Wethouder Y. Koster. Nee VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD. Van: A. Kerckhaert en C. Kraan. Tel nr:

VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD Van:

A. Kerckhaert en C. Kraan

Tel nr:

06 – 51938792

Datum:

12 april 2016

Team:

Onderwijs, Welzijn, Zorg

Tekenstukken:

Ja

Afschrift aan:

Wethouder Y. Koster

Bijlagen:

Nummer: 16A.00307

3

N.a.v. (evt. briefnrs.): Onderwerp: Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 - 2020

Advies: In te stemmen om bijgaand Raadsvoorstel en het Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020 “Voorkomen is beter dan genezen” aan de raad voor te leggen.

Begrotingsconsequenties

Nee

B . e n W. d . d . : 1 2 a p r i l 2 0 1 6

G e we n s t e d a t u m b e h a n d e l i n g i n d e r a a d ( d a t u m : zi e ve r g a d e r s c h e m a ) : Ja, 26 mei 2016

Ja, 1 juli 2016

F a t a l e d a t u m b e s l u i t va n d e r a a d :

Portefeuillehouder: wethouder Koster

E xtr a ov e rw eg ing en / k antt e ke nin gen v oo r Co ll eg e Collegeprogramma Het beleidsplan past binnen het Coalitieakkoord 2014-2018: “Samen werken aan het Woerden van morgen.” 1. Het college wenst een open bestuurscultuur, waarbij geldt: “Inwoners en instellingen worden in een vroeg stadium bij de beleidsvorming betrokken, waardoor zij maximaal invloed hebben.” Dit beleidsplan is in de periode 2013-2016 in co-creatie met raadsleden, inwoners, ketenpartners, vroegsignalerende partijen (o.a. kerken, scholen, werkgevers) en de uitvoering opgesteld. Zij hebben allen input gegeven die tot de totstandkoming van dit beleid heeft geleid. De consultatieversie van het beleidsplan is ter becommentariëring aan al deze partijen en de Participatieraad voorgelegd. De Participatieraad heeft op 23 maart laten weten: “Wij willen onze brede instemming over dit plan uitspreken zonder nadere advisering.” Overige opmerkingen van betrokkenen zijn in dit definitieve beleidsplan verwerkt. 2. Het beleidsplan geeft tevens uitvoering aan vier beleidsuitgangspunten (transitie sociaal domein, zorg op maat, investeringsfonds en gebiedsgericht werken) zoals deze genoemd staan in het Beleidsakkoord onder “Sociaal en Verbindend”. Financiële paragraaf: Onderstaande financiën voldoen aan het beleidsuitgangspunt van het Beleidsakkoord dat de beleidsuitvoering structureel wordt gerealiseerd door de middelen die het Rijk daarvoor beschikbaar stelt. Het Rijk keert jaarlijks via de algemene uitkering een bedrag uit voor preventie schuldhulpverlening. Hier is geen apart werkbudget voor aangemaakt. In afstemming met de financieel consulent en de budgethouder is dekking gevonden in het vrij beschikbare deel van het Participatiebudget (fcl: 6.623.51.01, ecl: 34.000). Omdat de dekking binnen het Programma 3 van de verantwoordelijk wethouder is gevonden, is het niet nodig dat de raad extra budget ter beschikking stelt. Begroot budget (van juli tot juli) voor uitvoering van het beleidsplan: 2016: communicatie: € 8.000 / instrumenten: € 9.000 / tijdelijke fte € 48.000 (half kalenderjaar) 2017: communicatie: € 4.000 / instrumenten: € 9.000 / tijdelijke fte € 72.000 2018: communicatie: € 4.000 / tijdelijke fte € 40.000 2019: communicatie: € 4.000 / tijdelijke fte € 32.000 2020: tijdelijke fte € 16.000 (half kalenderjaar) In totaal is € 246.000 begroot. In het Beleidsakkoord staat tevens dat de coalitie zich realiseert dat ‘bij zulk een omvangrijke uitbreiding van het gemeentelijk takenpakket initiële investeringen noodzakelijk zijn om de gewenste efficiency te kunnen behalen’. Dit uitgangspunt is ook van toepassing op dit beleidsveld. E xtr a ov e rw eg ing en / a lte rn at iev en / a rgu ment en Uit onderzoek is gebleken dat elke Euro die aan preventie uitgegeven wordt, op langere termijn 1,5 Euro aan – gemeentelijke - zorgkosten voorkomt. Het maatschappelijk rendement van dit beleid ligt nog hoger als inwoners zich inderdaad eerder gaan melden met een lager schuldenpakket. De inwoner kan dan meer op deze schulden aflossen en zal er voor een lager bedrag kwijtschelding plaatsvinden. Dit rendement komt ten goede aan de schuldeisers, waaronder overheden, ziektekostenverzekeraars, wooncorporaties en bedrijven. Kan tte k eni ng en: St an dpunt co ns ul ent en

S am enh ang m et e e rd er e b es lui tv or min g 14R.00386 rv Integraal beleidsplan sociaal domein 14R.00015 rib stand van zaken ontwikkeling preventief beleid schuldenproblematiek

12R.00172 rv beleidsplan integrale schuldhulpverlening 2012-2016 13i.03639 nota preventie en vroege signalering schuldproblemen.

Bij l ag en -

Het raadsvoorstel geregistreerd onder corsanummer: 16R.00160 Document: Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 – 2020 (16i.01230). Document: Instemming met beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 – 2020 (16.007026).

RAADSVOORSTEL

16R.00160

Indiener: college van burgemeester en wethouders Datum:

12 april 2016

Portefeuillehouder(s): Yolan Koster Portefeuille(s): Sociaal Domein Contactpersoon: C. Kraan Tel.nr.:

06 – 83 33 83 58

E-mailadres: [email protected]

Onderwerp: Beleidsplan schuldhulpverlening 2016 - 2020

De raad besluit:  

Het Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 – 2020 ‘Voorkomen is beter dan genezen’ vast te stellen en per 1 juli 2016 in werking te laten treden. Het Beleidsplan Integrale schuldhulpverlening 2012 – 2016 per 1 juli 2016 in te trekken.

Inleiding: Op 1 juli 2012 trad de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening in werking, waardoor schuldhulpverlening een wettelijke taak voor gemeenten werd. Op basis van deze wet is de gemeente verplicht minstens elke vier jaar een beleidsplan schuldhulpverlening vast te stellen. In mei 2012 stelde de raad het “Beleidsplan Integrale schuldhulpverlening 2012 – 2016” vast. In dit beleidsplan lag het accent op de uitvoering van het proces en de eisen die de wetgever hieraan stelde. Voor u ligt nu het beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020 met als titel “Voorkomen is beter dan genezen”. Dit plan sluit aan bij c.q. gaat uit van dezelfde uitgangspunten zoals de raad deze in oktober 2014 heeft vastgesteld in het Integraal Beleidsplan Sociaal Domein 2015-2016. Samengevat streven we naar een verschuiving van tweedelijnszorg naar eerste en liefst nuldelijns zorg, waarbij de inwoner zoveel mogelijk zelf de regie voert over het eigen leven. Helaas zijn schulden een kwetsbaar onderwerp. Er is veel schaamte onder de inwoners die in de financiële problemen raken om dit openlijk kenbaar te maken en om te bespreken. Het is dus een uitdaging om deze inwoners te bereiken en hen op weg te helpen. In bijgaand beleidsplan vindt u de visie en de doelen die “we” ons stellen om dit te bereiken. “We”: betrokkenen bij opstellen beleidsplan De gemeente Woerden vindt het belangrijk dat beleid aansluit bij de leefwereld van inwoners. Beleid bedenken we niet achter het bureau, maar in samenspraak. We hebben daarom raad (2013 en 2016), maatschappelijke organisaties (2015), signaleerders (2016), inwoners (2016) en de uitvoering (2015-2016) actief betrokken bij het opstellen van dit beleidsplan. De Participatieraad heeft op 23 maart 2016 een positief advies uitgebracht dit beleidsplan. Het huishoudboekje op orde hebben. Uitgaven doen die passen binnen het budget. Voor veel mensen is dit logisch. Sommige mensen lukt dat (tijdelijk) niet. Het aantal mensen met schulden in Nederland groeit. Ook in Woerden is dit merkbaar. De zorgvragen die via WoerdenWijzer binnen komen gaan de laatste jaren steeds vaker over rondkomen en financiën. Hieruit blijkt dat niet iedere inwoner financieel fit is of in ieder geval zoekende is naar meer kennis en vaardigheden over dit onderwerp. 1

Een risico van onvoldoende financieel fit zijn, is dat er schulden ontstaan. Hierbij constateren we dat schulden en schuldenproblematiek in alle lagen van de bevolking voorkomt. Mensen met lage inkomens zijn een belangrijke risicogroep omdat ze weinig spaargeld hebben om financiële tegenslagen op te vangen. Maar ook mensen met hogere inkomens kunnen met schulden te maken hebben. Gebeurtenissen in het leven (life-events) als echtscheiding, werkloosheid en ziekte hangen vaak samen met het ontstaan van schulden. Het kan dan lastig zijn om snel het uitgavenpatroon aan te passen aan de nieuwe inkomenssituatie. Mensen die dit overkomt leven in stress. Het beïnvloedt hun vermogen om helder na te kunnen denken over hun financiën, maar ook over andere zaken zoals hun relatie, opvoeden of werk. Schulden bestaan niet ineens. Het start met een enkele betalingsachterstand. Wanneer betaling uitblijft volgt een aanmaning en incasso. De schuld kan in korte tijd snel oplopen. Het is belangrijk om snel tot actie over te gaan. Helaas, zijn schulden een kwetsbaar onderwerp. Schulden, omgaan met financiën en eventuele tegenslagen, het zijn lastige onderwerpen om te bespreken. Hulp wordt uit schaamte vaak niet gezocht. Uit onderzoek blijkt dat mensen pas na vijf jaar leven met schulden om hulp vragen. Als deze mensen dan eenmaal aankloppen voor hulp zijn de problemen groot, de schulden hoog en het oplossen van de schulden – het regelen van een schuldregeling – kost meer inspanning. In een schuldregeling zitten, betekent drie jaar rondkomen van een minimuminkomen. Dit is zwaar en een situatie die mogelijk voorkomen had kunnen worden als inwoners eerder hun problemen onderkend of gemeld hadden. Beleid: Voorkomen is beter dan genezen De schuldhulpverlening in Woerden is goed geregeld, daarom ligt de komende vier jaar onze focus op aandacht voor financiële fitheid en preventieve maatregelen; het bespreekbaar maken van het onderwerp, het eerder bereiken van inwoners, een hulpaanbod faciliteren dat voor iedereen bekend en toegankelijk is en ook past bij de financiële fitheid van de inwoner op dat moment. Alles vanuit de gedachte dat voorkomen beter is dan genezen. Het is ons streven dat inwoners naar vermogen en draagkracht meedoen in de maatschappij. Het voorkomen en integraal aanpakken van financiële problemen draagt hieraan bij. Onze visie hierbij:  Inwoners/huishoudens hebben (volledig) zelf de regie bij het vormgeven van hun leven.  Inwoners/huishoudens die (tijdelijk) niet in staat zijn om zelf regie te voeren of met ondersteuning van hun eigen sociale netwerk regie te voeren, ontvangen passende informele en/of professionele ondersteuning. Komende beleidsperiode stellen we ons de volgende doelen  Aandacht voor gezond financieel gedrag en meer aandacht voor preventie om problematische schulden te voorkomen;  Meer vroege signalering van schuldenproblematiek;  Beter samenwerken in de keten bij het aanpakken van schulden;  Meer effectieve uitvoering van schuldhulpverlening. In het beleidsplan (bijlage) staat in hoofdstuk 3 beschreven hoe we de doelen gaan bereiken. De bevoegdheid van de raad komt voort uit de volgende weten/of regelgeving: De gemeenteraad is op grond van artikel 2 van de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening bevoegd het beleidsplan Schuldhulpverlening vast te stellen.. Beoogd effect: Het beoogde effect voor de inwoners: inwoners hebben of krijgen zelf regie over hun financiën. Zij zijn zelfredzaam op dit gebied en weten hoe zij financiële problemen kunnen voorkomen. Inwoners die het niet zelf kunnen, weten waar zij hulp kunnen zoeken of krijgen hierbij hulp. Het beoogde effect voor de gemeente op de langere termijn (over 4 jaar): er is minder formatie bij Team Schuldhulpverlening nodig voor het regelen van schuldhulpregelingen door: Een afname van de vraag naar schuldhulpverlening. Dat inwoners – als er toch problemen zijn – sneller aankloppen met een kleinere schuldenlast. Dit vraagt minder inspanning (formatie) van het team.

2

Argumenten: De gemeente is verplicht om elke vier jaar een beleidsplan schuldhulpverlening vast te stellen. Uit cijfers van WoerdenWijzer blijkt dat steeds meer inwoners uit zichzelf op zoek gaan naar informatie over rondkomen en financiën. Inwoners hebben dus behoefte aan financiële fitheid. Het aantal cliënten dat Team Schuldhulpverlening helpt, ligt sinds 2012 stabiel rond de 200 dossiers. Uit deze cijfers blijkt dat de zichtbare schuldenproblematiek in Woerden niet hoger dan het landelijk gemiddelde is. Echter, uit onderzoek weten we dat de meeste mensen die in een risicovolle of problematische schuldsituatie zitten tot de groep ‘onzichtbare schuldenaren’ behoort. Zij zoeken geen hulp. Wij hebben berekend dat het in Woerden om tussen de 1.240 en 3.760 huishoudens gaat die zich in een ‘onzichtbare schuldsituatie’ bevinden. Onze inschatting is dat het hierbij om tussen de 2.410 en 6.290 inwoners gaat. Deze inwoners willen we bereiken om ernstige problemen te voorkomen. Op termijn levert dit een besparing in dure tweedelijns zorg. Bekend is dat elke Euro die geïnvesteerd wordt in preventie op termijn 1,5 Euro aan – gemeentelijke – zorgkosten bespaart. Het beleid richt zich dus enerzijds op inwoners om deze in een vroeg stadium bewust te maken van of instrumenten aan te bieden voor hun financiële fitheid, zodat meer inwoners hier actief mee aan de slag gaan. Anderzijds richt het beleid zich op het vinden van inwoners die tot de groep onzichtbare schuldenaren behoren. Door de combinatie van maatregelen aan de voorkant (financieel fit en preventie) en de achterkant (signaleren, hulp bieden) is het doel dat op de langere termijn minder inwoners in de – problematische – schulden zullen terechtkomen. Kanttekeningen: In de jaren 2016 – 2020 investeren we in preventie en eerstelijnszorg. Ook onze ketenpartners willen hierin investeren. Voor de financiering van deze activiteiten zijn zij – deels – afhankelijk van de financiering door de gemeente via de reguliere subsidierelatie. Op dit moment is nog geen inschatting te maken om welke bedragen dit gaat. De gemeente is niet verplicht om deze activiteiten te financieren. Het financieel risico is dus beperkt. De afweging zal echter niet alleen financieel zijn. Als een activiteit volgens ons oordeel een belangrijke bijdrage aan dit beleid levert, moet daar ook inhoudelijk serieus naar gekeken worden. Tevens bestaat de kans dat door uitvoering van dit beleid we meer onzichtbare schuldenaren kunnen bewegen om hulp te zoeken. Op de korte termijn kan dit betekenen dat er tijdelijk meer inzet gevraagd wordt van Team Schuldhulpverlening om de extra aanvragen af te handelen. De kans bestaat dat dit niet binnen de huidige formatie opgevangen kan worden. Dit is vooraf moeilijk in te schatten. Er bestaat een financieel risico dat er tijdelijk extra formatie ingezet moet worden. Dit risico wordt aangemeld in het kader van risicomanagement en het weerstandsvermogen en daarmee opgenomen in het overzicht van domeinrisico’s. Financiën: In de jaren 2016 – 2020 wordt in totaal € 246.000 begroot (zie hoofdstuk 4 van het beleidsplan). Hiervoor is dekking aanwezig binnen programma 3 (participatiebudget). Uitvoering: Na vaststelling van het beleidsplan wordt een uitvoeringsprogramma opgesteld. Dit doet de gemeente samen met haar inwoners, ketenpartners en andere organisaties die betrokken waren bij het opstellen van het beleidsplan. Hierin vertalen we de beleidslijnen naar concrete acties voor gemeente, ketenpartners en vroegsignalerende partijen. Het raadsbesluit zal op de voorgeschreven wijze gepubliceerd worden. Communicatie: Na vaststelling van het nieuwe beleidsplan wordt een persbericht verzonden. Hierin vragen we nadrukkelijk aandacht voor het in samenspraak vormgeven van het uitvoeringsprogramma. 3

Samenhang met eerdere besluitvorming:    

14R.00386 rv Integraal beleidsplan sociaal domein 14R.00015 rib stand van zaken ontwikkeling preventief beleid schuldenproblematiek 12R.00172 rv beleidsplan integrale schuldhulpverlening 2012-2016 13i.03639 nota preventie en vroege signalering schuldproblemen

Bijlagen: Document: Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 – 2020 (16i.01230). Document: Instemming met beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 – 2020 (16.007026). De indiener:

college van burgemeester en wethouders De secretaris

De burgemeester

drs. M.H.J. van Kruijsbergen MBA

V.J.H. Molkenboer

4

RAADSBESLUIT 16 R. 0 01 7 4

Agendapunt:

Onderwerp:

Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 - 2020

De ra a d v a n d e gem e e nt e W oerd en ;

gelezen het voorstel d.d.

12 april 2016

van:

- burgemeester en wethouders gelet op het bepaalde in de Gemeentewet; De gemeenteraad is op grond van artikel 2 van de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening bevoegd het beleidsplan Schuldhulpverlening vast te stellen

b e s l u i t: - Het Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016 – 2020 ‘Voorkomen is beter dan genezen’ vast te stellen en per 1 juli 2016 in werking te laten treden. - Het Beleidsplan Integrale schuldhulpverlening 2012 – 2016 per 1 juli 2016 in te trekken.

Aldus besloten door de raad van de gemeente Woerden in zijn openbare vergadering, gehouden op

12 april 2016

De griffier

De voorzitter

E.M. Geldorp

V.J.H. Molkenboer

Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020 Voorkomen is beter dan genezen

Ř

WOERDEN

Voorwoord I e d e r e e n m a a k t het w e l e e n s m e e . Een r e k e n i n g die net te lang blijft l i g g e n . E e n a a n m a n i n g die v e r v o l g e n s o p d e m a t valt. O f e v e n rood s t a a n , o m d a t u i t g a v e n en i n k o m s t e n e l k a a r net k r u i s e n . H e l a a s zijn er o o k m e n s e n v o o r w i e dit e e n s t r u c t u r e e l p r o b l e e m is g e w o r d e n . S o m m i g e m e n s e n s t e k e n d a n h u n k o p in het z a n d . Er zijn o o k m e n s e n die j o n g l e r e n m e t hun f i n a n c i ë n , o m v e r v o l g e n s d e r e k e n i n g te k u n n e n b e t a l e n die o p dat m o m e n t het belangrijkst is. T o t d a t o o k dat niet m e e r m o g e l i j k is. In beide g e v a l l e n w o r d e n r e k e n i n g e n o p e e n b e p a a l d m o m e n t niet m e e r b e t a a l d . Er ontstaat a n g s t en d e post w o r d t niet m e e r g e o p e n d . H u l p w o r d t v a a k uit s c h a a m t e niet g e z o c h t . M e n s e n die dit o v e r k o m t leven in s t r e s s . Het b e ï n v l o e d t hun v e r m o g e n o m helder na te k u n n e n d e n k e n o v e r hun f i n a n c i ë n , m a a r o o k o v e r a n d e r e z a k e n zoals hun relatie, o p v o e d e n of w e r k . Uit o n d e r z o e k is g e b l e k e n dat d e m e e s t e m e n s e n dit d o o r g a a n s vijf j a a r vol h o u d e n , t o t d a t ze - n o o d g e d w o n g e n - o p z o e k g a a n n a a r hulp. H e l a a s z o e k t uit d e z e g r o e p m e n s e n e e n g r o o t a a n t a l zelfs d a n g e e n hulp. Zij lopen het risico d a k - en t h u i s l o o s te w o r d e n . In N e d e r l a n d heeft é é n o p d e vijf h u i s h o u d e n s te m a k e n m e t risicovolle s c h u l d e n of p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n . In 2 0 1 2 w a s dit n o g é é n o p d e z e s h u i s h o u d e n s . Dit blijkt uit het o n d e r z o e k v a n het ministerie v a n S o c i a l e Z a k e n en W e r k g e l e g e n h e i d ' H u i s h o u d e n s in d e R o d e Cijfers 2 0 1 5 '

1 .

O o k in

W o e r d e n is dit m e r k b a a r . De z o r g v r a g e n die via W o e r d e n W i j z e r b i n n e n k o m e n g a a n d e laatste j a r e n s t e e d s v a k e r o v e r f i n a n c i ë n en r o n d k o m e n . M e n s e n m e t lage i n k o m e n s zijn é é n v a n d e r i s i c o g r o e p e n , o m d a t ze w e i n i g s p a a r g e l d h e b b e n o m financiële t e g e n s l a g e n o p te v a n g e n . M a a r o o k m e n s e n m e t h o g e r e i n k o m e n s k u n n e n m e t s c h u l d e n te m a k e n krijgen. Life-events

als

e c h t s c h e i d i n g , w e r k l o o s h e i d en ziekte h a n g e n v a a k s a m e n m e t het o n t s t a a n v a n s c h u l d e n . Het k a n lastig zijn o m het u i t g a v e n p a t r o o n s n e l a a n te p a s s e n a a n d e n i e u w e i n k o m e n s s i t u a t i e . T o t slot zijn er o o k k w e t s b a r e m e n s e n die k a m p e n m e t a n a l f a b e t i s m e , e e n laag IQ, a n d e r s t a l i g e n of m e n s e n die a n d e r e p r o b l e m e n h e b b e n w a a r d o o r zij niet in staat zijn o m g o e d v o o r hun f i n a n c i ë n te zorgen. A l s d e z e m e n s e n d a n e e n m a a l a a n k l o p p e n v o o r hulp zijn d e p r o b l e m e n groot, d e s c h u l d e n h o o g en d e hulp - het r e g e l e n v a n e e n s c h u l d r e g e l i n g - kost m e e r i n s p a n n i n g . In e e n s c h u l d r e g e l i n g zitten, b e t e k e n t drie j a a r r o n d k o m e n v a n e e n m i n i m u m i n k o m e n . Dit is z w a a r en e e n situatie die m o g e l i j k v o o r k o m e n had k u n n e n w o r d e n als i n w o n e r s e e r d e r m e t hun f i n a n c i ë n a a n d e s l a g w a r e n g e g a a n . De s c h u l d h u l p v e r l e n i n g in W o e r d e n is g o e d g e r e g e l d , d a a r o m ligt d e k o m e n d e vier j a a r o n z e f o c u s o p p r e v e n t i e ; het b e s p r e e k b a a r m a k e n v a n het o n d e r w e r p , het e e r d e r b e r e i k e n v a n i n w o n e r s , e e n h u l p a a n b o d faciliteren d a t v o o r i e d e r e e n b e k e n d en t o e g a n k e l i j k is en o o k past bij d e 'financiële f i t h e i d ' v a n d e i n w o n e r o p dat m o m e n t . A l l e s v a n u i t d e g e d a c h t e dat v o o r k o m e n beter is d a n g e n e z e n . In dit b e l e i d s p l a n staat b e s c h r e v e n h o e wij d a t willen b e r e i k e n . Y. Koster-Dreese Wethouder gemeente Woerden

1 Huishoudens in de rode cijfers 2015. Panteia, in opdracht van ministerie van SZW (2015).

Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020

Pagina 2

Ř

1

WOERDEN

Inleiding

1.1

Aanleiding

A l s i n d s 2 0 0 6 biedt d e g e m e e n t e W o e r d e n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g a a n h a a r i n w o n e r s a a n . O p 1 juli 2 0 1 2 t r a d d e W e t g e m e e n t e l i j k e s c h u l d h u l p v e r l e n i n g in w e r k i n g , w a a r d o o r dit e e n w e t t e l i j k e t a a k w e r d v o o r g e m e e n t e n . O p basis v a n d e z e w e t is d e g e m e e n t e verplicht m i n s t e n s elke vier j a a r e e n b e l e i d s p l a n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g vast te s t e l l e n . In m e i 2 0 1 2 s t e l d e d e raad het " B e l e i d s p l a n Integrale s c h u l d h u l p v e r l e n i n g 2 0 1 2 - 2 0 1 6 " vast. In dit b e l e i d s p l a n lag het a c c e n t o p d e uitvoering v a n het p r o c e s e n d e eisen die d e w e t g e v e r h i e r a a n s t e l d e . V o o r u ligt nu het b e l e i d s p l a n S c h u l d h u l p v e r l e n i n g 2 0 1 6 - 2 0 2 0 m e t als titel " V o o r k o m e n is beter d a n g e n e z e n " . Dit plan sluit a a n bij c.q. g a a t uit v a n d e z e l f d e u i t g a n g s p u n t e n z o a l s d e raad d e z e in o k t o b e r 2 0 1 4 heeft v a s t g e s t e l d in het Integraal B e l e i d s p l a n S o c i a a l D o m e i n 2 0 1 5 - 2 0 1 6 . S a m e n g e v a t s t r e v e n w e n a a r e e n v e r s c h u i v i n g v a n t w e e d e l i j n s z o r g n a a r e e r s t e en liefst nuldelijns z o r g , w a a r b i j d e i n w o n e r z o v e e l m o g e l i j k zelf d e regie voert o v e r het e i g e n l e v e n . H e l a a s zijn s c h u l d e n e e n k w e t s b a a r o n d e r w e r p . E r is v e e l s c h a a m t e o n d e r d e i n w o n e r s die in d e financiële p r o b l e m e n r a k e n o m dit o p e n l i j k k e n b a a r te m a k e n en o m te b e s p r e k e n . H e t is d u s e e n uitdaging o m d e z e i n w o n e r s te b e r e i k e n en hen o p w e g te h e l p e n . In dit plan vindt u de visie en d e d o e l e n die " w e " o n s stellen o m dit te bereiken. 1.2

" W e " : b e t r o k k e n e n bij o p s t e l l e n b e l e i d s p l a n

D e g e m e e n t e W o e r d e n vindt het belangrijk dat beleid aansluit bij d e l e e f w e r e l d v a n i n w o n e r s . Beleid b e d e n k e n w e niet a c h t e r het b u r e a u , m a a r in s a m e n s p r a a k . W e h e b b e n d a a r o m raad ( 2 0 1 3 en 2 0 1 6 ) , m a a t s c h a p p e l i j k e o r g a n i s a t i e s ( 2 0 1 5 ) , s i g n a l e e r d e r s ( 2 0 1 6 ) en i n w o n e r s ( 2 0 1 6 ) actief b e t r o k k e n bij het opstellen v a n dit b e l e i d s p l a n (zie bijlage A ) . Uit al d e z e b i j e e n k o m s t e n zijn w e n s e n , b e h o e f t e n en c o n s t a t e r i n g e n g e k o m e n : W e n s e n gericht o p d e i n w o n e r : »

I n w o n e r s willen s n e l en a n o n i e m hulp z o e k e n .

»

T o e g a n g tot d e hulp m o e t l a a g d r e m p e l i g zijn.

»

De p r i v a c y v a n i n w o n e r s m o e t g e r e s p e c t e e r d w o r d e n .

»

A a n b o d v a n g e m e e n t e , k e t e n p a r t n e r s en vrijwilligersorganisaties m o e t a l g e m e e n b e k e n d z i j n ; v o o r a l v o o r d o o r v e r w i j z e r s en v r o e g s i g n a l e e r d e r s .

»

Sluit a a n bij life-events d o o r m e n s e n o p dat m o m e n t gericht te i n f o r m e r e n o v e r financiële risico's e n o v e r d e v o r m e n v a n h u l p v e r l e n i n g .

»

K w e t s b a r e d o e l g r o e p e n krijgen c o n c r e t e hulp bij het o r d e n e n v a n a d m i n i s t r a t i e e n aanvragen van inkomensondersteuning.

»

I n w o n e r s zijn t e v r e d e n o v e r d e hulp v a n T e a m s c h u l d h u l p v e r l e n i n g .

B e h o e f t e n v a n k e t e n p a r t n e r s , s i g n a l e e r d e r s en i n w o n e r s : »

Het t a b o e rond g e l d z a k e n m o e t d o o r b r o k e n w o r d e n , het m o e t e e n " n o r m a a l " o n d e r w e r p van gesprek worden.

»

M a a k e e n financiële fitness r o u t e k a a r t die alle m o g e l i j k h e d e n v o o r hulp en o n d e r s t e u n i n g bevat.

»

O r g a n i s e e r r e g e l m a t i g n e t w e r k b i j e e n k o m s t e n m e t k e t e n p a r t n e r s o m e l k a a r te o n t m o e t e n en kennis te d e l e n .

»

S c h o l e n willen g r a a g s a m e n m e t d e g e m e e n t e p l a n n e n m a k e n o m s c h u l d e n bij j o n g e r e n te voorkomen.

»

Een v a s t e c o n s u l e n t na a a n m e l d i n g bij s c h u l d h u l p v e r l e n i n g , liever g e e n w i s s e l i n g e n .


Pagina 3

g

WOERDEN

Constateringen: »

Het is e e n lastig o n d e r w e r p o m o v e r in g e s p r e k te g a a n v a n w e g e s c h a a m t e .

»

I n w o n e r s e r v a r e n d r e m p e l s o m hulp te v r a g e n .

»

I n w o n e r s die zelf m e t p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n te m a k e n h e b b e n g e h a d , zijn bereid o m hun e r v a r i n g e n te d e l e n .

»

V r o e g s i g n a l e e r d e r s (o.a. s c h o l e n , k e r k e n , w o n i n g b o u w , w e r k g e v e r s ) zijn b e t r o k k e n bij het o n d e r w e r p en zijn s o m s zelf al actief o p dit t h e m a .

»

Niet alle o r g a n i s a t i e s zijn v o l d o e n d e o p d e h o o g t e v a n het b e s t a a n en de m o g e l i j k h e d e n v a n W o e r d e n W i j z e r als i n g a n g v o o r v r a g e n b i n n e n het s o c i a l e d o m e i n ;

»

Inwoners kennen de mogelijkheden van schuldhulpverlening door de gemeente W o e r d e n o n v o l d o e n d e . Zij w e t e n o n v o l d o e n d e dat ze o o k v o o r informatie en a d v i e s o v e r b e g i n n e n d e s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k bij d e g e m e e n t e t e r e c h t k u n n e n .

A l d e z e u i t k o m s t e n v e r w e r k e n w i j in o n z e beleidsvisie en d o e l e n . E e n e e r d e r e versie v a n het b e l e i d s p l a n is t e r consultatie v o o r g e l e g d a a n i n w o n e r s , d e P a r t i c i p a t i e r a a d , k e t e n p a r t n e r s , en r a a d s l e d e n . H u n o p m e r k i n g e n zijn in d e definitieve v e r s i e m e e g e n o m e n . De P a r t i c i p a t i e r a a d heeft tijdens d e r a a d s i n f o r m a t i e a v o n d o p 17 m a a r t 2 0 1 6 positief o p d e c o n s u l t a t i e v e r s i e v a n het b e l e i d s p l a n g e r e a g e e r d . O p 2 3 m a a r t heeft zij e e n positief a d v i e s o v e r het b e l e i d s p l a n uitgebracht: "Wij willen o n z e b r e d e i n s t e m m i n g o v e r dit plan u i t s p r e k e n z o n d e r nadere advisering." 1.3

F i n a n c i ë n , s o o r t e n s c h u l d e n e n s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k in W o e r d e n

H o e w e l dit b e l e i d s p l a n als o n d e r w e r p " s c h u l p h u l p v e r l e n i n g " heeft, b e n a d e r e n w e het o n d e r w e r p breder. O m s c h u l d e n te v o o r k o m e n , helpt het n a m e l i j k als i n w o n e r s - v a n kinds af a a n - o o k " o p g e v o e d " w o r d e n als het g a a t o m o m g a a n m e t g e l d . Enerzijds m o e t er b e w u s t z i j n zijn dat het b e h e r e n v a n j e f i n a n c i ë n niet alleen belangrijk is, m a a r o o k leuk k a n zijn. Iets o m trots o p te zijn als j e j e z a a k j e s g o e d g e r e g e l d hebt. De v o l d o e n i n g die j e ervaart als j e iets koopt w a a r v o o r j e eerst g e s p a a r d hebt. A n d e r z i j d s richten w e o n s e r o p dat i n w o n e r s in s t a a t w o r d e n g e s t e l d o m hier v a a r d i g h e d e n in o p te d o e n en f i n a n c i e e l fit te w o r d e n : o.a. inzicht h e b b e n in f i n a n c i ë n , u i t g a v e n d o e n die p a s s e n b i n n e n d e b e g r o t i n g , financiële p l a n n i n g e n m a k e n o p korte en lange t e r m i j n . B e i d e z a k e n t e z a m e n is n a m e l i j k hét eerste w a t e e n i n w o n e r in eigen regie k a n d o e n . V a n e e n s c h u l d of s c h u l d e n hoeft d a n n o g g e e n s p r a k e te zijn. Is er w e l s p r a k e v a n e e n s c h u l d , d a n hoeft er nog g e e n risico of p r o b l e e m te zijn. V e l e h u i s h o u d e n s in N e d e r l a n d h e b b e n s c h u l d e n : e e n h y p o t h e e k , e e n a u t o l e n i n g . A l l e m a a l g e e n p r o b l e e m , z o l a n g d e v a s t e lasten en r e k e n i n g e n betaald k u n n e n w o r d e n en d e s c h u l d ( e n ) w o r d e n afgelost. De p r o b l e m e n o n t s t a a n z o d r a s c h u l d e n risicovol of p r o b l e m a t i s c h zijn g e w o r d e n . S c h u l d e n zijn risicovol, z o d r a e e n i n w o n e r m e e r d e r e kredieten naast e l k a a r heeft, (regelmatig) b e t a l i n g s a c h t e r s t a n d e n heeft o p incidenteel te betalen r e k e n i n g e n of nog erger: a c h t e r s t a n d e n o p zijn v a s t e l a s t e n . M e t enig j o n g l e r e n kan er nog w e l afgelost w o r d e n o p d e s c h u l d e n . S c h u l d e n zijn p r o b l e m a t i s c h als o o k het a f l o s s e n v a n d e s c h u l d ( e n ) niet m e e r lukt. B e t a l i n g s a c h t e r s t a n d e n lopen o p , a a n m a n i n g e n w o r d e n o p g e v o l g d d o o r e i s e n d e i n c a s s o b u r e a u s en d e u r w a a r d e r s en uiteindelijk s c h u l d e i s e r s die b e s l a g laten l e g g e n o p het loon of i n k o m e n v a n e e n inwoner. V e e l N e d e r l a n d e r s w o r d e n zich pas in dit laatste s t a d i u m b e w u s t dat hulp nodig is. O p v a l l e n d is dat v e r v o l g e n s v e e l m e n s e n die hulp niet z o e k e n .


Pagina 4

g

WOERDEN

2

E n i g e landelijke c i j f e r s : in N e d e r l a n d k a m p t bijna é é n o p d e vijf h u i s h o u d e n s (17,40o-18,80o) m e t risicovolle of p r o b l e m a t i s c h s c h u l d e n of zit in e e n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g s t r a j e c t . Het o v e r g r o t e d e e l v a n d e z e h u i s h o u d e n s (15,700)) b e h o o r t tot d e o n z i c h t b a r e s c h u l d e n a r e n : zij d e l e n hun p r o b l e m e n niet en z o e k e n g e e n hulp. Een kleiner a a n t a l h u i s h o u d e n s ( 2 , 5 0 ) is én b e k e n d en g e r e g i s t r e e r d bij e e n s c h u l d h u l p v e r l e n e n d e instantie. Dit zijn d e z i c h t b a r e s c h u l d e n a r e n . O p 1 m a a r t 2 0 1 6 hielp T e a m S c h u l d h u l p v e r l e n i n g 2 0 0 i n w o n e r s (en hun g e z i n s l e d e n ) . Uit landelijke g e g e v e n s blijkt dat m e n s e n die g e h o l p e n w o r d e n d o o r d e g e m e e n t e l i j k e 3

s c h u l d h u l p v e r l e n i n g g e m i d d e l d 14 s c h u l d e i s e r s e n e e n s c h u l d v a n C 3 8 . 5 0 0 . D e z e cijfers g e l d e n o o k v o o r d e i n w o n e r s die het T e a m s c h u l d h u l p v e r l e n i n g in W o e r d e n helpt. A l s w e a a n n e m e n dat 2,50

v a n d e s c h u l d e n a r e n o o k in W o e r d e n z i c h t b a a r is, d a n k a m p e n er in W o e r d e n 1.440

h u i s h o u d e n s m e t risicovolle of p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n , w a a r v a n er d u s 1.240 niet z i c h t b a a r zijn. Echter, als w e uitgaan v a n het landelijk g e m i d d e l d d a n z o u d e n v a n d e circa 2 1 . 0 0 0

4

huishoudens

in W o e r d e n zelfs 3.760 h u i s h o u d e n s m e t risicovolle of p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n k a m p e n . W e s c h a t t e n d a a r o m in dat d e p r o b l e m a t i e k in W o e r d e n t u s s e n d e 1.440 en 3 . 7 6 0 h u i s h o u d e n s ligt. Dit 5

b e t e k e n t d a t n a a r s c h a t t i n g t u s s e n 2 . 4 1 0 en 6 . 2 9 0 i n w o n e r s in d e p r o b l e m e n zitten of hier via hun g e z i n s l i d bij b e t r o k k e n zijn. H i e r v a n is het o v e r g r o t e d e e l niet in b e e l d . O n d e r a n d e r e dit r es er v oir v a n i n w o n e r s willen w e g a a n b e r e i k e n m e t het beleid s c h u l d h u l p v e r l e n i n g .

2

Visie, doelen en beoogde effecten

Visie O n z e a l g e m e n e visie o p het s o c i a a l d o m e i n is: " M e n s e n eerst". W e willen v o o r w a a r d e n s c h e p p e n of faciliteiten b i e d e n , z o d a t i n w o n e r s zich g e s t e r k t v o e l e n o m zelf d e regie o v e r hun leven te v o e r e n . O o k het b e h e r e n v a n d e f i n a n c i ë n hoort d a a r b i j . Dat v r a a g t t w e e d i n g e n v a n d e i n w o n e r : bewustzijn o n g e m e r k t - w e e r uitgaat én vaardigheden

dat geld niet alleen iets is dat b i n n e n k o m t e n er o m inzicht in d e f i n a n c i ë n te krijgen en d e z e g o e d te

beheren. In het integraal b e l e i d s p l a n s o c i a a l d o m e i n s t a a t o n z e visie o p d e t r a n s f o r m a t i e v a n het s o c i a a l 6

d o m e i n . D e z e t r e k k e n w e d o o r n a a r het g e b i e d v a n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g . Dit b e v o r d e r t e e n c o n s e q u e n t e en integrale b e n a d e r i n g v a n het s o c i a l e d o m e i n . D u s o o k hier g e l d t dat: »

I n w o n e r s / h u i s h o u d e n s h e b b e n (volledig) zelf d e regie bij het v o r m g e v e n v a n hun l e v e n .

»

I n w o n e r s / h u i s h o u d e n s die (tijdelijk) niet in s t a a t zijn o m zelf regie te v o e r e n of m e t o n d e r s t e u n i n g v a n hun e i g e n s o c i a l e n e t w e r k regie te v o e r e n , o n t v a n g e n p a s s e n d e informele en/of professionele ondersteuning.

Het is o n s s t r e v e n dat i n w o n e r s n a a r v e r m o g e n e n d r a a g k r a c h t m e e d o e n in d e m a a t s c h a p p i j . H e t v o o r k o m e n en integraal a a n p a k k e n v a n financiële p r o b l e m e n d r a a g t h i e r a a n bij. Met dit b e l e i d s p l a n s c h e p p e n w e d e v o o r w a a r d e n o m d e f i n a n c i ë l e fitheid v a n o n z e i n w o n e r s te b e v o r d e r e n .

2

Huishoudens in de rode cijfers 2015. Panteia, in opdracht van ministerie van SZW (2015). Jaarcijfers 2014 NVVK (Branchevereniging voor Schuldhulpverlening). Bron: CBS peildatum 1 januari 2015 300 van de huishoudens in Woerden zijn éénpersoonshuishoudens (Bron: CBS peildatum 1 januari 2015). Uitgaande van gemiddeld twee personen in meerpersoonshuishoudens zijn er tussen de 2.410 en 6.290 inwoners. Integraal Beleidsplan Sociaal Domein (pagina 7). 3

4

5

6


Pagina 5

g

WOERDEN

Doelen D e k o m e n d e b e l e i d s p e r i o d e willen w e het v o l g e n d e b e r e i k e n :

1. Aandacht voor gezond financieel gedrag en meer aandacht voor preventie om - problematische - schulden te voorkomen O n z e ambitie i s dat i n w o n e r s m e t h u n f i n a n c i ë n e n v r a g e n d a a r o v e r a a n d e s l a g g a a n . Het b e h e r e n v a n d e f i n a n c i ë n m a a k t o n d e r d e e l uit v a n het v o e r e n v a n e e n h u i s h o u d i n g . Het b e s e f dat j e m o e t s t o f f e n als er stof ligt, k o m t bij het m e r e n d e e l v a n d e m e n s e n vanzelf. Het b e w u s t z i j n dat g e l d en het b e h e e r d a a r v a n a a n d a c h t nodig heeft, is e c h t e r niet altijd zo v a n z e l f s p r e k e n d . E n terwijl vrijwel i e d e r e e n e e n s t o f d o e k k a n h a n t e r e n , is het b e h e r e n v a n j e g e l d z a k e n iets w a a r j e v a a r d i g h e d e n v o o r nodig hebt. Dit ligt o p het g e b i e d v a n g e z o n d f i n a n c i e e l g e d r a g . V a n u i t p r e v e n t i e f beleid geldt d a t v o o r k o m e n beter is d a n g e n e z e n . Als i n w o n e r s het zelf niet k u n n e n , is het v a n belang dat zij d e s t a p d u r v e n te z e t t e n o m hun familie of n e t w e r k in te s c h a k e l e n o m hen te h e l p e n . W a n t als er e e n m a a l p r o b l e m e n zijn - zo blijkt uit o n d e r z o e k - d a n e r v a r e n m e n s e n d r e m p e l s v o o r d a t z e zich m e l d e n v o o r m e e r f o r m e l e hulp. Z e zien s c h u l d h u l p v e r l e n i n g als laatste r e d m i d d e l v o o r d e allerergste g e v a l l e n , w a a r t o e zij zichzelf niet r e k e n e n . G e v o l g is dat m e n pas a a n k l o p t als s c h u l d e n fors zijn. Dit is e e n p r o b l e e m v o o r d e m e n s e n zelf. Zij h e b b e n lang in e e n o n z e k e r e en s t r e s s v o l l e situatie g e l e e f d v a n o p l o p e n d e r e k e n i n g e n , i n c a s s o ' s en d e u r w a a r d e r s . M a a r o o k v o o r d e s c h u l d h u l p v e r l e n i n g is het m o e i l i j k e r o m e e n regeling te t r e f f e n als d e s c h u l d e n h o o g en het a a n t a l s c h u l d e i s e r s o m v a n g r i j k is.

2. Meer vroege signalering van

schuldenproblematiek

D e g e m e e n t e z o e k t d e s a m e n w e r k i n g o p met k e t e n p a r t n e r s , private e n p u b l i e k e partijen e n i n w o n e r s o m b e g i n n e n d e s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k v r o e g t i j d i g te s i g n a l e r e n e n d e w e g te w i j z e n bij het o p l o s s e n e r v a n . Het s i g n a l e r e n v a n m o g e l i j k e s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k k a n d e g e m e e n t e niet a l l e e n . H e t o n d e r w e r p b e s p r e e k b a a r m a k e n is e e n t a a k v a n o n s a l l e n .

3. Beter samenwerken

in de keten bij het aanpakken van schulden

Bij WoerdenWijzer, onze ketenpartners, en andere organisaties en inwoners is bekend wie m e t w e l k e f i n a n c i ë l e h u l p v r a a g w a a r t e r e c h t k a n . V a n e e n d o o r d e i n w o n e r zelf uit te v o e r e n online c h e c k o p d e f i n a n c i ë n als d e g r i p o p d e f i n a n c i ë n tijdelijk kwijt is, n a a r s c h u l d h u l p v e r l e n i n g bij d e g e m e e n t e als er p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n zijn. De i n w o n e r v i n d t a n t w o o r d e n o p W o e r d e n W i j z e r . n l of z o e k t c o n t a c t m e t W o e r d e n W i j z e r . O o k d e k e t e n p a r t n e r s en s i g n a l e e r d e r s b e s c h i k k e n of h e b b e n t o e g a n g tot d e z e k e n n i s .

4. Effectieve uitvoering van

schuldhulpverlening

W e m a k e n d e s c h u l d h u l p v e r l e n i n g e f f e c t i e v e r . W e z e t t e n t w e e extra i n s t r u m e n t e n in o m v o o r d e i n w o n e r s lastige s c h u l d e n s i t u a t i e s snel a a n te k u n n e n p a k k e n . D a a r n a a s t v e r s t e r k e n w e d e financiële fitheid v a n i n w o n e r s in e e n s c h u l d e n t r a j e c t e n h o u d e n w e d o o r n a z o r g langer v i n g e r a a n d e pols. H i e r d o o r h o u d e n i n w o n e r s e i g e n regie en k u n n e n zij na het t r a j e c t zelfstandig v e r d e r . D e effectiviteitswinst halen w e o o k d o o r te investeren in preventie en het s n e l a a n p a k k e n v a n p r o b l e m e n , dichtbij d e burger. O n z e k e t e n p a r t n e r s en vrijwilligersorganisaties zijn hierbij v a n g r o o t belang.


Pagina 6

g

WOERDEN

Beoogde effecten Het b e o o g d e effect v o o r d e i n w o n e r s is: i n w o n e r s h e b b e n of krijgen zelf d e regie o v e r hun f i n a n c i ë n . Zij zijn z e l f r e d z a a m o p dit g e b i e d en w e t e n hoe zij financiële p r o b l e m e n k u n n e n v o o r k o m e n . I n w o n e r s die het niet zelf k u n n e n , w e t e n w a a r zij hulp k u n n e n z o e k e n of krijgen hierbij hulp. Dit m e t e n wij via het o n d e r z o e k dat p e r i o d i e k via W o e r d e n W i j z e r w o r d t g e d a a n n a a r het g e b r u i k v a n d e w e b s i t e / integrale t o e g a n g en of i n w o n e r s zich h i e r d o o r g e h o l p e n v o e l e n . Het b e o o g d e effect v o o r d e g e m e e n t e o p d e langere t e r m i j n (over 4 j a a r ) : er is m i n d e r f o r m a t i e bij T e a m S c h u l d h u l p v e r l e n i n g nodig v o o r het r e g e l e n v a n s c h u l d h u l p r e g e l i n g e n d o o r : » »

Een a f n a m e v a n d e v r a a g n a a r s c h u l d h u l p v e r l e n i n g . Dat i n w o n e r s - als er t o c h p r o b l e m e n zijn - s n e l l e r a a n k l o p p e n m e t e e n kleinere s c h u l d e n l a s t . Dit v r a a g t m i n d e r i n s p a n n i n g (formatie) v a n het t e a m .

W i j g a a n dit m e t e n d o o r d e k o m e n d e j a r e n het a a n t a l a a n m e l d i n g e n te registeren ( o n d e r s c h e i d t u s s e n a d v i e s en s c h u l d r e g e l i n g ) en het a a n t a l s c h u l d e i s e r s en d e h o o g t e v a n d e s c h u l d e n te registreren. V o o r d e g e m e e n t e k a n het beleid w a t m e t dit plan i n g e z e t w o r d t o p d e korte t e r m i j n ( v a n a f nu tot o v e r 4 j a a r ) b e t e k e n e n dat: »

Een t o e n a m e v a n d e v r a a g n a a r s c h u l d h u l p v e r l e n i n g d o o r d a t er m e e r a a n d a c h t is v o o r het o n d e r w e r p e n w e het e e r d e r g e n o e m d e reservoir v a n i n w o n e r s dat nu al in d e p r o b l e m e n zit, w e t e n te b e r e i k e n .

Het is m o g e l i j k dat het t e a m tijdelijk zelfs extra f o r m a t i e h i e r v o o r nodig heeft.

3

Hoe: van doelstelling naar beleidslijnen

H i e r o n d e r b e s c h r i j v e n w e in g l o b a l e b e w o o r d i n g e n p e r doelstelling hoe w e dit g a a n b e r e i k e n . Z o d r a het b e l e i d s p l a n is v a s t g e s t e l d , w o r d t e e n u i t v o e r i n g s p l a n o p g e s t e l d w a a r i n per doelstelling en per beleidslijn c o n c r e t e acties w o r d e n b e n o e m d m e t h i e r a a n g e k o p p e l d d e g e d e t a i l l e e r d e financiële u i t w e r k i n g . 3.1 A a n d a c h t v o o r g e z o n d f i n a n c i e e l g e d r a g e n m e e r a a n d a c h t v o o r p r e v e n t i e o m p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n te v o o r k o m e n W e h a n t e r e n vier p r e v e n t i e - l i j n e n . Lijn 1:

Fin-Fitness-Fun

B e w u s t w o r d i n g . S i n d s d e e c o n o m i s c h e crisis is hier s t e e d s m e e r a a n d a c h t voor. D e n k a a n c a m p a g n e s als "pas op, g e l d lenen kost g e l d " , b a n k e n die a d v i e s g e s p r e k k e n a a n b i e d e n , t e l e v i s i e p r o g r a m m a ' s die g a a n o v e r het o p l o s s e n v a n p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n . W i j g a a n hier als g e m e e n t e e e n c a m p a g n e a a n t o e v o e g e n o n d e r d e n a a m " F i n - F i t n e s s - F u n " . W e willen een t e g e n w i c h t b i e d e n a a n d e zorgelijke uitstraling v a n a n d e r e c a m p a g n e s . Het zelf k u n n e n en m e e r d o e n m e t m i n d e r kan n a m e l i j k o o k e e n leuke uitdaging zijn. In d e z e lijn past o o k d e s u b s i d i e die d e raad v a n u i t het i n v e s t e r i n g s f o n d s s o c i a a l d o m e i n o n l a n g s v e r s t r e k t heeft a a n d e B u d g e t k r i n g Woerden.


Pagina 7

g

Lijn 2:

WOERDEN

Jongeren

O m g a a n m e t g e l d is v o o r v e e l j o n g e r e n e e n belangrijk o n d e r w e r p . V o o r a l o p het m o m e n t dat j o n g e r e n 18 w o r d e n v e r a n d e r t er v e e l . Er m o e t e e n z o r g v e r z e k e r i n g w o r d e n b e t a a l d , s t u d i e f i n a n c i e r i n g a a n g e v r a a g d . D e s te b e l a n g r i j k e r o m d a n b e w u s t te zijn v a n b e s t e d i n g s r u i m t e en g o e d o m te g a a n m e t s t a t u s , r e c l a m e en v e r l e i d i n g e n . Cliënt

schuldhulpverlening:

De schulden ontstonden toen ik 16 was. Ik kon mijn telefoonabonnement

niet meer betalen en besloot een

nieuwe af te sluiten. Het was de tijd dat ook mijn ouders gingen scheiden en het lang onduidelijk was waar ik zou gaan wonen. Ik vluchtte voor mijn verantwoordelijkheden.

Het ging van kwaad tot erger toen ik op mezelf

ging wonen. Ik gaf mijn geld uit aan uitgaan en betaalde rekeningen

voor huur en zorgverzekering

ommekeer kwam toen ik iemand uit mijn omgeving hielp met zijn administratie.

niet. De

Dat ging heel goed. Ik had er

lol in. Besefte dat ik er zelf niet meer zo'n potje van wilde maken.

W e zien het als o n z e t a a k o m s a m e n m e t s c h o l e n en j o n g e r e n w e r k e r s b e w u s t w o r d i n g rond geld te s t i m u l e r e n . W e g a a n o n z e activiteiten o p dit g e b i e d u i t b r e i d e n . Drie s c h o l e n in W o e r d e n en het j e u g d - e n j o n g e r e n w e r k h e b b e n zich bereid g e t o o n d s a m e n m e t d e g e m e e n t e p l a n n e n te m a k e n o m j o n g e r e n voorlichting te g e v e n o v e r geld en s c h u l d e n . Lijn 3:

Life-events

L i f e - e v e n t s z o a l s s c h e i d i n g , o n t s l a g en ziekte v o r m e n b e l a n g r i j k e f a c t o r e n bij het o n t s t a a n v a n 7

s c h u l d e n . Het k a n lastig zijn o m het u i t g a v e n p a t r o o n a a n te p a s s e n a a n d e n i e u w e inkomenssituatie. Deelnemer thuisadministratie

Welzijn

Woerden:

Vrachtwagenchauffeur van 53 jaar. Vader van 2 zoons van 12 en 15 jaar. Na ernstige rugklachten minder uren werken. De onregelmatigheidstoeslagen voor werken in weekenden en avonden raakt hij kwijt. Het maandelijks inkomen van het gezin daalt sterk. De auto wordt eigenlijk te duur voor het gezin. Maar men is hieraan gewend geraakt. Het kost tijd om in te zien dat de auto weg moet. Ondertussen zijn er schulden ontstaan op de zorgverzekering.

I n w o n e r s die e e n life-event m e e m a k e n zijn v a a k nog niet in beeld bij d e g e m e e n t e , m a a r k o m e n d a a r m i s s c h i e n w e l t e r e c h t w a n n e e r er financiële p r o b l e m e n o n t s t a a n . Preventie-activiteiten direct na e e n life-event k u n n e n d e z e i n s t r o o m v o o r k o m e n . Uit o n d e r z o e k blijkt dat m e n s e n na e e n life8

e v e n t o n t v a n k e l i j k zijn v o o r i n f o r m a t i e . M e n s e n g a a n s o w i e s o o p z o e k n a a r informatie b i j v o o r b e e l d bij U W V o v e r het a a n v r a g e n v a n e e n uitkering, bij d e a d v o c a a t of h y p o t h e e k v e r s t r e k k e r o v e r v e r k o o p h u i s / a f w i k k e l i n g s c h e i d i n g . H e t is e e n g o e d m o m e n t o m d a n b e w u s t z i j n te c r e ë r e n o v e r f i n a n c i ë n : 'hoe g a a t mijn i n k o m e n er s t r a k s uitzien?' ' W a t w o r d e n mijn n i e u w e v a s t e l a s t e n ? '

7

Huishoudens in de rode cijfers (2015). Panteia. In opdracht van het ministerie van SZW.

8

Schuldpreventiewijzer (2011). N. Jungmann.


Pagina 8

g

WOERDEN

In d e k o m e n d e b e l e i d s p e r i o d e g a a n w e c o n t a c t l e g g e n m e t o r g a n i s a t i e s die bij i n w o n e r s in beeld k o m e n bij e e n life-event en b e s p r e k e n w a t zij bereid zijn o p dit g e b i e d te d o e n . Dit is e e n d i v e r s e groep organisaties, zoals U W V , echtscheidingsadvocaten, banken, hypotheekverstrekkers, h u i s a r t s e n , m a a t s c h a p p e l i j k w e r k , vrijwilligersorganisaties. W e kijken h i e r v o o r n a a r initiatieven die in a n d e r e g e m e e n t e n tot s u c c e s h e b b e n g e l e i d . M a a r o o k familie, v r i e n d e n en k e n n i s s e n k u n n e n hier e e n rol in s p e l e n d o o r dit te c o n s t a t e r e n en i e m a n d s bewustzijn a a n te w a k k e r e n . Lijn 4: Kwetsbare

doelgroepen

met lage

inkomens

W e willen v o o r k o m e n dat i n w o n e r s in d e s c h u l d e n t e r e c h t k o m e n , d o o r d a t zij b i j v o o r b e e l d v o o r z i e n i n g e n w a a r zij recht o p h e b b e n niet g e b r u i k e n . Dit g e l d t v o o r v o o r a l v o o r h u i s h o u d e n s m e t e e n m i n i m u m i n k o m e n die niet digitaal v a a r d i g zijn o m regelingen a a n te v r a g e n of ü b e r h a u p t v a n het b e s t a a n v a n d e z e r e g e l i n g e n niet o p d e h o o g t e zijn. M e t F e r m W e r k s t i m u l e r e n w e het g e b r u i k v a n m i n i m a v o o r z i e n i n g e n . D a a r n a a s t g a a n w e in g e s p r e k m e t s o c i a a l r a a d s l i e d e n en v r i j w i l l i g e r s o r g a n i s a t i e s (Welzijn W o e r d e n , K w a d r a a d ) o m te b e s p r e k e n hoe w e hier v e r d e r uitvoering a a n k u n n e n g e v e n . Z o b e s t a a t d e w e n s o m in W o e r d e n e e n f o r m u l i e r e n b r i g a d e te r e a l i s e r e n . Hierbij k a n w e l l i c h t v o o r t g e b o u w d w o r d e n o p d e d i e n s t e n die d e R A W B biedt. Zij b i e d e n hulp bij f o r m u l i e r e n invullen o m t o e s l a g e n en r e g e l i n g e n a a n te v r a g e n . V i a F e r m W e r k is al g e r e a l i s e e r d d a t s t a t u s h o u d e r s (vluchtelingen m e t e e n v e r b l i j f s v e r g u n n i n g ) e e n o v e r b r u g g i n g s k r e d i e t k u n n e n a a n v r a g e n in a f w a c h t i n g v a n t o e s l a g e n v a n d e B e l a s t i n g d i e n s t .

3.2 M e e r v r o e g e s i g n a l e r i n g v a n s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k W e h a n t e r e n drie v r o e g s i g n a l e r i n g - l i j n e n : Lijn 1:

Voorlichting

W e willen dat het o n d e r w e r p f i n a n c i ë n bij het v e r m o e d e n v a n e e n g e l d p r o b l e e m v o o r v r o e g s i g n a l e e r d e r s b e s p r e e k b a a r is. W e g a a n in g e s p r e k m e t v r o e g s i g n a l e r e n d e partijen (o.a. s c h o l e n , k e r k e n , w e r k g e v e r s ) e n m e t i n w o n e r s o m te b e s p r e k e n w a a r hun b e h o e f t e ligt. De v r o e g s i g n a l e r e n d e partijen h e b b e n t i j d e n s d e v o o r b e r e i d i n g e n v o o r dit plan al a a n g e g e v e n g r o t e b e h o e f t e te h e b b e n a a n e e n r o u t e k a a r t financiële f i t n e s s . D e z e m o e t d e v r o e g s i g n a l e e r d e r s in s t a a t stellen o m i n w o n e r s a d e q u a a t d o o r te v e r w i j z e n n a a r d e m e e s t g e s c h i k t e v o r m v a n hulp o p dat m o m e n t . Het s t r e v e n is dat d e z e r o u t e k a a r t o o k digitaal via d e w e b s i t e v a n W o e r d e n W i j z e r b e s c h i k b a a r w o r d t , z o d a t o o k i n w o n e r s hier t o e g a n g tot h e b b e n . Lijn 2: Er-op-af

uitbreiden

G r o e n W e s t en W o e r d e n W i j z e r w e r k e n s a m e n in het vroegtijdig a a n p a k k e n v a n h u u r a c h t e r s t a n d e n bij i n w o n e r s . Na t w e e m a a n d e n h u u r a c h t e r s t a n d g a a n m e d e w e r k e r s v a n d e t w e e o r g a n i s a t i e s o p h u i s b e z o e k : er- op-af. De g e z a m e n l i j k e h u i s b e z o e k e n w e r k e n preventief: s c h u l d e n w o r d e n direct a a n g e p a k t en m e t hulp v a n vrijwilligers w o r d t o v e r z i c h t v e r k r e g e n o v e r f i n a n c i ë n en d e a d m i n i s t r a t i e . O p basis v a n e e n e v a l u a t i e v a n d e z e a a n p a k , b e p a l e n w e of het zinvol is o m d e z e a a n p a k uit te b r e i d e n . O p 17 m a a r t 2 0 1 6 h e b b e n t i j d e n s d e i n f o r m a t i e b i j e e n k o m s t d e a a n w e z i g e r a a d s l e d e n hier v a n u i t het o o g p u n t v a n p r i v a c y h u n m e n i n g o v e r g e g e v e n . O p basis hiervan zal e v e n t u e l e uitbreiding v a n e r - o p - a f zich b e p e r k e n tot gezamenlijke

h u i s b e z o e k e n m e t a n d e r e lokale

s c h u l d e i s e r s v a n v a s t e l a s t e n , z o a l s d e collectieve z o r g v e r z e k e r i n g ( F e r m W e r k ) , g e m e e n t e l i j k e b e l a s t i n g e n , d e e n e r g i e l e v e r a n c i e r (wettelijk zijn er a f s p r a k e n v a s t g e l e g d r o n d o m d e privacy) en d e private v e r h u u r d e r in W o e r d e n ( J S F ) .


Pagina 9

g

WOERDEN

D e E r - o p - a f b e n a d e r i n g w o r d t niet uitgebreid v o o r s c h u l d e n w a a r b i j d e s c h u l d e i s e r niet zelf m e e k a n o p dit h u i s b e z o e k . H i e r m e e r e s p e c t e r e n w e d e p r i v a c y v a n o n z e i n w o n e r s . D e z e w e n s is geuit d o o r d e raad in 2 0 1 3 en bevestigt d o o r d e a a n w e z i g e r a a d s l e d e n o p d e r a a d s i n f o r m a t i e a v o n d o p 17 m a a r t 2 0 1 6 . Lijn 3: Gebiedsgericht

werken

O m s c h u l d e n te v o o r k o m e n z o e k e n w e d e v e r b i n d i n g m e t het g e b i e d s g e r i c h t w e r k e n v a n W o e r d e n . I n w o n e r s e n d e g e b i e d s t e a m s v a n W o e r d e n W i j z e r g a a n m e t e l k a a r in g e s p r e k o v e r h o e het t a b o e rond dit o n d e r w e r p te d o o r b r e k e n , s i g n a l e n k u n n e n w o r d e n o p g e p i k t en w o r d e n d o o r g e z e t e n w a t m e n zelf in d e buurt kan d o e n o m s c h u l d e n te v o o r k o m e n of h i e r o v e r te adviseren.

3.3 B e t e r s a m e n w e r k e n in d e k e t e n bij het a a n p a k k e n v a n s c h u l d e n . D e g e m e e n t e , m a a t s c h a p p e l i j k e o r g a n i s a t i e s , vrijwilligers v a n d i v e r s e o r g a n i s a t i e s z e t t e n zich in o m financiële p r o b l e m e n bij i n w o n e r s te v o o r k o m e n en a a n te p a k k e n . O m p r o b l e m e n tijdig te o n d e r k e n n e n en a d e q u a a t o p te lossen is s a m e n w e r k i n g t u s s e n d e z e o r g a n i s a t i e s n o d i g . O m g o e d s a m e n te w e r k e n m o e t j e e l k a a r k e n n e n en w e t e n w e l k e h u l p v r a a g w a a r o p g e p a k t k a n w o r d e n . In d e k o m e n d e b e l e i d s p e r i o d e g a a n w e s a m e n w e r k i n g faciliteren door: »

O r g a n i s e r e n v a n n e t w e r k b i j e e n k o m s t e n w a a r o r g a n i s a t i e s e l k a a r o n t m o e t e n en e r v a r i n g e n uitwisselen.

»

Een r o u t e k a a r t o n t w i k k e l e n o m s a m e n w e r k i n g en d o o r v e r w i j z i n g te v e r b e t e r e n . De r o u t e k a a r t laat p e r n i v e a u v a n s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k zien w a t het a a n b o d is v a n g e m e e n t e en k e t e n p a r t n e r s . Basis v o o r d e kaart v o r m t o n d e r s t a a n d e t a b e l .

Tabel 1: Financiële fitness - soorten ondersteuning bij financiën aan inwoners, naar zwaarte Zwaarte

N i v e a u v a n hulp

Omschrijving

Licht

0

B e w u s t w o r d i n g , c a m p a g n e F i n - F i t n e s s - F u n , online informatie v a n W o e r d e n W i j z e r , N i b u d , W i j z e r in G e l d z a k e n , F e r m W e r k o v e r minimaregelingen.

Medium

1

H u l p bij t h u i s a d m i n i s t r a t i e vrijwilligers, f o r m u l i e r e n b r i g a d e ( R A W B ) , W e l z i j n W o e r d e n , O v e r R o o d (voor z e l f s t a n d i g e n ) . A N B O , V l u c h t e l i n g e n s t e u n p u n t G r o e n e Hart, K e r k e n , Noodfonds.

Actief

1

H u l p v a n p r o f e s s i o n a l s in het v o o r v e l d s c h u l d h u l p v e r l e n i n g : S o c i a a l R a a d s l i e d e n , m a a t s c h a p p e l i j k w e r k (Welzijn W o e r d e n ) , adviesgesprek schuldhulpverlening

Sterk

2

Schuldregeling door schuldhulpverlening W o e r d e n , W S N P , m a a t s c h a p p e l i j k w e r k (Welzijn W o e r d e n ) , b u d g e t b e h e e r v o o r cliënten g e e s t e l i j k e g e z o n d h e i d s z o r g

en m a a t s c h a p p e l i j k e

opvang door Kwintes.

3.4 E f f e c t i e v e u i t v o e r i n g v a n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g G e m e e n t e n h e b b e n d e wettelijke b e v o e g d h e i d o m d e uitvoering v a n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g te r e g e l e n . Daarbij m o e t e n zij r e k e n i n g h o u d e n m e t het feit dat niet i e d e r e e n d e z e t a a k z o m a a r m a g u i t v o e r e n . S c h u l d h u l p v e r l e n i n g is n a m e l i j k e e n v a k . Na e e n H B O - o p l e i d i n g m o e t nog e e n


Pagina 10

g

WOERDEN

a a n v u l l e n d e opleiding g e v o l g d w o r d e n , v o o r d a t i e m a n d als c o n s u l e n t dit b e r o e p kan u i t o e f e n e n . Het v r a a g t j u r i d i s c h e k e n n i s en c o m m u n i c a t i e v e c o m p e t e n t i e s z o a l s o n d e r h a n d e l e n e n b e ï n v l o e d e n . In W o e r d e n h e b b e n w e d e S c h u l d h u l p v e r l e n i n g in e i g e n b e h e e r . H e t b e l e i d s p l a n 9

2 0 1 2 - 2 0 1 6 ging uitgebreid in o p het u i t v o e r i n g s p r o c e s . Hier v a t t e n w e het als v o l g t s a m e n : t e a m s c h u l d h u l p v e r l e n i n g biedt e e n m a l i g a d v i e s of e e n s c h u l p h u l p v e r l e n i n g s t r a j e c t . Een minnelijk schuldhulpverleningstraject duurt 3 jaar. In deze periode wordt zoveel mogelijk van de schuld afgelost aan de schuldeisers. Hoeveel er afgelost wordt hangt af van de afloscapaciteit van de schuldenaar. De afloscapaciteit wordt elkaar jaar berekend. Er wordt gekeken naar het inkomen en het bedrag dat iemand minimaal nodig heeft om van te leven (het Vrij te laten bedrag). Alles daarboven gaat naar de schuldeisers. Schuldeisers gaan vooraf akkoord met de regeling en daarmee met kwijtschelding van het deel van de schuld dat niet afgelost is na drie jaar. Aan het eind hebben schuldenaren een schone lei.

Tabel 2: Kengetallen Team Schuldhulpverlening 2012-2015

Aanmeldingen F o r m u l i e r niet i n g e l e v e r d ( M o g e l i j k o m d a t v o o r l i g g e n d e hulp

2012

2013

2014

2015

125

142

148

119

Geen

029

033

035

registratie

Welzijn W o e r d e n voldoende was) B e h o o r t niet tot d o e l g r o e p

001

001

002

001

S c h u l d h u l p v e r l e n i n g s t r a j e c t gestart:

124

112

113

83

d o o r l o o p t i j d v a n e e n traject varieert v a n e e n e n k e l e m a a n d e n tot vier jaar. O p 1 j a n u a r i 2 0 1 6 h a d T e a m S c h u l d h u l p v e r l e n i n g 2 1 3 l o p e n d e d o s s i e r s in b e h a n d e l i n g . O p 1 m a a r t 2 0 1 6 w a s dit a a n t a l 2 0 0 . T i j d e n s e e n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g s t r a j e c t s p a n t het t e a m zich in o m i n w o n e r s a a n te s p o r e n en g e m o t i v e e r d te h o u d e n o m m e e te w e r k e n a a n hun hulptraject. Dit in t e g e n s t e l l i n g tot s o m m i g e s c h u l d h u l p v e r l e n e r s die e e n strikt a f w i j z i n g s b e l e i d v o e r e n . Dit b e t e k e n t e c h t e r niet dat het altijd lukt o m d a a d w e r k e l i j k e e n minnelijke s c h u l d r e g e l i n g af te sluiten of o m d e z e tot e e n g o e d e i n d e te b r e n g e n . E n k e l e r e d e n e n v a n uitval zijn dat d e i n w o n e r niet m e e w e r k t , dat d e s c h u l d e n niet r e g e l b a a r zijn o f dat d e i n w o n e r t i j d e n s het traject n i e u w e s c h u l d e n m a a k t , w a t niet m a g . O p e e n a a n t a l p u n t e n willen w e d e hulp e f f e c t i e v e r m a k e n . W e h a n t e r e n vijf effectiviteits-lijnen:

Lijn 1: Laagdrempelige

toegang

D e t o e g a n g tot s c h u l d h u l p v e r l e n i n g m o e t e e n v o u d i g e r w o r d e n . D a a r o m g a a n w e het p r o c e s v a n a a n m e l d e n bekijken en m o g e l i j k a a n p a s s e n . D a a r n a a s t m o e t d e t o e g a n g l a a g d r e m p e l i g zijn. W e b e t r e k k e n klanten v a n d e s c h u l d h u l p v e r l e n i n g bij p l a n n e n o m d e z e t o e g a n g te v e r b e t e r e n .

Lijn 2: Financiële 9

zelfredzaamheid

vergroten

om terugval

te

voorkomen

Beleidsplan integrale schuldhulpverlening 2012-2016, gemeente Woerden 2012


Pagina 11

g

WOERDEN

S o m m i g e i n w o n e r s zijn in d e s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k g e k o m e n o m d a t zij g e d r a g of v a a r d i g h e d e n m i s s e n o m het zelf te k u n n e n . D a a r o m g a a n w e a a n d a c h t b e s t e d e n a a n het v e r g r o t e n v a n d e financiële z e l f r e d z a a m h e i d v a n d e z e i n w o n e r s . S a m e n m e t o n z e k e t e n p a r t n e r s g a a n w e in g e s p r e k w a t v o o r m o g e l i j k h e d e n h i e r v o o r zijn en w i e w a t g a a t d o e n . De w e n s b e s t a a t o m c u r s u s te b i e d e n a a n klanten v a n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g w a a r b i j d e e l n a m e a a n d e c u r s u s is verplicht g e d u r e n d e het hulptraject. Na het traject h o u d e n w e v i n g e r a a n d e pols o m t e r u g v a l te v o o r k o m e n . O o k v o o r klanten die uitsluitend e e n a d v i e s g e s p r e k h e b b e n g e h a d b i e d e n w e n a z o r g , e e n c h e c k hoe het nu g a a t m e t d e f i n a n c i ë n , of er nog hulp g e w e n s t is. Die hulp k a n - a f h a n k e l i j k v a n d e z w a a r t e v a n d e b e n o d i g d e hulp - d o o r i e m a n d uit d e o m g e v i n g , e e n vrijwilliger of g e m e e n t e g e b o d e n w o r d e n . Lijn 3: bij de toegang

tot schuldhulpverlening

de kans op succes

vergroten

In W o e r d e n heeft i e d e r e e n t o e g a n g tot s c h u l d h u l p v e r l e n i n g als hij/zij i n w o n e r v a n W o e r d e n is, 18 j a a r of o u d e r is en e e n i n k o m e n heeft. W e v o e g e n als v o o r w a a r d e t o e 'de k a n s o p s u c c e s ' . A l s d e s c h u l d h u l p v e r l e n e r inschat dat e e n minnelijke regeling g e e n h a a l b a r e kaart is, verwijst hij direct d o o r n a a r alternatieve h u l p v e r l e n i n g . Z o b e r e i k e n w e e e n v e r s n e l l i n g v a n het v o o r t r a j e c t en k u n n e n w e meer inwoners helpen. T o e l i c h t i n g o p d e z e beleidslijn: s c h u l d h u l p v e r l e n i n g is m a a t w e r k . De s c h u l d h u l p v e r l e n e r m a a k t e e n a f w e g i n g v a n d e s c h u l d s i t u a t i e e n motivatie v a n d e klant en b e o o r d e e l t of e e n a a n v r a a g v o o r e e n minnelijke regeling e e n h a a l b a r e kaart is. S o m s is dat niet z o . A l s er b i j v o o r b e e l d z w a a r d e r e p r o b l e m a t i e k speelt of er e e n niet r e g e l b a a r s c h u l d e n p a k k e t is. De inschatting v a n d e motivatie g e b e u r t o p basis v a n g e s p r e k k e n v a n d e c o n s u l e n t m e t d e i n w o n e r . W i j kiezen er b e w u s t v o o r o m niet te g a a n w e r k e n m e t e e n M e s i s - e e n m e e t i n s t r u m e n t dat v o o r a f d e motivatie v a n e e n klant in b e e l d brengt. De r e d e n h i e r v o o r is dat d e z e t e s t d e d e n k w i j z e en g e d r a g v a n d e i n w o n e r m e e t o p het m o m e n t dat d e n o o d het h o o g s t is. D e z e n o o d heeft het "natuurlijk" g e d r a g v a n d e i n w o n e r d a n al z o n e g a t i e f b e ï n v l o e d dat z o ' n t e s t g e e n b e t r o u w b a a r beeld geeft. Z o d r a d e i n w o n e r m e r k t dat het hulptraject rust biedt, stijgt bij v e e l v a n hen d e motivatie o m m e e te w e r k e n . Lijn 4: Waarborgen

kwaliteit

D e k e n g e t a l l e n die w e m o m e n t e e l k u n n e n leveren zijn beperkt. Er is b e h o e f t e a a n m e e r b e l e i d s en s t u r i n g s i n f o r m a t i e . D a a r o m h e b b e n w e a a n d a c h t v o o r o n d e r s t e u n e n d e s y s t e m e n en i n v e s t e r e n in d e d e s k u n d i g h e i d v a n d e m e d e w e r k e r s . D a a r n a a s t zijn w e s i n d s kort a a n g e s l o t e n bij het p l a t f o r m s c h u l d h u l p v e r l e n i n g v a n S t i m u l a n s z , e e n landelijke kennis en a d v i e s o r g a n i s a t i e o.a. o p het g e b i e d v a n s c h u l d h u l p v e r l e n i n g . H e t p l a t f o r m is e e n n e t w e r k v a n g e m e e n t e n w a a r i n n o v a t i e v e a a n p a k k e n w o r d e n b e s p r o k e n en g e ë v a l u e e r d . Z o blijven w e o p d e h o o g t e v a n i n n o v a t i e s en 1 0

o n t w i k k e l i n g e n bij a n d e r e g e m e e n t e n w a a r w e v a n k u n n e n l e r e n . Lijn 5: Twee extra

instrumenten

In o k t o b e r 2 0 1 6 starten w e als e x p e r i m e n t m e t t w e e extra i n s t r u m e n t e n o m s c h u l d h u l p v e r l e n i n g v o o r e x - o n d e r n e m e r s sneller o p te starten en i n w o n e r s m e t kleine s c h u l d e n s n e l te k u n n e n h e l p e n . P e r i n s t r u m e n t zijn het eerste j a a r m a x i m a a l z e s a a n m e l d i n g e n mogelijk. D a a r n a w o r d e n zij geëvalueerd. »

S a n e r i n g s k r e d i e t v o o r i n w o n e r s m e t e e n lage s c h u l d e n l a s t ( m a x i m a a l 2 . 5 0 0 euro) en é é n s c h u l d e i s e r , w a a r b i j d e s c h u l d e i s e r e e n snelle a f l o s s i n g eist w a a r d o o r d e i n w o n e r o p a n d e r e g e b i e d e n in d e financiële p r o b l e m e n raakt. De g e m e e n t e betaalt d e s c h u l d in é é n k e e r af. De i n w o n e r heeft nu e e n s c h u l d bij d e g e m e e n t e . V e r v o l g e n s kan d e i n w o n e r o v e r e e n langere p e r i o d e ( m a x i m a a l 3 j a a r ) d e s c h u l d a f l o s s e n . Dit v o o r k o m t dat er o p t e r m i j n e e n d u u r d e r s c h u l d h u l p v e r l e n i n g s t r a j e c t m o e t w o r d e n ingezet.

10

Enkele voorbeelden: Goede Gieren Fonds, Herstructureringsfonds Schulden, Doorbraakgroep Schuldhulpverlening.


Pagina 12

g

»

WOERDEN

O n d e r n e m e r s die a a n k l o p p e n bij s c h u l d h u l p v e r l e n i n g h e l p e n w e via d e B B Z ( B i j z o n d e r e bijstand z e l f s t a n d i g e n ) of O v e r R o o d . Er zijn e c h t e r o n d e r n e m e r s die het bedrijf willen b e ë i n d i g e n , m a a r dat d o o r financiële p r o b l e m e n niet rond krijgen. Z e k u n n e n b i j v o o r b e e l d d e b o e k h o u d e r niet b e t a l e n . V a n d e z e o n d e r n e m e r s betalen w e d e r e k e n i n g v a n d e b o e k h o u d e r z o d a t ze h u n bedrijf k u n n e n b e ë i n d i g e n . Dit stelt hen v e r v o l g e n s in s t a a t zich als particulier bij s c h u l d h u l p v e r l e n i n g a a n te m e l d e n . H e t b e d r a g v a n d e r e k e n i n g v a n d e b o e k h o u d e r w o r d t m e e g e n o m e n in d e s c h u l d r e g e l i n g .

4 Financiën Het s t r e v e n o m e e n v e r s c h u i v i n g v a n t w e e d e l i j n s z o r g n a a r eerstelijns en nuldelijns zorg te realiseren is in het b e l a n g v a n d e inwoner. H e t s c h e e l t v e e l z o r g e n en s t r e s s als i n w o n e r s b e w u s t en v a a r d i g hun f i n a n c i ë n b e h e r e n . De v e r w a c h t i n g is dat dit o p d e l a n g e r e t e r m i j n k o s t e n b e s p a a r t in d e t w e e d e l i j n s z o r g , n a m e l i j k o p d e i n s p a n n i n g e n v a n T e a m S c h u l d h u l p v e r l e n i n g . W e zien dit nu al in d e praktijk. De vrijwilligers v a n W e l z i j n W o e r d e n - eerstelijnszorg - h e l p e n in t o t a a l 8 0 i n w o n e r s m e t het op o r d e krijgen v a n d e f i n a n c i ë n en het a a n l e r e n v a n financiële v a a r d i g h e d e n . De helft h i e r v a n bereikten zij in e e n vroegtijdig s t a d i u m , z o d a t p r o b l e m a t i s c h e s c h u l d e n - e n d u r e t w e e d e l i j n s z o r g - v o o r k o m e n k o n w o r d e n . O m d e z e lijn d o o r te z e t t e n w i l l e n w e extra i n v e s t e r e n in p r e v e n t i e en e e r s t e l i j n s z o r g . Hierbij g a a n d e k o s t e n v o o r d e baat uit. Uit o n d e r z o e k is g e b l e k e n dat elke E u r o die a a n preventie u i t g e g e v e n w o r d t , o p langere t e r m i j n 1 1

m i n s t e n s 1,5 Euro a a n - g e m e e n t e l i j k e - z o r g k o s t e n v o o r k o m t . Het m a a t s c h a p p e l i j k r e n d e m e n t v a n dit beleid ligt n o g h o g e r als i n w o n e r s zich i n d e r d a a d e e r d e r g a a n m e l d e n m e t e e n lager s c h u l d e n p a k k e t . De i n w o n e r kan d a n m e e r o p d e z e s c h u l d e n a f l o s s e n , w a a r d o o r er v o o r e e n lager b e d r a g a a n k w i j t s c h e l d i n g plaatsvindt. Dit r e n d e m e n t k o m t ten g o e d e a a n d e s c h u l d e i s e r s , w a a r o n d e r o v e r h e d e n , z i e k t e k o s t e n v e r z e k e r a a r s , w o o n c o r p o r a t i e s en b e d r i j v e n .

Investeringen nuldelijnszorg (preventie) W e bieden voorlichting, zetten een campagne op, faciliteren inwoners om zelf met financiën aan de slag te gaan. Dit kost de inwoner moeite en inspanning. Investeringen eerstelijnszorg (vrijwilligers) W e investeren in het helpen van inwoners voordat er sprake wordt van schuldhulpverlening door inzet van vrijwilligers o.a. bij de thuisadministratie, aanvragen van voorzieningen en invullen van formulieren. Vrijwilligers hebben aansturing en coördinatie nodig. Dit kost vrijwilligersorganisaties, onze ketenpartners, geld.

O p dit m o m e n t is het n o g niet m o g e l i j k o m in te s c h a t t e n h o e v e e l d e z e i n v e s t e r i n g e n g a a n k o s t e n . Dit g a a n w e s a m e n m e t o n z e k e t e n p a r t n e r s n a d e r v o r m g e v e n . De g e s p r e k k e n h i e r o v e r v i n d e n plaats tijdens het reguliere s u b s i d i e v e r l e n i n g s t r a j e c t w a a r b i j d e s u b s i d i e v e r o r d e n i n g e n d e s u b s i d i e b e l e i d s r e g e l s leidraad zijn v o o r d e z e g e s p r e k k e n . In t a b e l 3 o n t b r e e k t d u s d e z e investering.

1 1

Onderzoek ministerie SZW. Businesscases schuldpreventie (2014). Iedere euro die is geïnvesteerd in schuldpreventie levert gemeenten tussen de C 1,57 en C 2,91 op.


Pagina 13

g

WOERDEN

T a b e l 3 biedt e e n o v e r z i c h t v a n het b e n o d i g d e b u d g e t v o o r het uitvoeren v a n d e beleidslijnen. 1 2

H i e r v o o r is d e k k i n g g e v o n d e n b i n n e n P r o g r a m m a 3 . De raad hoeft d u s g e e n extra b u d g e t t e r b e s c h i k k i n g te s t e l l e n . De huidige k o s t e n v a n T e a m S c h u l d h u l p v e r l e n i n g zijn o p g e n o m e n in d e P r o g r a m m a b e g r o t i n g e n b e d r a g e n circa C 3 5 0 . 0 0 0 .

Tabel 3: Extra benodigde middelen per activiteit per jaar Dienstverlening

Communicatie (communicatie uitingen,

E x t r a b e n o d i g d e m i d d e l e n ( v a n juli tot juli) 2016¬

2017¬

2018¬

2019¬

2017

2018

2019

2020

C 8.000

C 4.000

C 4.000

C 4.000

organiseren bijeenkomsten, etc), Aanpassing website WoerdenWijzer

= budget WoerdenWijzer

Uitbreiding E r - o p - a f ( e v e n t u e e l )

= budget WoerdenWijzer

T w e e extra i n s t r u m e n t e n effectiviteit uitvoering

C 18.000

Extra F T E uitvoering (preventie en

C 64.000

N a d e r te

N a d e r te

N a d e r te

bepalen

bepalen

bepalen

na

na

na

evaluatie

evaluatie

evaluatie

C 48.000

C 32.000

C 32.000

communicatie): 1 F T E v o o r p e r i o d e juli 2 0 1 6 - juli 2 0 1 7 0,75 F T E v o o r p e r i o d e juli 2 0 1 7 - juli 2 0 1 8 0,5 F T E v o o r p e r i o d e juli 2 0 1 8 - juli 2 0 1 9 0,5 F T E v o o r p e r i o d e juli 2 0 1 9 - 2 0 2 0 Uitbreiding n a z o r g :

C 32.000

0,5 F T E v o o r d e p e r i o d e juli 2 0 1 6 - 2 0 1 7 .

= over¬

= over¬

= over¬

dracht

dracht

dracht

D a a r n a o v e r d r a c h t n a a r vrijwilliger (enkele

naar

naar

naar

coördinatie-uren)

Welzijn

Welzijn

Welzijn

Totaal benodigde budget:

| C122.000

Woerden

Woerden

Woerden

| C 52.000

| C 36.000

| C 36.000

In t o t a a l is v o o r d e z e vier b e l e i d s j a r e n C 2 4 6 . 0 0 0 b e g r o o t .

5 Beleidskalender W e willen de m i d d e l e n o m n i e u w e p l a n n e n uit te v o e r e n z o r g v u l d i g inzetten en k i e z e n d a a r o m v o o r e e n g e f a s e e r d e uitvoering. Dit biedt d e m o g e l i j k h e i d o m p l a n n e n v o r m te g e v e n , te e v a l u e r e n en bij te s t u r e n . T a b e l 4 laat d e activiteiten per doelstelling z i e n . Dit v o r m t d e basis v o o r het te ontwikkelen uitvoeringsprogramma.

12

Programmabegroting 2016 Integrale tekst. Programma 3 (pagina 23).


Pagina 14

g

Tabel 4: Beleidskalender: fasering van de activiteiten per doelstelling Activiteiten

Periode v a n v o r m g e v e n Z uitvoering

Schrijven uitvoeringsprogramma

1-7-2016 -

1-10-2016

Preventie Voorlichting jongeren op scholen

1-10-2016 -

1-7-2020

Financiële zelfredzaamheid inwoners

1-10-2016 -

1-7-2018

vergroten Kwetsbare doelgroepen: voorzieningencheck

1-1-2017 (via k e t e n p a r t n e r )

Life-events: aanpak opstarten

1-10-2017 -

1-7-2018

Voorlichting aan vroegsignaleerders

1-10-2016 -

1-7-2018

E r - o p - a f uitbreiden ( e v e n t u e e l )

1-10-2016 -

1-7-2018

Gebiedsgericht werken

1-10-2016 -

1-7-2018

F i n a n c i ë l e fitness r o u t e k a a r t o n t w i k k e l e n

1-10-2016 -

1-7-2017

Organiseren netwerkbijeenkomsten

jaarlijks

Vroegsignalering

S a m e n w e r k i n g in de k e t e n : r o u t e k a a r t ontwikkelen

Effectieve uitvoering v a n schuldhulpverlening Laagdrempelige toegang

1-10-2016 -

T w e e extra i n s t r u m e n t e n

1-10-2016 - 1-10-2017 ( d a a r n a e v a l u a t i e )

W a a r b o r g e n kwaliteit

1-10-2016 -

F i n a n c i ë l e z e l f r e d z a a m h e i d cliënten v e r g r o t e n

1-10-2017 -

1-7-2020

Stabilisatietraject v e r s n e l l e n

1-10-2018 -

1-7-2020


1-7-2017 1-10-2020

Pagina 15

WOERDEN

Ř

WOERDEN

Bijlage A: Bijeenkomsten over schuldenproblematiek

19 s e p t e m b e r 2 0 1 3 : R a a d s i n f o r m a t i e b i j e e n k o m s t P r e v e n t i e e n v r o e g e s i g n a l e r i n g v a n s c h u l d e n O n d e r leiding v a n m e v r o u w N a d j a J u n g m a n n (lector s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k H o g e s c h o o l U t r e c h t ) g i n g e n r a a d s l e d e n , p r o f e s s i o n a l s v a n d e g e m e e n t e e n k e t e n p a r t n e r s m e t e l k a a r in g e s p r e k o v e r m a a t r e g e l e n die d e g e m e e n t e e n h a a r k e t e n p a r t n e r s kan n e m e n o m s c h u l d e n vroegtijdig te signaleren. D e e l n e m e n d e organisaties: »

Welzijn W o e r d e n

»

Kwintes

»

Careyn

»

Stichting G r o e n W e s t

»

R e g i o n a l e A d v i e s r a a d W e r k en Bijstand ( R A W B )

»

Diaconie Raad van Kerken

»

Raadsleden

»

Gemeente Woerden (Team Schuldhulpverlening, beleidsadviseurs)

19 m a a r t 2 0 1 5 : B i j e e n k o m s t financiële o n d e r s t e u n i n g g e m e e n t e W o e r d e n , k e t e n p a r t n e r s M a a t s c h a p p e l i j k e o r g a n i s a t i e s , k e t e n p a r t n e r s en p r o f e s s i o n a l s v a n d e g e m e e n t e W o e r d e n m a a k t e n k e n n i s m e t e l k a a r s activiteiten o p het g e b i e d v a n a r m o e d e b e s t r i j d i n g en s c h u l d e n ( p r e v e n t i e ) h u l p . M e t d e d e e l n e m e r s is inzicht v e r k r e g e n in hoe d e s a m e n w e r k i n g v e r l o o p t en zijn i d e e ë n o p g e h a a l d o m m e e r preventief te w e r k e n . Deelnemende organisaties: »

Ferm Werk

»

C a r e y n M a a t s c h a p p e l i j k W e r k (Sociaal R a a d s l i e d e n e n T h u i s b e g e l e i d i n g )

»

R e g i o n a l e A d v i e s r a a d W e r k en Bijstand ( R A W B )

»

Voedselbank Woerden

»

Kwintes

»

J e u g d e e n K a n s (JEK)

»

O ver Rood

»

A N BO

Woerden

»

V l u c h t e l i n g e n s t e u n p u n t G r o e n e Hart

»

Welzijn W o e r d e n (Thuisadministratie en Belastingtoeslagen)

»

Rechtswinkel

»

Noodfonds

»

Diaconie Raad van Kerken

»

Stichting O n t m o e t i n g

»

Gemeente Woerden (Team schuldhulpverlening, WoerdenWijzer, beleidsadviseurs)

16 februari 2 0 1 6 : B i j e e n k o m s t s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k g e m e e n t e W o e r d e n , v r o e g s i g n a l e e r d e r s


Pagina 16

g

WOERDEN

B i j e e n k o m s t m e t o r g a n i s a t i e s dichtbij d e i n w o n e r s die s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k s i g n a l e r e n (o.a. s c h o l e n , w o n i n g b o u w , k e r k e n , j e u g d - e n j o n g e r e n w e r k e r s ) . U i t w i s s e l e n v a n e r v a r i n g e n o v e r het s i g n a l e r e n en b e s p r e e k b a a r m a k e n v a n s c h u l d e n p r o b l e m a t i e k . B r a i n s t o r m o v e r hoe m e e r i n w o n e r s vroegtijdig te b e r e i k e n . Deelnemende organisaties: »

Ferm Werk

»

Willem van Oranje School

»

ID C o l l e g e

»

Kalsbeek College

»

M o s k e e v a n W o e r d e n I Islamitisch Cultureel C e n t r u m W o e r d e n

»

ANBO Woerden

»

Stichting G r o e n W e s t

»

D i a c o n i e R a a d v a n K e r k e n en N o o d f o n d s W o e r d e n

»

Stichting J e u g d - P u n t

»

Participatieraad

»

Raadsleden

»

Gemeente Woerden (Team schuldhulpverlening, beleidsadviseurs)

Februari - Maart 2016: Gesprekken met 4 inwoners over schuldenproblematiek: oorzaken van schuldenproblematiek, ervaringen met hulpverlening, tipslverbeterpunten, ideeën voor preventieve a a n p a k . V a n u i t p r i v a c y o v e r w e g i n g e n zijn hun n a m e n niet o p g e n o m e n .


Pagina 17

Van: Verzonden: Aan: CC:

Onderwerp: Bijlagen:

Kraan, Corina donderdag 24 maart 2016 08:51 Archief Hubert, Marjon FW: [Fwd: beleidsplan Schuldhulpverlening] 003 beleidsplan schuld hulpverlening.pdf

i

2 *} MAART 2016

Beh. A m b t . : ìtreefdat.: Afschr.:

Jñ

B.V.O.:

Collega's, Willen jullie bijgaande brief registreren als archiefstuk. Afzender: Participatieraad Woerden Onderwerp: Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020 "Voorkomen is beter dan genezen" Met vriendelijke groet, Corina Kraan Beleidsadviseur Team Onderwijs, Welzijn en Zorg Tel.nr: 06-83338358 b.g.g. 14 0348

6.007026

Regisfratiedatum: Behandelend afdeling Afgehandeld door/op:

werkt op: maandag van 8.45 tot 15.15 uur woensdagmiddag 12.45-16.45 uur donderdag van 9.15 tot 17.45 uur De gemeenten Oudewater en Woerden werken samen. De organisatie van Woerden werkt voor beide zelfstandige gemeenten. Bezoek www.oudewater.nl ofwww.woerden.nl of bel 14 0348.

—Oorspronkelijk bericht— Van: Participatieraad Woerden Verzonden: wo 23-03-2016 21:06 Onderwerp: [Fwd: beleidsplan Schuldhulpverlening] Bijlage: 003 beleidsplan schuld hulpverlening.pdf Aan: Kraan, Corina : CC: Hubert, Marjon ; Dag Corina, Bijgaande brief stuur ik je namens de Participatieraad.

Met vriendelijke groet, Ria Zock-van Eek ambtelijk ondersteuner Participatieraad Woerden Postbus 45 3440 AA Woerden Mail: [email protected] Website: www.participatieraadwoerden.nl

1

30/03/2016

t

O

U

2

Participatieraad WOERDEN

Participatieraad Woerden p/a Postbus 45 3440 AA Woerden

Aan de gemeente Woerden t.a.v. het College van B&W en de Raad Postbus 45 3440 AA WOERDEN

Ons kenmerk PR2016/003

Woerden

info@participatieraadwoerden.

nl

23 maart 2016

Betreft: Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020

De Participatieraad Woerden heeft kennis genomen van het (consultatieve versie) Beleidsplan Schuldhulpverlening 2016-2020. Tijdens de informatieavond voor de raad over dit plan zijn er nog verduidelijkingen gegeven, ook op vragen die bij de Participatieraad leefden. De inzet op preventie, de middelen die u daarvoor wilt aanwenden, spreekt de PR ook aan. Wij willen onze brede instemming over dit plan uitspreken zonder nadere advisering. Met vriendelijke groet, Hoogachtend,

Rob Kotvis Voorzitter Participatieraad Woerden

Wethouder Y. Koster. Nee VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD. Van: A. Kerckhaert en C. Kraan. Tel nr:

Recommend Documents