ß
Wereldwijd beleggen in aandelen met Morningstar Dag van de Belegger 25 November 2011 Maarten van der Pas Redacteur Morningstar Benelux
1
ß
Agenda
× Morningstar en aandelenonderzoek × Belangrijke begrippen × Moat
× Aanbevolen Aandelen
2
ß
Wat is Morningstar × × × × × × × × × × ×
1984 oprichting Morningstar 2005 notering Nasdaq (MORN) 270.000 beleggingsfondsen in database 4.000.000 real-time effecten in database 3.395 werknemers 150 aandelenanalisten Morningstar volgt wereldwijd zo’n 2.000 aandelen 100 fondsanalisten 20 overnames afgelopen 3 jaar Onafhankelijk www.morningstar.nl
3
ß
Meeste beleggers kennen Morningstar van…
4
ß
maar we hebben ook…
5
ß
Onze overtuiging bij aandelenonderzoek × × × ×
Morningstar volgt wereldwijd zo’n 2000 aandelen Fundamentele analyse is de basis Het gaat om vrije kasstroom, niet om winst Aandeelhouderswaarde wordt bepaald door rendement op geïnvesteerd kapitaal × Concurrentievoordelen verdwijnen vroeg of laat × Het is gevaarlijk te veronderstellen dat de toekomst beter zal zijn dan het verleden
Warren Buffet: “Groei is altijd onderdeel van de waardebepaling – soms een positieve, vaak een negatieve.”
6
ß
Klein marktonderzoek × × × × × × × ×
KPN Ahold Heineken ING Unilever Fiat Apple Google
× ×
Abbott Laboratories Medtronic
× × × × ×
France Telecom × Delhaize AnheuserBusch-InBev × Procter & Gamble × General Motors
NTT DoCoMo
Wells Fargo, HSBC Reckitt Benckiser
7
ß
Fair value
× Fair value ofwel intrinsieke of reële waarde van een aandeel × Waarde van een onderneming wordt bepaald door toekomstige kasstroom × Fair value verschilt in 2 opzichten van richtprijs of koersdoel: 1) het is een schatting van wat een onderneming waard is (en geen schatting van wat beleggers mogelijk voor het aandeel willen betalen) 2) het is een langetermijnraming (> 1 jaar)
8
ß
Onzekerheid Fair Value
× Morningstar-analisten kijken ook naar factoren zoals de voorspelbaarheid van de omzet en de operationele en financiële hefboom. × Vervolgens koppelen ze hun schatting van de fair value aan een onzekerheidsniveau: low, medium, high, very high of extreme.
9
ß
Concurrentievoorsprong (1)
× De duurzaamheid van de toekomstige winst van een onderneming × “Iets” inherent aan het businessmodel dat concurrenten niet gemakkelijk kunnen nadoen. Een structurele eigenschap waarmee een onderneming op langere termijn een hoog rendement op geïnvesteerd kapitaal haalt
× Moat: none, narrow of wide × Narrow of wide: 1) bovengemiddeld rendement op geïnvesteerd kapitaal en 2) concurrentievoordeel dat voorkomt dat dit rendement snel erodeert. 10
ß
Concurrentievoorsprong (2) × Vlottende activa merken, patenten, (overheids)licenties × Overstapkosten × Netwerkeffect × Kostenvoordeel schaalvoordelen en lagekostenbasis × Schaalefficiëntie
11
ß
Concurrentievoorsprong (3) Wide moat (onder meer)
× × × × × × × × × × × ×
AnheuserBusch-InBev Google eBay Roche Crédit Suisse Procter & Gamble Microsoft McDonald’s Oracle 3M Cisco ExxonMobil
Narrow Moat × ASML × Heineken × KPN × Reed Elsevier × Unilever × Wolters Kluwer
None Moat
× × × × × × × ×
Aegon Air France-KLM Ahold AkzoNobel ASMI DSM ING Telegraaf Media Groep
× ×
Daimler Nokia
12
ß
Duurzaamheid concurrentievoorsprong
× Oordeel over de –toekomstige- ontwikkeling van de concurrentievoorsprong × Concurrentievoorsprong is niet statisch maar dynamisch × Blijft het concurrentievoordeel in tact, of wordt het groter of juist kleiner. × Moat trend: positive, stable of negative.
13
ß
Concurrentievoordeel = kwaliteit, maar verdwijnt
14
ß
Sterrenrating voor aandelen
× De Morningstar sterrenrating voor aandelen wordt bepaald door: -de concurrentiepositie van de onderneming -de fair value -onzekerheid omtrent fair value -huidige koers
15
Artikelen
ß
16
ß
Aandelenrapporten Nederland × Aegon × Ahold × ASML × Crucell × Heineken × ING × KPN × Philips × Reed Elsevier × Shell × Telegraaf Media Groep × TNT Express × Unilever × Wolters Kluwer
Aanbevolen aandelen × Abbott Laboratories × Advanced Micro Devices × Apple × Banco Santander Brasil × BlackRock × Cisco × Cloud Peak Energy × Covidien × eBay × Exelon × Fiat × France Telecom × General Electric
× × × × × × × × × × ×
General Motors Google Invesco Lowe’s Company Medtronic NTT DoCoMo Reckitt Benckiser Roche Sonova Ternium Wells Fargo
17
ß
Aanbevolen Aandelen Onderneming
Koers
Fair value
Koers/
Concurrentie-
Duurzaamheid
Fair Value
voorsprong
concurrentievoorsprong
Sterren
Fiat
€ 3.85
€ 14.00
0.28
None
High
*****
AMD
$5.47
$15.00
0.36
None
High
*****
Ternium
$20.46
$52.00
0.39
Narrow
Very High
*****
General Motors
$21.68
$48.00
0.45
None
High
*****
Banco Santander Brasil
$7.49
$15.00
0.50
Narrow
High
*****
France Telecom
€ 16.81
€ 32.00
0.53
Narrow
Medium
*****
Wells Fargo
$24.69
$45.00
0.55
Narrow
Medium
*****
NTT DoCoMo
$17.77
$30.00
0.59
Narrow
Medium
*****
Covidien
$45.61
$76.00
0.61
Narrow
Medium
*****
General Electric
$15.65
$25.00
0.63
Wide
Medium
*****
Cloud Peak Energy
$20.05
$31.00
0.65
Narrow
Medium
*****
Invesco
$19.39
$28.00
0.69
Narrow
Medium
*****
Apple
$374.94
$530.00
0.71
Narrow
High
****
Cisco
$18.42
$26.00
0.71
Wide
Medium
****
eBay
$29.81
$42.00
0.71
Wide
Medium
****
BlackRock
$159.26
$216.00
0.74
Wide
Medium
****
Medtronic
$33.94
$46.00
0.74
Wide
Medium
****
Exelon
$43.68
$58.00
0.75
Wide
Medium
****
Roche
CHF 142.60
CHF 190.00
0.75
Wide
Medium
**** ****
Lowe's Company
$23.32
$30.00
0.78
Wide
Medium
Reckitt Benckiser
$3,159.00
$4,046.00
0.78
Narrow
Medium
****
$53.25
$68.00
0.79
Wide
Low
*****
Abbott Labs Google
$594.00
$744.00
0.80
Wide
High
*****
Sonova
CHF 92.00
CHF 109.00
0.84
Narrow
Medium
****
(Bron: Morningstar per 21/11/2011)
18
ß
Handige tools × Onafhankelijke research × Fundamentele bottom-up aanpak voor beleggingsresearch × Innovatieve, zelfontwikkelde, research tools
× Analisten rapporten over meer dan 2100 fondsen en 2000 aandelen
19
ß
Vragen?
20
ß
Beursaanbieding
21
ß
www.morningstar.nl 22
