Kerkperspectief Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente Arnhem

29e jaargang nr. 9

zomernummer

zaterdag 5 juli 2014

Kerkperspectief Verschijnt 16x per jaar

Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente Arnhem

Pierre Eijgenraam 25 jaar predikant

Echt waar? In een droom liep ik een winkel binnen. Achter de toonbank stond een engel.

Ik vroeg: wat verkoopt u hier? Alles wat je maar wilt, zei de engel.

O, zei ik, echt waar? Ik wil dan graag vrede op aarde, ophef�ing van onderdrukking, geen honger meer, een huis voor alle vluchtelingen..... Wacht even, zei de engel, je begreep me verkeerd. We verkopen hier geen vruchten, enkel zaden...

1

Colofon Kerkperspectief

Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente Arnhem verschijnt 16x per jaar

Kopijdatum: maandag 4 augustus - 18.00 uur. Kopij voor Kerkperspectief nr. 10 (van 16 augustus t/m 6 september 2014) bij voorkeur mailen naar: [email protected]

Wijknieuws

Aanleveren via de wijkredacties. De namen en adressen staan vermeld in de koppen bij de wijkberichten.

Redactie

Menno Leistra (tel. 0575-845930), Rita Hop, Theo van Loenen, Henny Kalisvaart (eindredactie/lay-out).

Abonnementen

W.A. van Woerkens, telefoon: 026–3811103 e-mail: [email protected] Kosten: Jaarabonnement: € 21,50 Digitaal abonnement: € 11,50 ING rekening: NL72INGB0002571164

Van de redactie Voor u ligt het zomernummer van Kerkperspectief. Hierin leest u het nieuws van de komende zes weken! In de wijken zal het minder druk zijn, maar er blijft nog genoeg over om te lezen Hier en daar zijn er al vooruitblikken op het nieuwe seizoen, o.a. in het artikel van ds. Klaas Touwen over ‘Theater in de kerk’. Het zal u inmiddels niet ontgaan zijn dat de pastor van de wijk Salvatorkerk, Pierre Eijgenraam, in juni al 25 jaar in het ambt staat. Hij is begonnen in Drenthe en sinds 1993 in ArnhemNoord gekomen. De laatste 7 jaar ligt zijn werkterrein in Arnhem-Zuid. Op pagina 9 vindt u een interview met de jubilaris. We wensen hem nog heel veel goede jaren toe in onze stad. De spreuk die hij tijdens de jubileumdienst ontving, en die hij kan toevoegen aan de talrijke spreuken in zijn huis, luidt: ‘Gedenk den weg in welken de Heere u deze 25 jaar geleid heeft’. Het zomernummer van 2013 stond bol van gedichten en foto’s van organisten. Voor dit nummer wilden we de diverse collectezakjes maar eens in het zonnetje zetten. Nou, dat viel tegen; hierover zijn kennelijk geen gedichtjes gemaakt. Gelukkig wist Jan van de Lagemaat nog enige anekdotes op te diepen, vergezeld van mooie foto’s van collectezakken overal uit het land. We wensen iedereen een mooie vakantietijd toe. In het woordenboek wordt vakantie aangeduid als: het opschorten van werkzaamheden. Dat alleen al geeft een gevoel van vakantie. Even geen verplichtingen, geen werk, geen vergaderingen. Sommigen besteden een week van hun vakantie aan het doen van vrijwilligerswerk, o.a. bij mensen die een week mogen verblijven in een van de huizen van hetvakantiebureau.nl. Hulde!

Adverteren in Kerkperspectief

Het volgende nummer van Kerkperspectief verschijnt op 16 augustus en daarna weer iedere drie weken. Tot die tijd: een goede zomer gewenst!

Website: www.kerkperspectief.nl Drukwerk: Digidruk Vandenhul BV

Hartelijke groeten, ook namens Menno Leistra, Theo van Loenen en Rita Hop, Henny Kalisvaart.

Info: W.A. van Woerkens, telefoon: 026-3811103, e-mail: [email protected]

Kerkelijk Bureau PGA Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem telefoon: 026-4420987 e-mail: [email protected] Geopend: elke werkdag 9.00 - 12.30 uur

Bankrekeningen PGA

voor vrijwillige bijdragen: NL96FVLB0635817187 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem. voor overige: NL63FVLB0699642132 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem.

Diaconaal bureau

Diaconaal consulenten/secretaris: Margriet Kok, Nancy Spiele en Alie Teunissen Zijpendaalseweg 57, 6814 CD Arnhem telefoon: 026-3512201 e-mail: [email protected] website: www.diaconiearnhem.nl

Bankrekeningen diaconie

voor vrijwillige bijdrage: NL78FVLB0225387522 t.n.v. College van Diakenen Arnhem o.v.v. vrijwillige bijdrage 2013. Voor overige giften: NL33FVLB0635800667 t.n.v. College van Diakenen Arnhem. 2

Data Kerkperspectief 2014 - 2015 Nr 10 11 12 13 14 15 16 1 2 3 4 5 6 7 8

Kopijdatum 4 augustus 2014 25 augustus 2014 15 september 2014 6 oktober 2014 27 oktober 2014 17 november 2014 8 december 2014

Verschijningsdatum 16 augustus 2014 6 september 2014 start 27 september 2014 18 oktober 2014 8 november 2014 29 november 2014 Advent 20 december 2014 Kerst

12 januari 2015 2 februari 2015 23 februari 2015 16 maart 2015 7 april 2015 ! 27 april 2015 18 mei 2015 8 juni 2015

24 januari 2015 14 februari 2015 7 maart 2015 28 maart 2015 Pasen 18 april 2015 9 mei 2015 30 mei 2015 He Pi 20 juni 2015

Voor het voetlicht Theater! Hun dominee neemt half juli afscheid. Dus wees de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt acht preeklezers aan – allemaal mannen! – om zich op de vakante tijd voor te bereiden op dat preeklezen, zowel in de ochtend- als in de middagdienst. Voor de catechismuspreken is inmiddels al een boek aangeschaft: WeerWoord. Preken over de Heidelbergse Catechismus (Barneveld, 2010) van de eveneens vrijgemaakte professor Kees de Ruijter. Of ik, samen met twee logopedistes, de mannen wilde trainen? Op die vraag ben ik nieuwsgierig ingegaan, dus toog ik naar Dordrecht om daar op een zaterdag in juni met deze mannen te werken. Heel kundige en toegewijde lezers! Een van de gesprekken die we voerden ging over het verschil tussen een preek houden (actueel en contextueel, door de predikant – herder en leraar – van deze gemeente) en een preek lezen (geen eigen tekst, ooit ergens uitgesproken en in een boekje vervat). Toch moet de preeklezer van zo’n neergeschreven tekst weer een uitgesproken tekst maken. Dat moet met beelden: de lezer moet lezen met verbeeldingskracht: visualiseren. Als hij het al niet ziet, zal de gemeente het helemaal niet zien. En het moet met emotie (niet te veel). Wat is de gevoelsstroom die onder deze woorden schuilgaat? Als je daar niet aan raakt, wordt het nooit een levende tekst. ‘Maar dan lijkt het wel toneel!’ ‘Wat is dan nog het verschil met theater?’ Ik denk dat de hele eredienst theater is, totaaltheater. Maar met dit verschil: op het toneel speel je een ander, dat is je rol. In de liturgie speel je jezelf. Een kerkdienst is theater waarin je als homo ludens (spelend mens) alle hoeken en gaten van jezelf ten tonele voert, vooral ook om ze zelf onder ogen te leren zien, ermee te experimenteren (vandaar dat oude woord ‘godsdienstoefening’), en jezelf terug te vinden voor het aangezicht van God. Als die theatrale aspecten van de kerkdienst al aan de orde komen bij het preeklezen, hoeveel te meer in het geheel van de liturgie waarin ook werkelijk gepreekt wordt! Maar daar gaat veel mis. Predikanten worden wel opgeleid om te preken (met als voorbeeld de geleerde die een lezing houdt, of de nieuwslezer die steeds meer neigt tot infotainment), maar liturgiek wordt nauwelijks nog gegeven, zodat predikanten zich met hun figuur geen raad weten en weinig idee hebben bij performance en performativiteit (= dat het door het te doen gebeurt, niet slechts in het woord, maar in het lijf).

‘Spiegels van de ziel’ in de Walburgiskerk

Vanaf zaterdag 5 juli tot en met zondag 14 september is er een grote zomertentoonstelling te zien in de Walburgiskerk te Arnhem, genaamd Spiegels van de ziel. Een aantal kunstenaars, werkzaam bij KUNSTportaal en Atelier23 te Arnhem zullen hun werk tonen. KUNSTportaal en Atelier23 bieden aan creatief begaafde mensen met ondersteuning de mogelijkheid zich op allerlei wijzen te uiten. Dat gaat van schilderijen, tekeningen tot beeldhouwwerk en grafisch werk. Sommige van deze kunstenaars hebben door een ziekte of ongeval hun beperkingen in het zich mondeling uiten. Het maken van kunstwerken vormt dan een uitlaatklep die iets van de roerselen der ziel laat zien. Dat levert aangrijpende

In deze rubriek laten predikanten en andere kerkleden iets zien van wat hen bezighoudt en wat ze graag met de kerkleden Arnhem-breed willen delen. Daarom terug naar het theater! Theater in de kerk! Twee voorbeelden: Op zaterdag 20 september, in het kader van ‘Wijken voor Kunst’ (20.00 uur in de lutherse kerk), speelt Kees van de Zwaard ‘Hier sta ik’, dansen en vechten met Maarten Luther, een monoloog over vriendschap en verraad, God en het geweten, de duivel en de vrije wil, voortgedreven door het verlangen naar wat ooit genade werd genoemd. Maarten krijgt een brief van zijn jeugdvriend Olaf: Als je dit leest, ben ik er niet meer. In de brief doet Olaf een verzoek aan Maarten om tijdens de begrafenisplechtigheid te spreken. Je zult wel verbaasd zijn, dat ik je dit vraag, maar jij bent de enige, die ik ken, die iets met God heeft. Of hoor je niet meer bij die club? De herinnering aan zijn verloren vriendschap met Olaf brengt Maarten op het punt, dat hij zich moet uitspreken: Waar sta ik? Op vrijdag 31 oktober (20.00 uur lutherse kerk), ‘Deining!’ Een hilarische scheepstocht langs diverse stromen en havens waar liederen worden opgehaald. Muziektheater rond de verschillende geluiden en windrichtingen van het in 2013 verschenen Liedboek, zingen en bidden in huis en kerk. Dé manier om speels en creatief kennis te maken met de verschillende facetten van het Liedboek. ‘Deining’ laat bezoekers kennis maken met verschillende liedculturen, windrichtingen, liederen en gedichten van het nieuwe liedboek. ‘Deining’ daagt de bezoekers uit om nieuw repertoire te ontdekken. De liederen worden soms op onorthodoxe wijze begeleid. ‘Deining’ werd geschreven en wordt gespeeld door Andries Govaart, Johan Klein Nibbelink en Wim Ruessink. Klaas Touwen, predikant Evang.- Lutherse Kerk Arnhem

beelden op. Daarnaast is er een overzichtstentoonstelling te zien van de Arnhemse keramiste Marion Askjaer Veld. Het zijn beelden van hoofden, vaak in zich zelf gekeerd, verstild. Sommigen herinneren aan beelden uit de Incabeschaving of aan hindoeïstische beelden. In hun verstilling komen ze tot leven en laten iets zien van de rijke innerlijke wereld: Spiegels van de ziel. De tentoonstelling is geopend van donderdag tot en met zaterdag van 13.00-16.00 uur en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Elke zondagmiddag om 15.00 uur is er een concert of andere bijzondere activiteit. De toegang is vrij. Voor meer informatie: www.walburgisarnhem.nl 3

De eerste dag Zondag 6 juli - Zacharia 9: 9-12 en Matteüs 11: 25-30 / alternatief: Tobit 13: 1-8

Op deze zondag zijn er twee sporen mogelijk: de lezingen uit Zacharia en Matteüs of de keus voor het apocriefe boek Tobit. De lezing uit Zacharia bevat een profetie over Sion: Juich, Sion, want je koning is in aantocht. Hij rijdt nederig op een ezel en hij zal vrede stichten tussen de volken. Een mooi toekomstbeeld van bevrijding! Matteüs 11 spreekt ook over een toekomst die goed is: Kom tot mij, zegt Jezus, dan zullen jullie werkelijk rust vinden. Twee lezingen dus over vertrouwen op God, dat zet je op een weg die toekomst biedt. Wie kiest voor Tobit, moet misschien wel iets vertellen over de context van deze lezing. In het boek Tobit is Tobit, een balling in Ninevé, aan het woord. Hij vertelt over zijn zoon Tobias. Tobias gaat op reis en neemt op advies van zijn vader een reisgenoot mee. Deze reisgenoot, Rafaël, openbaart zich aan het eind van het verhaal als een engel van God – God is dichterbij dan je denkt, in mensen die met je gaan en naast je staan! De lezing uit Tobit 13 is een gedeelte van het lofprijzing die Tobit uitspreekt als Tobias en Rafaël weer thuis zijn en duidelijk is geworden wie Rafaël is.

Zondag 13 juli - Jesaja 55: 6-13,65 en Matteüs 13: 1-9, 18-23/alternatief: Wijsheid 2: 12 – 3: 9

Uit Matteüs lezen we vandaag de gelijkenis over het zaad dat gezaaid wordt. Niet al het gezaaide draagt vrucht. Maar áls het vrucht draagt, is de opbrengst groot. Jezus vertelt deze gelijkenis met het oog op het Koninkrijk. Als de leerlingen vragen waarom Jezus toch in gelijkenissen tot hen spreekt, antwoordt Jezus: “Jullie mogen de geheimen van het Koninkrijk van de hemel kennen, hen is dat niet gegeven”. Geen antwoord dat direct helder is – want hebben juist ook niet de mensen uit de kring dicht om Jezus laten merken dat ze er soms maar weinig van begrijpen? Misschien maakt de gelijkenis vooral wel duidelijk dat het gaat om het dóen van recht en gerechtigheid. Het boek Wijsheid behoort tot de Joodse wijsheidsliteratuur, net als bijv. Prediker en Spreuken. In Wijsheid wordt een oproep gedaan tot rechtvaardigheid en wijsheid. In Wijsheid 2 zijn de goddelozen aan het woord: ‘Laten we de rechtvaardige in het nauw drijven, want hij is ons alleen maar tot last. Hij dwarsboomt ons in alles wat we doen.’ De rechtvaardige als luis in de pels – een mooi thema! Op het eind van het hoofdstuk en in hoofdstuk 3 kantelt het perspectief en wordt beschreven hoe God juist deze rechtvaardigen nabij is.

Zondag 20 juli - Jesaja 40: 12-25 en Matteüs 13: 24-30, 36-43/alternatief: Jezus Sirach 50: 1-24

Met de verzen uit Matteüs 13 wordt verder gelezen in de gelijkenissen over het Koninkrijk, nu gaat het niet over het zaad (zoals vorige week), maar over de zaaier, die graan en onkruid samen laat groeien, want het onkruid wieden zou immers ook het graan in gevaar brengen. Pas als er geoogst wordt, is het moment van onderscheiden aangebroken. Dan wordt pas echt duidelijk wie vrucht draagt en wie niet. Er kan vandaag ook gelezen worden uit Jezus Sirach. In het hoofdstuk dat gekozen is wordt Gods wijsheid bezongen, aan de hand van het verhaal van Simon de Hogepriester. Aan deze Simon wordt de volgende uitspraak toegeschreven: ‘Door drie dingen wordt de wereld in stand gehouden: door de Tora, door de (tempel)dienst en door daden van liefde’. Als hij dit inderdaad gezegd heeft, is er reden genoeg om zijn lof te bezingen. Het lied sluit af met de lofprijzing van God – Hij is het immers die ons vanaf de moederschoot verheft en ons zijn barmhartigheid betoont! 4

Zondag 27 juli - 1 Koningen 3: 5-12 en Matteüs 13: 44-52

Met de lezing uit 1 Koningen 3 wordt het thema ‘wijsheid’ voortgezet: Salomo is koning geworden en als God hem in een droom vraagt wat hij hebben wil, vraagt Salomo om wijsheid opdat hij het volk goed zal kunnen leiden en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad. In Matteüs 13 klinken opnieuw gelijkenissen over het Koninkrijk, het gaat over de schat in de akker en de parel van grote waarde. Heb oog voor het kostbare en voor dat wat er werkelijk toe doet – dat brengt je in de buurt van God en zijn bedoeling met ons. Misschien zou dat een verbindende schakel kunnen zijn tussen de twee lezingen.

Zondag 3 augustus - Nehemia 9: 15-20 en Matteüs 14: 13-21

De Matteüs-lezing is één van de verhalen over wonderbare spijzigingen. Zoveel mensen en slechts vijf broden en twee vissen. Johannes vertelt dit verhaal ook in Johannes 6, met de toevoeging dat het een kind is dat deze broden en vissen aandraagt, dit gegeven ontbreekt bij Matteüs. Maar het wonder is hetzelfde: als Jezus het zegengebed heeft uitgesproken en er wordt gedeeld, dan is er meer dan genoeg voor iedereen. Het is een overbekend verhaal, maar de boodschap kunnen we niet vaak genoeg horen: delen is vermenigvuldigen! Een les in geloven om nooit te vergeten.

Zondag 10 augustus - Jona 2: 1-10 en Matteüs 14: 22-33

Uit het Oude Testament wordt vandaag één los hoofdstuk uit Jona gelezen. Op zondag 21 september komt er nog een gedeelte uit Jona voorbij, dan staan verzen uit hoofdstuk 3 en 4 op het leesrooster. Jona 2 is het gebed van Jona in de buik van de vis. Weggelopen voor de roeping door God, en daarmee weggelopen van God zelf, daalt Jona af en komt tot in de diepste diepte van de zee. En daar schreeuwt, bidt en smeekt hij het uit. Jona wordt God indachtig, de God die ook het volk Israel leidde door de doodswateren van de Schelfzee. Dat is zijn redding, hier is het omslagpunt te vinden. In de lezing uit Matteüs ook water, en ook angst en paniek: als de leerlingen Jezus over het meer zien lopen, schreeuwen ze het uit van angst en ze denken dat ze een spook zien! En als Petrus vervolgens over het water naar Jezus toe loopt, merkt hij dat hij zinkt zodra zijn angst om te verdrinken overheerst. Vertrouwen is het kernwoord in beide lezingen. Het zorgt er niet voor dat er geen stormen in je leven zijn, maar helpt je wel om ze aan te kunnen. ‘Wees maar niet bang, zegt Gij, hier is mijn hand’ (Liedboek nr. 917: 4). Monique Maan, Diaconessenkerk (Voor deze bijdrage is o.a. gebruik gemaakt van ‘De Eerste Dag, handreiking bij de jaarorde’)

Alle Zeven Dagen Juli 2014 za 5 zo 6 ma 7 di 8 wo 9 do 10 vr 11 za 12 zo 13 ma 14 di 15 wo 16 do 17 vr 18 za 19 zo 20 ma 21 di 22 wo 23 do 24 vr 25 za 26 zo 27 ma 28 di 29 wo 30 do 31

Romeinen 5:12-21 Adam I en Adam II Matteüs 11:16-30 Veranderen of niet Matteüs 12:1-21 Sabbatsrust Matteüs 12:22-37 Voor of tegen Matteüs 12:38-50 Bewijs gevraagd Romeinen 6:1-14 Niet meer zondigen Romeinen 6:15-23 Wie is je baas? Romeinen 7:1-12 Huwelijk als metafoor Romeinen 7:13-25 Tweestrijd Nehemia 3:1-10 Samen werken ... Nehemia 3:11-21 ... aan herstel Nehemia 3:22-32 Bouw Nehemia 3:33–4:8 Zielig Nehemia 4:9-17 Werkdruk Matteüs 13:1-23 Tekst en uitleg Matteüs 13:24-35 Om over na te denken Matteüs 13:36-46 Koninkrijksrelaties Matteüs 13:47-58 Boven het maaiveld Romeinen 8:1-11 Geestelijk leven Romeinen 8:12-25 Kinderen Romeinen 8:26-39 Geestelijke bijstand Nehemia 5:1-13 Generaal pardon Nehemia 5:14-19 Dienend leiderschap Nehemia 6:1-9 Geen tijd voor een samenkomst Nehemia 6:10-19 List doorzien Nehemia 7:1-7a (of -60) Persoonsregister gevonden Nehemia 7:61-72a Zijn de papieren in orde?

Augustus 2014

vr 1 Nehemia 7:72b-8:8 Voorleesdag za 2 Nehemia 8:9-18 Droog je tranen zo 3 Nehemia 9:1-8 Boetedoening ma 4 Nehemia 9:9-17 Lessen trekken ... di 5 Nehemia 9:18-27a ... uit de geschiedenis wo 6 Nehemia 9:27b-32 Geduld do 7 Nehemia 9:33-37 Schuldbewust vr 8 Matteüs 14:1-12 Hoofdprijs za 9 Matteüs 14:13-21 Maaltijd en meer zo 10 Matteüs 14:22-36 Stilte na de storm ma 11 Psalm 119:49-56 Gods woord is wet di 12 Nehemia 10:1,29-34 Contract wo 13 Nehemia 10:35-40 Belastingwetgeving do 14 Matteüs 15:1-20 Traditie en gebod vr 15 Matteüs 15:21-39 Daar lusten de honden wel brood van ... za 16 Psalm 119:57-64 Belofte zo 17 Nehemia 12:27-43 Feeststoeten ma 18 Nehemia 12:44-13:3 Onderscheid

PKN-werkgroep ‘Kerk en Israël’ Beth Haim

In de 16e / 17e eeuw werd in Portugal door de Rooms katholieke kerk streng opgetreden tegen Joden die leefden volgens de joodse regels. De haat tegen Joden is niet beperkt tot onze tijd maar is van alle eeuwen. Joden werden gedwongen om christen te worden, Maranen. Werden ze dat niet, dan konden ze beter hun biezen pakken en verdwijnen om zo het vege lijf te redden. Er ontstond een grote stroom Portugese Joden die naar Nederland trok om zich hier te vestiging. Nederland ging door voor een gastvrij land waar Joden zich weliswaar aan bepaalde regels moesten houden, maar waar ze niet werden omgebracht. Deze Joden hebben o.a. de Nederlanders geleerd de weg te vinden naar, wat later heet, Nederlands-Indië. Zo kwam ook de grote filosoof Baruch de Spinoza met zijn ouders mee, in ons land terecht. Joden gaan vol eerbied met hun doden om. Er moest dus een begraafplaats worden gevonden om hun doden op eigen wijze te kunnen begraven. De inmiddels ontstane PortugeesIsraëlitische Gemeente (PIG) vond grond in Groet, maar er waren te veel problemen om hiermee verder door te gaan, de stenen werden gestolen en gebruikt voor de bouw van een kerk. In de buurt van Amsterdam was het verzoek al twee keer afgewezen. Uiteindelijk heeft men voor veel geld het stuk grond aan de Amstel aangekocht, een bijzonder stuk grond omdat er eerst een kasteel had gestaan, afgebrand in 1204, en later een boerenhofstede. De stenen kamer daarvan heeft na 1614 nog dienst gedaan als Rodeamentoshuis, ommegangshuis waar voor de begrafenis 7 x om het lichaam heen wordt gelopen, al gebeden zeggend. Het eerste graf dat hier kwam, nog voor de grond was gekocht, was van een baby’tje, Josef. Om sympathie bij de christelijke dorpelingen te kweken, werden er versnaperingen aangeboden. De mensen waren aangedaan. Een paar weken later, 31 mei 1614, werden de verkoopaktes getekend. De meeste zerken op dit oudste deel zijn diep verzonken in de drassige veengrond. Door dit veen worden ze wel goed geconserveerd ( gelijk het ‘Drentse veenmeisje’). Er liggen bekende mensen begraven o.a. Samuel Sarphati en Maurits Caranza. Tegenwoordig worden er 10 tot 15 mensen per jaar op Beth Haim, Huis des Levens, ter aarde besteld. De gemeenschap is veel kleiner dan vroeger wat een probleem vormt voor het onderhoud. Om de kosten te drukken heeft de PIG plannen om van de begraafplaats een ‘cultuurhistorisch landschapspark’ te maken, compleet met educatief centrum en duidelijke wandelroutes. Monumentenzorg, de gemeente Amsterdam en de provincie steunen dit plan. Het is de bedoeling dat Beth Haim gaat samenwerken met het Joods Cultureel Kwartier. De transformatie tot educatief landschapspark zal het monumentale karakter van de begraafplaats niet aantasten. Net zoals de Portugees-Israëlitische Synagoge een godshuis is gebleven na de restauratie zo zal Beth Haim eveneens zijn karakter behouden. Er is momenteel t/m 22 september een expositie in het Historisch Museum Ouder-Amstel. Adres : Kerkstraat 5 - 8 Ouderkerk a/d Amstel. Meer informatie: www.bethhaim.nl Sophie Oudkerk namens de commissie Kerk en Israël, afd Arnhem Bron: NIW

5

Collectenopbrengsten PGA

(bedragen in euro’s)

aankondiging collectebestemmingen

8 juni 2014

1e collecte: Diaconaal werk

2e collecte: Kerk in Actie - Zending

3e collecte: Onderhoud gebouwen

kerk: 1e collecte Opstandingskerk 86,05 Diaconessenkerk 164,94 Siongemeenschap 35,80 Bethlehemkerk 106,69 Salvatorkerk 113,10 De Kandelaar 135,19 Sub-totaal 641,77 Bonifatiuskerk (nagek.) 117,06 Totaal 758,83 15 juni 2014

2e collecte 122,70 114,70 31,00 98,71 143,63 135,22 645,96 115,47 761,43

3e collecte 69,10 73,57 20,20 127,59 80,44 81,78 452,68 104,32 557,00

1e collecte: Kerk in Actie -Werelddiaconaat

2e collecte: Plaatselijk kerkenwerk

3e collecte: Onderhoud gebouwen

kerk: 1e collecte 2e collecte Diaconessenkerk 79,45 44,60 Siongemeenschap 28,05 20,70 Bethlehemkerk 107,90 74,35 Salvatorkerk 130,00 66,32 De Kandelaar 119,11 70,95 Bonifatiuskerk 69,60 74,00 Eusebiuskerk 166,80 Totaal 700,91 350,92

3e collecte 30,82 16,72 54,70 53,46 47,25 69,75 272,70

Collectebonnen • Gele bonnen à € 0,50 (20 bonnen van € 0,50 = € 10, – ) • Witte bonnen à € 1,00 (20 bonnen van € 1,00 = € 20, – ) • Groene bonnen à € 2,00 (20 bonnen van € 2,00 = € 40, – ) U kunt ze kopen op het kerkelijk bureau (ma-vr 8.30-12.30) tegen contante betaling. Pinnen heeft daarbij onze voorkeur. U kunt ze ook bestellen door overschrijving van het verschuldigde bedrag op bankrekening NL63FVLB0699642132 van de Protestantse Gemeente te Arnhem o.v.v. kleur en aantal van de bonnen. U krijgt de collectebonnen dan toegestuurd.

Belastingaftrek Indien u meer dan 1 % van uw verzamelinkomen en tevens meer dan € 60, – per jaar aan giften uitgeeft, is het meerdere tot maximaal 10 % van het verzamelinkomen aftrekbaar.

Lege cartridges Er staat op het kerkelijk bureau een inzamelbox voor lege printer cartridges t.b.v. Kika.

Nieuwe banknummers nu verplicht

Het betalingsverkeer in Nederland is sinds 1 februari dit jaar veranderd. Alle rekeningnummers zijn veranderd in IBAN-nummers. IBAN staat voor International Bank Account Number. De nummers zijn uitgebreid tot 18 tekens (letters en cijfers). Voor consumenten wordt het rekeningnummer na 1 augustus 2014 niet meer automatisch omgezet. Na die datum zijn er dus alleen nog maar lange rekeningnummers. 6

Uw Steun Waard!

Zondag 6 juli 2014 collecte JOP: Geloofsopvoeding, elke dag! Op zondag 6 juli is de landelijke collecte bestemd voor JOP, Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk. 'Elk kind en iedere jongere weet zich geliefd door God!' Dat is het verlangen van veel ouders voor hun kinderen. JOP deelt dat verlangen. Daarom helpt JOP bij de geloofsopvoeding en ontwikkelt verschillende materialen voor ouders om ook thuis als gezin hiermee aan de slag te gaan. Zoals de basiscursus geloofsopvoeding en het magazine ‘Moments (voor ouders met kinderen tussen de 8 en 18 jaar). Ook werkt JOP samen met het Nederlands Bijbelgenootschap aan de ontwikkeling van de ‘Samenleesbijbel’. Deze verschijnt in 2015 en is bedoeld voor gezinnen met kinderen in de basisschoolleeftijd. Bij ieder bijbelgedeelte staan gespreksvragen, opdrachten en interessante weetjes. Met de opbrengst van de collecte kan JOP materialen blijven ontwikkelen ter ondersteuning van de geloofsopvoeding. Van harte aanbevolen!

Nieuws van de Diaconie - De info staat in de colofon op pag. 2 -

Duurzaamheid in de kerk

Vanuit een breed besef van onze verantwoordelijkheid als pachters van deze aarde wordt er al jaren gewerkt aan het vergroten van het milieubewustzijn en milieubeleid in onze kerk. Al sinds 2012 is de Diaconessenkerk een fairtrade kerk. We schenken fairtrade koffie en tijdens het avondmaal wordt er fairtrade avondmaalswijn geschonken. Elke maand worden er na de dienst, producten uit de wereldwinkel verkocht. Ook koppelen we Fairtrade acties aan bijeenkomsten. Zo hebben wij - in de Fairtrade week - bij de High tea voor onze koffiedames een spreker van de Wereldwinkel uitgenodigd en was er gelegenheid om actietassen te kopen. We zijn blij dat de Arnhemse fairtrade afdeling bijeenkomsten organiseert om ons te informeren en te stimuleren om deze producten te promoten. Er is een enquête geweest met enkele vragen over duurzaam leven in de kerkelijke gemeente en daaruit blijkt dat we geen beleids- of actieplan hebben om dit thema te promoten. Wel staat dit thema elke keer op de agenda en op de actielijst van de kerkenraad; er zijn ook ideeën om ons kerkgebouw te verduurzamen. Zaterdag 8 maart werd er in Bennenkom een provinciale Kerk en Milieu dag georganiseerd. Het thema van die dag was “Duurzaamheid onze verantwoordelijkheid”, een goede gelegenheid om inspiratie op te doen. Met vier personen uit de kerkenraad hebben we deze dag bezocht. Er kwamen drie pastores aan het woord. Ze vertelden over duurzaamheid vanuit hun theologische inspiratie en pastorale praktijk. (lees verder op blz. 7)

Ds. Agnès Gilles, als predikant verbonden aan de Brinkstraatkerk te Bennekom bekende dat ze veel tekort schiet. “Voor mensen van mijn generatie en jonger is de aarde meer en meer een gebruiksvoorwerp geworden. De aarde levert ons van alles wat we nodig hebben om lekker en makkelijk te kunnen leven. Maar als christen past ons die houding in het geheel niet. De aarde is een geschenk! Ons gegeven om te leven. Niet om van te leven, maar om door te leven. Wij leven dankzij de aarde. Als we dat alleen al diep van binnen zouden beseffen en daarnaar gaan leven. Pater Ronald Putman, is Franciscaan en pastoor van de St Eloyparochie in Beverwijk. “Als uitgangspunt voor mijn spreken over duurzaamheid, ga ik uit van franciscaanse waarden”, vertelde hij. Zoals Franciscus van Assisi (1182-1226), die op een voor mij (en velen) inspirerende wijze volgens het Evangelie wilde leven, met name in de wijze waarop hij met de aardse goederen omging. Ds. Leen de Ronde, als predikant verbonden aan de St. Maartenskerk in Tiel, stelde dat in Genesis de aarde door God de Schepper aan de mens is gegeven om te bewerken en te bewaren. Om ons dat goed te realiseren, en God daarvoor te danken, dankte hij Israël voor het geweldige geschenk van de Sabbat. Hij is voorstander van het houden van een Scheppingszondag gedurende het kerkelijk jaar. Hij benadrukte ook het belang van de hoop, de levende hoop, onze hoop voor de aarde, onze hoop van schepping tot herschepping. Na de lunch was er gelegenheid om in werkgroepen de verschillende aspecten van duurzaamheid te bespreken. Enkele punten uit de werkgroepen spraken ons aan en zullen we waarschijnlijk op korte termijn willen realiseren. Duurzaamheid en beleid en beheer: - Ontwikkel en steun concrete acties en plannen - Informeer en betrek de hele gemeenschap, betrek ook andere kerken en de niet kerkelijke omgeving. Samen sta je sterker. Groen in en om de kerken. - Een stukje van de tuin van de kerk beschikbaar stellen aan kinderen. Ze zouden daar iets kunnen zaaien of planten (bijv. zaden en/of plantmateriaal dat ze tijdens de kindernevendienst hebben gekregen) - Een bankje plaatsen in de kerktuin als een plek voor rust en ontmoeting

Energie

Diaconale prijzen uitgereikt in de Walburgiskerk

Zaterdag 14 juni werden in de Walburgiskerk voor de tweede keer de diaconale prijzen uitgereikt. De eerste keer was in 2011. De prijsuitreiking is een initiatief van een samenwerkingsverband van de Raad van Kerken Arnhem, het College van Diakenen van de Protestantse Gemeente Arnhem, de diaconie Eusebiusparochie en de Vincentiusvereniging Arnhem. De prijs wil een stimulans zijn voor initiatieven op het terrein van diaconie en wil diaconie meer publiciteit en aandacht geven. De jury bestaat uit vertegenwoordigers van de diverse kerken en maatschappelijke organisaties. Na de oproep begin dit jaar werden 17 projecten ingezonden waaronder New Dutch Collections, inloophuis De Pastorie in Schaarsbergen en het inloophuis in Klarendal. De juryleden gaven onafhankelijk van elkaar elke inzending maximaal 10 punten. Dit leverde zes genomineerde projecten op. Er waren 3 prijzen, twee nominaties en een aanmoedigingsprijs.

De uitslag was als volgt:

- Eerste prijs van €1.000,--: Stichting vakantiekampen Malburgen: Vrijwilligers verzorgen een vakantie voor kinderen en ouderen uit financieel minder draagkrachtige gezinnen. Ze regelen zelf de financiering hiervan en een aantal vrijwilligers doen dit al jaren. - Tweede prijs van €500,--: Sinterklaasactie Malburgen: kinderen waarvan de ouders een krappe beurs hebben, ontvangen met Sinterklaas een cadeautje zodat zij net als de andere kinderen op school en in de wijk kunnen laten zien, dat zij ook iets gekregen hebben. Tevens zien de ouders hierdoor dat hun nood gezien en erkend wordt en dat er vanuit de wijk aan hen en hun situatie gedacht wordt. - Derde prijs van €250,--: Kaartschrijfproject van de Buurtservice Inloophuis in Klarendal: Vrijwilligers sturen wekelijks kaartjes aan mensen, die even aandacht nodig hebben. - Nominatie: Samen eten: De jury prees het interkerkelijke en verbindende karakter voor de buurt. Er is een ingang voor meer zorg en betrokkenheid van jonge mensen. - Nominatie: : Inloophuis Velp Zuid opgezet door Klaas Eldering. - Aanmoedigingsprijs: Stichting Enjoy: Koken met werkeloze jongeren voor de buurt op de Geitenkamp. De organisatoren kijken met tevredenheid op deze geslaagde middag terug. Het streven is om over 3 jaar weer een diaconale prijs uit te reiken. Gerrit Koning

Besparingsmaatregelen ten aanzien van het energieverbruik in en om de kerk leveren vaak direct veel financiële voordelen. Naast verbeteringen op het punt van isolatie, levert het omlaag brengen van de basistemperatuur in de winter in kerken een behoorlijke besparing. In veel kerken ligt de temperatuur wanneer deze niet in gebruik is rond de 16 graden. Wanneer deze in die perioden bijvoorbeeld op 13 graden of nog beter 10 graden Celsius wordt ingesteld is een besparing mogelijk van rond de 30%. Een verlaging van de basistemperatuur in de kerk levert per graad een reductie van circa 7% in het energieverbruik op. Het was een enerverende dag met veel inspiratie. We hebben dan ook het idee opgevat om in het kader van duurzaamheid, nog dit jaar een Scheppingsdienst te organiseren. Namens de Diaconie van de Diaconessenkerk, José Butter

De winnaars van de diaconale prijzen. 7

Actualiteiten - Agenda Iemand verliezen …….. en toch moet je verder. Zes themabijeenkomsten rouwverwerking in Arnhem-Zuid voor lotgenoten. Het aanbod is bestemd voor nabestaande van iemand die is overleden. Dat kan een partner zijn, maar misschien een familielid of een heel goede vriend. Voor wie: Voor iedereen: mannen en vrouwen ongeacht leeftijd, afkomst of levensovertuiging. Wanneer: Op maandagmorgen van 10.00 uur tot 11.30 uur. Start op 6 oktober 2014. Waar: Emmauskapel, Gangulphusplein 5, 6832 AT Arnhem. Kosten: Vrijwillige bijdrage voor koffie of thee.

Aanmelding:

Graag vóór 22 september, per e-mail: [email protected] of telefonisch bij één van de onderstaande personen / begeleiders: Anita Coenraads, 06-15189911 Hubertien Oostdijk-van Andel, 026-3237577 Bernadette Ketelaars, 06-46431784

Zes keer zomeravondfilm in Velpse Grote Kerk

In de afgelopen maanden werd in de PKN te Velp de film “Dekaloog” van Krystof Kieslowski getoond. Het zijn 10 indrukwekkende films waarin telkens bij 1 van de 10 Woorden (Geboden) wordt stil gestaan. Inmiddels zijn er vijf films getoond, is het aantal deelnemers aan de filmmiddagen verdubbeld en is er de vraag gekomen, ook van buiten de Velpse grenzen, om de films nog een keer te vertonen, maar dan in de avond. De data hiervoor zijn bepaald op de dinsdagen 22 juli, 29 juli, 5 augustus, 12 augustus en 19 augustus in de Grote Kerk, Kerkstraat 32 te Velp. Inloop vanaf 19.45 uur. De film begint om 20.00 uur en duurt iets korter dan een uur. Er volgt een korte nabespreking. Einde 21.30 uur. De films staan op zichzelf en kunnen dus ook los van elkaar bekeken worden. De toegang is vrij! Voor opgave en informatie: pastor Dick Juijn, 026-3795007; [email protected]

Een kort overzicht van de 5 films:

22 juli: Vereer naast mij geen andere goden! 29 juli: Misbruik de naam van God niet. 5 augustus: Zes dagen zult u werken maar de zevende dag is een rustdag. 12 augustus: Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. 19 augustus: Gij zult niet doodslaan! In het najaar van 2014 zullen de overige 5 films worden getoond. Pastor Dick Juijn, Velp

Internationale Oecumenische Conferentie van 11 tot en met 14 september in Arnhem

STIOC organiseert deze conferentie. Het thema van de conferentie is ‘Stad van compassie’. Dit thema is niet toevallig gekozen, want in Arnhem zet, ondersteund door de Raad van Kerken, een groep zich in om van de stad een stad van compassie te maken, met name door het werven van verschillende ambassadeurs. Met deze inzet wil de groep Arnhem laten deelnemen in het internationale netwerk van compassiesteden. Daarop zal de aandacht van de deelnemers aan de conferentie gericht zijn. Doel van deze conferentie ‘Stad van compassie’ is samen na te denken en onderling uit te wisselen over het begrip compassie en de wijze waarop je concreet vorm kunt geven aan compassie om zo van je stad een stad van compassie te maken. Op vrijdag 12 september zal Madelinde Krantz in de Walburgiszaal een korte inleiding houden over ‘stad van compassie’. Daarna wordt het onderwerp uitgediept in gespreksgroepen. ‘s Middags worden – groepsgewijs – groeperingen en ambassadeurs in Arnhem die zich inzetten voor compassie, bezocht. De vrijdagavond is ingeruimd voor muziek. In de Bethlehemkerk zullen Marianne en Henriëtte Hofman en mevrouw Kaper optreden. Op zaterdagmorgen wordt de discussie voortgezet. Dan zullen vragen aan de orde komen als: Welke mogelijkheden zijn er in jouw stad om tot een charter van compassie te komen? Zie je jezelf daarbij als als een bevlogen figuur en ‘changemaker’? Is een charter nodig om alles wat er aan compassie gebeurt op een hoger plan te tillen en met elkaar te verbinden? Of: wat is de meerwaarde van een charter? Wat is de rol van de kerken: van het instituut zelf of van bevlogen mensen? Op zondag wordt de conferentie afgesloten met een themadienst in de Walburgiskerk, voorbereid in samenwerking met de OLVé werkgroep. Als u belangstelling heeft bent u welkom bij de inleiding op vrijdag 12 september of bij delen van de conferentie. Een vrijwillige bijdrage wordt op prijs gesteld. Madelinde Krantz zal de inleiding tevoren op papier zetten. U kunt deze desgewenst digitaal ontvangen. Aanmelding vooraf is noodzakelijk. U kunt inschrijven bij George van Rooij, e-mail [email protected] . Wij zoeken nog gastgezinnen waar de buitenlandse gasten gedurende de conferentie kunnen logeren. Inlichtingen en aanmelden via [email protected]

Orgelconcerten op de woensdagavond

Door het jaar heen is er bijna iedere maand een orgelconcert op het befaamde Strumphlerorgel in de Eusebiuskerk. In de zomermaanden juli en augustus zijn er wekelijkse bespelingen op de woensdagavond, aanvang 20.15 uur. De toegang bij de orgelconcerten is gratis. Na afloop kunt u een vrijwillige bijdrage geven. De agenda voor de komende 6 weken is als volgt: 9 juli: Gerrie Meijers 16 juli: Wim Roelfsema, organist van de Parkstraatkerk 23 juli: Johan Luijmes, stadsorganist 30 juli: Wilbert Berendsen, aanvang 20.00 uur 6 augustus: Gerrit Hoving 13 augustus: Matteo Imbruno

Van harte aanbevolen! 8

“Als kind dacht ik eigenlijk dat iederéén gereformeerd was.” Beste Pierre, van harte gefeliciteerd! Op 25 juni was je 25 jaar predikant. Dat leek ons een mooie reden voor een interview. Dank voor de felicitatie! Wat wil je van me weten? Om bij het begin te beginnen: hoe zou je je jeugd omschrijven? Ik ben geboren in Alphen aan den Rijn, als oudste van vier kinderen. Mijn vader en moeder waren allebei leraar en ons gezin was, zoals dat heet, ‘goed gereformeerd’. Elke zondag naar de kerk, naar de christelijke school; als kind dacht ik eigenlijk dat iederéén gereformeerd was. Na het overlijden van mijn vader –ik was toen 9 jaar- zijn we verhuisd naar Harderwijk. Daar woonde veel familie, en heb ik een fijne middelbare-schooltijd gehad. Wanneer ging je theologie studeren? Toen ik 18 was! Jong he? Wilde je toen al dominee worden? Helemaal niet! De meeste dominees zag je alleen op de preekstoel, en waren voor mij niet echt inspirerende figuren. Waarom dan toch die keuze? Ik had wel interesse voor het geloof en voor de Bijbel. In onze familie werd daar altijd veel over gepraat. Ik heb wel meegekregen dat dat belangrijk was! Ik denk dat ook het overlijden van mijn vader wel een rol heeft gespeeld. Dan ga je toch over dingen nadenken, op zoek naar houvast. En een derde reden was de muziek. Ik speelde in een blazersensemble, dat ook vaak aan kerkdiensten meedeed. Zo heb ik geleerd een beetje ‘in de keuken van de kerk’ te kijken. En dat was best interessant! Wanneer werd je dominee? Nog niet direct na mijn afstuderen. Ik heb eerst een tijdje in de zorg gewerkt: een tehuis voor verstandelijk gehandicapten. Ik had nog niet zo’n haast om de pastorie in te komen. Maar na een goed jaar wilde ik toch wel iets met mijn opleiding doen. En zo werd je predikant… In Drenthe. Het was een gemeente met drie dorpen: Een, Norg en Veenhuizen. Veenhuizen is landelijk bekend als gevangenisdorp. Een was een traditioneel agrarisch dorp. In Norg woonden veel forensen. Ik heb daar vier jaar met veel plezier gewerkt. Hoe was de overstap van het platteland naar de grote stad? Aan de ene kant viel dat wel mee. Toen ik in Arnhem kwam, zei iemand tegen me: ‘Arnhem lijkt een stad, maar het is eigenlijk een verzameling van dorpen’. Daarmee bedoelde hij dat veel Arnhemmers zich meer verbonden voelen met hun wijk (‘Ik ben van de Geitenkamp’, of van ‘Zuid’) dan met hun stad. Dat gold zeker voor de wijkgemeenten in Arnhem. Elke wijkgemeente was een beetje als een eiland; er was niet veel onderling contact. Wat was er ànders in de stad? Wat de kerk betreft vond ik de sfeer wat afstandelijker en vrijblijvender dan op het dorp. En ook in die tijd al was de kerk in Arnhem een stukje grijzer dan mijn eerste gemeente. Wat vind je van de vele kerken hier in de stad en hun samenwerking? Het is een van de leuke dingen aan Arnhem, dat er zoveel verschillende geloofsgemeenschappen bestaan! Ik heb altijd wel

het contact daarmee gezocht, en dat als inspirerend ervaren. In Arnhem-Noord was er het ‘oecumenisch platform’. Dat was (en is) een bont samenwerkingsverband van heel uiteenlopende kerken. Toen ik in Zuid kwam werken, heb ik ook de moslimgemeenschap van Arnhem wat beter leren kennen. De laatste twee jaren heb ik wat meer contacten gekregen met de evangelische kerken in de stad. Het is mooi dat de openheid van kerken naar elkaar duidelijk groeiende is. Wat vind je van de ontwikkelingen in de Protestantse Gemeente Arnhem? In de afgelopen jaren is er hard gewerkt aan een nieuw beleidsplan. Dat zal in de komende tijd grote veranderingen met zich meebrengen. In Arnhem-Zuid werken we aan een samengaan met De Kandelaar. Ook in Arnhem-Noord zullen wijkgemeenten gaan fuseren. De rol van predikanten en kerkelijk werkers in dat geheel zal ook gaan veranderen. Een aantal collega’s krijgt straks een ‘specialistische’ functie, bijvoorbeeld voor het missionair werk, jeugdwerk of vorming en toerusting. Anderen zullen zich (blijven) concentreren op het werk in de wijkgemeente. Zijn jullie als predikanten wel blij met al die veranderingen? Veranderen is altijd lastig, en kan soms ook behoorlijk pijn doen. Maar als collega’s zijn we er wel aan toe. Ik heb zelf juist de ‘tussentijd’ lastig gevonden. In de afgelopen jaren is er heel veel vergaderd over veranderingen, terwijl je nog maar moest afwachten of die er echt zouden komen. Gelukkig zijn we nu bijna zover, dat we ook concreet aan veranderingen kunnen gaan werken. En hoe is dat voor jouzelf, heb je het nog naar je zin in Arnhem? Zeker wel! Ik vind dat ik in een prettige gemeente werk met veel aardige en betrokken mensen om me heen. Het leuke van Arnhem is ook wel dat het altijd in beweging is, het is nou niet zo dat je jaar-in jaar-uit dezelfde dingen meemaakt. Ik ben benieuwd hoe alle veranderingen in de toekomst zullen uitpakken. Hopelijk geven ze onze kerk weer een nieuw elan. Deo Volente natuurlijk! Wat bedoel je daarmee? Dat bedoel ik heel serieus. Het is goed om plannen te maken en beleid uit te stippelen. Daar heb ik in de afgelopen jaren mijn steentje aan bijgedragen. Maar ik weet ook heel goed: ‘Als de Heer het huis niet bouwt, tevergeefs zwoegen de bouwlieden’ (Psalm 127). Het is ook belangrijk dat we de Geest de ruimte geven. En waar dat gebeurt, gaat deze dominee nog altijd fluitend naar zijn werk! Bedankt voor dit interview! En veel zegen gewenst voor de komende jaren! Dat wens ik voor ons allemaal in Arnhem! En veel dank voor deze vragen! Henny Kalisvaart foto’s Pieter Regensburg 9

Nederlands Bijbelgenootschap

Nieuw boek over Bijbelse uitdrukkingen

Op 3 juni ontving het jarige Nederlands Bijbelgenootschap het zojuist verschenen boek Een lust voor het oog - en andere Bijbelse uitdrukkingen. Algemeen directeur Rieuwerd Buitenwerf nam het boekje, gemaakt door uitgever Van Dale, in ontvangst. Ton den Boon neemt bijbelse uitdrukkingen onder de loep en kijkt daarbij naar de verschillende bijbelvertalingen. Daarnaast beschrijft hij hoe het bijbelse Nederlands in de literatuur (en in de Dikke Van Dale) terechtgekomen is. Met bijvoorbeeld uitspraken van politici laat hij zien dat gebruik van bijbelse uitdrukkingen zeer actueel is. Babylonische spraakverwarring, de lier aan de wilgen hangen, als een dief in de nacht, bergen verzetten: veel Bijbelse uitdrukkingen, metaforen en zegswijzen zijn inmiddels een rotsvast onderdeel geworden van ons dagelijks taalgebruik. Vaak worden deze talige pareltjes uit het ‘Boek der boeken’ niet bewust gebruikt. In het boek Een lust voor het oog – en andere Bijbelse uitdrukkingen kan de uitleg van de herkomst dan ook tot een openbaring leiden. Een lust voor het oog – en andere Bijbelse uitdrukkingen bevat 168 pagina’s en kost € 14,99. ISBN 9789460771767. Er is ook een e-boek, prijs € 9,99, ISBN 9789460771774. Beide titels zijn verkrijgbaar via de (online)boekwinkel en via de Van Dale-webwinkel.

Tentoonstelling Thuis in de Bijbel

In het Museum Catharijneconvent in Utrecht is t/m 10 augustus 2014 de tentoonstelling Thuis in de Bijbel te bezoeken. Een tentoonstelling waar getoond wordt hoe de verhalen uit de Bijbel een integraal onderdeel zijn van de kunst en cultuur in de Lage Landen. Deze tentoonstelling sluit mooi aan op de inhoud van het boek Een lust voor het oog. Op vertoon van het boek ontvangen bezoekers van het Museum Catharijneconvent een 2e entreebewijs gratis (deze actie geldt t/m december 2015, dus ook nog nadat deze tentoonstelling is afgelopen).

Jaarverslag Nederlands Bijbelgenootschap 2013 is beschikbaar

In 2013 droeg het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG) wereldwijd bij aan 34 vertaalprojecten: in 25 landen zijn meer dan 10.000 bijbelpagina’s vertaald. In Nederland is het vertaalwerk voor de Bijbel in Gewone Taal afgerond. Verder is meegewerkt aan diverse tv-programma’s als The Passion en Bijbelverhalen met de Zandtovenaar. Ook zijn de voorbereidingen getroffen voor de jubileum activiteiten; dit jaar bestaat het NBG 200 jaar! Deze en andere resultaten over 2013 worden toegelicht in het jaarverslag dat nu beschikbaar is op de nieuwe website van het NBG: www.bijbelgenootschap.nl/jaarverslag-2013.

Over het Nederlands Bijbelgenootschap

Al 200 jaar brengt het NBG de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Dat doet het door de Bijbel te vertalen in begrijpelijke en moderne taal, de Bijbel beschikbaar te stellen, uitleg en achtergronden over de Bijbel te geven en mensen de relevantie van de Bijbel te laten ervaren. Het werk van het NBG wordt mogelijk gemaakt door de steun van leden en donateurs. Meer over het NBG op www.bijbelgenootschap.nl .

10

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap Haarlem Contactpersoon: hr. H.J. Goeree, secretaris NBG-werkgroep afd. Arnhem

Hengelen

Enkele anekdotes door Jan van de Lagemaat

En de collecten zijn vandaag bestemd voor …

In elke kerk zijn ze te vinden, de collectezakken, dus ook in De Kandelaar. Liturgisch gezien is de collecte een onderdeel van de ‘Dienst van het delen’. Voor ons vanzelfsprekend, maar dat geldt niet voor iedereen. Toen ik onderstaande foto liet zien op de Fotovakschool, vroeg één van mijn medestudenten waar die zakken voor worden gebruikt. Ach, over de collecten tijdens de kerkdienst zijn veel verhalen te vertellen. Met enig schaamrood weet ik me nog te herinneren dat ik als kind de collectezak een keer heb laten vallen! Het zal duidelijk zijn dat de collecte de daarop volgende week door mijn moeder met enige spanning tegemoet gezien werd. En of het door die spanning kwam…? Ja, inderdaad, toen viel de collectezak opnieuw. Of die keer dat ik voor het laatst moest collecteren in de Westerkerk. Een paar vrienden vonden dat daar op speciale wijze aandacht aan moest worden geschonken. Centen waren bij de bank al niet meer te krijgen, maar stuivers wel! Met elkaar hadden ze de hele zak gevuld. Je kon hem zo rechtop zetten. Het was evengoed een mooie opbrengst voor de kerk. Ik mocht me wel gelukkig prijzen dat het collecteren met de hengel op dat moment al lang verleden tijd was, want ik weet niet of dat nog wel zou zijn gelukt. Het is overigens opmerkelijk dat de collectezakken aan de stok nog in veel kerken te vinden zijn, hoewel het ‘hengelen’ in vrijwel alle kerken in onbruik is geraakt. Ach, zo valt er heel wat te mijmeren over de collectezak, maar weet u nu nog wel waar de collecte voor bestemd was..?

Hengelen

In het boekje 150 jaar Gereformeerde Kerk te Bodegraven (november 1985) kwam ik onderstaand ooggetuigenverslag tegen. Als kleinzoon van genoemde Adrianus Verbree deed het me goed om te lezen dat opa ook als diaken zijn supporters had.

Hengelen met de collectezak In mijn kinderjaren werd er nog gecollecteerd met de zak aan de hengel. De kerk was voor het collecteren in drie vakken verdeeld en wel de zijbeuken, de galerijen en het middenschip. Als jongens volgden wij met spanning het tempo van de diverse diakenen die rond gingen. In mijn tijd was dat o.a. broeder Adr. Verbree, veehandelaar in de Meije. Deze vorstelijke verschijning was ook een zeer geroutineerd collectant; een vendelzwaaier was er niets bij. Met het gevolg dat hij altijd wat voor lag op zijn collega’s collectanten, die hun achterstand overziende, hun uiterste best deden broeder Verbree bij te houden. Als jongens volgden wij dit met spanning en fluisterden: “Jongens, Verbree ligt weer aan kop”. Verbree remde aan het einde van zijn rit altijd sterk af om dan toch gezamenlijk weer aan te komen bij de preekstoel. Verbree had veel supporters. Kwam dat door zijn vorstelijke verschijning?

Rooster Erediensten

Opstandingskerk Rosendaalseweg 505 Diaconessenkerk Iz. Evertslaan 11 Siongemeenschap in KKC Het Dorp Dorpsbrink 7 Bethlehemkerk Honigkamp 25 Salvatorkerk Salvatorplein 274 De Regenboog Oec.Wijkgem. Spiegelhuis, Mooieweg 94 De Kandelaar Den Haagweg 1 De Rank (Bonifatiuskerk) Huissensedijk 10 Remonstr. en Vrijz. Prot. Parkstraat 31a Eusebiuskerk Kerkplein 1 Waalse Kerk Gasthuisstraat 1 (naast pol.bureau) Evang. Luth. Gem. Arnhem Spoorwegstraat 8-10 Dorpskerk Schaarsbergen Kemperbergerweg 806 Protestantse Kerk te Rozendaal Kerklaan 17 Ziekenhuis Rijnstate Wagnerlaan 55 K.K.C. Het Dorp Dorpsbrink 7 Verz. huis Vreedenhoff Esperantolaan 2 Verz. huis De Drie Gasthuizen Rosendaalseweg 485 Verpl.huis Regina Pacis Velperweg 158 Verpl.huis Eldenstaete Mr. D.U. Stikkerstraat 126 Verpl.huis Altenova Elderhofseweg 51

Zondag

6 juli 2014

Zondag

13 juli 2014

1e coll.: 2e coll.: 3e coll.: 10.00 u.

Diaconaal werk JOP - jeugdwerk Onderhoud gebouwen ds. Y.M. Voorhaar

1e coll.: 2e coll.: 3e coll.:

Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen zie Bethlehemkerk

zie Rijnstate

10.00 u.

ds. M.A. Maan

10.30 u.

ds. A.C. Poley

10.30 u.

10.00 u.

ds. C.J. Kraai

10.00 u.

zie De Kandelaar

ds. P.F. Boomsma, Westervoort ds. M.H. Leistra, viering H.A. zie De Kandelaar

10.00 u.

niet bekend

geen dienst

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam

10.00 u.

10.00 u.

ds. P. Vermaat

10.00 u.

10.15 u.

ds. M.G. Fernhout

10.15 u.

10.30 u. 10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

geen dienst

ds. H. Oostdijk-van Andel, viering H.A. ds. P. Vroegindeweij, Kesteren, voorber. H.A. ds. M.G. Fernhout en pfr. R. Günther, Leipzig geen dienst

geen dienst

geen dienst

ds. F. Wiersma, Hengelo, viering H.A. ds. W. Hartogsveld

10.30 u.

ds. G.W. van der Burg, Zutphen ds. M.A. Maan

10.00 u.

10.00 u.

10.15 u.

zie Siongemeenschap 10.00 u. 10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

ds. A. Rooze, Tilburg ds. J. Offringa, Veenendaal ds. F.Z. Ort, viering H.A. pastor R.J.J. Roefs zie Siongemeenschap

ds. M. Dijkstra, Ede mw. W. Hagedoorn, Rheden pastor T. G. Rietman

10.00 u.

ds. F. van de Hoek

10.00 u.

ds. J.M. Berghuis, Arnhem pastor A. Poppen

pastor P. Stegenga, Veenendaal hr. P. Dijkstra

10.30 u.

11.00 u.

10.30 u.

pastor M.M. Piris, Arnhem ds. P.J. Moet, Velp

Oecumenische diensten Samen Kerk Zijn in Woon-/Zorgcentrum ‘Waalstaete’, Waalstraat 36

Verpleeghuis ‘Heijendaal’,

Elke vrijdag 15.00 uur

St. Elisabethshof 201 Elke vrijdag 10.30 uur.

11 juli 18 juli 25 juli 1 augustus 8 augustus 15 augustus

11 juli 18 juli 25 juli 1 augustus 8 augustus 15 augustus

ds. K.C.L. Eldering, Velp ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, Velp mw. N. Gudden hr. T.J. Strikwerda, Arnhem pastor D.Th. de Mildt, Arnhem ds. M.H. Leistra

pastor M. Brussel hr. G.J. Bos, Laag Soeren hr. J. ter Avest, Arnhem pastor J. Koopman, Arnhem pastor M. Brussel mw. H. Mantel, Arnhem

Coventrygebed in de Walburgiskerk,

Walburgisplein 1, elke vrijdag 12.30 - 12.45 uur. Wekelijks gebed voor vrede en verzoening. 11

Rooster Erediensten


Zondag

20 juli 2014

Zondag

27 juli 2014



Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen ds. E.I. Pot

10.00 u.

10.30 u.

Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen ds. Y.M. Voorhaar, viering H.A. ds. Joh. Brezet, Duiven ds. L. Engelfriet,

ds. Tj. Ferwerda-Scholtens, Ede zie KKC Het Dorp

10.00 u.

ds. C.J. Kraai

zie Opstandingskerk

zie De Kandelaar

zie De Kandelaar

10.00 u.

10.00 u. 10.00 u.

10.15 u.

Bennekom

geen dienst

10.00 u.

ds. I. Lodewijk, Arnhem ds. J.B. Kamp, Heteren, viering H.A. zie Waalse Kerk

10.00 u. 10.00 u. 17.00 u.

pastor A. Wijngaards in de Walburgiskerk ds. A. Vogelzang ds. L.G. Zwanenburg, Ede zie Waalse Kerk

10.30 u.

ds. W.J.W. Scheltens, Lunteren ds. D.L.H. Lunenberg, Rotterdam, zomerdienst pastor A. Govaart

10.30 u.

10.00 u.

ds. W. Hartogsveld

10.00 u.

10.00 u.

ds. G. Bomer, Rheden pastor G. Gies

10.00 u. 10.15 u.

mw. M.M. Hazeleger, Arnhem ds. L. van Hilten-Matthijsen, Apeldoorn, viering H.A. ds. J.P. Dam-Oskam

zie Siongemeenschap

10.30 u.

pastor J.G. te Lindert

pastor B. Elenbaas, Arnhem mw. J.A. Abbing, Velp niet bekend

10.00 u.

ds. I.M.J. Eldering- Jonckers Nieboer, Velp hr. G.J. Bos, Laag Soeren niet bekend

10.15 u.

10.15 u.

10.00 u. 10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

pastor M.M. Piris, Arnhem pastor B.J. Bergen

geen dienst 17.00 u.

10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

ds. L. van Hilten-Matthijsen, Apeldoorn, zomerdienst em-deken H. Jansen OFM

pastor D. Booyink, Heelsum niet bekend

Vanaf de Trompetstraat heb je nu een ‘mooi’ gezicht op de Eusebiuskerk. Binnenkort kunnen we door het Paradijs wandelen. 12

Rooster Erediensten


Zondag

3 augustus 2014

Zondag

10 augustus 2014


Diaconaal werk Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen ds. Y.M. Voorhaar

1e coll.: 2e coll.: 3e coll.:

Door wijk te bepalen diac. doel Plaatselijk kerkenwerk Onderhoud gebouwen

zie Opstandingskerk

10.00 u.

10.30 u.

ds. M.H. Leistra

10.30 u.

drs. A. Hogenbirk, Nijmegen ds. C.J. Kraai

10.00 u.

ds. H.C. Hoeve-Spakman, Velp ds. A. Vogelzang

10.00 u.

ds. M.H. Leistra

10.00 u.

geen dienst

ds. P.J. Moet, Velp geen dienst

zie Salvatorkerk

zie Salvatorkerk

10.00 u.

10.00 u. 10.15 u.

ds. J. van Eck, Ede ds. H.H.A.B. Bergman, Kampen, zomerdienst geen dienst

10.30 u.

zie Remonstr. en Vrijz. Prot., zomerdienst ds. A.J. Metske, Arnhem, viering H.A. ds. E.I. Pot

10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

ds. M. Beekhuis-Wassenburg, Rozendaal pastor G. Gies

zie Bethlehemkerk

10.00 u. 10.15 u.

10.30 u. 10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

zie Siongemeenschap 10.00 u. 10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

Kerkdienst voor iedereen in de Grote- of Eusebiuskerk, Kerkplein 1

Datum: zondag 20 juli Aanvang: 10.15 uur Voorganger: ds. W.J.W. Scheltens, Lunteren Orgel: Jack Blok

ds. A.D. Poortman, Veenendaal, dovendienst pastor M. Smits zomerdienst geen dienst zie Remonstr. en Vrijz. Prot., zomerdienst ds. W. van Buuren, Oosterbeek ds. I.M.J. Eldering-Jonckers Nieboer, Velp ds. P. Wijbenga, Apeldoorn, viering H.A. ds. J.P. Dam-Oskam zie Siongemeenschap

mw. W. Hagedoorn, Rheden pastor M.M. Piris, Arnhem niet bekend

10.00 u.

pastor D. Booyink, Heelsum hr. A. Bennik, Arnhem

10.30 u.

10.00 u. 11.00 u.

10.30 u.

ds. W. van der Kooij m.m.v. Jenny van de Bosch, zang mw. W. Hagedoorn, Rheden niet bekend pastor M.M. Piris, Arnhem niet bekend

Vanaf 13.00 uur zullen 144 kinderen, die meedoen aan Ome Joop’s Tour, beziggehouden worden in en buiten de Eusebiuskerk. Ook op deze manier is de kerk nog steeds het IJkpunt van onze stad. Wij hebben grote waardering voor de organisatie die zich inzet voor deze kinderen. Anneke van de Griend

Op verzoek van een aantal bezoekers van de Eusebiuskerkdiensten zal ook in deze viering ds.Wim Scheltens uit Lunteren voorgaan. U bent van harte welkom!

13

Rooster Erediensten


Zondag

17 augustus 2014

1e coll.: 2e coll.: 3e coll.: 10.00 u. 10.00 u.

Diaconaal werk Kerk in Actie - Zending Onderhoud gebouwen ds. H.M. de Bruijn, Arnhem ds. M.A. Maan

10.30 u.

nog niet bekend

10.00 u.

ds. H.M. Leistra

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam

10.00 u.

pastor W. Palstra in de Walburgiskerk zie Salvatorkerk

10.00 u.

ds. H.O. Molenaar, Oosterbeek zie Eusebiuskerk

10.15 u.

ds. H. Spoelstra, Oss zie Eusebiuskerk

10.30 u.

ds. F. Wiersma, Hengelo ds. W. Hartogsveld

10.00 u. 10.00 u. 10.15 u.

ds. K.C.L. Eldering, Velp pastor G. Gies

10.30 u.

zie Siongemeenschap

10.00 u.

mw. A. Mosterd, Arnhem hr. M. Piris, Arnhem niet bekend

10.00 u. 11.00 u. 10.30 u. 10.30 u.

pastor P. Kuper, Tiel pastor B.J. Bergen

Hoe ondankbaar in dit land is het vak van predikant!

(dichter onbekend).

14

Streeft hij, met de beste intentie, naar wat kansel-eloquentie, men weet smalend te vertellen dat hij zich staat aan te stellen. Zo hij met angstvalligheid alle retoriek vermijdt, is de goeie man voorzeker saai en droog en geen goed spreker. Legt hij zich met mate toe op liturgie, ’t heet ‘Rooms gedoe’; maar zo niet, dán heeft hij weer ‘Geen gevoel voor stijl en sfeer’. Is hij voluit theoloog, prompt zegt men: ‘Hij grijpt te hoog’. Tracht hij populair te spreken, men zegt: ‘Praatjes, maar geen preken’. Weegt bij hem een enkele keer ’t leven zwaarder dan de leer, hem dit scherpe vonnis wacht: ‘ethisch’, ‘dierbaar’ en ‘halfzacht’. Wil hij ’t vrome volk vergaderen, rond de leer der Dordtse vaderen, stellig treft hem het verwijt, dat het hárt er scha’ bij lijdt. Werkt hij echter van de stoel op het innerlijk gevoel, heel het kerkelijk publiek zegt misprijzend: ‘vaag – mystiek’. Als hij wijsheid heeft vergaard uit de leer van Karl Barth, klinkt hem tegen: ‘Geeft gij zo de genade niet cadeau?’ Legt hij somtijds in zijn lering een accent op de bekering, ach, dan is dat ook weer mis, wijl zulks ‘methodistisch’ is.

Hoe ondankbaar in dit land is het vak van predikant! Altoos eist men van zo’n knaap zeven poten aan één schaap

Als hij in de kerkeraad zich bescheiden gelden laat, is de weleerwaarde man een ‘dictator’ en ‘tiran’.

Is hij scherp in zijn reactie op Anselmus’ satisfactie, dan doet hij – zo wordt gemord – de Gerechtigheid tekort.

In het geestelijk werk Moet hij vaardig zijn en sterk, doch, daarnaast, de dienst des Heeren vakbekwaam organiseren.

Maar wanneer hij daarentegen ieder lid van dit college in zijn waarde laat, verluidt: ‘er gaat weinig van hem uit’.

Wat hij laat of wat hij doet, nooit en nimmer is het goed. Te allen tijd rust op zijn werk ’t kritisch oog van volk en kerk.

Gaat hij veel op huisbezoek: ‘dominee leest nooit een boek’; maar studeert hij steeds nog verder heet hij: ‘leraar, maar geen herder’.

Als hij ’t leven ernstig neemt, is hij ‘stijf’ en ‘wereldvreemd’. Is hij vlot, bij spel en sport, dan komt hij ‘waardigheid’ te kort.

Daarom: heil de predikant, die – ’t klinkt vreemd in dit verband! – heel dit heksenwerk verricht met een opgewekt gezicht.

Opstandingskerk

Bij de diensten

Ik loop de diensten voor de zomerperiode langs, om misverstanden te voorkomen. Gedurende de zomerperiode is er geen kindernevendienst; er is altijd wèl Kinderen in de Kring voor de allerjongsten. In de maanden juli en augustus is er geen zondagsbrief. Op zondag 6 juli gaat ds. Yolanda Voorhaar voor. Op 13 juli is de Opstandingskerk dicht. Wij kerken dan gezamenlijk in de Bethlehemkerk en voorganger is ds. Menno Leistra. Op 20 juli gaat ds. Yolanda Voorhaar voor, en vieren we met elkaar het Heiig Avondmaal. Op 27 juli gaat ds. Elsje Pot voor. De gemeente van de Bethlehemkerk is dan bij ons te gast.. Op 3 augustus gaat ds. Yolanda Voorhaar voor. Op 10 augustus is de Opstandingskerk gesloten en zijn wij te gast in de Bethlehemkerk. Ds. Menno Leistra is de voorganger. Op 17 augustus hebben we een gastpredikant: ds. H.M. de Bruijn. Op 24 augustus is ds. Elsje Pot voorganger. De gemeenteleden van de Bethlehemkerk zijn dan onze gast. Op 31 augustus ds. Rita Hoeve-Spakman voorganger.

Opstandingskerk

• kerkgebouw: Rosendaalseweg 505 tel. 4421810 www.opstandingskerkarnhem.nl • wijkredactie: Henk Altena tel. 3611343 [email protected] • predikanten: • ds. Elsje Pot tel. 3637338 - [email protected] • ds. Yolanda Voorhaar tel. 0318-621676 [email protected] • scriba: mw. Marije Meijering, Sint Marten 58, 6821 BW Arnhem tel. 4434417 [email protected] Wijkkas Opstandingskerk: NL10INGB0000851500 Kerkomroep: www.kerkomroep.nl

Tot slot een Keltische zegenbede, voor deze zomer, hier in Arnhem of elders, mede namens collega Elsje Pot, Yolanda Voorhaar

Wat zoek je, pelgrim, welk doel hoop je te vinden? Nee, de Heer die je zoekt, wacht niet op jou bij het einddoel van de weg. De Heer, die jij zoekt is je metgezel op de reis. Moge Hij je behoeden voor alle kwaad en tot wij elkaar weerzien, je beschermen en dragen in zijn hand.

Gedoopt

Op zondag 22 juni werden in een feestelijke dienst drie kinderen gedoopt in de Opstandingskerk. Hun namen: Reinout Pieter van Breukelen, geboren 25 maart 2014, zoon van Marc en Alinda van Breukelen – Huistra, broertje van Froukje en Maurits, Hoornestraat 29. Philip Hendrik Kruisselbrink, geboren 20 februari 2014, zoon van Maarten en Bianca Kruisselbrink – Riggelink, broertje van Lucas en Floris, Klarenbeeksestraat 123. Amely Hilhorst, dochter van Jarno en Bianca Hilhorst- Rappard, Vijverlaan 20. Wij wensen de ouders van harte geluk met deze doop en wensen hen en hun kinderen Gods zegen voor de toekomst.

Startzondag 14 september

Het lijkt nog ver weg, maar toch alvast uw aandacht voor het volgende. Op 14 september staat de jaarlijkse Startzondag gepland. Het thema dit jaar is: Met hart en ziel. Op de website van de PKN zijn vele suggesties te vinden. Behalve een feestelijke dienst hopen we ook na de dienst nog door te gaan. Over activiteiten voor kinderen en jongeren wordt al nagedacht. Maar we zouden graag nog iemand hebben die mee wil denken over een activiteit voor volwassenen na de dienst. Ook zouden we graag afsluiten met een gezamenlijke lunch. We denken aan de formule dat iedereen iets meeneemt voor dit buffet, maar we zoeken nog wel een of twee mensen die dit willen coördineren. Graag aanmelden bij Yolanda Voorhaar of (wanneer ze weer terug is) bij Elsje Pot.

Zomerperiode

Agenda

Donderdag 3 juli 9.30 uur Creagroep Donderdag 10 juli 9.30 uur Creagroep Zondag 13 juli Kerk gesloten, dienst in de Bethlehemkerk Donderdag 17 juli 9.30 uur Creagroep Donderdag 24 juli 9.30 uur Creagroep Donderdag 31 juli 9.30 uur Creagroep Donderdag 7 augustus 9.30 uur Creagroep Donderdag 14 augustus 9.30 uur Creagroep

Autodienst

Zondag 6 juli Zondag 13 juli Zondag 20 juli Zondag 27 juli Zondag 3 augustus Zondag 10 augustus

mw. Ineke Takke hr. Joop Vos mw. Pleuni v.d. Heide mw. Inge v. Hemert mw. Bep Potjer hr. Ido v.d. Koppel

tel. 3647243 tel. 3641333 tel. 3613110 tel. 06 14945934 tel. 3611560 tel. 06 48621594

Velen van u gaan de komende tijd met vakantie. Even er uit, bezinnen en nieuwe energie opdoen. We wensen u een fijne reis en behouden thuiskomst toe. Maar niet iedereen is in de gelegenheid weg te gaan. Ook als u in Arnhem blijft wensen we u van harte een goede zomer toe, waarin u tot rust komt. Ook in kleine dingen is veel goeds te beleven. Ook voor de predikanten is er een wat rustiger tijd aangebroken. Even wat minder vergaderingen. Mocht u in deze tijd eens willen doorpraten over dingen die u raken, mag u gerust bellen voor een afspraak. We zijn er graag voor u. 15

Diaconessenkerk

Wij gedenken Mattheus Wils, overleden op 7 juni 2014 op de leeftijd van 77 jaar. Theo is overleden na een korte periode van ernstige ziekte, waarin de slechte berichten zich opstapelden. Nadat hij enkele weken op de intensive care had gelegen, werd rond Hemelvaartsdag de diagnose ‘A.L.S. in vergevorderd stadium’ vastgesteld. Het leek er toen op dat Theo nog enkele weken tot enkele maanden te leven zou hebben, maar een week later kwam zijn leven al tot een einde. Voor zijn vrouw Thea, de kinderen en de kleinkinderen een verbijsterende ervaring. Zoals één van hen zei: ‘Dit is te snel gegaan’. In de dienst voorafgaand aan de crematie (op vrijdag 13 juni) werd uit de verhalen en herinneringen duidelijk dat Theo een echte familieman was, altijd betrokken op zijn gezin en vooral ook op de kleinkinderen. Hij voelde zich een gezegend mens, met zoveel liefde om zich heen. We lazen in de dienst een gedeelte van psalm 63, een psalm over vertrouwen op God. In dat vertrouwen heeft Theo geleefd en is hij gestorven. Moge God allen die van Theo gehouden hebben, nabij zijn en zijn kracht geven.

Bij de diensten

Voor informatie over de diensten in deze periode verwijzen we u naar het overzicht elders in dit blad. Graag uw aandacht voor twee zaken: - Op zondag 6 juli is de Diaconessenkerk gesloten en hebben we onze kerkdienst in ziekenhuis Rijnstate (10.15 uur) - Op zondag 3 augustus is de Diaconessenkerk ook gesloten en zijn we te gast in de Opstandingskerk (10.00 uur)

Bereikbaarheid en vervanging in de vakantie

Ds. Monique Maan heeft vakantie van 14 juli t/m 10 augustus. In die periode zijn collega’s beschikbaar om waar te nemen wanneer dat nodig is. Het contact met deze predikanten wordt gelegd via kerkenraadsleden: - José Butter: 026 351 7100 - Hilda van Vliet: 026 445 3231 - Map Berkhof: 026 379 1616 - Dick Appels: 026 445 3445 Neemt u dus, indien nodig, contact met één van hen op, zij kunnen u verder helpen. In het geval van een overlijden is het goed om te wachten met het vastleggen van datum en tijdstip van de uitvaart, totdat er contact is geweest met de vervangende predikant. Dat voorkomt misverstanden en teleurstellingen.

Diaconessenkerk kerkgebouw: Izaak Evertslaan 11, tel. 4425259 www.diaconessenkerk.nl • wijkredactie: Inge Veldhuis [email protected]

• predikant: ds. Monique Maan,

tel. 3891962 [email protected] spreekuur: ma. 9.30–11.00 uur, predikantenkamer.

• scriba: Hilda van Vliet [email protected] • verhuur De Bakermat: [email protected] wijkkas: ING rekening NL58INGB0000987600 t.n.v. Prot Gem Kerk Activiteitenfonds

‘Dat het ons goed gaat tot wij elkaar weerzien en dat God ons allen draagt in de palm van zijn hand’. Hartelijke groet, Monique Maan

Autorijdienst Alteveer/Cranevelt Het rooster hiervoor is nog niet beschikbaar, heeft u vervoer nodig dan kunt u contact opnemen met Henk Hulstein, tel. 351 31 97 Burgemeesterswijk/Hoogkamp 06-07 Wim van Vliet 13-07 Jaap Clifford 20-07 Wim Brinkhuis 27-07 Jans Askes 03-08 Jan Siert Wiersema 10-08 Jaap Clifford

06-54255945 443 91 60 333 52 95 351 58 93 442 07 20 443 91 60

Spreekuur en contact

Vanaf maandag 11 augustus start het spreekuur weer. U bent welkom in de predikantenkamer tussen 9.30 en 11.00 uur, voor een kop koffie, een praatje of om een afspraak te maken voor een ander moment. Mailen kan ook altijd: [email protected] en bellen kan naar 026 3891962.

Vakantiewens

De zomermaanden zijn voor velen een periode om naar uit te zien – even geen drukte en afspraken, het tempo omlaag en genieten van hopelijk veel mooi weer. Maar er zijn ook mensen voor wie de zomer niet snel genoeg voorbij kan gaan: als je veel alleen bent en de mensen die je bezoeken, gaan nu ook met vakantie, als je ziek bent en aan huis gebonden, of als het er gewoon financieel niet in zit om iets gezelligs te gaan doen. Hoe onze situaties ook zijn, ik wens ons allen Licht&Lucht toe, in welke vorm dan ook. Met een Ierse reistekst: 16

“Namens de onderontwikkelde gebieden hartelijk dank voor het sparen van het zilverpapier. Het smaakte erg lekker.” Fons Jansen in: Hoe meer zielen (1968).

Siongemeenschap zie pagina 19

Vanuit de kapel

Bethlehemkerk

Bij de diensten

We lezen deze zomer verder in het evangelie van Matteüs. In de adventstijd lazen we dat Matteüs beschrijft hoe Jezus gekomen is als: 1. de Christus, de lang verwachte Messias, zoon van Abraham en David, in de lijn van koning David. Dus rechthebbend erfgenaam als stamhoofd van het Joodse volk. En met Pasen en Pinksteren lazen we hoe Matteüs eindigt met: 2. de beschrijving van de zegenende, opgestane HEER, als de Zoon van God, die ten hemel vaart. Dit is natuurlijk een verbluffende claim geweest in die tijd. Het werd ook niet geloofd. Dit onvoorstelbare feit werd alleen maar heel persoonlijk doorgegeven van leven tot leven. Eerst werd daarom alleen de mondelinge traditie betrouwbaar geacht. Met dit gegeven in gedachten alleen al is het spannend om dit eerste geschreven evangelie te lezen en te herlezen. We volgen hierin de oudste traditie van de kerk (ca. 160 na chr.), volgens welke Matteüs geschreven in het Hebreeuws als eerste evangelie. Heel spannend. Matteüs, eerst een soort accountant in dienst van Romeinse overheid, een boekhouder, die - apostel geworden - de worsteling beschrijft, hoe Jezus kwam en het koninkrijk van de hemel verkondigde, leefde en verzegelde met het offer van zijn leven; de verwarring, het jojo-gevoel van het volk Israel en uiteindelijk de afwijzing van Jezus door het Joodse leiderschap (en de Romeinen). Matteüs die – zelf Jood! - laat zien dat het Joodse volk daarom voor een tijd niet meer het primaat heeft in Gods heilsbedeling. Lucas zal later toevoegen dat Jerusalem vertrapt zal worden door de heidenen/de volken .. tot aan de wederkomst van de Heer. Toen Matteüs schreef was het een heel spannende tijd voor de apostelen en de jongste kerk, vóór de val van Jerusalem: zij moesten de nieuwe manier van leven van Jezus voortzetten t.o.v. de Joden, de Grieken, de Romeinen en de ketters. Met dit in gedachten lezen we verder in Matteüs: Zondag 6 juli Matteüs 11: 25-30 over Rust bij de Zoon van God. ds. C.J. Kraaij Zondag 13 juli Matteüs 13: 1-9,18–23 over Gelijkenissen van Jezus. ds. M.H. Leistra, viering van het Heilig Avondmaal. Zondag 20 juli Matteüs 13: 24-30, 36-43 Gelijkenissen over het Koninkrijk van de hemel dat niet op afstand blijft. Predikant is op dit moment nog niet bekend. I.v.m. zijn gezondheid heeft ds. Van der Stouw zich afgemeld. Zondag 27 juli Matteüs 13: 44-52 Gelijkenissen over het nieuwe van het Koninkrijk van de hemel. ds. E.I. Pot… in de Opstandingskerk!! Zondag 3 augustus Matteüs 14: 13-21 Jezus bedreigd. ds. H.C. Hoeve-Spakman te Velp. Zondag 10 augustus Matteüs 14: 22-33 over de majesteit van Jezus. ds. M.H. Leistra.

Gebedskring in de predikantenkamer: Woensdag 16 juli: 16.30 uur. Woensdag 20 augustus: 16.30 uur.

Bijbelgesprekskring: Belijden op de drempel van een nieuwe tijd. Donderdag 21 augustus, (10.00 – 11.30 uur): heilige kerk. En in het eerste deel van het seizoen / najaar (alvast voor de agenda): Donderdag 18 september : algemene/katholieke kerk. Donderdag 16 oktober: apostolische kerk. Donderdag 20 november: één kerk.

Bethlehemkerk

Honigkamp 25, tel. 3642367 www.bethlehemkerkarnhem.nl • wijkredactie: Piet Blok, tel. 3614939 [email protected] • predikanten: • ds. Menno Leistra tel. 0575–845930 [email protected] • ds. Ad Poley, tel.06 151 532 11, wo + do.: tel. 3642367 [email protected] • ds. C.J. Kraai, tel. 0317-422188 / 06-24770523 [email protected] • scriba: Nollie Kramer-Bunschoten, tel. 3612208 [email protected] • wijkkas: NL39INGB 0000999000 t.n.v. wijken bloemenfonds Bethlehemkerk, Arnhem • beheer website: Edward Eekma, tel. 3792147, [email protected]

Afwezigheid ds. Poley: 25 juli – 10 augustus.

Ook zal ds. Poley vanaf 10 augustus minder beschikbaar zijn voor pastoraat omdat hij namens de Protestante Gemeente te Arnhem afgevaardigd is naar onze Generale Synode. Deze komt weer samen 13 t/m 15 november in Lunteren, maar er is heel wat voorbereidend werk dat daarvoor nog gedaan moet worden. Mede namens collega’s Kraaij en Leistra wens ik u een heerlijke tijd van recreatie, een tijd van herschepping: verlossing en vernieuwing, geïnspireerd door het – volgens de vroegste kerk - eerste evangelie dat ooit het licht zag, dat van de apostel Matteüs. ds. Ad Poley

Vakantietijd / bereikbaarheid

Voor veel mensen is de komende tijd vakantietijd. Voor anderen niet of weer voor anderen is er helemaal geen vakantie. Voor degene die wel met vakantie gaan, een heel fijne tijd gewenst en voor degene die, om welke reden dan ook, thuis blijven: probeer te genieten van hopelijk mooi weer. Bereikbaar is in deze periode het bij u bekende adres van Conny Bloemendaal, tel. nr. 3610133 of e-mail: [email protected] . Bij geen gehoor kunt u voor dringende zaken ook contact opnemen met Gerrie van Toor, tel.nr. 3610587 of [email protected] of Marijke Gerritsen, tel.nr. 3621873 of [email protected] Hartelijke groet, Marijke Gerritsen, voorzitter

Kerktaxi

6 juli 13 juli 20 juli 27 juli 3 augustus 10 augustus 17 augustus 24 augustus

hr. P. Blok hr. P. Rosseel hr. E. Eekma hr. D. van den Hof hr. O. Posthumus hr. O. Posthumus hr. P. Blok hr. J. van’t Oever

tel. 361 49 39 tel. 363 63 35 tel. 379 21 47 tel. 361 29 74 tel. 361 55 65 tel. 361 55 65 tel. 361 49 39 tel. 362 15 14

17

Vakantietijd

Salvatorkerk

Langzamerhand gaan we richting vakantietijd. Het kerkelijk leven komt in wat rustiger vaarwater, maar staat natuurlijk ook niet stil! Voor de thuisblijvers: Er is in de zomermaanden elke zondag een gezamenlijke kerkdienst. Zie het bericht hieronder. Ook de spelletjesmiddagen op de dinsdagmiddag gaan weer van start. Zie ook het bericht hieronder. En op woensdagmorgen, als u boodschappen gaat doen op de markt en/of in de geheel vernieuwde Drieslag, dan is onze kraam aan de markt present in de -gelukkig weer groen geworden- tuin van de kerk. U bent daar welkom voor een kopje koffie of thee, een praatje en gezelligheid. Voor zover u op vakantie gaat: heb het goed en kom gezond weer terug! En voor wie in Arnhem blijft: heb het goed en blijf gezond! En graag tot ziens allemaal! Pierre Eijgenraam

Salvatorkerk

• kerkgebouw: Salvatorplein 274, tel. 3212159 www.salvatorkerkarnhem.nl • wijkredactie: ds. Pierre Eijgenraam • predikant: ds. Pierre Eijgenraam

tel. 3519531 [email protected]

• scriba: Meint Lukkien, tel. 4743343 [email protected] • wijkkas: NL84INGB0003068364 t.n.v. Wijkkas Salvatorkerk Arnhem

Vakantie predikant

Vanaf zondag 20 juli heb ik vakantie tot 17 augustus. Mocht u in die periode een beroep willen doen op een predikant, neemt u dan contact op met het kerkelijk bureau (026-4420987) of met één van de kerkenraadsleden. Zij weten welke predikanten op dat moment beschikbaar zijn en kunnen u met hen in contact brengen.

Gezamenlijke kerkdiensten in de zomermaanden

Zoals inmiddels hopelijk wel bekend, hebben de kerkenraden van Salvatorkerk en De Kandelaar besloten om de kerkdiensten in de zomermaanden gezamenlijk te houden. Omdat we in de toekomst één wijkgemeente Zuid zullen gaan vormen, is het goed om elkaar op die manier ook wat vaker te ontmoeten en misschien ook alvast wat beter te leren kennen. Daarnaast is de kerk in de zomermaanden meestal toch wat minder gevuld dan in de rest van het jaar. En een volle(re) kerk is natuurlijk ook wel fijn…. Let op: De kerkdiensten in de maand juli zijn gezamenlijk in De Kandelaar, Den Haagweg 1. In augustus kerken we gezamenlijk in de Salvatorkerk. De kerkdiensten beginnen gewoon om 10.00 uur. Wilt u wel graag naar de kerk, maar hebt u geen vervoer? Dan kunt u contact opnemen met de heer Hendrik Jan van Koten, telefoon 3237746 of [email protected] En verder: als u met de auto naar De Kandelaar gaat, en het is niet al te veel moeite, rijdt u dan nog even langs de Salvatorkerk? Misschien kunt u iemand blij maken met een lift! We hopen op goede vieringen.

In de herhaling: zomerse dinsdagmiddagen

Velen kijken er al weer naar uit: de start van de zomervariant van de dinsdagmiddagen in de Salvatorkerk. Een begrip inmiddels. Vindt u het leuk om een spelletje te doen of gewoon onder het genot van een kopje koffie of thee een gesprekje aan te gaan, dan bent u van harte welkom. Er is een grote keuze aan spellen, voor elk wat wils! In tegenstelling tot andere jaren, beginnen we dit keer op de tweede dinsdag in juli en gaan in ieder geval door tot de laatste dinsdag van augustus. Vanaf half drie is iedereen van harte welkom en u mag natuurlijk altijd iemand meenemen. Voor vragen en/of problemen met vervoer, kunt u contact opnemen met Rosemary Tee, tel. 026 323 3433. Plaats: Salvatorkerk, Salvatorplein 274 Tijd: 14.30 uur – 16.30 uur Wanneer: dinsdagmiddagen van 8 juli t/m eind augustus. Graag tot ziens! Rose, Corrie, Pascha,Hennie, Anneke 18

vakantiekleurplaatje

Brainstormavond jeugdwerk

Op 12 juni werd een ‘brainstormavond gehouden over ons jeugdwerk. Het is geen geheim dat het voor ons moeilijk is om ons jeugdwerk overeind te houden. Er zijn weinig kinderen en jongeren in onze gemeente (maar ze ZIJN er gelukkig nog wel!), en er is bij veel activiteiten ook een tekort aan leiding. De groepjes kinderen en tieners zijn vaak maar klein en dat maakt het lastig, want het moet maar net klikken tussen de jongeren die er zijn. Voor de leiding is het soms zwaar om met weinigen te zijn; je kunt elkaar dan niet aflossen en bij gebrek aan opvolging gaan sommigen jaren door, terwijl ze eigenlijk het stokje wel eens aan een ander zouden willen geven… Wat kan je daar aan doen? Onze conclusie was dat het in elk geval belangrijk is om het enthousiasme overeind te houden. Laten we dus in elk geval op gezette tijden leuke dingen organiseren, waar het gezellig is en iedereen energie van krijgt! Dit is tevens een oproep aan u als gemeente: hebt u een idee voor zo’n activiteit? Meld het dan bij de jeugdouderling of bij mij. Wilt u zelf mee organiseren? Nog beter! Onze conclusie was óók dat het goed is om de samenwerking met De Kandelaar te zoeken (dat doen we al) en verder uit te bouwen. Meer jongeren, meer leiding, vereende krachten: ook dat kan energie geven en stimulerend werken. Onze conclusie was tenslotte ook, dat we moeten durven schrappen als dat nodig is, maar dat we wèl voor elke leeftijdsgroep toch een minimum aanbod wel willen houden. Wilt u meedenken met onze jeugdraad of helpen bij een activiteit? We horen het graag van u! Pierre Eijgenraam

Siongemeenschap

Medeleven Allen die geslaagd zijn of over zijn naar een volgende klas, feliciteren we van harte met het resultaat. Volgend schoolseizoen gaan jullie de uitdaging aan van een nieuwe opleiding of een hogere klas; daarvoor alvast veel succes toegewenst. Voor hen die net geen voldoende schoolresultaat hadden om te slagen of over te gaan, duimen we alvast dat volgend jaar wél succesvol mag verlopen. Jullie hebben nu allemaal de tijd om te gaan genieten van de vrijheid, even alles van school te vergeten en energie bij te tanken voor het nieuwe seizoen!! Veel plezier toegewenst!!

Siongemeenschap

Vieringen in het K.K.C. Het Dorp, Dorpsbrink 7 • website: http://siongemeenschap.webs.com • wijkredactie: Philip Greep [email protected] • predikant: ds. Monique Maan, tel. 3891962, [email protected] • Spreekuur: ma. 9.30-11.00 uur in de predikantenkamer van de Diaconessenkerk • scriba: secretariaat Siongemeenschap, p/a Sophiastraat 21, 6812 CA Arnhem • wijkkas NL33INGB0000925000 t.n.v. penningmeester Siongemeenschap.

Activiteiten in de komende weken

Ontmoetingsmorgen KKC Het Dorp: op woensdag 16 juli vindt deze ontmoetingsmorgen plaats in het Kerkelijk Kultureel Centrum (KKC) van Het Dorp in Arnhem. Aanvangstijdstip is 10.15 uur en de bijeenkomst duurt tot aan het middaguur. De bijeenkomst wordt begeleid door Hans Meijer en Alie Schregardus. U bent van harte welkom voor een gezellige bijeenkomst! Nadere informatie kunt u krijgen bij Alie Schregardus. Gebedskring: de maandelijkse gebedskring vindt plaats op de woensdagen 9 juli en 6 augustus bij Hennie en George Bruno, Kustvaart 235 in Arnhem; dit is in de wijk Schuytgraaf. Aanvangstijdstip is 20.00 uur. Het programma voor deze avonden ziet er als volgt uit: - Inleiding en gebed; - Bespreking gebedspunten; - Kringgebed; - Afsluiting met het gezamenlijk bidden van het Onze Vader. Voor informatie, gebeds- en dankpunten: de heer C.W. Schröder, coördinator maandelijkse gebedskring De Rank & Siongemeenschap, Frombergstraat 15, 6814 EA Arnhem. Tel. 026-4431698 of [email protected]

Zomervakantie

Wij wensen u allen een prachtige en rustgevende zomerperiode toe. Het KKC is elke zondag open voor de dienst om 10.30 uur; u bent en blijft van harte welkom om de wekelijkse eredienst met ons mee te beleven! Voor hen die erop uit trekken: een veilige reis, mooie ervaringen in een andere omgeving en een behouden thuiskomst toegewenst!! En mocht u om welke reden dan ook (moeten) thuisblijven, dan wensen wij u zonodig sterkte toe en met de mensen om u heen toch een mooie zomerperiode!! Philip Greep, namens de Siongemeenschap

Jubileum Zoals u in het vorige nummer hebt kunnen lezen, werd op zondag 22 juni mijn 25-jarig predikantsjubileum gevierd. Hoewel ik eigenlijk niet van plan was om daar iets aan te doen, ben ik achteraf toch blij dat het wel gebeurd is. Het was voor mij een heel bijzondere dag, om een aantal redenen. Ik was blij met de vele gasten (o.a. uit mijn vorige gemeenten: de Protestantse Gemeente Een-Norg-Veenhuizen en de Opstandingskerk in Arnhem, familie en vrienden), met de cantorij die bereid bleek het welverdiende zomerreces nog één weekje op te schuiven en met de hartelijke en feestelijke sfeer. Veel mensen stuurden een kaartje en er waren na de dienst allerlei cadeaus. In de dienst zelf heb ik geprobeerd terug te blikken op de 25 jaren: wat was wezenlijk voor mij, en hoe sta ik nu in het ambt, in de kerk, in mijn geloof? Mocht u dat willen teruglezen: zie de website van onze kerk: www.salvatorkerkarnhem.nl Heel veel dank aan iedereen die er was! En nu vol goede moed maar weer verder… Pierre Eijgenraam

19

Elden - De Kandelaar

Rond de vieringen

In juli en augustus hebben we gezamenlijke vieringen met de wijkgemeente Salvatorkerk. De vier zondagen in juli kerken we met elkaar in De Kandelaar en de eerste vier zondagen van augustus in de Salvatorkerk. Op zondag 31 augustus is er weer kerk in De Kandelaar en in de Salvatorkerk. Wij nemen tijdens deze dienst afscheid van koster Hans Vink. Op zondag 13 juli hebben we een gezamenlijke avondmaalsviering waarin ds. Hubertien Oostdijk-van Andel voorgaat. Fijn dat we tijdens één van de gezamenlijke vieringen ook het Heilig Avondmaal met elkaar kunnen vieren!

Berichten van overlijden

Op 28 mei is overleden Hendrikje Schoemaker-Derks. Zij was 72 jaar oud en woonde i de Mr. D.U. Stikkerstraat. Haar echtgenoot J.H. Schoemaker woont in de Zierikzeestraat . Op zaterdag 31 mei is Willemien Verbeek-van de Hel, op de leeftijd van 79 jaar overleden. Zij woonde in de Postmeesterwei. De afscheidsdienst heeft plaatsgevonden op donderdag 5 juni in de aula van Moscowa, daarna hebben wij haar daar begraven. Op 4 juni is overleden Jantjen Berendina Brugman-Beumer. Zij was 92 jaar oud en woonde in de Mr. D.U. Stikkerstraat.

Benoeming Magda Hazeleger als kerkelijk werker voor de wijken Rijkerswoerd en Schuytgraaf

De Algemene Kerkenraad van de PGA heeft Magda Hazeleger aangesteld voor de wijken Rijkerswoerd en Schuytgraaf als kerkelijk werker tot en met december 2014 voor 50% van een volledige aanstelling. Magda Hazeleger is 44 jaar oud, woont op de Geitenkamp en is bijna afgestudeerd als gemeentepredikant. U hebt haar al een aantal keren kunnen zien op de kansel van De Kandelaar. Voor de beide wijken Rijkerswoerd en Schuytgraaf heeft Magda drie aandachtspunten geformuleerd: 1. Inventariseren wat er is aan aanbod en menskracht; dit in verband met de ontwikkeling van een toekomstvisie voor de PGA in Rijkerswoerd en Schuytgraaf. 2. Nieuw-ingekomenen en een deel van de kaartenbak bereiken via bezoek, telefoon of mail om hierdoor een beter inzicht te krijgen in het huidige adressenbestand. 3. Een flinke steen in de vijver voor nieuw elan en enthousiasme van de huidige actieve leden en het missionair perspectief. Magda hoopt vooral aan het werk te zijn, en zo min mogelijk te vergaderen! Ook Magda wensen we veel succes met haar werkzaamheden. Magda Hazeleger is telefonisch bereikbaar onder de nummers 351 33 08 en 06-44058723. Haar e-mailadres is: [email protected] (haar hotmailadres werkt heel traag, vertelde ze).

Elden-De Kandelaar

Kerkgebouw: Den Haagweg 1, tel. 3812252 www.elden-dekandelaar.nl • wijkredactie: Jan van de Lagemaat, [email protected] • predikanten: • ds. Hubertien Oostdijk-van Andel, tel. 3237577 [email protected] • ds. Anja Vogelzang, tel. 3233833, [email protected] • predikantensecretariaat: [email protected] • scriba: Wiebe de Jager, tel. 3813796, [email protected] • wijkkas: Elden-De Kandelaar rek.nr. NL33INGB0001348696

Hans was de laatste koster van de PGA met een volledig dienstverband. Onze wijkgemeente heeft nu, net als de andere wijkgemeenten, recht op een koster met een parttime dienstverband van 15 uur in de week. Per 1 juni jl. is de heer Medhat Youssef door de PGA benoemd als koster van onze wijkgemeente. Hij wordt momenteel ingewerkt door Hans. Medhat Youssef is kerkelijk verbonden aan De Regenboog in Rijkerswoerd. Uiteraard wensen we Medhat veel succes met zijn werkzaamheden.

Jubileum ds. Pierre Eijgenraam

Op 25 juni was het 25 jaar geleden dat de heer J.P. (Pierre) Eijgenraam in het ambt is bevestigd als predikant van de Gereformeerde Kerk van Norg, Een en Veenhuizen. In 1993 is hij naar Arnhem gekomen en ruim zeven jaar geleden is hij in de Salvatorkerk als wijkpredikant bevestigd. Ook vanuit de wijkgemeente Elden-De Kandelaar willen we ds. Eijgenraam van harte gelukwensen met dit jubileum. Jan van de Lagemaat

Kosterswisseling

Op 12 juni jl. is onze koster Hans Vink 65 geworden. En hoewel het pensioen tegenwoordig niet meer precies op je 65e verjaardag ingaat, is de pensionering van Hans nu nabij. Op 31 augustus nemen we in en na de dienst afscheid van koster Hans Vink. Hans is zijn loopbaan als koster in de zeventiger jaren begonnen in de Westerkerk aan het Stationsplein. Toen in 1992 de Westerkerk werd afgestoten, ging de toenmalige koster van De Kandelaar, Jan Klaren, met pensioen. Vanaf 1992 is Hans koster van De Kandelaar. Uiteraard zal zijn afscheid niet onopgemerkt voorbijgaan. En natuurlijk hoort daar ook een passend cadeau bij. Daarom staat er een doos in de hal van de kerk waarin iedereen een passende bijdrage kan deponeren als blijk van waardering voor het vele werk dat Hans in en voor De Kandelaar heeft verricht. En u kunt uw bijdrage aan het cadeau natuurlijk ook overmaken aan het wijkfonds NL33INGB0001348696 t.n.v. Wijkkas Elden-De Kandelaar onder vermelding van: cadeau Hans. 20

In het kader van het thema Collectezakjes, nog een verhaaltje: Ds. K.M.R. van der Beek, jarenlang predikant in de Gereformeerde Westerkerk aan het Stationsplein, vertelde een keer over zijn zoon, die voor het eerst mee mocht naar de kerk. Toen de collectezak langs kwam, stopte hij daar niets in. Hij gaf aan dat hij het geld zelf wel aan zijn vader zou geven! Ds. Van der Beek voegde daar met enige trots aan toe, dat zijn zoon later econoom is geworden. Jan van de Lagemaat

De Rank (Bonifatiuskerk)

Overleden

Op zaterdag 14 juni is overleden mevrouw Johanna Maria van Doorne-Geuze in de leeftijd van bijna 89 jaar. Mevrouw van Doorne werd deze week met ernstige gezondheidsproblemen opgenomen in Rijnstate. Helaas kon de medische wetenschap weinig meer voor haar doen. Mevrouw van Doorne leefde zeer mee met de kerk en de kerk met haar. Ze kreeg aandacht en zorg uit De Kandelaar en de Bonifatiuskerk. Op donderdag 19 juni vond de rouwdienst plaats in de Bonifatiuskerk, voorganger was ds. Vermaat. Tekst van de prediking was “In het huis mijns Vaders zijn vele woningen” Mevrouw van Doorne werd begraven op de begraafplaats naast de kerk.

Herv. wijkgemeente De Rank Bonifatiuskerk: Huissensedijk 10, Elden, tel. 3830286 postadres: Huissensedijk 12, 6842 AK Elden (Arnhem) www.gemeentederankarnhem.nl • wijkredactie: hr. Hans Boer, tel. 4437934 [email protected] • predikant: ds. P. Vermaat, tel. 0318–510161 [email protected] • scriba: hr. Hans Boer , tel. 4437934 [email protected] • wijkkas: rek.nr. NL54INGB0001559972 t.n.v. penningmeester De Rank

Bijbelkringen

De Avondbijbelkring zal in september weer bij elkaar komen. De middagbijbelkring is er weer op 1 juli. Onderwerp is nog steeds het Johannesevangelie. Daar zijn we nu aangeland bij hoofdstuk 15, het bekende gedeelte over de wijnstok en de ranken. Natuurlijk is ieder van harte welkom bij deze kring. Aanvang 14.00 uur, in het Van Oosterzeehuis.

De gemeente op reis

Op 12 juni is een groot deel van De Rank, met gasten op stap geweest. Reisdoel was Elburg, dus een reis dwars over de Veluwe. Waar vroeger struikrovers huisden was nu het gevaarlijkste stuk van het traject het schietterrein ’t Harde, vooral interessant voor de oud-militairen onder ons. En dat zijn er nogal wat. Iedereen was op tijd bij de Bonifatiuskerk, zodat de bus vroegtijdig kon vertrekken. Vergezeld door het mooiste weer van de wereld en gezeten in de nieuwste bus van Nederland kon deze reis eigenlijk niet stuk. De boottocht die we maakten op het Veluwemeer was niet alleen relaxed, maar ook oergezellig. Het lijkt wel of het oude Elburg speciaal gebouwd is om toeristen te

ontvangen. Via het netwerkje van ds. Vermaat, onze reisleider en gangmaker, kwamen we in de Nicolaaskerk in Elburg. Van de beide predikanten daar kregen we een uitleg over de PKNgemeente in Elburg, ongeveer 50 keer zo groot als De Rank. Het interieur van de Nicolaaskerk ziet er gelikt uit, maar de ‘Boni’ is veel knusser. Laaiend enthousiast arriveerden we tegen zessen weer aan de Huissensedijk. Een geslaagde dag! Hans Boer

De naam ‘De Rank’

Paul van Lunteren heeft met zijn grote interesse voor geschiedenis nagegaan waar de naam De Rank vandaan komt. In februari 1952 werd aan de Groen van Prinstererstraat begonnen met de bouw van wat nadrukkelijk een Wijkhuis werd genoemd. Niet speciaal een kerk dus. Boven op het balkon kon een filmprojector worden opgesteld en het projectiescherm had een plek aan de oostgevel. Het gebouw was van een bijzonder simpele architectuur. Soberheid was troef na de oorlog, soberheid was ook de enige charme van dit kerkgebouw. Op 11 oktober nam de Centrale Kerkenraad het besluit in dit gebouw kerkdiensten van de Hervormde kerk te houden. Op zaterdag 20 december 1952 werd het gebouw officieel in gebruik genomen en de volgende dag ging ds. Burgersdijk vóór in de eerste kerkdienst. In de kerkelijke burelen werd de wijk betiteld met de fantasierijke naam ´Wijk E´. In juli 1953 kwam men op het idee de kerk te sieren met de naam De Rank. Ds. Burgersdijk schrijft over dit flitsende besluit: Wij zijn vrij laat met dit besluit gekomen omdat nu eenmaal een geschikte naam zich niet vanzelf aan ons opdrong. Bovendien, wanneer men eenmaal een naam heeft, dan is het moeilijk om tot naamsverandering over te gaan. Vandaar deze m.i. welverantwoorde traagheid. De naam dan die uiteindelijk het wijkbestuur gekozen heeft, luidt ´De Rank´. Als men kijkt naar de voorgevel van ons gebouw, boven de woning van de concierge, dan ziet men daar een gevelsteen, voorstellende vier wijnranken met trossen. Was alles nog maar zo eenvoudig als toen! Inderdaad is de naam De Rank ontleend aan Johannes 15, waar Jezus spreekt over de wijnstok en de ranken. Paul van Lunteren schrijft verder: De naam ‘Wijk E’ verdween geleidelijk naar de achtergrond, alhoewel pas eind november ‘53 de naam ‘De Rank’ afgedrukt werd bij het dienstenrooster in Hervormd Arnhem. Op een gegeven moment heeft men dus niet meer gesproken over ‘wijk E’, maar gewoon wijkgemeente ‘De Rank’. 21

Evangelisch - Lutherse Gemeente

Vakantie-tijd

Ook in de zomer is er elke zondag de eredienst om 10.30 uur, waar iedereen welkom is !

Exposities in onze kerk

In de komende zomermaanden exposeert Annelieke Loman in de kerk. Dit voorjaar had ze een tentoonstelling in de bibliotheek in Duiven. Verrassend is de veelzijdigheid van haar werk en de documentatie erbij. Zij schildert niet alleen op doek, maar ook bijv. op de wanden van het speeltoestellenhok bij een school. Annelieke is lid van onze gemeente, ze zingt in de cantorij, en doet mee als lector. Ze vertelt over haar hobby : “Tekenen en schilderen deed ik al tijdens mijn kinderjaren. Een tekenopleiding heb ik niet gevolgd, maar als 18-jarige heb ik les gehad van een kunstenaar uit Ede, Kees Oosting. In deze tijd groeide schilderen uit tot een passie. Lange tijd heb ik niet geschilderd, maar een jaar of drie geleden begon het weer te borrelen en heb ik de draad , of beter gezegd het penseel, weer opgepakt. Het resultaat kunt u deze zomer in de kerk bekijken, of nu alvast een kijkje nemen op mijn website: www.anneliekeloman.nl” Haar werk blijft hangen tot half september om dan plaats te maken voor de expositie in het kader van “Wijken voor Kunst”. In het weekend van “ Wijken voor Kunst” is in onze Ontmoetingsruimte vervolgens een kleine expositie van de engelen van Harry Smeets als eerbetoon aan deze markante wijkbewoner, die eind april op hoge leeftijd overleed.

Vooruitblik naar het nieuwe seizoen

In het komend seizoen zijn er in onze kerk twee Bachcantates nl. op zondag 5 oktober en op zondag 23 november, en ook twee theaterstukken. Noteert u ze al vast? zaterdag 20 september (in het weekend van Wijken voor Kunst), 20.00 uur: Kees van der Zwaard speelt ‘Hier sta ik’, een boeiende theaterproductie over Luther. zondag 5 oktober, 10.30 uur: Cantatedienst met “Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir” (BWV 131) door ons Bachensemble onder leiding van Myra van der Jagt vrijdag 31 oktober, 20.00 uur: ‘Deining’, een hilarische scheepstocht langs diverse stromen en havens waar liederen worden opgehaald. Muziektheater over de totstandkoming van het nieuwe liedboek door Andries Govaart, Johan Klein Nibbelink en Wim Ruessink. (Zie ook ‘Voor het Voetlicht’ op pagina 3.) zondag 23 november, 10.30 uur (Eeuwigheidszondag) Cantatedienst met “Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit” (Actus Tragicus) (BWV 106) door ons Bachensemble onder leiding van Myra van der Jagt.

Evangelisch-Lutherse Gemeente Arnhem e.o. www.luthersegemeentearnhem.nl kerkgebouw: wijkredactie: predikant: secretaris:

Spoorwegstraat 8-10, 6828 AS Arnhem, tel. 442 50 84 mw. Elly Muurling, tel. 3336657 ds. Klaas Touwen tel. 325 53 27 mw. Patty Besseling-Gronloh tel. 381 71 75

Plannen van de Koorschool voor 2015

Thea Endedijk meldt ons, dat op zondag 18 januari 2015 de koorschool voor de tweede keer meewerkt aan een familieconcert van het Gelders Orkest. Dit concert zal op dezelfde dag zowel in Nijmegen als in Arnhem worden gegeven. Hieronder enige informatie : Symfonie voor angsthazen en durfals Alles wat normaal niet ‘mag’ bij een klassiek concert, mogen kinderen nu juist wel! Opstaan en een wave doen. Lawaai maken, klappen, een dansje doen. Of een spreekkoor beginnen! Sterker nog… al deze dingen zijn juist de bedoeling! Tijdens de Symfonie voor angsthazen en durfals is alles toegestaan. De leerlingen zingen en dansen samen met presentator Emile Zeldenrust en Het Gelders Orkest op de muziek van de Schilderijententoonstelling van Moessorgski. Het verhaal gaat over een jongen die nergens bang voor is en graag wil leren griezelen. Hoe dat afloopt, ontdekken de kinderen tijdens het concert! Een onvergetelijke ervaring, volgens het concept van de succesvoorstelling Concert voor Rafiq uit 2013. Het concert is bedoeld voor kinderen van groep 5 – 7. Kinderen die willen meedoen met dit optreden, kunnen zich - zo snel mogelijk - opgeven voor de Koorschool Arnhem door een mail te sturen naar [email protected]. Elly Muurling

Hoedje

Mijn broer was collectant. Het was begin jaren ’60, hij was achttien of in die buurt. Soms werd er gecollecteerd met een zakje aan een lange stok. Dat was nog een hele kunst: die lange stok met een steeds zwaarder wordend uiteinde tussen de rijen doorsturen. Opeens zag ik het gebeuren: mijn broer gebaarde wat bruusk met die collectezak en hup daar vloog het hoedje van een van de dames af! Het bleef met het elastiekje half op haar rug hangen. En je mocht eigenlijk niet lachen in de kerk… Nu gelukkig wel! Marianne Josef Bijdrage naar aanleiding van de tentoonstelling 'Vrouwen voor het Voetlicht'. Van internet.

22

Parkstraatgemeente

Parkstraatgemeente

Mijn vakantie zit er weer op en nadat Rick mij voor de laatste Kerkperspectief prima heeft vervangen, schrijf ik nu weer zelf. Hebt u trouwens de woordraadseltjes begrepen? Zij zitten in twee kleden geweven die op het liturgisch centrum in onze kerk liggen. En inderdaad, de namen van de 4 evangelisten staan er in! Op zondag 22 juni hadden wij onze jaarlijkse buitendag, net als vorig jaar samen met de Remonstrantse Gemeente van Oosterbeek. Met 30 personen (mannen, vrouwen en kinderen) gingen we naar Dierenpark Wissel in Epe. Nooit eerder geweest, maar het is een heel overzichtelijk park, waar het goed toeven is. Je vindt er geen grote roofdieren of olifanten, wel kleine dieren zoals stokstaartjes, kleinere apensoorten, otters, vogels en tijdens het voederen van verschillende dieren wordt veel uitleg gegeven. Zeker de moeite waard. De waarde van zo’n gezamenlijk uitje ligt natuurlijk nog meer in het gezellig uit zijn met elkaar en als het zo’n mooie dag is, als wij hadden, dan is het extra leuk. Voor de kinderen die mee waren, was er een mooie speurtocht met vragen. Aan te bevelen!

Bij de diensten

Zoals elk jaar zijn er in de zomer gezamenlijke diensten met de Waalse Gemeente, de Doopsgezinde Gemeente en onze Parkstraatgemeente. De Waalse Gemeente refereerde hier al aan in de vorige Kerkperspectief. De eerste gezamenlijke dienst is op zondag 20 juli en we starten in de Waalse Kerk. In het rooster van de kerkdiensten kunt u verder zien, waar de diensten deze zomer worden gehouden en wie er voorgaan.

Concert Wim Roelfsema

Op woensdag 16 juli kunt u in de Eusebiuskerk een concert

Eglise Wallonne / Waalse Kerk

Onder de Parijse hemel

De Waalse gemeente heeft het begin van de zomer gemarkeerd met een avontuur dat naar meer smaakte. Liederen van Edith Piaf en Wende Snijders werden gezongen door een jonge zangeres, begeleid op accordeon. Het wijntje na afloop werd vergezeld door Franse musettes en je hoefde maar even je ogen dicht te doen om je met Piaf “sous le ciel de Paris” te voelen. We hoeven de artieste Piaf met haar karakteristieke diepe stem niet postuum tot een diepgelovige te verklaren om te ervaren dat in haar teksten op een ontroerende manier met levensvragen wordt geworsteld. Uit Oosterhuis verwoording van Augustinus’ tekst over liefde (“Veel te laat heb ik jou liefgekregen”) en de Franse versie van “Ik heb U lief, o mijn beminde” (gezang 430 Liedboek 1973) spreekt dezelfde passie als uit Piafs liederen. Bijna zou ik uit het verhaal dat we lazen over de ‘zondares’ die Jezus’ voeten zalfde – en wier gemakkelijke veroordeling door de omstanders Jezus niet over zijn kant laat gaan – concluderen dat Piaf na haar vroege overlijden nog best eens een tweede carrière bij onze lieve Heer tegemoet zou kunnen zijn gegaan…

Zomerdiensten

Vanaf 20 juli tot 17 augustus worden de diensten gezamenlijk met de Doopsgezinde gemeente, de Parkstraatgemeente en de Nederlandse Protestantenbond (NPB) gevierd. De locatie is de Waalse kerk (20 en 27 juli), de Parkstraatkerk (3 en 10 augustus)

Samenwerkingsverband Remonstranten en Vrijzinnige Protestanten

• Kerkgebouw: Parkstraat 31a /

Aanvang diensten 10.15 uur tenzij anders aangegeven.

Kastanjelaan 22e www.parkstraatgemeente.nl • predikant: ds. Marieke Fernhout [email protected] • wijkredactie: Els van Essen [email protected]

bijwonen van onze organist Wim Roelfsema. Wij zijn in de Parkstraat heel gelukkig met zo’n goede organist, maar een orgelconcert is natuurlijk ook niet te versmaden. Het is een Bach-programma dat ´Divina Musica´ heet. Het concert begint om 20.15 uur. Meer informatie, ook over andere concerten vindt u op Wims website: www.wimroelfsema.nl. Zie ook pagina 8.

Bezoek uit Leipzig

In het weekend van 11 tot 13 juli komen leden van onze Partnergemeente uit Leipzig weer naar ons toe. Samen met hen zullen we ons o.a. bezighouden met vooroordelen, in allerlei vormen. Er is een prachtige koffer van LAVA waar met allerlei foto’s, tekeningen en stellingen goede gesprekken op gang kunnen komen. Maar daarnaast zijn we van plan om Nijmegen te bezoeken en op een ontspannen manier van elkaars gezelschap te genieten. We kijken er naar uit. Ik wens u van harte een mooie zomer toe! Els van Essen

Eglise Wallonne / Waalse Kerk Arnhem

www.waalsekerkarnhem.nl • kerkgebouw: Gasthuisstraat 1,

6811 BS Arnhem naast het politiebureau

• wijkredactie: Martin Kas,

tel. 3703302, e-mail: [email protected]

• verhuur kerkgebouw: Corinne de Zeeuw, telefoon 06–18190472 e-mail: [email protected]

• contactpersonen: Martin Kas, tel. 3703302,

Elfriede ter Schegget, tel. 3816695 en Anke de Man, tel. 055–3563189.

en de Eusebiuskerk (17 augustus). De aanvangstijd is 10.15 uur, met één uitzondering: op de vierde zondag van juli vieren we op de ‘Waalse’ tijd, dus om 17.00 uur. In deze dienst gaat ds. Liesbeth van Hilten-Matthijsen voor.

Kerkdienst in de Eusebiuskerk 17 augustus

In augustus draagt de Waalse gemeente de verantwoordelijkheid voor de kerkdienst in de Eusebiuskerk op 17 augustus. Met deze dienst sluiten we de serie gezamenlijke diensten met onze vrijzinnige en doopsgezinde partnergemeenten en met de NPB af. Voorganger is dan ds. Henk Spoelstra uit Oss. Daags ervoor verschijnt het volgende nummer van Kerkperspectief waarin we meer over deze dienst zullen melden; op onze website zal al eerder meer te vinden zijn. Zoals in onze diensten gebruikelijk zullen we ernaar streven ook in deze dienst het alleenrecht van het orgel op de muziek in de dienst te doorbreken. Namens het consistoire wens ik de lezers van Kerkperspectief verkwikkende zomermaanden. Martin Kas

23

KAMER GEZOCHT voor aankomende student bij Van Hall Larenstein, in studentenhuis of bij particulier in Velp of omgeving Arnhem. max. huurprijs: € 250,- min.oppervlakte: 10 m2 Bel: Yur Griffioen (niet rokend) 06-21348461

Geacht gemeentelid. Wij, Martijn Middag (25) en Marij van Spanje (24), hopen in oktober dit jaar te gaan trouwen. Daarom zijn wij op zoek naar een

huurwoning

in (de omgeving van) Arnhem. Wij zijn allebei overtuigd christen en werkzaam in de gezondheidszorg. Weet u een adresje voor ons of kent u iemand die verhuurt en ons verder kan helpen? Zo ja, dan horen wij heel graag van u!

U kunt ons bereiken door te bellen of te mailen naar Martijn (06-15431141 / [email protected]).

Bij Monuta Arnhem krijgt u alle ruimte voor uw wensen. Wij zijn er voor u. Voor, tijdens en na de uitvaart.

We zijn 24 uur per dag bereikbaar op 026 - 442 42 25. Ook als u niet bij ons verzekerd bent. U kunt ons uitvaartcentrum bezoeken op de Eimerssingel West 7 te Arnhem, of op www.monuta.nl

EVANGELISCHE BOEK- EN MUZIEKSHOP “DE WEGWIJZER” VOOR UW: BIJBELS - KAARTEN - CD’s - DVD’s - CADEAU’s Adres: Croydonplein 418, 6831 LN Arnhem Tel. 026 – 323 12 88 Achter winkelcentrum Kronenburg. Gratis parkeren.

Open: dinsdag t/m vrijdag van 09.30 – 17.00 uur zaterdag van 09.30 – 16.30 uur www.wegwijzerarnhem.nl

[email protected]

KENNIS EN ERVARING, BIJ U IN DE BUURT! Aan een eerste vrijblijvend gesprek zijn geen kosten verbonden. NOTARISKANTOOR OCKHUYSEN Kronenburgsingel 60, 6831 gx Arnhem tel. 026 – 320 10 00 www.notarisockhuysen.nl

De redactie wenst iedereen een zomer met mooi weer in een prettige omgeving. Graag tot ziens in augustus!

FRANSEN BV 026 - 364 86 44 Bezoek onze Shellshop en spaar airmiles terwijl u tankt. Winkelcentrum Presikhaaf

Kerkperspectief Officiële uitgave van de Protestantse Gemeente Arnhem

Recommend Documents