Workshop 11, dagdeel 1 De energiepuzzel: doel, producten en risico s

Workshop 11, dagdeel 1 “De energiepuzzel: doel, producten en risico’s”

Workshop 11, dagdeel 1

Programma workshop 1

–

12.00-12.30 12.30-13.00

Inloop met broodjes Toelichting van het thema

–

13.00-13.30

Uitwerking opdracht 1A in groepjes

–

13.30-14.00 14.00-14.20

–

–

–

14.20-14.35 14.35-14.50 14.50-15.10

–

15.10-15.35

–

15.35-16.00 16.00-16.15 16.15-18.00

– –

– –

Wat wil ik bereiken?

Wat, waarom en hoe?

Plenaire terugkoppeling opdracht 1A Uitwerking opdracht 1B in groepjes

Hoe ben je meer in control?

Plenaire terugkoppeling opdracht 1B Pauze Toelichting van het thema

Risico’s

Uitwerking opdracht in groepjes

Risico’s producten en componenten

Plenaire terugkoppeling Vooruitblik op 2e workshop en afsluiting borrel


Leerdoelen Energiepuzzel Doel van mijn energiestrategie? Welke risico’s neem ik bewust? Hoe vertaalt dat zich in de productcomponenten?

Opdracht . 1A: Analyseer werkelijk uitgevoerde energiestrategieën Opdracht 1B: Hoe hadden risico’s beheerst kunnen worden en wat blijkt een veilige energiestrategie?

Opdracht risico’s producten en componenten Welke risico’s horen bij de producten waarmee ik werk?

Bijstelling door workshopleider op plenaire terugkoppeling Opdracht 1A Opdracht 1B Risico’s

Plenaire terugkoppelingen van opdracht 1A Plenaire terugkoppeling van opdracht 1B Plenaire terugkoppeling van risico’s

Workshop 1

Tuinder 1

7 ha WKK 1,75 MW – lev jaar 2011 - ATG & ATP 19 feb 2010

Verkoop 7.243 MWh elektra (grotendeels peak en een beetje offpeak) tegen 56,6 euro/MWh

26 april 2010

Terugkoop elektra 7.243 MWh tegen 60,75 euro/MWh

17 mei 2010

Verkoop 7.700 MWh elektra (grotendeels peak) tegen 60,5 euro/MWh

22 oktober 2010

Koop 500.000 m3 gas tegen 19 ect/m3

22 november 2010

Koop 500.000 m3 gas tegen 20,66 ect/m3

Juni 2011

Terugkoop lopende het leveringsjaar: 670 MWh voor Q4 2011 tegen 69,6 euro/MWh

Inkoop G+E variabel

Totaal gasafname 2011: 3,69 mln m3 gas. Afname min positie (3,69 -/- 1,0 = 2,69 mln m3) gaat tegen een combinatie van maandsluiting- en dagprijs: 22,5 ect/m3 Elektra teruglevering 7.736 MWh, waarvan 5.721 MWh in peak. Afname 150 MWh, grotendeels in offpeak. Per saldo is er 555 MWh verkocht op APX en ONB tegen ca 50,5 euro/MWh.

Energiekosten

Positiewaarde gas (1,0 mln m3) Positiewaarde elektra (7.030 MWh) Handelsresultaat elektra Bij- en verkoop elektra Bijkoop gas Totale commoditiykosten energie

198.000 euro -425.000 euro 37.000 euro -28.000 euro 605.000 euro + 389.000 euro = € 5,50/m2 4

Workshop 1

Tuinder 2 (deel 1)

7 ha WKK 4,25 MW – lev jaar 2011 - ATG & ATP 3 juni 2008

Verkoop 10.378 MWh elektra (peak) tegen 107+5 euro/MWh

6 juni 2008

Koop 2.061.000 m3 gas tegen 35 ect/m3

10 juli 2008

Verkoop 3.034 MWh elektra (offpeak) tegen 65+22 euro/MWh

31 juli 2008


26 jan 2009


30 jan 2009

Koop 388.000 m3 gas tegen 23 ect/m3

8 feb 2010

Verkoop 1.244 MWh elektra (peak en offpeak) tegen gemiddeld 52 euro/MWh

18 feb 2010

Verkoop 1.011.000 m3 gas tegen 15,8 ect/m3

8 april 2010

Verkoop 1.478.000 m3 gas tegen 15 ect/m3

12 april 2010


14 april 2010

Terugkoop elektra 7.156 MWh (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemiddeld 56,6 euro/MWh

21 april 2010

Terugkoop elektra 7.506 MWh (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemiddeld 59,8 euro/MWh 5

Workshop 1

Tuinder 2 (deel 2)

7 ha WKK 4,25 MW – lev jaar 2011 - ATG & ATP 10 mei 2010


18 mei 2010

Verkoop 4.783 MWh elektra (peak) tegen 62,3 euro/MWh

Lopende 2011 (in verschillende deals)

Verkoop 9.059 MWh elektra (peak) tegen gemiddeld 64 euro/MWh; gas inkopen 1,5 mln m3 tegen gemiddeld 26 ect/m3

Inkoop G+E variabel

Totaal gasafname 2011: 4,81 mln m3 gas. Afname min positie (4,81 -/- (2,41+1,5) = 0,9 mln m3) gaat tegen een combinatie van maandsluiting- en dagprijs: 23 ect/m3 Elektra teruglevering 16.720 MWh, waarvan 11.130 MWh in peak. Afname 245 MWh, grotendeels in offpeak. Per saldo is er 2.882 MWh verkocht op APX en ONB tegen gemiddeld ca 54 euro/MWh.

Energiekosten

Positiewaarde gas (2,41+1,5 mln m3) Handelsresultaat gas Positiewaarde elektra (4.779+9.059MWh) Handelsresultaat elektra Bij- en verkoop elektra Bijkoop gas Totale commoditykosten energie

854.000 euro 495.000 euro -868.000 euro -637.000 euro -156.000 euro 210.000 euro + -102.000 euro = € -1,45/m2

6

Workshop 1

Tuinder 3 (deel 1)

7 ha WKK 3 MW – lev jaar 2011 - ATG & ATP 3 juni 2008

Verkoop 9.011 MWh elektra (peak) tegen 107 euro/MWh

6 juni 2008

Koop 1.206.000 m3 gas tegen 35 ect/m3

9 juni 2008

Koop 1.206.000 m3 gas tegen 36,7 ect/m3

11 juni 2008

Verkoop 1.206.000 m3 gas tegen 36,7 ect/m3

16 jan 2009

Verkoop 1.206.000 m3 gas tegen 22,4 ect/m3 en Terugkoop 9.011 MW elektra (peak) tegen 79 euro/MWh

6 juli 2009

Verkoop 11.930 MWh elektra (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemid 69,5 euro/MWh

9 april 2010

Terugkoop 11.930 MWh elektra (vooral peak, beetje offpeak) tegen gemid 55,5 euro/MWh

Inkoop G+E variabel

Deze kweker gaat zonder posities het leveringsjaar in. Totaal gasafname 2011: 3,65 mln m3 gas. Gaat tegen een combinatie van maandsluiting- en dagprijs: 22,6 ect/m3 Elektra teruglevering 8.410 MWh, waarvan 6.805 MWh in peak. Afname 125 MWh, grotendeels in offpeak. Saldo verkocht op APX tegen gemiddeld ca 62 euro/MWh en saldo gekocht op onbalans tegen gem 42,4 euro/MWh.

7

Workshop 1

Tuinder 3 (deel 2)

7 ha WKK 3 MW – lev jaar 2011 - ATG & ATP Energiekosten

Handelsresultaat gas Handelsresultaat elektra Bij- en verkoop elektra Bijkoop gas Totale commoditykosten energie

152.000 euro -420.000 euro -515.000 euro 824.000 euro + 41.000 euro = € 0,60/m2

8

-50.000

-100.000

MtM kw1 MtM kw2

2-dec-10

2-okt-10

2-aug-10

2-jun-10

peak (euro/MWh)

2-apr-10

2-feb-10

2-dec-09

2-okt-09

sparkspread (euro/MWh)

2-aug-09

2-jun-09

2-apr-09

2-feb-09

2-dec-08

2-okt-08

2-aug-08

MtM 2-dec-10

2-nov-10

2-okt-10

2-sep-10

2-aug-10

2-jul-10

2-jun-10

2-mei-10

2-apr-10

2-feb-10 2-mrt-10

2-jan-10

2-dec-09

2-nov-09

2-okt-09

2-sep-09

2-aug-09

2-jul-09

2-jun-09

2-mei-09

2-apr-09

2-feb-09 2-mrt-09

2-jan-09

2-dec-08

2-nov-08

2-okt-08

2-sep-08

2-aug-08

2-jul-08

2-jun-08

Prijs

2-jun-08


Prijsontwikkeling en MtM ontwikkeling 140,00

120,00

100,00

80,00

60,00

40,00

20,00

0,00

gas (ect/m3)

350.000

300.000

250.000

200.000

150.000

100.000

50.000

0

-150.000 MtM kw3

9


Eerste opdracht Onderdeel 1A 1. 2.

3.

Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken? Heeft hij dit resultaat bereikt? Waarom? Welke risico’s heeft hij genomen?

10


Uitwerking opdracht 1A Tuinder 1 1.

Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken?

Start laat met innemen positie; verkoopt elektra na prijsdaling (achteraf laag punt) Koopt elektra terug als prijzen aan het stijgen zijn en MtM daalt. Verkoopt elektra weer als de prijzen oplopen. Gelukkig daalt de elektraprijs daarna weer (en stijgt MtM) Koopt pas heel laat het bijbehorende gas, ca. 140 m3/MWh (als MtM terug op 0 is) en koopt al het ketelgas pas in het leveringsjaar variabel in. Wilde waarschijnlijk proberen alsnog positief handelsresultaat te behalen Terugkoop elektra Q4 in 2011 tegen hoge prijs: reden onduidelijk

2. Heeft hij dit resultaat bereikt? Waarom?

MtM bij start van leveringsjaar is ca 0; niets gewonnen/verloren, wel grote risico’s genomen Energiekosten lijken acceptabel (situatie met laag WKK vermogen en veel ketelgas)

3. Welke risico’s heeft hij genomen? Start met verkoop elektra; borgt dan zijn MtM door terugkoop. Bij 2e verkoop elektra borgt hij zijn MtM niet. Neemt dus veel risico. Al het warmtegas variabel via maandsluiting/daggas: onzeker 11


Uitwerking opdracht 1A Tuinder 2 1. Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken?

Start vroeg, doet veel deals en lockt sparkspread steeds met koop WKK gas, doel is dus sparkspread-optimalisatie (NB gasvolume > technische sparkspread) Sluit posities tegen in april 2010 en lockt z’n MtM daarmee in handelsresultaat. Doet in mei 2010 nog 1 sparkspread deal en lopende 2011 nog een aantal. Warmtegas koopt hij deels op termijn en een deels tegen maandsluiting/daggas; strategie ademt ook streven naar zekerheid.

2. Heeft hij dit resultaat bereikt?

Resultaat unwinden posities in april is prima, kort na het laagste punt. Neemt in mei een nieuwe positie in op hoger niveau; maar doet dit grotendeels in leveringsjaar Heeft voor leveringsjaar vooral handelsresultaat gemaakt; dekt fysieke positie grotendeels af in leveringsjaar. Energiekosten zijn laag,dus strategie is geslaagd.

3. Welke risico’s heeft hij genomen? Gespreide en steeds gedekte sparkspreadstrategie: veilig Warmtegas gespreid: veilig 12


Uitwerking opdracht 1A Tuinder 3 1. Wat denk je dat de tuinder wilde bereiken? Start vroeg met een sparkspreaddeal; doel lijkt sparkspreadoptimalisatie. Koopt warmtegas duur en verkoopt weer snel (spijt?) Lockt MtM nadat deze weer daalde na een stijging. Verkoopt weer elektra in een dalende markt (OK) en borgt gas waarschijnlijk met een bovenlimiet. Koopt elektra weer terug als prijs gaat stijgen (lockt MtM opnieuw) Zoekt geen zekerheid want hij laat al zijn G en E over de spot lopen

2. Heeft hij dit resultaat bereikt? Heeft veilige strategie op sparkspread gevolgd. Zijn gelockte HR in combinatie met redelijke spotprijzen zorgt voor lage energiekosten (wel relatief weinig WK uren!).

3. Welke risico’s heeft hij genomen? Groot risico door alle G en E over de spot te laten lopen, maar hij heeft wel een risicobuffer door zijn positieve HR (270k euro) 13


Verschil in MtM verloop bij de 3 tuinders 350.000 300.000 250.000

200.000 150.000

100.000 50.000

2-dec-10

2-okt-10

2-aug-10

2-jun-10

2-apr-10

2-feb-10

2-dec-09

2-okt-09

2-aug-09

2-jun-09

2-apr-09

2-feb-09

2-dec-08

2-okt-08

-100.000

2-aug-08

-50.000

2-jun-08

0

-150.000 MtM kw1

MtM kw2

MtM kw3

14


Eerste opdracht Onderdeel 1B 4. 5.

Hoe had hij de risico’s kunnen beheersen? Welke van de 3 tuinders heeft volgens u de gevaarlijkste strategie gehanteerd en welke de veiligste strategie? Waarom?

15


Uitwerking opdracht 1B Vraag 4: hoe had hij deze risico’s kunnen beheersen? Tuinder 1: Eerder/meer gespreid verkopen elektra Borging MtM door tegelijk gas te kopen/bovenlimiet gas of (2e keer) elektra terugkopen. Gespreid inkopen warmtegas gezien grote warmtegasvraag

Tuinder 2: Gedekte Sparkspreadstrategie en gespreide warmtegasinkoop; heeft hiermee zijn risico’s al vrijwel maximaal beheerst

Tuinder 3: Alles op spot doen is risicovol: gespreid positie innemen is veiliger

16


Uitwerking opdracht 1B, vraag 5 tuinder 1, 2 en 3 5. Welke van de 3 tuinders heeft volgens u de gevaarlijkste strategie gehanteerd en welke de veiligste strategie? Waarom? Tuinder 1:

Tuinder 2:

Tuinder 3:


Uitwerking opdracht 1B Vraag 5: Welke tuinder heeft het minste/meeste risico gelopen? Tuinder 1: Risicovol door eenzijdig handelen, gebrekkige MtM borging en door warmtegas volledig via de korte termijnmarkt te doen. Tuinder 2: Gespreide en geborgde sparkspreadstrategie Gespreide warmtegasinkoop Tuinder 3: Heeft MtM gelocked, maar prijsrisico op sparkspread heropend Groot risico op warmtegas (alles via korte termijn)

>>tuinder 2 is het veiligst.

18


Risico’s Relevante risico’s zijn dus:  Prijsrisico:  risico dat je een hogere prijs moet betalen dan gewenst/mogelijk  Vaste prijs dekt prijsrisico af want die staat immers dan vast op het gekozen niveau  Volume risico:  risico dat je niet-afgenomen of niet-geproduceerd volume moet vergoeden  treedt op bij niet-terugverkoopbare commodity, maar ook als je meer commodity koopt dan je kan afnemen  Margining risico:  risico dat je lopende de tijd waarborg voor MtM moet storten of verplicht moet tegensluiten  Is ook een maat voor je relatieve positie ten opzichte van collegatuinders 19


Prijsrisico Vaste prijs vooraf geeft zekerheid …. Of niet?  



Indien de opbrengsten ook vast staan: ja! Indien de opbrengsten niet vast staan, is het maar de vraag:  Is de opbrengstprijs gekoppeld aan de gasprijs? Zo ja, is vaste prijs niet veilig  Vaste prijs geeft volume risico als je minder/niet afneemt dus beperkt je vrijheid Vaste prijs geeft altijd MtM/marginingrisico: dus alleen doen als er een voordeel op andere risico’s tegenover staat

20


Risico per soort product (1): technische optie Voorbeelden van technische optie:  Inbieding van teruglevering uit WKK tegen kostprijs of iets hoger op de APX  Inbieding van koop van een terugleverpositie uit WKK tegen kostprijs of iets lager op de APX Relevante risico’s zijn dus:  Prijsrisico: niet van toepassing -> je kan altijd rendabel produceren  Volume risico -> niet van toepassing: je kan draaien  Margining risico ->  Beslissing op termijn: van toepassing  dagvooruit=korte termijn; niet van toepassing

21


Risico per soort product (2)  Een korte termijn handelsbeslissing gebaseerd op een technische optie kan 100% veilig  Bij financiële producten is er geen technische optie, er moet dus altijd tegengesloten worden: altijd prijsrisico & altijd marginingrisico  Termijnproducten energie hebben kenmerken van beide (je dekt prijsrisico, maar introduceert margining risico).  Schematisch: Margining risico

Termijn product energie

Financieel product risico

Technische optie

Prijsrisico 22


Tweede opdracht Groep 1 1. De productcomponent ‘limietorder ATG’ veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat …………….

2. De productcomponent ‘limietorder ATG’ veroorzaakt een groot marginingrisico Ja / Nee, omdat ……………. 3. De productcomponent ‘daggas ATG’ veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat ……………. 4. De productcomponent ‘maandsluiting ATG’ veroorzaakt een laag volumerisico Ja / Nee, omdat ……………. 23


Tweede opdracht Groep 2 1. De productcomponent ‘limietorder ATG’ veroorzaakt geen prijsrisico Ja / Nee, omdat …………….

2. De productcomponent ‘daggas ATG’ veroorzaakt een groot marginingrisico Ja / Nee, omdat ……………. 3. De productcomponent ‘daggas ATG’ veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat ……………. 4. De productcomponent ‘klikprijs ABG’ veroorzaakt een laag volumerisico Ja / Nee, omdat ……………. 24


Tweede opdracht Groep 3 1. productcomponent ‘OTC blok in ATP’ veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat ……………. 2. De productcomponent ‘OTC blok in ATP ’ veroorzaakt een groot marginingrisico Ja / Nee, omdat …………….

3. De productcomponent ‘APX bieding’ veroorzaakt een groot prijsrisico Ja / Nee, omdat ……………. 4. De productcomponent ‘APX bieding’ geeft een groot volumerisico Ja / Nee, omdat ……………. 25


Uitwerking Opdracht 2 Risico’s product(componenten) Productcomponent

Prijsrisico

Volumerisico

Marginingrisico

Limietorder ATG

Laag-Hoog

Laag

Hoog

Klikvolume ABG

Laag-Midden

Hoog

Geen

Maandsluiting ATG

Midden

Laag

Geen

Variabel volume ABG

Midden

Midden

Geen

Daggas ATG

Midden-Hoog

Geen

Geen

OTC deal ATP

Laag-Hoog

Laag

Hoog

APX bieding

Laag-Midden

Laag

Geen

IntraDayPower bieding

Laag-Midden

Laag

Geen

Onbalans

Hoog

Geen

Geen

GAS

ELEKTRA

26


Uitwerking opdracht 2 Risico’s product(componenten) Productcomponent

Prijsrisico

Volumerisico

Marginingrisico

Limietorder ATG

Laag tot Hoog Prijs staat vast; als bedrijfsopbrengsten kunnen wijzigen, is dit wel weer een risico

Laag: Volume is altijd weer verkoopbaar, dus daar zit je niet aan vast

Hoog: Positieprijs staat vast maar marktprijs kan fors bewegen; tot moment van levering moet gemargined worden

Klikvolume ABG

Laag tot Midden: Idem als limietorder ATG; echter door klikbeperking is het volume nooit zo hoog; prijs staat wel vast

Hoog: Dit volume is niet verkoopbaar, je zit er dus aan vast

Geen: Op ABG-kliks hoeft niet gemargined te worden door klanten (tenzij i.c.m. ATP)

Maandsluiting ATG

Midden: Prijs kan behoorlijk bewegen. Er is wel demping door gespreide inkoop

Laag: Volume is altijd verkoopbaar op de dagmarkt

Geen: Margining telt slechts vanaf maand +2

Variabel volume ABG

Midden: Met TTF(303) en dagprijs TTF kan de prijs behoorlijk bewegen. Demping door gespreide inkoop

Midden: afnameverplichting is 85% van contractjaarvolume

Geen: Voor klant geen margining van toepassing

Daggas ATG

Midden tot Hoog: Prijs kan sterk variëren.

Geen: Geen afname


GAS

27


Uitwerking opdracht 2 Risico’s product(componenten) Productcomponent

Prijsrisico

Volumerisico

Marginingrisico

OTC deal ATP

Laag tot Hoog Prijs staat vast; als opbrengsten kunnen wijzigen, is dit wel weer een risico

Laag: Volume is altijd weer verkoopbaar: je zit er dus niet aan vast

Hoog: Positieprijs staat vast maar marktprijs kan fors bewegen; tot moment van levering moet gemargined worden

APX bieding

Laag-Midden: Prijs kan weliswaar sterk variëren, maar door conditionele bieding kun je hoge prijs vermijden

Laag: Volume is op onbalans weer verkoopbaar


IntraDayPower bieding

Laag-Midden: Idem als APX

Laag: Idem als APX


Onbalans

Hoog: Door sterke prijsvariatie; prijs pas achteraf bekend

Geen: Onbalansvolume volgt de gemeten invoeding of afname


ELEKTRA

28


Programma Energiespel –

12.00-12.30 12.30-12.45

Inloop met broodjes Toelichting van het thema

–

12.45-13.20

Uitwerking thema in groepjes

–

13.20-14.00 14.00-14.30 14.30-14.45 14.45-15.00

–

– – – – –

– –

15.00-16.00 16.00-16.45

16.45-17.00 17.00-18.00

Vaststellen inkoopdoel en bijbehorende strategie

Opdracht 1 “maak je eigen strategie om je doel te bereiken” Plenaire terugkoppeling

Verfijnen van de strategie Pauze Toelichting van het thema

Handelen met strategie en de kennis van vandaag! Opdracht 2: Energiespel in groepjes Plenaire terugkoppeling: - Heb ik mijn doel bereikt met deze strategie? - Waarom wel en waarom niet? - Wat bleek de beste strategie te zijn? Afsluiting Borrel


Leerdoelen Energiespel Opstellen van een energiestrategie; Doel: waarom, wat en wanneer SMART Opdracht 1 Maak je eigen strategie om je doel te bereiken

Opdracht 2 Handelen met mijn strategie en kennis van vandaag Plenaire terugkoppelingen van opdracht 1 Verfijnen van de opgestelde energiestrategie

Heb ik mijn doel bereikt met deze energiestrategie? Wat was de beste energiestrategie? Waarom?

Plenaire terugkoppelingen van opdracht 2

Workshop 11, dagdeel 1 De energiepuzzel: doel, producten en risico s

Recommend Documents