www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 1
In dit nummer 30 jaar jong..………………………..………… Eén uit duizenden…………………………… Effe lache……………………………………… Paula Paauw 80 jaar en werelds wijd Ruggespraak……………………………….. Repair Café ………………..………….……… Prijsvraag……….………………………..…. Stichting IETA………………………………… Taaltest………………….……………………… 30 jaar WereldWijd: De pionierstijd…………………..………….… Opleiding voor asielzoekers ..………… Oudkomers en inburgeraars…………. Terugkeerprojecten…….…………………… Jubileumboek……………….…………..……. RD4 milieuparken inzamelpunt....…. In Memoriam………………………..……….. Koninklijke onderscheidingen ….…… Antwoorden taaltest………………….…… Keuken uit China ..………………………… WereldTools ………………………………….. Werkbezoek Ghana……………………… Verkoop werkplaats ……….……………. Gereedschap gezocht…………………. 30 jaar Dank…………….………………….. Hulporganisaties Eijsden-Margraten Feestfoto Paula …………………………… Colofon…………………………………………
3 4 6 7 8 9 9 10 10 11 12 13 14 15 15 15 16 16 16 17 19 21 21 21 22 24 24
Het project WereldTools van Stichting WereldWijd wordt voor de helft gefinancierd door het Europese Terugkeer Fonds (ETF) van de Europese Unie. Het overige gedeelte wordt gefinancierd door de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) van het Ministerie van Justitie en Veiligheid.
www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 2
30 JAAR JONG Voorwoord door de voorzitter De vakanties zijn weer afgelopen. WereldWijd is weer gestart. De zomer was bij vlagen zeer nat. Het pand van WW heeft dit ook gemerkt. Een lek in het dak heeft voor overlast gezorgd maar de gevolgen lijken te overzien. De staf van WW is weer op zijn plek en er is een goede start gemaakt. Ik hoop dat iedereen ondanks de pieken en dalen in het weer kan terugkijken op een fijne vakantieperiode. WereldWijd wordt in september 30 jaar. Er komt dus weer een kaarsje bij op de taart. De verjaardag wordt gevierd in het weekend van 13 en 14 september.
Wij gaan een klein feestje bouwen met iedereen die WW aan het hart ligt. Tijdens dit weekend blikken wij natuurlijk terug op de afgelopen drie decennia. Daarnaast gaan wij ook onze ervaringen delen met andere organisaties en initiatieven uit onze directe omgeving. Het gaat hierbij om initiatieven die ook gericht zijn op de derde wereld en vergelijkbare normen en waarden hanteren als WereldWijd. Oogmerk van het delen van de ervaringen is van elkaar te weten waar je mee bezig bent om vervolgens te bekijken of wij elkaar kunnen helpen en versterken.
het nog meer zoeken in kleinschalige activiteiten gericht op mensen, waaronder asielzoekers, in onze nabije omgeving? Door de deelname aan grote Europese projecten worden de eisen die aan de organisatie WereldWijd worden gesteld steeds hoger. De vraag dringt zich op of wij hieraan kunnen en willen voldoen. Het bestuur gaat daar de komende maanden goed over nadenken en we zullen zeker ons oor bij een deel van jullie te luisteren leggen. Inmiddels is WW gestart met het Repair Café. Dit is een voorbeeld van een concrete activiteit gericht op de directe omgeving. In dit café kunnen 2 maal per maand mensen terecht met kapotte spullen. Samen met vakmensen wordt gekeken of de spullen nog zijn te repareren. Bij de reparatie horen een praatje en een kopje koffie. Wij denken dat dit Repair Café helemaal past bij WW en wensen alle betrokkenen veel repair-succes toe. Kortom, de jarige is zeer actief bezig met reflectie en toe aan een feestje. WereldWijd van harte gefeliciteerd en nog vele jaren in goede gezondheid! Taco Bisscheroux Voorzitter
Deze verjaardag grijpen wij ook aan om ons te bezinnen op de toekomst. Ligt de toekomst van WW in het deelnemen aan grote Europese projecten of moeten wij www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 3
Eén uit duizenden Een goede toekomst voor zichzelf, maar vooral voor zijn vrouw. Dat is de enige drijfveer wanneer Mohamed* met een onbekende man richting Europa vertrekt. Hij is niet de enige, hij is één van de duizenden die hopen op een beter leven, een nieuw begin in het Westen. Een nieuw leven begint, maar of dat ook een beter leven is voor Mohamed? Hij weet het niet. universiteit, trouwde met zijn Amsterdam besluit hij terug te overbuurmeisje en had een goed keren naar Soedan. Dit ondanks de leven. Het enige wat hij miste was nieuwe gevangenisstraf en een regering waar hij trots op kon martelingen die hem dan zijn. Daarom doet hij soms mee waarschijnlijk boven het hoofd met demonstraties tegen hangen. “Wat moet ik hier doen? president Omar al-Bashir, die al Ik kan niets, ik mag niets, alleen sinds de militaire staatsgreep in maar wachten. Ik word goed 1989 heerst. Politieke geholpen door Vluchtelingenwerk, tegenstanders hebben het echter heb een appartement wat ik deel zwaar in Soedan. Mohamed komt met drie andere die ook terug ondanks zijn goede opleiding niet aan een baan en gaat uiteindelijk als monteur in een autogarage werken. “Tijdens een demonstratie ben ik opgepakt, kreeg ik een zak over mijn hoofd zodat ik niet wist waar ik heen werd gebracht.” Mohamed slaapt in het appartement dat hij Een maand lang wordt hij Het leven in het appartement wat Mohamed tijdelijk bewoont met een andere man op één lichamelijk en geestelijk deelt met andere uitgeprocedeerden is kamer. eenzaam. Hij eet vaak alleen. gemarteld in een Soedanese Met een bonzend hart, een vals gevangenis. keren naar hun geboorteland.” paspoort en vijfduizend euro lichter De herinneringen zijn nog vers als gaat hij door de douanes. Zonder hij in de Nederlandse cel zit. “Ik ben Vierhoog in Amsterdam-West voelt zijn vrouw. Van Soedan, zijn na tien dagen vrijgekomen Ik had Mohamed zich echter eenzaam. geboorteland, zijn thuis, naar niet opgepakt mogen worden was Niemand die hem begrijpt, want Egypte. En via Nederland naar de conclusie, maar bij terugkomst zijn huisgenoten komen niet uit Groot-Brittannië. Tenminste, dat is bij het asielzoekerscentrum kon ik Soedan, Daarom gaat hij regelmatig de bedoeling. Op Rotterdam weer gaan.” Mohameds zaak is naar de Vluchtgarage waar hij zijn Airport kijkt hij rond, zoekt hij, gesloten. Afgewezen. vrienden ontmoet. “We eten maar tevergeefs. “Ik zie de man die Uitgeprocedeerd. samen, spelen spelletjes, hebben alles voor me geregeld heeft Maanden leeft Mohamed op straat. plezier, maar praten vooral veel. nergens meer. Hij heeft de tickets Slapen doet hij in het Vluchthuis Het is fijn om je gevoelens te delen en ik kan dus nergens meer heen. Ik met andere uitgeprocedeerden. met mensen die hetzelfde hebben kan niets anders doen dan me bij Dwalend door de straten van meegemaakt.” de Nederlandse douane Om terug te keren heeft melden.” Mohamed wordt na Mohamed een identiteitsbewijs zijn melding overgeplaatst nodig. Dat van hem is verloren naar een asielzoekerscentrum gegaan in het Vluchthuis, net als waar hij zijn verzoek op asiel vele andere persoonlijke spullen. moet afwachten. Vluchtelingenwerk Amsterdam Een maand nadat hij voet regelt samen met hem dat er heeft gezet op Nederlandse een nieuw geboortecertificaat bodem wordt hij, vanwege naar Nederland komt. Daarnaast illegaliteit, opgepakt. De cel krijgt Mohamed les bij Bridge to was net de reden om Soedan Better om bij terugkeer zijn te ontvluchten. Mohameds Een eigen bedrijf is naast kennis van zaken ook een goed eigen zaak, een garage, te ondernemingsplan en zelfreflectie. Mohamed leert dat leven was als vele anderen. Hij tijdens lessen voor mensen die terugkeren naar hun kunnen starten. studeerde af aan de geboorteland van Bridge to Better.
www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 4
Eén uit duizenden
Het leven in Nederland is koud voor mensen uit Soedan. Een extra beetje warmte is altijd welkom. Zijn vrouw is alles voor hem en dan kun je natuurlijk niet met lege handen terug komen. Daarom koopt Mohamed cadeautjes (ondergoed en wat make-up) voor haar.
Het leven in de Vluchtgarage is primitief, maar leefbaar. Er is (koud) water en elektriciteit en door middel van gasflessen kan er worden gekookt.
Mohamed verblijft graag bij zijn vrienden om een spelletje te spelen. En te praten
Als hij nergens anders kan slapen, verblijft Mohamed in de Vluchtgarage in Amsterdam.
Er moet veel geregeld worden voordat Mohamed terugkeert. Zo kijkt hij hier samen met iemand van Stichting WereldWijd welke artikelen het meest noodzakelijk zijn voor zijn toekomstige garage.
‘Nederland is plat en vol’, dat is goed te zien vanuit de trein wanneer Mohamed naar Stichting Wereldwijd rijdt.
www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 5
Eén uit duizenden PowerPointpresentaties en Word-documenten zijn geen enkel probleem voor de hoogopgeleide man. De computerlessen volgt hij dan ook een beetje verveeld, maar met aandacht maakt hij zijn ondernemingsplan. “Ik krijg straks zelfs geld om spullen voor mijn garage te kopen. Ik heb daar echter niet veel aan, omdat de apparatuur die ik nodig heb niet in Soedan te koop is.” Hierdoor stapt Mohamed over op een andere organisatie; Stichting WereldWijd. Samen kijken ze naar de spullen die hij later zou kunnen gebruiken in
wel een verblijfsvergunning hebben gekregen en dus ook een woning. Hier verblijft hij tot zijn terugkeer. Dit duurt langer dan gehoopt doordat hij wat moeilijk verkrijgbare artikelen voor zijn garage wil. “Dit kan nog wel enkele maanden duren”, vertelt de man van WereldWijd. Mohamed kijkt geschokt en besluit later dan ook voor één artikel te gaan wat hij mee kan nemen in het vliegtuig. Hij wil namelijk terug. “Ik heb gefaald, geen betere toekomst voor mijn vrouw kunnen regelen.” “Zij is alles voor mij, zonder haar ben ik niet compleet. Daarom moet ik terug naar Soedan, om voor haar te zorgen, dat kan ik niet vanuit hier zonder verblijfsvergunning.” Rustig als altijd staat hij met zijn spullen en wat vrienden in vertrekhal 3 op Schiphol. Over enkele uren vertrekt zijn vliegtuig richting zijn grote liefde, zij die voor hem één uit duizenden is. Janie van de Pas *Vanwege veiligheidsoverwegingen is de naam in dit artikel gefingeerd.
Het leven raast voorbij, maar Mohamed moet vooral wachten tot alles geregeld is zodat hij terug naar Soedan kan.
zijn garage. Hierdoor is hij echter zijn appartement kwijt. Dat kreeg hij via Bridge to Better. Hij verblijft nu permanent in de Vluchtgarage. Als hij tegen zijn vrienden in de Vluchtgarage vertelt dat hij teruggaat naar Soedan wordt er geschokt gereageerd. Zijn vrienden zitten vol met vragen. “Ze begrijpen niet dat ik terugga, maar zij hebben niets te verliezen, zijn allemaal vrijgezel, ik heb een vrouw.” Na enkele weken krijgt Mohamed een woordenwisseling met zijn vrienden over zijn besluit. “Teruggaan wordt gezien als zwakte, als opgeven.” Maar zijn besluit staat vast en dus vertrekt hij uit de Vluchtgarage. Gelukkig heeft hij nog vrienden uit het asielzoekerscentrum die
Mohamed op Schiphol. Tijd om te gaan. Terug naar Soedan. Maar vooral terug naar zijn vrouw.
Effe lache Water Een vrouw komt thuis en zegt tegen haar man dat de auto niet wil starten. “Ik geloof dat er water in de carburateur zit”, zegt ze. “Hoe weet je dat, je weet nog niet eens het verschil tussen een carburateur en een clignoteur”. “Nee”, zegt zijn vrouw, “ik weet het zeker”. “Oké”, antwoordt haar man, “ik ga wel even kijken, waar is de auto?” “In de gracht”, klinkt het opgewekt.
www.stichtingWereldWijd.nl
Bijzonder Een moeder zegt tegen een leraar: “mijn zoontje is een bijzonder kind, vol ideeën”. Zegt de leraar: “Zeker weten, vooral als het om de spelling gaat. Parkeren Het wordt steeds moeilijker om een parkeerplaats te vinden, Laatst zag ik een sleepwagen een auto wegslepen die in een wegsleepgebied stond. In een andere auto zat een man te wachten om op die plek te nemen.
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 6
PAULA PAAUW 80 JAAR EN WERELDS WIJD Eckelrade zonder WereldWijd zou Eckelrade niet zijn. Dus kreeg WereldWijd de voormalige huishoudschool WereldWijd zonder Paula zou geen WereldWijd zijn. als perfecte locatie om zich te vestigen. Paula zonder WereldWijd zou te weinig Paula zijn. Daarnaast is het ook altijd een zorg geweest om voor Vandaar dat het het gepast is even stil kloostergebouw te staan bij de 80zelf een ste verjaardag aanvaardbaar van Zuster Paula. maatschappelijk Vang me niet op doel te vinden. historische feiten, Niemand was maar het zou me natuurlijk niet verbazen als verbaasd dat het klooster van Paula, toen zij de zusters van minder tijd Barmhartigheid hoefde te (bij Paula dekt de besteden aan naam “zusters haar van onderwijstaak barmhartigheid” buiten de lading) van WereldWijd (haar groot belang is “baan”), zich juist Paula op de computerafdeling geweest om van met hart en ziel Eckelrade dat verbond aan de mooie open dorp te maken dat het nu is. opleidingen van WereldWijd, om asielzoekers Ik denk ook te mogen stellen dat mede dankzij de visie vertrouwd te maken met de computer. De kennis van de zusters destijds en natuurlijk ook dank zij Paula hiervan had zij zichzelf bijgebracht en wilde die nu zelf, zij voor Eckelrade behouden bleef en zich niet delen met al die jonge mensen, die van over de hele alleen binnen het dorp als bindende persoon heeft wereld naar Eckelrade kwamen. Eckelrade alléén zou gemanifesteerd -“Zij was Kerk”-, maar ook daarbuiten. te klein zijn voor haar. Zo bracht zij op haar manier Paula heeft altijd van die ontzettend lange armen jarenlang de wereld binnen Eckelrade. gehad, om al die mensen te kunnen omsluiten. “DIENSTBAAR” , dat is het woord dat hier met Het ligt dan ook helemaal in die lijn dat, toen het hoofdletters geschreven moet worden. Binnen en instituut klooster/internaat “uit de tijd” was, dat niet buiten Eckelrade, dienstbaar, t.b.v. hen die haar nodig betekende dat daarmee de visie en de kracht hadden. verdween. Het was een zorg voor de zusters, dat hun Overalls wassen, computerlessen, Nederlands, etc. goed in Eckelrade verder gebruikt zou worden ten Alles pakte ze aan en kreeg ze het zelf niet voor elkaar, dienste van het ideaal, dat de kloosterorde zelf altijd dan wist ze altijd wel iemand te vinden die voor haar gehad heeft. een oplossing bood. Ach het ging nog niet eens direct om het werk. Het ging op de eerste plaats om haar niet aflatende aandacht voor de mens. Wie het ook was, waar hij ook vandaan kwam. Nu weten we natuurlijk niet hoe lang haar glijbaan is, maar als je tachtig bent, dan begint het eind ervan toch in zicht te komen. Zo ook de kracht om dat te doen wat je altijd gedaan hebt en nog zou willen doen. Fysiek zal ze niet zo vaak meer op WW zijn, maar haar geest zal er nog wel even door- werken. Dus, wees gerust, Paula blijft ook na haar 80-ste nog WERELDS WIJD onder ons. Paul Brand Paula legt uit hoe het zit
www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 7
Ruggespraak
www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 8
Repair Café Voor de zomervakantie heeft WereldWijd een nieuw initiatief opgepakt: het Repair Café. Er wordt wel eens gezegd: Repareren is het nieuwe kopen. Zeker in de huidige tijden wordt er weer vaker teruggegrepen naar reparatie van materialen en machines. In dat kader past het nieuwe initiatief heel goed bij het motto van Stichting WereldWijd. Het Repair Café is een landelijk initiatief dat De vrijwilligers van het Repaircafé krijgen uitleg van coördinator Peter Gillissen repareren promoot als alternatief voor weggooien, dat reparatiekennis wil behouden en dat - via het organiseren van repareerbijeenkomsten - de sociale cohesie in de gemeenschap wil versterken. Stichting WereldWijd in Eckelrade organiseert elke 2e en 4e woensdag van de maand van 10.00 tot 16.00 uur een Repair Café in Eckelrade aan de Klompenstraat 1a. Mensen kunnen hier naartoe komen met hun kapotte spullen, om die ter plaatse, samen met de aanwezige reparateurs, weer in orde te maken. Wat kun je (laten) repareren? Elektrische apparaten, kleding/textiel, fietsen, meubels/houten voorwerpen etc. Meer over de achtergrond en doelstellingen van het “Repair Café” lees je op de landelijke www.stichtingwereldwijd.nl en www.repaircafe.nl.
Prijsvraag Oplossing vorige WereldWijzer: Dit jonge jochie is Johan van der Veur. De prijs is gewonnen door Maurice Nieuwe prijsvraag: Janssen.
www.stichtingWereldWijd.nl
Uit welk land komt dit biljet? Het goede antwoord kan doorgegeven worden bij de administratie van WereldWijd. U kunt een fles wijn winnen!
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 9
Taaltest
Stichting IETA In Ter Apel is met hulp van WereldWijd een vergelijkbaar initiatief opgestart met de naam IETA, dit artikel stond in het Dagblad van het Noorden, juni 2014.
De oplossing vindt u op pagina 16
www.stichtingWereldWijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 10
30 jaar WereldWijd - DE PIONIERSTIJD Periode 1: De Pionierstijd
Op initiatief van een groep werkloze jongeren werd in 1984 in een leegstaand schoolgebouw in Eckelrade een fietsenwerkplaats gestart. De jongeren, afkomstig uit de KWJ (katholieke beweging van werkende jongeren), wilden een positief antwoord geven op de jeugdwerkloosheid. Met steun van veelal gepensioneerde vakmensen werd deze werkplaats gestart, waar oude fietsen werden opgeknapt voor hergebruik in derde wereldlanden. Verder werden er ook o.a. slijpstenen op voetkracht en fietsambulances ontwikkeld, eveneens voor gebruik in de derde wereld. Voor de organisatie van het geheel werd in 1984 de Stichting WereldWijd opgericht.
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 11
30 jaar WereldWijd - OPLEIDING VOOR ASIELZOEKERS Periode 2: OPLEIDING VOOR ASIELZOEKERS
De derde wereld manifesteerde zich steeds meer in Nederland zelf, als een gestaag toenemende stroom asielzoekers en vluchtelingen. Deze verbleven vaak jaren in veelal afgelegen asielzoekerscentra zonder iets met hun tijd te mogen doen. Voor WereldWijd vormde deze situatie in 1990 de aanleiding om opleidingen te gaan geven aan deze asielzoekers. Gekozen werd voor een combinatie van (Nederlandse) taal- en praktijklessen. Er werd een eigen autobus aangeschaft en tot 2008 werd er 4 dagen per week, met behulp van een groot aantal (vrijwilligers-)docenten les gegeven aan een zestigtal cursisten.
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 12
30 jaar WereldWijd - OUDKOMERS EN INBURGERAARS Periode 3: OUDKOMERS EN INBURGERAARS
Vooral in de grote steden werden er steeds meer ex-asielzoekers gehuisvest die moesten inburgeren, de taal leren dus en vaak was ook bijscholing in een vak nodig. Daarvoor had Stichting WereldWijd de perfecte entourage opgebouwd. Van 2005 tot 2007 werd er elke morgen een bus zgn. “oudkomers” opgehaald in de gemeente Maastricht, die in Eckelrade een gecombineerd taal-/ vak traject volgden. In 2007 werd inburgeren verplicht (Rita Verdonk) en ook dat leverde een stroom “inburgeraars” op. Na enige tijd werden deze inburgeraars overgelaten aan de reguliere onderwijsinstellingen in de regio (de ROC’s).
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 13
30 jaar WereldWijd - TERUGKEERPROJECTEN Periode 4: TERUGKEERPROJECTEN – ETF
Vanaf 2004 werd Stichting WereldWijd steeds vaker gevraagd om steun te verlenen aan naar het herkomstland terugkerende asielzoekers. Daartoe werd het WereldTools project ontwikkeld. Een terugkerende asielzoeker maakte een “ondernemersplan” om in zijn/haar land mee aan de slag te gaan. WereldWijd gaf dan een grote kist mee met daarin spullen (machines/apparaten) om dit plan te verwezenlijken. Vanaf 2009 mocht WereldWijd dit WereldTools project gaan uitvoeren met Europese subsidie, binnen het kader van het Europees Terugkeer Fonds (ETF). Tot op de dag van vandaag vormen deze ETF-projecten het hart van onze activiteiten.
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 14
Jubileumboek WereldWijd door de jaren heen In het kader van het 30 jarig bestaan is er een mooi Jubileumboekje gemaakt met beelden en korte teksten van waar er de afgelopen 30 jaar op de Klompenstraat 1A in Eckelrade aan gewerkt is en wie daar bij betrokken was. Voor de liefhebbers bestaat de mogelijkheid dit boekje te bestellen. De kosten voor dit boekje zijn vrij hoog, vandaar dat wij een eigen bijdrage vragen van € 7,50 per boekje. Via onze website http://www.stichtingwereldwijd.nl/30jaar-wwijd/formulier kunt u aangeven of u dit boekje wil hebben. U kunt ons ook gewoon bellen of mailen of een briefje in de bus doen. Geef alle adresgegevens door en wij zorgen dat het bij u in de bus komt! Het boekje is gemaakt door Celine Teheux , voor wie dit het afstudeerproject was in het kader van de opleiding Communicatie en Multimedia Design aan de Zuyd Hogeschool.
Rd4-milieuparken inzamelpunt gereedschap WereldWijd Sinds kort kunt u bij de Rd4-milieuparken in Margraten en Rijckholt uw oude gereedschap inleveren voor een goed doel. Via de milieuparken vindt het gereedschap een weg naar Stichting WereldWijd in Eckelrade. Vrijwilligers van deze stichting verzamelen oud gereedschap en knappen het indien nodig weer op. Met het gereedschap helpt Stichting WereldWijd asielzoekers die terugkeren naar hun eigen land om een bestaan op te bouwen. Het gereedschap helpt hen bij het opzetten van bijvoorbeeld een timmerwerkplaats, fietsenzaak, lasbedrijf, internetcafé, restaurant of kleermakerszaak. Op de Rd4-milieuparken staan speciale containers waar het oude gereedschap gratis kan worden ingeleverd. U vindt de containers bovenop de kade. Heeft u een zaag over, een sleutelset die u nooit gebruikt of een naaimachine die achterin de garage staat? Lever ze dan nu in bij het Rd4-milieupark.
In Memoriam In januari bereikte ons het droevige bericht dat Mart Claessens 29 januari was overleden. Mart heeft ongeveer 20 jaar op WereldWijd les gegeven. Na studenten op postacademisch niveau lesgegeven te hebben leerde hij hier cursisten die nooit naar school waren geweest, lezen en schrijven. Voornamelijk door ze te stimuleren en ze het gevoel te geven dat ze het wel konden. Bij moeilijke gesprekken werd zijn bemiddelende rol zeer gewaardeerd. Hij was ook een zeer bekwame voorzitter van de vergaderingen van de docenten Nederlands als tweede taal. Bij de leeskring van WW had hij een belangrijke inbreng, waar hij ook heel enthousiast kon vertellen over de stichting Bhakti Luhur voor gehandicapte kinderen in Indonesië, waarbij hij erg betrokken was. Mart Claessens
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 15
Koninklijke onderscheidingen……………… WereldWijd kreeg een uitnodiging om op 30 april ten huize van Mariëtte Cremers aanwezig te zijn. Een groot gezelschap was er, maar geen Mariëtte. Zij was onder valse voorwendsels uit huis gelokt, om haar zo lang mogelijk onwetend te houden. Na een rondreis door ZuidLimburg kwam ze aan samen met de burgemeester en twee wethouders. Zij kreeg de gouden eremedaille van Oranje Nassau opgespeld, onder applaus van de aanwezigen, voor haar vrijwilligerswerk voor de senioren in Valkenburg. Ook voor het werk voor WereldWijd, waar ze jarenlang Nt2-lessen gaf. Heel plastisch; als de les over koken ging, kwam ze met een tas vol groente en fruit aan. Daarna gaf ze nog een tijdje computerles. Ze was blij verrast met de medaille en met een prachtig boeket van WW. Wel verdiend!
Jarenlang was hij bestuurslid en ondersteunde hij de staf. Momenteel biedt hij, samen met zijn vrouw, de mogelijkheid aan asielzoekers die langere tijd bij WereldWijd een cursus volgen, maar van ver moeten komen, de gelegenheid tot overnachting en inwoning. Dat is een enorme steun voor ons, waar wij hem zeer erkentelijk voor zijn. Daarnaast is Paul op allerlei gebieden in de samenleving actief en velen vonden een Koninklijke onderscheiding daarvoor dan ook ten volle verdiend. Op vrijdag 25 april 2014 kwam de burgemeester van Eijsden-Margraten naar Eckelrade, waar vrienden en bekenden zich reeds in de buurt verdacht hadden opgesteld. Samen gingen ze naar Pauls woning, waar de burgemeester een kort toespraakje hield, waarna hij Paul de onderscheiding opspeldde. Proficiat!
Mariëtte stuurt ons de volgende reactie: ‘Totaal overdonderd ontving ik op Koningsdag een koninklijke onderscheiding. Hartelijk dank aan Wereldwijd voor jullie aanwezigheid en voor de mooie bloemen. Het was voor mij een onvergetelijke dag!’ Behalve Mariëtte is ook aan Paul Brand uit Eckelrade een Koninklijke Onderscheiding uitgereikt. Paul is een van de pioniers van Stichting WereldWijd en heeft zich vanaf het begin (1984) sterk betrokken gevoeld en zich op allerlei manieren ingezet.
Antwoorden taaltest van pagina. 10
Keuken uit: China….. Een Chinese visschotel, een recept van Carmen Wan. Ingrediënten voor 4 personen: 500 g zalmforel en 200 g paprika’s in blokjes, 500 g grote garnalen, 400 g tomaten, gemberpoeder, enkele teentjes knoflook, peper, zout, dille, kummel en ongeveer 4 eetlepels olijfolie. Bereiding Voeg knoflook, peper, zout, dille, gemberpoeder en kummel bij de olijfolie en marineer hierin de zalmforel en de garnalen. Pel de tomaten en snijd ze in blokjes. Kook ze 15 minuten in een pan. Meng de tomaten, de zalmforel, de garnalen, de paprika en de marinade in een ovenschaal en zet gedurende 45 minuten in een op 160 graden voorverwarmde oven.
Hei Fai !
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 16
WereldTools Iedereen die regelmatig bij WereldWijd aanwezig is, zal het niet ontgaan is dat het de laatste tijd erg rustig is op onze stichting. Dit geldt ook voor het “kistenproject” WereldTools. Nog niet zo heel lang geleden gingen de kisten als zoete broodjes de deur uit en de hele wijde wereld over. Ik kan mij herinneren dat er in 2012 in een week 8 kisten op transport gezet werden. Nu hebben we over hetzelfde aantal 4 maanden gedaan…. We hebben het laatste jaar veel tijd besteed om voorlichting en presentaties te geven over ons project. Bont en blauw van de schouderklopjes terug in Eckelrade bleef de telefoon angstvallig rustig; met andere woorden: wij hebben te weinig aanmeldingen dit jaar voor het terugkeerproject. Een zeer zorgelijke ontwikkeling…. Om deze tendens te doorbreken hebben wij samenwerking gezocht met het IOM (Internationale Organisatie voor Migratie) in Den Haag. Het IOM opereert landelijk op 35 locaties en biedt terugkeerders projecten aan om in eigen land weer te kunnen re-integreren. Het IOM heeft positief gereageerd op dit samenwerkingsproject, dat WereldTools Plus is gedoopt. WereldWijd hoopt deze samenwerking te kunnen opstarten in oktober a.s. en aldus het aantal deelnemers aan ons project te kunnen vergroten. In de tussentijd kunnen we toch nog berichten over hoe het met terugkeerders gaat, en in dat kader willen we berichten over een jong gezin dat is teruggekeerd naar Mongolië. Begin dit jaar kwam een gezin uit Mongolië bij WereldWijd op bezoek om te praten over terugkeer. Ze hadden nog een vriend meegenomen die ook wilde kijken wat we hier doen. Over die vriend, met de naam D.M. gaat dit verhaal. Kort na het Mongoolse bezoek nam het COA in Ter Apel contact met ons op dat hij en zijn gezin (vrouw en 2 kinderen) graag met ondersteuning van WereldWijd wilden terugkeren naar Ulan Bataar, de hoofdstad van Mongolië. Helaas konden we hen niet van dienst zijn omdat ze al via een ander project ondersteund werden en ondersteuning vanuit twee projecten is niet Ed Peters en een terugkeerder voor de kisten mogelijk. Op een dinsdag namiddag, eind februari toen we bij kindertjes. Ik vroeg aan mijn collega of hij een afspraak WereldWijd op het punt stonden naar huis te gaan zag had maar nee. Ze stonden zomaar op de stoep, ik ze aankomen: D.M., zijn vrouw en twee schatten van helemaal van Ter Apel naar Eckelrade gekomen met de auto die ze geleend hadden. En ze wilden hulp van Stichting WereldWijd. Na enig onderzoek en contact met verschillende personen en organisatie kregen we enkele weken later het bericht en de toestemming dat WereldWijd dit gezin mocht ondersteunen met een klusbedrijf voor de man en een winkel voor de vrouw. Het was niet mogelijk en niet nodig om een opleiding bij WereldWijd te volgen. Het gezin was gehuisvest in Ter Apel en dat was te ver. Daarnaast had de man voldoende vakkennis. We hebben na het eerste intakegesprek tussen maart en juni nog enkele keren gesproken over het plan en over de materialen die naar Mongolië opgestuurd zouden worden om het Het gezin uit Mongolië is klaar voor vertrek.
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 17
project te starten. Uiteindelijk hebben we alle benodigde spullen bij elkaar verzameld , van een schroevendraaier tot kinderschoenen. Als ik hen met de kinderen voor de laatste keer afzet op het station in Maastricht laten ze hun dankbaarheid zien
Said leert metaalbewerken in de werkplaats
met een cadeautje en een knuffel. Het gezin is net vertrokken, de kisten worden nadat alle douaneformaliteiten zijn afgehandeld opgestuurd . Via de e-mail krijgen we al een eerste bericht dat het gezin goed is aangekomen en dat er veel veranderd is in Ulaan Bataar, de hoofdstad. Ze wachten ongeduldig op de gereedschappen. Dat zal nog enkele weken duren, want de zware kisten worden met de trein getransporteerd. Said is een jongeman uit Tanzania. Hij heeft ruim 10 jaar illegaal door Nederland gezworven. In het najaar van 2013 meldt hij zich aan bij WereldWijd. Hij heeft het hier in Nederland gehad en ziet geen mogelijkheden meer om zijn toekomst hier op te bouwen. Zijn familie roept hem ook terug: zijn moeder is ziek. Via een Nederlands contactpersoon en zijn netwerk heeft hij over andere terugkeerders gehoord dat je door WereldWijd goed ondersteund wordt. Hij
Omdat hij in Rotterdam woont, regelen we voor een paar nachten per week onderdak voor hem bij ons vaste gastgezin in Eckelrade, zodat hij 4 dagen per week naar ons opleidingscentrum kan komen. Hij krijgt voornamelijk lassen en metaalbewerker en een dag computer en ondernemersvaardigheden. Omdat hij voor zijn opleiding dagelijks met ons in contact is, is het ook makkelijk hem helemaal te betrekken bij het vullen van de kist. Said zelf heeft veel invloed op wat er inkomt. De eerste paar dagen van zijn verblijf in Eckelrade vertrouwt Said het allemaal niet zo en is hij erg verlegen. Gaandeweg zijn verblijf hier ontspant hij meer en gaat zich goed op zijn gemak voelen. Hij is ongeveer 3 maanden bij ons en we hebben hem zo goed mogelijk voorbereid op zijn vertrek en na deze tijd is hij er ook echt klaar voor. Hij is zo blij met de ondersteuning die hij krijgt, dat hij op een dag voor iedereen een heerlijke Afrikaanse maaltijd gaat bereiden. De kist wordt gevuld, gesloten en geseald en
De lasgenerator is de basis van de werkplaats en zit al in de kist
reist enkele dagen na zijn vertrek achter hem aan naar Zanzibar, een eiland aan de Tanzaniaanse kust. Het transport en inklaring bij Said ging supersnel en hij belt al een week later dat alles goed is aangekomen! Wij zijn weer klaar voor de volgende kandidaten. Ondanks dat dit ons dagelijks werk is, blijft het verhaal van mensen die bij ons komen toch steeds indruk maken. Ed Peters en Matje Mattheij
Said maakt zijn bedrijfsfacebook pagina
komt voor een intakegesprek. In eerste instantie weet hij nog niet wat hij wil gaan doen en hoe hij bij terugkeer zijn geld moet gaan verdienen, maar na een aantal voorbeelden besluit hij dat hij wil leren lassen en een kleine mobiele laswerkplaats wil starten. www.stichtingwereldwijd.nl
Said heeft als dank voor de hulp voor alle vrijwilligers gekookt
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 18
Werkbezoek driewielerwerkplaats in Ghana Verslag van een werkbezoek aan een driewielerwerkplaats in Kaleo in de Upper West Region Ghana
Peter voor een grote termietenberg
Door Wim Luyten, van de Broeders FIC ("De Broeders van Maastricht”) werd ik vorig jaar benaderd met de vraag of ik mijn kennis en ervaring ter beschikking wilde stellen voor een driewielerwerkplaats in noord Ghana. Aangezien ik 4 jaar in Zimbabwe een vergelijkbaar initiatief heb begeleid, zou mijn ervaring in de werkplaats in Noord Ghana goed gebruikt kunnen worden. Een aantal jaar geleden heeft men het initiatief genomen om een `Orthopedic Services Centre` op te zetten in Kaleo. Hierbij was ook een werkplaats gepland, voor de fabricage van driewielers en rolstoelen, waarmee gehandicapten in de regio zich makkelijker zouden kunnen verplaatsen en mogelijk daardoor ook economische activiteiten zouden kunnen ontwikkelen. De opdracht aan mij was te onderzoeken hoe dit project op een hoger niveau zou kunnen worden getild, zowel organisatorisch als technisch.
Driewielers in productie
Samen met een goede vriend van mij ben ik begin Juli voor twee weken vertrokken om deze klus te klaren. We werden afgehaald in Accra door broeder John www.stichtingwereldwijd.nl
Bosco Bongnea. Deze broeder is verantwoordelijk voor o.a. deze werkplaats. Hij kwam helemaal uit noord Ghana (ruim 800 km) ons ophalen. Samen met hem zijn we vervolgens, eerst met een binnenlandse vlucht en vervolgens per auto, in twee dagen naar het noorden gereisd. Een heel vermoeiende reis wat reistijd betreft maar waarbij je ook geconfronteerd wordt met veel indrukken van dingen die je aan je voorbij ziet gaan (de drukte in de steden, veel mensen en verkeer, kris kras door elkaar, veel vervuiling langs de wegen, warm, voortdurend geiten en honden die over de weg lopen, zwaar rokende vrachtauto’s, mooie natuur, gaten in de weg, grote termietenheuvels, vrouwen met zware lasten op hun hoofd, spelende kinderen, enz. enz.) We zijn heel hartelijk door de broeders in Wa ontvangen. Hier kregen we een kamer waar we zouden
Peter geeft instructies
verblijven. Van hieruit was het ongeveer een half uur reizen om in Kaleo te komen waar de werkplaats zich bevond. De werkplaats Bij aankomst in de werkplaats zijn we eerst eens gaan kennis maken met de mensen die er werken. Ze waren heel blij met onze komst, want ze hadden nu de hoop dat er het een en ander ten goede zou kunnen veranderen. De verwachtingen waren hoog, mogelijk te hoog. We zouden toch eerst eens moeten onderzoeken wat er was en hoe een en ander nu gebeurt, voor we überhaupt iets zouden kunnen doen. Tevens realiseer je je dat je maar een week de tijd hebt om mogelijk iets op gang te brengen. Ik was heel bij dat mijn vriend mee was, want ‘s avonds konden we samen de dag goed evalueren, uiteraard met een pilsje erbij. Zo maakten we samen een plan van aanpak wat we vervolgens aan de verantwoordelijke broeder John
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 19
voorlegden. De volgende dag zijn we gestart, samen met de mensen van de Orthopedic Services Centre werkplaats, met de uitvoering van het plan. Eerst werd er eens goed opgeruimd om zodoende een nette en veilige werkomgeving te creëren. Er werd hard gewerkt
betere toekomst. In Nederland gaan we nu proberen de juiste gereedschappen en machines te verzamelen om die vervolgens te versturen naar de werkplaats in noord Ghana. Een ander probleem werd ons duidelijk gemaakt door broeder John Bosco. Voor jongeren tot 25 jaar kan men voor financiering van de driewielers aankloppen bij het Lilianefonds. Voor volwassenen is er echter geen financiering en is men dus afhankelijk van andere fondsen of donaties. Momenteel is er een wachtlijst van zo’n 20 volwassenen die een driewieler goed zouden kunnen gebruiken. Een driewieler kost ongeveer € 200. Hij heeft mij verzocht om te kijken of er mogelijk in Nederland mensen zijn die hier een bijdrage aan willen leveren. Dus bij deze: indien u een
De bij WereldWijd ontwikkelde buigpomp komt goed van pas
en het resultaat was na twee dagen goed zichtbaar. In de tussentijd werd ook duidelijk dat er heel weinig gereedschap en apparatuur aanwezig was en ook nog van Chinese rommelkwaliteit. Alles wat we in handen hadden was kapot of ging kapot, we kwamen van het ene in het andere probleem. Voor het maken van driewielers is er een buigapparaat nodig, echter het buigapparaat wat er in de werkplaats aanwezig was, was niet geschikt voor het buigen van de dunwandige buizen die voor de driewielers nodig zijn. Gelukkig bleek een broeder nog over een bruikbaar
Werkplaats Kaleo
bijdrage wilt leveren om zodoende mensen in Noord Ghana van een driewieler te voorzien kunt u geld overmaken op postbanknr. 4808634 (IBAN: NL79 INGB 0004 8086 34) van Stichting WereldWijd te Eckelrade, onder vermelding van: bijdrage Ghana. Alvast hartelijk dank. Peter Gillissen.
Medewerkers revalidatiecentrum Kaleo
buigapparaat te beschikken. Dit buigapparaat hadden we bij WereldWijd in Eckelrade ruim 25 jaar geleden ontwikkeld en enkele ervan ook naar noord Ghana gestuurd. Doordat dit apparaat gelukkig nog aanwezig was kon de training in het berekenen en buigen van diverse onderdelen voor de driewieler aan de jongen in de werkplaats uitgelegd worden. Zowel de medewerkers als wij hebben een week zeer hard gewerkt en er is zeker een stap gemaakt voor een De driewieler wordt getest
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 20
Verkoop uit de werkplaats In de werkplaatsen van WereldWijd worden voortdurend interessante producten gemaakt. Deze kunnen door liefhebbers tegen kostprijs worden gekocht. Zo is er een zeer mooie tuinbank verkrijgbaar, gemaakt van hardhouten planken op een stalen frame. Deze wordt veel verkocht! Maten: 120 cm breed bij 60-70 cm diep (voor tot achter). Prijzen vanaf € 80, verschillend per uitvoering. Wie interesse heeft kan zich melden bij de staf. Afgelopen voorjaar kwam Peter Adriaens van lunchroom Flavours bij WereldWijd om een mooie set banken en tafeltjes op maat te laten maken. Hij is zeer tevreden en stuurt ons een mooie foto. Wil je zelf gaan kijken, ga dan naar Flavours, Winkelcentrum Ambyerstraat-Noord 44 in Maastricht.
Gereedschap gezocht Dit blijft een terugkerend item in ons werk. Het project WereldTools van Stichting WereldWijd helpt mensen (asielzoekers) die terug keren naar hun land met het opzetten van een eigen bedrijf/zaak. Voor hen zijn wij op zoek naar materialen, gereedschap en kleine machines; tweedehands of nieuw. We zoeken met name professionele apparatuur. Bijvoorbeeld: computers (minimaal pentium-4), kopieerapparaat, beamer, laptop, printer, scanner, router, kantoorspullen, lasapparatuur, professionele muziek- of geluidsinstallaties, microfoons, keukengerei, fietsgereedschap, naaimachines, timmerspullen, handgereedschap, slijpmachines, boormachines, elektromaterialen, kantoorspullen etc. Als u er een nieuwe bestemming aan wilt geven, mail of bel ons:
[email protected] tel. 043-4083122
30 jaar DANK WereldWijd bestaat 30 jaar. 30 jaar vrijwilligerswerk, samenwerking met andere organisaties, sponsoring en subsidies en heel veel enthousiaste inzet en betrokkenheid van allerlei mensen om ons heen. We kunnen het niet genoeg benadrukken: duizend maal dank!
Bedankt – Tashakor – ب ف ضل- Merci – Asante – Daanke – Spasibo – 谢谢 – Sjpas – Hvala – Danke Thank you –- Trima kasih – dankie – धन्यवाद – Gracias – баярлалаа - Madornuwon - teşekkürler www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 21
Hulporganisaties Eijsden-Margraten In het kader van ons 30 jarig bestaan is er een Wereldmarkt waaraan verschillende Particuliere Initiatieven op het gebied van ontwikkelingssamenwerking deelnemen. Ontwerper Jonathan Wanders heeft een overzicht gemaakt van alle organisaties die in de gemeente Eijsden-Margraten actief zijn op het gebied van ontwikkelingssamenwerking. Hier het overzicht: Deze kunt u ook downloaden van onze website.
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 22
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 23
Jubileumboek WereldWijd door de jaren heen Via de site http://www.stichtingwereldwijd.nl/30-jaar-wwijd/formulier kunt u aangeven of u dit boekje wil hebben. U kunt ons ook gewoon bellen of mailen of een briefje in de bus doen. Geef alle adresgegevens door en wij zorgen dat het bij u in de bus komt! Voor het boekje vragen we een bijdrage van € 7,50 per exemplaar. Zie ook p. 15.
Colofon Redactie:
Louis Eggerdink, Huub Weijers Siny Kerkhof Matje Mattheij
Opmaak:
Foto’s: Stichting WereldWijd (tenzij anders vermeld) Oplage:
300 exemplaren
Artikelen waarbij geen auteursnaam staat vermeld komen van de redactie.
Op de valreep nog een mooie feest-foto van Zr. Paula. Ze is op 31 augustus gehuldigd door het hele dorp Eckelrade, waar ze al 50 jaar veel voor het dorp betekent en zeker ook voor Stichting WereldWijd. (foto: Diana Scheilen, Limburgs Dagblad)
Adres: Stichting WereldWijd Klompenstraat 1a 6251 NE Eckelrade Tel: 043-4083122 Mail:
[email protected] www.stichtingWereldWijd.nl
Giften Een donatie voor de WereldWijzer is altijd welkom op Raborekening met nummer NL 55RABO0113203594 t.n.v. WereldWijd te Eckelrade. Bij voorbaat dank!
ADVERTENTIE MULTICOPY
Met dank aan Jonathan Wanders voor de afbeelding aan de voorzijden en het ontwerp van de poster voor de Wereldmarkt
www.stichtingwereldwijd.nl
WereldWijzer – 18e jaargang, nr. 1 – september 2014
p. 24