Verslag werkwinkel begeleid wonen – 15/11/2012 – In het kader van de open jaarvergadering gelijke behandelingsprotocol
Begeleiding van workshop: Spreker De Klokke: Bob Lenssens, Sprekers Pro Mente: Bart Dentant, Nicole D’Hooghe en Luc Vebeke Spreker Sociaal verhuurkantoor Waasland : Isis Verbeeck Verslaggever: Nicole Formesyn (Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen) Moderator: Lieven De Prins (Immo De Prins)
Inhoud van deze workshop: 1. WELKOM Lieven De Prins heet iedereen welkom en stelt de sprekers voor. Hij geeft alvast ter inleiding mee dat hij zelf goede ervaringen heeft in het samenwerken met Pro Mente en De Klokke. 2. VOORSTELLING WERKING PRO MENTE Pro Mente Hazewindstraat 41 9100 Sint-Niklaas Tel.: 03/766.67.09 E-mail:
[email protected] Website: www.promente.be Contactpersoon: Peter Van Stappen (coördinator) Bart Dentant stelt werking Pro Mente voor m.b.t. wonen (10 min.) – - Deze werkgroep noemt “begeleid wonen”, maar eigenlijk maakt men een onderscheid tussen: o beschut wonen (voor volwassenen die psychisch kwetsbaar zijn) o begeleid wonen (voor volwassenen met een verstandelijke beperking) - Pro Mente werkt in een samenwerkingsverband met: ° PC Sint-Hiëronymus ° AZ Sint-Blasius ° CGG Waas en Dender ° CGG De Driestroom - In Sint-Niklaas is nog een zusterorganisatie van Pro Mente actief, nl. Beschut wonen Waasland. Zij werken in een samenwerkingsverband met Sint-Lucia. - Pro Mente zorgt voor woonbegeleiding in de geestelijke gezondheidszorg.
- Beschut Wonen in een Pro Mente-woning: In deze begeleidingsvorm krijgt men begeleiding gekoppeld aan een verblijf in een Pro Mente-woning te Sint-Niklaas. Deze woningen bieden een veilige omgeving als tijdelijke tussenstap op de weg naar (opnieuw) zelfstandig wonen of als oplossing voor langere termijn. Men woont er samen met lotgenoten met wie men de gemeenschappelijke ruimtes van de woning deelt . Men staat zelf in voor het huishouden en de maaltijden. Bovendien krijgt men een persoonlijke begeleider toegewezen, die het herstelproces ondersteunt waar nodig en begeleiding kan bieden op de volgende domeinen: wonen, werk of alternatieven voor werk, leren, recreëren, budget, huishouden, administratie, psychische en somatische gezondheid, sociale contacten…. Deze begeleider werkt samen met de huisarts en psychiater van eigen keuze. - Begeleiding aan huis: Hiervoor komt men in aanmerking als men alleenstaande is en over eigen huisvesting beschikt in de agglomeratie van Sint-Niklaas. Men krijgt een persoonlijke begeleider toegewezen die het herstelproces ondersteunt waar nodig en begeleiding kan bieden op dezelfde domeinen als in Beschut Wonen
3. VOORSTELLING DE KLOKKE Wase Werkplaats vzw - De Klokke Abingdonstraat 101 9100 Sint-Niklaas Tel.: 03/766.12.50 E-mail:
[email protected] Website: www.deklokke.be Contactpersoon: Bob Lenssens, directeur Bob Lenssens stelt eigen werking De Klokke voor m.b.t. wonen (10 min) – - De vzw beheert 3 beschutte werkplaatsen, een gezinsvervangend tehuis, beschermd wonen en een dienst inclusieve ondersteuning. - De Klokke staat in voor de woonondersteuning van personen met een verstandelijke beperking. - Doelgroep: De volwassen persoon met een mentale beperking die zich niet volledig op eigen kracht in het sociale leven kan inschakelen, maar dit wel kan mits begeleiding, ondersteuning . - Onze missie: o mensen staan centraal o integriteit o kwaliteit - Onze visie: o volwaardig burgerschap o inclusie o ondersteuning
- Woonondersteuning: ° Dit kan residentieel: Gezinsvervangend Tehuis ° Ambulant :Een dienst voor begeleid wonen - Dienst Inclusieve Ondersteuning (intensieve vorm) ondersteunt de individuele persoon met een mentale beperking of meerdere personen die in groep
een huis delen. De begeleiding gebeurt aan huis. Dankzij de begeleiding kunnen betrokkenen zelfstandig wonen. ° De Klokke kan ingaan op noodsituaties, mits erkenning van deze noodsituatie door het VAPH. (Intensieve kortdurige begeleiding) - Deze ondersteuning behelst algemene psychosociale ondersteuning op de diverse levensdomeinen: organisatie huishouden, relaties, opvoeding kinderen, werksituatie, budget,…., middels bezoeken per week aan huis. Er wordt een persoonlijk ondersteuningsplan afgesproken. Men bouwt ook bruggen naar andere diensten en organisaties. Maatschappelijke verankering in de buurt, in verenigingen is hierbij heel belangrijk. Dit voorkomt heel wat problemen. - Gezinsvervangend Tehuis: Abingdonstraat 101, 9100 Sint-Niklaas: o volwassen mannen en vrouwen met een licht of matig mentale beperking o 30 studio’s met dag en nacht ondersteuning o erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap o in het centrum van Sint-Niklaas - Dienst Inclusieve Ondersteuning, regio Waasland en Beveren: o gezinnen, volwassen mannen of vrouwen met een licht of matig mentale beperking o erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap o intensieve woonbegeleiding aan huis - De sector wordt momenteel door de overheid herbekeken. Er is een veranderingsmanager aan de slag. Het accent komt veel meer op zelfbepaling en zelfbeschikking te liggen. Het is de bedoeling dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig of thuis blijven wonen en er zal gewerkt worden met persoonsvolgende financiering, dit vooral om de betaalbaarheid van zorg in de toekomst te kunnen volhouden. Voorzieningen moeten evolueren naar multifunctionele centra. Residentiële voorzieningen zullen enkel nog dienen voor de intensievere, complexere zorg. - Noden zijn: ° Betaalbare, woonconforme woningen in Sint-Niklaas ° Geen gettovorming, maar een gezonde mix met kansen voor personen met een mentale beperking ° Halt aan mogelijke discriminatie ° Prioritaire doelgroep bij sociale huisvesting.
4. VOORSTELLING SVK Sociaal Verhuurkantoor Waasland Lodewijk De Meesterstraat 3 9100 Sint-Niklaas Tel.: 03/778.62.50 E-mail:
[email protected] Website: www.svkwaasland.be Contactpersoon: Isis Verbeeck Isis Verbeeck schetst bewonersbegeleiding bij Svk (10 min) – - Het Sociaal Verhuurkantoor Waasland (kortweg SVKW) huurt woningen op de private huurmarkt en verhuurt die door aan sociaal kwetsbare huurders. Via een objectief puntensysteem en op basis van hoogdringendheid worden woongelegenheden toegewezen aan kandidaat-huurders die op de wachtlijst staan.
Het SVKW treedt bij de verhuring op als hoofdhuurder van de eigenaar en draagt hierbij al de verantwoordelijkheden van huurder. Het SVKW betaalt de huur stipt en staat garant dat de woning in dezelfde staat wordt teruggegeven. Het SVKW verhuurt momenteel een 170-tal woongelegenheden in Sint-Niklaas, Kruibeke, Sint-Gillis-Waas en Beveren. - Het SVKW bestaat sinds 2001 en is erkend door het Vlaams gewest. - Het SVKW heeft 4 kernopdrachten: ° op de private huurwoningmarkt kwaliteitsvolle woningen verhuren aan woonbehoeftige gezinnen en alleenstaanden tegen een redelijke huurprijs en met woonzekerheid; ° met de lokale besturen en woon- en welzijnsactoren overleggen en samenwerken; ° kandidaat-huurders en verhuurders begeleiden en ondersteunen met het oog op verzekeren van de woningkwaliteit (veiligheid, gezondheid en kwaliteit); ° het uitvoeren van basisbegeleidingstaken bij huurders (vermeld in artikel 29bis van het Kaderbesluit Sociale Huur).* - De basisbegeleidingstaken: ° het laagdrempelig en klantvriendelijk onthalen en informeren van (kandidaat-) huurders mbt het huren van en wonen in een sociale woning; ° het begeleiden en ondersteunen van huurders bij het nakomen van hun huurdersverplichtingen; ° het organiseren van huurdersvergaderingen en het ondersteunen van bewonersinitiatieven met het oog op informatieverspreiding. - Naast deze taken besteedt het sociaal verhuurkantoor bijzondere aandacht aan de individuele begeleiding en ondersteuning van de huurders, met het oog op het verbeteren van hun woon- en leefomstandigheden en het bevorderen van hun zelfredzaamheid. - Voordelen voor de eigenaar bij het inhuren van woningen: ° stipte en maandelijkse betaling van de huur ° alle administratie (contracten, plaatsbeschrijving, brandverzekering,…) door het SVK ° recht op premies en subsidies ° onderhoud van de woning ° SVK-klusjesdienst ° huurbegeleiding (indien nodig) - Voorwaarden voor de eigenaar bij het inhuren van woningen: ° huurcontract voor 9 jaar ° lage huurprijs (want de meeste huurders hebben een huursubsidie of een huurpremie) ° geen geblokkeerde huurwaarborg ° woning dient conform te zijn (alle woningen van het SVK hebben een conformiteitsattest) - Voorwaarden voor de huurder bij inschrijven bij het SVK: ° meerderjarig zijn ° ingeschreven zijn in het bevolkingsregister ° geen eigendom bezitten ° Nederlands kennen of leren ° cursus inburgering volgen ° laag inkomen hebben
- Voordelen voor de huurders: ° lagere huurprijs dan marktprijs ° woning is conform ° redelijke woonzekerheid: huurcontracten van 9 jaar ° huurbegeleiding - Huurbegeleiding: ° begeleiding bij administratie verhuis ° huisbezoeken ° controle op onderhoud woning ° klusjesdienst ° controle betaling huur ° aanvraag huursubsidie/huurpremie ° bewonersvergaderingen ° vorming ° doorverwijzing/contacten met andere diensten
5. VRAGEN/OPMERKINGEN UIT HET PUBLIEK - Hoe wordt beschut wonen gefinancierd? Bij beschut wonen wordt er een ligdagprijs voorzien vanuit het RIZIV. Dit is toereikend voor de personeelskosten. De Huurprijs, het onderhoud, … wordt door de bewoners zelf betaald. Zij krijgen uiteraard begeleiding en een verblijfsovereenkomst van Pro Mente. - Zijn er ook huurwoningen waar aan beschut wonen wordt gedaan? Ja, dan huurt Pro Mente de woning en wordt er een verblijfsovereenkomst met de bewoner afgesloten. - Huren de bewoners soms zelf een woning bij beschut wonen? Neen, dan spreken we van begeleiding aan huis. Als een bewoner van een beschutte woning een sociale woning krijgt toegewezen, dan gaat het beschut wonen over in begeleiding aan huis. We vragen sowieso aan alle bewoners van een beschutte woning om zich in te schrijven bij de sociale huisvestingsmaatschappij. (Doorstroming is uiteraard belangrijk) - Wordt discriminatie ervaren? Alle diensten krijgen regelmatig te maken met discriminatie op de huisvestingsmarkt. - Het SVK is een schitterend initiatief. - Hoe gaat het SVK om met huurders die een intensievere begeleiding nodig hebben? Het SVK heeft 170 woningen en 4 woonbegeleiders (maar niet allemaal voltijds). Intensieve begeleiding is niet mogelijk, op dat moment wordt er doorverwezen naar andere diensten. Zo is er bijvoorbeeld een goede samenwerking met het CAW. - Welke opzegmogelijkheden heeft een eigenaar die aan het sociaal verhuurkantoor verhuurt? ° Voor eigen gebruik van de eigenaar ° Bij een grondige renovatie ° Met schadevergoeding zonder reden.
- Elke dienst/organisatie die met kwetsbare groepen werkt, wil momenteel voorrang krijgen via het stedelijk sociaal toewijzingsreglement op sociale huisvesting. Hier schuilt een gevaar in dat de meest kwetsbare groepen met elkaar in een concurrentiestrijd gaan en dat de allerkwetsbaarsten hiervoor het gelag betalen. Misschien is het beter dat we gaan samenzitten en met een gemeenschappelijk verhaal naar de Stad Sint-Niklaas stappen rond de voorrangsregeling.
6. WAT NEMEN WE VANUIT DE GROEP MEE NAAR HET PLENUM - Vaststelling 1: Vanuit verschillende organisaties en doelgroepen wordt nog steeds discriminatie op basis van inkomen, beperkingen, huidskleur, … op de huisvestingsmarkt ervaren. Vooroordelen en niet kennen liggen hiervan aan de oorsprong. - Vaststelling 2: Men gaat er verkeerdelijk van uit dat als men een huurder heeft die leeft met een verstandelijke beperking of een psychische kwetsbaarheid, mensen hun huur niet zullen kunnen betalen. Terwijl mensen vaak wel over voldoende inkomen beschikken of kunnen terug vallen op familie. De begeleiding bij zowel Pro Mente, De Klokke als het SVK zorgt trouwens ook voor meer zekerheid voor de verhuurder (zowel financieel als qua onderhoud van de woning) - Vaststelling 3: Eens verhuurders of makelaars de stap zetten om in zee te gaan met mensen die te maken hebben met begeleid of beschut wonen of begeleiding aan huis krijgen, verloopt de samenwerking met de verhuurder meestal zeer goed! Ook de ervaringen in samenwerking met een SVK zijn positief!
