Zilveren kracht Arnhem. Beschrijving van de methodiek de gemeente Arnhem verzilvert de kennis en ervaringen van haar 60 jarigen

Zilveren kracht Arnhem

Beschrijving van de methodiek ‘de gemeente Arnhem verzilvert de kennis en ervaringen van haar 60 jarigen’

A.D. Kuijpers 21 februari 2011 Rapport 118.061d

Zilveren Kracht is een initiatief van Vrijwillige Inzet Arnhem, Spectrum Gelderland en Stichting Welzijn Ouderen Arnhem (SWOA) en is ondersteund door de gemeente Arnhem en Provincie Gelderland.

Inhoud

Voorwoord Inleiding DEEL 1 Zilveren Kracht Arnhem: projectopzet 1. 2. 3. 4. 5.

Het begin in vogelvlucht Programma Resultaten en opbrengst Vervolg Procesomschrijving en ontwikkeling van het project a. Definitie van de doelgroep b. Benaderingswijze c. Programma d. Schaalgrootte e. Wel of niet samen met organisaties

DEEL 2 Successen en adviezen 1. 2.

Wat het project succesvol maakt Methodische adviezen en aanbevelingen

DEEL 3 Draaiboek Zilveren Kracht Bijlagen: 1. Uitnodigingsbrief Zilveren Kracht 2. Deelnemerskaarten 3. Uitgangspunten gebruikt bij workshop Vrijwilligerswerk in wijk of stad 4. Methodiek Workshop Wat zijn mijn kwaliteiten 5. Methodiek Workshop Eigen initiatief

Spectrum, CMO Gelderland

|

[Klik hier en typ titel doc]

1

Voorwoord Voor u ligt de methodiekomschrijving Zilveren Kracht Arnhem, een gezamenlijk product van de Stichting Welzijn Ouderen Arnhem, Vrijwillige Inzet Arnhem en Spectrum CMO Gelderland, mogelijk gemaakt door de gemeente Arnhem en de provincie Gelderland. Spectrum, het Centrum voor Maatschappelijke Ontwikkeling in Gelderland heeft het gedachtegoed Zilveren Kracht een aantal jaren geleden geïntroduceerd om de kennis, ervaringen en capaciteiten van senioren meer in te zetten in de stad met als doel het vergroten van de participatie van senioren en het leveren van een bijdrage aan de sociale samenhang van de stad. Spectrum vond enthousiaste partners bij de Stichting Welzijn Ouderen Arnhem (SWOA) en Vrijwillige Inzet Arnhem (VIA) die het project adopteerden en die ieder vanuit hun eigen specifieke kennis en ervaring zowel in Arnhem als daarbuiten, deze concrete methodiek verder hebben doorontwikkeld. De tijd tussen het eerste idee in december 2007 gepresenteerd door Marian Geling en Andrea Kuijpers (Spectrum CMO Gelderland) en de uitvoering in 2010 is gebruikt voor het verkrijgen van draagvlak, het verbeteren en aanpassen van het oorspronkelijk plan en het uitbouwen van de samenwerking van de betrokken organisaties. Dit hele proces is beschreven en treft u aan in deze methodiekbeschrijving. Dit project kon tot uitvoering worden gebracht dankzij het Innovatiefonds Maatschappelijke Ondersteuning van de gemeente Arnhem. Daarvoor zijn wij zeer erkentelijk.

Spectrum CMO Gelderland Andrea Kuijpers

SWOA, Anita Huisman VIA, Cees van den Bos

Velp, februari 2011

2


|


1. Inleiding Ouderen willen betrokken blijven bij en deel uitmaken van de samenleving door zich verdienstelijk op te stellen voor en in die samenleving. Dit is positief zowel voor de kwaliteit van de samenleving als voor de gezondheid en het welzijn van de ouderen zelf. Senioren ervaren vrijwilligerswerk als verrijkend, plezierig en een zinvolle vorm van tijdsbesteding. Maar voor veel ouderen is het doen van vrijwilligerswerk niet meer vanzelfsprekend. Uit cijfers van het CBS blijkt dat er een dalende trend te zien is van het feitelijk gemiddeld aantal uren vrijwilligerswerk per persoon door 65 plussers. In hun vrijetijdsbesteding is sprake van toenemende concurrentie met andere bezigheden zoals betaalde arbeid, mediagebruik, mantelzorg en oppassen op de 1 kleinkinderen . Het project Zilveren Kracht Arnhem heeft als doel de kennis en ervaring van senioren van de gemeente Arnhem in te zetten voor de stad. De gemeente Arnhem is blij met het grote aantal senioren in haar gemeente. Zij hebben veel kennis en (levens)ervaring waar anderen baat bij kunnen hebben. De gemeente wil haar inwoners nadrukkelijk uitnodigen om hun kennis en ervaring in te zetten. Vergrijzing wordt niet benaderd vanuit de problematische kant maar vanuit de kant van “u bent belangrijk voor de stad, wij waarderen u en kunnen niet zonder u”. De gemeente verzilvert daarmee een groot, deels onbenut, aanwezig potentieel in de stad. Inzet van de Zilveren Kracht methodiek is het stimuleren van de inzet van senioren bij plaatselijke organisaties en dat organisaties en instellingen anders omgaan met het sociaal kapitaal van senioren, niet aanbod-, maar vraaggericht. Uit onderzoek blijkt dat senioren het vaak lastig vinden keuzes te maken op dat terrein: Ze weten niet waar ze moeten zijn, welke mogelijkheden er voor hen zijn, ze worden niet gevraagd, ze weten niet waaraan ze beginnen (‘kan ik dan nog wel op vakantie, op mijn kleinkinderen passen, naar het buitenland, etc”) en ze zien op tegen bestuurlijke verantwoordelijkheid. Uit onderzoek blijkt ook dat ouderen die voor hun pensionering niet vrijwillig actief waren, dat na 2 hun pensionering ook niet gemakkelijk oppakken . Redenen te over om senioren wegwijs te maken op het gebied van maatschappelijke inzet en te kijken op welke wijze vrijwillige inzet bij senioren in een vroegtijdig stadium aangewakkerd, gestimuleerd en geconcretiseerd kan worden. Streven van het project Doelstelling van dit project is het ontwikkelen van een methodiek die het potentieel van senioren verzilvert teneinde een bijdrage te leveren in het vergroten van de leefbaarheid in de wijk. De methode dient vitale ouderen effectief voor te bereiden en te werven voor maatschappelijke inzet zodat zij hun kennis, kunde en ervaringen kunnen gebruiken en inzetten voor de stad. Door in gesprek te gaan met senioren, leidt de werkwijze tot het vergroten van de participatie van senioren. Een belangrijk bijeffect van het project is het vergroten van sociale contacten en senioren een waardevolle tijdsinvulling te geven na hun pensioen om de kans op vereenzaming te voorkomen (preventieve aanpak).

1 2

K. Penninx, Zin in Meedoen, 2010, Movisie Bron; Diverse documenten van het programma Zilveren Kracht van Movisie


|


3

DEEL 1 Zilveren Kracht Arnhem: projectopzet

1.

Het begin in vogelvlucht

Twee jaar geleden was het eerste contact tussen Spectrum, SWOA en VIA. De twee organisaties stonden positief tegenover het experiment en namen de ruimte om het gedachtegoed Zilveren Kracht verder te ontwikkelen. Het heeft zeer goed uitgepakt. Het oorspronkelijk plan is verbeterd. In paragraaf 5 is de ontwikkeling van het project beschreven en worden de keuzes die gemaakt zijn toegelicht. De kaders en uitgangspunten zijn door directie en Spectrum omschreven. De medewerkers van de SWOA en VIA zijn aan de slag gegaan met de invulling en uitvoering van het project. De samenwerking tussen SWOA en VIA is bestendigd. Gekozen is om vanuit het nieuwe label Zilveren Kracht Arnhem te werken en daarbij de eigen organisaties, VIA, SWOA, gemeente en Spectrum niet zichtbaar in beeld te brengen. Het aanbod is derhalve losgekomen van het imago ‘ouderen’. Vanuit deze brede label hebben de twee organisaties meer kunnen bereiken. 2.

Programma

Er is gekozen voor één Zilveren Kracht bijeenkomst met een viertal interactieve workshops. Voor de bijeenkomst zijn senioren uitgenodigd die hun arbeidzaam leven al hebben beëindigd of op het punt staan dat te doen. De doelgroep van de conferentie is dan ook ouderen in de leeftijd van 60 – 63 jaar. Er is gekozen voor een bijeenkomst voor maximaal 50 personen. Dat is een aantal dat goed past bij het programma, de workshops en de persoonlijke aanpak waar het project voor staat. Gestart is met een plenaire aftrap met daarin kort de aanleiding en inhoud van de Zilveren Kracht Arnhem. Aansluitend een actuele foto presentatie waarin verschillende portretten te zien zijn (maximaal 10 voorbeelden) van actieve Arnhemmers die betaald of onbetaald werk doen. Ter ondersteuning van de presentatie zijn twee vrijwilligers aanwezig in de zaal, de zogenaamde ervaringsdeskundigen. De gespreksleider houdt een kort interview met deze persoon als zijn/haar foto aan de beurt is en haalt zo de drijfveren van de persoon voor het voetlicht. Vier workshops zijn aangeboden. In de workshops is gevraagd wat iemand leuk vindt om te doen, wat hij of zij zoal gedaan heeft, waar hij of zij goed in is en welke kwaliteiten iemand wil inzetten. Ook is stil gestaan bij de gewenste en noodzakelijke randvoorwaarden om plezierige vrijwilligerswerk te doen zoals een ontspannen sfeer, ruimte voor creativiteit en ontplooiing en goede faciliteiten. (Inhoud van de workshops zijn opgenomen in de bijlagen). 1. Vrijwilligerswerk in wijk of stad 2. Wat zijn mijn kwaliteiten 3. Betaald werken na uw pensioen 4. Eigen initiatief Ter afsluiting leveren de deelnemers een antwoordkaart in met een korte evaluatievraag, verzoek om contact of nadere informatie. Deze ingevulde antwoordkaarten geven inzicht in de ervaringen van de deelnemers. Daar waar de deelnemers nog graag vervolgcontact willen is binnen een maand contact opgenomen.

3. Resultaten en opbrengst De Zilveren Kracht Arnhem is zeer succesvol gebleken. Het animo voor de bijeenkomst en aantal aanmeldingen was dusdanig groot (240 mensen hadden zich aangemeld) dat er in totaal drie bijeenkomsten zijn georganiseerd. Op 27 augustus, 12 en 26 november zijn interactieve werkconferenties gehouden onder de titel “Zilveren Kracht Arnhem”. Van de ruim 5000 aangeschreven personen hebben 160 senioren deelgenomen aan de bijeenkomsten. 4


|


Weliswaar was het aantal aanmeldingen boven verwachtingen maar gezien het aantal uitnodigingen, ruim 5000, heeft (slechts) 4,8% van het aantal genodigden gereageerd. De werving is geslaagd. Senioren zijn persoonlijk uitgenodigd via direct mailing (briefpapier logo zilverenkracht; envelop gemeente). Deelnemers hebben zich via de website opgegeven. De instructie was duidelijk; ook over de bevestiging. De brief was wervend evenals de website www.Zilverenkrachtarnhem.nl.

De opzet van het programma is goed. Het programma is, vergeleken met de eerste bijeenkomst, ingekort en compacter gemaakt. Het plenaire deel is ingekort; de kern van de bijeenkomst zit in de workshops. Ontvangst is goed: een welkomcomité bij binnenkomst en koffie met een feestelijk taartje. De accommodatie is eigentijds en heeft een creatieve uitstraling (oude BASF kantoor, nu kantoor van Volkshuisvesting Arnhem). De aftrap en introductie door Marian Geling en Mariette Klein Kranenberg (Spectrum) was goed en bracht meteen een ontspannende en interactieve sfeer. De fotoserie over allerlei mogelijkheden van maatschappelijk inzet bracht wat er te doen is visueel in beeld. De aanwezige vrijwilligers brachten het doen van vrijwilligerswerk tot leven. Zij kunnen goed vertellen wat vrijwilligerswerk voor hen betekent. Belangrijk is om maatschappelijk inzet in volle breedte te laten zien en te presenteren. Deelname aan de workshops van alle drie bijeenkomsten opgeteld: Workshop Actief als vrijwilliger Mijn kwaliteiten Eigen initiatief: Betaald werk

Deelnemers 80 deelnemers 38 deelnemers 18 deelnemers 94 deelnemers

De Zilveren Kracht werkconferentie heeft de vele mogelijkheden laten zien om maatschappelijk betrokken te zijn en te blijven en de aanwezigen positief gestimuleerd om actief te zijn. De aanwezige jonge en actieve senioren staan volop in het maatschappelijk leven en willen informatie over de vele mogelijkheden van maatschappelijke inzet maar willen zelf de regie houden. Mensen zetten de informatie graag zelf op een rijtje en willen weten wat er te doen is. De Zilveren Kracht bijeenkomst heeft de deelnemers op een bepaald spoor gezet: zij hebben meer inzicht in zichzelf gekregen (capaciteiten, competenties, eigen kracht en wensen), de vele inspirerende mogelijkheden van maatschappelijke inzet zijn in beeld gebracht en de deelnemers zijn gewezen op de aanwezigheid van de vrijwilligersdatabank. Het bemiddelen naar concreet vrijwilligerswerk en actief worden is ten dele geslaagd. Er is geen zicht op het aantal senioren dat naar aanleiding van de Zilveren Kracht bijeenkomst vrijwilligerswerk is gaan doen en/of zich maatschappelijk inzetten. De doelgroep (60 – 63 jarigen) heeft geen behoefte aan nazorg en bemiddeling, wel specifieke informatie zodat zij zelf contact op kunnen nemen met een organisatie. Er zijn bij de VIA circa 10 mensen op gesprek geweest om nader informatie te geven over toeleiding naar vrijwilligerswerk. Bij het nabellen blijkt dat mensen vaak zelf de regie willen houden en vooral hun vragen kwijt willen. Het zoeken naar concreet vrijwilligerswerk wil men liever in eigen regie doen en dus zelf doen. De bijeenkomst voldoet grotendeels aan de verwachtingen. Er is veel belangstelling en nieuwsgierigheid om maatschappelijk actief te zijn. Men zoekt informatie en ideeën. Men heeft te kennen gegeven informatie te willen over mogelijkheden en aanbod van het vrijwilligerswerk en naar de mogelijkheden van betaald werk. De workshops over ‘Mijn kwaliteiten’, ‘Vrijwilligerswerk in buurt en stad’ en ‘Eigen initiatief’ waren zeer goed ontvangen. De deelnemers helpen, ondersteunen elkaar en geven elkaar suggesties. Aan de verwachting van de workshop ‘Betaald werk’ kon de organisatie, mede gezien de economische crisis en beperkt aantal vacatures, maar beperkt voldoen. De deelnemers verwachten een overzicht van beschikbare vacatures van betaald werk. Dit was er niet. Wel is informatie gegeven over het belang van actief blijven als vrijwilliger om het eigen netwerk in


|


5

stand te houden en om structuur te geven aan het leven zodat je als senior aantrekkelijk blijft als werknemer wanneer de economische situatie verbetert. Voor de medewerkers van de VIA en SWOA was dit een nieuwe manier van samenwerken. Het bestuur stelde de kaders van vast en de medewerkers bepaalde gezamenlijk de vorm en uitvoering van de Zilveren Kracht werkconferentie. Ook op de werkvloer ontstond ruimte voor vernieuwing. 4.

Vervolg

Het project Zilveren kracht past binnen de doelstellingen en kerncompetenties van zowel SWOA als VIA. Zij hebben de intentie om dit programma verder samen door te ontwikkelen en Zilveren Kracht programma structureel op te nemen in hun organisaties; zowel de werkconferentie als de website www.zilverenkrachtarnhem.nl. Zij zullen dit dan vanaf 2011 opnemen in hun respectievelijke begrotingen. De beschikbare middelen bepaalt mede het format en programmering van de Zilveren Kracht bijeenkomsten en website. De website Zilveren Kracht willen de twee organisaties SWOA en VIA doorontwikkelen en als label gebruiken. Het moet een uitdrukking geven aan de civil society met input en bijdragen vanuit meerdere organisaties. Met de website wil de organisatie de horizon optrekken en de vele inspirerende voorbeelden laten zien van maatschappelijk inzet en vrijwilligerswerk in Arnhem. Door de website los te koppelen van de beide organisaties en dus de bestaande beeldvorming worden meer senioren bereikt. Senioren worden nadrukkelijk gevraagd om niet alleen hun kennis, kunde en ervaringen voor zichzelf in te zetten maar ook voor elkaar, een ander en de stad.

5.

Procesomschrijving en ontwikkeling van het project

Spectrum heeft het de ZilverenKracht aanpak samen met de SWOA en de VIA uitgewerkt en de kaders vastgelegd. De VIA en SWOA hebben het project en aanpak eigen gemaakt en zijn projecteigenaren geworden. De directie heeft vervolgens de opdracht neergelegd en gedelegeerd aan de uitvoerende medewerkers van de twee organisaties. Problemen die de werkgroepleden ervaren zijn neergelegd bij de directie. De directie houdt contact met de gemeente. Spectrum heeft het project gevolgd ten behoeve van de methodiekomschrijving en geadviseerd bij de invulling van het programma. De belangrijkste aandachtspunten bij de ontwikkeling van het project zijn: 1. Definitie van de doelgroep: wie hebben we voor ogen en wie nodigen we uit? 2. Benaderingswijze van de doelgroep: op welke wijze kunnen we deze groep prikkelen om te komen. 3. Programma: waar heeft deze doelgroep behoefte aan en hoe geven wij hier invulling aan? 4. Keuze van het gebied: de hele stad of een specifieke wijk? 5. Keuze van organisaties: nodigen we collega instellingen organisaties uit of niet? Op al deze punten is uitvoerig gediscussieerd om de meest succesvolle en effectieve aanpak te vinden. Per onderwerp zijn de dilemma’s en keuzes in deze projectomschrijving kort aangegeven. Tijdens de ontwikkeling van het project hebben een aantal wijzigingen plaatsgevonden, waaronder het schaalniveau, programmering en betrekken van andere organisaties. Het belangrijkste verschil ten opzichte van het eerste projectvoorstel is de persoonlijke, laagdrempelige en menselijke maat van aanpak. De senior is uitgangspunt en niet het aanbod aan vrijwilligerswerk. 6


|


a. Definitie van de doelgroep Voor het project Zilveren Kracht Arnhem is gekozen voor de leeftijdsgroep van 60 tot 63 jarigen. Onderzoek wijst uit dat mensen die tijdens hun betaald werk periode beginnen met vrijwilligerswerk, dit ook na hun pensionering blijven doen. Slechts een op de vijf personen die naast betaald werk geen vrijwilligerswerk verricht, pakt dit na zijn/haar pensionering op. Met 60jarigen starten is derhalve een vorm van preventie. o Deze leeftijdsgroep heroriënteert zich op het leven. De kinderen zijn het huis uit en de pensioenleeftijd komt in zicht. Men begint zich te oriënteren op de nieuwe derde levensfase met in de toekomst meer vrije tijd. o Ze staan nog midden in de samenleving: werken, wonen, recreëren, spelen en rusten. Vergeleken met voorgaande generaties hebben zij een gezondere levensverwachting en een gunstigere inkomensontwikkeling waardoor zij een relatief lang sociaal leven kunnen hebben; o Het merendeel is nog werkzaam (het percentage 60-jarigen dat werkt, neemt de laatste jaren sterk toe) of wil nog (eventueel parttime) deelnemen aan het arbeidsproces. De diversiteit onder de doelgroep ouderen is groot. Niet alleen zijn de huidige generaties in te delen naar verschillende generaties met verschillende relatiepatronen (vooroorlogse, stille en protestgeneratie), ook zijn er binnen de generaties duidelijke verschillen te herkennen met betrekking tot levensstijl en waardeoriëntaties. Dat betekent dat bij het stimuleren van maatschappelijke inzet, (aanspreken en verleiden) rekening gehouden moet worden met deze verschillen. In vergelijking met eerdere generaties zijn de babyboomers op zoek naar afwisseling, uitdaging en ontplooiingskansen. Ze willen zinvol en uitdagend werk doen, ze zijn mondig en assertief, willen inbreng hebben in het resultaat en eigen baas zijn. b. Benaderingswijze van de doelgroep Een deel van de senioren oriënteert zich op het doen van vrijwilligerswerk na hun werkzame leven. Een groot deel niet. Een algemene vacature voor het doen van vrijwilligerswerk bereikt hen veelal niet. Zij willen persoonlijk benaderd en gevraagd worden op basis van de deskundigheid en capaciteiten die zij hebben. De doelgroep is benaderd door een persoonlijke schriftelijke uitnodiging. De logo Zilveren Kracht is gebruikt op de persoonlijke uitnodiging en de website. Een persbericht in de huis-aanhuis krant en Gelderlander is geplaatst en een website zilveren kracht Arnhem is gelanceerd. Op deze website konden de genodigden zich inschrijven voor de bijeenkomst en de gewenste workshop kenbaar maken. Een succes factor is manieren om mensen mondeling te enthousiasmeren en ervoor te zorgen dat het gonst in Arnhem door het gebruik van ambassadeurs, sleutelpersonen, activiteitenleiders, ouderenadviseurs, etc. c. Programma De doelgroep 60 tot 63 jaar is globaal te onderscheiden in twee groepen met onderscheidende behoeften en vragen: 1. ouderen die tegen hun pensioen aan zitten staan open voor ideeën over het invullen van hun toekomstige vrije tijd. (high potentials) 2. Ouderen die al gepensioneerd zijn en niet weten hoe ze hun tijd moeten invullen. Zij kunnen moeilijk de eerste stap maken richting vrijwilligerswerk. Uitgangspunt van het programma is dat deze aantrekkelijk is voor zowel vrouwen, mannen en senioren van allochtone afkomst. De bijeenkomst is.. - feestelijk, interactief, dynamisch en verfrissend, zowel wat aanpak en presentatie als uitvoering betreft; - het element van feestje moet aan de orde komen, inclusief een taartje en een feestelijk toespraak;


|


7

-

de 60-jarigen kunnen zich ter plekke aanmelden; er lopen professionals en sleutelfiguren (ouderen, zelforganisaties) rond waarmee de 60-jarigen van gedachten kunnen wisselen en die hen uitdagen mee te gaan doen.

De deelnemers konden op een contactkaartje aangeven of ze behoefte hadden aan meer informatie over een bepaald onderwerp. Dit werkte goed! Binnen een maand is teruggebeld. Het programma speelt in op de vier motivatietypen van senioren voor het doen van vrijwillige inzet. De typologie is gebaseerd op twee dimensies:zelfgericht versus omgevingsgericht zijn en 3 behoudend versus vernieuwend zijn . De zelfzorgers zijn gericht op het behoud van eigen welzijn en vitaliteit (lichamelijke en geestelijke gezondheid, zelfredzaamheid en sociale contacten). De zelfontplooiers zijn sterk gericht op persoonlijke ontwikkeling, horizonverbreding, nieuwe kennis en vaardigheden opdoen via kunst, cultuur, reizen, lezen, studeren en discussiëren. De hulpverleners worden vooral gedreven door het willen helpen van andere mensen die problemen hebben, die arm of minderbedeeld zijn, de taal niet spreken of wonen in een buurt met veel problemen en eenzaam zijn. Zij zijn vaak gericht op het behoud van zelfredzaamheid van anderen en leefbaarheid van de buurten. De ondernemers willen sociaalmaatschappelijk ondernemen, werken aan maatschappelijke veranderingen en verbeteringen. Zij laten hun eigen geluid horen in het maatschappelijk debat en invloed uitoefenen in de politieke arena. De vier motivatietypen zijn vrijwel gelijk verdeeld. Achter deze vier typen motivaties schuilen sterk verschillende waarden, persoonlijke behoeften en patronen van zingeving. Mensen met verschillende motieven vinden verschillende taken en randvoorwaarden belangrijk bij het doen van vrijwilligerswerk. d. Keuze van schaalgrootte Gedurende het project is besloten om alle senioren van 60 tot 63 jaar wonend in de gemeente Arnhem te benaderen en uit te nodigen. Er is uitgebreid gediscussieerd dat deze schaalgrootte haalbaar en persoonlijk zou zijn. Het alternatief, een getrapte uitrol te beginnen in één wijk, tussentijds evalueren, bijstellen en vervolgens in een volgende wijk het programma uit te rollen is uiteindelijk verworpen. e. Wel of niet samen met organisaties In het oorspronkelijk plan waren organisaties en instellingen die vrijwilligerswerk aanbieden en/of veel contacten hebben met senioren nadrukkelijk in het project betrokken. De aanpak bestaat uit deze optie uit drie bijeenkomsten: 1. dag van het ploegen en bemesten (draagvlak creëren bij organisaties en instellingen) ste 2. dag van de groei en bloei (1 wijk ontmoetingsdag met een overzicht van alle uitdagingen die er in de stad zijn.) 3. periode van groei: een inwerkprogramma voor de senioren die zich hebben aangemeld. Doel is kennismaken met elkaar, met elkaars kennis en vaardigheden, met de projectleider(s), met de problematiek van de wijk of stad en introduceren van nieuwe vaardigheden en kennis. Gedacht wordt aan drie tot vier dagdelen. Het eerste deel van de bijeenkomst is voor alle deelnemers, daarna gaat men in kleinere groepen uiteen (tussen de 12 en 15 personen). de 4. dag van de oogst (2 wijk ontmoetingsdag) Tijdens de dag van het ‘ploegen en bemesten’ worden de kansen in de wijk, waaronder bestaande buurtinitiatieven, op te lossen knelpunten, bestaande vrijwilligerswerk en organisaties, in beeld gebracht samen met gemeente ambtenaren en maatschappelijke organisaties (wijkmanagers, woningcorporaties, vrijwilligerscentrale, wijkraden/-platform, stichting welzijn, buurtcoördinatoren e.d.). Hun betrokkenheid en hen mede verantwoordelijk maken van het verloop van het project kwam voort uit de vooronderstelling dat zij een belangrijk succesfactor kunnen zijn voor draagvlak van het project binnen de wijk.

3

8

K. Penninx, Zin in meedoen, 2010, Movisie [Klik hier en typ titel doc]

|


Voor deze aanpak is niet gekozen vanwege de schaalgrootte, de stad Arnhem, de relatief grote investering vooraf in het verkrijgen van draagvlak bij instellingen en organisaties voor het project en het risico dat het project aanbodgericht zou worden.

DEEL 2 Successen en adviezen Er zit veel potentie in deze doelgroep voor het doen van maatschappelijke inzet. Zilveren kracht is de kans om die te gebruiken en in te zetten. 1. •

•

•

•

• • • • • • •

2.

Wat het project succesvol maakt… Naamgeving Zilveren kracht is een duidelijk succesfactor: impact van deze naam en naamsbekendheid is veel groter dan verwacht. De organisatie appelleert aan de eigen kracht van mensen en niet die van de instellingen. De uitnodiging komt van een ‘externe’ organisatie om imago problemen te voorkomen. De uitstraling van de uitnodiging is sterk en neutraal en niet beladen. Dat maakt de naam van het project ideaal: Zilveren Kracht. Website Zilveren Kracht met daarop de doelstelling van het project, programma van de bijeenkomst, mogelijkheid tot aanmelding, contactpersoon, aansprekende foto’s, artikelen en goede voorbeelden. Voorbereiding en uitvoering van het project is gedelegeerd aan de medewerkers van de twee organisaties. Vervolg bijeenkomsten Zilveren Kracht en website worden samen met senioren voorbereid en uitgevoerd. Energie is gestoken in senioren en niet (eerst) in het verkrijgen van draagvlak bij andere beroepsorganisaties en/of belangenorganisaties van senioren. Mensen bevestigen eigen ideeën door onderling gesprek en geven elkaar ook tips en suggesties.. Daardoor is het onderling contact en ontmoeting een geslaagd resultaat. De opzet van de Zilveren Kracht is een goede manier om eigentijdse senioren te bereiken. Onderdelen van de doelstelling: begeleiden, bemiddelen en ondersteunen is niet wat deze doelgroep wil (betutteling). Zij willen informatie en vervolgens zelf actie ondernemen. De mogelijkheid voor bemiddelen moet wel blijven. Meer informatie geven over vrijwilligerswerk: organisatie, vacatures vrijwilligerswerk, contactpersonen. Inspirerende foto presentatie met toelichting door vrijwilliger. Peers enthousiasmeren peers.

Methodische adviezen en aanbeveling

Projectontwikkeling • Directie stelt duidelijke kaders, budget en opdracht vooraf aan medewerkers. Hebben medewerkers volledige vrijheid met/of zonder duidelijke beperkingen/grenzen? Onduidelijkheid schept verwarring en is frustrerend voor medewerkers. • Één persoon is van begin tot eind bij het project betrokken. Dit kan zijn een directielid of medewerkster betrokken bij de voorbereiding. • Wanneer je een dergelijk project met meerdere organisaties uitvoert dan is het belangrijk om van te voren af te spreken wie de eindverantwoordelijkheid heeft en wie de coördinatie/projectleiding op zich neemt. • Niet alleen website opzetten maar ook het actueel houden van de website (wie en wat) opnemen in de begroting.


|


9

Onder de nieuwe en verfrissende label Zilveren Kracht bereik je een andere groep dan via de reguliere instellingen SWO en/of steunpunt vrijwilligerswerk. Belangrijk om de label Zilveren Kracht neer te zetten.. Projectvoorbereiding • Vaststelling van de doelgroep senioren: wie wil je bereiken? Jonge actieve senioren, kwetsbare en eenzame senioren, huurders en eigenaar-bewoners, hoog- en laag opgeleid, etc. Is je programma daarom afgestemd? De doelgroep ‘high potentials’ kan je alleen bereiken door een aantrekkelijke inspirerende locatie en programma. • Welke partijen en/of sleutelpersonen heb je nodig om senioren enthousiast te maken om deel te nemen aan de bijeenkomst en om zich maatschappelijk in te zetten? (wijkplatform, wijkmanager, seniorenraad, woningcorporatie, etc). Vermijd discussies over oud zeer richting de gemeente. Een wijkplatform kan vernieuwende projecten maken of breken. • Het managen van verwachtingen. Het moet voor de deelnemers duidelijk zijn wat zij kunnen verwachten. Is er wel of geen aanbod op betaald werk? Is er wel of geen informatie over het verkrijgen van betaald werk en inzicht in consequenties voor pensioenopbouw, uitkering, etc. • Augustus is een goede periode voor de Zilveren Kracht bijeenkomst (na de zomervakantie voelen mensen zich fris om zich ergens nieuw voor in te zetten en te beginnen) Project uitvoering • Een persoonlijke welkomst en ontvangst is positief en wordt gewaardeerd. • Wijze van aanmelding: op de website duidelijke instructies opnemen over ‘capsize’ , dat aanmelding definitief is als persoon een bevestiging via de mail heeft ontvangen, en dat een compagnon zich apart moet aanmelden. • Groepsgrootte: het totaal aantal van 50 deelnemers verspreid over vier workshops is ideaal en overzichtelijk. • Direct mailing en persoonlijke brief evenals een herinneringsmail een week voor de bijeenkomst werkt goed voor de werving van senioren • De aanpak c.q. boodschap spreekt m.n. mannen aan : ‘laat je informeren, zelf ontdekken en maak vervolgens je eigen keus’ • Foto presentatie moet niet te lang zijn en moet de breedte van het vrijwilligerswerk laten zien. Gebruik van kleurkaartjes is leuk als opwarmer. Meerwaarde was het interview met de vrijwilliger. Hier meer tijd voor verdieping nemen. Presentatie verkorten en meer ruimte voor interactieve vragen en antwoorden tussen zaal en ervaringsdeskundigen. • Idee is om de presentatie tijdens de koffie door te laten draaien met informatiemap over de organisatie, vacatures, soorten vrijwilligerswerk wat men daar kan doen en contactgegevens. • Pauze: is goed gebruikt. Veel informele gesprekken met elkaar. • Workshops: de thema’s waren op zich goed. Er was veel overlap tussen de workshops wijk en stad. Deze kunnen worden samengevoegd. • Deelnemers zelf hun workshops laten kiezen. Dat geldt zeker voor workshop ‘eigen initiatief’. Door mensen vooraf over deze workshop te informeren en te kiezen kunnen zij dit ook zelf voorbereiden en met een eigen idee komen. • Mensen ook andere thema’s voorleggen die zij kunnen kiezen. Dit vraagt om een goede voorbereiding door de organisatie. • De interactie met elkaar in de workshops is goed bevallen. Hier meer tijd voor nemen. • Nieuw workshop: Meer aandacht voor leren benoemen en gebruiken van eigen competenties en inzetten van eigen kracht en ervaring. • Is een plenaire afronding of borrel na afloop noodzakelijk? Hier is geen gebruik van gemaakt. De plenaire afronding is komen te vervallen.

Project evaluatie Extra vraag opnemen op evaluatiekaart over verwachting. Bijv. Met welke verwachting bent u gekomen naar de bijeenkomst? Heeft u gekregen wat u zocht? 10


|


Sleutelkoorden als gadget is goed te gebruiken als naamkaartje, workshopkeuze en een persoonlijk boodschap (bijv. waar zijn ze vrijwilliger, belangrijkste motivatie voor maatschappelijk inzet). Dit brengt mensen in gesprek met elkaar. Foto’s en verslag van de middag snel op de website plaatsen. Waaronder meest gestelde vragen, contactgegevens van gepresenteerd vrijwilligerswerk, uitkomsten workshops.


|


11

DEEL 3 Draaiboek Zilveren Kracht Arnhem

Uitnodiging De uitnodiging is gemaakt op persoonlijke titel, zie bijlage 1. Deze wordt door de Gemeente Arnhem, via Anke Lunenberg, toegestuurd aan de 60-63 jarigen 3 weken voor de geplande bijeenkomst. Er is gebruik gemaakt van het eigen logo van Zilveren Kracht Arnhem. Mensen kunnen zich tot een week voor de bijeenkomst aanmelden via de website of telefonisch. De eerste uitnodiging is in augustus 2010 verstuurd, een goed moment zo blijkt uit de respons. Er zijn bijna 5000 brieven verstuurd aan de doelgroep en daarop hebben 240 mensen zich aangemeld. Dat is een respons zijn van bijna 5%. Website Het aanmelden van de deelnemers loopt via de website www.Zilverenkrachtarnhem.nl. Deze website is gemaakt door Victor Oomens van Oomens-ict (www.oomens-ict.nl) en de inhoud wordt verzorgt door Mariëlle Hoogeboom van SWOA. De website moet voordat de uitnodigingen worden verstuurd klaar zijn en getest. De aanmeldingspagina moet zodanig zijn opgezet op de website dat mensen kunnen kiezen op welke dag ze willen komen en welke workshops ze willen volgen. De website heeft ook een mogelijkheid om informatie te vragen, via het contactformulier. Deze vragen komen nu in de mail bij Karin Hammink van SWOA. Aanmelden De aanmeldingen van de website kunnen worden gelinkt aan iedere willekeurige mailbox. In 2010 zijn de aanmeldingen afgehandeld door het secretariaat van SWOA, Margot Jongerius. Naast het aanmelden via de website is er een mogelijkheid om dit telefonisch te doen. Het aanmelden via email is af te raden omdat dat heeft geleid tot heel veel onduidelijke aanmeldingen en onnodig emailverkeer tussen het secretariaat en de aanmelder. Wanneer er meer dan 50 aanmeldingen binnen komen krijgen de mensen een bericht dat de bijeenkomst vol zit, en dat bij voldoende belangstelling er nog een volgende bijeenkomst zal worden georganiseerd. Hiertoe worden de emailadressen van de aanmelders geregistreerd en gebruikt voor de uitnodiging voor een vervolg bijeenkomst. Na sluiting van de aanmeldingstermijn, een week voor de bijeenkomst, wordt de indeling van de workshops gemaakt en worden hiervan de deelnemerskaarten (zie bijlage 2) geprint. Deelnemers krijgen een herinneringsmail of brief een week voor de bijeenkomst. Locatie faciliteit en zaalopstelling De conferentie heeft in 2010 plaatsgevonden in het gebouw van Volkshuisvesting in Arnhem aan de Kadestraat 1. Voor een groep van 50 bezoekers en 4 parallelle workshops is dit een goede locatie. Als zalen gebruik je dan de grote zaal, de kantine en de 2 vergaderkamers op de e e 1 en 2 verdieping. Contactpersoon bij Volkshuisvesting is Elly Saris of Evelien van Keeken. Zaalsetting grote zaal: De stoelen worden opgesteld in een halve carré, zodat er vanuit alle stoelen zicht is op het presentatiedeel en er in het midden een looppad vrij blijft. Voor de gespreksleider is een draadloze handmicrofoon nodig. (te huur bij www.broadwoodmusic.nl) Ten behoeve van de presentatie is beamer, laptop en scherm aanwezig. Personele bezetting Naast de workshopleiders en de dagvoorzitter zijn er minimaal 4 personen nodig om de zaal in te richten, de ruimtes voor de workshops in te richten, de PowerPoint fotopresentatie te testen,

12


|


en de koffie klaar te zetten. De ervaring is dat dit met 4 personen minimaal 2 uur in beslag neemt. Naast de voorbereidingen is het bij de inloop handig dat er minimaal 5 personen zijn die de mensen ontvangen, bij de kapstok helpen, koffie aanbieden en de sleutelkoorden (zie hieronder) uitgeven. Daarnaast moet er iemand zijn die de sprekers ontvangt en ze de zalen wijst. In de pauze is er gelegenheid voor koffie met iets lekkers en er is gelegenheid om ervaringen met elkaar uit te wisselen. Er zijn dan weer 5 personen nodig die vragen beantwoorden en koffie aanvullen. Daarnaast zijn er mensen die al weg gaan. Het is goed die nog te vragen wat de reden voor hun vertrek is. Zijn zij tevreden over het aangeboden programma? Catering Bij binnenkomst en in de pauze wordt koffie en thee en water aangeboden. Daarnaast wordt er in de pauze een taartje of andere feestelijke traktatie uitgedeeld. Dat maakt dat de middag “iets bijzonders” wordt. Tijden De conferentie start om 13.00 uur en duurt tot 16.00 uur. De ervaring is dat dit goede tijden zijn voor zowel de organisatie, de locatie als de bezoekers. Sleutelkoorden Bij binnenkomst krijgen mensen een kaartje met hun naam en daarop de indeling voor de workshops zoals ze die hebben aangegeven bij de aanmelding. Op de achterkant van dat kaartje staan de evaluatievragen. Het kaartje is bevestigd aan een keycord met het Zilveren Kracht Arnhem logo dat mensen mogen houden. Start, fotopresentatie met ervaringsdeskundigen Er is gekozen voor een plenaire aftrap met daarin kort de aanleiding en inhoud van Zilveren Kracht Arnhem met daarop aansluitend een foto presentatie waarin verschillende portretten te zien zijn van actieve Arnhemmers die betaald of onbetaald werk doen. Gesprekleiders waren in 2010 Marian Geling (Spectrum) , Mariëtte Klein Kranenberg (Spectrum) en Frans van Daal (vedecom.com). Zorg voor een actuele foto serie die niet meer dan 10 foto’s bevat anders wordt het te langdradig. De fotopresentatie wordt gemaakt in PowerPoint zodat het kan worden gepresenteerd. In 2010 is de fotoserie gemaakt door Ganesh Wagemans ([email protected] of 0643086008). Van 2 foto’s (een doorwerker en een vrijwilliger) is de persoon op de foto ook live aanwezig in de zaal: de zo genaamde ervaringsdeskundigen. De gespreksleider houdt een kort interview met deze persoon als zijn/haar foto aan de beurt is en haalt zo de drijfveren van de persoon voor het voetlicht. In 2010 waren Ad van Haren (Doorwerker) en Jan Hettinga (vrijwilliger De Helling) de gasten die geïnterviewd werden. De workshops: Er worden 4 workshops aangeboden met deze omschrijvingen: 1. Vrijwilligerswerk in wijk of stad Wilt u vrijwilligerswerk doen bij u in de buurt of voor de stad? Wilt u met mensen werken of liever in de natuur? In deze workshop gaan we wat dieper in op de vele mogelijkheden van vrijwilligerswerk. Deze workshop is verzorgt door de VIA. ( Zie ook bijlage 3)


|


13

2. Betaald werken na uw pensioen In deze workshop kunt u met de workshopleider in gesprek gaan over wat wel en niet kan op het gebied van betaald werken na uw pensioen. U krijgt informatie over fiscale consequenties en er worden sollicitatietips uitgereikt. Er is gelegenheid voor het uitwisselen van kennis en ervaringen. Er is helaas geen vacaturebank beschikbaar. Deze workshop is geregeld door de Doorwerkgever. Contactpersoon Annelous Vrancken. 3. Wat zijn mijn kwaliteiten In deze workshop onderzoekt u eerst wat uw kwaliteiten zijn. Vervolgens kijken we op welke manier u uw kwaliteiten kunt en wilt inzetten. (Zie bijlage 4) Deze workshop is verzorgd door de VIA. 4. Eigen initiatief Hebt u een plan dat u graag met behulp van vrijwilligers wilt uitvoeren? In deze workshop krijgt u handvatten hoe te komen van een idee tot een uitvoerbaar plan. (Zie bijlage 5) Deze workshop is verzorgd door Marian Gehling. De workshopleiders hebben ieder hun eigen programma opgesteld en die programma’s zijn bijgevoegd in de bijlagen. Vooraf kan iedere workshopleider aangeven wat hij/zij nodig heeft aan materialen en wordt de opzet besproken. Aandachtspunt is dat de workshopleiders aan het einde het inleveren van de evaluatiekaartjes nog eens moeten memoreren. Programma 3. Inloop 12.30 – 13.00 uur 4. Plenaire aftrap 13.00 – 13.30 uur 5. Workshop ronde 1: 13.30 – 14.30 uur 6. Pauze 14.30 – 15.00 uur 7. Workshop ronde 2: 15.00 – 16.00 uur

Afsluiting Er is geen afsluiting nodig. Wel is nodig dat de mensen de antwoordkaart inleveren en dat moeten de workshopleiders en de dagvoorzitter goed onder de aandacht brengen. De deelnemers kunnen tegen inlevering van de ingevulde kaart een sleutelkoord van Zilveren kracht Arnhem mee naar huis nemen. Deze ingevulde antwoordkaarten worden verwerkt in een overzicht en gedeeld in de projectgroep. Zij kunnen inzicht geven in de ervaringen van de deelnemers en eventueel dienen om aanpassingen te doen in het programma. Daar waar de deelnemers hebben ingevuld nog graag vervolgcontact te willen wordt dit binnen een maand gerealiseerd door de projectpartners. In 2010 heeft de Doorwerkgever de vragen over betaald werk afgehandeld en de VIA de vragen over vrijwilligerswerk.

14


|


Bijlage 1: Uitnodiging Zilveren Kracht Arnhem


|


15

Bijlage 2: deelnemerskaarten voor- en achterkant ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Naam:

U bent ingedeeld in: Workshop Ronde 1

Workshop Ronde 2

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hoe hebt u de informatiemiddag ervaren? Heeft de informatie middag aan uw verwachtingen voldaan? Waarom wel / niet? Wat vond u het leukste onderdeel? Hebt u een tip voor verbetering? Ik zou graag meer informatie willen over: vrijwilligerswerk / betaald werk / ontwikkelen eigen idee (streep door wat niet van toepassing is) Naam: Tel:

16

E-mail:


|


Bijlage 3: Uitgangspunten gebruikt bij workshop Vrijwilligerswerk in wijk of stad MOTIEVEN OM VRIJWILLIGERSWERK TE DOEN

Figure 17: Volunteer Functions Inventory • Values: individuals have internalised certain values, wish to actualise them and take pleasure in acting in such a way, for instance through volunteering, to realise these values. • Enhancement: volunteering offers learning experiences about different people, places, skills, or oneself • Social: volunteering answers the need to fit in and get along with members of groups important to us, to win the social approval or meet the expectations of people important to us. • Career: obtaining career-related benefits such as work skills, business contacts, exploration of different career options, improving job prospects • Protective: enabling people to deal with inner conflicts, feelings of incompetence, uncertainties about identity and emotional needs • Understanding: volunteering offers opportunities for personal growth, egoenhancement, self-assurance, the exploration of one’s own strength

Als je vrijwilligerswerk doet, ontvang je geen materiële beloning. Om gemotiveerd te blijven en met een tevreden gevoel thuis te komen, moet vrijwilligerswerk je wel iets opleveren, bij voorkeur een positieve ervaring. Stel vooraf vast wat voor soort ervaring je in het vrijwilligerswerk op wilt doen en zoek opties die daar bij passen •

Iets doen met je idealen, politieke overtuiging, levensbeschouwing, tegen maatschappelijk onrecht

•

Je horizon verruimen: kennismaken met andere mensen, andere vaardigheden, andere plekken, onvermoede talenten bij jezelf aanboren

•

Een maatschappelijk rol spelen, iets betekenen voor anderen, sociale contacten opdoen, je sociale netwerk versterken

•

Een ‘tweede’ carriére starten: je professionele talenten en levenservaring maatschappelijk nuttig maken

•

Zelfbescherming: beter om leren gaan met persoonlijke onzekerheden, onvolkomenheden, emotionele behoeften

•

Persoonlijke groei, zelfvertrouwen, ontdekken van je persoonlijke kracht


|


17

Bijlage 4: Wat zijn mijn kwaliteiten Zilveren Kracht Workshop ‘Mijn kwaliteiten’ 26 november 2010 Doel: Inzicht krijgen in de manier waarop je je kwaliteiten kunt en wilt inzetten. Hoe ga je om met het verschil tussen je eigen opvattingen over je vrijwillige inzet en de opvattingen van de coördinator vrijwilligerswerk/beroepskracht. Wat betekent e.e.a. voor de keuzes die je maakt? Opzet:

1. Welkom, voorstellen onszelf, rondje kennismaking: Naam Huidige situatie: nog in arbeidsproces, zonder baan, pensioen Verwachting van workshop

2. Welke kwaliteiten vind u dat u heeft; schrijf er een aantal op (eventueel met behulp van kwaliteitskaartjes), - Vul vervolgens in welke kwalitieiten u op dit moment inzet in betaald of onbetaald werk. - Welke kwaliteiten wilt u in vrijwiligerswerk inzetten of zet u reeds vrijwillig in? - Wat valt op, zijn er verschillen?

3. Gesprek over het inzetten van je kwaliteiten beroepsmatig of als vrijwilliger. - Waar kun je tegen aan lopen? - Hoe ga je om met een afgebakende taakomschrijving? - Rol vrijwilliger vs. rol beroepskracht - Waar haal je je plezier uit? - Wat frustreert? Hoe ga je daar mee om? - Welke consequenties heeft dit voor je keuze voor de setting waarin je vrijwilligerswerk doet?

18


|


Bijlage 5: Methodiek workshop Eigen initiatief Achtergrond Sommige mensen lopen al langer rond met een idee dat ze zelf zouden willen realiseren. Soms komt dat idee voort uit het feit dat ze vinden dat iets beter zou kunnen (Marokkaanse vaders die activiteiten voor hun kinderen organiseren in het buurthuis), soms uit de wens kennis of ervaring maatschappelijk in te zetten (workshops kunstgeschiedenis aanbieden aan ouderen), soms omdat ze iets voor anderen willen doen (brillen inzamelen voor kinderen in Senegal) of omdat men niet direct aansluiting ziet bij bestaande vrijwillige inzet mogelijkheden. Sommige mensen vinden het prettig om zelf het voortouw te nemen om iets voor elkaar te krijgen. Voor deze mensen is er de workshop “eigen initiatief”. Doel De deelnemers krijgen helder wat ze zelf zou willen en welke eerste stappen ze kunnen zetten om dat voor elkaar te krijgen. Duur Minimaal 1 uur, maximaal 1,5 uur Aantal deelnemers Minimaal 4 en maximaal 12 personen Benodigdheden Gekleurde stiften (voor elke deelnemer een andere kleur) Per persoon een papier met daarop naam (rechterbovenhoek) en twee vragen te weten: - Wat zou u willen doen? Met welk idee zou u aan de slag willen - Waar bent u goed in, wat vindt u leuk? zorg voor voldoende tussenruimte (5 cm) tussen de twee vragen. Verloop van de bijeenkomst Voorstelronde. Elke deelnemer vertelt naam, leeftijd en twee zinnen over zichzelf. Let op dat mensen zich houden aan de twee zinnen en niet te veel uitweiden. Vergeet niet jezelf voor te stellen. Schrijf voor jezelf alle namen op een papier, zodat je mensen persoonlijk kunt aanspreken. Korte inleiding over de inhoud van de workshop, hierbij kan verwezen worden naar hetgeen onder doel (zie hierboven) is beschreven. Dan gaat de groep aan de slag. - de lege vellen en stiften uitdelen en mensen vragen deze in te vullen, ieder voor zich (beide vragen en de naam) - Vervolgens het papier doorgeven aan de buurman/buurvrouw. Deze leest wat er op het papier staat en schrijft er tips en suggesties bij die hem spontaan te binnen schieten. Alle antwoorden zijn goed. Bijvoorbeeld: tips en suggesties ten aanzien van het idee zelf, welke mensen er bij gevraagd kunnen worden, welke organisaties erbij gevraagd kunnen worden, waar kan financiering gevonden worden, zijn er andere middelen nodig, zijn er vergelijkbare andere initiatieven. - Het papier wordt minimaal drie keer doorgeschoven en elke keer worden er nieuwe tips en suggesties bij geschreven. - Het doorschuiven stopt en iedereen leest voor welke ideeën er op het papier staat dat men dan voor zich heeft liggen. - De groep kiest democratisch welke twee of drie ideeën men plenair zou willen bespreken. - Tijdens de plenaire bespreking worden vooral suggesties uitgewisseld die er toe bijdragen om het neergelegde idee gerealiseerd te krijgen. Zorg dat het concreet wordt blijft (bij wie moet je zijn, waar kun je informatie vinden e.d.) - Vervolgens krijgt iedereen zijn eigen papier terug en kan lezen wat de anderen aan tips en suggesties hebben. Door het gebruik van verschillende kleuren stiften is duidelijk wie wat geschreven heeft, vergroot het onderling contact en uitwisseling. - Elke deelnemer krijgt de gelegenheid om kort nog even vragen over zijn papier te stellen aan de anderen. Alleen vragen ter verduidelijking daar de tijd bijna voorbij is.


|


19

-

-

De bijeenkomst wordt afgesloten door aan alle deelnemers te vagen antwoord te geven op de volgende vraag: Mijn eerste stap is…………. Dit antwoord schrijft men onder op zijn/haar eigen papier. Alle aanwezigen lezen het door hen gegeven antwoord op. De gespreksleider vraagt de deelnemers wat ze van de bijeenkomst vonden, raadt aan om het papier over een paar weken nog eens op te pakken, bedankt iedereen en sluit af.

Belangrijk: zorg dat deelnemers van elkaar kunnen leren, dat er ruimte is voor ervaringen uitwisselen. Vermijd de beruchte zin, “ja maar…… “ Gebruik dit niet alleen zelf niet, maar ook de deelnemers niet en vooral degene van wie het idee besproken wordt mag het niet gebruiken. Want dat werkt vaak erg belemmerend.

20


|


Zilveren kracht Arnhem. Beschrijving van de methodiek de gemeente Arnhem verzilvert de kennis en ervaringen van haar 60 jarigen

Recommend Documents