Week van de Smaak in Brussel

Week van de Smaak in Brussel 16 - 25 november 2006

Broodje Brussel

Erfgoedreceptenfiches

Broodje Brussel staat volledig in het teken van de Week van de Smaak. Van 16 tot 24 november kan je tijdens de middagpauze elke dag smakelijke activiteiten meemaken. Meer info: www.broodjebrussel.be en 0800 13 700.

De erfgoedcel Brussel - VGC heeft culinaire ‘erfgoedreceptenfiches’ gemaakt rond het interculturele marsepeinmysterie. Wie wil weten vanwaar marsepein komt, hoe de exotische keuken rozenwater gebruikt, of hoe je amandelkoekjes en Marokkaanse ‘ghouribi’ maakt, moet snel de fiches aanvragen via [email protected] of 02 208 02 32.

Intro Van 16 tot 25 november 2006 laat de Week van de Smaak je kennismaken met ‘smaak’ en kan je genieten van eten en drinken, gastronomie en alles wat daarbij komt kijken. De Week van de Smaak heeft niet alleen aandacht voor voedingsproducten, maar ook voor het erfgoed, de verhalen en de studies erover, in een breed cultureel perspectief. De erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en Onthaal en Promotie Brussel willen het Brusselse culinaire erfgoed beter op de kaart zetten. Zij namen het initiatief voor deze Brusselse brochure waarin je alle activiteiten van de Week van de Smaak in Brussel kan terugvinden. De brochure draait rond de vijf basissmaken: zoet, zout, zuur, bitter en pikant. De rode draad is de Brusselse keuken. Laat je verrassen door de tientallen verschillende activiteiten en laat het je smaken in Brussel!

Week van de Smaak in Brussel

Ettekeis & wulken In het Brusselse keukenlandschap zijn er twee traditionele zoute gerechten die onmiddellijk in het oog (of beter: de neusvleugels) springen: ettekeis en wulken. Ettekeis heet in de rest van de wereld “Brusselse kaas”. In Brussel zegt men dat niet, net zomin als de Fransman het heeft over “Frans brood” of de Brit over een Engelse sleutel. Reeds in een plakkaat (edict) van 1683 wordt in Brussel melding gemaakt van “fromages en boulets dict cloet-caes”. Deze weke kaas werd in alle boerderijen rond Brussel vervaardigd en was waarschijnlijk reeds onze ettekeis en ook de schep- of potkeis, de ongedroogde versie van deze specialiteit. Ettekeis is een sterk gezouten, maar bijzonder magere kaas die een langdurige bacteriële rijping heeft doorlopen. Het resultaat is adembenemend. Eerst ziet de wrongel van de kaas nog friswit en kaasachtig, maar wanneer men ze lang laat rijpen wordt de massa week en glazig. En de geur… ! Zoals de meeste sterk geurende voedingswaren behoort de ettekeis tot de armemensenkeuken. Een klein beetje kaas kon een heel brood beleggen, dat was tenminste zuinig en met een maximum aan effect. Pekelharingen en ansjovis zijn hier ook voorbeelden van. Ettekeis gebruik je dan ook best in hoogverdunde hoeveelheden, zeker als beginneling-ettekeisfretter. Fruit op stroop of zoete vruchten als peer of mango passen het best bij deze zoute hap. De ware liefhebber eet zijn ettekeis natuurlijk op de boterham, met een kop sterke koffie.


© OPB — Herman Ricour

Onze tweede lekkernij, wulken, is echt kermisvoedsel. Wulken zijn zeeslakken die in heel de Noordzee voorkomen en al eeuwen op onze tafel worden gezet. “Willoxen” worden beschreven in Vorselmans’ kookboek uit 1560. Ze werden na de vangst op zee zo snel mogelijk gekookt en konden dan enkele dagen goed blijven op weg naar het binnenland. Wulken, opgediend in een kruidig (en zout) soepje is een ware Brusselse specialiteit. Vroeger zag je tussen de Grote Markt en de Vismet wel tien karikollenkramen. Men verkocht er karikollen (de fijne kleine bigorneaux, Litorina littorea), gezouten vis en wulloks (Buccinum undatum). Die laatste werden aangeboden in een grote witte teil soep op het vuur, waaruit fier een selder stak. Wulkensoep is een zuiver Brussels fenomeen. Tegenwoordig worden wulken in soep verdeeld in heel België, maar dertig jaar geleden at niemand buiten Brussel wulken op deze manier. Waar dit gebruik vandaan komt, is een historisch raadsel. In ieder geval is het een “tapa”, een hapje tussen het bierdrinken door. Hoe je de soep maakt, is voor iedere karikollenmadam een persoonlijk geheim dat snel te doorgronden is. Maak een groentebouillon met veel ajuin en selder (geen wortel), gekruid met zout, veel zwarte peper en enkele pili-pili’s. De bouillon mag uren trekken. Wulken worden gekookt aangevoerd. Het geheim is dat je de wulken niet lang mag meekoken, anders worden ze alleen maar taaier. Wulken smaken het best in de buitenlucht, met de verkleumde vingers rond de hete ‘bol’. Voor je uit staren en kauwen maar… Je krijgt er gegarandeerd weer dorst van. Nick Trachet


Lekker Brussel, stad om in te bijten VTB-VAB Brusselgidsen Een wandeling in hartje Brussel langs merkwaardige restaurants, cafés en delicatessenzaken. Exotische winkels, hofleveranciers, ‘ettekeis’, … Kortom: wij laten je watertanden bij al dat Brussels lekkers! v Centraal Station Brussel (lokettenzaal), Europakruispunt 2, 1000 Brussel v 19 en 23 november 2006 | 13:30 v 7 euro | 6 euro: leden VTB-VAB, Brusselse proevertjes inbegrepen v Informatie: 03 224 10 52 | [email protected] v Reserveren: 03 224 10 52

Drop? Vlaams Nederlands Huis deBuren Over Hollandse dropmanie en gastronomie in Nederland. Met bijdragen van het gastronomische geweten van Nederland Johannes van Dam, ‘kokoloog’ Pierre Wind en Rick de Leeuw. Met een lekker dropkraam! Primeur: aankondiging van de ‘Week van de Smaak in Nederland 2007’. v Vlaams Nederlands Huis deBuren, Leopoldstraat 6, 1000 Brussel v 21 november 2006 | 20:00 v Gratis v Informatie en reserveren: 02 212 19 30 | [email protected] | www.deburen.eu

Brusselse keuken Onthaal en Promotie Brussel Het Warm Water – of ‘t Werm Woeter in het Brussels – is een gezellig eetcafé in het hartje van de Marollen. We proeven Brusselse specialiteiten als ‘ettekeis’ en bloedpens en krijgen uitleg over de Brusselse keuken. v Eetcafé Het Warm Water, Vossenstraat 25, 1000 Brussel v 24 november 2006 | 12:30 v 4 euro v Informatie: 02 227 18 18 | [email protected] v Reserveren: Onthaal en Promotie Brussel | 0800 13 700

Beroemde, vergeten en verdwenen zoete Brusselse specialiteiten Grootsteden met een lange geschiedenis hebben meestal ook heel wat gastronomisch erfgoed. In het welvarende Brussel van voor WOII was dit niet anders. Zo werden sommige zoete Brusselse lekkernijen wereldberoemd en werden anderen vergeten of gingen verloren.1 Wat maakt een Brusselse wafel “Brussels” en onderscheidt hem van de Vlaamse wafel? Niets? De Vlaamse kookbijbel “Ons kookboek” vermeldt enkel de Brusselse wafel alsof het de doorsnee Belgische wafel is. Maar ondertussen werd het originele Brusselse wafelrecept uit het oog verloren en gebruikt men meestal enkel nog de naam en reputatie. Waarin verschilt de enige echte Brusselse wafel? Aan de basis ligt de “bakker”: gewone wafels zijn huishoudwafels die door de huisvrouw gebakken worden. De Brusselse wafel was een delicaat product uit de banketbakkerij dat warm en koud gegeten kon worden. In het “salon de consommation” van elke patisserie in Brussel kon je vroeger een warme Brusselse wafel eten met poedersuiker of een koude met slagroom en fruit. Dit laatste was eigenlijk een gebakje of taart waarbij de wafel gegarneerd werd net zoals bladerdeeg of biscuit.


© OPB — Barbara Peremans

Om dit zeer lichte en super krokante deeg te bekomen werden enkele regels in acht genomen. Bloem, gesmolten boter en eidooiers vormen de basis van een vrij vloeibaar deeg. Dit deeg wordt telkens opnieuw in kleine hoeveelheden bereid zodat de opgeklopte eiwitten de zo geapprecieerde luchtigheid kunnen geven. Vervolgens bakt de patissier ze in grote wafelijzers in een warme oven. Maar ook streekgerechten evolueren en worden aangepast aan de noden van minder ervaren bakkers.2 Zo zal men voor grotere hoeveelheden deeg, op kermissen, voedingssalons en familiefeesten, wat gist toevoegen en komt het recept dichter bij de gewone huishoudwafel. Het oudste recept konden wij terugvinden in Cauderlier’s “La Pâtisserie et les confitures” uit 1874.3 Hij vermeldt ook nog een ander Brussels gebak: Brusselse broodjes of beschuiten. Dit gebak is ons echter onbekend.

het recept voor de “misérable” ontwikkeld, de banketbakker nam echter het recept mee in zijn graf. Zo moesten andere banketbakkers het recept reconstrueren, met succes want de “misérable” staat nu wel in de top tien van de “patékes”. Jo Van Caenegem 1. Met dank aan Gustaaf Ingelaere, banketbakker en gepensioneerd fabrieksdirecteur van Biscuiterie Delacre, voor de mondelinge over- levering over het Brussels zoete erfgoed. 2. Academie voor de Streekgebonden Gastro nomie, “Op Vlaamse wijze”, 2006, p. 126-127. 3. Het recept vindt u terug in het ASG boek “Cauderlier, kok voor burger en koning”, Leuven, 2005, p. 221.

Pain à la grècque en het beroemde verhaal achter dit ‘bruut van de grecht’ kennen de meeste Brusselaars ondertussen. Een coucque exposition zou aan de basis liggen van onze huidige boterkoeken met of zonder rozijnen. Ook de tarte Belge, een suikertaart met deksel, en crème mastellen, gedoreerde mastellen gevuld met banketbakkersroom, waren een specialiteit van de Brusselse patissiers. Het laatste koekje met een verwijzing naar Brussel is Bruxelles kermesse. Dit koekje van de Brusselse koekjes- en chocoladefabrikant Victoria was een soort petit beurre. Maar het weetje dat we je niet willen onthouden is dat Brussel ook de geboorteplaats zou zijn van de misérable. Je kent dat gebakje wel, lekkere vanille boterroom tussen twee lagen biscuit waarin amandelen verwerkt zijn. Vlakbij de Finistère kerk lag vroeger één van Brussels mooiste patisserieën: “Le Finistère”. Hier werd begin 20ste eeuw


© Bart Van Der Moeren

Winterfeesten en hun traditioneel gebak BELvue museum Een lezing van André Delcart over het gebak dat verbonden is met de mythen, folklore, verhalen en tradities rond de feesten van Allerheiligen tot driekoningen. Ontdek de geschiedenis van al dat lekkers! v Banketzaal BELvue museum, Paleizenplein 7, 1000 Brussel v 17 november 2006 | 12:30 v Gratis v Informatie: 070 22 04 92 v Reserveren verplicht: 02 545 08 01

Salon Dansant met gebakfestival Masereelfonds


Een oergezellige dansnamiddag met DJ Piet Keizer en een concert van Guido Belcanto in het schitterende decor van de Spiegelzaal van De Markten. v De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel v 19 november 2006 | 14:00 v 4 euro | Om een viertal stukken gebak te kunnen proeven is er een proeverskaart te koop aan een zeer democratische prijs. v Informatie: 02 502 41 53 | [email protected]

Soet Brussel suet: zoete lunchcauserie Erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie Jo Van Caenegem (ASG vzw) schetst de geschiedenis en de herkomst van vele typisch Brusselse zoetigheden. Komt ‘pain à la grècque’ uit Griekenland en wat is het geheim van de Brusselse wafel? Aansluitend demonstreert de firma Dandoy hoe haar verrukkelijke speculaas wordt bereid. Je krijgt het geheime recept en mag zelf je eigen speculaasje maken. v Literair Salon (Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek), Koninginnestraat 23, 1000 Brussel v 21 november 2006 | 12:30 v Gratis | max. 50 personen v Informatie: 02 208 02 32 | [email protected] v Reserveren: Erfgoedcel Brussel van de




Vlaamse Gemeenschapscommissie, 02 208 02 32 | [email protected]

Soet Brussel suet: is marsepein exotisch? Erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie Culinair journalist Nick Trachet ontrafelt op deze ludieke causerie de herkomst en de ingrediënten van marsepein. Misschien is marsepein wel exotischer dan het lijkt! Niet alleen Sinterklaas gebruikt het mengsel van suiker, amandelen en rozenwater, maar ook Mohammed en Yasmina. Voor al wie nieuwsgierig is naar het interculturele marsepeinmysterie. Met receptenfiches voor alle deelnemers. v GC De Kriekelaar, Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek v 23 november 2006 | vanaf 20:00 v Gratis v Informatie: 02 208 02 32 | [email protected]

Broodje Brussel: bitter-zoete wandeling Onthaal en Promotie Brussel



Chocolade als leidraad in een wandeling van gidsenvereniging Polymnia vol bezienswaardigheden en lekkernijen. Liefhebbers van de cacaoboon, verenigt u! v Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen - Grasmarkt, 1000 Brussel v 20 november 2006 | 12:30 v 3 euro | proevertjes inbegrepen v Informatie: 02 227 18 18 | [email protected] v Reserveren: Onthaal en Promotie Brussel | 0800 13 700

Chocolade Het Zuidstation in Brussel, dat was de geur van de grote chocoladefabriek opsnuiven. Brussel is voor mij altijd de stad van de chocolade gebleven. Nergens ter wereld vind je zoveel chocolatiers als in onze hoofdstad: Neuhaus, Godiva, Leonidas, ... . En de gemiddelde Brusselse bakker weet ook hoe hij een goede praline moet maken. Maar er is meer. De laatste jaren kan je echt spreken van een nieuwe chocoladegeneratie. Pierre Marcolini is zeker de bekendste, maar Laurent Girbaud is voor de chocoladefreaks ook een naam als een klok. Chocolade en Brussel, het is een mooi en lang verhaal dat gelukkig nog lang niet eindig is. Het begon zo’n drie eeuwen geleden. De eerste chocolatiers van België gaan in Brussel aan de slag op het einde van de zeventiende eeuw. Chocolade is dan een product voor de rijken. Aan dit zwarte goud worden medicinale krachten toegekend. In 1697 loopt de burgemeester van de Zwitserse stad Zurich over de Brusselse Grote Markt. Hij is in de wolken want hij heeft voor het eerst van Belgische chocolade geproefd. De man is zo opgetogen dat hij meteen beslist dat ook in zijn stad chocolatiers aan de slag moeten. In de 19de eeuw zakt de prijs van chocolade drastisch, waardoor het niet langer alleen voor de rijken is. Brussel is niet toevallig een chocoladestad geworden. Koning Leopold II besliste om in Kongo cacaoplantages aan te leggen. Net als voor andere koloniale producten stimuleert hij het verbruik van cacao op alle mogelijke manieren. Importeren we voor 1900 nog flink wat chocolade uit Zwitserland, dan is dat na de eeuwwisseling totaal omgekeerd. In heel België, maar vooral in Brussel



ontstaat een heuse chocolade-industrie. We hadden vrij snel goede industriële chocolade dankzij huizen zoals Côte d’Or. Neem dan nog een keer de schitterende reputatie van enkele chocolatiers en je weet meteen waarom de Brusselaar zo ‘chocofiel’ is. We keren even terug naar 1857, wanneer Jean Neuhaus, net geëmigreerd uit Zwitserland, een farmaceutische banketbakkerij in de Koninginnegalerij opent. Hij verkoopt er hoestbonbons en bitterchocolade. Zijn zoon Frédéric gaat in de leer bij een banketbakker en al snel kopen de klanten chocolade omdat ze het gewoon lekker vinden, de helende werking wordt een bijzaak. In 1912 maakt kleinzoon Jean Neuhaus junior voor het eerst een gevulde chocoladebonbon. De praline is geboren en is meteen een succes. Diezelfde Jean Neuhaus bedenkt ook een luxueuze verpakking voor het betere chocoladewerk: de ballotin. Hij vergeet er een patent op te nemen en enkele jaren later verkopen al zijn concurrenten pralines in deze typische pralinedozen. Jarenlang lijkt het pralinelandschap ongewijzigd. Maar dan komt Pierre Marcolini opzetten. De schitterende praline die bijna honderd jaar bestaat, moet gemoderniseerd worden, zo vindt deze eigenzinnige chocolatier. Hij maakt de praline kleiner en vierkant, introduceert nieuwe smaken en maakt gebruik van heel wat kruiden. De praline moet lichter, volgens Marcolini, net zoals onze voeding in het algemeen. Na Jean Neuhaus junior is hij de eerste die ook de verpakking onder de loep neemt. Intussen wordt Marcolini’s mooie zwarte doos welig gekopieerd. Welke praline is nu het lekkerst, hoor ik je al vragen. Nee hoor, blijven proeven en genieten, steeds op zoek blijven gaan naar die allerlekkerste, dat is het enige advies dat ik kan geven. Marc Boutsen

10


Museum van Cacao en Chocolade Een bezoek dat je inwijdt in de geheimen van de oorsprong, de ontdekking en de aankomst van cacao in Europa. Tijdens de demonstratie van een chocoladefabrikant kan je ook van dit zwarte goud genieten. v Museum van Cacao en Chocolade, Grote Markt 13, 1000 Brussel v 18, 19, 22 en 25 november 2006 | 10:00-16:00 v 3 euro v Informatie: 02 514 20 48 | [email protected] v Reserveren: ook groepsreservatie mogelijk

Leonidas Chocolates&Café Leonidas Leonidas Chocolates&Café staat volledig in het teken van chocolade. In ons prachtig decor kan je eveneens een film bekijken over het traject van cacaoboon tot praline. v Chocolates&Café, Tongerenstraat 32-34, 1040 Etterbeek v 17 november 2006 | 07:00-19:00 18 november 2006 | 08:30-19:00 20 t/m 24 november 2006 | 07:00-19:00 25 november 2006 | 08:30-19:00 v Film: gratis | dranken ‘Leonidas Manon Blanc Café’, ‘Leonidas Café fondant’ en ‘Leonidas Original’: 1 euro v Informatie: 02 522 19 57 | [email protected]

Exclusief chocoladeatelier in het Leonidas Chocolates&Café Leonidas Je wordt door onze Maître Chocolatier ingewijd in de kunst van het vervaardigen van pralines. Na een demonstratie steek je zelf de handen uit de mouwen. Een exclusief avontuur om je vingers bij af te likken. Inschrijven kan op www.leonidas.com/weekvandesmaak en misschien ben jij wel een van de twintig gelukkigen! v Chocolates&Café, Tongerenstraat 32-34, 1040 Etterbeek v 22 november 2006 | 14:00 v Gratis | max. 20 plaatsen v Informatie: 02 522 19 57 | [email protected] v Reserveren: inschrijven via www.leonidas.com/weekvandesmaak

Lambik Een naam als een klok, en een bier als geen ander. Een bier met geschiedenis, want het oudste recept werd teruggevonden in een uit 1559 daterende stadsrekening van Halle. Een recept, dat nog steeds door een (slinkend) aantal brouwers wordt gevolgd: lambik brouw je met twee derden gerst, en een derde tarwe. Tijdens het koken wordt oude (overjaarse) hop toegevoegd, zodat het brouwsel na een spontane gisting niet die voor andere bieren typische bittere smaak heeft, maar fris-zurig proeft. Een smaak die vrij lang zal evolueren. Kenners herkennen met plezier een “notjessmoek” of “appelsmoek” in het jongere bier. Dat laatste zou wel eens de naamgeving kunnen verklaren. Het bier heette vroeger immers ‘Geelenbier’, in tegenstelling tot ‘witbier’. Nadat onze gewesten werden bezet door Franse troepen, zien we de eerste naamswijzigingen. De troepen lustten ons bier wel, want de smaak is verwant met een traditionele (appel)cider. Aan historici om eens uit te zoeken of wij misschien door Bretoenen onder de voet werden gelopen, want precies hun cider of, beter, hun eau de vie op basis van cider heet ‘lambic’ (geschreven lambig). Toch een onwaarschijnlijk toeval dat wij net na hun aankomst over “lambik” beginnen spreken, vind je ook niet? Hoe dan ook, die lambik is een schitterend bier, dat een duizenden jaren oude traditie voortzet, namelijk die van de spontane gisting. De familie Brettanomycesgisten speelt hierbij een cruciale rol, want zij vormen met een tiental varianten de vedetten. Nergens ter wereld vind je zo’n grote concentratie aan wilde Brettanomycesgisten, als in een kring van zowat 15 km rond Brussel. Niet

11



enkel in de Zennevallei dus, maar ook in de IJsevallei (Hoeilaart, Overijse). En vermits het bier gist in houten vaten, blijft het een niet-schuimend bier. “Beikes!”, denk je? Dan moet je van wijn maar hetzelfde denken ! Iedereen drinkt tegenwoordig schuimend bier. Fris, sprankelend en licht verteerbaar. De 19de-eeuwse brouwers moesten, na de uitvinding van de pils, overschakelen naar iets soortgelijks, wilden ze niet op de fles gaan. Flessen! Waarom hadden ze daar niet aan gedacht? Tot halfweg de 19de eeuw werd bier vooral in kruiken verkocht. Lambikbrouwers gingen champagneflessen vullen met hun bier. Door lambik van respectievelijk 1, 2 of 3 jaar te mengen, kon de gisting rustig doorgaan in de fles. Het resultaat was: schuimend bier, ofte “lambic gaseuse”. Wellicht was dit laatste veel te moeilijk om met dubbele tong uit te spreken, en werd het al snel “Geuze”. De 19de-eeuwse mens wilde ook wel andere dingen proeven. Door krieken, frambozen of druiven aan het bier toe te voegen, verkreeg het bier niet alleen een mooie rode kleur, maar ook een heel aparte smaak: kriek, frambozen- of druivenbier. Heerlijk, zeker bij warm weer, maar: zuur ! De hedendaagse mens lijkt al vergeten te zijn dat krieken zure kersen zijn. Zuur fruit op zurig bier geeft dus nog steeds zuur. Tenzij je suiker gaat toevoegen natuurlijk, maar dan is het ook je dát niet meer. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er veel minder gerst beschikbaar. Bewaarbier werd schaars, én duur. Geuze of kriek werden daarom enkel op doktersvoorschrift verkocht. Vandaag is dat gelukkig anders. Santé ! Jan Dorpmans

12


Broodje Brussel: Brouwerij Cantillon Onthaal en Promotie Brussel Brouwerij Cantillon brouwt lambik, geuze, faro en kriek. Er is nog niets veranderd sinds het oprichtingsjaar 1900. De familie Van Roy-Cantillon nodigt je uit om dit stukje erfgoed te bezoeken en te proeven van hun zuur bier. v Brouwerij Cantillon, Gheudestraat 56, 1070 Anderlecht v 17 november 2006 | 12:30 v 3,50 euro v Informatie: 0800 13 700 | [email protected] v Reserveren: Onthaal en Promotie Brussel | 0800 13 700

Brusselse specialiteiten in het Kaaitheatercafé Kaaitheater Laat je verleiden door typisch Brusselse streekgerechten in een prachtig cultureel decor. In het café van het Kaaitheater kan je proeven van enkele heerlijke Brusselse schotels, in combinatie met een Brussels biertje. Een greep uit het menu: gebakken kalfsballetjes met Brussels witloof en Leffe en zachte puree met spekreepjes, stoverij met geuze en stoemp van Brusselse spruitjes. v Kaaitheatercafé, Sainctelettesquare 18, 1000 Brussel v 20 t/m 25 november 2006 | 12:00-14:30 en 18:00-20:30 v Prijssuggesties tussen 9 en 12 euro v Informatie: 02 201 59 59 | [email protected] v Reserveren: 02 201 51 21

Wereldkeuken in Brussel Er was een tijd dat Italiaans eten exotisch was. En dat is heus nog niet zolang geleden. Al die olijfolie, het smaakte toch wat vreemd voor de gemiddelde Brusselaar. Eind jaren vijftig verhuisde een zekere Ines uit Italië om haar man te vergezellen in België. Toen ze aan het Noordstation in Brussel toekwam, zag ze dat al die Italianen op weg naar de steenkoolmijnen in Limburg en Wallonië nergens een deftige maaltijd konden krijgen. Al snel opende ze in de schaduw van het station het eerste Italiaanse restaurant van de hoofdstad. Chez Ines wordt nu gerund door haar kleinzoon. Expo 58, de wereld komt naar Brussel. Een gemengd huwelijk is niet langer gebaseerd op het verschil van stand of taal. Een Oostenrijkse schone wordt verliefd op een Brusselaar en een jaar later opent ze het eerste Oostenrijks restaurant van het land op de Boendaalse Steenweg in Elsene. Mutti serveert er al meer dan veertig jaar de beste Wienerschnitzel. Op het Vaderlandsplein krijg je decennialang de beste rijsttafel van het land voorgeschoteld. Anak Timoer was het eerste exotisch restaurant dat een goede vermelding kreeg in de Michelingids. Zoonlief heeft er nu een echt Brussels restaurant van gemaakt, Le Zinneke. De cirkel is rond. De Expo, we hebben er een schitterend Atomium aan overgehouden, maar ook flink wat exotische restaurants. De wereld kwam naar Brussel, maar de wereld bleef ook in Brussel. 2005, een leuk statistisch geven haalt de voorpagina van enkele kranten. Nguen is de meest voorkomende familienaam in het Brussels gewest. Het is de Vietnamese variant van Jansens. Jaren geleden

13


© OPB – Barbara Peremans

begonnen heel wat Nguens met Chinese eethuizen in Brussel. Waarom geen Vietnamese? Ze gingen ervan uit dat de Brusselaar enkel Chinees zou lusten want dat was toch o zo populair in de grote wereldsteden. Gelukkig serveren de meest Nguens nu met fierheid de Vietnamese keuken. De Spaanse keuken, daar moest je vroeger voor naar het Zuidstation trekken of naar het eerste deel van de Hoogstraat. Nu kan je echte Spaanse gastronomie proeven op het Collignonplein in Schaarbeek, of de regionale Asturische keuken in Brussel-centrum. Van Bretoens tot Baskisch, je kan het hier op je bord krijgen. De Grieken vonden de Pitastraat uit, vlakbij de Grote Markt, uit en zijn er voor verantwoordelijk dat heel wat nachtbrakers met de walm van looksaus in hun bed kruipen. Op de Haachtsesteenweg in Schaarbeek komt je dan weer de geur van gegrild lamsvlees tegemoet in de oneindige enfilade van Turkse restaurants. Wil ik bakbananen, dan trek ik gewoon naar Matongé in Elsene of naar de markt op zondag aan de Anderlechtse slachthuizen. Zo goed als alle Afrikaanse producten die je maar kan bedenken, vind je hier. Natuurlijk heb ik ook nog een kleine kruidenier op de hoek, de zaak is twee jaar geleden van eigenaar veranderd, van Portugees naar Pools. Ik kan je verzekeren, de Polen weten hoe ze een zuurdesembrood moeten bakken. De Russische supermarkt aan de Keizerinnenlaan heb ik nog niet uitgeprobeerd. Misschien wordt het je duidelijker als ik vertel wat ik tijdens mijn jarenlange zoektocht niet kon vinden in de hoofdstad. De typische ingrediënten van de Ethiopische keuken noch die van de Nepalese heb ik hier in mijn boodschappentas kunnen leggen. Al de rest wel. En dat Nederlands restaurant, dat zal ook nog niet voor morgen zijn. Marc Boutsen

14


Russische tafel in Brussel Caravan Cultura Stichting Culinair erfgoed van Rusland, ontdekking van Russische culinaire tradities met demonstraties, masterclasses en proeverij. Iedereen is welkom! v Club Culturel Belgo-Russe, Verenigingsstraat 20, 1000 Brussel v 18 november 2006 | 12:00 v 3 euro | 1 euro: kinderen v Informatie: 0478 50 65 88 | [email protected]

Broodje Brussel: muntthee Onthaal en Promotie Brussel De nationale drank van Marokko is muntthee, die zeer heet en zoet gedronken wordt. Tijdens deze munttheeceremonie van V.O.E.M. vzw word je ondergedompeld in de Marokkaanse culinaire tradities en proef je van een heerlijk kopje thee. v V.O.E.M. (Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims) vzw, Lakensestraat 68, 1000 Brussel v 20 november 2006 | 12:30 v 1 euro v Informatie: 02 227 18 18 | [email protected] v Reserveren: Onthaal en Promotie Brussel | 0800 13 700

Denk globaal, eet lokaal Wervel vzw Voor je het weet ligt er vierduizend kilometer op je bord! Onze wereld lust geen kilometerkost. Het milieu niet, de boer niet en de consument niet. Voedsel dat via de korte keten wordt verhandeld, is verser en gezonder, vervuilt minder en levert de landbouwer een eerlijke prijs op. Wat kan jij er aan doen? Hoe kook je een millimetermaaltijd? Kom luisteren, proeven en zien! v Elan, Vooruitgangstraat 333, 1030 Schaarbeek v 20 november 2006 | 11:30-14:00 v 8 euro, zonder drankje 10 euro, met drankje v Informatie: 02 203 60 29 | [email protected]

© Chris Deruddere

Broodje Brussel: exotisch koken Onthaal en Promotie Brussel De cursisten van de opleiding keukenmedewerker van vzw De Overmolen leren ons hapjes uit hun thuisland maken. Een demonstratie waarbij je zelf de handen uit de mouwen mag steken en natuurlijk ook mag proeven. v Vzw De Overmolen / St. Jorissite Cellebroersstraat 16, 1000 Brussel v 22 november 2006 | 12:00-13:30 v 2 euro v Informatie: 02 227 18 18 | [email protected] v Reserveren: Onthaal en Promotie Brussel | 0800 13 700 © OPB — Barbara Peremans

Broodje Brussel: van curry tot mitmita Onthaal en Promotie Brussel De cursisten van de opleiding keukenmedewerker van vzw De Overmolen serveren een buffet met heerlijke exotische hapjes. Schuif aan met je collega’s en maak samen met deze koks uit alle uithoeken van de wereld een pittige culinaire wereldreis. v Vzw De Overmolen / St. Jorissite Cellebroersstraat 16, 1000 Brussel v 23 november 2006 | 12:30-14:00 v 4 euro v Informatie: 02 227 18 18 | [email protected] v Reserveren: Onthaal en Promotie Brussel | 0800 13 700

© Chris Deruddere

15


Literair tafelen: de geneugte van lekker eten en een pittig verhaal Seniorencentrum Samen aan tafel zitten terwijl de keuken de loop van een literair verhaal volgt, de deelnemer toehapt in het menu en het verhaal zich ontrolt. Met auteur Katrien Van Hecke. Over ‘Meneer Ibrahim en de bloemen van de Koran’ van E.E. Schmitt. v Literair Salon (Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek), Koninginnestraat 23, 1000 Brussel v 23 november 2006 | 14:30 v 7 euro v Informatie: 02 210 04 70 v Reserveren: Seniorencentrum | 02 210 04 60

Van alle keukens thuis: proeven van couleur locale V.O.E.M. (Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims) vzw We laten je proeven van ‘exotische’ producten van Belgische makelij, zoals het Turks fruit van familiebedrijf Sebahat en de ‘halalworst’ van Chatar. De nadruk wordt hierbij gelegd op de couleur locale, die vele Brusselse allochtone ondernemers hebben weten te bieden aan hun buurt. De avond wordt ingeleid door socioloog dr. Thierry Kochuyt van de KUB. v GC De Kriekelaar, Gallaitstraat 86, 1030 Schaarbeek v 23 november 2006 | vanaf 19:30 v Gratis v Informatie: 02 503 13 25 | [email protected]

Marokkaans-joodse keukengewoontes, tafelrituelen & gastronomie V.O.E.M. (Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims) vzw Een lezing, demonstratie en degustatie van en over de Berberse, joodse, Marokkaanse, islamitische en Andalusische invloeden in de keuken van de Joden in Marokko. In samenwerking met Davidsfonds Brussel-Centrum, De Markten en Moussafir. v De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel v 23 november 2006 | 20:00 v 6 euro | korting: leden Davidsfonds, ledenorganisaties V.O.E.M. vzw, studenten, + 3-pas, CJP en werkzoekenden | max. 80 personen v Informatie: 02 503 13 25 | [email protected] v Reserveren: verplicht, via 02 503 13 25

Wereldse gourmands: van maniok tot patat - op z’n Afrikaans Citizenne - Vormingplus Brussel Proef van de wereldkeuken. Shop, kook en tafel met stads- en streekgenoten op z’n Afrikaans. Geef je ogen de kost, laat je neus zinnenprikkelende geuren opsnuiven en verwen je smaakpapillen met nieuwe smaaksensaties. Op 20 november wordt er op z’n Vlaams gekookt. 16 2

Week Bitter van de Smaak in Brussel

v Den Teirling, Maesstraat 89, 1050 Elsene v 20 november 2006 | 14:30-21:30 (Vlaams koken) 23 november 2006 | 14:30-21:30 (Afri- kaans koken) v 5 euro | vervoer inbegrepen | max. 15 personen v Informatie: 02 240 95 22 v Reserveren: inschrijven via [email protected] | 02 240 95 22. Opgelet: deelnemers uit de rand vertrek- ken samen van op het Gemeenteplein in Strombeek.

Banana Boulevard! Dienst Nederlandse Cultuur Etterbeek Etterbeek combineert lekker eten met eerlijke handel en internationale solidariteit en gaat aan de slag met dessert-, bak- en kookboeken. Een hele namiddag lang worden doorlopend kookdemonstraties, animatie, proeverijen, artistieke interventies en informatieve tussenkomsten samengevoegd in een wervelend showprogramma. Het publiek kan vrij in en uit lopen. v Fontenay-park, Veldstraat 49, 1040 Etterbeek v 25 november 2006 | 14:00-20:00 v 3 euro v Informatie: 0476 42 99 08 | [email protected]

Andere smaken in Brussel Eigen lof stinkt behalve Brussels lof. Brussel is een culinaire stad, nergens staan er zoveel mensen achter een professioneel fornuis te zwoegen per vierkante meter dan in de hoofdstad. Onze topchefs en patissiers zijn wereldberoemd. En dan hebben we het nog niet gehad over onze chocolade. Heel de wereld kent de Belgische chocolade. Fout, zeg liever Brusselse chocolade. Wat we nu kennen als de praline is een uitvinding van een Brusselse Zwitser. In Berlijn hebben ze hun bollen, in Frankfurt hun worst maar wij hebben ons lof en spruitjes. Zie je op een Franse menukaart een gerecht à la Bruxelloisse, dan betekent dat in het culinaire jargon dat je vleesbereiding vergezeld zal worden van witloof en spruitjes. Maar de typisch Brusselse keuken is gelukkig meer dan groenten. Gebakken bloempanch met appeltjes en choesels, stoemp, bereidingen met orgaanvlees, dat komt dicht in de buurt van de essentie van de Brusselse keuken. Nee, niet omdat het goedkoop is en zogezegd kost voor de arme mensen. Je moet nu éénmaal veel orgaanvlees hebben om er culinair iets mee aan te vangen. Hoe onderscheidt een Brusselaar zich nu echt als hij aan tafel zit? Wel, hij lust de dingen rauw zoals geen ander. Zelfs mosselen werkt hij ongekookt naar binnen, dat zijn dan geparkeerde mosselen. En wat eten de veehandelaren ’s ochtends vroeg bij hun eerste pintje? Ne pistolet haché, liefst met flink wat

17



peper. Rauw varkensvlees, niemand durft dat te eten, behalve de Brusselaar. En welk Brussels gerecht staat nu in heel België op de kaart? Americain préparé. Ook dat is een variatie op de Franse Tartare de boeuf. Maar het is voldoende verbrusseld om zijn eigenheid te krijgen. Geef toe, alleen al de naam van het gerecht is zo surrealistisch dat het enkel in Brussel kon worden uitgevonden. Marc Boutsen

Broodje Brussel: doe-het-zelfwandeling Onthaal en Promotie Brussel Speel je eigen gids met de doe-het-zelfwandelingen van Broodje Brussel. Deze centrumwandeling voert je langsheen merkwaardige restaurants, cafés en delicatessenzaken. Er is niet alleen aandacht voor de Brusselse specialiteiten, maar ook voor de vele exotische winkels. Vanaf 17 november te downloaden op www.broodjebrussel.be. v Onthaal en Promotie Brussel, Prinsenstraat 8, 1000 Brussel v 16 t/m 25 november 2006 v Gratis v Informatie: 02 227 18 18 | [email protected]

De kookboeken van de Boerinnenbond: hoe het koken in Vlaanderen totaal veranderde Masereelfonds Vele generaties Vlamingen hebben leren koken met het kookboek van de Boerinnenbond. De edities van dit succesrijke kookboek volgden elkaar op. De titel bleef dezelfde, de inhoud veranderde radicaal. Een kennismaking met de veranderende visie van de gemiddelde Vlaming op koken en eten. v De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel v 16 november 2006 | 20:00 v 7 euro | 6 euro: leden Masereelfonds v Informatie: 02 502 41 53 | [email protected]

Weten over eten: geschiedenis en cultuur FOST (Sociaal-culturele voedingsstudies) Eten gaat niet alleen om eten … maar heeft ook te maken met denken, praten, schrijven, lezen en dromen over eten en drinken. Voormiddag: Peter Scholliers interviewt Frank Fol (‘Fusion, terroir, authenticiteit en gezondheid in België sedert 1978’). Namiddag: Alan Warde (‘Third FOST Master Class, Sociology on Food: taste, practice and social divisions’). v De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel v 17 november 2006 | 11:00-12:30 en 18



14:00-18:00 v 7 euro per lezing | 8 euro voor twee opeenvolgende lezingen | max. 25 deel nemers | hapje en drankje inbegrepen v Informatie: 02 629 26 70 [email protected] v Reserveren: FOST (Sociaal-culturele voedingsstudies) | 02 629 26 70 | www.vub.ac.be/FOST

19


Alimentation générale interactieve tentoonstelling Josworld vzw


Weten over eten: geschiedenis en cultuur FOST (Sociaal-culturele voedingsstudies)


Omdat het oog immers ook wat wil als het op eten aankomt. Een interactieve tentoonstelling met als rode draad ‘voeding en zijn relatie tot vormgeving’. De bezoekers worden uitgedaagd om actief deel te nemen aan de tentoonstelling. v Josworld vzw, Lakensestraat 113, 1000 Brussel v 17 november 2006 | 19:00 18 t/m 19 november 2006 | 14:00-20:00 v Gratis v Informatie: 0498 70 70 53 | [email protected] v Reserveren: Josworld vzw | 0498 70 70 53 | www.josworld.org

Eten gaat niet alleen om eten ... maar heeft ook te maken met denken, praten, schrijven, lezen en dromen over eten en drinken. Lezingen: ‘Koken met weinig middelen: de keuken in de Brusselse sociale woningen rond WO I’ door Patricia Van den Eeckhout, ‘Shoppen! Publiciteit voor eetwaren in de jaren ‘20 en ‘30’ door Eva Van Nuland en ‘De maaltijd in uren en minuten sedert 1960’ door Inge Mestdag. v A la Mort Subite, Warmoesberg 7, 1000 Brussel v 18 november 2006 | 18:30-21:30 v 7 euro per lezing | 8 euro voor twee opeenvolgende lezingen | 10 euro voor drie lezingen | max. 25 deelnemers | hapje en drankje inbegrepen v Informatie: 02 629 26 70 |

[email protected] v Reserveren: FOST (Sociaal-culturele voedingsstudies) | 02 629 26 70 | www.vub.ac.be/FOST

Weten over eten: geschiedenis en cultuur FOST (Sociaal-culturele voedingsstudies) Lezingen: ‘Voeding met een gezondheidsbonus: wondermiddel of gebakken lucht?’ door Els Van de Cruyce, ‘De smaak van het brein’ door Katrien Mondt en Piet Van de Craen en ‘De filosofie van de maaltijd’ door Willem Elias. v A la Mort Subite, Warmoesberg 7, 1000 Brussel v 19 november 2006 | 18:30-20:30 v 7 euro per lezing 8 euro voor twee opeenvolgende lezingen 10 euro voor drie lezingen v Informatie: 02 629 26 70 [email protected] v Reserveren: FOST (Sociaal-culturele voedingsstudies) | 02 629 26 70 | www.vub.ac.be/FOST

Belgica 2006 Wereldkampioenschappen jeugdfilatelie Pro Post vzw Tijdens Belgica 2006 wordt de postzegelreeks ‘Belgische gastronomie’ officieel voorgesteld in aanwezigheid van de staatssecretaris voor overheidsbedrijven, Bruno Tuybens, en de gouverneur van Limburg, Steve Stevaert. Achteraf verzorgt chef-kok Jan Buytaert van restaurant De Bellefleur een kookdemonstratie en proeverij. v Brussels Expo, Belgiëplein - Heizel, 1020 Laken v 19 november 2006 | 10:45 v Gratis v Informatie: 015 285 807 | [email protected]

Dagverse gezonde schoolmaaltijden uit de keuken van Rosas - P.A.R.T.S. PARTS (Performing Arts Research & Training Studios) Hoe kan je gezonde schoolmaaltijden bereiden en hoe stelt men een weekmenu 20 2

Week Bitter van de Smaak in Brussel

samen? We toetsen de westerse dieetleer aan de oosterse yin-yangprincipes. Het beste uit Oost en West om een kleurrijke en gezonde macrobiotische maaltijd te serveren, die gesmaakt én geproefd wordt door iedereen. Van carnivoor tot vegetariër. v PARTS (Performing Arts Research & Training Studios), Van Volxemlaan 164, 1190 Vorst v 20 november 2006 | 19:00 21 november 2006 | 16:00 v 6 euro v Informatie: 02 344 55 98 | [email protected] v Reserveren: verplicht, via [email protected] | 03 309 17 02

De vijf smaken: zoet, zout, bitter, zuur en pikant PARTS (Performing Arts Research & Training Studios) De klassieke keuken kent vele smaakmakers zoals bouillon, room, boter, eieren, vet en kruiden. Het uitgebreide gamma van smaakmakers uit de traditionele oosterse keuken is nog relatief onbekend, nochtans bieden ze een gezond alternatief en een uniek smaaken kleurenpalet. v PARTS (Performing Arts Research & Training Studios), Van Volxemlaan 164, 1190 Vorst v 20 november 2006 | 16:00 21 november 2006 | 19:00 v 6 euro v Informatie: 02 344 55 98 | [email protected] v Reserveren: verplicht, via [email protected] | 03 309 17 02

Broodje streekproduct.be VLAM Streekproducten Vlaanderen is rijk aan traditionele streekproducten. VLAM biedt je de unieke gelegenheid om een broodje met traditie te proeven in Hotel Errera, een verborgen schat van de Vlaamse Regering in hartje Brussel. Naast dat broodje kan een streekbiertje natuurlijk niet ontbreken. v Hotel Errera, Koningstraat 14, 1000 Brussel v 23 november 2006 | 12:00-14:00


v 5 euro per bonnetje, goed voor broodjes en drank v Informatie: 02 510 62 28 | [email protected] v Reserveren: voorverkoop bonnetjes in de infoshop van VLAM, Leuvenseplein 4, 1000 Brussel, van 13 tot en met 17 november.

Brussel: het aroma van een lekker verleden Korei vzw © OPB — Herman Ricour

In Brussel valt er voor een gastronoom altijd wel iets te beleven. Een 19e-eeuwse burger etaleerde zijn welstand met gastronomie; anno 2006 vertellen restaurants, cafés, straatnamen en gevels hun verhaal over historische eetgewoontes. v Trappen van het Beursgebouw, Beursplein 1, 1000 Brussel v 25 november 2006 | 14:00 v 12 euro | wandeling en proevertjes inbegrepen | max. 20 personen per groep v Informatie: 02 380 22 09 | [email protected] v Reserveren: verplicht, via Korei vzw, 02 380 22 09

Radio 2 – opname programma “Niets is zeker” met wandeling “Lekker Brussel” Onthaal en Promotie Brussel © OPB — Herman Ricour

Een wandeling in Brussel-centrum, langs merkwaardige restaurants, cafés en delicatessenzaken, exotische winkels, hofleveranciers, geuze, ‘ettekeis’… Kortom we laten je watertanden bij al dat lekkers! Vanaf 9 november terug te vinden op www. opbrussel.be of op www.radio2.be v Op 25 november 2006 van 8 tot 10 uur: opname programma in het Amerikaans Theater, van 10 tot 13u: rondleiding met drankje in het centrum van de stad. v 8 euro (voor ontbijt en rondleiding) v Informatie: 02 227 18 18 v Reserveren: 070 345 123

‘Blinde’ ontdekkingstocht in de proeftuin van Roosdaal-Pamel Elishout Project waarbij de leerlingen tuinbouw een parcours aanleggen in en om de tuinbouw21


velden van de school voor blinde en gehandicapte personen. Dit initiatief kwam tot stand door een samenwerking met Blindenzorg Licht en Liefde en Kasterlinden, secundaire school voor jongeren met gehoor- en gezichtsproblemen. v Elishout, E. Gryzonlaan 1, 1070 Anderlecht v 20 t/m 24 november 2006 | 08:30-16:00 v Gratis v Informatie: 02 526 76 00 | [email protected] v Reserveren: verplicht, via 02 526 76 00. Gids voor blinden of slechtzienden op aanvraag.

Van vis- en vleescentrum tot Mekka van haute cuisine en geuze Culturama We verkennen de oude Brusselse benedenstad en zoeken de plaatsen op waar de etenswaren en de dranken werden gelost, verdeeld en aan de man gebracht. Tevens wordt dieper ingegaan op de machtige gilden en de voortdurende zorg naar kwaliteit en goede hygiëne. De ca. 2,5 uur wandeling wordt passend afgerond met een typisch Brabants drankje (apart te betalen) in een biertempel. v Startplaats bij ingang Broodhuis Grote Markt, 1000 Brussel v 26 november 2006 | 14:30-17:30 v 6 euro | kortingen: gezins- of familieleden, erkende gidsen, senioren en jongeren | max. 18 per gids v Reserveren: 02 569 27 74 | [email protected]

Wat is pocheren, wat is fileren, wat weet ik van peren? Vereniging van meesterkoks van België Wat is pocheren, wat is fileren, wat weet ik van peren? Hoe maak ik soep en karbonades, hoe stoof ik wortels en wat met kardoen? Bij de Meesterkoks zie ik het allemaal doen! Voorstelling van producten van eigen bodem en streekgebonden specialiteiten aan leerlingen uit het vijfde en zesde leerjaar. Demonstratie van de bereidingen door onze Meesterkoks en genieten achteraf. v Niet publiek toegankelijk v Stadion RSCA, 22


Theo Verbeecklaan 2, 1070 Anderlecht v 16, 17, 20, 21 en 22 november 2006 | 09:00-12:00 v Gratis v Informatie: 02 267 02 95 v Reserveren: gewenst. We voorzien elke dag drie scholen uit het Brussels Hoofd stedelijk Gewest.

Elishout en Kasterlinden ontdekken de blinde eetcultuur: samenspel van smaken en geuren Elishout Smaak op school, lunch voor slechtzienden, waarbij leerlingen van Elishout koken en opdienen. In samenwerking met Blindenzorg Licht en Liefde en de leerlingen van Kasterlinden. v Niet publiek toegankelijk

Een multiculturele soepbar in het Sint-Guido Instituut Sint-Guido Instituut Leerlingen van de tweede graad ‘verzorging-voeding’ en ‘sociale en technische wetenschappen’ van het Sint-Guido Instituut in Anderlecht organiseren themalessen en pedagogische uitstappen die kaderen binnen smaak in al zijn facetten. Als afsluiter staat er een gigantische multiculturele soepbar op het programma! v Niet publiek toegankelijk

Op ontdekkingstocht in de bakkerij- en slagerijafdelingen van Elishout Elishout Educatief pakket voor de afdelingen ‘bakkerij’ en ‘slagerij’, waarbij de leerlingen geblinddoekt op verkenningstocht gaan in de praktijklokalen. v Niet publiek toegankelijk

Wijn degusteren, op de korrel genomen: blind laat blind proeven VeBeS ‘Wanneer je drinkt en proeft met gevoel, wordt elk glas door zijn geur en smaak een streling voor neus en mond.’ Initiatie tot degustatie van wijn door André Lenaerts, blind Maître Sommelier. v Niet publiek toegankelijk


Win een exclusief Brussels diner voor twee personen! Loopt het water je al in de mond bij het lezen van al dat Brussels lekkers? Smaakt deze brochure naar meer? Doe dan mee met onze wedstrijd op www.opbrussel.be, los de wedstrijdvraag op en maak kans op een heerlijk diner voor twee personen in het Brusselse klasserestaurant Viva M’Bomma. Dit gezellige restaurant serveert je Brusselse specialiteiten in het hartje van de hoofdstad. Neem deel op www.opbrussel.be/ weekvandesmaak

Coördinatie en eindredactie Nina Vincx (OPB) Ingeborg De Cooman (Erfgoedcel Brussel) Vormgeving The Young Ones (campagnebeeld) Trans-ID (brochure) 23


V.U. : OPB — Jan Van der Auwermeulen — Prinsenstraat 8 — 1000 Brussel

Deze gratis brochure is een initiatief van de Erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en Onthaal en Promotie Brussel vzw (OPB). Info: 0800 13 700 www.erfgoedbrussel.be | www.opbrussel.be | www.weekvandesmaak.be

Week van de Smaak in Brussel

Recommend Documents