In dit boek leest u zeventien verschillende ervaringen, van Spanje tot Noorwegen en van Brazilië tot Nieuw-Zeeland. Het zijn eerlijke ervaringen en adviezen over frustrerende zaken als onwelwillende politici, gebrek aan privacy, veel te hoge kosten en cultuurverschillen. Maar vooral ook stimulerende ervaringen over levensverrijking, ultieme vrijheid, kansen grijpen en doen wat je in het leven echt wilt doen. ‘Dit vreet energie, maar het is wel kicken’, aldus een van de avonturiers. Inspirerende interviews voor iedereen die grenzen wil verleggen.
WE DOEN HET GEWOON!
Tot diep in de nacht gastheer zijn en ‘s ochtends om zeven uur weer opgewekt ontbijt serveren. Het runnen van een B&B, hotel of lodge is zeven dagen in de week een 24-uurs job. Toch droomt bijna iedereen er stiekem wel eens over. Veel Nederlanders gaan het ook gewoon dóen.
HEIDY VAN BEURDEN
Heidy van Beurden
WE DOEN HET GEWOON!
B&B’s, hotels en lodges van Nederlanders wereldwijd
b&b’s, hotels en lodges van nederlanders wereldwijd
VANDORP EDUCATIEF
Mas Vidal Rancho Burica Guesthouse Eleven Il Vecchio Frantoio The Scuba Lodge Domaine de Bellefond Galini Villas Bloomestate Quinta da Geia Hotel Rader Ngala Lodge La Masia Casanova Balibergvilla Gjestehus Nyte Pousada 0031 Les Labadous Knapdale Eco Lodge
Spanje Costa Rica Zweden Italië Curaçao Frankrijk Griekenland Zuid-Afrika Portugal Oostenrijk Gambia Spanje Bali Noorwegen Brazilië Frankrijk Nieuw-Zeeland
6 16 26 36 46 56 66 76 86 96 104 112 120 128 136 146 156
WE DOEN HET GEWOON! B
&
B
1
’
We doen het gewoon! B&B’s, hotels en lodges van Nederlanders wereldwijd Interviews: Heidy van Beurden Redactie: Marleen Meijer Vormgeving: Eric Jan van Dorp / Vitamine C ISBN 978 90 77698 60 0 1e druk januari 2010 Uitgeverij VanDorp Educatief Postbus 42 3956 ZR LEERSUM
[email protected] www.vandorp.net Kijk voor meer emigratieboeken op www.emigratieboek.nl Copyright ©2009 Heidy van Beurden Copyright ©2009 Uitgeverij VanDorp Educatief Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd in welke vorm dan ook zonder uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van de uitgever. De informatie in dit boek is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. De auteur en uitgever zijn niet aansprakelijk voor onjuiste informatie in het boek en eventuele daardoor ontstane schade. 2
Heidy van Beurden
WE DOEN HET GEWOON! B & B ’ b &b’s, hotels en lodges van
nederlanders wereldwijd
4
Voorwoord Voor u ligt het boek We doen het gewoon! Een boek over ondernemende mensen die de uitdaging aangegaan zijn om een Bed & Breakfast of andere logeergelegenheid in het buitenland te beginnen. Als directeur van Mondi werd mij gevraagd het voorwoord voor dit boek te schrijven. Mondi is een belangenorganisatie die avonturiers, zoals in dit boek, van advies en informatie voorziet. In mijn werk heb ik veel contact met emigranten. Ik zie veel overeenkomsten tussen ondernemers en emigranten. Ze zijn beiden vasthoudend, creatief, een tikkeltje eigenzinnig en hebben een behoorlijke dosis doorzettingsvermogen. Met deze ingrediënten zijn er voldoende mogelijkheden voor Nederlanders om in het buitenland een eigen bedrijf te beginnen. Zoals u in dit boek zult lezen gaat dit nooit zonder slag of stoot. Wanneer ik We doen het gewoon! lees, dan weet ik ook weer waarom ik mijn werk met zoveel plezier doe. Uit de verhalen blijkt gedrevenheid, passie en visie. Het boek staat tevens vol prachtige tot de verbeelding sprekende foto’s die de verhalen extra kracht bijzetten. Mocht u dromen van een toekomst in het buitenland, dan laat dit boek zien dat het niet bij dromen hoeft te blijven, maar met de juiste aanpak werkelijkheid kan worden. Maar voor het zover is wens ik u veel leesplezier met dit schitterende boek! Rob Smulders Directeur belangenorganisatie Mondi
Rob Smulders gaf in 2001 het eerste magazine voor internationaal vastgoed uit en vanaf 2004 heeft hij volledig onafhankelijk de belangenorganisatie Mondi opgericht. Met een lidmaatschap van Mondi kunt u onbeperkt vragen stellen over alles wat te maken heeft met (het verwerven van) vastgoed in het
buitenland.
Of
het
nu
gaat
over
juridische,
fiscale
of
financiële
aspecten of praktisch informatie over diensten en aanbieders. Zo wil Mondi een beetje houvast bieden wanneer u in het diepe springt. (www.mondi.nl)
Mas Vidal
SPANJE
Naam:
Robert en Ingrid Robinson
Eigenaar van:
Mas Vidal
In:
Girona, Spanje
Wat:
Een gerenoveerde herenboerderij uit 1732, met strand, sport en stad in de buurt.
Geëmigreerd in:
2006
Levensmotto:
ʻ‘Positieve energie moet je de wereld in slingerenʼ’
Website:
www.metelkaarriantinspanje.nl
6
‘Het gevoel dat je leeft’ De
meeste mensen associëren de Costa Brava niet direct met zo’n luxueus vakantiehuis als Mas Vidal. Eigenaar Robert Robinson vertelt trots over zijn megaproject vlakbij Girona: een gerenoveerde herenboerderij uit 1732, die gasten in zijn geheel kunnen huren. consequenties op de koop toe nemen.’ En dingen anders doen was exact de reden waarom het echtpaar een lodge in Spanje wilde beginnen. Robert, van huis uit techneut, runde samen met Ingrid jarenlang hun eigen werving- & selectiebureau in Nederland, om dit vervolgens voor te bereiden op de verkoop. Bijna vier jaar duurde het om dat zakelijk op orde te krijgen en de aankoop in Spanje te regelen.
Voor het interview moet Robert zijn zware werk even laten rusten. Hij is bezig met het graven van geulen voor planten rondom zijn droomverblijf in het Spaanse De la Selva. Is dat echt zo zwaar? Wel als je huis op rotsen is gebouwd. Dat hadden hij en zijn vrouw Ingrid niet meegekregen toen ze het huis in 2006 kochten. Toch is hij niet bitter om deze verrassing. ‘Als je dingen in je leven anders wilt, dan moet je dit soort
7
Het gaat om het beleven Een moeilijke beslissing? ‘Ja’, zegt Robert zonder twijfel. ‘Je gooit je hele leven door de war. Maar de keuze was nog twintig jaar hetzelfde blijven doen of het leven een wending geven. Wij wilden niet achteraf zeggen: had ik maar... Je kunt van dingen blijven dromen, of je zet door en doet het. Met alle gevolgen van dien. We hadden een prachtige zaak, een riant bestaan. Wat dat betreft doen we een grote stap terug. Ook wat betreft ons sociale netwerk. We kwamen uit een branche waar we iedere dag nieuwe mensen ontmoetten. Hier loop ik soms dagen rond zonder dat ik iemand tegenkom die ik ken. Dat contrast is heel groot.’
verwachtingen te hebben, want morgen kan het toch weer anders zijn. Als het dan toch wél doorgaat, is dat mooi meegenomen. In Nederland plan je veel meer. Op een verjaardagsfeestje neem je geen borrel meer als je morgen weer vroeg op moet. Hier gaat het om het beleven, ieder uurtje pakken. Ook heb ik geleerd dat sommige dingen waar ik me in Nederland uitermate druk om kon maken, écht niet belangrijk zijn. We hebben geleerd het maar wat makkelijker te laten gaan. Ook samen met Ingrid ben ik heel erg gegroeid. Al die veranderingen hadden we wel ingeschat, je hebt wel ongeveer een idee, maar toch is het 80% anders geworden dan we hadden gedacht. Verrassend anders.’
‘Je kunt twintig jaar hetzelfde blijven doen of je leven een wending geven. Met alle gevolgen van dien’ ‘Met de gasten heb je kortstondige relaties. Wij zijn echte mensenmensen, maar we zitten niet de hele dag bij de gasten. Ik maak het zwembad schoon als zij op pad zijn. Voor contacten in het dorp moet je je best doen. Ingrid is lid geworden van de lokale gymnastiekvereniging en als afsluiting van het seizoen hebben we voor iedereen een feestje gegeven. Er kwamen 35 mensen die allemaal zelf wat hadden meegenomen, tortilla’s, gebak of gehaktballetjes. Er werd gedanst en gedichten voorgedragen; hartstikke leuk.’
Het land van ietsje meer Het is tien uur in de ochtend, maar het is al warm op het terras van Mas Vidal. Bijen zoemen. Het vakantiehuis ligt tussen de groene, beboste heuvels. Twaalf kilometer vanaf het vliegveld en vlakbij zes van de dertien golf courses aan de Costa Brava. Op twintig minuten loopafstand een ouderwets Catalaans dorp, waar nog iedere woensdag op het pleintje voor de kerk markt wordt gehouden met traditionele streekproducten. ‘Hier zul je op de markt nooit horen: mag het iets meer zijn? Er worden gewoon wat tomaatjes of andere groenten in de zak bij gegooid. Dit is het land van ietsje meer
‘Dat we hier meer op onszelf zijn gericht dan we ooit gewend waren, is confronterend in de zin van nieuw. Het is interessant om een nieuwe kant van jezelf te leren kennen. Als persoon groei je enorm. Ik heb bijvoorbeeld geleerd op korte termijn geen 8
ben afgehaakt om dingen in vakjes in te delen; ik aanschouw het.’
in positieve zin. Niks is hier een probleem. Dit is het land van gastheerschap en vriendelijkheid. Ingrid en ik eten regelmatig buiten de deur. De wijn wordt altijd op tafel gezet; pak maar wat je wilt. Of glazen worden gewoon bijgevuld, niet tot het streepje.’
Eén hectare is genoeg Op zoek naar de ideale locatie hebben Ingrid en Robert heel vrijblijvend rondgekeken. Als het maar zou aansluiten bij alles wat zij jarenlang tijdens hun vakanties in deze Spaanse streek zo waardeerden: de authentieke dorpjes met een rijke geschiedenis, prachtige beschermde natuurgebieden en restaurantjes om te genieten van de heerlijke Spaanse keuken. Daarnaast hadden ze een paar concrete wensen in hun pakket. Eén: het moest makkelijk bereikbaar zijn. Hun doelgroep bestaat uit vriendengroepen,
‘Zelf zijn we echte stadsmensen, dus die sfeer is redelijk nieuw voor ons. Het leuke is ook dat het overal weer anders gaat. Bij ons feestje dachten we te beginnen met een glaasje cava, maar tijdens het eten dronk iedereen water of limonade. Pas na het eten begonnen ze aan de drank. Soms zie je sinaasappelsap op de kaart staan als dessert
en
bij
de
koffie
schenken
ze
geen
likeur,
maar whisky. Is dat typisch Spaans? Geen idee. Ik 9
stiekem is dit ook een beetje hun droom.’ Het mooiste van zo’n enorme verbouwing, is volgens Robert langzaam voor je ogen geboren zien worden wat je had bedacht. Ondanks alle moeilijkheden met
taal,
financiering
en
vergunningen.
Uit
stapels
tijdschriften op het gebied van wonen en tuinen scheurde Robert maandenlang de beelden die hij zocht. Daarvan maakte hij voor ieder te bouwen vertrek een sfeerimpressie voor de architect.
families en golfgezelschappen. ‘Je moet niet twee dagen reizen als je een weekendje wilt gaan golven’, verklaart Robert. ‘Nu vertrek je donderdagmiddag uit Nederland en vier uur later zit je hier aan de borrel.’ Twee: het moest er heerlijk rustig zijn. Drie: maar wel met vermaak in de buurt. Strand, sport, stad.
‘Langzaam voor je ogen geboren zien worden wat je had bedacht’
Het echtpaar heeft geprobeerd hun eigen smaak niet te laten prevaleren, omdat ze vanaf het begin wisten dat ze het ooit weer zouden willen verkopen.
Hoewel het om een prachtig groot terrein gaat van één hectare, met zwembad en een privéhuis van vijf slaapkamers en badkamers voor de gasten, was ruimte niet het uitgangspunt voor het echtpaar. Robert: ‘Normaal staan boerderijen op veertig hectare. Maar wat moet ik daar in godsnaam mee? Dat moet je alleen maar onderhouden. We wisten ook niet wat de overheid zou doen met betrekking tot brandgevaar en verantwoordelijkheid, zoals het schoonmaken en onderhouden van de bossen.’ Voor de foto’s op de website hebben ze bewust geen groothoeklens gebruikt. Zo kunnen ze hun gasten al bij aankomst verrassen als blijkt dat de boerderij veel groter is dan verwacht. Jezelf de schuld geven Een gesprek met de eigenaar betekent vooral een gesprek over de gigantische renovatie. Twee jaar lang hebben ze tussen de puinhopen gezeten. Gelukkig is verbouwen zijn passie. Op de website staan nog altijd de foto’s die het hele proces laten zien. Mede dankzij de vele emigratie- en verbouwingsprogramma’s op tv, merken Robert en Ingrid bij hun gasten een bijzondere interesse voor dit proces. ‘Iedereen vraagt ernaar. Hebben jullie daar ook last van gehad? Alle mislukkingen die ik heb meegemaakt; ze vinden het geweldig. Want 10
In veel vertrekken is de inrichting daarom neutraal gebleven. Wel hebben ze in ieder vertrek een combinatie toegepast van luxe, gemak en verbazing. De verbazing zit ’m in kleine elementen, bijvoorbeeld in het trapgat. Daar zorgt een lamp van zestien kleine lampjes voor een koninklijk entree.
riolering aangelegd moest worden. En het huis bleek dus op een rots gebouwd. Drie weken lang hebben zes mensen alleen maar op de rotsen zitten hakken. Die moet je wel allemaal betalen. Op een gegeven moment zit je er middenin en dan móet je verder. Hadden we dat moeten weten?’
Hoe groter het project, hoe moeilijker het is om de financiering
in
te
calculeren.
Ze
hebben
daarvoor
hulp gevraagd van KPMG, die een afdeling Spanje heeft. En dan nog kom je voor verrassingen te staan. Robert: ‘De vloeren moesten eruit, omdat er nieuwe
‘De mensen die ons hebben geadviseerd, hadden het ons kunnen vertellen. Maar ik denk altijd: je moet jezelf de schuld geven. Het is deels de roes waar je in zit. Als je het besluit hebt genomen dit te willen kopen, zit je deels nog in de emotie en de
11
Dit is gewoon een onderneming. De opbrengst van een jaar weegt niet op tegen de uren arbeid die je erin steekt. En je moet omgaan met de dingen die je overkomen. Zoals zo’n apparaat waarmee ik nu de stenen in de grond breek. Waar ga je dat huren? Hoe leg je dat goed uit in het Spaans? Dat vreet tijd. In Nederland weet je alles. Je weet altijd wel iemand die je verder kan helpen. Hier gaat niks meer op de automatische piloot. Je moet óveral over nadenken. Alsof je opnieuw leert lopen. Dat maakt het ook spannend. Het geeft je het gevoel dat je leeft.’
romantiek. Misschien dat je dan de laatste tien van de honderd vragen niet meer stelt.’ Levenskunstenaars ‘We hebben ook een keer iemand een aanzienlijk bedrag vooruit betaald, omdat de bouwploeg anders niet verder zou gaan. Stom, dat moet je via de advocaat doen. Maar op bepaalde momenten ga je uit van je gevoel en intuïtie. Dat moet, anders kom je niet verder. Zoals ik me er ook bij neerleg dat ik tijdens de bouw soms waarschijnlijk wel te veel heb betaald. Ik kan het niet hard maken, maar in Spanje krijg je niet snel drie verschillende offertes. Ook kan ik een persoon door de taal niet altijd goed inschatten. Dat moet je voor lief nemen. Anders word je gek van de gedachte dat je constant in de maling genomen zou kunnen worden. Je moet natuurlijk oppassen dat ze geen misbruik van je maken, maar ik realiseer me wel goed dat ik hier te gast ben.’
Ook in het contact met de architect was taal de grote uitdaging. Ze deelden het pand in met een Nederlandse architect, om dat ontwerp vervolgens door een Spaanse collega te laten uitvoeren. ‘Bij de verbouwing hebben we de taalbarrière opgelost door er zoveel mogelijk zelf bij te zijn om zo sturing te kunnen geven. Ik kan me wel een beetje verstaanbaar maken in het Spaans. We hadden al
‘Je moet óveral over nadenken. Alsof je opnieuw leert lopen’
‘Over sommige zaken heeft het geen zin je boos te maken. Als je auto bijvoorbeeld naar de garage moet, weet je dat je die veel langer kwijt bent dan in Nederland. Spanjaarden laten de tijd de tijd. Het zijn levenskunstenaars. Dingen worden toch wel opgelost. En dat is ook zo. Het leven is hier veel minder hectisch. Ik lees hier boeken, dat kon ik vroeger niet.’ Les bij de nonnen ‘Mensen kijken hier heel romantisch tegenaan, samen iets in het buitenland beginnen. Maar eerst ben je verliefd, daarna komt de harde werkelijkheid. 12
niet genoeg opdrachten had, dan deed ik er nog een schepje bovenop. Dan ging ik rondbellen. Hoe kan ik bijdragen? Een beetje meer maar links of naar rechts? Dat kan hier niet en dat vind ik moeilijk. We moeten hier meer een afwachtende houding aannemen.’
jaren een vakantiehuis in Spanje en hebben les gehad bij de nonnen in Vught, maar het gaat om de details. Taal is meer dan je verstaanbaar maken. Taal is vertrouwen winnen, complimenteus kunnen zijn en de humoristische toon kunnen zetten.’ Marketing Nu de renovatie is afgerond, is het tijd voor zaken zoals acquisitie. Golfclubs aanschrijven. Nieuwsbrieven maken. Laten zien wat je doet. Daarin verschilt het ogenschijnlijk niet veel van andere banen. ‘Toch wel’, zegt Robert. ‘De werving en selectie kende ik op mijn duimpje. Als ik aan het einde van de maand
‘Als de week voorbij is, kan ik geen stapelbedden neerzetten voor extra omzet. Ik moet hier nog meer van tevoren zorgen voor een betere bezettingsgraad. Het goede nieuws is dat in het eerste jaar meteen al vrij veel weken waren verhuurd. Eén van de reisorganisaties vertelde dat we bij hen met dat 13
Volledig happy Als gasten weggaan, ziet het tweetal aan hun enthousiaste reactie de bevestiging van hun concept. Maar wat precies de rode draad is in de beweegredenen van hun gasten om hier te komen, weten ze nog niet. ‘Hier ben ik nog elke keer verbaasd’, aldus de eigenaar. ‘Laatst werden we gebeld voor een reservering voor twee personen. “We verhuren niet per kamer”, zei ik. Maar ze wilden het hele huis huren.
Zaten
ze
hier
samen
met
wifi
hun
werk
te
doen. Geweldig hoe je de plank mis kunt slaan. Dat we er nog niet precies achter zijn wat de rode draad is, is voor Ingrid en mij een nieuw fenomeen. Maar ergens is het begin van het draadje. Dat moeten we zien op te lossen, dat is ondernemen.’
aantal dan al tot de top drie zouden behoren.’ Mas Vidal legt zoveel mogelijk links tussen Nederland en Spanje, om de verhuur vanuit het moederland te stimuleren.
Robert en Ingrid hebben inmiddels hun activiteiten uitgebreid met de verhuur van andere huizen in de buurt. Advies en verkoop van huizen doen ze in samenwerking met een makelaar in Nederland. ‘Het is nog heel pril en dankzij de crisis nu in 2009 niet de beste tijd. Spanje heeft momenteel de meeste werkloosheid in heel Europa. In Spanje is er met geleend geld te veel gebouwd. Dat werkt nu op alles door, van bouwmaterialen tot transport. En het toerisme. Door nu in dat gat te duiken, hebben wij over twee jaar misschien geluk als de markt weer aantrekt. Tegendraads ondernemen.’ Raadt hij daarmee mensen af nu naar Spanje te vertrekken om hun dromen waar te maken? ‘Oh nee, zeker niet. Iedereen moet doen waar hij of zij in gelooft. Dat is positieve energie en die moet je de wereld in slingeren. Toen de renovatie achter de rug was, alles bouwtechnisch klopte en de eerste verhuur begon te lopen, was ik volledig happy. Die weg ernaartoe is zó leuk.’
14
adviezen
t Voordat je ergens naartoe vertrekt, bedenk dan goed wat je daar precies gaat doen. Word je ineens kok of schoonmaker en is dat ook waar je lol in hebt? t Spanje wordt steeds duurzamer. Er zijn strenge isolatiewetten. En zwembaden mogen niet meer verwarmd worden met elektriciteit. Verdiep je daar goed in. Als je voor de energiebehoefte overgaat van olie op gas, kun je subsidie krijgen. t Er heerst nog steeds het idee dat er in Spanje altijd wel wat te ritselen valt. Dat is allang niet meer zo. Je hebt overal vergunningen voor nodig, soms van vijf verschillende instanties.
