijn huidige neoclassicistische uiterlijk. 22
Gouwe- of Josephkerk en pastorie
– Hoge Gouwe 39-41 Deze neogotische kerk werd van1902 tot 1904 gebouwd naar ontwerp van de Goudse architect C.P.W. Dessing en is opgedragen aan de Heilige Joseph. 23
Visbanken – Hoge/Lage Gouwe
In 1600 werden aan weerszijden van de Gouwe de visbanken overdekt. De huidige galerijen hebben vermoedelijk bij een verbouwing uit 1706 de natuurstenen Dorische zuilen gekregen. Toen is waarschijnlijk ook het commissarishuisje gebouwd. 24
Sint Joostkapel – Lage Gouwe 134
De oorsprong van deze kapel ligt vlak voor 1429, fundament en afmetingen zijn nog middeleeuws, de rest is door de tijd steeds veranderd, het laatst in 1957. Toen kreeg de oorspronkelijk gotische kapel een nieuw jasje in die stijl. 25
Synagoge – Turfmarkt 25
Hier kocht de Joodse gemeenschap in 1798 een leegstaand kerkgebouw voor haar bijeenkomsten. Rond 1825 werd hier een nieuwe synagoge gebouwd. In de Tweede Wereldoorlog is bijna de gehele Joodse gemeenschap van Gouda vermoord. Als gevolg hiervan werd in 1950 de synagoge ver-
kocht, en wel aan de Vrije Evangelische Gemeente. Op de deur is in 1997 een plaquette bevestigd, gemaakt door Ralph Prins, die op indringende wijze de herinnering levend houdt aan het voorgoed ontbrekende Joodse deel van de Goudse bevolking. 26
Zuid-Hollands Verzetsmuseum –
Turfmarkt 30 Bankgebouw in zakelijk-expressionistische stijl uit 1937, langdurig gebruikt door de bank van de Weduwe Knox en Dortland. Sinds 1985 is hier het Verzetsmuseum gevestigd. 27
Hofje van Cincq – Nieuwe Haven 246-
270 Dit hofje verrees in 1701, betaald uit de erfenis van advocaat Cornelis Cincq. Het is in Gouda het enige hofje waarvan geen enkel huisje is gesloopt. Het inwendige van de woninkjes is daarentegen volledig verdwenen bij een modernisering in 1978. 28
Vrouwetoren – Nieuwehaven
Het restant van de Onze-Lieve-Vrouwekapel (laatste kwart 16e eeuw). De kapel werd na de Reformatie afgebroken, de toren bleef behouden. De achtkantige houten lantaarn met spits dateert uit 1754. Wegens scheefzakken is de toren in de loop der eeuwen meermaals gerestaureerd en ondersteund, het laatst in 2013. 29
Agnietenkapel – Nieuwe Markt 100
Restant uit ongeveer 1450 van het Sint Agnesklooster. Vlaamse tapijtwevers kregen de kapel na 1585 in gebruik voor hun werk. Na 1653 was hier onder andere de Bank van Lening gevestigd. Tegenwoordig wordt het vooral gebruikt voor tentoonstellingen en concerten. 30
Waag – Markt 35
Oorspronkelijk stond hier een houten weeggebouw. In 1668 is het vervangen door deze Waag, ontworpen door architect Pieter Post (tevens o.a. Waag Leiden en paleis Huis ten Bosch). Alle goederen die meer dan tien pond wogen, moesten hier gewogen worden (dus niet alleen kaas!). Het imponerende gebouw weerspiegelt het na de Middeleeuwen toegenomen belang van handel en burgerij.
31
Arti Legi – Markt 27
Op deze plaats stond in de 15e eeuw de eerste zelfstandige school van Gouda. Desiderius Erasmus heeft hier de lessen gevolgd. Het huidige gebouw is gebouwd in 1853-1855, voor de huisvesting van de Stadstekenschool (Arti) en het Kantongerecht (Legi). Vele andere gebruikers volgden. In 2012 gerestaureerd, is het nu een multifunctioneel monument. 32
Hotel De Utrechtsche Dom – Geu-
zestraat 6 Sinds 1687 was er op de westelijke hoek van de Lange Tiendeweg een herberg, later genaamd De Utrechtsche Dom, met achterliggende stal gevestigd. Door uitbreiding en verkoop is het hotel een stuk naar achteren verschoven. Het huidige gebouw dateert vermoedelijk van rond 1800. 33
Huize Groeneweg – Groeneweg 33
Hier werd rond 1395 het Cellebroedersklooster gebouwd. Het is nu het enige overgebleven kloostergebouw van de tien die Gouda in de Middeleeuwen bezat. In 1578 nam de Latijnse school het pand in gebruik. Vanaf 1850 werd dit de “Werkinrigting tot Wering der Bedelarij”, die in de loop der tijd langzaam veranderde in een tehuis voor bejaarden. Na de opheffing in 1973 is het verbouwd tot appartementencomplex. Aan de achterkant ligt nog de oude binnenplaats met de kapelmuur en in de hoek het schoolklokje. 34
Swanenburghs Hofje – Groeneweg
42 In 1692 werd dit hofje voor behoeftige oude vrouwen gesticht uit de nalatenschap van de weduwe van houthandelaar Noach Cornelisz. Swanenburgh. Boven de poort hangt een kleine gevelsteen met een burcht en een zwaan. De tien woningen van het hofje worden nog steeds bewoond. 35
Willem Vroesenhuis – Willem Vroe-
senplein 16 Willem Vroesen (1478-1561) was een zeer gelovige Gouwenaar, een notabele die ook handelde in onroerend goed. Hij liet in 1555 zijn eigen huis inrichten als oudemannenhuis. De witte gevel in empirestijl werd in de 19e eeuw aangebracht. Aan de zijgevel bevindt zich een poortje met daarboven
een afbeelding van oude mannen en regenten. Het huis heeft een sfeervolle binnentuin. Tegenover de voorgevel bevindt zich de Vroesentuin. Tot 1832 was dit het kerkhof van de Sint-Jan. In de tuin staan beelden van Erasmus en de drukker Gerard Leeu. 36
Weeshuis – Spieringstraat 1
Het reliëf met twee weeskinderen en het wapen van Gouda boven het poortje aan de Spieringstraat verwijst naar de oorspronkelijke functie van het gebouw, dat voor het grootste deel uit 1642 stamt. Door de weeshuismoeder en de moeder van Erasmus worden (waarschijnlijk voor de laatste keer) rondleidingen verzorgd. Presentatie van Gouda Op Schrift. 37
Jeruzalemkapel met Schoolmeesterswoning – Jeruzalemstraat 11 Uit dankbaarheid voor zijn behouden terugkeer van een pelgrimstocht naar Jeruzalem, liet priester Gijsbert Raet rond 1500 deze kapel bouwen naar voorbeeld van de Heilige Grafkerk. Na zijn dood in 1511 werd Raet in zijn eigen kapel begraven. Bij restauratie van 2004 tot 2007 werden restanten van zijn geraamte gevonden, die nu te zien zijn in de “Schoolmeesterswoning” (tweede helft achttiende eeuw) naast de kapel. De woning is gebouwd op de fundering van een afgebroken deel van de oorspronkelijke kapel. Over de reizen van Erasmus, het beroemde kind van Gouda, is door Bas van Beukering een korte film gemaakt die doorlopend wordt vertoond in de kapel. 38
40
Sint-Janskerk – Achter de Kerk 16
Laatgotisch kerkgebouw, dat met zijn prominente ligging en imposante afmetingen de vroegere macht van religie en geestelijkheid onderstreept. De prachtige glas-in-loodramen zijn voor een groot deel gemaakt in de tweede helft van de 16e eeuw door de gebroeders Crabeth. Op het Moreau-orgel worden kleine concertjes gespeeld (tot 16.00 uur). 41
Archeologische Vereniging Golda –
Achter de Kerk 11/a Hier zijn wisselende tentoonstellingen van Goudse bodemvondsten te zien. 42
Stadsgalerie – Achter de Kerk 10
IJskelder, aangelegd in de tongewelven van de vroeg-16e-eeuwse kelders. Fijnschilder John Wassenaar laat hier zijn werk en dat van andere kunstenaars zien. 43
Mallemolen – Eerste Moordrechtse
Tiendeweg 3 Windmolen, grondzeiler, gebouwd in 1804 voor de bemaling van de Oostpolder in Schieland. In 1904 werd de molen vervangen door een gemaal met zuiggasmotor. De molen diende daarna tot woning van de machinist van het gemaal. In 2009-2010 is de molen gerestaureerd. 44
Haastrechtse Molen – Provinciale-
weg West 64 Stenen stellingmolen uit 1862 voor de bemaling van de polder Beneden Haastrecht.
Tapijthuis – Achter de Kerk 17/Molen-
werf 9 Van oorsprong middeleeuws woonhuis met gotisch houtskelet. In de 17e en 18e eeuw was hier een tapijtweverij. In 1828 werd in het pand bierbrouwerij “Het Anker” opgericht. Nu is het de werkplaats van beeldend kunstenaar Menno Meyer. 39
Steenhouwerswerkplaats – Achter
Stichting Open Monumentendag Gouda Postbus 367 – 2800 aj Gouda
[email protected] www.monumentenstad.nl
de Kerk 13 Waarschijnlijk gebouwd eind 18e eeuw. Het pand is momenteel in gebruik bij kunstenaarscollectief Firma Van Drie voor culturele doeleinden.
fotografie: Marije Strating ontwerp: Peterpaul Kloosterman 2pk.nl
Open Monumentendag Gouda bedankt haar hoofdsponsors: • 2pk.nl Peterpaul Kloosterman ontwerp en typografie
• Bouw- en aannemersbedrijf
Th.J.van Dijk
• Rabobank Gouwestreek Gouda Bruist
en sponsors: Alpha Makelaardij Den Hoed Aannemers Dupree Makelaardij O.G.
Betaald met een glimlach
Houtman Aannemingsbedrijf ���
�������
������� ��
���� �
�� ����
���� ������
������
������������
������
����
�������
��
����
����
����
�
���
�
��
�
����
��
������
������
������
����
��
���
����
����
��
����
���
�������
����������������
�
�����
���
����
���
��
���
AL MEER DAN 100 JAAR TOPKWALITEIT WAAR U OP KUNT BOUWEN! een fijne Monumentendag toe.
BOUW, VERBOUW EN RESTAURATIE
Vele bouwwerken zijn de afgelopen 100 jaar door ons gebouwd, verbouwd of gerestaureerd. Ons geheim? Expertise, zorg en toewijding. Samen met u creëren we omgevingen om te wonen, te werken of te recreëren. Hoe kunnen wij u van dienst zijn?
Cultuur voor iedereen De Rabobank is al vele jaren als donateur actief in de culturele sector. Samen met culturele partners werken wij aan het toegankelijker maken van cultuur. Voor iedereen.
www.rabobank.nl/gouwestreek Samen sterker
Marconistraat 68x Gouda Telefoon (0182) 54 70 40 Internet www.vandijkgouda.nl
fotografie: Marije Strating ontwerp: Peterpaul Kloosterman 2pk.nl
����
����
��
������
�������������
��
Rabobank Gouwestreek wenst u
���
��
�����������������������
�� ���� ���� ��� ���� ��� ������ �������
�������������� ���� ��
Open Monumentendag Gouda is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Gouda
Blue Mon day
�� ���
��� ��
��
����
Punselie Biscuit House
��� ��� �� �� ��� ���� ���� ��� ���� ������ ������
aangeboden door goudabruist.nl
���
• • • • •
Drukkerswerkplaats
