ANTWOORDEN BIJ DE SPEURTOCHT: 18. Mary die met haar hofdames per 1. De oranjeboom (sinaasappelboom) boot van Engeland naar Nederland 2. Kroon en rijksappel komt 3. Kroon op tafel, appel in de hand 19. Wolken 4. Aan de overkant aan de muur 5. Links en rechts van de open haard 20. Als je de zaal inloopt, links op de muur in het midden 6. Dan zat Willem lekker warm 21. Om spullen mee te nemen op reis 7. De bewoners vonden zichzelf zo belangrijkdat ze niet naar een kerk 22. Een leeuw 23. Hand omhoog om eed af te leggen, met gewone mensen wilden gaan mantel 8. Azië 24. Inhuldiging Willem II. In andere 9. Zes hoofden landen wordt dit 'kroning' genoemd. 10. Zo lijkt het alsof er twee keer 25. Kroonprins Willem zoveel boeken zijn 26. Maurits 11. Een jachtluipaard 27. Een ananas 12. Ze hebben allebei een pruik op 28. De kast 13. Een orang-oetang 29. Het poppenservies, klein bedje, 14. Op het grote schilderij met de speelgoed vrouw van Willem I 30. Aan alle opgezette dieren in de 15. Voor de warmte kamer 16. Met kaarsen 31. Wilgelmina is gekleed als koningin, 17. Op het schilderij boven de haard. Juliana draagt gewone kleren 32. Drie keer 33. Zo werd bijgehouden hoeveel Juliana was gegroeid.
WELKOM OP PALEIS HET LOO Wat leuk dat je op bezoek komt! Wist je dat dit gebouw al heel oud is? Willem III heeft het in 1686 laten bouwen. Er hebben 300 jaar Oranjes in gewoond, vooral in de zomer. In de zomer was dit een mooi gebied om te komen jagen, met alle bossen er omheen. Alle koningen en koninginnen vanaf Willem III hebben in het paleis hun eigen kamer, ingericht zoals het toen in de mode was. Let op: Voordat je met de speurtocht begint, willen we je vriendelijk maar dringend vragen nergens aan te komen. Bij de garderobe kun je een schrijfplankje en een potlood halen. Bij elke kamer worden een paar vragen gesteld. De antwoorden kun je in dit boekje invullen. Het is mogelijk dat er voorwerpen zijn verplaatst, dan kunnen vragen soms niet kloppen. Ga dan door met de volgende vraag. Soms kun je uit een paar antwoorden kiezen. Bij zo'n keuzevraag omcirkel je het goede antwoord of meerdere goede antwoorden.
Veel succes en plezier!
De eerste bewoners van Paleis Het Loo: Mary Stuart en stadhouder Willem III
8
1
ROUTE: Ga de trap op. Je komt nu in het paleis. Bij het uitzicht op de tuin zie je het GOUDEN HEK. Zie je dat het linker gedeelte het spiegelbeeld van het rechter deel van het hek is? 1.
Welk onderdeel in dit hek heeft te maken met de familie van Oranje? Teken dit in de afbeelding hiernaast.
ROUTE: Loop door naar de grote grijs geschilderde VESTIBULE (NR.1). 2.
3.
In de vestibule maak je meteen kennis met de eerste bewoners van Paleis Het Loo: Willem III en Mary. Zij lieten dit paleis in 1686 bouwen. Hij staat hier afgebeeld met de koningsmantel, kroon, scepter en rijksappel. Welke twee voorwerpen liggen op de tafel? __________________ Waar heeft Mary (het andere schilderij) deze voorwerpen? ____________________________________________
ROUTE: Loop door naar de OUDE EETZAAL (NR.2). Rechts boven de kast hangt een portret van prins Willem van Oranje. Deze Willem was de eerste stadhouder van de Nederlanden. Samen met zijn zoons Frederik Hendrik (links van hem) en Maurits leidde hij in de 16e eeuw het verzet tegen de Spanjaarden, die de baas waren in Nederland. 4. Waar zie je Maurits? _______________________________ 5. In deze kamer zie je een paar oranjebomen. Waar? ____________ ___________________________________________________ ROUTE: Loop door naar de NIEUWE EETZAAL (NR.3). Dit is de eetzaal Willem III liet bouwen toen hij behalve stadhouder van Nederland ook koning van Engeland werd: de Oude Eetzaal was niet groot genoeg meer. 6. De brede stoel is van Willem III. Waarom zou deze stoel recht voor de open haard staan? ____________________________________ _____________________________________________________ _____________________________________________________
2
30. Waaraan kun je zien dat prins Hendrik het leuk vond om op dieren te jagen? ____________________________________________________ ROUTE: Loop door naar de ZITKAMER van KONINGIN WILHELMINA (NR. 29). Rechts tussen de ramen hangt een schilderij van Wilhelmina als 18-jarige koningin en langs het looppad een groot portret van prinses Juliana op 21-jarige leeftijd. 31. Noem een verschil tussen de kleren die Wilhelmina en Juliana op de schilderijen dragen.____________________________________ ____________________________________________________ ROUTE: Loop door naar de WERKKAMER van KONINGIN WILHELMINA (NR. 30). 32. Hoe vaak zie je Willem van Oranje afgebeeld in deze kamer? _______________________ ROUTE: In de hoek zie je de SLAAPKAMER van PRINSES JULIANA. Rechts op de deurpost zie je streepjes getekend. 33. Waarvoor zouden deze streepjes zijn? ______________________ ___________________________________________________ Je bent nu weer in de Vestibule. Je hebt alle kamers in het paleis gezien. Op de volgende bladzijde vind je de antwoorden en kun je nakijken of je alle vragen goed hebt! Vergeet je niet je schrijfplankje en je potlood weer in te leveren bij de garderobe? We hopen dat je de speurtocht leuk vond en dat je nog eens terugkomt.
Afdeling Educatie Paleis Het Loo, januari 2013
7
ROUTE: Loop via het kabinet naar de slaapkamer van KONING WILLEM III (NR. 21). Na de dood van zijn vrouw Sophie hertrouwde Willem III met koningin Emma. Hij was al 62 jaar, Emma pas 21 jaar. Een jaar later werd Wilhelmina geboren. Wilhelmina is de oma van koningin Beatrix. 27. Welke vrucht zie je in de kroonluchter? ___________________ ROUTE: Loop helemaal door tot de SPEELKAMER WILHELMINA (NR. 24). Als kind speelde Wilhelmina altijd met haar poppen. Maar toen Wilhelmina twaalf jaar werd, mocht ze niet meer met de poppen spelen: ze moest volwassen worden. 28. Met de poppen mocht ze niet meer spelen. De poppen werden opgeborgen in ______________ 29. Waaraan zie je dat dit een kinderkamer is? ______ _______________________________________ ROUTE: Neem de trap naar beneden, ga naar rechts en neem even een kijkje bij de toiletkamer van koningin Sophie (NR.25). Loop terug langs de trap en ga naar de JACHTKAMER VAN PRINS HENDRIK met de geweien (NR.26). Let op! Dit is niet de kamer naast het Moorse kabinet! ROUTE: Loop naar de zitkamer van KONINGIN EMMA (NR.27). In deze kamer zie je iets heel bijzonders, maar wat we nu heel gewoon vinden. In de vorige kamers zag je alleen geschilderde portretten van de Oranjes. Maar in de tijd van koningin Emma was de fotografie uitgevonden en kon je dus ook foto's laten maken. Emma heeft in deze kamer veel foto's van haar familie. Je kon alleen foto's laten maken als je erg rijk en geduldig was: als je op de foto wilde, moest je ongeveer een half uur stil staan! Prinses Wilhelmina hield er vroeger niet van om op de foto te moeten. ROUTE: Loop door naar de ZITKAMER van PRINS HENDRIK (NR.28).
ROUTE: Loop via de witte gang de trap op naar de KAPEL (NR.4). 7. Waarom zouden de bewoners een eigen kerk hebben? ____________________________________________________ ____________________________________________________ Zie je aan het eind van de kapel de punaises in de grond? Deze waren voor de bewakers van de kist van koningin Wilhelmina, de oma van koningin Beatrix. Zij overleed in 1962 en zo konden de dragers goed zien waar de kist moest komen te staan! ROUTE: Ga weer de trap af, loop het gangetje in en kijk naar het kamertje links van je, het KABINET van WILLEM IV (NR.5). 8. Uit welk werelddeel komen de schilderingen die je op het plafond ziet? ________________________________ ROUTE: Loop vervolgens de trap op en sla meteen linksaf de BIBLIOTHEEK (NR.7) in. 9. Hoeveel marmeren hoofden zie je in de bibliotheek? __________ 10. Waarom zou deze kamer een spiegelplafond hebben? _________ ____________________________________________________ Loop nu door naar de GALERIJ (NR.8). In de galerij zie je ontzettend veel portretten van de voorouders van Willem III en Mary. Willem III en Mary lieten bezoekers hier graag langs lopen. 11. Op de rechterwand vlakbij waar je binnenkomt, zie je een schilderij met drie kindjes. Welk dier staat op dit schilderij? ____________________________________________________ ROUTE: Ga naar de kamer met de roze muren. Dit is de kamer van WILLEM V (NR.9). Aan de muren hangen schilderijen van de laatse stadhouder Willem V en zijn vrouw Wilhelmina van Pruisen 12. Kijk eens goed naar de schilderijen. Wat valt je op aan het haar van Willem V en zijn echtgenote Wilhelmina? ____________________
6
3
13. Willem V had bij Paleis Het Loo een eigen dierentuin met allemaal bijzondere dieren zoals olifanten, leeuwen en giraffen. Welk dier zie je in deze kamer?___________________________________________ ROUTE: Loop naar de blauwe kamer. Dit is de kamer van KONING WILLEM I (NR.10). 14. Bekijk de afbeelding hiernaast en kijk goed rond in deze kamer. Waar is in de kamer een vergelijkbare stoel te zien? ______________________________ ROUTE: Loop naar de BEDKAMER VAN MARY (NR.11), de vrouw van Willem III. Je bent nu weer in de 17de eeuw. Er hangt een schilderij van haar aan de rechter muur. 15. Waarom hangen er dikke gordijnen om het hemelbed? - tegen de muggen - voor de warmte - tegen het licht -
ROUTE: Bekijk de GROTE ZAAL/AUDIËNTIEZAAL (NR.15) In de 19e eeuw werd het paleis bezet door soldaten. Ze verveelden zich en maakten in deze kamer een wandschilderij kapot. 20. Kun jij zien waar zij het schilderij kapot hebben gemaakt? ___________________________________________________ ROUTE: Loop naar de PASSAGE MET DE KISTEN. 21. Waarvoor werden de kisten gebruikt, denk je? _______________ ___________________________________________________ ROUTE: Loop naar de kamer met het indrukwekkende rode staatsiebed: SLAAPKAMER van KONING-STADHOUDER WILLEM III (NR.17). 22. In de wapentapijten zie je een eenhoorn en een leeuw. Welk van deze dieren zie je ook in het hoofdeinde van het bed? _______________________________
16. Hoe werd het paleis vroeger verlicht? ______________________
ROUTE: Loop naar de volgende kamer: KONING WILLEM II (NR.18).
17. Waar vind je hier een papegaai? __________________________
23. Zoek in deze kamer een groot schilderij met heel veel mensen in de Nieuwe Kerk. Hoe herken je Willem II op dit schilderij? _________ ____________________________________________________
ROUTE: Loop door naar de 'kleercamer' (kleedkamer) van Mary (NR.12 en 13). Deze kamer en de kleine kamertjes erachter gebruikte Mary om voorgelezen te worden of om een dutje te doen. In kamer 13 boven het tafeltje met de flesjes hangt een jeugdportret van Mary in de tijd dat ze trouwde met Willem III. Ze was pas 15 jaar. Ze was prinses van Engeland en toen ze trouwde kwam ze naar Nederland om hier te wonen. In kamer 12 zie je links van het pad waar je loopt een groot tapijt. 18. Wat zie je op het wandtapijt? ___________________________ ___________________________________________________ ___________________________________________________ ROUTE: Loop door naar het TRAPPENHUIS (NR.14). 19. Kijk eens naar het plafond. Wat zie je hier? __________________
4
24. Ten gelegenheid waarvan denk je dat dit schilderij is gemaakt? __________________________________________________ ROUTE: Loop naar de volgende kamer: KONINGIN SOPHIE (NR.19). Koningin Sophie was de eerste vrouw van koning Willem III. Zij kregen drie zonen. Op het schilderij rechts zie je kroonprins Willem en zijn jongere broer Maurits. 25. Wie van de twee draagt de vlag over zijn schouder? ________________ 26. Wie draagt er op dit schilderij een groene jurk? ______________________
5
vanaf 9 jaar
Speurtocht door
Paleis Het Loo
