Kerkperspectief officiële uitgave: Protestantse Gemeente te Arnhem

26e jaargang Nº 15

vrijdag 9 september 2011

Kerkperspectief verschijnt 21x per jaar

officiële uitgave: Protestantse Gemeente te Arnhem

Meeleven met Suzanna…

foto: Jikke de Gruijter ©

Suzanna van de Hunnen (pseudoniem) is docente pedagogiek aan de Pabo in Arnhem. In 2005 krijgt ze eierstokkanker. Een jaar later vertellen de artsen haar dat ze is uitbehandeld. Ze had eigenlijk al dood moeten zijn, maar ze leeft nog steeds. In haar boek ‘Stervensdruk, geen tijd om dood te gaan’ beschrijft ze het proces waarin ze zich ontworstelt aan de wurggreep van de doodsangst. Ik wil over haar schrijven in Kerkperspectief, omdat ik Suzanna persoonlijk heb leren kennen en ze ondertussen één van mijn beste vrienden is geworden. Ze heeft me ook aan het denken gezet over mijn eigen leven en dood. Die gedachten hebben mijn leven veranderd.

kopijdatum maandag 29 augustus Kopij voor het volgende nummer Nº 16 (23 september t/m 6 oktober 2011)

Doodgaan is de enige zekerheid die we in ons leven hebben en toch blijken veel mensen die zekerheid uit de weg te gaan. We willen niet weten dat we sterfelijk zijn en dat onze dagen geteld zijn. Vanaf de dag dat we geboren zijn is de dood al in ons leven. Hoe zien wij de dood? Zijn we bang voor de dood? Is doodgaan eigenlijk wel iets om bang voor te hoeven zijn? We weten het niet… Suzanna heeft – door wat ze heeft meegemaakt – eigen ideeën over haar dood. In haar zelfgecreëerde biotoop (hangmat) hebben leven en dood een eigen plek gekregen en is de dood minder bedreigend dan voorheen. Mijn eigen beeld van de dood is ook veranderd en daardoor minder eng. Zo kan ik ermee Leven. Arjen

redactie Menno Leistra, Rita Hop, Ruud van Veen en Arjen van Voorst, eindredactie (3611694)

abonnementen en advertenties

bij voorkeur e-mailen naar:

W.A. van Woerkens (3811103)

[email protected]

[email protected]

evt. afgeven op het Kerkelijk Bureau

wijknieuws

kosten Jaarabonnement: € 21,50

Aanleveren via de wijkredacties, namen en adres-

Digitaal abonnement: € 11,50

sen staan vermeld in de koppen boven de wijkbe-

ING rekening 2571164

richten.

postadres Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem

vormgeving {TypoVar} ontwerpers, Arnhem

drukwerk Digidruk Vandenhul BV

In dit nummer: Uw Steun Waard!. . . . . De Eerste Dag . . . . . . Alle Zeven Dagen . . . . Voor ’t Voetlicht . . . . . PKN-werkgroep ‘Kerk en Israël’ Actualiteiten – Agenda . . . Nieuws van het NBG . . . Nieuws uit de Landelijke Kerk

. . . . . . . .

. 3 . 5 . 5 . 6 . 7 . 7 .19 .19

Rooster Erediensten

Zondag

11 september 2011

Zondag

18 september 2011

Vredeszondag 1e coll.:

Door wijk te bep. diac. doel

1e coll.:

Diaconaal werk

2e coll.:

PKN

2e coll.:

Vredeswerk

3e coll.:

Onderhoud gebouwen

3e coll.:

Onderhoud gebouwen

Opstandingskerk Rosendaalseweg 505

10.00 u.

ds. Y.M. Voorhaar en ds. E.I. Pot, startdienst

10.00 u.

ds. Y.M. Voorhaar, viering H.A.

Diaconessenkerk Iz. Evertslaan 11

10.00 u.

ds. M.A. Maan

10.00 u.

ds. K. Dijk, Duiven

Siongemeenschap in KKC Het Dorp 10.30 u. Dorpsbrink 1

ds. A.C. Poley, startdienst

10.30 u.

ds. G. Warner, Dieren

Bethlehemkerk Honigkamp 25

10.00 u.

ds. C.J. Kraai

10.00 u.

ds. M.H. Leistra

Salvatorkerk Salvatorplein 274

10.00 u.

ds. J.P. Eijgenraam startdienst

10.30 u.

ds. A. Vogelzang en pastor W. Palstra, oec.dienst H.A.

De Regenboog Oec.Wijkgem. Spiegelhuis, Mooieweg 94

09.30 u.

ds. J. van de Wal, Velp

zie Salvatorkerk

De Kandelaar Den Haagweg 1

09.30 u

ds. H. Oostdijk-van Andel startdienst

zie Salvatorkerk

De Rank (Bonifatiuskerk) Huissensedijk 10

10.00 u.

ds. D.G.F. de Bree, Ede

10.00 u.

ds. L.G. Zwanenburg, Ede

Remonstr. en Vrijz. Prot. Parkstraat 31a

10.15 u.

ds. M.G. Fernhout, startdienst

10.15 u.

prof.dr. Th.M. van Leeuwen, Utrecht

Eusebiuskerk Kerkplein 1

geen dienst

10.15 u.

pastoor K.J. Holman, voorg. Oud-Katholieke Kerk

11h30 Waalse Kerk Gasthuisstraat 1 (naast pol. bureau)

pasteur L. Hamrat, rentrée fleurie

Evang. Luth. Gem. Arnhem Spoorwegstraat 8-10

10.30 u.

ds. A.J. Metske, m.m.v. cantorij

10.30 u.

ds. K. Touwen, Bachcantate BWV 33

Dorpskerk Schaarsbergen Kemperbergerweg 806

10.00 u.

ds. W. Hartogsveld

10.00 u.

ds. M. Dijkstra, Ede

Ziekenhuis Rijnstate Wagnerlaan 55

10.15 u.

pastor R.J.J. Roefs

10.15 u.

pastor R.J.J. Roefs

K.K.C. Het Dorp Dorpsbrink 1

2

pas de culte

zie Siongemeenschap

zie Siongemeenschap

Verz. huis Vreedenhoff Esperantolaan 2

10.00 u.

ds. F. van de Hoek viering H.A.

10.00 u.

mw. W. Hagedoorn, Rheden

Verz. huis De Drie Gasthuizen Rosendaalseweg 485

10.00 u.

hr. A. Bennik, Arnhem

10.00 u.

hr. J.A. Noordeman, Arnhem

Verpl.huis Regina Pacis Velperweg 158

11.00 u.

pastor J. Mulder

11.00 u.

pastor T.G. Rietman

Verpl.huis Eldenstaete Mr. D.U. Stikkerstraat 126

10.30 u.

mw. M. Visch, Apeldoorn

10.30 u.

pastor J.A.M. Bakker, Arnhem

Verpl.huis Altenova Elderhofseweg 51

10.30 u.

pastor B.J. Bergen, dienst van Schrift en Tafel

10.30 u.

ds. D.J. Bakker

Oecumenische diensten Samen kerk-zijn in Woon-/Zorgcentrum ‘Waalstaete’, Waalstraat 36 Elke vrijdag 15.00 uur 09 september 16 september 23 september

ds. C.J. Kraai ds. P. de Vries mw. N. Gudden

Verpleeghuis ‘Heijendaal’, St. Elisabethshof 201 Elke vrijdag 10.30 uur 09 september 16 september 23 september

pastor M. van Ravenswaaij-Brussel, Ede hr. J. ter Avest, Arnhem pastor C. Post

Korenbeurslezing in Hotel Haarhuis, Stationsplein 1 Datum: zondag 11 september a.s. Tijd: 10.30 – 12.15 uur Spreker: ds. Aline Barnhoorn, luchtmachtpredikant Thema: De rechtvaardige oorlog - van Augustinus tot Jolanda Sap.Een antiek theologisch concept, eigentijds toegepast in de militaire ethiek en internationale recht.

Uw Steun Waard! Elk mens een veilig bestaan

In de Vredesweek staan we stil bij de wens dat ieder mens een veilig bestaan kan leiden. Iedereen zoekt naar veiligheid, ver weg in Afghanistan, Mexico of het Midden-Oosten. Maar in Nederland is veiligheid ook niet altijd vanzelfsprekend. Mensen zonder werk, mensen met een emotionele of psychische aandoening of migranten zonder verblijfsvergunning worden dagelijks wakker in angst en vrees. De opbrengst van de Vredesweekcollecte is voor projecten die de veiligheid bevorderen. Zo steunt Kerk in Actie bijvoorbeeld een bibliotheek in Damascus (Syrië), de eerste waar burgers ongecensureerde boeken kunnen vinden. Ook steunt Kerk in Actie een project in Afghanistan waar gewerkt wordt aan traumaverwerking van kinderen. In Nederland is er vanuit Kerk in Actie aandacht voor de opvang van vluchtelingen en asielzoekers, om ook hen een veilige plek te bieden. Het Interkerkelijk Vredesberaad, Pax Christi en Kerk in Actie zetten zich samen in voor een veilig bestaan voor ieder mens, waar ook ter wereld. Zij kunnen dat niet zonder uw financiële steun. Geef daarom aan deze collecte!

Kerkdienst voor iedereen in de Grote- of Eusebiuskerk, Kerkplein 1 Datum: zondag 18 september a.s. Aanvang: 10.15 uur Voorganger: pastoor Klaas Jan Holman (Oud-Katholieke Kerk) Orgel: Jack Blok Deze dienst wordt voorbereid door de Anglicaanse Kerk en de Oud-Katholieke Kerk, beide te Arnhem. U bent van harte welkom. Coventrygebed Walburgiskerk, elke vrijdag 12.30 uur Walburgisplein 1

Kerkelijk Bureau PGA adres: telefoon: e-mail: geopend: bankrekeningen:

Rosendaalseweg 507, 6824 KL Arnhem (026) 442 09 87 [email protected] elke werkdag 9.00 – 12.30 uur voor vrijwillige bijdragen: 63.58.17.187 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem voor overige 69.96.42.132 t.n.v. Protestantse Gemeente te Arnhem

3

Collectenopbrengsten PGA (bedragen in euro’s)

Opbrengst collecte Eusebiuskerk op 17 juli 2011: € 119,91 14 augustus 2011 1e Collecte: Door wijk te bepalen diaconaal doel 2e Collecte: Plaatselijk Kerkenwerk 3e Collecte: Onderhoud gebouwen

kerk 1e collecte 2e collecte 3e collecte Opstandingskerk 75,45 43,60 35,95 Diaconessenkerk 95,90 63,95 57,56 Siongemeenschap 79,98 49,85 34,35 De Rank 57,30 51,65 51,45 Bethlehemkerk 161,34 83,00 77,03 Salvatorkerk 98,55 65,61 52,57 De Kandelaar 132,97 95,75 47,51 totaal 701,49 453,41 356,42 21 augustus 2011 1e Collecte: Diaconaal werk 2e Collecte: Zending 3e Collecte: Onderhoud gebouwen

Vredesweek 2011: Boeken voor Vrede

In Arnhem-Zuid wordt een oecumenische vredesdienst gehouden op zondag 18 september in de Salvatorkerk, aanvang 10.30 uur. Thema: Een veilig bestaan voor iedereen. We sluiten op 2 manieren aan bij een onderdeel van de landelijke Vredesweek: Boeken voor Vrede: Wat is jouw meest inspirerende vredesboek (-gedicht/song)? Opbrengst van 2e hands boeken voor vrije bibliotheek in Syrië. Van woensdag 14 september t/m woensdag 21 september 5 inzamelpunten in de stad. Lees hieronder verder over deze beide punten en over de komende Vredesweek. Deel je meest inspirerende vredesboek (gedicht/ song) met anderen! Het zijn maar woorden… zeggen we wel eens. Maar soms zaaien ze b.v. enorm veel haat. Dat is de ene kant. Er zijn ook woorden, boeken, gedichten en liederen die vrede zaaien! Ze kunnen diep binnenkomen, met je meegaan, je bijblijven – en inspireren bij wat jij zegt en doet en laat. We nodigen je uit om je favoriete vredesboek met anderen te delen! Geef de titel door voor een inspirerende Vredesboekenlijst (e-mail: [email protected]) Je kunt je keuze met enkele zinnen motiveren. Een lied of gedicht kan in z’n geheel bijgevoegd. We zullen het resultaat rondmailen en publiceren. Neem een exemplaar mee voor de Vredesboekenplank bij de dienst in de Salvatorkerk. Dan kan iedereen na de viering een mooi vredesboek inzien. (Daarna neem je het zelf weer mee) In de vredesdienst willen we een paar mensen iets laten vertellen bij hun favoriete vredesboek.

kerk 1e collecte 2e collecte 3e collecte Opstandingskerk 97,32 91,06 48,95 Diaconessenkerk 70,30 54,45 40,78 Siongemeenschap 68,95 59,15 31,30 Opbrengst van 2e hands boeken voor vrije bibliotheek in Syrie! De Rank 53,65 61,75 107,85 De opbrengst van een inzamelingsactie van tweedehands boeken Bethlehemkerk 73,80 83,81 81,97 gaat naar Etana Books, de eerste vrije bibliotheek van Syrië met Salvatorkerk 110,95 80,05 66,25 boeken die ergens anders in het land niet te vinden zijn. Etana De Kandelaar 94,27 50,30 86,09 Books organiseert boekbesprekingen, een ‘filosofie-café’ en voortotaal 569,24 480,57 463,19 leesuren voor kinderen. Een mogelijkheid is om de boeken zelf door te verkopen via inter28 augustus 2011 net of tweedehands boekenwinkels als De Slegte of Books4Life en 1e Collecte: Diaconaal werk de opbrengst over te maken op giro 5161, t.n.v. IKV Pax Christi, 2e Collecte: Plaatselijk Kerkenwerk Utrecht. Daarnaast zijn er verschillende inzamelpunten waar u e 3 Collecte: Onderhoud gebouwen tweedehands boeken in kunt leveren: van woensdag 14 septemkerk 1e collecte 2e collecte 3e collecte ber t/m woensdag 21 september Emmauskapel, St.Gangulphusplein 5, 6832 AT Arnhem, woensdag Diaconessenkerk 90,60 64,53 50,63 en vrijdag 10.00–12.00 uur De Rank 56,20 51,95 58,05 Spiegelhuis, Mooieweg 94, 6836 AJ Arnhem, vaak geopend Bethlehemkerk 128,62 90,45 74,41 Kraam aan de markt, bij (of in) de Salvatorkerk (zie hieronder), Salvatorkerk 102,64 72,64 54,63 woensdag van 09.30 – ca. 12.00 uur De Kandelaar 168,60 114,44 82,71 Salvatorkerk, Salvatorplein 274, 6832 AH Arnhem, na de vredestotaal 546,66 394,01 320,43 dienst dienst op zondag 18 sept. Stadspastoraat, Driekoningendwarsstraat 30, 6828 EH Arnhem, Belastingaftrek ma-vrij 10.00-14.00uur en bij activiteit. Indien u meer dan 1 % van uw verzamelinkomen en tevens meer dan € 60, – per jaar aan giften uitgeeft, is het meerdere tot maximaal 10 % van het verzamelinkomen aftrekbaar.

Collectebonnen • Kaart A: € 0,75 (20 bonnen van € 0,75 = € 15, – ) • Kaart B: € 1,00 (20 bonnen van € 1,00 = € 20, – ) • Kaart C: € 1,50 (20 bonnen van € 1,50 = € 30, – ) • Kaart D: € 0,50 (20 bonnen van € 0,50 = € 10, – ) U kunt ze kopen op het kerkelijk bureau tegen ‘contante betaling’; pinnen heeft daarbij onze voorkeur. U kunt ze ook bestellen door overschrijving van het verschuldigde bedrag op bankrekening 69.96.42.132 van de Protestantse Gemeente te Arnhem o.v.v. ‘collectebonnen A, B, C, of D’. U krijgt de collectebonnen dan toegestuurd.

Lege cartridges Er staat op het kerkelijk bureau een inzamelbox voor lege printer­ cartridges t.b.v. Kika. 4

Vredesweek Wat als Nederland een Minister van Vrede had? In de Vredesweek van 17 t/m 25 september wordt dat werkelijkheid. Op 15 september wordt in Den Haag bekend gemaakt wie de Minister en Staatssecretaris van Vrede worden. Daarnaast zijn er door het hele land heen Ambassades van vrede. Het Ministerie van Vrede wil zoveel mogelijk mensen in Nederland, jong en oud, betrekken bij vraagstukken van vrede en veiligheid in de wereld. Ieder jaar zal het Ministerie van Vrede in het kader staan van een ander actueel inhoudelijk thema. De eerste editie in 2011 heeft als thema ‘Elk mens een veilig bestaan’. Aan het thema wordt elk jaar een indrukwekkend vredesinitiatief gekoppeld. Dit jaar is dat Etana Books, de enige onafhankelijke bibliotheek in Syrië. En in Arnhem dus ook de actie: deel je favoriete vredesboek! Protestantse en RK kerken Arnhem-Zuid Info bij ds. Han Hoekstra, tel 026-3618103 e-mail [email protected]

De Eerste Dag ‘Of is uw oog boos, omdat ik goed ben’ (Matt. 20:15, NBG) De komende twee weken staan er twee gelijkenissen op het oecumenisch leesrooster. In deze gelijkenissen geeft Jezus tweemaal antwoord op een vraag van Petrus. In deze gelijkenissen vertelt Jezus iets over het koninkrijk van de hemel. Over hoe het er daar aan toe gaat en hoe het er hier op aarde aan toe zou moeten gaan. Op zondag 11 september staat Matt. 18: 21-35 centraal. Vergeving is hier het centrale thema. Petrus vraagt hoe vaak je iemand vergeving moet schenken wanneer deze tegen jou zondigt. Berekenend voegt hij er aan toe: Zevenmaal? Jezus vult echter aan: Zeven maal zeventig! Als kind, toen ik net kon rekenen, dacht ik dat dit op een mensenleven best mee valt. Vierhonderdnegentig! Daar ben je zo door heen. Later kwam ik erachter dat getallen in de Bijbel vaak een symbolische betekenis dragen. Zeven, getal van de volheid, maal zeventig. Het geeft een oneindige hoeveelheid. Het is niet te berekenen en dat moet je ook niet willen! In de gelijkenis die volgt wordt dit ook duidelijk. Vergeven heeft niet met de grootte van de schuld te maken. Het heeft met een bepaalde houding, een manier van kijken te maken. In de gelijkenis wordt dit duidelijk door de manier waarop de koning naar de dienaar kijkt. In de NBV vertaling staat dat de koning medelijden kreeg met de dienaar. In de grondtekst staat letterlijk dat hij tot zijn ingewanden geraakt is. De ingewanden golden in de latere joodse en vroeg-christelijke tijd als de zetel van de gevoelens. Hij is geraakt en kijkt vol ontferming naar de dienaar. Dit werkwoord wordt ook gebruikt wanneer Jezus zich erbarmt over mensen die zijn hulp en steun nodig hebben. Wanneer de koning op zijn strepen zou staan, zou de dienaar voor de onmogelijke taak staan om de schuld terug te betalen. De koning had het recht daartoe. Maar de koning kijkt juist vol ontferming naar de dienaar. Hij kijkt niet naar zijn eigen portemonnee. Hij laat zich raken door de nood van de dienaar. Deze houding staat tegenover de houding van de dienaar die een andere dienaar voor een veel kleiner bedrag in de gevangenis gooit. In dezelfde situatie reageert de dienaar op een andere manier. Hij kijkt niet met medelijden om. Het is opvallend dat in het vervolg (vers 33) in de grondtekst een ander woord, een minder felle emotie, wordt gebruikt. Medelijden wordt hier in meer algemeen-menselijke zin gebruikt. Máár ook deze ‘algemeen menselijke blik’ is niet in de ogen van ‘de slechte dienaar’ te herkennen. Het staat in schril contrast met de diepe bewogenheid van de Koning.

Op zondag 18 september staat Matt. 20 1-16, de gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard, centraal. Ook hier staat de manier van kijken weer centraal. Nadat een rijke jongeling terneergeslagen is weggelopen bij Jezus, vraagt Petrus ‘Wij hebben alles achtergelaten en zijn u gevolgd. Waar kunnen wij naar uitzien?’ (Matt.19: 25). Petrus vraagt hier (weer berekenend) naar wat zijn loon in de hemel zal zijn. Jezus antwoordt dan met een cryptisch antwoord: Vele eersten zullen de laatsen zijn en vele laatsten de eersten. De gelijkenis van de arbeiders in de wijngaard gaat hier verder op in. Een landheer geeft hierin de arbeiders die een hele dag gewerkt hebben evenveel als degene die pas tegen het elfde uur (één uur voor het einde van een werkdag) zijn begonnen. Het gaat hier weer om hoe de landheer kijkt naar de arbeiders. Het is niet de verdienste van de arbeiders van het elfde uur (of die even daarvoor zijn begonnen) dat ze een vol dagloon ontvangen. Het is de wil van de landeigenaar. Hij kijkt niet naar wat ze verdienen. Hij kijkt naar wat de arbeiders nodig hebben (hun behoefte). De arbeiders hebben allen een dagloon nodig om rond te kunnen komen. De manier waarop de landeigenaar kijkt is anders dan de arbeiders van het eerste uur. Zij rekenden op een hoger loon. Immers zij hadden langer gewerkt. Toen zij echter kregen wat zij hadden afgesproken reageerden ze verongelijkt. Hun manier van kijken wordt vervolgens mooi omschreven in de NBG: ‘Of is uw oog boos omdat ik goed.’ Het boze oog kent de betekenis van afgunstig, kwaadaardig, de ander iets slechts gunnen. Zo worden twee manieren van kijken door Jezus tegenover elkaar gezet. Het is maar hoe je het ziet! ds. Patrick de Vries

Alle Zeven Dagen September 2011 vr. 9

Matteüs 18:10 20

Zoeken en redden

za. 10

Matteüs 18:21 35

Vergeef van harte, niet uit berekening

zo. 11

Prijs de HEER! Verwissel het eeuwige niet voor het ­tijdelijke

di. 13

Psalm 103 Sirach 40:1 17 Psalm 73 Sirach 40:18 30 Spreuken 16:8 20

wo. 14

Rechters 17:1 13

Godsdienstwaanbeeld

do. 15

Rechters 18:1 10

God wil het?

vr. 16

Rechters 18:11 20

Roof overval

za. 17

Rechters 18:21 31

Beeld(on)recht

zo. 18

Matteüs 19:1 15

Trouw

ma. 19

Matteüs 19:16 30

Durf rijk te worden

di. 20

Matteüs 20:1 16

Goed betaald

Na uw boodschappen op de markt bent u van harte uitgenodigd om hieraan deel te nemen.

wo. 21

Oog voor elkaar

Het is een korte viering van 12.30 uur tot 12.50 uur in de Walburgisbasiliek, die zelf ook is getroffen bij dit bombardement.

vr. 23

Matteüs 20:17 34 Sirach 41:1 13 Psalm 88 Sirach 41:14 42:8 Spreuken 10

za. 24

Psalm 84

Thuis in Gods huis

zo. 25

Rechters 19:1 15

Waar gaat dat heen?

Coventrygebed 16 september 2011

Op vrijdag 16 september herdenken we in het wekelijkse Coventry-vredesgebed de Slag om Arnhem, die op 17 september 1944 plaatsvond. het is goed om daar elk jaar bij stil te staan.

ma. 12

do. 22

Goed, beter, best

Angst voor de dood Goed gedrag

De werkgroep ”Coventrygebed 5

Voor ’t Voetlicht Levenswijs

Deze zomer had ik het boek ‘Levenswijs’* mee op vakantie. Het is geschreven door Petra Pronk, journaliste en schrijfster, gespecialiseerd in levensbeschouwing en spiritualiteit. Voor dit boek sprak ze met elf oude en wijze, min of meer bekende mensen. Ze ging in gesprek over de belangrijkste lessen en inzichten in hun leven en ze stelde hen vragen over geloof, hoop, liefde, geluk, spijt, ouderdom, dood en zin. En de kernvraag bij alle gesprekken was: ‘Wat was in je leven nu echt de moeite waard?’ Ik kreeg het boek van één van mijn gemeenteleden, omdat zij zelf onder de indruk was gekomen van de authentieke verhalen. Ik deel dat met haar en geef daarom graag iets van dit boek aan u door.

Interviews

De mensen die in het boek aan het woord komen, zijn zeer verschillend van achtergrond. Sommigen zijn opgegroeid in kerkelijk betrokken gezinnen, anderen hebben in hun leven afstand genomen van het geloof of zijn er nooit vertrouwd mee geweest. Maar in ieder verhaal komen de grote levensvragen aan de orde – vragen die immers ook in ieder leven aan de orde komen, ongeacht je achtergrond of opvoeding.

Ervaringsdeskundig

De ervaring van de geïnterviewden is dat wijsheid vaak met de jaren komt. ‘Als je oud(er) bent, heb je zoveel gezien dat je niet zo snel meer een oordeel velt. Je hebt zoveel gehoord dat je weet dat aan alles meerdere kanten zitten. Je hebt zoveel mensen ontmoet dat je weet dat iedereen in de kern hetzelfde nastreeft, dat we allemaal onzeker zijn en allemaal behoefte hebben aan liefde. Je loopt zolang mee dat je het vertrouwen hebt ontwikkeld dat je niet aan allerlei verwachtingen hoeft te voldoen, maar dat het genoeg is om gewoon jezelf te zijn. En dat maakt alles soms een stuk gemakkelijker.’(blz. 7/8). Tegelijkertijd heeft het ook een tragisch element in zich: tegen de tijd dat je ‘ervaringsdeskundig’ begint te worden, heb je vaak het grootste deel van je leven er al op zitten. Je hebt dan eigenlijk maar zo kort de tijd om van je verkregen wijsheid te profiteren! En wanneer je overlijdt, verdwijnt met jou ook je (soms zwaar bevochten) levenswijsheid. En de volgende generatie mag weer vanaf nul beginnen…. Met de interviews in haar boek wil Petra Pronk als het ware die levenswijsheid vastleggen, zodat anderen er hun voordeel mee kunnen doen. Natuurlijk, ieder leven is uniek, ieder loopt zijn of haar eigen weg – maar waarom zou je niets kunnen leren van de levenswijsheid van anderen? En waarom zouden we dat niet meer aan elkaar overdragen dan we nu vaak doen? Misschien dat het je helpt een enkele valkuil te vermijden of om wat meer begrip te krijgen voor de houding van een ander.

Geloof en zingeving

Bij veel van de geïnterviewden speelt het geloof dat ze van huis uit hebben meegekregen een grote rol. Het geeft kracht óf ze zijn er vanaf gegroeid. Wat dat laatste betreft: sommigen weten nog precies wanneer of waardoor. Zo herinnert iemand zich tot de dag van vandaag dat kort na de oorlog een broertje overleed. Het gezin was door de oorlog in een vreemde stad terecht gekomen en er kwam een ouderling op bezoek die vroeg of ze wel vrijgemaakt waren. Zo niet dan zat een kerkelijke begrafenis er niet in. Een bevriende predikant, net teruggekomen uit een concentratiekamp en lid van een hele andere kerk, heeft toen de begrafenis geleid. Het was een ervaring die duidelijk maakte dat het geloof door hoe mensen ermee omgaan, zo onbarmhartig kan zijn, maar ook zo verbindend. Een ervaring die je meeneemt je leven lang.

6

Vergeving

Indrukwekkend is ook de levensles van Hank Heijn, vrouw van de ontvoerde en vermoorde Gerrit-Jan Heijn. Zij heeft op een gegeven moment een brief geschreven aan Ferdi E., de man die haar man had ontvoerd en vermoord. Gaandeweg had ze ingezien dat het voor haarzelf van het grootste belang was deze man te vergeven. Ze zegt daarover: ‘Vergeven heeft in de kern niets te maken met de ander. Het is iets wat je doet voor jezelf. Het is iets wat je helemaal op eigen kracht kunt doen, onafhankelijk van de wil of de behoefte van de ander. Het is een innerlijke schoonmaak, goed voor je lichaam en ziel. Als je niet vergeeft en die wrok en dat verdriet mee blijft dragen, wordt je eigenlijk dubbel gestraft.’

De winst van het ouder worden

Als gevraagd wordt wat mensen ervaren als de winst van het ouder worden, antwoordt Wies Stael-Merkx, dat zij ‘mildheid’ als een groot cadeau beschouwt. ‘Je moet nooit oordelen over een leven wat je zelf niet geleefd hebt.’ Volgens monseigneur Bär is de grootste fout die je kunt maken, zeggen dat het vroeger allemaal zoveel beter was. ‘Wat helpt is het besef dat God mij in een bepaalde tijd geplaatst heeft en de jonge mensen in deze tijd. Dit is de tijd waarin zij hun opdracht te vervullen hebben. Voor hen is er geen andere tijd en alleen al daarom moet je daar geen waardeoordeel over hebben.’

Gave en opgave

Tot slot is er de vraag naar de zin van het leven. Voor de meesten heeft dat te maken met het goede evenwicht: realiseer jezelf dat jouw bestaan echt niet zoveel gewicht in de schaal legt en bedenk tegelijkertijd dat je maximaal verantwoordelijk bent voor wat je met je leven doet en haal dus het beste uit jezelf. Het leven is gave en opgave, ontspanning en inspanning. Probeer het evenwicht daartussen te bewaren. Dan is het goed. Wat mij betreft is dit boek zeker een aanrader, om zelf te lezen of om over in gesprek te gaan met elkaar en eigen antwoorden uit te wisselen. Ik wens u mooie gesprekken! Monique Maan, predikant wijkgemeente Diaconessenkerk *‘Levenwijs, persoonlijke verhalen en authentieke wijsheid’, uitgeverij Forte (www.forteuitgevers.nl)

PKN-werkgroep ‘Kerk en Israël’ Joods Rome

Wanneer men aan Rome denkt, wordt deze stad eerder met de paus geassocieerd dan met Joden. Toch zijn er sinds 1600 BC al Joden gesignaleerd en hun aanwezigheid is tevens genoteerd. Ondanks de inquisitie, de vervolgingen, het getto en de concentratiekampen zijn de Joden nooit uit Rome verdwenen. De Joodse gemeenschap in Rome is de oudste van Europa. Tweeduizend jaar lang woonden zij te midden van een gemeenschap die hen wilde bekeren en hen liever zagen gaan dan komen. Desondanks werden Joodse waarden en tradities behouden. Hoe meer druk er werd uitgeoefend des te sterker werd de hang naar eigenheid. Het is niet zomaar een groep Joden die in Rome wonen. Ze zijn zich ten zeerste bewust van hun afkomst. Er leven op dit moment ongeveer 16000 Joden in Rome waarvan ongeveer 5000 als vluchteling naar Rome uitweek toen in 1967 tijdens de Zesdaagse Oorlog pogroms uitbraken in Libië. Er zijn ook Joden die afkomstig zijn van de groep die als eerste vermeld wordt. In die tijd kwam er een delegatie van Maccabeeën naar Rome om bescherming te vragen tegen de Syrische koning Antioches die het de Joden in Juda moeilijk maakte Ze hadden al snel door dat het in Rome beter toeven was en zijn toen maar gebleven. Voor 1500 woonden de meeste Romeinse Joden op de linker oever van de Tiber, in Trastevere. Tijdens de contra-reformatie echter werden de regels voor Joden strenger. Zij werden als oud vuil behandeld en gedwongen apart te wonen en zo ontstond het Romeinse getto. Het woord “getto” heeft voor Joden een negatieve klank. Zij noemen deze regio liever il piazza (plein).Om het de Joodse bevolking lastig te maken werden diverse maatregelen genomen, zoals daar zijn: de toegangspoorten van het getto moesten van zonsondergang tot zonsopgang gesloten zijn. Joden mochten alleen handelen in vodden en schroot en zij moesten zich bekeren tot het katholieke geloof en wekelijks een mis bijwonen. Om dit doel te bewerkstelligen werden diverse kerken in het gebied gebouwd. Er was slechts één synagoge over waarin alle Joodse stromingen hun eigen hoekje hadden! De mannen waren in het getto verplicht een gele hoed te dragen en de vrouwen moesten, net als prostituees, gele sjaaltjes dragen (de gele ster in WO2 is dus niet origineel). De ligging van het getto was heel ongunstig omdat iedere winter de rivier overstroomde en de huizen enorm veel wateroverlast hadden. Deze ellende heeft tot 1870 geduurd. Toen werd de politieke macht van de Paus ingedamd en Italië werd een koninkrijk met als hoofdstad Rome, en de Joden kregen volledig burgerschap. Tijdens de opkomst van het fascisme werden de Joden opnieuw uitgesloten van het openbare leven. In september 1943 ging Italië een liaison aan met Hitler-Duitsland en in oktober 1943 vonden de eerste deportaties plaats (ze lieten er geen gras over groeien). In totaal zijn 7000 Joden gedeporteerd waarvan 2000 uit Rome. Slechts weinigen keerden terug. De functie van het oorspronkelijke getto is anno 2011 een totaal andere dan waarvoor het bedoeld was. Met de kleine kronkelige straatjes en pleintjes is het één van de duurste en chicste buurten in Rome, een geliefde uitgaansplek met bijzondere winkels en galeries, bars en eetgelegenheden. Ook al wonen de meeste Joden niet meer in deze buurt, ze zijn het getto niet vergeten en komen bijna dagelijks terug om hun gebeden te zeggen, te winkelen of voor de Joods-Romeinse cuisine. Het getto kijkt uit op de indrukwekkende Tempo Maggiore di Roma, de grootste synagoge van Rome. Hier worden niet alleen diensten gehouden maar de synagoge fungeert ook als cultureel centrum voor de Joodse gemeenschap.Er bevindt zich in de synagoge nog een kleinere synagoge en ook het Joods Museum heeft hier onderdak. De koepel van de synagoge is de enige vierkante koepel in Rome en daardoor al van verre herkenbaar. Het gaf de Joden een gevoel van vrijheid dat ze eindelijk zelf iets mochten bepalen, dus hoe meer de synagoge opviel des te beter! Sophie Oudkerk namens de commissie Kerk en Israël, afd. Arnhem Bron:NIW 43

Actualiteiten – Agenda KORENBEURSBIJEENKOMST

TIEN JAAR NA “NINE-ELEVEN” ! Zondag 11 september 2011. Locatie: Hotel Haarhuis, tegenover NS Centraal Station in Arnhem Tijd: 10.30-12.15 uur Ds. Aline Barnhoorn, luchtmachtpredikant op de vliegbasis GilzeRijen zal spreken over: MENSEN HELPEN MENS TE BLIJVEN: “de rechtvaardige oorlog”van Augustinus tot Jolanda Sap. Op 11 september 2001 veranderde de veiligheidssituatie in de wereld ingrijpend. Nederland participeerde in de oorlogen in Afghanistan en Irak in het hoogste geweldsspectrum, met alle ethisch-paradoxale vragen die dat met zich meebrengt. Kerkvader Augustinus introduceerde voor het eerst het concept “Rechtvaardige Oorlog”, dat nog steeds de grondslag vormt van het huidige internationale Oorlogsrecht. De beslissing om te participeren is een politieke beslissing, maar de uitvoering ligt in handen van gewone militairen. Zij oefenen geweld uit, proberen op te bouwen, te beschermen en te communiceren met de bevolking. In deze moeilijke taak probeert de geestelijke verzorging hen te helpen mens te blijven. Belangstellenden zijn van harte welkom. Er is ruimschoots gelegenheid om vragen te stellen. De toegang is vrij, een vrijwillige bijdrage na afloop wordt zeer op prijs gesteld.

Orgelconcert in de Eusebiuskerk

Op zondag 18 september besteedt stadsorganist Johan Luijmes aandacht aan het thema oorlog en vrede. Het is dan 67 jaar geleden dat in de Slag om Arnhem de kerk verwoest werd. Van het oude orgel rest niets meer dan een registerplaatje. Luijmes programmeerde de strijd tussen David en Goliath in de Bijbelse sonate van Kuhnau en een bewerking van psalm 2: ‘waarom woeden de volken’ van de 17de eeuwse Nederlander Anthonie van Noordt. Als eerbetoon aan het Britse volk speelt Luijmes een bewerking van ‘Abide with me’ van Jan Zwart. Verder op het programma bewerkingen van het lied: ‘Merck toch hoe sterck’, een geuzenlied van Valerius, een chant de paix en een orgelwerk van Franck, opgedragen aan slachtoffers van de Frans-Duitse oorlog in 1870. U bent van harte welkom • Grote of Eusebiuskerk Arnhem • Zondagmiddag 18 september • Aanvang: 15.30 uur • Toegang vrijwillige bijdrage Nieuwe ‘Basiscursus geloven 7+1’ van start op 20 september! Wat Een lekkere cursus, met een eenvoudige maar voedzame maaltijd vooraf. Want ontmoeting vinden we belangrijk. We proeven ook van wat de christelijke traditie ons aanreikt over basis-thema’s als: God, bijbel, Jezus, het kruis (lijden), Geest (inspiratie), kerk, bidden, geloven op maandag, hoop, liefde. We leren geen ‘lesjes’ met hét antwoord; er is gelegenheid om te luisteren, en ook om elkaar en jezelf vragen te stellen en te laten merken wat ons persoonlijk raakt. Wanneer 7x een dinsdagavond van 18.00 -21.00 en 1x een zaterdag van 14.00-20.00 uur (dinsdag 20 sep, 11 okt, 1 en 22 nov, 13 dec, 10 en 31 jan; zaterdag 3 mrt). Waar Informatie volgt Kosten 40 euro (30 voor Arnhem-card houders; NB kosten mogen geen bezwaar of beletsel zijn) Begeleiding Ad Boogaard (pastor/coordinator Stadspastoraat), Han Hoekstra (missionair predikant Prot. Gem. Arnhem) Opgave Ja, bij Han Hoekstra ([email protected] of tel. 026 3618103) of Stadspastoraat. 7

Protestants Christelijke OuderenBond, afd. Arnhem PCOB ledenmiddag op woensdag 21 september 2011 Thema: Lekker Thuis, een presentatie/proeverij De R is weer in de maand en dus begint de PCOB afdeling Arnhem een nieuw seizoen. Op woensdag 21 september, 14.00 – 16.00 uur op het bekende adres Bethlehemkerk, Honigkamp 25. We beginnen met een smakelijk programma. De heer Paul Deelsom van Lekker Thuis Maaltijdservice uit Lelystad verzorgt een presentatie over het belang van goede voeding. Daarnaast kunt u gratis proeven van vriesverse maaltijden. Een prima manier om eens kennis te maken met het gemak van vriesverse maaltijden. Lekker Thuis rijdt iedere week een keer naar Arnhem om bestellingen af te leveren.

Interkerkelijke ontmoeting voor geloofsopbouw en bemoediging Toerustingsochtend op woensdag 14 september a.s. Plaats: Kruiskerk, Lisdoddelaan 30, Arnhem-Malburgen-Oost Tijd: 9.30 – 11.30 uur (9.15 uur koffie) Spreker: ds. P. Vermaat, Veendendaal Thema: Niet alle tranen zijn zichtbaar (rouwverwerking)

Taizéviering op 8 oktober

in de H. Remigiuskerk in Duiven.

Al een aantal jaren houden we in de H. Remigiuskerk Taizévieringen. Ook tijdens de afgelopen Kerkennacht eind juni, toen we een korte Taizéviering hielden, waren er enthousiaste reacties. Op zaterdagavond 8 oktober houden we om 19.00 uur weer een Taizéviering in de H. Remigiuskerk te Duiven. Taizévieringen zijn meditatieve vieringen met een bepaald thema. Dat thema komt uit een psalm of lezing. Liederen en gebeden sluiten daarbij op aan. Het thema voor 8 oktober is: Gij zijt de God die wonderen doet, Gij hebt de volkeren uw macht doen kennen (Ps. 77, 15). De liederen komen uit het repertoire van de oecumenische broederschap in Taizé, zoals dat tijdens de vieringen daar gebruikt wordt. Ze zijn meertalig, melodieus, meerstemmig en meditatief. Er komen 3 langere momenten van stilte voor, waarin bijv. het gezongen lied meditatief kan doorwerken. Er is ruimte om je persoonlijke voorbede uit te spreken. Heel bijzonder. Tijdens de dienst zitten we rondom het liturgisch centrum, of op meditatiekrukjes. Bij de uitgang is er een collecte voor eigen kerk. Na afloop is er gelegenheid om samen koffie/thee te drinken in het parochiecentrum. Om de liederen meerstemmig te kunnen zingen zijn er repetities gepland voor ons gelegenheidskoor en voor wie maar van zingen houdt. De repetities worden gehouden op de vrijdagavonden 23 en 30 september en op 7 oktober 2011 in het parochiecentrum van de Remigiuskerk in Duiven van 19.15 uur tot ca 20.40 uur, olv Regina Witte, organist/pianist. Viool en klarinet/ hobo zullen ons muzikaal ondersteunen. Ook voorafgaand aan de dienst houden we nog een korte repetitie. Alle geïnteresseerden zijn van harte uitgenodigd. Graag tot ziens op de repetities of in de viering. Namens de Taizéwerkgroep Afina Mekkink Voor info of aanmelding gelegenheidskoor: e-mail: [email protected]

Capella arnhem

Zing mee met ‘Het Passion’ benefiet Lustrumconcert op 29 oktober a.s. in de Martinikerk te Doesburg.

(Gast)zangers gevraagd & inloop kooravond

Gospelkoor Voices

Het is vakantie geweest! Ook de kelen van de Voices leden hebben even rust gehad. Op 28 augustus zijn we weer met veel nieuwe energie aan een volgend seizoen begonnen. We moeten flink oefenen, want er gaat al snel weer het één en ander gebeuren. Er staan leuke dingen op het programma: Zaterdagavond 1 oktober 19.30 uur in de Prot. kerk in Driel korenavond, samen met ‘Impuls’ uit Driel, ‘De Lofstem’ uit Heteren en ‘De Vrije Stem’ uit Renkum, dat wordt vast een hele fijne avond. Zondagmiddag 9 oktober om 14.00 uur zijn we te horen in de Werenfriduskerk in Elst, waar we deelnemen aan het Werenfridusconcert. Dit wordt een speciaal optreden met voor ons het thema ‘Licht’. Hierbij zal ook een mimespeler bij enkele liederen de zang en tekst ondersteunen. We zijn blij met enige versterking in de damesstemmen en een basgitarist. We kunnen altijd nog nieuwe zangers en zangeressen gebruiken, vooral bij de tenoren en bassen. We zoeken ook nog iemand, die ons wil begeleiden op de drums. Kom gerust een keer kijken en luisteren op zondagavond in De Kandelaar. Ieder ouder dan 16 jaar is van harte welkom. Anneke de Jonge 8

Muziek en zang in de Martinikerk te Doesburg ‘Het Passion’ (www.hetpassion.nl), een time-outvoorziening voor dak- en thuislozen te Hummelo, viert haar 5 jarig-jubileum. Ter gelegenheid van dit lustrum is er een speciaal benefietconcert in de bijzondere Martinikerk te Doesburg. Een mooie muzikale middag op zaterdag 29 oktober 2011. Een dag van ontmoeting, met een verscheidenheid aan (orgel)muziek, zang en combo’s en nog veel meer… Capella Arnhem zal met een aantal stukken meedoen aan deze middag: ‘Sommerpsalm’ van Ahlen,‘ As torrents in summer’ & ‘How calmly the evening’ beiden van Elgar en ‘Look at the world’ van Rutter. http://youtu.be/4jkSAdGuXZg Inloopavond Woensdagavond 14 september kunnen mensen die misschien mee willen doen met dit benefietconcert een avond mee repeteren met Arnhemse koor ‘Capella Arnhem’ in de Koepelkerk (Jansplein) te Arnhem. Op deze manier heeft u een vrijblijvende mogelijkheid om het repertoire uit te proberen, de sfeer van het koor mee te maken en de unieke aanpak van de jonge, enthousiaste dirigent Jan van Dijk (1967) te ondervinden. De leeftijdsopbouw van het koor is bijzonder: het varieert van twintigers tot 65+. De leden komen uit Arnhem en verre omstreken. Voel u vooral welkom! De inloopavond is van 20.00 - 22.00 uur inclusief een kopje koffie of thee. U kunt dus ook alleen aan dit project meedoen. Maar uiteraard zien we graag het koor groeien. Mannen zijn van harte welkom, maar ook de sopranen kunnen wat uitbreiding gebruiken. Na het benefietconcert beginnen we aan de prachtige Passiecantate ‘Olivet to Calvary” van J.H. Maunder, die we dit keer met orkest hopen uit te voeren op Stille Zaterdag in de Walburgiskerk te Arnhem. Voor meer informatie over het koor, zie de website: www.capella-arnhem.nl of bel Mw. Aag Kroek, Tel. 026-8484919.

Bij de diensten

Op 11 september is de startzondag. In heel Nederland wordt op verschillende plaatsen aangesloten bij het landelijk aangereikte thema: liefde. Wij maakten daarvan “De mantel der liefde”. In, om en na de viering willen we dat op verschillende manieren gestalte geven. Aan deze viering werken mee Piet (verhaal) en Pleuni van der Heide (zang en blazersgroep, bijeengeroepen door Bep Potjer), Ineke Peppelman (kaarten), kindernevendienst (traktatie bij de koffie), Jeannet Hagesteijn, Maritsa Bögels (activiteiten na de koffie), Nel van der Zouwen (aankleding/bloemschikking) en uw beide voorgangers en achter en voor de schermen nog vele anderen. We hopen op een goede, inspirerende viering en daar draagt ook uw aanwezigheid aan bij! Vanaf 9.00 uur is er gelegenheid om in te zingen. Op 18 september zal er zeker aandacht worden besteed aan het begin van de vredesweek, die dat weekend begint. Het begin van de vredesweek valt samen met de herdenking van de Slag om Arnhem. In en rond Arnhem vinden verschillende herdenkingen plaats. Het zijn elk jaar weer emotionele en indrukwekkende bijeenkomsten.

Geboren

Afgelopen week hoorde ik dat op 2 juni Floris is geboren, Foris is de zoon van Bianca en Maarten Kruisselbrink-Riggelink, Klarenbeekstraat 113 te Arnhem. Wij wensen ouders en broer samen met Floris veel geluk.

Overleden

Op 25 augustus is Maria Neeltje van Winden-van Bergen overleden. Mevrouw van Winden is 82 jaar geworden, was weduwe en woonde in Huize Kohlmann, aan de Beekstraat 40 te Arnhem. Zij groeide op in Westmaas, heeft geruime tijd in Arnhem-Zuid gewoond, waar zij lid was van het kerkkoor en had vooral een praktisch gericht geloof. Na haar verhuizing naar de Lovinklaan werd zij lid van onze gemeente. De crematie heeft dinsdag 30 augustus in Dieren plaatsgevonden.

Gesprekskring DeDrie Gasthuizen

Op maandag 12 september is er van 9.45 -11.00 uur gesprekskring in De Drie Gasthuizen onder het genot van een kop koffie. De onderwerpen zijn wisselend, soms aansluitend bij wat er in de Opstandingskerk aan de orde is (geweest), soms een onderwerp op verzoek van de deelnemers. De deelnemers zijn bewoners van De Drie Gasthuizen, Watergaarde en een enkele keer iemand uit de buurt. Van harte welkom!

Gesprekskring Monnikenhuizen

Een al lang bestaande kring, met in het begin voornamelijk mensen uit Monnikenhuizen. Maar omdat het kringetje kleiner begint te worden, verwelkomen we graag ook anderen, die mee willen praten over geloven, hoe geloven verandert in de loop van een mensenleven. We praten aan de hand van het boek van Henri Veldhuis, Kijk op geloof. We komen samen bij één van de leden thuis. Nieuwe leden graag melden bij Yolanda Voorhaar. Eerste afspraak in het nieuwe seizoen: dinsdagmiddag 13 september, ’s middags om 14.15 uur.

Oecumenische Gesprekskring

Woensdag 14 september om 14.00 uur is de start van het nieuwe seizoen voor de Oecumenische Gesprekskring. Dit jaar is het thema: De wijsheidsliteratuur uit het Oude Testament. We beginnen met een verhaal over de bredere context van de wijsheidsliteratuur. Wat was er in de landen om Israël heen? Dr. Meindert Dijkstra is dan onze gast. In de keren daarna wisselen Henk Jansen en Yolanda Voorhaar elkaar af met de verschillende wijsheidsboeken uit de Bijbel: Job, Prediker, Spreuken, maar ook Jezus Sirach en de Wijsheid van Salomo.

Opstandingskerk Kerkgebouw: Rosendaalseweg 505 (4421810) www.opstandingskerkarnhem.nl • Wijkredactie: Henk Altena (3611343) [email protected] • Predikant: ds. Elsje Pot (3637338) [email protected] • Predikant: ds. Yolanda Voorhaar (0318-621676) [email protected] • Scriba: mevr. M. van der Schaar (8401952) [email protected] • Wijkkas Opstandingskerk rekeningnr. 851500

Agenda

Startzondag - zondag 11 september Moderamen - maandag 12 september Wijkraad van kerkrentmeesters - dinsdag 13 september Oecumenische gespreksgroep - woensdag 14 september Doopgesprek - donderdag 15 september Creagroep - elke donderdag (15 en 22 september) Handwerken - dinsdag om de week (20 september) Inspiratiebeurs - zaterdag 24 september

Autodienst

Zo. 11 sep. Hr. Frits van Schooten 3616227 Zo. 18 sep. Hr. Dick Romein tel. 4454050 Henk Altena

Gesprekskring vanaf ongeveer 18 jaar (tot 30)

Op 21 september komen we weer bijeen in de Opstandingskerk om 20.00 uur. Belangstellenden zijn van harte welkom. Info bij Elsje Pot.

Tenslotte

Als u dit leest is collega Voorhaar weer terug van vakantie, Christa Jonkheer (stagiaire) heeft een begin gemaakt met haar stage en ondergetekende heeft op 9 september haar eerste studiedag van de leergang Kunst en K/Werk (gehad). Een hartelijke groet, Elsje Pot

Uitzicht vanaf het dak van de Opstandingskerk in Arnhem.

Tijdens de werkzaamheden aan het dak van het kerkgebouw heeft Excellent Videoproducties (www.exvp.nl) opnamen gemaakt van de activiteiten van de dakdekkers. Op mijn verzoek heeft de cameraman ook de omgeving van het kerkgebouw gefilmd en de beelden aan ons opgestuurd. Het filmpje is te bekijken op de website van de Opstandingskerk. Arjen

9

Over de diensten

11 september: op deze zondag vieren we de startzondag, zie voor informatie verderop in dit wijknieuws en in de Maandbrief. We hopen op een feestelijke start met de kindernevendienst, jeugdkerk en cantorij. En na de dienst is er van alles te doen! 18 september: gastvoorganger vandaag is ds. K. Dijk uit Duiven.

Wij gedenken

Diaconessenkerk kerkgebouw: Izaak Evertslaan 11 (4425259) www.diaconessenkerk.nl • wijkredactie: Inge Veldhuis [email protected] • predikant: ds. M.A. Maan (3891962) [email protected] spreekuur ma. 9.30–11.00 uur, predikantenkamer. • scriba: Inge Veldhuis [email protected] • verhuur De Bakermat: [email protected] • wijkkas: ING rekening 987600, t.n.v. Prot Gem Kerk Activiteitenfonds

Inleveren kopij Kerkperspectief

Met ingang van september kan kopij voor Kerkperspectief ingeleverd worden bij Inge Veldhuis: [email protected]

Roelof (Roel) Holwerda, overleden op 20 augustus op de leeftijd van 80 jaar. In de vorige maandbrief berichtte ik dat Roel ernstig ziek was, maar zijn overlijden is toch nog onverwacht snel gekomen. De begrafenis was op vrijdag 26 augustus, in de dienst voorafgaand daaraan stonden we stil bij Johannes 15: 5b ‘Zonder Mij kunt gij niets doen’. Dit was de tekst waarmee Roel en zijn vrouw trouwden in 1953. We wensen de kinderen, kleinkinderen en verdere familie en vrienden steun en kracht voor de tijd die komt. Uit de kring van gemeenteleden noem ik mevr. Sijbrandi en Hen Sijbrandi – zij moesten afscheid nemen van hun zoon en broer, de heer Rinze Sijbrandij. We wensen de familie Sijbrandi veel sterkte en Gods nabijheid bij het verwerken van dit verlies in hun familiekring.

Inspiratiebeurs

Autorijdienst Alteveer /Cranevelt

11 september Henk Hulstein 3513197 18 september Gerard Scheffel 4453520

Op zaterdag 24 september a.s. wordt in de Opstandingskerk (Rosendaalseweg 505) de Inspiratiebeurs van de PKN gehouden. Op deze beurs worden de adventsprojecten en de liturgische schikkingen voor de adventstijd gepresenteerd, maar dat betekent niet dat de beurs alleen interessant is voor kindernevendienstleiding en bloemengroepen! Er is veel meer te zien en te koop: boeken, adventskalenders, c.d.’s, kaarten enz. Zeer de moeite waard om even binnen te lopen dus. U bent welkom tussen 10.15 en 12.15 uur. Kijk voor informatie ook op www.pkn.nl/inspiratiebeurs.

Burgemeesterswijk/Hoogkamp:

Bijbelgespreksgroep

11 september Jaap Clifford 4439160 18 september Jans Askes 3515893

Bereikbaarheid Iedere maandagochtend bent u tussen 9.30 uur en 11.00 uur welkom in de predikantenkamer, voor een kopje koffie, een gesprekje of om een afspraak te maken. Het telefoonnummer daar is 4425251. Op andere momenten kunt u het beste naar mijn nummer thuis bellen: 3891962, laat eventueel een boodschap achter op het antwoordapparaat. En u kunt natuurlijk ook mailen: [email protected]. Aarzel niet om contact op te nemen, een afspraak is zo gemaakt!

De bijbelgespreksgroep start op woensdag 21 september, 10.00 uur kerkenraadskamer. We lezen en bespreken Matteus 22: 1-14. Dit is het gedeelte dat voor zondag 9 oktober op het leesrooster staat. Op 9 oktober is er een oecumenische viering met onze ‘buren’ van de Heilig Hart Kerk. Wanneer er mensen van de Heilig Hart Kerk zijn die willen aanschuiven bij het gesprek op 21 september: van harte welkom!

Startzondag 11 september | Expostie

Hartelijke groet, ds. Monique Maan

Op zondag 11 september vieren we met elkaar de startzondag en het thema is dit jaar ‘liefde’. We willen graag een expositie organiseren rondom dit thema en we hebben uw hulp daarbij nodig! We vragen u om in de zomerperiode op zoek te gaan naar afbeeldingen, teksten of symbolen die voor u met liefde te maken hebben, dingen dus waarin u liefde verwoord of verbeeld ziet. Misschien heeft u in uw bezit een foto van een schilderij of een tekst of een gedicht – het mag van alles zijn! We vragen u om die voorwerpen of afbeeldingen mee te brengen naar de kerk op zondag 4 september, dan hebben wij een aantal dagen de tijd om het tot een veelzijdige expositie te maken voor de startzondag.

Avondmaal aan huis

De dienst

Al enkele jaren wordt er met enige regelmaat avondmaal aan huis gevierd in de Alteveer/Cranevelt. Met een groepje van 5/6 (oudere) gemeenteleden delen we brood en wijn en vieren zo de verbondenheid met Jezus Christus en zijn gemeente. Op 15 september zal er opnieuw zo’n viering zijn. Mocht u hierover informatie willen, neem dan contact op met ds. Monique Maan

wijkmarkt op Beethovenplein

10

Hendrikus Franciscus Bloemers, overleden op 15 augustus op de leeftijd van 91 jaar. De heer Bloemers woonde Kluizeweg 162. De crematie was op 20 augustus op Moscowa. We wensen de familie en vrienden van de heer Bloemers van harte Gods steun en kracht toe.

Op 10 september staan we als Diaconessenkerk met een kraam op de wijkmarkt op het Beethovenplein. Deze markt is een mooie gelegenheid om onszelf te laten zien! Er zal een poppenspel zijn en activiteiten voor jong en oud. We hopen op veel bezoekers! Informatie: Katrin Hellmund en Hester Liebeton.

Op de startzondag zal er in de dienst aandacht zijn voor de kinderen die voor het eerst naar de kindernevendienst gaan en dan maakt ook de jeugdkerk de start van het nieuwe seizoen. De cantorij zingt en we hopen er zo met elkaar een feestelijk begin van te maken.

Na de dienst

Na de dienst is er gelegenheid om de expositie te bekijken, er is een knutselhoek voor de kinderen en voor andere creatieve gemeenteleden. Wat dacht u er b.v. van om uw eigen ‘Loesje-tekst’ over liefde te bedenken? En er wordt nog druk nagedacht over allerlei anderen activiteiten voor jong en oud, van twitteren tot bouwen… Laat u verrassen!

Samen eten

Daarna gaan we samen een agapèmaaltijd (liefdemaaltijd) vieren: dat betekent dat we u vragen om zelf eten mee te brengen, dat wordt op tafels in de Fliednerzaal bij elkaar gezet en samen delen we. De voorbereidingsgroep zorgt voor drinken. De maaltijd wordt afgesloten met een kort liturgisch moment en daarmee besluiten we (vermoedelijk zo rond 13.30uur) de startzondag. Voor vragen of meer informatie: neem contact op met Inge Veldhuis, Lineke Brinkman, Willy Faber of ds. Monique Maan

Bazar Diaconessenkerk 2011

Woensdag 2 november komt na de vakantie weer snel in zicht. De bazarcommissie is alweer volop bezig om de draaiboeken, lijsten met vrijwilligers, afspraken en andere activiteiten te updaten. In september zullen de vrijwilligers gevraagd worden of de bazarcommissie weer op hun inzet kan rekenen. U kunt zich ook als vrijwilliger opgeven ([email protected]). Iedere maandagmorgen na 10.00 uur kunt u goederen bij de kerk brengen en de “sorteerploeg” zal u dan met open armen ontvangen om alles in ontvangst te nemen. Wilt u de goederen op een ander moment inleveren? Neem dan contact op met Henk Sijbrandij. In de publicatie van september worden de “GOEDE DOELEN” bekend gemaakt en toegelicht. Wij hopen dat de opbrengst van 2011 de opbrengst van 2010 zal overtreffen. Helpt u ons mee om dit te bereiken? Henk Sijbrandij 0644266859 [email protected]

Jaarlijkse Boekenmarkt samen met de Bazar in De Bakermat

Op de eerste woensdag van november en de aansluitende zaterdag wordt er een boekenmarkt gehouden in De Bakermat. Dit jaar dus op woensdag 2 november 2011 van 10.00 tot 17.00.uur en op zaterdag 5 november van 10.00 tot 16.00 uur. De afgelopen jaren bracht de boekenmarkt ruim € 2000 op. Alle reden voor de werkgroep om er mee door te gaan. Voor de boekenbezitters geeft het de mogelijkheid hun bezit een goede bestemming te geven in dit digitale tijdperk! In september en oktober kunnen de leden van onze wijkgemeente en andere wijkbewoners hun overtollige boekenbezit bij de werkgroep aanmelden om op te halen of te brengen. Voor het welslagen van de markt is het van groot belang dat jaarlijks de boekenvoorraad wordt aangevuld met nieuwe nog goed te verkopen tweedehands boeken. U kunt contact opnemen met Jan Siert Wiersema (4420720) of Tjissie Clifford (4439160) voor het maken van een afspraak.

Er staat nog een nagekomen bericht over de “Themaochtenden in De Bakermat” op pagina 17 >>

Siongemeenschap Startzondag 11 september 2011

A.s. zondag vieren we met elkaar de start van het nieuwe kerkelijk seizoen. De diverse activiteiten en kringen van de Siongemeenschap gaan weer van start en dat vieren we met een feestelijke dienst in het KKC van Het Dorp. De dienst wordt geleid door ds. Ad Poley, Caroline de Winkel verleent haar vocale medewerking met begeleiding van Philip Greep, die ook het orgel bespeelt. Thema van de dienst is: Ik ben de goede Herder. Na afloop van de dienst is er volop gelegenheid tot ongedwongen samenzijn. Wij zorgen ervoor dat niemand tijdens dit samenzijn wat tekort komt en net als vorig jaar zal er ook voor een lunch worden gezorgd. Indien u meeluncht en u komt met de regiotaxi of rolstoelbus naar de kerk, dan adviseren wij u voor de terugreis naar huis, de taxi of bus ergens tussen 13.30 en 14.00 uur te laten komen om u op te halen.

vieringen in het K.K.C. Het Dorp: Dorpsbrink 7 • website: http://siongemeenschap.webs.com • wijkredactie: Philip Greep [email protected] predikant: ds. A.C. Poley ([email protected]) tel. 033–4333345 (wo & do: 06–15153211) Spreekuur ds Poley: woensdag 11.00–12.00 uur Nassaustraat 4A (gebouw West Arnhemse Muziekver.) • scriba: secretariaat Siongemeenschap, p/a Sophiastraat 21, 6812 CA Arnhem • wijkkas 925000 t.n.v. penningmeester Siongemeenschap

We hopen samen met u een prachtige en inspirerende viering te mogen hebben.

Activiteiten in de komende weken

• Inloopavond KKC: het Kerkelijk Kultureel Centrum (KKC) van Het Dorp is op de woensdag 14 september open van 18.30 tot 19.30 uur, voor stilte, gesprek en gezelligheid. • Inloopavond/Taizéviering KKC: het Kerkelijk Kultureel Centrum (KKC) van Het Dorp is op 21 september vanaf 18.30 uur open voor stilte, gesprek en gezelligheid. Om 19.00 uur is er een Taizéviering. 11

Aanvulling op Vorming en toerusting

Bethlehemkerk kerkgebouw: Honigkamp 25 (3642367) www.bethlehemkerkarnhem.nl • wijkredactie: J.M. van Wijlick (3613849) [email protected] • predikant: ds. P. (Patrick) de Vries (4425941) [email protected] • predikant: ds. M.H. (Menno) Leistra (0313–413517) [email protected] • predikant: ds. C.J. Kraai (0317–422188) • scriba: A. Kramer-Bunschoten (3612208) [email protected] • wijkkas: 999000 t.n.v. wijk- en bloemenfonds Bethlehemkerk, Arnhem • beheer website: dhr. Edward Eekma (3792147) [email protected]

Kerktaxi

Zo 11 sep.: dhr. J.M. van ’t Oever, 3621514 Zo 18 sep.: dhr. P. Rosseel, 3636335

UIT DE KAPEL Bij de diensten

Op zondag 11 september hoopt collega Kraai voor te gaan in de eredienst van die morgen. Bijzonder om zo met zijn drieën als collega’s de diensten te mogen invullen! Elk met zijn eigen gaven en invalshoeken, elk met zijn eigen accenten. Ik vind het een voorrecht om dat met deze twee collega’s te mogen invullen! Op 18 september is het in onze gemeente vredeszondag. Die dienst zal worden voorbereid op maandag 12 september om 12.00 uur. Dit laatste geldt overigen ook voor alle diensten waarin ik voorga. Op de maandag voor de zondag waarop ik voorga, bent u van harte welkom in de kapel van 12.30-30.30 uur om mee te denken over de invulling van de dienst. Er is geen voorstudie vereist. Het is gewoonweg fijn om van gemeenteleden te horen waar hun vragen bij een bepaalde tekst liggen, zodat je in de preek daar op aan kunt sluiten. Daarom nogmaals welkom! Namens mijn twee collega’s, ds.Menno Leistra

12

Iedereen wil oud worden, niemand wil oud zijn Op 14 september om 9.30 uur is er een bijeenkomst van de Pastorale Raad. In deze vergadering is er voor de pauze de bespreking van een inhoudelijk thema. Het thema cirkelt rondom het motto ‘Iedereen wil oud worden, niemand wil oud zijn.’ Ds. Florie van Hoek zal ons met behulp van haar ervaringen in Vreedenhoff iets vertellen hierover. Iedereen (dus ook mensen die géén contactpersoon zijn!) is van harte uitgenodigd. De bijeenkomst vindt plaats in de wijkzaal van de Bethlehemkerk. Na de pauze (om ca. 11.15 uur) is het vervolg van de vergadering waarin we een ‘verkorte agenda’ van de Pastorale Raad behandelen. ds. Patrick de Vries

‘Vanuit jongvolwassenhoek’ Dit jaar organiseren we een aantal activiteiten in samenwerking met de Opstandingskerk. Door de krachten samen te bundelen hopen we genoeg draagvlak te hebben voor de volgende activiteiten: 20+groep Voor jongeren vanaf 18 jaar (tot 30 jaar) is er een gespreksgroep. Deze komt in de regel op de woensdagavond bij elkaar. De eerstvolgende bijeenkomst is op 21 september om 20.00 uur in de Opstandingskerk. Heb je belangstelling? Meld je per e-mail ([email protected]). 30+ groep Vorig jaar was de eerste maandag van de maand het tijdstip dat we bij elkaar kwamen. Aangezien we dit nieuwe seizoen eens willen kijken in hoeverre we samen verder kunnen met de Opstandingskerk is het tijdstip ook veranderd. Op woensdag 14 september is de eerste bijeenkomst van de 30+ groep in dit nieuwe seizoen. Precieze plaats en tijdstip is mij nog onbekend. Ik zal de deelnemers van vorig jaar in ieder geval via de mail op de hoogte brengen. Wanneer je daarnaast belangstelling geef je dan even op via de mail. ds. Patrick de Vries ([email protected])

Creagroep Op dinsdag 20 september komt de Creagroep van 14.00-16.00 uur samen in de Bethlehemkerk. Nieuwe leden zijn van harte welkom. De koffie staat klaar. Kom gerust eens langs om kennis te maken. Het verplicht tot niets. Riet Burgers

Gratis boekje: “Woorden van geloof, hoop en liefde”

Op startzondag werd met de Nieuwsbrief uitgereikt een bestelbon voor het gratis boekje “Woorden van geloof, hoop en liefde”. Dit boekje is een uitgave van het missionaire werk van de Protestantse Kerk in Nederland. U krijgt het boekje na oktober thuisgestuurd. Als u het boekje bestelt wordt u na ontvangst telefonisch benaderd door de afdeling Missionair Werk voor een gift. Bestelbonnen liggen op de tafel achter in de kerkzaal of in de hal.

Kerkenraadsvergadering

De kerkenraad is terug van reces. De eerste vergadering is op woensdag 14 september om 19.30 uur in de Bethlehemkerk. Eén van de belangrijkste agendapunten gaat over het rapport “Kerk in de Steigers”. De vergaderingen zijn openbaar. Kom gerust eens langs. U mag niet deelnemen aan de discussie, wel aan de rondvraag. Jan van Wijlick, voorzitter

Startweekend zaterdag 10 september en zondag 11 september 2011

Enthousiasme is aanstekelijk. Het werkt vele kanten op. Net als Liefde, het startthema van dit nieuwe kerkelijk jaar. Het startweekendwerkgroepje heeft geprobeerd er wat van te maken. Zonder uw/jullie aanwezigheid zal ons enthousiasme in het water vallen. En … dat hebben we nu even wel genoeg gezien. Het programma ziet er als volgt uit : • Zaterdag 10 sept. Bent u/zijn jullie vanaf 14.30 uur van harte welkom. Er is dan een programma dat afgesloten wordt door een babbeltje/knabbeltje/borreltje en dat alles duurt tot uiterlijk 18.30 uur. • Zondag 11 sept. Onze startzondagkerkdienst wordt voorafgegaan door een gezamenlijk ontbijt. Vanaf 8.30 uur kunt u/kunnen jullie aanschuiven. Van de kosten hoeft u/hoeven jullie niet te schrikken. Een vrijwillige bijdrage is nooit weg, maar verder kan de portemonnee dicht blijven. Als alles goed is gegaan, hebt u zich natuurlijk al opgegeven, maar mocht dat er niet van gekomen zijn, dan bent u niettemin van harte welkom. Hoe meer zielen, hoe meer vreugd! Wij hopen op een vrolijke enthousiaste zaterdag en een liefdevolle startzondag. Het startweekendwerkgroepje: Karin, Lidy, Joke, Gryt, Marian, Rose.

Vredeszondag 18 september

Zoals gebruikelijk op deze zondag is er een gezamenlijke viering van een aantal kerken in Arnhem-Zuid: De Kandelaar, De Regenboog, de Lucaskerk en Emmauskapel. Dit keer is de viering in onze kerk, Elden/De Kandelaar is “gastheer/-vrouwgemeente”. Let op: we beginnen een half uur later dan anders, nl. om HALF ELF. Voorgangers zijn ds. Anja Vogelzang en pastor Wim Palstra. In de dienst wordt ook het avondmaal gevierd. Het thema is: “Elk mens een veilig bestaan”.

Wijkdag Malburgen

De wijkdag Malburgen is dit keer op zaterdag 17 september aanstaande. Zij vindt plaats op de Drieslag en Middelgraaflaan. De vrijwillgers van Kruiskerk, Emmauskapel en Salvatorkerk zijn present met een kraam. Wij delen onder andere gedichten uit, hebben info van de kerken en uiteraard kleurplaten voor de kinderen. Daarnaast is er een braderie met commerciële activiteiten en zijn er kramen van o.a. het Rode Kruis, Rijnstad en het buurtwerk. Van harte uitgenodigd om even langs te komen!

Salvatorkerk kerkgebouw: Salvatorplein 274 (3212159) www.salvatorkerkarnhem.nl • wijkredactie: M. Kreft [email protected] ds. J.P. Eijgenraam • predikant: ds. J.P. (Pierre) Eijgenraam (3519531) [email protected] • scriba: Meint Lukkien (4743343) [email protected] • wijkkas: 3068364 t.n.v. Wijkkas Salvatorkerk Arnhem

Suikerfeest

Als u dit leest is het al te laat, maar toch de moeite waard om nog even te melden: op 6 september werd in buurthuis Prisma (Immerloo) een bijeenkomst georganiseerd in verband met het suikerfeest. Als de vastenmaand ramadan voorbij is, vieren moslims het “suikerfeest”. De bijeenkomst was bedoeld om de vreugde ook met buurtgenoten te delen door elkaar te ontmoeten in een feestelijke stemming.

Kring rond de “Doornse Catechismus”

Op 29 september komen we voor het eerst weer bijeen in het nieuwe seizoen. Welkom in de Salvatorkerk, van half drie tot vier uur.

13

Zondag 11 september: de viering begint om 09.30 uur

LET OP: In verband met het Open Spiegelhuis start de viering vandaag om HALF TIEN!!! Ds. Hans van de Wal is de voorganger. Nadat hij in zijn Rijkerswoerdse tijd vele Regenboogvieringen heeft geleid, gaat hij nu voor in het Spiegelhuis. Goed om hem in ons midden te ontmoeten. Voor het eerst na het overlijden van Emma, zijn vrouw. De Eeuwige omringe hem in deze tijd met zijn zegen.

OGR De Regenboog Oecumenische Geloofsgemeenschap te Arnhem-Zuid www.regenboogrijkerswoerd.nl locatie: Spiegelhuis, Mooieweg 94 (06–57736103) • wijkredactie: J. (Han) Hoekstra (3618103) [email protected] • pastores: J. (Han) Hoekstra (3618103) [email protected] • W. (Wim) Palstra (3231719) [email protected] • scriba: M. Bonnema (3272299) [email protected] • wijkkas: 232788 t.n.v. penningm. OWR

Na de viering zal er i.v.m. voorbereiding van het Open Spiegelhuis van alles te doen zijn. We vragen medewerking en begrip dat dingen (koffiedrinken) wellicht wat anders verlopen dan anders. Zondag 18 september 10.30 uur Salvatorkerk (geen viering in de Regenboog) Oecumenische Vredesdienst in Salvatorkerk Voorgangers ds Anja Vogelzang en pastor Wim Palstra Lees elders in dit blad meer over deze dienst en activiteit daaraan verbonden: Wat is jouw meest inspirerende vredesboek (gedicht / song)? Opbrengst van 2e hands boeken voor vrije bibliotheek in Syrië. Zie het artikel: Vredesweek 2011 Boeken voor Vrede (pag. 4)

Schilderen rond Vrede

Woensdag 21 september, 14.00 – 16.00 uur, in Het Spiegelhuis Schilderen in de vredesweek. Voor oud en jong. We hopen dat, net als de vorige keer voor Pasen, kinderen met hun ouder(s) ook komen! Natuurlijk zijn (andere) volwassenen ook welkom! Ervaring is niet vereist. We schilderen op papier, materiaal is aanwezig. Voor wie wil is er begeleiding: door Karin van Bergen, van de groep intuïtief schilderen in het Spiegelhuis (zie www.karinvanbergen.nl onder activiteiten). In verband met de organisatie is opgave noodzakelijk. Bij Han Hoekstra. Via mail: [email protected] of tel. 026 3618103. (Voor wie het missen kan:) we vragen een bijdrage in de onkosten. We vinden het fijn als deelnemers hun werk willen exposeren in een viering van De Regenboog op 25 september.

Afscheid Ingrid Lodewijk

Elden-De Kandelaar Kerkgebouw: Den Haagweg 1 (3812252) www.elden-dekandelaar.nl • wijkredactie: Wim van Woerkens (3811103) Deurnestraat 2 [email protected] • predikant: ds.Hubertien Oostdijk-van Andel (3237577) [email protected] • predikant: ds. Ingrid Lodewijk (3820233) [email protected] • predikant: ds. Anja Vogelzang (3233833) [email protected] • opbouwwerker Schuytgraaf: mw. Lyska van der Elst [email protected] • predikantensecretariaat: [email protected] • scriba: Hans van de Ven (4451720) [email protected] • wijkkas: Elden-De Kandelaar rek.nr 13.48.696 14

Op zondag 28 augustus namen we noodgedwongen afscheid van ds. Ingrid Lodewijk. Ze is de afgelopen jaren meermalen aangesteld als vervanging (ziekte, zwangerschapsverlof); haar laatste aanstelling betrof versterking van ons predikantenteam als “bijstand in het pastoraat”. In de praktijk was ze ‘gewoon’ één van de teamleden en werd daarbij hogelijk gewaardeerd! Maar helaas: er was geen geld om haar tijdelijke contract te verlengen. In een inspirerende preek wees Ingrid ons de weg naar de toekomst, met hulp van de vele talenten die onze wijkgemeente telt. We vierden het Heilig Avondmaal en op verzoek van Ingrid verleenden haar collega’s Anja Vogelzang en Hubertien Oostdijk-van Andel en een gelegenheidskoor medewerking aan deze afscheidsdienst, die druk bezocht werd. Aansluitend werd in enkele toespraken onderstreept welke kwaliteiten we door het vertrek van Ingrid zullen moeten gaan missen. Ingrid kreeg als cadeau van de gemeente een fraai schilderij, dat ze zelf op zorgboerderij De Buitenplaats (Schuytgraaf; aanbevolen voor een bezoek!) had mogen uitkiezen. Op initiatief van een gemeentelid brachten heel wat kerkgangers een bloem mee, hetgeen meerdere goed gevulde vazen opleverde. En natuurlijk ontstond er een lange rij “bedankers”. De wachttijd werd veraangenaamd met koffie, thee, een glaasje, plakjes cake en hartige hapjes.

Hoe gaan we verder?

We sluiten de vakantieperiode vanwege het afscheid van Ingrid beslist met de nodige zorg af. Ja, we weten het: de afgelopen jaren leefden we een beetje boven onze stand. De aanstelling van Ingrid zorgde er voor dat ons predikantenteam groter was dan op grond van het aantal gemeenteleden verwacht mocht worden. We moeten nu stevig wennen aan het feit dat onze wijkgemeente recht heeft op slechts één formatieplaats. Met Hubertien en Anja (beide 50%) is er dus geen vacatureruimte. Maar wat “gewoon” is volgens de kerkregels, is daarmee lang niet genoeg om al het werk goed te doen. Onze predikanten maken structureel veel te veel uren. We kunnen dus niet verwachten dat de taken van Ingrid overgenomen worden door Anja en Hubertien. Gelukkig kent onze wijkgemeente actieve gemeenteleden. En we zijn er van overtuigd dat er nog veel meer mensen een steentje willen bijdragen. Denk bijvoorbeeld aan het (onderling) pastoraat! Wat zou het fijn zijn wanneer een flink deel van het bezoekwerk door gemeenteleden kan worden gedaan. Daar moeten we beslist de nodige energie in gaan steken. Want anders is het onvermijdelijk dat veel mensen het contact met onze kerk gaan verliezen en we voor “randkerkelijken” totaal buiten beeld raken. Dat mag niet gebeuren! We zullen de komende maanden de omslag moeten maken naar een gemeente die pastoraal op elkaar gericht is. We gaan het sámen doen, vanzelfsprekend professioneel ondersteund door Hubertien en Anja. En diezelfde omslag zal nodig zijn op andere werkterreinen; denk aan liturgie, aan secretarieel werk, aan het begeleiden van de jeugd, enzovoort. Kernvraag wordt: waar ligt het zwaartepunt van het werk van een predikant? En daar vanzelfsprekend uit voortvloeiend (of aan voorafgaand): wat kunnen we zelf. De kerkenraad gaat zich daar nu over buigen en zal in overleg met de predikanten tot een nieuwe taakomschrijving voor hen komen. Daar hebben we inspiratie bij nodig. We gaan bij God te rade voor hulp, maar kijken dan dus ook alle gemeenteleden recht in de ogen. Wat kunt u? Wat wilt u?

Belijdeniscatechese

Er lijkt voldoende belangstelling om in het najaar van 2011 een belijdeniscatechese te starten. Het is de bedoeling dat het in overleg met de predikanten van andere wijkgemeenten wordt vormgegeven. Meedoen betekent natuurlijk niet dat je al besloten hebt dat je daadwerkelijk belijdenis gaat doen. Het kan ook veel voor je betekenen om met anderen in gesprek te zijn over geloof en leven. Het is in deze tijd niet meer zo vanzelfsprekend om je aan te sluiten bij een kerkgemeenschap, waarom zou je dat dan wel doen? Ook daar gaan we het met elkaar over hebben. Ben je misschien al wat ouder, dan hoeft dat geenszins een belemmering te zijn. Laat het me weten als je mee wilt doen of eerst nog wat meer informatie wilt. ds. Anja Vogelzang

Herverdeling secties

Uitdrukkelijk met het bovenstaande in gedachten is onze wijkgemeente nu verdeeld over twee predikanten. Daarbij gaan we er van uit dat er geografisch zo weinig mogelijk moet veranderen. Uitzonderingen die in het verleden zijn gemaakt blijven van kracht. Ds. Hubertien Oostdijk-van Andel houdt Elden en de leden uit ons buitengebied (voorkeurleden) en neemt ook Elderveld voor haar rekening, met uitzondering van sectie D2 (het gebied rond De Kandelaar tussen Elderhofseweg en Hollandweg) en verder de gemeenteleden van Driemondplein en Pettenstraat. Ds. Anja Vogelzang houdt De Laar (Oost en West) en krijgt daarbij sectie D2 in Elderveld + de bewoners van de Jan Hovingflat en woonvormen voor begeleid en ondersteunend wonen. Voor bewoners van Schuytgraaf is opbouwwerker Lyska van der Elst tot nader bericht eerste contactpersoon (behalve waar sprake is van uitzonderingen).

Vorming en Toerusting 2011/2012

Bij de Elkaar die afgelopen week bij alle gemeenteleden werd bezorgd, zat deze keer ook een boekje met het aanbod van de Protestantse Gemeente te Arnhem (PGA) voor Vorming en Toerusting. Het is een breed programma; zit er voor U ook iets bij? Helaas is er bij een klein aantal boekjes iets mis gegaan met drukken. Als u een onvolledig exemplaar hebt ontvangen, kunt u ter vervanging een nieuw exemplaar uit het tijdschriftenrek in de hal van De Kandelaar meenemen. Hans van de Ven, scriba

Wij gedenken

Op 15 augustus is mevrouw Tjallie Hoekstra-van der Zwaag overleden. Zij werd 65 jaar. Samen met haar man woonden ze vele jaren in de Spijkenissestraat 7. Toen twee jaar geleden bleek dat ze ongeneeslijk ziek was en de artsen voorspelden dat haar niet veel levenstijd meer vergund zou zijn, heeft ze met alles wat in haar was voor haar leven en de leefwaardigheid er van gevochten. In Felixoord te Oosterbeek werd ze bijna een jaar lang met liefde verzorgd. Daarna kon en wilde ze naar huis. Met de trouwe begeleiding van de Thuiszorg, de liefdevolle zorg van haar man, de trouwe bezoekjes van kinderen, kleinkinderen, verdere familie, vrienden en vriendinnen, heeft ze nog acht maanden van haar leven kunnen genieten. Haar geloof, haar moed, haar doorzettingskracht en haar blijmoedigheid waren zo groot dat ze tot het einde toe de draadjes stevig in handen wist te houden. In alle rust en vrede heeft ze de laatste aardse grens overschreden. In de dienst van Woord en Gebed, gehouden op 19 augustus in de aula van Moscowa, stond hun trouwtekst centraal: ‘Wie zal ons scheiden van de liefde van Christus?’ (Romeinen 8:35a). Vervolgens is ze begraven op Moscowa. Wij wensen allen die haar zullen missen Gods zegen toe.

Startzondag 11 september

Het thema van dit jaar is LIEFDE. Een mooi, maar ook een moeilijk thema. De liefde is in goed gezelschap van geloof en hoop. De Liefde: Ik ben het alles en het niets. Ik ben als een zachte bries en waar ramen en deuren gesloten zijn kan ik niet naar binnen (vrij naar 1 Koningen 19:12-13). Op zondag 11 september zullen de deuren en ramen van de kerk open staan. We willen een ieder graag uitnodigen om niet alleen de ramen en deuren te openen, maar ook je hart. Wij zijn benieuwd naar verhalen over je eerste ontmoeting met je geliefde, goede vriend of vriendin, trouwteksten, poëziealbums, etc.. Verhalen over liefde en vriendschap dus. Deze verhalen willen we, zowel in dienst, als na de dienst bij een activiteit gebruiken. Verhalen kunt U in de speciale (open je) HART-brievenbus deponeren. de startzondagcommissie

ds. Ingrid Lodewijk

15

Een somber tijdsbeeld

Herv. wijkgemeente ‘De Rank’ Bonifatiuskerk: Huissensedijk 10, Elden (3830286) postadres: Huissensedijk 12, 6842 AK Elden (Arnhem) www.gemeentederankarnhem.nl • wijkredactie: hr. H. Boer (4437934) [email protected] • predikant: ds. P. Vermaat (0318–510161) [email protected] • scriba: hr. H. Boer (4437934) [email protected] • wijkkas: rek.nr. 1559972 t.n.v. penningm De Rank

De kringen

De middagbijbelkring wordt weer gehouden op dinsdag 4 oktober, het speelt zich af vanaf 14.00 uur in het ds. Van Oosterzeehuis. Onderwerp: de Openbaring van Johannes. De avondbijbelkring zou bijeenkomen op 22 september. Echter een aantal leden van onze kring zijn door de katholieke broeders te hulp geroepen om op deze avond te zingen. Dus verschuift de avondbijbelkring naar een andere datum. U hoort er nog van.

Ziekte… Vergeving… Genezing

Genezing op gebed, kan dat? Moet je dan een groot geloof hebben? Moet je dan naar één of andere gebedsgenezingscampagne? Over de vragen rond genezing op gebed zal prof. dr. Paul een lezing houden in de Bonifatiuskerk. Hij is docent in Ede en Heverlee. Dr. Paul heeft over dit onderwerp gepubliceerd. We zijn ervan overtuigd dat hij over dit onderwerp een boeiend en leerzaam verhaal zal houden. Zorg dat u erbij bent! De lezing zal zijn op vrijdag 14 oktober. De kerk is om 19.00 uur open. Aanvang van de lezing 19.30 uur. Na de lezing is er koffie/thee in het ds. Van Oosterzeehuis.

foto: www.notarishuis-arnhem.nl ©

Op een kijkdag van een veilinghuis zag ik kort geleden een map met 3 zeefdrukken van de kunstenares Els van de Kooi. Voor op de map de volgende zin: “Tussen de waanzin van de geboorte en de waanzin van het sterven wanen wij ons bij zinnen”. Zo’n zin is zo afgrondelijk dat je hem een paar keer moet lezen. Nu hebben kunstenaars het bijzondere talent dat ze de tijdgeest aanvoelen en vertolken in woord en beeld. Deze map bevatte een zeefdruk van een kind in de baarmoeder, 2 mensen die elkaar omstrengelen, terwijl over de prent de eentonigheid van een hartfilmpje is getekend en als 3e prent een oude sombere vrouw met een klok die bijna op 12 uur staat. Is dat het beeld van onze tijd? Ik vrees van wel. Wat bij het lezen van deze zin opkomt is het begrip “nihilisme”. Zoekt u dit woord op in Wikipedia dat vindt u dat het begrip van een filosofische inhoud is voorzien door Nietzsche: “De hoogste waarden ontbreken” schrijft Nietsche, “een Doel ontbreekt en het antwoord op de vraag: waartoe?” “Gelukkig” hebben we in onze consumptiemaatschappij voldoende mogelijkheden om dat al of niet sluimerende gevoel van zinloosheid te bedekken en te ontwijken. Ergens las ik, ook één dezer dagen, een definitie van religie. Religie is het levens­besef aangaande een Schepper en aangaande de band van de enkele mens met Hem. De Schepper ordent en onderhoudt de schepping en voert deze schepping naar een doel. Volgens Paulus is dit sedert de schepping uit Gods werken met het verstand te doorzien (Romeinen 1:20). Wie dit wil ontkennen moet de consequentie aanvaarden dat alles toeval is. Alles is zonder zin of doel. Alles vervluchtigt in een wezenloze schijn. Vragen als: vanwaar, waarom en waartoe zijn onzinnige vragen. Waar het Godsbestaan wordt ontkend worden de dingen, ook de schepping van de kunstenaar toevallig, chaotisch, onsamenhangend. Wie echter gelooft dat God de Schepper en Zingever is zal een radicaal andere consequentie trekken namelijk dat de eigen-zin en eigen-wil moeten worden verlaten en Gods wil in het centrum van je leven moet komen. Het geloof vertrouwt volledig en vast op het door Hem gestelde doel, waarvan in Romeinen 8: 21,22 Paulus getuigt dat de schepping bevrijd zal worden van de dienst aan de vergankelijkheid tot “de vrijheid en de heerlijkheid van de kinderen Gods”. Over dit geloof en deze hoop, begrippen met een rijke schakering en grote diepte willen we in de gemeente spreken, met name in de kringen: de middagbijbelkring en de avondbijbelgesprekskring.

16

Startzondag

Zondag 11 september zal onze startzondag gehouden worden, het begin van een nieuw seizoen. Onze eigen predikant, Marieke Fernhout, begint weer na studieverlof en vakantie. Heel prettig, hoewel alles goed verlopen is in haar afwezigheid. Ongetwijfeld krijgen wij over enige tijd wel te horen, wat het studieverlof aan het licht heeft gebracht. Het betreft een onderzoek naar Vrijzinnigheid, maar wat onze predikant precies heeft uitgezocht, zal ik u hopelijk over niet al te lange tijd kunnen meedelen. De startzondag heeft altijd een wat feestelijk karakter, wat extra lekkers bij de koffie hoort daar ook bij. Er is een kindernevenviering, de eerste van het seizoen. We hopen alle kinderen weer terug te zien voor hun eigen verhaal. Verder worden er die zondag artikelen uit de Wereldwinkel te koop aangeboden na de dienst, zoals we 1 keer per maand gewend zijn te doen.

Via Vitae

Vanaf 12 september worden er in de Parkstraatgemeente een aantal levensthema’s aan de orde gesteld, die we in huiskamergesprekken gaan bespreken. Thema’s als leven en dood, hechten en onthechten, reizen, liefde, schuld en boete, worden in de vorm van een interview-achtig gesprek met elkaar bekeken. Zo proberen we een vorm te vinden om in gesprek hierover te komen. We zijn benieuwd of deze vorm zal aanslaan.

Lezingen

Parkstraatgemeente Samenwerkingsverband Remonstranten en Vrijzinnige Protestanten Kerkgebouw: Parkstraat 31a www.parkstraatgemeente.nl • wijkredactie: Els van Essen [email protected] • Predikant: ds. M.G. Fernhout [email protected]

Aanvang diensten 10.15 uur tenzij anders aangegeven

Er ligt weer een programma klaar voor het najaar, met een lezingencyclus over bijbelse onderwerpen. Hierover hoort u volgende keer meer, het is ook pas eind oktober aan de orde.

Kwart

Op 9 oktober begint voor Kwart het nieuwe seizoen met een mooi programma in de Waalse Kerk, 2e zondag van de maand. Ook is er een cursus gepland “Geloof in de kunst”. In de folder, die er langzamerhand wel zal zijn, is alle info uitgebreid te vinden en in de volgende Kerkperspectief kom ik hier uitgebreid op terug. Binnenkort hopen wij de geheel vernieuwde website van de Parkstraatgemeente in de lucht te hebben, ik laat het u weten als het zo ver is! Els van Essen

nagekomen bericht van de Diaconessenkerk >>

Themaochtenden in de Bakermat

Een werkgroep van de wijkverenigingen “Burgemeesterswijk” en “Penseelstreek organiseerde de afgelopen maanden themaochtenden in De Bakermat. De onderwerpen varieerden van architectuur tot euthanasie. De opkomst was boven verwachting: 50 tot 80 personen. Wij zijn blij u het programma voor de volgende maanden te kunnen presenteren. De bijeenkomsten vinden plaats iedere tweede dinsdag van de maand ’s morgens van 10.15 tot 12.00 uur in één van de zalen van “De Bakermat”, van Nispenstraat 139. De kosten voor de bijeenkomsten worden voor het grootste deel door de wijkverenigingen betaald; van bezoekers vragen we een bijdrage van € 3,00, dit is inclusief koffie.

Programma • 13 september De heer Gijs Frencken, stedenbouwkundige van de gemeente Arnhem, vertelt over de architectuur en de ontwikkelingen van het stationsgebied en de nieuwbouw eromheen. • 11 oktober De heer Jan Tuinman geeft een presentatie over de vele bezienswaardigheden van Veluwe en vertelt ook de oude sagen en legenden die bij het gebied horen. • 8 november De heer L. van Sitters vertelt aan de hand van veel kleurige afbeeldingen over de prachtige winterlandschappen die Hendrick Avercamp ( 1585 – 1634 ) schilderde, hij laat ook afbeeldingen van die schilderijen zien. Bovendien komen ook andere schilders van winterlandschappen aan bod. • 13 december De heer Ton Hendriks geeft een toelichting bij het Weihnachtsoratorium van J. S. Bach aan de hand van fragmenten uit dit prachtige werk. Voor meer informatie en eventuele hulp bij vervoer: Fred en Lidy Boessenkool, tel. 4421739, Titia Schreuder, tel. 4432040 of Mia Speekenbrink, tel. 3701794 17

CANTATEDIENST 18 september, 10.30 uur

Op zondag 18 september, 10.30 uur wordt in de eredienst Cantate 33 “Allein zu dir, Herr Jesu Christ” door ons Bach-ensemble uitgevoerd.

WIJKEN VOOR KUNST zondag 18 september

Op zondag 18 september wordt in Klarendal en het Spoorwegkwartier weer de manifestatie ”Wijken voor Kunst” gehouden. Onze kerk doet daaraan graag mee. Meteen al ’s morgens met de Bachcantate. In de kerk exposeert Caroline Kortenhorst. De choreografe van ‘De Wijk Danst’ bereidt ’s middags een dansprogramma in onze kerk voor (dit laatste op dit moment nog onder voorbehoud, omdat de definitieve stand van zaken nog niet bekend is). Informatie op www.wijkenvoorkunst.nl

STARTZONDAG 25 september, vanaf 10.30 uur

Evangelisch-Lutherse Kerk kerkgebouw: Spoorwegstraat 8-10, Arnhem www.luthersegemeentearnhem.nl wijkredactie: mw. E. Muurling (3336657)

Op zondag 25 september vieren we onze ‘startzondag’. Dit jaar is ‘Liefde’ het thema dat vanuit de landelijke kerk wordt aangereikt. Het is het derde thema uit het motto ‘geloof, hoop, liefde’. We nemen op deze dag de gelegenheid te baat om: 1. De activiteiten van het komend jaar onder de aandacht te brengen, o.a.: • Het leerhuis ‘Niet te geloven’ van Rochus Zuurmond • Het leerhuis van de combinatie Apeldoorn-Arnhem-Zutphen • Het leerhuis dat wij samen met de Liberaal Joodse Gemeente Gelderland aanbieden • Het leerhuis van de minderbroeders Jonas • De cantorijen en Bachcantatediensten • De kinderkerk en de jeugdkerk • De Romereis in het voorjaar. 2. Ook de Vertelweek gaat op deze zondag van start, eveneens aan de hand van het PKN-jaarthema ‘Liefde’. Daar valt genoeg over te vertellen, met bijbelverhalen, kinderliederen, puzzels, spelletjes, recepten. Vanaf 18 september is het materiaal voor de vertelweek beschikbaar. Het is de bedoeling daarmee thuis aan de slag te gaan: voorlezen, lieverkoekjes bakken etc. Van de bijbelverhalen worden verschillende versies aangeboden, voor jonge en oudere kinderen. Toch is het niet de bedoeling dat de Vertelweek beperkt blijft tot ouders met kinderen. Ieder kan eraan deelnemen. 3. Kennismaking nieuwe leden Steeds na een aantal jaren gaan we extra na, wie in die afgelopen periode door verhuizing, doop en/of belijdenis of zomaar uit belangstelling bij onze gemeente zijn aangehaakt. Zij worden speciaal uitgenodigd voor de dienst en de kennismakingsbijeenkomst erna. Onder het nuttigen van soep en een broodje gaan we met elkaar in gesprek. 4. En natuurlijk vieren we op die zondag de eredienst Als buitenlandse gasten zijn in ons midden: Josephine Hong Man Leung die in Hongkong aan het Luthers Theologisch Seminarium studeert en Kahwlhring Suthakar, Bangalore (India) die aan het Theological College studeert. Beiden nemen deel aan een internationaal studieprogramma van de Vrije Universiteit in Amsterdam.

VERWACHTINGSVOL

Vol van verwachting zijn wij gekomen, om weer te weten waartoe wij bestaan. Verstillend van binnen, verlangend te horen het levende Woord dat opnieuw wordt geboren waar mensen in aandacht en liefde verstaan. Tijd vloeit ineen; verleden wordt heden, toekomst wordt nu, maar altijd blijft het Woord: herinnerd te worden aan hoe wij bedoeld zijn, herscheppen de wereld waarmee wij vergroeid zijn, die opdracht aan alles wat ademt gaat voort. Samengekomen om te gaan vieren, uur van gemeenschap van Woord en van Geest, dat warm en met liefde en licht is doorweven, ons helpt om ons leven gestalte te geven. Verwachtingsvol zijn wij gereed voor dit feest.

(Uit “Gezangen voor Liturgie”, nr. 643) Elly Muurling foto: PKN/Marijke van der Giessen 18

Nieuws van het NBG Bijbelcampagne: Wijs met de Bijbel

In het najaar start de campagne Wijs met de Bijbel. In het hele land vinden activiteiten plaats die te maken hebben met de Bijbel en het bijbelwerk. Op televisie is de Grote Bijbelquiz te zien en in tientallen plaatsen in Nederland worden quizavonden georganiseerd. De laatste zondag van oktober is de Nationale Bijbelzondag, een fenomeen met een lange geschiedenis. Al die activiteiten hebben als doel om aandacht te vragen voor de Bijbel en het gebruik van de Bijbel te stimuleren. Thema voor de Bijbelcampagne is Wijs met de Bijbel. Dit thema blijft gelden voor drie jaar, tot aan 2014, het jaar waarin het NBG tweehonderd jaar bestaat. In elk campagnejaar (van eind augustus tot juli) krijgt het thema een ander accent. Voor 2011/2012 is dat ‘Wijze lessen van Jezus.’ Belangrijk hoogtepunt van de campagne blijft de viering van de Nationale Bijbelzondag op 30 oktober. Het is de bedoeling dat er een geschenkboekje verschijnt met de titel ‘Wijze woorden van Jezus’. Hierin staan 25 gelijkenissen met houtskooltekeningen van Kees de Kort. Verder komt er een predikanteninfomap, een kinderdoeboekje, een kerkbankkaart, een poster en diverse powerpoints (ook voor kinderen) en natuurlijk een nieuwe NBG-Bijbelquiz.. Actuele informatie over de Bijbelcampagne kunt u vinden op www.bijbelgenootschap.nl Ruud Blom neemt afscheid van het Nederlands Bijbelgenootschap Vijfentwintig jaar lang werkte Ruud Blom als fondsenwerver bij het Nederlands Bijbelgenootschap. Voor velen was hij het gezicht van het Bijbelgenootschap. Op 23 juni nam Blom afscheid; hij mag nu gaan genieten van zijn pensioen. De brieven die hij schreef ondertekende hij graag met Ruud Blom, bijbelhulp wereldwijd. Buitenlandwerk had (en heeft) zijn hart. Als ‘cadeautje’ aan het NBG schreef Ruud het boek Passie voor het Woord. Hierin vertelt hij over zijn werk in de afgelopen jaren. Het gaat over mensen, die – hoe verschillend ook – dezelfde passie hebben als Ruud: de Bijbel. Informatief, ontroerend en soms met een vleugje humor. De verhalen laten één ding duidelijk zien: de Bijbel en daarmee het bijbelwerk doet iets met mensen! Als u dit boek wilt bestellen kunt u contact opnemen met Yvonne Zwart, telefoon: 023-514 61 51, Mail: yzwart@bijbelgenootschap. nl. Het boekje wordt gratis ter beschikking gesteld (zolang de voorraad strekt). Nederlands Bijbelgenootschap publiceert Bijbelbeeldbank Op de nieuwe website www.bijbelbeeldbank.nl zijn afbeeldingen te vinden die het Nederlands Bijbelgenootschap gratis ter beschikking stelt voor niet-commercieel gebruik. De afbeeldingen zijn bijvoorbeeld zeer geschikt voor gebruik in de orde van dienst, het kerkblad of een PowerPointpresentatie tijdens kerkdiensten. Om een beeld te krijgen bij bijbelse teksten en tijden. De site bevat honderden foto’s van bijbelse plaatsen, planten, bloemen en dieren in Israël. Bijvoorbeeld de plaats Nazaret, de eiken van Mamre en de berg Sinaï. De foto’s zijn gemaakt door ds. Schüssler uit Wassenaar. Daarnaast zijn er gravures van Schnorr-von Carolsfeld uit de 19de eeuw en pentekeningen van Mart Kempers uit de 20ste eeuw te vinden. Deze prenten komen uit bijbels uit de bibliotheek van het Nederlands Bijbelgenootschap. De reproducties zijn gemaakt door Sandra Haverman. Al deze afbeeldingen zijn gratis te downloaden en te gebruiken met bronvermelding voor wie zich geregistreerd heeft als gebruiker van deze site. De afbeeldingen zijn 1000 pixels breed, 14x11cm en 180 dpi.

Nieuws uit de Landelijke Kerk Nieuw Jaarboek PKN verschenen

Het nieuwe Jaarboek van de Protestantse Kerk is verschenen en zal vanaf volgende week in de boekhandel verkrijgbaar zijn. Het nieuwe jaarboek 2011-2012 heeft in grote lijnen dezelfde indeling en samenstelling als de vorige editie. Zoals gebruikelijk bevat het behalve een jaaroverzicht ook een overzicht van de plaatselijke gemeenten met hun predikanten. De lijst met overleden predikanten omvat de periode vanaf januari 2009 tot en met december 2010. Ook is bij deze editie, net als twee jaar geleden, een cd-rom toegevoegd met een digitale versie van het jaarboek. waarmee het mogelijk is om op de computer een aantal zoekfuncties te verrichten. Gemiddelde ledenbijdrage Kerkbalans 2011 opnieuw hoger. Leden van de Protestantse Kerk hebben in 2011 per persoon opnieuw meer bijgedragen aan de actie Kerkbalans dan in 2010. De gemiddelde toezegging per lid bedraagt dit jaar ruim vierennegentig euro, terwijl vorig jaar per lid gemiddeld ruim tweeënnegentig euro werd bijgedragen. Dat blijkt uit cijfers van de Raad voor de Plaatselijke Geldwerving van de Protestantse Kerk in Nederland (RPG). N.B. Dit bericht is gebaseerd op landelijke gegevens.

uw oude bril is geld waard www.gloudemansoptiek.nl

0,-

tot €10 mie inruilpre il

ude br op uw o p . . . boveno g! e o rg din uw zorgve

uw oude bril schenken wij aan een goed doel

Bron: Nederlands Bijbelgenootschap Haarlem Contactpersoon : hr. H.J. Goeree, secretaris NBG-werkgroep afd. Arnhem 19

Adverteren in Kerkperspectief

Voor meer informatie over adverteren kunt u contact opnemen met dhr. W.A. van Woerkens, telefoon: 026–3811103, e-mail: [email protected]

WORDT VERGOED DOOR UW ZORGVERZEK ERAAR!

KENNIS EN ERVARING, BIJ U IN DE BUURT! Aan een eerste vrijblijvend gesprek zijn geen kosten verbonden. NOTARISKANTOOR OCKHUYSEN Kronenburgsingel 60, 6831 gx Arnhem tel. 026 – 320 10 00 www.notarisockhuysen.nl

FRANSEN BV 026 - 364 86 44 Bezoek onze Shellshop en spaar airmiles terwijl u tankt. Winkelcentrum Presikhaaf

…een keurmerk in uitvaartzorg… “Monuta staat voor kwaliteit. Al jaren. Persoonlijke zorg van betrokken uitvaartverzorgers. Het afscheid centraal stellen. Nabestaanden ruimte bieden. Dat is kwaliteit. Die kwaliteit is nu bekroond met een onafhankelijk keurmerk; het Keurmerk Uitvaartzorg. Mocht u nog twijfelen dan kunt u er nu zeker van zijn: elke uitvaart is bij Monuta in goede handen.”

Eimerssingel-West 7, Arnhem, Tel: (026) 442 42 25 Uw uitvaartverzorgers: Ben Roelofs, Herman Welgraven, Ans Stoffels, Gerard Vos Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl

V

... in relatie, gezin of baan? Werk aan uw herstel in een sfeer van rust en bezinning!

WWW.HEZENBERG.NL

Het adres voor: bijbels, (kinder)boeken, kaarten, dvd’s, cd’s, en geschenkartikelen kijk op onze webshop www.clcnl.org CLC is een zendingsorganisatie, werkzaam in 60 landen!

038 - 444 52 51

Boeken en Muziek

Stationsplein 3 6811 KG Arnhem tel: 026 - 3511014