ß
Actief Beleggen met Fondsen en Aandelen
Freddy van Mulligen Head of Research Benelux © 2010 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.
‹nr.›
Wat behandelen we vandaag
ß
× Morningstar Research × Trends × Fondsresearch × Aandelenresearch × ETF’s × Hoe selecteer je veelbelovende managers × Portefeuilleopbouw × www.morningstar.be ‹nr.›
Over Morningstar × × × × × × × × ×
ß
1984: Morningstar begint in Chicago met periodiek over beleggingsfondsen Nu wereldwijde onderneming: Azië, Europa, Amerika, Afrika, Australië Beursgenoteerd sinds mei 2005 7.4 miljoen particuliere beleggers weten ons te vinden 245 000 adviseurs maken gebruik van onze informatie en tools In totaal hebben we 360 000 beleggingsmogelijkheden in onze database Waarvan 99 600 fondsen buiten de VS 112 aandelenanalisten zijn er in dienst En 94 fondsanalisten wereldwijd
‹nr.›
Een paar trends
ß
× Actief vs. passief beleggen × × × ×
Eeuwige discussie Index verslaan of volgen? Een ding is zeker, met (bijna) indexfondsen versla je de index niet ETF’s: indexfondsen voor actieve beleggers: strateegje spelen
× Vertrouwen in beleggingssector is verdwenen × Twee diepe crises in tien jaar × Schandalen, staatssteun en intransparante modellen × Ondanks lage rente, nauwelijks nieuw geld in beleggingsfondsen
× Meer aandacht voor beleggers × Fondsen hebben toekomst × Kwaliteit van informatie is belangrijker dan ooit (rapportage/website) × Kwaliteit van fondsen moet omhoog ‹nr.›
Schokkend onderzoek van Bogle
ß
‹nr.›
ß Beleggersrendement: goede rendementen, ontevreden beleggers
‹nr.›
ß
Over Morningstar en Morningstar Research
× Onafhankelijke research als kernprincipe voor internationale onderneming × Innovatieve, zelfontwikkelde, research tools × Fundamentele bottom-up aanpak voor beleggingsresearch
× Analisten rapporten over meer dan 2100 fondsen en 2000 aandelen
‹nr.›
ß
Morningstar Rating: voor duizenden fondsen
× 3, 5, 10 jaars en Overall Morningstar Rating op basis van rendement (na kosten) versus risico in een relevante vergelijkingsgroep. × Geeft weer hoe goed een fonds gepresteerd heeft ten opzichte van relevante concurrentie. × De eerste en meest gebruikte rating voor Beleggingsfonsden! × Inzicht en overtuigingskracht is groter dan het beschikbaar stellen van nog meer alpha’s of Sharpe’s .
‹nr.›
Morningstar Style Box
ß × Er zijn aandelen met grote en kleine marktkapitalisatie × Sommige fondsen letten vooral op groeivooruitzichten van aandelen of trends (Groei). × Andere beheerders zijn tegendraads en willen niet te veel betalen of een hoog dividend (Value). × Stijlen zijn verschillend, prestaties ook. × Style Box: inzicht in een oogopslag in beleggingsstijl van een fonds. Ons fonds heeft een LC groeiportefeuille.
9
‹nr.›
ß
Hoe actief veelbelovende managers selecteren × Kwalitatieve Analyse van beleggingsfondsen × × × × ×
Door toegewijde beleggingsfondsanalisten (30+) Begint waar kwantitatieve gegevens ophouden Interpreteren van datagegevens Vertellen van verhalen in diverse talen = delen informatie, een vak apart Flexibele criteria voor coverage, maar niet op verzoek van fonds
× Cruciale informatie voor beleggers × × × × ×
Wat voor fonds is het Wat te verwachten in verschillende marktomstandigheden Hoe moet het gebruikt worden in een portefeuille Wanneer moet je het kopen (of verkopen) Wanneer moet je bezorgd zijn?
‹nr.›
ß Morningstar’s Fund Review Proces: onze werkweek
× Analyse × Kwantitatief - database × Vragenlijst uitsturen
× Fund manager interview × Beoordeel de 5 Pilaren × Consultatie met wereldwijde analisten
× Ratings committee × Peer review process
× Publiceren rapporten × Editting door Senior Analyst/Editor ‹nr.›
ß
Vijf Pilaren - People People
Process & Portfolio
Performance
Parent
Price
× Ervaring manager × Heeft hij of zij een volledige marktcyclus gezien? × Holistisch: vorige ervaring, andere ervaring × Hoe relevant is de ervaring?
× Is de ondersteuning passend bij de strategie en portefeuille? × Beloningssctructuur, incentives × Enorme omloopsnelheid in managers: wie is er loyaal? ‹nr.›
ß
Vijf Pilaren– Proces & Portefeuille People
× × × ×
Process & Portfolio
Performance
Parent
Price
Zinnige strategie die past bij filosofie en beheerder? Wat is uw “ding”? Consistente aanpak Risico’s × Grote posities × Concentraties in landen/sectoren × Waardering, kredietkwaliteit & duration
× Active share: afwijkingen van de benchmark. Nodig om deze te verslaan. ‹nr.›
ß Waar belegt het fonds in? De inhoud van de portefeuille
‹nr.›
ß
Portefeuilleinformatie in het Rapport: concentraties × Waarde & Groei Maatstaven × Stijl overzicht × Assetverdeling × Regio/Landen Verdeling × Sectorverdeling × Sector Delta × Top 20 Posities
‹nr.›
ß
Vijf Pilaren - Performance People
Process & Portfolio
Performance
Parent
Price
× Evaluatie van prestaties binnen beleggingsaanpak × Risico-Rendement (lange termijn) × Gedrag in verschillende marktomstandigheden × Geluk of toegevoegde waarde × Beleggersrendement ‹nr.›
Het beoordelen van rendementen
ß × Het gesprek verder brengen dan: “valt mee of valt tegen” × Evaluatie t.o.v. categorie × T.o.v. index × In verhouding tot risico en horizon × Percentiel Score: 1 het beste, 100 het slechtste × Waarom?????
× Morningstar Rating: prestaties van fondsen van 1 – 5 sterren
17
‹nr.›
Andere factoren
ß
× Alpha: outperformance, hoe hoger hoe beter. × Beta: hoe hard beweegt het fonds met de markt naar boven en beneden. × Sharpe: rendement gedeeld door risico: hoe hoger hoe beter.
18
‹nr.›
ß
Vijf Pilaren - Fondsgroep People
Process & Portfolio
Performance
Parent
Price
× Gebaseerd op ervaring en interactie met fondsaanbieders × Transparantie × Aanvaringen met autoriteiten × Verkopers of belangenbehartigers van beleggers?
× Culturele analyse
× Talent lagen groeien en vasthouden × Beloningsstructuren
× Niveau van kosten over gehele assortiment ‹nr.›
ß
Vijf Pilaren - Kosten People
Process & Portfolio
Performance
Parent
Price
× Kosten: de meest betrouwbare voorspeller van lange termijn rendementen × Samenstelling en structuur van de Total Expense Ratio (TER/kostenratio) × Overige kosten × Brokerage × Marktimpact
× Bij alle onzekerheid, moet een belegger controleren wat hij kan ‹nr.›
Total Expense Ratio: wat is het? × × × × ×
ß
TER: In het Nederlands: Totale Kostenratio Alle terugkerende kosten gedeeld door gemiddeld vermogen TER wordt uit het fondsvermogen betaald, geen apart afschrift of rekening Management fee + Service fee + administratie etc. wel. Aankoop/verkoopkosten, rentekosten en transactiekosten binnen fonds niet
× Varieert van +/- 0,50% tot 4% × Kosten als de belangrijktse voorspeller voor rendementen/ratings × Kosten gaan ten kosten van rendement en toekomstig vermogen ! Lange termijnbelegger moet besparen op terugkerende kosten
× Steeds meer een verplichting om te publiceren
‹nr.›
Omloopfactor: verplicht in de bijsluiter
ß
× Fondsen doen zelf ook transacties: mindere beleggingen worden ingeruild tegen betere kansen. Daar zijn ook kosten aan verbonden. × Transactiekosten laten zich moeilijk kwantificeren × Directe transactiekosten zijn slechts een fractie van totaal: marktimpact is belangrijker × Geschatte totale kosten van handel: in dezelfde orde van grootte als TER × Indruk van activiteit binnen een fonds: Omloopfactor = Portfolio Turnover Rate × (Aankopen + Verkopen van een fonds) - (Uitgiften + Inkopen) / Gem. Fondsvermogen
× Varieert van laag (indexfondsen vaak onder de 10) tot honderden procenten per jaar!
‹nr.›
ß
Statistieken Morningstar Rapporten
1
8
9
40
42
× Aantal kwalitatieve ratings september 2010: 1115 × Aantal rapporten: 1793 (meerdere talen) × Procentuele verdeling ratings:
Impaired
Inferior
Standard
Superior
Elite
‹nr.›
ß
Zie Morningstar.be voor kwal. ratings. (gratis!)
‹nr.›
ß
Het Resultaat: Een Rapport / Opinie op Morningstar.be × Team × Fondshuis × Proces
× Beleggingsaanpak × Portefeuille Positionering
× Prestatie Analyse
× Risico & Rendement
× Kosten
‹nr.›
Onze overtuiging bij Aandelenresearch
ß
× × × ×
We volgen 2000 wereldwijde aandelen Fundamentele research is de basis Het gaat om vrije kasstroom, niet om winst Aandeelhouderswaarde wordt bepaald door rendement op geinvesteerd kapitaal × Concurrentievoordelen verdwijnen vroeg of laat × Het is gevaarlijk te veronderstellen dat de toekomst beter zal zijn dan het verleden
Buffet: “Groei is altijd onderdeel van de waardebepaling – soms een positieve, vaak een negatieve.” ‹nr.›
ß
‹nr.›
ß
Concurrentievoordeel = kwaliteit, maar verdwijnt
‹nr.›
ß
Er is een gids, maar updates op Morningstar.be http://news.morningstareurope.com/news/im/msnl/Morningstar-Aandelengids-BE_2010-10.pdf
‹nr.›
Morningstar Aandelen Research
ß
‹nr.›
20 Beleggingstips voor succes 1. 2.
Houd het simpel Kijk uit met overdreven verwachtingen 3. Wees voorbereid op lange termijn 4. Schakel ruis uit 5. Gedraag u als eigenaar 6. Goedkoop kopen, duur verkopen 7. Let op niet op aankoopkoers 8. Bedrijf is belangrijker dan management 9. Kijk uit voor slechte managers 10. Trends uit verleden houden aan
11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
ß
Negatieve ontwikkelingen gaan snel Verrassingen herhalen zich Wees niet koppig Ga af op gezond verstand Ken uw collega-beleggers Herken de top (als uw tuinman ook belegt) Zoek kwaliteit Geweldig bedrijf is niet altijd goede belegging Zorg voor een marge Zwem tegen de stroom in
http://www.morningstar.nl/nl/news/article.aspx?lang=nl-NL&articleid=92921&categoryid=427
‹nr.›
ß
ETF’s: actief beleggen met passieve instrumenten × ETF’s maken grote groei door × Eenvoudige, snelle aankoop × iShares, DB en Lyxor als grootste spelers × Zeer divers aanbod: aandelen, obligaties, grondstoffen, short, met leverage, …, … × Niet ieder segment leent zich even goed voor passieve beleggingen × Tegenpartijrisico × Fysiek of Swap-based × Total Expense Ratio × Liquiditeit × Spread
× Indexbeleggen zorgt voor toenemende correlaties × Hoogst gewaardeerde aandelen wegen het zwaarst × Iedereen strateeg × Economische Visie × Value/Momentum strategieen × Combineren ETF’s met actieve fondsen × Distributiemodel
× Meer informatie en research is nodig × ETF-centre op morningstar.be × ETF-nieuwsbrief ‹nr.›
Het bouwen van een portefeuille I
Asset Mix
II
Spreiding !
III
Fondsselectie
ß
‹nr.›
Focus op lange termijn als motivatie
ß
× Waarom beleggen? Een actuele vraag die beantwoord moet worden voorafgaand aan de selectie van fondsen. × Diverse motieven mogelijk, maar uiteindelijk gaat het om één argument: een acceptabel verwacht rendement! × Realistische verwachtingen als kernwaarde in relatie tussen aanbieder en klant: rendement, volatiliteit, kosten. 1900-2007 (nominaal) Aandelen Obligaties Sparen Inflatie
Gemiddeld 10,6 4,6 3,7 3,1
Rekenrendement 8,5 4,3 3,7 3,0
Bron: GIRY 2008, ABN Amro
× Aandelen leveren op lange termijn altijd het hoogste rendement (kan soms wel 35 jaar duren).
‹nr.›
ß
Hoeveel fondsen in de portefeuille opnemen? × Minimaal 1: Gemengd fonds, gespreid aandelenfonds of target date × 3 fondsen × Twee verschillende aandelenfondsen (Wereldwijd plus Nederland?) × Een saai euro obligatiefonds × 6-7 fondsen × 2-3 Regionale fondsen plus 1 Emerging Markets fund × Evt. 1 Extra aandelen fonds (BE, dividend, een sector?) × 2 Obligatiefondsen, waarvan 1 veilige euro obligaties
× Maximaal 10 fondsen om het overzicht te bewaren.
35
‹nr.›
Risico: wat is het? × × × × × × × × × × ×
ß
Keerzijde van rendement: de definitie is moeilijk te geven. Kans op verlies Spreiding reduceert uw risico, het kopen van een klimaatfonds niet. Neem veel – maar geen onnodig – risico. Een hoge waardering (koerswinst / koers/boekwaarde) is risicovol. Een hoog dividendrendement reduceert het risico, maar let op “waarde val” Hoge concentraties (landen/aandelen/sectoren) zijn risicovol. Volatiliteit, Value at Risk, Standaarddeviatie als indicatoren voor risico. Obligaties kiest u om hun veilige eigenschappen! Valuta’s bepalen voor een groot deel het risico, vooral bij obligatiefondsen. Kosten reduceren het rendement en beperken de belangrijkste functie van een fonds.
36
‹nr.›
ß
“Your mother called to remind you to diversify”
‹nr.›
ß
Portefeuilleopbouw morningstar.be × Fonds Quickrank × Aandelen Quickrank × Portefeuilletool (X-Ray)
‹nr.›
Conclusies
ß
× Fondsen zijn goede instrumenten × Niet eenvoudig om ze te indentificeren × Wij letten op vijf pijlers en schrijven rapporten × Morningstar is er ook voor ETF’s…. × en Aandelen! × Fundamentele Analyse × www.morningstar.be voor heel veel informatie: × × × ×
Fonds Quickrank Portefeuilletool X-Ray: aandelen en fondsen! Aandelen, Nieuwsbrief Fondsratings! ‹nr.›
