WereldWijzer 16e jaargang, nr. 1 Juni 2012 p. 1

www.stichtingWereldWijd.nl

WereldWijzer – 16e jaargang, nr. 1 – Juni 2012

p. 1

In dit nummer Bericht uit het bestuur………..………..… 3 Nieuwe ETF Projecten……………………… 4 Nieuwe vrijwilliger: Mieke Bouwens… 4 Hoe verloopt het DREAMS project?.... 5 NL DOET WereldWijd GOED…………….. 7 Prijsvraag………………………………………… 7 Een reis naar Sri Lanka……………………. 8 De stand van WereldWijd………………… 9 Indrukwekkend……..…….………….…………10 Ruggespraak…………………………….….…… 11 Een reis naar Irak……………..………..………12 Lotgevallen van een oud vrijwilliger …. 14 Peter Gillissen ………………………………….. 15 Tuinbanken te koop………………………… 15 Keuken uit……………………………………..….. 15 Even voorstellen: Toine Dekkers…………16 Taaltest……………………………………………… 17 Kabouters bestaan .……………………………17 Het verhaal van Mukasa …………….……..18 Wist u dat?........................................ 20 Effe Lache …………………………………………. 20 Vrijwilliger bij WereldWijd………………… 21 Antwoorden taaltest………………………….21 Uitslag prijsvraag…………………………….…22 Opgestart: nieuwe naaicursus……………22 Vakantie WereldWijd………………………… 24 Gereedschap gezocht…………………….…..24 Colofon…………………………………………..…. 24

Alle illustraties in deze WereldWijzer zijn van Toine Dekkers www.stichtingWereldWijd.nl


p. 2

Beweeglijke tijden bericht uit het bestuur Medio vorig jaar kondigde zich weer eens het einde aan van onze financiële mogelijkheden. WereldWijd had becijferd dat zo rond mei 2012 het beschikbare budget uitgeput zou zijn. Een van de maatregelen om het langer uit te zingen was de stafleden minder te laten werken. Gevolg hiervan was het vervelende deeltijdontslag voor de stafleden. Gelijktijdig werd eind vorig jaar een inspanning gedaan om 2 nieuwe projectsubsidies aan te vragen. Deze subsidieaanvragen kwamen tot stand in een politiek en maatschappelijk klimaat dat op zijn zachtst gezegd beweeglijk is te noemen. Kenmerkend voor deze beweeglijkheid is in mijn ogen dat de richting niet meer is te duiden. Van de politiek moeten wij het even niet hebben. Het zijn vooral de ambtenaren op ministeries die nu een goed woordje voor ons moeten doen. WereldWijd en WereldTools hebben een goede naam opgebouwd. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken spreekt zelfs over het gegeven dat bij WereldWijd succes is verzekerd. Ondanks de politieke instabiliteit maar dankzij onze goede naam en overtuigde ambtenaren hebben wij dus het goede bericht ontvangen dat de subsidieaanvragen van de projecten ‘WereldTools op Maat’ en ‘WereldTools’ zijn toegekend. Het gaat bij deze projecten om forse toegekende bedragen. Maar dat subsidiegeld wordt alleen verstrekt als WereldWijd ook nog eens zo’n zelfde bedrag ophoest. Dat geld hebben wij natuurlijk niet in de binnenzak zitten. Stad en land zijn afgestruind naar mensen en instanties die ons wilden helpen met de noodzakelijke cofinanciering. Dat is gelukt en is ook een huzarenstukje op zich. Ik wil onze medefinanciers vanaf deze plek bedanken voor hun mentale en financiële steun. De stafleden krijgen door deze nieuwe subsidies weer heel snel hun oorspronkelijke contracten. Ik wil ook de staf en vrijwilligers complimenteren met de getoonde inzet om WerelWijd draaiende te houden en gelijktijdig deze projecten binnen te halen. WereldWijd kan dus vanuit financieel perspectief goed vooruit tot juli 2013. Geld is één, iets zinvols ermee doen is twee. Volgens mij hebben wij nu weer even voldoende rust in onze ‘kop’ om ons vooral weer met dat tweede bezig te houden. Ik wil jullie allen, misschien wat vroeg, toch een zonnige zomervakantie 2012 toewensen. Met vriendelijke groet, namens bestuur WereldWijd, Taco Bisscheroux (Voorzitter)

Het voltallige bestuur van Stichting WereldWijd, vlak voor een van haar maandelijkse vergaderingen. Van links naar rechts: Fer Pfeiffer, Kees Bronke, Taco Bisscheroux, Chantal van Lieshout, Pieter de Wit, Bets van den Abbeele. www.stichtingWereldWijd.nl


p. 3

Nieuwe ETF Projecten Drie maanden heeft WereldWijd hard aan twee betrouwbare partner, niet in de laatste plaats bij het projectvoorstellen gewerkt ETF. Meerdere weken om in aanmerking te komen gingen voorbij zonder voor projectsubsidie van het witte rook uit Den Haag. Europees Terugkeerfonds Maar toen, op een (ETF) en de Dienst zonnige Terugkeer en Vertrek donderdagochtend werd (DT&V) van het Ministerie ik door Matje geroepen: van Binnenlandse Zaken en “Ed, telefoon voor jou uit Koninkrijksrelaties. Vele Den Haag”. Met een teksten zijn geschreven, verhoogde hartslag, dito herschreven, herbeschreven transpiratie, knikkende en herherbeschreven; hier knieën stotterende ik aan gekoppelde begrotingen mijn naam in de telefoon zijn opgesteld, aangepast, waarop ik het goede “ Ed, Den Haag voor jou aan de telefoon….” omgegooid, veranderd en nieuws vernam: beide opnieuw opgesteld. Samenwerking is gezocht en projecten waren goedgekeurd. Enige vreugdekreten aangegaan met andere organisaties. Verklaringen en konden niet voorkomen worden, zo bemerkten de werkafspraken zijn opgesteld en ondertekend. Vele bewoners in een straal van 25 kilometer rondom brieven aan gemeenten, organisaties en stichtingen Klompenstraat 1a in Eckelrade. zijn verstuurd met de vraag om op te treden als coWat betekent dit voor WereldWijd ? financierder van de projecten. We kunnen vanaf 1 mei tot de zomer volgend jaar aan Uiteindelijk lagen er twee omvangrijke pakketjes klaar 82 mensen ondersteuning bieden bij het opzetten van om verstuurd te worden naar het Ministerie in Den een bedrijf na hun terugkeer. Voor praktisch iedereen Haag. De ene is gedoopt WereldTools, dat kennen we betekent dit een kist met spullen, machines, al. De andere is WereldTools op Maat, een project gereedschappen en dergelijke. Dit wordt ongetwijfeld waarbij we samenwerken met de organisatie een hele klus. Voor sommigen betekent dit dat ze Maatwerk bij Terugkeer. Dit “WereldTools- extra tevens een cursus dienen te gaan volgen aan project” biedt nog een bepaald aantal maanden WereldWijd (lassen, timmeren, computergebruik), ondersteuning in land van herkomst aan voor mensen indien dit tot de mogelijkheden behoort (afhankelijk die terugkeren naar Burundi, Siërra Leone, Nigeria of van waar de deelnemers woonachtig zijn en of ze nog Ghana. Nadat ik eerst zuster Paula heb gevraagd om voldoende tijd in Nederland mogen verblijven). haar zegen uit te spreken over beide enveloppen heb Hoeveel mensen precies een cursus gaan volgen weten ik ze heel plechtig in de brievenbus van Ekkelder we momenteel dan ook niet. Pas als we de tegenover de kerk laten glijden. Een dag later lagen ze aangemelde deelnemers gesproken hebben, kunnen ergens op een bureau in de indrukwekkende we hier een beslissing over nemen. Het valt dan ook wolkenkrabber van het Ministerie van BZK in Den moeilijk te zeggen hoe druk de cursussen bezet zullen Haag. gaan worden na de zomervakantie. Na een lange Nu was het afwachten geblazen. Iedereen wist binnen periode van onzekerheid en deeltijdontslag gaat het WereldWijd dat een afwijzing van de projecten het personeel weer volledig aan het werk. Er komt dus definitieve einde zou kunnen gaan betekenen. Hoewel heel wat op ons af, maar dit zijn gelukkig eigenlijk ik ook soms wel de kriebels kreeg, ben ik altijd positief alleen maar luxeproblemen. Was de aanvraag van deze en optimistisch geweest over onze kansen. Onze projecten afgewezen, waren we nu bezig geweest de aanvraag was gedegen en goed onderbouwd. En, tent in juni te sluiten. Dus: aon de geng mit zien allen ! minstens net zo belangrijk, de laatste jaren hebben wij Ed Peters als klein clubje een uitstekende naam opgebouwd als

Nieuwe vrijwilliger: Mieke Bouwens In de kantine zijn we een nieuwe kracht rijker: Sinds februari versterkt Mieke Bouwens ons vrijwilligersteam. Mieke wil geen groot interview in de WereldWijzer, ze is een vrouw van ‘geen woorden maar daden’. Ze woont in Eckelrade, en is getrouwd met Jean, die ze al met de klusdag van NL Doet heeft weten te strikken voor schilderwerk. Naast haar werk bij WereldWijd past ze regelmatig op haar kleinkinderen We vinden het fijn dat Mieke bij ons werkt en hopen dat ze het lang en met veel plezier blijft doen! www.stichtingWereldWijd.nl


p. 4

Hoe verloopt het DREAMS project? Zoals bekend werkt WereldWijd sinds februari 2011 aan het DREAMS-project. DREAMS staat voor Durable Reintegration by Education and Material Support. Met dit project wordt beoogd de drempels van vrijwillige terugkeer voor Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV) te verlagen door middel van het aanbieden van beroepsgericht onderwijs, deelname aan WereldTools (een kist gevuld met materialen voor betrokkene zelf maar ook voor de familie en omgeving) en ondersteuning in landen van herkomst door de partnerorganisaties van o.a. Maatwerk bij Terugkeer.

Een cursist laat trots een werkstuk zien

Inmiddels hebben sinds de start 67 potentiële deelnemers kennis gemaakt met het DREAMS-project. Met het DREAMS-project wilde Stichting WereldWijd een 40-tal AMV-ers (Alleenstaande Minderjarige Vluchtelingen, oftewel AMA’s) een opleidingstraject aanbieden. Uiteindelijk was het de bedoeling om een 20-tal deelnemers daadwerkelijk met materialen (het WereldTools-concept) te ondersteunen bij terugkeer. In december 2011 werd het duidelijk dat we de beoogde aantallen cursisten en terugkeerders niet zouden gaan realiseren. Om dit probleem op te lossen hebben we, na goedkeuring van het ETF (Europees Terugkeer Fonds), de leeftijd van de doelgroep uitgebreid. Sinds 1 februari is daarom de doelgroep van DREAMS-deelnemers uitgebreid van minderjarigen naar meerjarige (potentiële) terugkeerders. Vanaf het moment dat deze uitbreiding mogelijk was, konden we meer mensen van dienst zijn met hulp bij een terugkeertraject. Het werd ook meteen drukker bij WereldWijd en mensen die wilden terugkeren meldden zich spontaan aan voor deelname. Met name terugkeerders naar Irak belden ons voor hulp. Sinds die tijd kwam de nadruk voor ons steeds meer te liggen op terugkeer. Nu, op het moment van dit schrijven, hebben wij 20 mensen geholpen met terugkeer, waarvan er 15 afkomstig zijn uit Irak, en 5 personen uit respectievelijk Burundi, Uganda, www.stichtingWereldWijd.nl

Tanzania, Burundi en Mongolië. Er hebben in totaal 30 personen lessen gehad, waarvan er nu nog 9 lessen volgen. De opleidingen die gevolgd worden zijn timmeren, lassen, constructie en metaal, elektro, computer hardware en software en de talen Engels en Nederlands(met alfabetisering). Bij de uitvoering van de verschillende onderdelen van het programma van DREAMS zijn 27 vrijwilligers betrokken bij lesgeven, materialen opknappen etc. Niet alle terugkeerders hebben bij WereldWijd lessen gehad; er waren mensen bij die hun oude vak oppakten en geen les nodig hadden, maar ook mensen die geen tijd meer hadden om een lestraject bij WereldWijd te volgen, omdat ze op korte termijn terugkeerden. De plannen waarmee we mensen hebben geholpen zijn: een copyshop, laswerkplaats, garage/ autowerkplaats, autobandenbedrijf, fiets/metaalwerkplaats, bedrijf in kunststof kozijnen, timmerwerkplaats, stroomverkoop, internetcafé, kippenfarm, kapsalon. Elders in deze WereldWijzer staat het verhaal van Mukasa, een Oegandese jongen die is teruggekeerd en een internetcafé wil starten en ook het verhaal van een veldreis naar Irak, waar we terugkeerders met een kist van WereldWijd hebben bezocht. In de vorige WereldWijzer hebben we verteld over A.H. uit Iran (met een Arabische achtergrond), die terug is gekeerd naar Irak, we hebben hem bezocht en hij doet compleet ander werk als waar we hem op voorbereid hebben. Elders in deze WereldWijzer leest u hier meer over. Per 1 juli zal het DREAMS-project stoppen, dan is formeel de projectperiode afgelopen. In september geven wij een eindrapportage en zullen daar al onze bevindingen, conclusies en resultaten in kenbaar maken. Ik denk dat we nu al enkele voorzichtige uitspraken kunnen doen. Zo signaleren we dat bij de doelgroep Afghanen en Somaliërs de bereidwilligheid tot vrijwillige terugkeer nauwelijks aanwezig is; dit in

Een terugkeerder vult met medewerkers een kist met materialen


p. 5

tegenstelling tot bijvoorbeeld een 5-tal jaren geleden, toen veel West-Afrikanen en Angolezen vrijwillig terugkeerden. Destijds was de succesfactor hiervoor met name de mond op mond reclame. Op dit moment is met name bij mensen uit (Koerdisch) Irak en Mongolië terugkeer bespreekbaar en realistisch. Door degenen die bij ons lessen volgen wordt WereldWijd positief beoordeeld en zeker met de gemotiveerde deelnemers kunnen er grote stappen gezet worden. Het zou goed kunnen dat de leeftijd van deelnemers een belangrijke rol speelt bij de motivatie om in eerste instantie lessen te volgen en in tweede instantie om na te denken over de eigen toekomst en te denken dat terugkeer wellicht een reële en uitvoerbare optie is. Sinds we de leeftijd van onze doelgroep hebben kunnen uitbreiden, en ook het feit dat we met twee nieuwe projecten zijn gestart per 1 mei, zien we dat er steeds meer mensen informeren en zich aanmelden voor terugkeer en een voorbereidend traject voor terugkeer. Als de tijd en de praktische mogelijkheid aanwezig is om lessen te volgen, wordt dat zeker gedaan. We hebben echter op dit moment een probleem met huisvesting in en om Eckelrade, anders zouden er zeker meer cursisten naar WereldWijd komen. Wat we wel al wisten, maar wat zeker niet onvermeld mag blijven is het feit dat jonge deelnemers veel begeleiding nodig hebben, zowel in de thuis- als de schoolsituatie. Hoe vaak moesten we de deelnemers niet aanspreken op gedrag, timing, inzet, werkhouding en presentie? Natuurlijk zijn er altijd een paar uitschieters, maar AMV-s zijn een doelgroep die veel aandacht en begeleiding nodig hebben. Voor sommigen is dat een haalbare kaart, voor anderen niet, en dan spreek ik over zowel docenten als leerlingen. Maar het blijft mooi als je leerlingen met een diploma of mooi werkstuk naar huis ziet gaan, helemaal trots en daar doen we het voor! Ook nu zijn er jongeren die al in februari vroegen wanneer ze een certificaat krijgen. Hoe het verder gaat met het DREAMS-project is niet bekend. We hebben in ieder geval geen financiering voor voortgang. Het afgelopen jaar hebben we diverse bezoeken gehad van organisaties die het een geweldig project vinden. Zo hadden we bezoek van het ministerie van OC&W (Onderwijs, Cultuur en Wetenschap); zij vonden het een fantastisch project en zouden dit graag landelijk zien. De enige aanpassing die wij moeten doen is dat wij een officiële onderwijsinstelling moeten worden, en dat zal WereldWijd helaas niet lukken. We hebben dit project onder de vlag van de ISK Sint Maartenscollege kunnen draaien en hopen dat dit kan doorgaan. Op het


moment dat dit artikel geschreven wordt hebben we daar nog geen zicht op. Ook het COA (Centraal orgaan Opvang Asielzoekers) was met een delegatie bij XONAR (de opvanglocaties voor AMV’s in Maastricht) en WereldWijd op bezoek. Zij waren ook zeer te spreken over het DREAMS-project en wensen ons toe dat we verder kunnen werken. Maar goed, dat zijn allemaal wensen, de praktijk moet het nog uitwijzen of het project DREAMS nog voortgezet of opnieuw opgepakt kan worden. Gelukkig staat WereldWijd niet stil en hebben we per 1 mei de projecten WereldTools en WereldTools op Maat. Zo kunnen we nagenoeg naadloos overstappen en verder gaan met ons werk.

Een trotse cursist van het timmeren met een vogelhuisje werkstuk zien

Als we nu de vraag stellen of het DREAMS project een succes was, dan moet ik in alle openheid een ja en een nee antwoorden. Een nee, omdat we niet de doelstelling bereikt hebben met de oorspronkelijke doelgroep AMV’s. De meeste deelnemers zijn wel jong, maar niet onder 18. En nee, omdat de motivatie van deze jongeren niet hoog was (en is) om een vak te leren en te werken aan een eigen toekomst. Maar ik kan ook met een ja antwoorden, omdat er ook een aantal deelnemers bij zijn die een positieve houding en een goede motivatie hebben. En nog een keer ja, omdat we er toch in slagen om het kwantitatieve doel te bereiken, namelijk 40 deelnemers in traject (wat nu al met een aantal van 47 meer is) en zeker ook 20 terugkeerders. En ook ja, omdat we met de mensen die contact hebben gehad met WereldWijd, zij het lang met een heel lessentraject of kort met alleen een intake, toch hebben kunnen praten over toekomst, over plannen, over dromen (DREAMS…) die je al dan niet waarmaakt, over discipline, angsten, twijfels, werken en het heft in eigen handen nemen en aan je toekomst werken, waar die ook is. Ik ben blij dat ik deel mag uitmaken van een team mensen bij WereldWijd dat daar in gelooft, de daad bij het woord voegt en zich daar voor inzet! Wordt vervolgd. Matje Mattheij


p. 6

NL DOET WereldWijd GOED Afgelopen 17 maart 2012 staken vele maatschappelijk betrokken Nederlanders de handen uit de mouwen tijdens NL DOET. Dit is de grootste vrijwilligersactie van het land, georganiseerd door het Oranje Fonds. Dit jaar was WereldWijd ook een van de organisaties die een klusdag organiseerden.

kids. Zelfs de jeugd die bij WereldWijd achterom een hangplek heeft, kwam meedoen om de hut en de binnenplaats op te knappen. We kregen een bijdrage van 500 euro voor de aanschaf van verf en andere materialen. Schildersbedrijf Henk Blom sponsorde ook nog wat potten verf. Voorafgaand aan deze dag had Lybert met zijn timmerploeg al 3 prachtige bloembakken gemaakt, deze staan nu met prachtige viooltjes te prijken op onze binnenplaats.

Om 10.00 uur stonden we allemaal klaar; het weer speelde half mee want het was wel droog maar koud. Maar dat kon de pret niet drukken, we hadden een muziekje er bij aan gezet en regelmatig verzorgden Mieke en Siny ons met heerlijke koffie. Zelfs Mukasa, een jongen uit Uganda die in Eckelrade in een gastgezin verblijft kwam gezellig meedoen. Het resultaat mag er De groep klussers met de vlaai van Wethouder Bisscheroux (midden met baard) wezen, de binnenplaats is weer van Vrijwilligers zijn het kloppende hart van sociale een fris laagje verf voorzien. initiatieven. Met NL DOET stimuleert het Oranje Fonds Op het eind van de dag kwam wethouder Bisscheroux jong en oud om zich in te zetten voor de samenleving van Margraten (zie foto) poolshoogte nemen en nam en zet vrijwillige inzet in de spotlights. Vorig jaar waren voor de harde werkers heerlijke vlaaien mee. Het was al 250.000 Nederlanders actief tijdens NL DOET, een een heel gezellige en productieve dag en zeker voor recordaantal. Het Oranje Fonds zet tijdens NL DOET de herhaling vatbaar. schijnwerpers op vrijwillige inzet. Zo laten we zien hoe belangrijk actieve burgers zijn voor de samenleving. Natuurlijk waren we na een dag werk niet helemaal Het Oranje Fonds is het grootste nationale fonds op klaar, en Jean Bouwens en Piet Hegger komen zelfs nog sociaal gebied. terug om nog meer te schilderen! Via deze weg willen we alle klussers voor deze extra klus hartelijk danken. Op zaterdag 17 maart waren we met een aardig groepje van een man-vrouw-kind of 20. Onze staf deed Als je meer wil weten over NL DOET kun je terecht op mee, enkele vrijwilligers (oude en nieuwe), aanhang en www.nldoet.nl . Matje Mattheij

Prijsvraag: taalpuzzel Bij elk van de woorden hiernaast kan aan de voorkant een letter worden toegevoegd, zodanig dat er weer een goed woord ontstaat. Achter elkaar gelezen vormen de nieuwe beginletters (indien juist ingevuld) een woord. Onder de goede inzenders wordt een fles wijn verloot

1. _elanden 2. _etterbak 3. _pruimen 4. _etmaal 5. _soleren 6. _ankeren 7. _aslijn 8. _tomen 9. _immer 10. _immer



p. 7

Een reis naar Sri Lanka Wij zijn een tijd geleden op vakantie gegaan naar Sri Lanka. Wij zijn vanuit Schiphol gevlogen, via Karachi naar Colombo, de hoofdstad van Sri Lanka gevlogen. De reis duurde totaal 12 uur. Toen wij op het vliegveld landden kwamen ons een paar beeldschone stewardessen tegemoet. Na een lange reis was dit een geweldige opkikker. We hebben een rondreis gemaakt over het eiland. We zijn alleen niet op het noordelijkste punt geweest, omdat dit bezet was door de Tamil-Tijgers. Dit is een bevolkingsgroep die door de Engelsen, tijdens de bezetting van India (India was toen een kolonie van Engeland) de Tamilbevolking naar Sri Lanka hebben gebracht. De Engelsen brachten de thee naar dit eiland. Hiervoor had men personeel nodig. Hiervoor werden de Tamils gebruikt. De Tamil-Tijgers willen een eigen staat stichten op de noordelijkste punt van Sri Lanka.

Toen wij in Colombo waren zagen wij de armoede die er onder de bevolking was. Op de eerste avond zagen wij ergens langs de straat een vrouw met een baby’tje zitten te bedelen. Op alle hoeken van de straten zaten mensen te bedelen. Tijdens de rondreis zijn wij in vijf verschillende hotels geweest. Vier van deze hotels waren fantastisch. Mooie slaapkamers. De eetgelegenheden waren zo mooi, dat we niet wisten waar we kijken moesten. Van de meeste hotels waren de slaapkamers gelijkvloers. Het waren allemaal verschillende gebouwen. De tuinen en de zwembaden waren ook heel mooi. Het eten was zo uitgebreid, dat we eerst uitgebreid gingen kijken voor we onze keuzes maakten. Het smaakte ook fantastisch.


Een hotel was echter veel minder, dit was een driesterren hotel, terwijl de anderen allemaal vijf sterren hadden. Dit was in Surya Elia. Hier bezochten we de theeplantages. We konden hier zien hoe intensief er gewerkt moest worden tegen een hongerloontje. We hebben ook de plaats bezocht waar de thee bewerkt werd. We hebben op verschillende plaatsen gezien hoe het er op school aan toe ging. De kinderen hadden allemaal schooluniformen aan. Er was geen leslokaal. Men zat buiten onder een boom of op een beschutte plaats. Als wij ergens stopten waar kinderen waren kwamen ze op ons af met de kreten “pen-pen”, bon-bon”en “monny-monny”. Hieruit blijkt wel, dat de kinderen geen honger hoeven te lijden. We zijn hier wel diep in het Boeddhisme gedoken. Het Boeddhisme is geen godsdienst maar een leer. Zij aanbidden dus Boeddha. Deze is hun leermeester en dus niet hun god. Hij heeft volgens een bepaalde manier geleefd. Het is de bedoeling, dat zijn volgelingen zijn voorbeeld volgen. Zij hebben ook geen tempels waar je in kunt. Het zijn allemaal grote gebouwen, stupa’s genoemd. Deze zijn massief en hebben dus geen deuren of ramen. Deze stupa’s waren wel fantastisch mooi. Ook de tuinen en watermassa’s er omheen straalden een pracht uit. De beelden van Boeddha waren soms 20 meter hoog, en het ene nog mooier dan het andere. De Hollanders hebben er ook hun invloed achtergelaten. Het woord boontjes wordt in hun taal ook gebruikt. En zo zijn er nog meer woorden doe afstammen van onze taal. Wij zijn ook nog in een kerk geweest, waar Hollandse grafstenen op de bodem lagen. Tijdens onze reis zijn we in een oosterse kruidentuin geweest. Een gids vertelde ons precies hoe de diverse kruiden groeiden en hoe ze geoogst werden. Ook zagen we op een gegeven moment hoe tussen de kokosbomen touwen gespannen waren, waar mensen over liepen om de kokosnoten te plukken. De rijstvelden hebben ook een grote indruk op ons gemaakt. Doorat het klimaat zodanig is, dat het altijd warm is zijn de rijstvelden in verschillende fases van de groei. Op de ene plaats was de rijst net geplant


p. 8

en een stukje verder op een ander veld waren ze aan het oogsten. We hebben ook een jeepsafari gemaakt, waarbij we allerlei dieren gewoon in het wild zagen, zoals olifanten en krokodillen. Op een gegeven moment kwamen we bij een soort circus, waar we allerlei olifantentrucs zagen, die je in een normaal circus niet te zien krijgt. Op het hele eiland waar je ook komt zie je apen in alle soorten en in alle groottes. Deze zijn zo vrij, dat ze zo uit je hand komen eten. Ook hebben we op een plaats duizenden vleermuizen in bomen zien hangen. Er is ook een olifantenweeshuis, waar de olifantjes, die uit een kudde worden verstoten worden opgevangen en verzorgd. Wij zagen hoe ze allemaal tegelijk in een poel werden geleid, waar ze dan heerlijk konden baden en werden afgespoeld. Ook kon je tegen een kleine vergoeding zo’n jonge olifant een fles melk geven. We hebben toen ook nog een ritje op een olifant gemaakt. Langs de zee zagen we mannen op een paal zitten, zij waren op deze manier aan het vissen. We zijn toen ook nog bij een schildpadkwekerij geweest. De schildpadeieren op het strand werden door allerlei dieren geroofd, waardoor deze schildpadden dreigden uit te sterven. Men had hier enkele grote dieren gevangen, die zich hierdoor beschermd konden voortplanten. Wij kregen allemaal een jong schildpadje om uit te zetten, zodat deze naar de zee

konden lopen. Het werd een wedstrijd; wiens beestje het eerst in zee was. Er waren ook rubberplantages, waar je kon zien hoe de rubber van de bomen werd gehaald. Er werden sneden in de bast gemaakt, waardoor de rubber dan naar buiten kwam en opgevangen werd. Op een gegeven moment kwamen we bij een pottenbakker. Hier zat een heel oude vrouw op een soort fiets om een wiel in beweging te brengen waardoor een plaat ronddraaide waarop de pottenbakker zijn potten maakte.

Het was een geweldige ervaring tijdens deze reis, waarbij je de grote verschillen tussen armoede en rijkdom heel goed zag. Toch waren de mensen heel vriendelijk tegen ons. Piet Hegger

De stand van WereldWijd WereldWijd wordt regelmatig gevraagd om deel te nemen met een stand bij diverse gelegenheden. Als je aandacht wil trekken en informatie wil geven over wat je doet en wat je aan mensen vraagt, moet je een beetje opvallen. We hebben al lang diverse PR-materialen, zoals folders, mapjes, PowerPoint, website, banner etc. waar we gebruik van maken, maar dit jaar tijdens het Multicultureel festival El Dunya in Maastricht hebben we het een beetje anders aangepakt. We kregen het idee om de kist die we voor onze terugkeerprojecten gebruiken op wielen te zetten en een foto er in te monteren met voorbeelden van gereedschap. Die staat dan centraal in de stand en als er publiek langsloopt en kijkt met een vragende blik: ‘wat zou dat nu weer zijn?’, nodigen we mensen uit om even te kijken en voorzien we hen van persoonlijke uitleg en geven hen een folder mee. Zo hopen we meer mensen voor WereldWijd te interesseren en ook meer spullen in te zamelen om in de kisten te doen. We komen graag bij u op bezoek! Matje Mattheij Louis Eggerdink Zo ziet onze stand er ongeveer uit, op de voorgrond de mooie kist en daar omheen pr-materiaal



p. 9

Indrukwekkend We, mijn vrouw en ik, zijn op bezoek geweest in Bhakti Luhur, in Malang op Java in Indonesië. Bhakti Luhur is een centrum voor gehandicapte kinderen. Mijn band met Bhakti Luhur bestaat vanaf 1962. In 1962 kwam Pater Janssen op vakantie uit Indonesië. Hij vertelde dat hij een aantal kinderen die gehandicapt waren en thuis geen goede zorg kregen in huis had genomen. Hij had het idee dat er een centrum zou moeten komen om zulke gehandicapte kinderen op te vangen, te begeleiden en een thuis te geven om hun mogelijkheden optimaal te ontwikkelen. Er was in Malang en later bleek in heel Indonesië geen echte opvang voor de vele gehandicapte kinderen. Integendeel, ze werden in heel veel gevallen weggestopt en verwaarloosd. Door de slechte voeding van de aanstaande moeders worden veel kinderen gehandicapt geboren. Zowel lichamelijk als geestelijk. Lichamelijk misvormd, doof of blind en in veel gevallen ook nog zwak begaafd. Hier in Nederland zou er een stichting moeten komen om dat centrum in Malang te ondersteunen. Dan zouden mensen of groepen via die stichting door giften of adoptie van een kind de zorg voor een van de kinderen kunnen ondersteunen. Zo ontstond de SOZA: Stichting Ontwikkelingshulp Z.O. Azië. Pater Janssen ging met nieuw enthousiasme terug naar Malang. Het bleek dat er grote behoefte aan goede zorg en opvang voor gehandicapte kinderen was. Pater Janssen bleek een goed organisator. Door een grote gift kon hij midden in Malang een terrein van 2,5 Kindertehuis Indonesië hectare kopen. Een goed idee bleek de zorg niet tot een grote inrichting met zalen uit te bouwen, maar in gewone huizen onder te brengen. Een 10- tot 12-tal gehandicapten met hun verzorgers in een huis laten samen wonen en samen leven, dat werd de opzet. Maar een zorg organiseren van 24 uur per dag en 7 dagen per week is wel een heel grote opgave. Pater Janssen stichtte, om dit mogelijk te maken, een lekenorde van mensen die de zorg op zich wilde www.stichtingWereldWijd.nl

nemen. De leden van deze orde verbonden zich om een aantal jaren, of sommigen zelfs voor hun hele leven, de zorg voor de gehandicapten op zich te nemen. De stichting SOZA kon door de giften en de adopties bijdragen aan de ontwikkeling en het onderhoud. En nu, na 50 jaar en bij 90ste verjaardag van Pater Janssen, gaan wij op bezoek. Wat er in die 50 jaar ontwikkeld is, blijkt indrukwekkend, overweldigend. Alleen al op het terrein in Malang bleken er meer dan 30 huizen voor de gehandicapten met hun verzorgers. Op het terrein zijn scholen van kleuterschool tot middelbare school; een school voor doven en voor blinden, voorzieningen voor fysiotherapie, logopedie, ergotherapie, en klein ziekenhuis en opleidingen voor de verzorgenden van verschillende niveaus. Daarnaast waren er ook huizen gesticht in Malang in Jakarta op Timor, in Nieuw Guinea, waar leden van de lekenorde de zorg voor gehandicapten in huizen op zich namen, maar ook aan ouders van thuiswonenden hulp gaven. En dat allemaal opgebouwd in die 50 jaar, voor een deel met giften via de Soza, maar nog veel meer met de inzet van Pater Janssen en al die mensen die er werken en hun leven er aan wijden. Indrukwekkend, ontwikkelingshulp van de bovenste plank.

Ondersteuning van dit ontwikkelingswerk is mogelijk via bankrekening nr.: 1152335 t.n.v. S.O.Z.A. te Echt. Inlichtingen over adopties zijn te verkrijgen via E. Janssen, Schoolstraat 43, 6102AJ Echt. Van harte aanbevolen! Mart Claessens


p. 10



p. 11

Een reis naar Irak: op zoek naar een terugkeerder en kist In april had ik de eer om vanuit het DREAMS project 6 dagen met Hama Babani, een van de vrijwilligers van WereldWijd, mee te reizen naar Noord-Irak. Op dat moment was een DREAMS-deelnemer teruggekeerd naar Suleymania, een middelgrote stad. Ook zijn kist met spullen voor een internetcafé was al gearriveerd. Ons hoofddoel was om te kijken hoe het met de terugkeerders gaat en waarvoor de kist daadwerkelijk gebruikt wordt. Zo’n kist wordt hier in Eckelrade met zorg samengesteld. We willen graag weten waar onze kisten terechtkomen en wat er met de inhoud gebeurt. Hier in Eckelrade praten we over een plan voor een bepaald bedrijf of economische activiteit en we zijn benieuwd hoe zo’n plan uitgevoerd kan worden. Samen met Babani heb ik terugkeerders ontmoet en gesproken. Twee hoogtepunten van onze reis waren de ontmoeting met A.H. en de zoektocht naar net gearriveerde kisten.

ronde stenen ovenpot. A.H. vindt het leuk om ons te zien en laat ons kijken hoe hij van balletjes deeg heel handig een grote ronde lap draait. Dat gaat dan in de stenen ovenpot en na een kort tijdje is het brood klaar. Ik herinner me nog dat toen hij in het begin bij WereldWijd kwam hij ook sprak over een bakkerij, want zijn vader (die overleden is) was ook bakker.

De eerste zoektocht is naar A.H., een jongeman die in juli 2011 door NIDOS werd aangemeld en gedurende een half jaar bij WereldWijd geleerd heeft een internetcafé te starten. In zijn kist zaten o.a. 10 computers, een generator, printer, kabels etc. Na veel heen en weer bellen krijgen we hem te pakken en hij wil ons opzoeken. Van zijn pleegoom in Nederland hadden we gehoord dat hij niet kan starten met zijn bedrijf, omdat de spullen te oud zijn. Ook van onze partnerorganisatie Maatwerk bij Terugkeer weten we dat er iets niet goed is met de inhoud van zijn kist. A.H. werkt nu in een bakkerij.

De kist van A.H. met spullen voor een internetcafé links een vriend van A.H. en rechts Babani van WereldWijd

A.H. als bakker in Suleymania

Dat heeft de pleegoom voor hem via zijn zus die in Suleymania woont geregeld. Het beroep van bakker is een prima beroep volgens Babani en dat wordt goed betaald. Wij willen graag naar hem toe om hem aan het werk te zien en nemen een taxi. We komen aan in de buurt van de bakkerij, verder kan de taxi het ook niet vinden en we bellen A.H. op. Hij komt ons met de racefiets ophalen en we lopen naar zijn werkplek aan een grote brede straat in de stad. In die bakkerij wordt rond brood gebakken in een grote www.stichtingWereldWijd.nl

Maar daar konden we hem niet mee helpen; een oven is te groot en als ik nu zie hoe de oven er uitziet, kunnen we dat helemaal niet voor hem aanschaffen. Destijds in Nederland maakte hij daarom de keuze voor een internetcafé. Hij heeft samen met ons de kist gevuld en met computer specialisten Adam en Paula de kneepjes van het vak geleerd. Maar bij aankomst in Suleymania bleek dat de spullen in de kist niet modern genoeg waren en dat eigenlijk alleen maar nieuwe spullen waarde hebben. De kist staat in een garage bij tante L. Ik vraag A.H. hoe het met hem gaat en hij zegt dat het goed gaat. Dan wil ik doorvragen, maar hij begrijpt mijn Nederlandstalige vragen niet en belt zijn pleegoom in Nederland om te ‘vertalen’. Het verhaal wat A.H. zelf misschien te vertellen heeft komt niet aan de orde. Kennelijk mag of kan hij zijn eigen verhaal niet vertellen, daar ben ik nog niet achter hoe dat zit. In Suleymania werkt hij onder het toeziend oog van een andere oom, die een makelaarskantoor tegenover de bakkerij heeft. We gaan met deze oom nog naar de kist kijken en nemen afscheid van A.H. zelf want hij blijft in de bakkerij. De kist van A.H. staat in de garage van zijn tante, in ieder geval geen arme mensen. We tillen het deksel op en nagenoeg alles zit er nog in, de generator staat er naast, maar verderop in de garage staan nog meer generatoren, dus in deze situatie biedt dat geen toegevoegde waarde. We voelen een lichte belediging dat we dit soort tweedehands materialen durven geven. Les voor ons op WereldWijd dat we goede informatie nodig hebben


p. 12

over de situatie in het land van herkomst. Noord-Irak is een relatief welvarend land, en in niet alle gevallen zal het nodig zijn om iemand met tweedehands materialen te helpen. In verdere gesprekken blijkt niet voor alle terugkeerders het vinden van werk een probleem te zijn; iedereen in Noord-Irak die werk wil vinden kan dat vinden, er is werk genoeg. Met een aantal andere terugkeerders, die zijn teruggekeerd voordat het DREAMS project startte, heb ik korte gesprekken gehad, twee mensen hadden de inhoud van de kist verkocht en het geld opgemaakt. Enkele anderen hebben (een deel van) de inhoud van hun kist thuis staan, in afwachting van mogelijkheden om de spullen ooit nog eens te gebruiken. Voor hen vergde het meer financiële investering om een eigen bedrijf te starten. Mensen willen wel graag voor zichzelf beginnen en werken liever niet voor een baas. Sommigen hadden graag begeleiding gehad met terugkeer, maar op dat moment was dat niet mogelijk.

Bij het depot van transportbedrijf Sardar Xpress

Op woensdag ochtend gaan we op zoek naar ‘onze’ kisten die vannacht via transportbedrijf Sardar Express zijn aangekomen. We bellen gebeld met de vertegenwoordigers van Sardar in Erbil en Suleymania. Ja, de kisten zijn vannacht in Suleymania aangekomen, nu willen we ze ook zien! , dus taxi gebeld. Die brengt ons naar de wijk waar de kisten afgeleverd worden bij een kleine handelsonderneming. Het duurt even en vinden na enig heen en weerbellen, lopen en zoeken de plek waar de kisten staan. In de verte in de straat zie ik een kist staan en ben blij met de herkenning van de kist met de sticker. Yes, daar is de kist! Nu is het cirkeltje bijna rond. Ik ben ook trots: Ik denk aan de intakegesprekken met mensen die terug willen en hoe we in Eckelrade druk bezig zijn om de kisten te vullen en op te sturen. Dat is gewoon mooi om te zien. Het is gewoon voor de poort van een woonhuis, eigenlijk niks bijzonders. We bellen aan en praten met de vrouw van de vertegenwoordiger van Sardar in Suleymania. De man is er niet, hij is


In gesprek met M; op de voorgrond de generator

naar zijn werk, want naast dit klusje af en toe heeft de man ook ander werk op de markt in het centrum. Er staat een kist van ons, buiten op straat (is dat veilig?) en er ligt een zeiltje over. Er waren twee kisten van WereldWijd en de eerste kist is al opgehaald door eigenaar K., die de kist mee naar huis en familie in Ranya heeft meegenomen, zo’n twee uur rijden van Suleymania. Jammer want de tijd dringt voor mij en ik kan hem niet opzoeken. Ik besluit om pas donderdag naar Erbil te gaan, want dan kan ik vanavond nog naar terugkeerder M. op bezoek, hij heeft net zijn kist opgehaald. Dat wil ik toch niet missen en we verzetten de afspraak van ETTC naar donderdagmiddag. We praten nog met de man die namens Sardar de kisten in ontvangst neemt, en vragen naar veiligheid omdat ze s’nachts buiten op straat staan. Hij zegt dat het niet mogelijk is om de kist achter de poort te zetten omdat de kisten veel te zwaar zijn. Nou, tot nu toe is het nog niet mis gegaan, dus laten we daar maar op vertrouwen. De kisten worden doorgaans binnen 24 uur opgehaald door de rechtmatige eigenaar. Dit was voor mij het belangrijkste moment van onze reis. Nu heb ik van begin tot eind de weg van een kist kunnen volgen. Heel mooi! In de avond gaan we langs bij M. Het is nog niet zo lang geleden dat wij een intake gesprek met hem hadden in Eckelrade en dat hij bij Harrie moest laten zien dat hij vaardigheden had op lasgebied. Het was eind maart dat wij zijn kist hebben opgestuurd naar Suleymania. Het heeft net 3 weken geduurd dat zijn kist van Eckelrade naar Suleymania is gereisd. Dat is snel. Ik ben blij dat ik hem nog kan spreken want hij is wel iemand die dankbaar gebruik zal gaan maken van onze kist en de materialen voor een laswerkplaats. We komen bij zijn huis aan, waar hij met familie woont. Hij gaat heel snel starten met zijn werkplaats en is nog op zoek naar een werkruimte. Hij vindt wel dat het lasapparaat wat we hem gegeven hebben klein is. Net zoals alle andere Irakezen is ook hij zeer gastvrij en hij nodigt ons uit


p. 13

om te blijven eten. Babani praat nog met hem; hij zal morgen zijn werk oppakken. We hebben de afgelopen week genoeg gezien en gehoord en zijn er van overtuigd dat hij meer dan genoeg werk zal hebben, het is in het Koerdisch gedeelte booming business in de bouw, dus goed zaken doen voor een lasser. Verder is M. ook niet het type om stil te zitten en niks te doen en we denken dat het met hem in

ieder geval wel goed komt. Mooi om te bedenken dat WereldWijd daar een kleine steen aan bij heeft kunnen dragen. Voordat we weggaan kijk ik nog of ik de kist ergens zie staan. Hij staat op het dak om er duiven in te houden……. Bij WereldWijd ligt een uitgebreid persoonlijk reisverslag en rapport ter inzage. Matje Mattheij

Een kist van WereldWijd op een dak in Suleymania, Koerdistan

Lotgevallen van een oud vrijwilliger van WereldWijd Sinds ik in Maastricht woon, kom ik geregeld oud leerlingen tegen. Steeds weer krijg ik dan de vraag, of ik geen Nederlandse les meer wil geven. Nu heb ik vier leerlingen en nog het elfjarig zoontje van een oud leerling. Andere gegadigden heb ik afgewezen. Ik wil ook nog tijd hebben voor mijn hobby’s, zoals musiceren, volksdansen en lezen. Daarnaast is het lesgeven aan één leerling ook vermoeiend. Zeker als je niet meer de jongste bent. Mijn huisarts zei van de week al heel bemoedigend: U hoort nu bij de kwetsbare bejaarden, n.l. die van boven de tachtig. Bij het lesgeven kom je steeds weer dezelfde problemen tegen. De leerlingen denken alles te begrijpen, maar als je doorvraagt, zitten ze er vaak naast. Als ze lezen: ‘We zitten in een intiem hoekje in een restaurant’ en je vraagt: ‘Wat is intiem?’, dan krijg je als antwoord ‘Dat heeft te maken met seksualiteit’. Een automobilist is een chauffeur met een mobiele telefoon. Als een familie met kinderen lange tijd in een file zit en een van de kinderen zegt met een benauwd stemmetje: ‘Mama , ik moet zo nodig!’,


hebben ze geen idee wat dat kind zo nodig moet. Maar het meest amuseer ik me met het elfjarig jongetje. Hij begrijpt altijd alles wat hij leest. Staat er in een boekje iets over kinderen die in de sneeuw een sneeuwpop maken, dat Fatima koude handjes krijgt omdat ze d’r wantjes heeft verloren, vraag ik hem of hij weet wat wantjes zijn. Dat weet hij wel. Ik vraag: ‘Wat is d’r?’ Dat weet hij ook, want dat weet toch iedereen, dat is dokter. Op mijn vraag: ‘Van wie zijn die wantjes?’ antwoordt hij: ‘Van de dokter natuurlijk!’ Als je aan het spoor in de sneeuw kunt zien waar de kat gelopen heeft, vraag ik: ’Wat is dat, het spoor?’ Dat is natuurlijk de trein. Beter te begrijpen is het, dat als iemand met zijn handen in het haar zit, hij natuurlijk jeuk op zijn hoofd heeft. Ja, Nederlands is niet gemakkelijk als het je tweede taal is. Maar zo maak ik me nog verdienstelijk en hoef ik me niet te vervelen. Overigens geef ik nog altijd met veel plezier les. En omdat alle leerlingen bij mij thuis komen, kost het ook niet te veel tijd. Lia Speth-Dohmen


p. 14

Peter Gillissen

Peter aan de slag tijdens een van de reeds afgeronde projecten op WereldWijd

Zoals velen wellicht wel weten was Peter Gillissen sinds december uit de running. Hij heeft enige tijd rust moeten nemen. Gelukkig is Peter nu aan de beterende hand en zien we hem regelmatig op WereldWijd verschijnen voor praktische klussen. Dankzij zijn inspanning ziet een gespreksruimte bij WereldWijd er weer als nieuw uit; deze ruimte gaan we met name gebruiken voor gesprekken met deelnemers aan WereldTools. De taken van coördinatie worden tijdelijk door Ed Peters uitgevoerd en Toine Dekkers is aangesteld voor een aantal uitvoerende taken. Elders in dit blad stelt Toine zich aan u voor. Gelukkig gaat het steeds beter met Peter en met een beetje geluk mogen we hem over een tijdje weer begroeten bij zijn ''geliefde'' WereldWijd.

Tuinbanken te koop In de timmerwerkplaats van Stichting WereldWijd worden voortdurend interessante producten gemaakt. Deze kunnen door liefhebbers tegen kostprijs worden gekocht. Zo is er een zeer mooie tuinbank verkrijgbaar, gemaakt van hardhouten planken op een stalen frame. Ze worden veel verkocht! Maten: 120 cm breed bij 60-70 cm diep (voor tot achter). Prijzen variëren van € 80 tot € 100,- , afhankelijk van de uitvoering. Wie interesse heeft kan zich melden bij WereldWijd. Wees er snel bij!

Keuken uit . . . . SOEP MET ROOD GOUD, een saffraanlinzensoep uit Afghanistan. Ingrediënten voor 4 personen 250 gram linzen, 2 uien, gesnipperd, 3 dessertlepels bloem, een teentje knoflook, gesnipperd, 1,5 liter groentebouillon, 1 gram saffraan, 6 eetlepels gehakt korianderblad, 3 dessertlepels olie en een citroen, in partjes. Bereiding Fruit de uien in de olie en als die zacht is de knoflook kort meebakken. Dan de bloem erdoor roeren en de bouillon scheut voor scheut toevoegen. De linzen erbij en als laatste de saffraan er voorzichtig doorroeren. Serveren met het korianderblad en de partjes citroen. ‘Nosjedjaan’ (smakelijk eten)



p. 15

Even voorstellen: Toine Dekkers Op verzoek van Louis een stukje te schrijven over mij als persoon wil ik bij deze mijzelf graag voorstellen in dit blad. Mijn naam is Toine Dekkers. Sinds 1 mei ben ik aangesteld bij Stichting WereldWijd als tijdelijke vervanger voor de functie van projectmedewerker. Ik ben 54 jaar, geboren in Blerick en opgegroeid in Maastricht, de stad waar ik nog steeds woon. Na een studie aan de MTS bouwkunde heb ik aan de stadsacademie in Maastricht de opleiding van beeldhouwer gevolgd. Aansluitend ben ik als kunstenaar beroepsmatig bezig geweest. Een prachtig vak waar ik dagelijks met veel plezier mee bezig ben. De keuze van het kunstenaarschap werd al vroeg gemaakt daar ik in een warm en creatief gezin opgegroeid ben waar elke vorm van creativiteit werd gestimuleerd. Mijn moeder was een niet onverdienstelijk schilderes, mijn zus Jeanne Dekkers heeft naam gemaakt als architect.

Mijn werk kent verschillende disciplines maar bestaat hoofdzakelijk uit beelden in brons die door de jaren in binnen- en buitenland geëxposeerd zijn. De laatste jaren heb ik mij meer en meer met tekenwerk bezig gehouden, mede doordat ik contacten met de stripwereld in het Belgische kreeg en als “stripbelofte 2007” een prijs won. Momenteel loopt er een project in Meerssen waar een negental in aanbouw zijnde villa’s aan de Damiaanberg worden verfraaid met geveltekeningen van mijn hand. Door een samenloop van omstandigheden ben ik bij de Stichting WereldWijd terecht gekomen. Vanwege het individuele karakter van het kunstenaars vak en het mijn pad kruisen van het door Stichting WereldWijd zoeken naar een vervanger voor de functie van projectmedewerker kwam het tot een gesprek wat resulteerde in een tijdelijke aanstelling. Nu, in mijn vierde week dat ik aan het werk bij Stichting WereldWijd ben, kan ik met plezier concluderen dat ik op een leuke en afwisselende plek terecht ben gekomen. De doelstelling en het internationale karakter waar Stichting WereldWijd voor staat spreken mij bijzonder aan. Toevoegend aan de baan is het feit dat ik in het Toine ‘sealt’ de kisten dicht met een brander verleden reizen heb gemaakt in Europa, Afrika, Azië en het Midden Oosten waar ik indrukken opgedaan heb die goed aansluiten bij de doelstelling van Stichting WereldWijd. Toine Dekkers



p. 16

TAALTEST

KABOUTERS BESTAAN!

A. Test uw spellingkennis 1.

a. confisceren b. confiskeren c. confisqueren

2.

a. delftsblauwe tegel b. Delftsblauwe tegel c. Delfts blauwe tegel

3.

a. meeëter b. mee-eter c. mee eter

4.

a. ph-waarde b. pH-waarde c. PH-waarde

5.

a. van adelijken huize b. van adellijke huize c. van adellijken huize

B. Vergroot uw woordenschat 1. fom a. plomp b. prop c. zware vrouw 2. koeioneren a. bevruchten b. overspel plegen c. de baas spelen 3. ri a. Japanse afstandsmaat b. Mongoolse valuta c. waterstroom

Johan van der Veur

Goed nieuws, kabouters blijken toch te bestaan! Soms, als wij ’s morgens op ons werk komen, staan er zo maar een aantal kisten klaar die daar de vorige avond nog niet stonden. Het zijn kisten die nodig zijn voor het project WereldTools. Ze zijn in elkaar getimmerd en klaargezet door onze eigen “kistenkabouter” Johan van der Veur, de vroegere docent houtbewerking bij WereldWijd en tegenwoordig nog actief als kistenproducent. Hij houdt er van om zéér vroeg te beginnen en is klaar met zijn werk als de anderen arriveren. Sinds de start van het project WereldTools heeft Johan op deze manier al ruim honderd (!) kisten in elkaar getimmerd en er zal ongetwijfeld nog een flink aantal volgen. Een bedankje hiervoor is in deze WereldWijzer daarom wel op zijn plaats. Dank je wel “kabouter” Johan!

4. sext a. interval van zes tonen b. muziekgezelschap van zes mensen c. zeshoekig gebouwtje

C. Zoek de fouten 1. De komende jaren zullen naar verluid zo'n vijftien procent van de landbouwgronden beschikbaar zijn voor tweedegeneratie biobrandstoffen, zoals snoeiafval en wilgentakken.

Klaar voor vertrek

2. Ten gevolge van de aanhoudende crisis zullen andere landbouwperselen door particulieren of BV's inbeslaggenomen worden om in structurele financiëringsbehoeften te kunnen voorzien.

D. Extra Onder welke overkoepelende taalnaam vallen onder meer het Achterhoeks, Twents, Drents en Gronings? De antwoorden vindt u op bladzijde 20 van dit nummer. www.stichtingWereldWijd.nl


p. 17

Het verhaal van Mukasa een deelnemer aan het project Dreams In oktober 2011 maakte Amara Mukasa kennis met WereldWijd en startte meteen met een terugkeertraject. Nog dezelfde dag maakte Mukasa kennismet de familie Brand in Eckelrade en heeft genoten van een overweldigende gastvrijheid en steun van Paul en Marion Brand en enkele vrienden en familie. Mukasa is op 3 april vertrokken naar Uganda en zijn kist met materialen voor een internetcafé zal op 17 juli aankomen.

Met Paula en Adam bij de hardware-afdeling

Hoe moet het zijn om als je 21 bent, naar het beloofde Europa te gaan om dan te ontdekken dat dan in de verste verte niet beantwoordt aan je verwachtingen. Alleen, ontheemd, een dubbel verhaal. Opgesloten in een opvangcentrum. Geen idee van toekomst, geen contact met medebewoners, geen idee wat er met je gaat gebeuren. Dan slaat heimwee toe. Gelukkig is er een vriend die vertelt dat als je naar WereldWijd in Eckelrade gaat, je voorbereid kunt worden op terugkeer. Dat betekent met een opgeheven hoofd en een kist vol heel aantrekkelijk materiaal om in je thuisland iets te beginnen, terug kunnen naar waar je eigenlijk wil zijn en hoort. Zo moet het ongeveer voor Mukasa zijn geweest, die vanuit een desolate situatie van detentie toestemming krijgt om bij WereldWijd aan de slag te gaan. Angst, onzekerheid, twijfels, maar misschien ook hoop, het zal allemaal gespeeld hebben bij die stap. En dan plotsklaps bij mensen in huis. Je kent hen niet en zij jou niet. Zomaar binnenstappen in hun leven, in hun woonsituatie en hun cultuur. Je bent inmiddels 22 jaar. Je verhaal is dubbel. Wat kun je vertellen, wat niet? Welke grenzen zijn er en waar liggen die? Gelukkig spreek je Engels en de mensen bij wie je in huis komt ook. Maar het is jouw moedertaal niet en ook niet van die mensen. Maar communiceren is mogelijk. Genuanceerd communiceren moeilijker. Je weet niets van elkaar.


Je krijgt een fiets en moet laten zien dat je er mee overweg kunt zodat je geen gevaar loopt. Je moet wennen dat je vrij bent en in huis kunt gaan en staan waar je wil. Kan dat allemaal wel? Je hebt nog nooit Nederlands gegeten want je kookte in het opvangcentrum altijd je eigen potje voor jezelf. Aardappelen, groenten, vlees, dat is nog te behappen, maar appelmoes? Dat is helemaal nieuw, maar wel lekker. Eenmaal op WereldWijd krijg je een enorme stimulans. Je kunt er met computers werken, er worden plannen gemaakt. Je valt van de ene in de andere verbazing van wat er allemaal mogelijk is. Dan is het weer moeilijk om er achter te komen waar de grenzen zijn. Middels de computer heb je weer contact met je land. Emoties spelen op. Heimwee, maar ook slechte ervaringen en situaties waarin je niet meer terug wilt. Je hebt je idealen als jongen van 22. Wat is realistisch? Je bent verbaasd en geniet van het gemak waarmee je functioneert binnen het Nederlandse gezin. Er wordt veel gelachen. Je hoort er bij. Er wordt rekening met je gehouden en men verwacht dat ook weer van jou. Wat vind je het leuk om met de gewone dingen mee te doen. Helpen met koken. Maar ook tafel dekken. Wat wordt je betrokkenheid en inzet gewaardeerd. De kinderen die in het gezin zijn zitten op de middelbare school en kunnen met hun geleerde Engels behoorlijk uit de voeten. Soms wordt het spreken met elkaar hilarisch.

Mukasa op zijn kamer bij zijn gastgezin


p. 18

die je verwezenlijkt wil zien voor je vertrekt. Er zijn verschillende mensen die met je meedenken en je kans geven om je kist met waardevolle apparaten te vullen. Je mocht zelfs even meelopen op een bedrijf. Om niet in alles afhankelijk te zijn van anderen kun je in je vrije tijd, onder het motto: “Je bent geen bedelaar”, in het gastgezin geld verdienen met het doen van karweien. Je leert tractor rijden en werken met de kettingzaag. Alles was nieuw voor je. In Uganda heb je op de “boardingschool” die je bezocht dat soort dingen allemaal gemist. Wat was het Via het gastgezin op de tractor rijden verrassend en voelde het goed dat je het geld, dat je verdiend had, zelf kon besteden. Je Marion (gastmoeder) gaat in de zomer een paar twijfelde over het hoe en wat. Je had graag een pak. weken naar Tanzania en met elkaar leren we wat Het verstand won, je kocht er een tablet voor. eenvoudige zinnen in het Swahili. Moeilijk is het. Je Je pakte aan, nam je verantwoordelijkheid, maar je kwam met één sporttas. Alles wat je bezat zat er in. was pas 22. In feite heb je geen rooie cent. Hebt ook niet veel nodig. Het belangrijkste wat je hebt is je mobieltje. Als lid van het gezin deel je met allen in alles. Wat ben je blij met twee nieuwe broeken die je samen met je gastouders gaat kopen. Je kreeg bij toeval al een pet, die je zó goed staat dat ze je al de president van Uganda noemen. Naarmate de tijd vordert, je hebt zo’n twee maanden gekregen om je op de terugkeer voor te bereiden, ga je met je gedachten steeds meer naar de toekomst in Uganda. Het is moeilijk om de goede koers te zoeken tussen allerlei verwachtingen en mogelijkheden die er zijn van zowel de Nederlandse Voorbereiding met hulp van Jan van de Maarel en Werner Heunen als van de Oegandees kant. Het is voor jou, maar ook voor je begeleiders van WereldWijd en je gastouders In vier keer een half uur leerde je zwemmen. Dat een opluchting als je door je angst heen, het besluit wilde je graag. Na elke keer was je kapot, maar je neemt het heft in eigen hand te nemen en je eigen kon het. Wat een ervaring, zo’n zwembad. Met je koers te blijven varen. kist van WereldWijd mikte je op het opzetten van Met Matje van WereldWijd regel je in Brussel je een internetcafé en het oprichten van een terugreis. Het wordt spannend. Je hebt nog wensen computerschool voor kinderen. WereldWijd kreeg fantastisch materiaal voor je bij elkaar. Vlak voordat je vertrok werd er gezamenlijk gegeten met de mensen die die twee maanden het dichtst bij je waren. Matje, zuster Paula, Peter, Paul en Marion en ook Eric. Thiung (een tijdelijke huisgenoot) was al terug naar Taiwan. Onverwachts hield je een speech. Je kon je gedachten erg mooi verwoorden. Natuurlijk sprak je je dankbaarheid uit en dat je pas, sinds je naar Eckelrade kwam, weer met mensen echt sprak en contact had. En wat ons gastouders trof, dat je ons als ouders had ervaren. Zo was het ook. We konden overleggen met je en je nam dan goede besluiten. Fijn om dat mee te maken. Gastvrijheid van de fam. Brand



p. 19

we nooit gezien hebben, bracht je naar Schiphol. Zo had je het georganiseerd en het was goed. Nu horen we je nog via de e-mail en zien je via Skype. Je laatste mail van afgelopen week was als volgt:

Een warm gastgezin in een koude Hollandse winter in Eckelrade

Ook vertelde je hoe het je getroffen had, dat we je niet als een “criminal” hadden ontvangen, maar dat we je zomaar ons vertrouwen schonken. Gek dan ook weer, om je na die intensieve tijd gewoon weer met een paar, weliswaar grotere koffers, naar het station te brengen en je uit te zwaaien. Jij, het grote avontuur weer tegemoet. Je Rotterdamse vriend, die

Kampala is fine and am doing fine with my family, that's my mum,the box hasn't yet arrived am self employed under my own registered company for interiors and exterior designs,its not booming yet but i know i'll make it and in the near future i'll add on construction..am starting a computer school for kids under 14yr..internet cafe in Uganda right now is not a business.my family offered help..am going to use our village house garage for my school,they have agreed to help me with power,,i'll do the maintenance.. i told Matje about it..and Stephanie's family...am going back to school for a Diploma in Law evening study..from August that's when the university starts.... hope your all oke..say hello to Marion,Hannah, Eric,Aniek.. have anice week.. imiss apple mosse from Brand family..i tried to make mine here also.hahah bye Kijk, wij denken dat het heel goed gaat. Mukasa gaat daar doen wat hij kan, in dat land, in zijn cultuur, met zijn mogelijkheden, misschien zelfs met zijn idealen. En de kist van WereldWijd zal hem daarbij helpen. Familie Brand

Wist u dat……………..?  De stagiaire die in december bij WereldWijd was een heel mooi verslag heeft gemaakt?  Op 22 augustus de traditionele zomer barbecue bij WereldWijd is ?  Wij met dank aan Peter een mooie nieuwe gesprekruimte hebben?  Op maandag 11 juni de officiele afsluiting van het DREAMS project was met deelnemers?

Effe Lache RESPECT ONDERHOUD Een toekomstige schoonvader vraagt: “Zo jongen, kun jij een gezin onderhouden?” “Eh nee”, antwoordt de verbaasde jongen. “Ik was van plan alleen uw dochter te onderhouden. De rest van uw gezin zal voor zich zelf moeten zorgen.”

“Die jongelui van tegenwoordig hebben maar weinig respect voor ouderen”, klaagt een 65-plusser tegen een dame die naast hem in de tram zit. De vrouw antwoordt: “Hoe kunt u dat nu zeggen? Die jongen die hier zojuist zat heeft u toch keurig netjes zijn zitplaats aangeboden.” “Daar heeft u gelijk in mevrouw”, zegt de man, “maar mijn vrouw staat nog steeds.”

PENNEN De juf geeft haar groep een dictee. Zegt: “Schrijf maar op.” Jantje steekt zijn vinger op: “Juf ik heeft geen pen.” “Nee Jantje”, zegt de juf “ik heb geen pen. Jij hebt geen pen. Hij heeft geen pen. Wij hebben geen pennen.” Zegt Jantje: “Dan ga ik maar naar huis.”



p. 20

Vrijwilliger bij WereldWijd Na een verblijf van 40 jaar in Washington waar het heel plezierig wonen was, zijn mijn man en ik na ons pensioen teruggekeerd naar Nederland. Onze twee kinderen zijn niet meeverhuisd omdat ze hun eigen gezin hebben. Onze zoon woont met vrouw en drie kinderen in Parijs en onze dochter is met man en twee jongens achtergebleven in Washington. Waarom zijn we neergestreken in het zuiden van Limburg? Laten we hier nou net een aantal goede vrienden hebben met wie we door de jaren heen altijd contact hebben gehouden tijdens onze regelmatige bezoeken aan Kerkrade waarde moeder van mijn man woonde. Dus, Limburg trok en bleef trekken. In de US heb ik jarenlang gewerkt als lerares Frans op middelbare scholen. Ik heb het altijd fijn gevonden met tieners om te gaan en vooral om te kunnen zien hoe ze ieder jaar weer een beetje zelfstandiger en volwassener werden. Eenmaal gevestigd in Nederland, miste het contact me de leerlingen. Toen ik dus hoorde dat er leerkrachten Engels gezocht werden op WereldWijd, heb ik kennis gemaakt met Siny Kerkhof die vroeg of ik de maandagmorgen vrij wilde houden voor een aantal buitenlandse jongeren die graag Engels wilden leren. Nou, daar had ik wel oren naar. Voor we naar Washington verhuisden woonde we een

aantal jaren in Griekenland en Tunesië. In Washington werkt mijn man voor een internationale organisatie en zodoende raakten we bevriend met collega’s uit alle werelddelen. WereldWijd is voor mij een soort thuiskomen via de omgang met de buitenlandse leerlingen. ‘Mijn’ jongens zijn leergierig, doen goed hun best en beginnen al een aardig mondje Engels te spreken waar ze best trots op mogen zijn. Daarom en ook

Elsemieke van Wersch geeft les aan een Afghaanse jongen

door de geweldige inzet van staf en vrijwilligers op WereldWijd, is het werk inspirerend en voldoening gevend. Mijn hoop is om dit werk nog lang te mogen doen. Elsemieke van Wersch

Antwoorden taaltest . . . . (zie pagina 17)

A. Spelling

C. Zoek de fouten

1. c. confisqueren 2. c. Delfts blauwe tegel 3. b. mee-eter 4. b. pH-waarde 5. c. van adellijken huize

1. zal, naar verluidt, tweedegeneratiebiobrandstoffen of biobrandstoffen van de tweede generatie 2. landbouwpercelen, bv's, in beslag genomen, financieringsbehoeften

B. Woordenschat

D. Extra

1. c. zware vrouw 2. c. de baas spelen 3. a. Japanse afstandsmaat 4. a. interval van zes tonen

Achterhoeks, Twents, Drents en Gronings vallen onder het Nedersaksisch, dat behalve in het oosten van Nederland ook in het noorden (en westen) van Duitsland wordt gesproken.



p. 21

Uitslag prijsvraag In de vorige WereldWijzer stelden we de volgende vraag: Wie weet wie dit is en van wie hij de zoon is, kan een lekkere fles wijn verdienen! Oplossing doorgeven aan de redactie! Bij meerdere goede inzendingen wordt de fles wijn onder de goede inzenders verloot. Het antwoord is door niemand officieel gegeven, maar het is David Peters de zoon van Ed Peters. Degene die een fles wijn wil claimen als rechtmatige prijswinnaar, kan dat met Ed verder regelen.

Opgestart: nieuwe naaicursus

De naailessen zijn weer van start gegaan

Jarenlang is het lokaal textielbewerking “misbruikt” als opslagplaats of ruimte om taalles in te geven. Sinds kort komt echter twee middagen per week weer een bonte delegatie uit Maastricht naailessen volgen op WereldWijd, toch oorspronkelijk de bedoeling van dit lokaal ! Faduma uit Somalië, Tin Tin uit Birma, Marie-Malu uit Congo en Mariettou uit Guinee zijn hier ijverig bezig om de kunsten van het coupeuse vak onder de knie te krijgen. Ik was heel blij dat onze oud-docenten van de naaicursus direct weer hun medewerking hebben toegezegd. Hiervoor een bedankje aan Gloria Sanchez Garcia, Mia Persoon en Muna Jahia. Het initiatief hiertoe is genomen door Mieke Kirkels van Emplooi, wat een onderdeel is van Vluchtelingenwerk in Maastricht. Natuurlijk had ik hier wel oren naar; de naaicursus was van oudsher de meest gezellige cursus, vaak afgesloten met een spetterende modeshow tijdens de, wie herinnert ze zich niet meer, feestelijke diplomauitreikingen in zaal Diligentia. Na wat heen en weer gebel, gevraag en geregel is deze cursus na de meivakantie weer van gestart gegaan. De cursus zal tien lessen omvatten waarna geëvalueerd wordt of beide partijen een vervolg geven hieraan. Ed Peters



p. 22



p. 23

Gereedschap gezocht Wij zijn voortdurend op zoek naar materialen, gereedschap en kleine machines; tweedehands of nieuw. Als u er een nieuwe bestemming aan wilt geven: bel of mail ons! Bijvoorbeeld: slijpmachines, boormachines, timmerspullen, handgereedschappen, elektromaterialen, naaimachines, computers (minimaal pentium-4), laptops, printers kantoorspullen. Ook: fietsgereedschap, keukengerei, een klein kopieerapparaat, beamer, scanner, router, lasapparatuur, microfoon etc. etc.

Vakantie WereldWijd WereldWijd heeft geen lessen van 2 juli t/m 10 augustus. Op maandag 13 augustus starten de lessen weer. WereldWijd zelf is gesloten van 9 juli t/m 3 augustus. Noteer vast in de agenda: 22 augustus onze traditionele barbecue voor alle (oud) vrijwilligers. Nadere info volgt.

Colofon Redactie:

Opmaak:

Louis Eggerdink, Huub Weijers Siny Kerhof Matje Mattheij

Foto’s: Stichting WereldWijd (tenzij anders vermeld) Illustraties: Toine Dekkers Oplage:

300 exemplaren

Artikelen waarbij geen auteursnaam staat vermeld komen van de redactie. Adres: Stichting WereldWijd Klompenstraat 1a 6251 NE Eckelrade Tel: 043-4083122 Fax: 043-4083574 Mail: [email protected] www.stichtingWereldWijd.nl

Wij wensen iedereen een fijne vakantie!

Giften: Een donatie voor de WereldWijzer is altijd welkom op Postbank nr. 4808634, t.n.v. WereldWijd te Eckelrade. Bij voorbaat dank!

ADVERTENTIE MULTICOPY



p. 24

WereldWijzer 16e jaargang, nr. 1 Juni 2012 p. 1

Recommend Documents