Open Monumentendag 2011 Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend
Koemarkt 5
Het pand is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven herenhuis uit het tweede of derde kwart van de 19de eeuw.
Woonhuis, XIXb/c (in 1970 gerestaureerd). N.B. De moderne aanbouw rechts tegen de achtergevel maakt geen deel uit van de bescherming.
Koemarkt 7
Pand van twee bouwlagen met een rechthoekige plattegrond en een samengesteld dak bestaande uit een schilddak met de noklijn evenwijdig aan de Koemarkt en haaks hierachter een insnijdend zadeldak gedekt met rode Hollandse pannen.
Huis met klokgevel, voorzien van terugspringende en gepleisterde delen in de vorm van ingezwenkte vleugelstukken. Gebeeldhouwde topbekroning en aanzetkrullen in Lodewijk XV-stijl.
Op het voorschild van het schilddak liggen zwarte geglazuurde Hollandse pannen, op de zijschilden gesmoorde Hollandse pannen. De voor- en achtergevel zijn opgetrokken in rode handvormsteen ijsselformaat in kruisverband met snijvoeg. De voorgevel (ZW) heeft op de begane grond drie zesruits schuifvensters en links een nieuwe paneeldeur met een bovenlicht en een vernieuwde deuromlijsting. De eerste verdieping telt vier zesruits schuifvensters en wordt afgesloten door een hoofdgestel. Middenboven bevindt zich een dakkapel met vierruits stolpraam, hoekpilasters en een plat dak. Koemarkt 15
De rechterzijgevel (ZO) is rechts gecementeerd en voorzien van een bakgoot op getrapt geprofileerde gootklossen. Voor het overige worden de zijgevels door de aangrenzende panden aan het oog onttrokken.
Huis met lijstgevel in late Lodewijk XIV-stijl, XVIIIb. Ingang met bovenlicht in een omlijsting met verdiepte pilasters.
De als tuitgevel uitgevoerde achtergevel (NO) is voorzien van schootankers ter hoogte van de verdiepingsvloeren en de gordingen. Op de begane grond bevindt zich links een binnen het bestaande kozijn vernieuwd venster. De eerste verdieping telt twee grote negenruits schuifvensters en ter hoogte van de zolder is de achtergevel voorzien van een gewijzigd venster. Het interieur is vrijwel volledig verbouwd. In de voorkamer op de eerste verdieping bevindt zich nog een zwartmarmeren schouw. De zolder heeft een gepleisterde borstwering waarboven een met brede delen beschoten gordingenkap. Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
2
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend Koemarkt 22
Koemarkt 16
Oorspronkelijke functie woonhuis? Huidige functie: restaurant. Datering: XVIII; achterste helft: XIXd of XXa. N.B. De moderne aanbouw op het achtererf maakt geen deel uit van de bescherming.
Hoekhuis met klokgevel, voorzien van natuurstenen aanzetkrullen XVIII. Ingang met bovenlicht tussen gegroefde pilasters met waaierornamenten, XIXa.
Halfvrijstaand pand waarvan de voorste helft (XVIII) één bouwlaag hoog is en voorzien van een met rode OVH-pannen gedekt zadeldak, en de eveneens op rechthoekig grondplan opgetrokken jongere achterste helft (XIXd of XXa) twee bouwlagen telt onder een mansardedak met rode Hollandse pannen. Beide daken hebben de noklijn haaks op de Koemarkt. De voorgevel (NO) is uitgevoerd als klokgevel en boven een gecementeerde plint gemetseld in rode handvormsteen ijsselformaat in kruis- en staand verband met (nieuwe) knipvoeg. De klokgevel wordt afgedekt door een rollaag en heeft florale aanzetkrullen. Rechts in de gevel bevindt zich een nieuwe paneeldeur met meerruits bovenlicht en een deuromlijsting afgesloten door een kroonlijst op voluutconsoles. De vensters in de voorgevel zijn in XXd vernieuwd: op de begane grond twee vaste zesruits vensters (daarvoor T-vensters), op de verdieping twee vierruits stolpramen (daarvoor twee stolpramen zonder roeden) en middenboven een klein T-venster.
Koemarkt 21 Huis met lijstgevel in late Lodewijk XIV-stijl, XVIIIb. Ingang met pilasteromlijsting, voorzien van waaier- en diamantkopmotieven, XIXa. Dakkapel met vleugelstukken.
De gedeeltelijk vernieuwde rechter helft van de linkerzijgevel (ZO) is gemetseld in gele handvormsteen ijsselformaat in kruisverband, en links voorzien van twee (dichtgetimmerde) vensters, twee schootankers ter hoogte van de zoldervloer en een dakopbouw . De rechterzijgevel (NW) wordt door het buurpand grotendeels aan het oog onttrokken. De achterbouw is opgetrokken in rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg en voorzien van schootankers ter hoogte van de verdiepingsvloeren. Het metselwerk wordt verlevendigd door banden van gele verblendsteen ter hoogte van de vensterdorpels. Ter hoogte van de verdiepingsvloer bevinden zich schootankers. De vensters in de zijgevels van de achterbouw zijn dichtgetimmerd. In het midden en bij de aanzetten van de strekken boven de vensters is eveneens gele verblendsteen toegepast.
Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
3
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend door een piramidevormige deksteen. De begane grond had twee grote gekoppelde schuiframen waarvan het bovenlicht is samengesteld uit een serie van zes rondboogramen met geel glas, inmiddels zijn deze ramen vervangen door openslaande deuren. Links bevindt zich een paneeldeur met art nouveau ijzerwerk.
De achtergevel (ZW) wordt op de begane grond door een moderne aanbouw aan het oog onttrokken en is daarboven uitgevoerd als geknikte topgevel. De vensters en deur op de eerste verdieping zijn gemoderniseerd. Het venster bovenin de achtergevel is dichtgezet. Het interieur is op de begane grond niet meer oorspronkelijk. Tegen de linkerzijmuur bevindt zich een vermoedelijk uit XXa daterende scheluwe trap met onderaan een kwart, gedraaide balusters en achthoekige trappalen met een bewerkte bovenzijde.
De eerste verdieping telt drie schuifvensters: een breed middenvenster met twaalfruits bovenlicht en ter weerszijden een smaller venster met achtruits bovenlicht waarboven een latei en een liggend spaarveld met siermetselwerk en een kwartronde buitenzijde. Het middenvenster wordt ontlast door een segmentboog.Ter hoogte van de onder- en wisseldorpels van de vensters van de eerste verdieping en de begane grond wordt de voorgevel verlevendigd door gecementeerde banden.
De zolder heeft een vloer van brede delen, een gepleisterde borstwering en een vroeger onbeschoten sporenkap waarin een vliering. De eerste verdieping en de zolder van de achterbouw zijn beide voorzien van een vloer van brede delen. De gordingenkap onder het mansardedak is beschoten met kraalschroten. Ter hoogte van de knik in het dak bevindt zich een vliering, eveneens met een vloer van brede delen.
De topgevel boven de eerste verdieping heeft een middenrisaliet met trapgevel en vierruits rondboogvenster. De bovenste geveltrap kraagt uit en wordt evenals de overige vier trappen van de middenrisaliet afgedekt door een geprofileerde deksteen. De schuine zijden ter weerszijden van de middenrisaliet zijn voorzien van een geprofileerde deklijst.
Het pand is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als grotendeels gaaf bewaard gebleven 18de eeuws huis met klokgevel. Tevens heeft het pand stedenbouwkundige waarde omdat het deel uit maakt van de nog oorspronkelijke gevelwand aan de zuidzijde van de Koemarkt (nrs. 22 tot en met 32).
Het linker gedeelte van de rechterzijgevel (NW) is opgetrokken in witgepleisterde rode baksteen, voorzien van schootankers in drie lagen en twee liggende (zesruits) vensters, en wordt afgesloten door een bakgoot op klampen. Linksboven bevindt zich een schoorsteen van rode baksteen en rechts hiervan een gemetselde dakopbouw waarin twee zesruits vensters. Het middendeel van de rechterzijgevel is gemetseld in rode handvormsteen in kruisverband, het deels vernieuwde rechter gedeelte in gele handvormsteen ijsselformaat.
Koemarkt 24
De gecementeerde rechter helft van de linkerzijgevel (ZO) heeft muurankers in vier lagen, en van links naar rechts een vernieuwde deur, een T-venster en een uitgebouwde buffetkast. De dakopbouw erboven is gemetseld in rode machinale waalsteen in halfsteens verband en voorzien van een achtruits schuifvenster en een vernieuwde raam. Het linker gedeelte van de gevel is uitgevoerd in gele handvormsteen ijsselformaat in kruisverband en heeft linksboven een klein draairaam.
De Bonte Koe (tussen 1891 en 1900 heette het pand “Het Rotterdamsch Bierhuis”). Oorspr. functie logement. Huidige functie: café. Gebouwd, voorgevel in 1906-1907, caféinterieur: 1897, in opdracht van Wopke Tadema, logementhouder en koelkastenfabrikant. Vrijstaand café van één bouwlaag met een rechthoekige plattegrond en een mansardedak gedekt met gesmoorde tuiles du nord. Boven het achterste gedeelte van het pand dat tot voor kort voorzien was van een zadeldak met gesmoorde Hollandse pannen is het mansardedak doorgetrokken en voorzien van shingles.
De achtergevel (ZW) is vernieuwd. Linksachter bevond zich ter hoogte van de verdieping een houten logement geplaatst op vier nog aanwezige geschoorde stijlen. Bezoekers van de Pumerender markt konden hier of in één van de kamertjes op de eerste verdieping overnachten. De in rode machinale waalsteen in kruisverband opgetrokken keukenuitbouw rechtsachter heeft in de linkerzijgevel (ZO) een paneeldeur met vierruits raam en ter weerszijden een samengesteld venster. Achter op het erf stond tot 1986 een koeienstal.
De voorgevel (NO) is gemetseld in rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg en voorzien van een plint en hoeklisenen die bekroond worden Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
4
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend Koemarkt 28
Het uit 1897 daterende café-interieur is nog vrijwel geheel oorspronkelijk. Achter de voordeur bevindt zich een houten tochtportaal waarin ramen van geëtst glas, een meerkleurige tegelvloer, een plafond van kraalschroten en een tochtdeur voorzien van een koperen Jugendstil handgreep en, evenals in het bovenlicht (valraam) erboven, geëtst glas.
Oorspronkelijke functie: woonhuis. Huidige functie: restaurant. In oorsprong 17- of 18de-eeuws pand van één bouwlaag dat vermoedelijk in de eerste helft van de 19de eeuw gedeeltelijk (voorste helft) met een verdieping verhoogd werd en een nieuwe voorgevel kreeg.
Het café heeft een houten wandbetimmering bestaande uit een lambrisering waarboven grote geschilderde stadsgezichten afgewisseld met wandstijlen voorzien van zwanenhalskorbelen die een enkelvoudige balklaag dragen. De tussenliggende plafondvakken zijn diagonaal betimmerd met kraalschroten.
De achterste helft van de eerste verdieping dateert evenals de achtergevel uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.
De acht op doek vervaardigde wandschilderingen zijn van de hand van Jan Wolbertus Stapper, schildersknecht te Purmerend. De vijf in de rechterwand stellen v.l.n.r. voor : gezicht op het Havenrak en de NH-kerk van Broek-inWaterland, de Oosterpoort in Hoorn, de paltrokmolen “De Held Jozua” in Zaandam, de toren “Oldenhove” in Leeuwarden, en de Where in Purmerend (de laatste twee thans in restauratie). De linkerwand toont van links naar rechts een gezicht op de NH-kerk in Monnickendam, een stadsgezicht van Edam met de speeltoren en het Damhotel (links), en de pastorie van Kwadijk.
Op rechthoekig grondplan gebouwd vrijstaand woonhuis van twee bouwlagen onder een afgeplat schilddak waarvan het voorschild en het voorste gedeelte van het rechterzijschild gedekt zijn met gesmoorde Hollandse pannen. Op het voorste deel van het linkerzijschild liggen zwarte geglazuurde Hollandse pannen en voor het overige zijn de zijschilden gedekt met rode Hollandse pannen.
Tussen de stadsgezichten van Edam en Monnickendam bevindt zich een buiten de zijgevel uitgebouwde kastruimte geflankeerd door getorste Korintische zuilen die een driehoekig fronton dragen waarin een klok. Het achterste gedeelte van de begane grond was voorzien van een schouw en vanuit het café toegankelijk via glazen schuifdeuren.
De voorgevel is gemetseld in rode handvormsteen ijsselformaat in kruisverband met platvolle voeg, de achtergevel en de achterste helft van de eerste verdieping in rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg. Voor het overige zijn de zijgevels opgetrokken in gele handvormsteen ijsselformaat in kruisverband (b.g.) of halfsteens verband (1e verd) en platvol gevoegd.
Rechtsachter leidt een paneeldeur waarin een vijfruits raam naar de keukenuitbouw. De eerste verdieping is gemoderniseerd.
De door een klassiek hoofdgestel afgesloten voorgevel (NO) heeft op de parterre twee vernieuwde schuiframen en rechts een paneeldeur (XXb/c) met een draairaampje en een bovenlicht. Van de oorspronkelijke deuromlijsting (thans gepleisterd, vroeger vermoedelijk van hout) resteren de hardstenen basementen en dito drempel.
Het pand is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven café uit het einde van de 19de en begin van de 20ste eeuw. Vanwege het originele café-interieur uit 1897 heeft het pand tevens zeldzaamheidswaarde. Daarnaast is het pand stedenbouwkundig van belang omdat het deel uitmaakt van de nog oorspronkelijke gevelwand aan de zuidzijde van de Koemarkt (nrs. 22 tot en met 32).
Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
De eerste verdieping telt drie zesruits empirevensters. De dakkapel op het voorschild is na de oorlog verwijderd. Beide zijgevels zijn voorzien van schootankers ter hoogte van de verdiepingsen zoldervloer (en de schouw op de verdieping), een laag vierruits valraam middenboven, en een bakgoot op getrapt geprofileerde gootklossen. Rechtsboven staat op de linkerzijgevel (ZO) een hoge rechthoekige schoorsteen van rode machinale baksteen. De achtergevel (ZW) heeft links een keukenuitbouw (XXa) met plat dak en rechts een moderne schuifpui (vroeger een dubbele tuindeur) binnen het oorspronkelijke deurkozijn met tweedelig bovenlicht. De eerste verdieping is
5
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend voorzien van twee stolpramen met vierruits bovenlicht (bij het linker venster vervangen door een enkelruits bovenlicht).
zesruits vernieuwd zijn). Rechts bevindt zich een paneeldeur met bovenlicht en een houten deuromlijsting voorzien van paneelvelden en een kroonlijst op twee rijke voluutconsoles.
Ter hoogte van de zolder heeft de achtergevel twee gekoppelde openslaande zolderramen met bovenlicht.
De eerste verdieping heeft twee kleine T-vensters en links en rechts twee schootankers. Op het wolfseind staat een vernieuwde dakkapel met een plat dak en een stolpraam geflankeerd door geprofileerde wangen.
Het interieur bevat diverse authentieke elementen waaronder omlijste wandvlakken in de gang, in de voorkamer een vooraan verhoogd stucplafond met een rijkgeprofileerde omgaande lijst, een rechte steektrap naar de eerste verdieping en naar de zolder, op de eerste verdieping paneeldeuren met bovenin drie raampjes naast elkaar, en in de voorkamer boven een zwartmarmeren schouw.
Beide zijgevels zijn naderhand gecementeerd, voorzien van een (vernieuwde) bakgoot bovenaan en schootankers ter hoogte van de zoldervloer en halverwege de gevel. Het laatste wijst op de aanwezigheid van een houtskelet. In het midden van de linkerzijgevel (ZO) bevindt zich een dichtgetimmerd venster. De rechterzijgevel (NW) is gesloten.
Boven de voorste helft van de eerste verdieping bevindt zich een afzonderlijke zolder met een vloer van brede delen, een gepleisterde borstwering en een onbeschoten dwarskap rustend op twee paar dwarsspanten.
De achtergevel (ZW) is uitgevoerd als topgevel en opgetrokken in miskleurige machinale waalsteen in kruisverband met platvolle voeg. Ter hoogte van de zolder heeft de achtergevel een stolpraam, ter hoogte van de vliering een kleiner vierruits stolpraam (rechts op de b.g. bevindt zich een moderne branddeur).
De gelijktijdig met de achtergevel opgetrokken achterzolder heeft een gecementeerde borstwering en een met smalle delen beschoten gordingenkap rustend op vijf spanten.
Tegen de linker helft van de achtergevel is vermoedelijk in het laatste kwart van de 19de eeuw een rechthoekige aanbouw opgetrokken met een plat dak en een uit rabatdelen samengestelde oostwand. De laatste is voorzien van een vernieuwde deur met bovenlicht (links) en twee T-vensters.
Het pand is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als grotendeels gaaf bewaard gebleven woonhuis dat in zijn huidige verschijningsvorm dateert uit de eerste helft van de 19de eeuw. Daarnaast heeft het pand stedenbouwkundige waarde omdat het deel uitmaakt van de nog oorspronkelijke gevelwand aan de zuidzijde van de Koemarkt (nrs. 22 tot en met 32).
Tegen de achtergevel van deze aanbouw is een tweede laagbouw opgetrokken met een rechthoekige plattegrond over de volle breedte van het perceel. De 19de-eeuwse voorgevel (N) hiervan is gemetseld in rode handvormsteen waalformaat in kruisverband met snijvoeg en rechts voorzien van een halfrond gietijzeren stalvenster (tuimelraam).
Koemarkt 30
Links bevindt zich een oud deurkozijn waarbinnen een vernieuwde deur met vierruits raam. Inwendig zijn beide laagbouwen niet meer oorspronkelijk. De achterste laagbouw diende naar verluidt tijdens marktdagen als koestal.
Woonhuis. Huidige functie café. Datering: mogelijk XVII; voorgevel: XIX; achtergevel: XXb.
Het woonhuis is op de begane grond verbouwd tot café. Op de alleen van buitenaf toegankelijke zolder zijn naar verluidt nog twee bedsteden aanwezig. De zolder heeft een borstwering en een vliering. Wellicht is de oorspronkelijke kapconstructie nog aanwezig.
Op rechthoekig grondplan opgetrokken vrijstaand pand van één bouwlaag onder een met rode OVH-pannen gedekt zadeldak met de noklijn haaks op de Koemarkt en boven de voorgevel een wolfseind.
Het pand is van algemeen belang uit cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt als een in oorsprong 17de of 18de-eeuws woonhuis met een 19de-eeuwse voorgevel. Tevens heeft het pand stedenbouwkundige waarde omdat het deel uit maakt van de nog oorspronkelijke gevelwand aan de zuidzijde van de Koemarkt (nrs. 22 tot en met 32).
De geblokt gepleisterde voorgevel (NO) is uitgevoerd als lijstgevel en op de begane grond voorzien van twee schuifvensters (zesruiters waarvan de vierruits onderramen Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
6
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend Koemarkt 32
een schuifvenster en de brede gemetselde rechter met een samengesteld venster. De gesloten rechterzijgevel (NW) heeft over de volle lengte een hoogte van twee bouwlagen.
Prinses Juliana. Oorspr. functie: café met bovenwoning. Huidige functie: restaurant met bovenwoning. Ontworpen door J. Kroonenberg, architect te Zaandam, in opdracht van J. Jonk. Gebouwd in 1909. N.B. De lage aanbouwen tegen de linkerzijen achtergevel maken geen deel uit van de bescherming.
De begane grond van de achtergevel (ZW) wordt door een latere aanbouw aan het oog onttrokken. De eerste verdieping is rechts voorzien van een T-venster en links van een glasdeur. In de boven de lagere achterste dakhelft uitstekende en met rabatdelen beklede topgevel halverwege het pand bevindt zich links een klein vierruits schuifvenster. Het interieur is op de begane grond en de eerste verdieping niet meer oorspronkelijk. De ongedeelde zolder boven de voorste helft van het pand heeft een met brede delen beschoten gordingenkap rustend op drie spanten.
Vrijstaand pand met een rechthoekige plattegrond, twee bouwlagen en een mansardedak waarvan de noklijn haaks staat op de Koemarkt. Het linkerdakschild is gedekt met rode Hollandse pannen; op het rechterdakschild liggen zowel rode als gesmoorde Hollandse pannen. De achter- en zijgevels zijn opgetrokken in lichtrode machinale baksteen (formaat circa 18 x 5 cm) in kruisverband met snijvoeg (het voegwerk van de achtergevel is platvol vernieuwd).
Het pand is van algemeen belang uit architectuur- en cultuurhistorisch oogpunt als grotendeels gaaf bewaard gebleven café uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. Daarnaast heeft het pand stedenbouwkundige waarde omdat het deel uitmaakt van de nog oorspronkelijke gevelwand aan de zuidzijde van de Koemarkt (nrs. 22 tot en met 32).
Koemarkt 34
De symmetrische voorgevel (NO) is uitgevoerd als geknikte tuitgevel en gemetseld in oranjerode verblendsteen in kruisverband met terugliggende voeg. Naast baksteen is in de voorgevel hardsteen toegepast voor de de plint, de lekdorpels, de lateien boven de vensters, de waterlijsten boven en onder de verdiepingsvensters en de deklijst bovenop de gevel.
Huis met klokgevel, XVIII. Pui modern.
De begane grond heeft een houten pui met kwartronde bovenhoeken. In het midden van de pui bevindt zich een dubbele deur en ter weerszijden een smal raam en een enkele paneeldeur. De bovenlichten in de pui zijn voorzien van blank glas in lood. Boven de pui bevindt zich een rand van gele verblendsteen en een brede, door gele verblendsteen omlijste gevelsteen waarop het bouwjaar en de naam van het pand: “19 PRINSES JULIANA 09”. De eerste verdieping telt drie kruisvensters (oorspronkelijk met luiken) met bovenlichten voorzien van glas in lood. De zolder wordt verlicht door een lager kruisvenster middenboven, eveneens met glas in lood in de bovenlichten. De zijgevels hebben muurankers ter hoogte van de verdiepings- en zoldervloer en bovenaan een bakgoot op klossen. In de rechter helft van de linkerzijgevel (ZO) bevinden zich op de begane grond drie dichtgezette vensters en drie vernieuwde deuren, en op de eerste verdieping links en rechts een T-venster. De linker helft van de linkerzijgevel heeft een hoogte van één bouwlaag en is voorzien van enkele gewijzigde vensters en twee dakopbouwen: de linker met Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
7
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend Koemarkt 52-54
Koemarkt 48 Marktgebouwtje bestemd voor kantoor van den marktmeester en controleur van het marktwezen'. Ontworpen door gemeentearchitect W. Postema in opdracht van Burgemeester en Wethouders van Purmerend. Gebouwd in 1910 door J. Kobes te Purmerend.
Doelestal. Oorspr. functie: koeienstal (nr. 52) en paardenstal (nr. 54). Huidige functie: nog niet bekend. Ontworpen door vermoedelijk de toenmalige stadsarchitect. Gebouwd door nr. 52: J. Plas, aannemer te Purmerend; nr. 54: Wopke Tadema, timmerman te Purmerend in opdracht van Burgemeester en Wethouders van Purmerend. Datering: nr. 52: XIXd (vermoedelijk 1895-1896); nr. 54: 1902-1903.
Op vierkant grondplan opgetrokken gebouwtje van één bouwlaag onder een met zwarte geglazuurde Hollandse pannen gedekt tentdak. De buitenmuren zijn opgetrokken in rode machinale baksteen (formaat circa 17 x 4 cm) in halfsteens verband (rechterzijgevel) of kruisverband (overige gevels) met snijvoeg.
Op rechthoekig grondplan opgetrokken dubbel stalgebouw van één bouwlaag onder twee evenwijdige zadeldaken. Het rechterdakschild van de rechter stal (nr. 52) is gedekt met zwarte geglazuurde Friese golfpannen, het linkerdakschild van de linker stal (nr. 54) met zwarte geglazuurde Hollandse pannen.
Bovenaan worden de gevels afgesloten door een omgaande bakgoot op geprofileerde klossen. Het tentdak wordt bekroond door een vierkante schoorsteen van dito baksteen met een vlakke houten schoorsteenkap waarboven een kleine windwijzer op een rijkgekrulde smeedijzeren standaard.
Op de twee tussenliggende dakvlakken liggen goedkopere rode Hollandse pannen. De buitenmuren zijn gemetseld in bruinrode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg en ter hoogte van de verdiepingsvloer (en de gordingen van de kap ) voorzien van muurankers. De voor- en achtergevel van beide stallen zijn uitgevoerd als tuitgevel. De voorgevels hebben een plint van hetzelfde metselwerk en een vernieuwde bovengevel.
In de voorgevel (ZO) bevindt zich links een vijfentwintigruits schuifvenster en rechts een met gebombeerde schroten beschoten deur waarboven een vijfruits bovenlicht. De middelste ruit in het bovenlicht heeft een liggende amandelvorm. De ingang wordt omlijst door een houten pilasterstelling met gecanneleerde pilasters die bovenaan voorzien zijn van een amandelvormig stermotief. De linkerzijgevel (ZW) is voorzien van twee gekoppelde twintigruits schuiframen. In de gesloten rechterzijgevel (NO) bevinden zich twee schootankers op halve gevelhoogte.
In de symmetrische voorgevel (NW) van de rechter stal bevindt zich een opgeklampte dubbele staldeur van brede kraaldelen met ter weerszijden een halfrond stalvenster. Op het verdiepte paneel boven de deur is de naam “DOELESTAL” geschilderd tussen een afbeelding van een paard (links) en een koe (rechts).
De achtergevel (NW) wordt door een latere aanbouw grotendeels aan het oog onttrokken. Het interieur is gemoderniseerd.
De opgeklampte dubbele zolderdeur hierboven is samengesteld uit kraaldelen en wordt geflankeerd door vaste zijlichten. De voorgevel van de linker stal is voorzien van een middenrisaliet bekroond door een tuitgevel.
Het pand is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als gaaf bewaard gebleven marktgebouwtje uit het eerste kwart van de 20ste eeuw, kenmerkend voor Purmerend als marktstad.
In de middenrisaliet bevindt zich op de begane grond een opgeklampte dubbele staldeur van kraaldelen met de klampen aan de buitenzijde en op de eerste verdieping een dubbele spiegelbeklampte zolderdeur met bovenin elke deurhelft een raam en ter weerszijden een eveneens spiegelbeklampte vaste enkele deur.
Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
8
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend Ter weerszijden van de middenrisaliet heeft de bovengevel een getoogd stalvenster. Rechts van de benedendeur bevindt zich een vergelijkbare deur met bovenin elke deurhelft een raam waarvoor een zesruits roedenverdeling. In de segmentboog boven laatstgenoemde deur is gele verblendsteen toegepast. Het spaarveld links van de middenrisaliet is voorzien van eenzelfde segmentboog en twee kleine, hoog aangebrachte vensters.
Koemarkt 56 en Koemarkt 58 De Doele. Oorspronkelijke functie: stadsherberg met stalhouderij. Huidige functie: restaurant. De stad Purmerend is opdrachtgever van de nieuwbouw uit 1894-1895. Datering: Het reeds als rijksmonument beschermde hoge noordoostelijke gedeelte (Koemark nr. 58) is 18e eeuws evenals het achterliggende linker gedeelte van de laagbouw (tot aan de ingang). Voor
De rechterzijgevel (ZW) wordt door zes lisenen in vijf traveeën geleed. In de linker travee bevindt zich een opgeklampte deur en in de aangrenzende travee een opgeklampte dubbele deur. De rechter twee traveeën zijn gesloten en de middelste twee voorzien van een hoog in de gevel aangebracht liggend raam. Het bovenste gedeelte van de rechterzijgevel is in overstand gemetseld boven een keperfries, voorzien van siermetselwerk (o.a. staande zaagtanden) en afgesloten door een uitkragende rollaag waarop een bakgoot. De linkerzijgevel (NO) telt elf kleine vensters en heeft links een opgeklampte dubbele staldeur met de klampen aan de buitenzijde. In de achtergevel (ZO) bevindt zich van links naar rechts een halfrond stalvenster, een opgeklampte deur met bovenlicht, een hoog in de gevel aangebracht liggend venster, een klein venster en een opgeklampte deur van kraaldelen met drieruits bovenlicht (de rechter roede ontbreekt). De beide tuitgevels worden afgedekt door een gecementeerde rollaag en zijn voorzien van een gietijzeren zoldervenster: de linker in de vorm van een cirkelsegment, de rechter getoogd.
het overige dateert de laagbouw uit 1894-1895. N.B. de aan de achtergevel (ZO) van de laagbouw grenzende houten kegelbaan (XXB) maakt geen deel uit van de bescherming. Het noordoostelijke deel (Koemarkt 58) is als rijksmonument aangewezen (monumentnummer 32199).
Inwendig verkeren de twee stallen nog grotendeels in de oorspronkelijke staat. Beide hebben een bestrating van rode waalsteen in halfsteens verband met ter weerszijden van het brede middenpad een in de lengterichting bestrate goot, een (vernieuwde) zoldervloer van brede rabatdelen waaronder een enkelvoudige balklaag, en een hooizolder met een borstwering en een onbeschoten kap waarvan de daksporen halverwege ondersteund worden door een gording rustend op (6) kapspanten.
De Doele is samengesteld uit drie bouwvolumes: het reeds als rijksmonument beschermde, twee bouwlagen hoge, noordoostelijke gedeelte, tegen de zuidwestgevel hiervan een langgerekt volume van één bouwlaag onder een mansardekap, en tegen de achtergevel (ZO) van de laatste een evenwijdig langsvolume van geringere breedte en lengte (de huidige kleine zaal). Het laatstgenoemde bouwdeel heeft een hoogte van één bouwlaag en een tussen tuitgevels gevat zadeldak gedekt met rode Hollandse pannen.
Onderaan de linkerzijmuur heeft de koeienstal een doorgaande drinkgoot van in cement ingegoten halfcilindervormige gres-elementen. Tegen de linkerzijmuur van de paardenstal is een rij hardstenen drinkbakken aangebracht op ijzeren beugels (van de 11 drinkbakken ontbreken er 2).
Op het achterschild van het genoemde mansardedak liggen eveneens rode Hollandse pannen; het voorschild aan de Koemarkt is gedekt met deftiger zwarte geglazuurde Hollandse pannen. De ruim 45 meter lange voorgevel (NW) van het grote langsvolume heeft een gepleisterde plint en wordt afgesloten door een lijstgoot. Op circa 2/3 vanaf de rechterzijgevel wordt de lijstgoot onderbroken door een gepleisterde en witgesausde ingangspartij die benadrukt wordt door een dakopbouw met een zadeldak, waarop zwarte geglazuurde Hollandse pannen.
Het stalgebouw is van algemeen belang uit cultuurhistorisch en architectuurhistorisch oogpunt als een ten behoeve van de Purmerender koemarkt gebouwde en merendeels gaaf bewaard gebleven koeienstal uit het laatste kwart van de 19de eeuw met een aangebouwde paardenstal uit het begin van de 20ste eeuw. Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
9
Open Monumentendag 2011 - Monumentenwandeling Koemarkt Purmerend De ingangspartij vormt een verticaal accent in de sterk horizontaal gerichte voorgevel.
gedeelte van de voorgevel. Ook zijn beide gevels voorzien van een (enigszins lagere) gepleisterde plint. De door een gepleisterde bovenrand afgedekte tuitgevel heeft in het midden van de parterre een dubbele paneeldeur met een bovenlicht en in elke deurhelft een raam. Ter weerszijden van het bovenlicht en ter plaatse van de gordingen bevinden zich muurankers.
De ingang bestaat uit een door pilasters geflankeerde dubbele paneeldeur waarboven een aan twee ijzeren staven hangende houten luifel en een meerruits bovenlicht. Boven de laatste bevindt zich achtereenvolgens een verdiept veld met de naam “DOELE” en een dubbele paneeldeur met twaalfruits bovenlicht waarboven de dakopbouw eindigt in een geprofileerde cirkelsegment bekroond door een obelisk.
De kopse noordoostgevel van het kleine langsvolume is eveneens uitgevoerd als tuitgevel en voorzien van schootankers ter plaatse van de gordingen. De zuidoostgevel van het kleine langsvolume wordt door de naastgelegen houten kegelbaan grotendeels aan het oog onttrokken. Boven deze halfsteens gevel bevindt zich een bakgoot.
De dakopbouw en de genoemde pilasters worden onderaan geflankeerd door een kleine wang. Links van de ingangspartij is de voorgevel evenals het hoge noordoostelijke gedeelte opgetrokken in rode handvormsteen vechtformaat (ca. 22 x 4 cm) in kruisverband met platvol vernieuwde voeg, rechts van de ingang in rode machinale waalsteen (ca.21 x 5 cm) in kruisverband met snijvoeg. In het linker gedeelte bevinden zich twee T-vensters en links hiervan een dubbele glasdeur met bovenlicht.
Het interieur van de laagbouw is op de begane grond verbouwd. De rechts van de ingang gelegen grote zaal heeft een door een verlaagd plafond aan het oog ontrokken gestuct spiegelgewelf dat is ondergebracht in de kap. De onderste helft van de kap boven de grote zaal is uitgevoerd als een met brede liggende delen beschoten sporenkap, het gedeelte boven de knik in het mansarde- kap als een met brede staande delen beschoten gordingenkap.
Rechts van de ingang telt de voorgevel vijf T-vensters en twee dito deuren (tussen het tweede en derde venster van rechts en tussen het vierde en vijfde dito). De tussenliggende muurdammen zijn voorzien van een schootanker. Alle vensters en glasdeuren op de begane grond hebben paneelluiken en een gepleisterde omlijsting met in de strek een verhoogde sluitsteen met diamantkop.
De onderste helft van de kap tussen de ingang en het hoge noordelijke gedeelte is vermoedelijk 18e eeuws, het jongere bovenste gedeelte uitgevoerd als een met brede delen beschoten gordingenkap. In dit deel heeft de zolderverdieping een middengang met in beide wanden vier opgeklampte deuren (de laatste deur links is vernieuwd) waarachter voormalige logementkamertjes. Hier overnachtten boeren de nacht voorafgaand aan de dinsdagse koemarkt (de kamertjes zijn thans deels samengevoegd tot grotere kamers).
De kopse rechterzijgevel (ZW) van het grote langsvolume kent een symmetrische opzet met op de begane grond een gewijzigde ingang en ter hoogte van de zolder een vierruits rondvenster. Rechts bevindt zich een vermoedelijk uit de bouwtijd daterende gietijzeren regenpijp met dito vergaarbak.
De Doele is van algemeen belang uit architectuur- en cultuurhistorisch oogpunt als grotendeels gaaf bewaard gebleven stadslogement daterend uit de 18e en het laatste kwart van de 19e eeuw. Daarnaast heeft het pand grote stedenbouwkundige waarde vanwege zijn beeldbepalende ligging aan de Koemarkt.
De bovengevel is uitgevoerd als een uit- en inzwenkende gevel met onderaan en halverwege een kleine schouder en ter plaatse van de gordingen muurankers. Tegen deze zijgevel sluit rechts de als tuitgevel uitgevoerde kopse zuidwestgevel van het kleinere langsvolume aan.
Noordelijk gedeelte van de Beurs. Bakstenen gebouw met verdieping en schilddak en in de noordgevel een eenvoudige omlijsting van de ingang en het venster
Het metsel- en voegwerk van beide gevels is identiek aan dat van het rechter erboven, XVIII.
Gemeente Purmerend Afdeling Communicatie
10
