VVE ARNHEM
Professionalisering VVE 2014 - 2015 Voor- en Vroegschoolse Educatie
VVE ARNHEM
Professionalisering VVE 2014 - 2015 Voor- en Vroegschoolse Educatie
Tekst & redactie Annette Mullink Jonathan Simonis Arianne de Bruin Vormgeving Marcel van Wilsem Vos
Beverweerdlaan 3 6825 AE Arnhem
026 - 760 09 00
De kwaliteit van uitvoering VVE is sterk afhankelijk van de kwaliteit van de VVEprofessional. Goed geschoolde leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten zijn daarbij een voorwaarde. Voor het schooljaar 2013-2014 biedt stichting PAS VVE-professionals in Arnhem de mogelijkheid tot het volgen van training en begeleiding. Deze worden georganiseerd op verzoek van de gemeente Arnhem en de schoolbesturen po. De basis van het Arnhemse VVE-beleid bestaat uit Kaleidoscoop en het ontwikkelingsvolgmodel OVM 2.0. Daarnaast is er extra aandacht voor taal (Met Woorden in de Weer/Logo 3000). Binnen Arnhem geldt de afspraak dat alle leidsters, pedagogisch medewerkers, leerkrachten en onderwijsassistenten in een Arnhemse VVE-locatie geschoold zijn in Kaleidoscoop en het OVM.
Noteert u alvast in uw agenda: De VVE-conferentie Arnhem vindt plaats op : Woensdag 15 april 2015, 14.30 tot 17.30 uur.
3
4
Het professionaliseringsaanbod is opgebouwd volgens drie invalshoeken: 1. Speerpunten voor het schooljaar 2014-2015 <
Opbrengst gericht werken
<
Rekendoelen voor peuters en kleuters
2. Ouders doen mee met VVE 3. Verdieping van de VVE-aanpak <
Spelontwikkeling
<
Zelfsturing
4. Kwaliteitszorg en borging <
Logo 3000
<
OVM 2.0
<
Kaleidoscoop
<
ICT gebruik bij VVE
Bijlage : Kalender Professionalisering VVE 2014-2015
Voor wie? Alle medewerkers van VVE-locaties mogen deelnemen aan het professionaliseringsaanbod. Een overzicht van het aanbod 2014 – 2015 treft u in deze brochure aan. Achterin de brochure vindt u de professionaliseringkalender. Aanmelden kan via onze website : www.stichtingpas.nl Voor al uw vragen over het professionaliseringsaanbod kunt u contact opnemen met
[email protected] of u kunt rechtstreeks contact opnemen met Annette Mullink, coördinator Voor- en Vroegschoolse Educatie: tel.nr. 026-7600900.
5
6
Inhoudsopgave Professionalisering VVE 2014-2015 ....................................................................................... 3 1
Opbrengstgericht werken ...................................................................................................... 9 1.1
Opbrengstgericht werken Kaleidoscoop: de rekendoelen voor het jonge kind
(peuters) ............................................................................................................................................. 9
2
3
4
1.2
Opbrengstgericht werken met peuters – werken met groepjesplannen..................... 10
1.3
Opbrengstgericht werken met kleuters – cyclus binnen de VVE-aanpak .................. 11
1.4
De rekendoelen voor het jonge kind groep 1 en 2 ......................................................... 11
1.5
Maatwerk rekendoelen ...................................................................................................... 12
Ouders doen mee met VVE.................................................................................................. 13 2.1
Hoe organiseer ik een ouder-kindworkshop? ....................................................................... 14
2.2
Hoe organiseer ik een oudercursus LOGO 3000? ................................................................. 14
2.3
Inspiratiebijeenkomst voor lesgevers en workshopleiders ................................................... 15
2.4
Inpiratiebijeenkomst voor oudercontactpersonen ............................................................... 16
Verdiepingsaanbod ............................................................................................................. 17 3.1
Spelend leren – spel begeleiden, hoe doe je dat? ................................................................ 17
3.2
Samen de hoek in – Spelontwikkeling en opbrengstgericht spel begeleiden ....................... 18
3.3
Spelontwikkeling en zelfsturing: ........................................................................................... 21
3.4
Maatwerk spel begeleiden .................................................................................................... 22
Kwaliteitszorg en borging .................................................................................................... 23 4.1
LOGO 3000 / Met Woorden in de Weer ............................................................................... 23
4.2
OVM 2.0................................................................................................................................. 24
4.3
Kaleidoscoop ......................................................................................................................... 25
4.4
Mondelinge taal: Interactie en taalstimulering..................................................................... 26
4.5
Taalniveau VVE-professionals ............................................................................................... 27
4.6
Inzet van ICT bij VVE .............................................................................................................. 27
4.7
Inspiratiebijeenkomst VVE .................................................................................................... 28
7
8
1 Opbrengstgericht werken Het doel van opbrengstgericht werken in voor- en vroegschoolse educatie (VVE) is om de uitvoeringskwaliteit en de effectiviteit van VVE te verbeteren. Een locatie die opbrengstgericht werkt, zet zich planmatig in voor het verbeteren van de vorderingen van kinderen. Het gaat daarbij om de leidsters, pedagogisch medewerkers en leerkrachten die de ontwikkeling van de jonge kinderen stimuleren, uitlokken en begeleiden in hun spel en activiteiten. Dit doen ze aan de hand van een beredeneerd en effectief aanbod. Opbrengstgericht werken is een cyclisch proces.
Het aanbod van trainingen op het gebied van Opbrengstgericht werken: 1.1.
Opbrengstgericht werken Kaleidoscoop: de rekendoelen voor het jonge kind (peuters)
1.2.
Opbrengstgericht werken met peuters – werken met groepjesplannen
1.3.
Opbrengstgericht werken met kleuters – cyclus binnen de VVE-aanpak
1.4.
De rekendoelen voor het jonge kind groep 1 en 2
1.5.
Maatwerk rekendoelen
1.1
Opbrengstgericht werken Kaleidoscoop: de rekendoelen voor het jonge kind (peuters)
Doel De cursisten ontdekken wat een beredeneerd aanbod precies inhoudt. Alle deelnemers kunnen een beredeneerd aanbod opstellen voor alle peuters in de groep. Voor rekenen heb je een werkwijze waarbij de doelen en de daaraan gekoppelde activiteiten systematisch een plek hebben in het aanbod.
9
Inhoud De deelnemers weten welke stappen van beredeneerd aanbod ze al realiseren en wat ze nog moeten toevoegen aan hun dagelijks handelen om een beredeneerd aanbod te realiseren. Je maakt kennis met de relatie van OVM met de SLO-doelen. De domeinen van de rekenontwikkeling bij peuters komen aan bod: <
Tellen en getalbegrip - Leerlijnen en cruciale leermomenten
<
Meten - Meetactiviteiten koppelen aan doelen
<
Meetkunde - Meetkundeactiviteiten koppelen aan doelen
De deelnemers leren hoe ze tegemoet kunnen komen aan de verschillen van kinderen door vanuit basisactiviteiten een stapje naar boven en naar beneden te kunnen aanbieden. Organisatie en Planning De training bestaat uit vier bijeenkomsten en een groepsbezoek. Data: Woensdag 13.30-16.00 uur: 10 september , 8 oktober, 5 november en 10 december 2014. Planning tweede groep start voorjaar 2015 in overleg. De training wordt uitgevoerd door Joke van Winden van Marant of door een trainer van de IJsselgroep.
1.2
Opbrengstgericht werken met peuters – werken met groepjesplannen
Doel De medewerkers van de peutergroep hebben handvatten gekregen om opbrengstgericht werken toe te passen in de groep en om deze werkwijze vast te leggen. Dit is zichtbaar in een groepjesplan voor het gekozen ontwikkelingsgebied. Inhoud De inhoud van deze training is ontleend aan de training opbrengstgericht werken in de startgroepen voor peuters. De training is toegespitst op het werken in een vve-peutergroep. Centraal staat de cyclus van opbrengstgericht werken. De samenhang tussen de VVE-aanpak Arnhem komt aan bod in de volgende aspecten: <
SLO-doelen
<
Kaleidoscoop
<
Observaties aan de hand van OVM
<
Het handelen van de pedagogisch medewerker
<
De leeromgeving en activiteiten, onder andere uit Logo 3000
Voorafgaand aan de training wordt een analyse gemaakt van de beginsituatie.
10
Organisatie en Planning De training bestaat uit ongeveer 5 bijeenkomsten in een combinatie van scholingsbijeenkomsten (inzicht in de leerlijn) en concrete ondersteuning in werkbijeenkomsten (voorbereiding en gedifferentieerde aanpak). De laatste bijeenkomst is een follow up bijeenkomst t.b.v. borging. Tussentijds vinden er groepsbezoeken plaats. Data in overleg. De training wordt verzorgd door de door SLO gecertificeerde trainers opbrengstgericht werken.
1.3
Opbrengstgericht werken met kleuters – cyclus binnen de VVE-aanpak
Een gelijksoortige training als bovenstaande training Opbrengstgericht werken, maar dan toegespitst op groep 1 en 2.
1.4
De rekendoelen voor het jonge kind groep 1 en 2
Doel Voorbereidend rekenen in groep 1/2 is meer dan tellen en hoeveelheden vergelijken. We willen graag dat kinderen op jonge leeftijd leren eenvoudige rekenproblemen op te lossen. Hoe ziet wiskunde voor kleuters eruit? En hoe kunt u de kinderen hier zo goed mogelijk in begeleiden? In deze training krijgt u inzicht in de rekenontwikkeling, risicofactoren en u krijgt handreikingen voor een doelgerichte aanpak. Inhoud Kennis van de leerlijnen van tellen & getalbegrip, meten en meetkunde. Inzicht in de cruciale leermomenten van groep 1 / 2 met een vooruitblik naar groep 3. Activiteiten koppelen aan doelen. Omgaan met verschillen en het herkennen van de risicofactoren. Kennismaken met actueel lesmateriaal en recente theoretische inzichten. Aandacht voor toetsen van kleuters. De opgedane kennis vertalen we naar de eigen onderwijspraktijk. Iedereen sluit de training af met praktische uitwerkingen voor de eigen groep en de doorgaande lijn binnen de eigen school.
11
Organisatie en planning De training bestaat uit vier bijeenkomsten. Er worden praktijkopdrachten uitgevoerd. Data (onder voorbehoud): Woensdag 14.30-17.30: 18 maart, 1 april, 20 mei en 27 mei 2015 De training wordt uitgevoerd door Anita Lek, rekenspecialist Marant.
1.5
Maatwerk rekendoelen
Locaties die binnen hun eigen team gebruik willen maken van begeleiding bij het invoeren van de rekendoelen kunnen hiervoor een beroep doen op het professionaliseringsbudget VVE van Stichting PAS. Dit geldt ook voor de samenwerking tussen leidsters en leerkrachten in het kader van de doorgaande lijn. Naast genoemde trainers werkt stichting PAS hiervoor ook samen met Alette Lanting van Lanting Advies, rekenspecialist en specialist jonge kind. (Andere) aanvragen in overleg.
12
2 Ouders doen mee met VVE Veel kinderen nemen twee, vier of vijf dagdelen per week deel aan voorschoolse educatie. De overige tijd zijn kinderen thuis bij hun ouders. De ouders hebben een grote invloed op de ontwikkeling van hun kinderen. De Inspectie van het Onderwijs onderstreept het belang van ouderbetrokkenheid en heeft het aspect ‘ouders’ opgenomen in haar waarderingskader. In het Arnhems beleid ouderbetrokkenheid VVE: ‘Ouders doen mee met VVE’ staan de kaders van ouderbetrokkenheid op de VVE –locaties beschreven. Elke locatie maakt een analyse van de ouderdoelgroep en richt voor die doelgroep een arrangement in. Alle locaties bieden ouders een basisarrangement aan van 4 informatiebijeenkomsten per jaar. Sommige locaties bieden ook nog ouder-kindworkshops (plusarrangement A) of een oudercursus aan (plusarrangement B).
Het aanbod op gebied van ouderbetrokkenheid VVE: 2.1.
Hoe organiseer ik een ouder-kindworkshop (plusarrangement A)
2.2.
Hoe organiseer ik een oudercursus (plusarrangement B)
2.3.
Intervisie voor lesgevers en workshopleiders van de plusarrangementen
2.4.
Intervisie voor oudercontactpersonen
Tip: Op donderdag 2 oktober vindt er een bijeenkomst Logo 3000 plaats, onder het motto: ‘optimaal consolideren, op (voor)school en thuis’. Deze bijeenkomst wordt uitgevoerd door Marianne Verhallen en Dirkje van der Nulft van Rezulto. Zie hiervoor par. 4.1. op pagina 18.
13
2.1
Hoe organiseer ik een ouder-kindworkshop?
Doel Wanneer jouw locatie op basis van de analyse van de doelgroep (zoals beschreven in het beleidsplan ouderbetrokkenheid VVE van je locatie) ervoor kiest ouder-kindworkshops te gaan organiseren komen er wellicht vragen bij je op. Deze trainingsdag ondersteunt je bij het opzetten van de ouder-kindworkshops. Inhoud < < < < < < <
Op welke manier gaan we ouders de woorden van LOGO 3000 aanbieden? Hoe gaan we met ouders werken met LOGO 3000 digitaal? Hoe besteden we aandacht aan het belang van voorlezen? In welke vorm besteden we aandacht aan opvoedingsvraagstukken? Hoe ga je ouders werven voor de workshops? Hoe organiseer je samenhang tussen de ouder-kindworkshops en het team van de voorschool of vroegschool? Hoe evalueer en verbeter je de ouder-kindworkshops?
Organisatie en planning Trainingsdag bestemd voor de oudercontactpersoon van de locatie en/of voor degene die vermoedelijk de ouder-kindworkshops gaat uitvoeren. De trainingsdag zal plaatsvinden in september 2014. De exacte datum volgt (o.a. in de nieuwsbrief ‘Ouders doen mee met VVE’) . De training wordt gegeven door een LOGO 3000-specialist en door Jonathan Simonis (coördinator ouderbetrokkenheid VVE bij Stichting PAS)
2.2
Hoe organiseer ik een oudercursus LOGO 3000?
Doel Wanneer jouw locatie op basis van de analyse van de doelgroep (zoals beschreven in het beleidsplan ouderbetrokkenheid VVE van je locatie) ervoor kiest een oudercursus te gaan organiseren komen er wellicht vragen bij je op. Deze trainingsdag ondersteunt je bij het opzetten van de oudercursus.
14
Inhoud < < < < < < < <
Welke competenties horen bij een lesgever voor de oudercursus? Op welke manier ga je ouders de woorden van LOGO 3000 aanbieden? Hoe ga je met ouders werken met LOGO 3000 digitaal? Hoe besteed je aandacht aan het belang van voorlezen? In welke vorm besteed je aandacht aan opvoedingsvraagstukken? Hoe ga je ouders werven voor de oudercursus? Hoe organiseer je samenhang tussen de oudercursus en het team van de voorschool of vroegschool? Hoe evalueer en verbeter je de oudercursus?
Organisatie en planning Trainingsdag bestemd voor de oudercontactpersoon van de locatie en/of voor degene die vermoedelijk de oudercursus gaat uitvoeren. De trainingsdag zal plaatsvinden in september 2014. De exacte datum volgt (o.a. in de nieuwsbrief ‘Ouders doen mee met VVE’) . De training wordt gegeven door een LOGO 3000-specialist en door Jonathan Simonis (coördinator ouderbetrokkenheid VVE bij Stichting PAS) 2.3
Inspiratiebijeenkomst voor lesgevers en workshopleiders
Doel Sommige locaties zijn nog bezig met het ontwikkelen van hun arrangement. Op andere plekken draait al een langere periode een oudercursus of een ouder-kindworkshop. Lesgevers van deze arrangementen kunnen leren van elkaars ervaringen. Inhoud De deelnemers aan de inspiratiebijeenkomst krijgen informatie over relevante onderwerpen en zullen uitwisselen welke knelpunten zij ervaren hebben en welke successen zij geboekt hebben. Ter voorbereiding noteren de deelnemers bespreekpunten. Op deze wijze zullen de lesgevers kunnen leren van elkaar. Organisatie en planning Bestemd voor lesgevers van oudercursus of ouder-kindworkshop. Datum: dinsdag 11 november 2014 en donderdag 14 mei 2015. De inspiratiebijeenkomst wordt geleid door Jonathan Simonis (coördinator ouderbetrokkenheid VVE bij Stichting PAS).
15
2.4
Inpiratiebijeenkomst voor oudercontactpersonen
Doel Elke VVE-locatie heeft intussen een oudercontactpersoon benoemd. De taken van de oudercontactpersoon staan beschreven op pagina 11 van het stedelijk beleidsplan ‘Ouders doen mee met VVE’. Langzaamaan gaat deze taak meer vorm krijgen. De oudercontactpersonen kunnen bij deze inspiratiebijeenkomst leren van hun collegaoudercontactpersonen. Inhoud De bijeenkomsten bestaan uit drie delen: informatie over een onderwerp in het kader van ouderbetrokkenheid, bespreken van doelen op gebied van ouderbetrokkenheid en uitwisseling. De deelnemers aan de inspiratiebijeenkomst zullen uitwisselen welke knelpunten zij ervaren hebben en welke successen zij geboekt hebben. Ter voorbereiding noteren de deelnemers bespreekpunten. Organisatie en planning Bestemd voor oudercontactpersonen van VVE-locaties. Datum: dinsdag 18 november 2014 en donderdag 21 mei 2015. De inspiratiebijeenkomst wordt geleid door Jonathan Simonis (coördinator ouderbetrokkenheid VVE bij Stichting PAS).
16
3 Verdiepingsaanbod In dit verdiepingsaanbod VVE sluiten we aan bij recente theoretische inzichten in het leren van het jonge kind, actuele discussies over en thema’s binnen de educatie en ontwikkelingsstimulering van jonge kinderen, en bij vragen uit het veld. De insteek van het verdiepingsaanbod ligt bij de spelontwikkeling en zelfsturing. Misschien heb je jaren geleden deelgenomen aan trainingen VVE (Kaleidoscoop, Met Woorden in de Weer, OVM, Interactief voorlezen, ….) en heb je behoefte om je kennis weer eens op te halen en opnieuw toe te passen. Of heb je niet zo lang geleden een training gedaan en voel je je uitgedaagd om je kennis te verdiepen en verder toe te passen. Misschien heb je vooral behoefte om je te focussen op datgene wat het leren van jonge kinderen en het begeleiden van deze kinderen in hun leerproces nu zo specifiek maakt.
Het aanbod van trainingen op het gebied van spelontwikkeling: 3.1.
Spelend leren – spel begeleiden, hoe doe je dat?
3.2.
Samen de hoek in – spelontwikkeling en opbrengstgericht spel begeleiden
3.3.
Spelontwikkeling en zelfsturing
3.4.
Maatwerk spel begeleiden
3.1
Spelend leren – spel begeleiden, hoe doe je dat?
Doel Spel is dé manier waarop kinderen op jonge leeftijd zich ontwikkelen. Kaleidoscoop zet daarom het spel centraal in haar programma en ruimt er in het dagschema veel tijd voor in. Ook de ruimtes zijn zo ingericht dat kinderen veel mogelijkheden hebben om te spelen. Als spel zo belangrijk is, welke rol heb jij dan als leerkracht of leidster/pedagogisch medewerker? Op welke manier kun jij het spel van kinderen begeleiden of verdiepen? Wat moet je wel en wat moet je juist niet doen? En wat doe je als dat spelen niet op gang komt? Als kinderen elke keer hetzelfde doen en ze niet tot verdiept spel komen? Allemaal vragen waar je in deze cursus het antwoord op krijgt.
17
Inhoud <
Spel en spelontwikkeling
<
Spel in verschillende culturen
<
Spelobservatie
<
Methodisch begeleiden van spel en technieken hiervoor
<
Opbrengstgericht spelen en de leeromgeving
<
Buitenspelen en aandacht voor natuuractiviteiten (keuze)
<
Terug- en vooruitblik
Naast de theorie over spel ga je ook zelf oefenen, worden praktijksituaties via eigen videobeelden belicht en ga je zelf een spel maken. Organisatie en planning Nascholingsmodule van 6 dagdelen voor Kaleidoscoop gecertificeerde leidsters/pedagogisch medewerkers. Optioneel kun je nog 2 dagdelen aan deze training toevoegen. Data: 15 oktober, 29 oktober, 19 november, 10 december, 7 januari en 4 februari (ovbh) Tijd: 14.00 tot 17.00 uur. De training wordt gegeven door Anja Lammers, trainer van IJsselgroep.
3.2
Samen de hoek in – Spelontwikkeling en opbrengstgericht spel begeleiden
Doel Spel staat centraal in het leren van jonge kinderen. Leren door spelen, spelen is leren. U leert handelingsgericht te werken met jonge kinderen vanuit spel, doelgericht opbrengsten van het onderwijs aan jonge kinderen te vergroten en te werken met een groepsplan spel. Wat hebben jonge (risico)kinderen hierbij nodig? Welke rol neem ik hierbij als leerkracht? Inhoud Bijeenkomst 1: Het belang van spel Wat is spel? Het belang van spel voor de ontwikkeling van kinderen en de schoolprestaties. Aandachtspunten:
18
<
Wetenschappelijke onderbouwing
<
De ontwikkeling van het brein en spel
<
Spel bij jongens en meisjes
<
Voorwaarden om tot spel te komen
<
Wat is jouw visie op spel?
<
Vertaling naar je eigen praktijk: hoeveel spelen de kinderen in jouw groep? In welke hoek en met welk materiaal? Hoe spelen de kinderen? In welke hoek speel jij mee met de kinderen?
Bijeenkomst 2: De ontwikkeling van spel De ontwikkeling van het symbolisch spel/rollenspel. De ontwikkeling van het samenspel. Bijeenkomst 3: Een rijke leeromgeving Koppeling tussen de rijke leeromgeving aan de spelfases. Bespreken zelfgemaakte filmpjes over spelfasen kinderen. Bijeenkomst 4: Observeren van spel en in kaart brengen van de spelontwikkeling Hoe observeer je spel? Hoe ontwikkelt dit kind zich op het gebied van spel? Wat heeft dit kind nodig om zich verder te kunnen ontwikkelen? Bijeenkomst 5: Spelbegeleidingstechnieken Welke technieken zijn er om spel te begeleiden, verdiepen, verrijken, uit te breiden? Oefenen met diverse technieken. Bijeenkomst 6: Opbrengstgericht spelen Spelbegeleiding afstemmen op de ontwikkelingsbehoeften van de kinderen Bespreken eigen video-opnames van spelbegeleiding. Hoe pas je het spelaanbod aan? Hoe stel je de begeleidingstechnieken af op de ontwikkeling van de kinderen? Bijeenkomst 7: Hoe stimuleer je rekenen/taal d.m.v. spel? Opbrengstgericht werken aan rekenen/taal d.m.v. spel. Terugkombijeenkomst Terugblik en bespreken van groepsoverzichten spel, de uitvoering van de groepsplannen spel.
Organisatie en planning De training is bedoeld voor leerkrachten groep 1 en 2 die zich hierin willen verdiepen. De training kan in zijn geheel gevolgd worden. Het is ook mogelijk om alleen de basiscursus te volgen: bijeenkomst 1, 2 en 5. Er zijn diverse combinaties van bijeenkomsten mogelijk.
19
De basiscursus is altijd nodig om de andere bijeenkomsten te kunnen volgen. Bijeenkomsten 4 en 6 zijn gericht op het opbrengstgericht werken met spel als uitgangspunt. Deze worden in combinatie aangeboden. Bijeenkomsten 3 (rijke leeromgeving) en 7 (rekenen) zijn als verdieping mogelijk. De training wordt vanaf januari 2015 uitgevoerd door Tineke Boekhorst van Marant. Data: 14 januari, 4 februari, 4 maart, 25 maart, 9 april (ovbh), 20 mei, 10 juni en 1 juli.
20
3.3
Spelontwikkeling en zelfsturing:
Doel Bij de overgang van peuter naar kleuter is de mate van zelfstandigheid en zelfredzaamheid van belang, evenals de taakgerichtheid. Bij de overgang van groep 2 naar groep 3 gaat het, naast de vraag naar niveau van taal en rekenen, ook om de vraag naar de mate van zelfsturing. Vaardigheden die daarvoor noodzakelijk zijn hebben vooral te maken met concentratie, impulscontrole, omgaan met regels, zelfstandig werken en samenwerken, kunnen plannen, mate van flexibiliteit, reflecteren op eigen handelen (executieve functies). U kunt de spelontwikkeling van kinderen in kaart brengen. Op basis daarvan kunt u een spel-stimuleringsplan opstellen. Bovendien weet u hoe u systematisch het spel van kinderen kunt begeleiden en zo de kwaliteit van spelen kunt bevorderen. Inhoud De houding van de professional ten opzichte van het spel van het kind is voor de persoonlijkheidsontplooiing van wezenlijk belang. Het spel krijgt pas een kans, wanneer een kind zich in zijn omgeving veilig en geborgen voelt. Een stimulerende invloed enerzijds en het bieden van spelvrijheid anderzijds zijn noodzakelijk voor een veilige context, waarin een kind in de situatie kan exploreren en zich aan het spel kan overgeven. De professional kan het kind helpen om het spel meer vorm te geven, ideeën aan te dragen, het kind aanmoedigen en zich terug te trekken als het kind zelf weer verder kan. Daarbij gaat het om een professional die oog en begrip heeft voor de behoeften van het kind. De dagelijkse leefomgeving van het kind heeft dus een belangrijke invloed. Het kind moet waardering krijgen en de wereld moet zich als bespeelbaar (tijd, ruimte, materiaal) aanbieden. Organisatie en Planning Executieve functies kunnen in een studiemiddag voor het team aan bod komen. Ook zal in de inspiratiebijeenkomst VVE in 2014-2015 aan dit onderwerp aandacht worden besteed. Voor teams die zich hier verder in willen verdiepen kan in onderling overleg een trainingsaanbod worden samengesteld. De training bestaat uit vier – zes bijeenkomsten. Data: in overleg. Trainers waar mee wordt samengewerkt zijn Jeroen van Aarssen van Kim Freriks van Marant of andere deskundige trainers op verzoek.
21
3.4
Maatwerk spel begeleiden
Locaties die binnen hun eigen team gebruik willen maken van een maatwerktraject op het gebied van spel begeleiden kunnen hiervoor een beroep doen op het professionaliseringsbudget VVE van Stichting PAS. Dit geldt ook voor de samenwerking tussen leidsters en leerkrachten in het kader van de doorgaande lijn. Aanvragen in overleg.
22
4 Kwaliteitszorg en borging Wie streeft naar kwaliteit is op borging voorbereid. Borging is belangrijk omdat u hiermee zaken regelt die betrekking hebben op de continuïteit en kwaliteit van het VVE-aanbod en dus ook de ontwikkeling van de kinderen. Dit behelst onder andere: plannen, implementeren, bewaken en bijstellen. Het aanbod van trainingen op het gebied van borging / kwaliteitszorg: 4.1.
LOGO 3000 / Met Woorden in de Weer
4.2.
OVM 2.0
4.3.
Kaleidoscoop: instroom- en opfristraining
4.4.
Interactie en taalstimulering
4.5.
Taalniveau VVE-professionals
4.6.
Inzet van ICT bij VVE
4.7.
Inspiratiebijeenkomst VVE
4.1
LOGO 3000 / Met Woorden in de Weer
Doel Optimaal consolideren op (voor)school én thuis! Bij de overdracht van LOGO 3000 heb je samen met je collega's een plechtige belofte gedaan: de Arnhemse kleuters kennen de 3000 BAK-woorden voor ze naar groep 3 gaan! Ondertussen ben je al een tijdje druk in de weer met al dat prachtige LOGO-materiaal én de digitale component. Dat is een fikse taak die je op je hebt genomen en misschien zou je het prettig vinden om wat extra ondersteuning te krijgen zodat je optimaal gebruik kunt maken van LOGO 3000. Inhoud Op donderdag 2 oktober wordt er een LOGO 3000-bijeenkomst georganiseerd die zich richt op optimaal consolideren op (voor)school én thuis! De volgende onderwerpen komen aan de orde: <
Speels consolideren in de groep, gekoppeld aan de activiteiten
<
Digitaal consolideren op (voor)school én thuis
<
Integraal consolideren met behulp van de speel-leerboekjes
23
<
Ouders en consolideren: ouderavonden, hulp-ochtenden en/of speelochtenden (workshops)
<
Goed consolideren is goed controleren!
Naast het consolideren wordt er ruimte ingebouwd om ervaringen uit te wisselen en bekijken we gezamenlijk de nieuwe digitale toets. Organisatie en planning Donderdag 2 oktober 2014 vanaf 13.00 uur tot 17.00 uur. De bijeenkomst wordt verzorgd door Marianne Verhallen en/of Dirkje v.d. Nulft van Rezulto. Locaties die graag meer persoonlijke en/of gerichte feedback ontvangen op hun aanpak van woordenschatonderwijs met Logo 3000 kunnen een coachingsbezoek van Rezulto aanvragen via St. PAS. Om de kosten laag te houden zal dit bezoek liefst plaatsvinden op de ochtend van 2 oktober. Aanvragen in overleg. Voor nieuwe medewerkers wordt er bij voldoende aanmeldingen in Arnhem een instroomtraining Met Woorden in de Weer georganiseerd.
4.2
OVM 2.0
“De OVM-training kan ik goed gebruiken in de praktijk; het geeft veel duidelijkheid wat betreft de ontwikkeling van het kind”, aldus een peuterleidster die vorig jaar deelnam aan de training. Coaching : Alle VVE-professionals in Arnhem zijn getraind in OVM. Soms komen er vanuit medewerkers en/of vanuit teams vragen over het OVM binnen. Onder andere: hoe moet ik alle lijnen interpreteren? Hoe kan ik deze gegevens gebruiken voor mijn oudergesprekken? Welke lijnen moet ik invullen als kinderen maar 2 dagdelen per week komen? Om scholen en instellingen te ondersteunen in het werken met het OVM en te helpen een antwoord te vinden op vragen hierover, bestaat de mogelijkheid van een coachingsbezoek of opfris/verdiepingsbijeenkomst OVM door een van de gecertificeerde OVM-trainers. Aanvragen in overleg.
24
Gesprekken met ouders: Voor de peuterleidsters/pedagogisch medewerkers wordt er een specifieke training georganiseerd “ontwikkelingsgesprekken met ouders met hulp van het OVM”. Deze training wordt georganiseerd i.s.m. SPA en staat open voor andere VVE-professionals in peuterspeelzalen en kinderopvang. Data worden nog bekend gemaakt. Instroomtraining: Nieuwe pedagogisch medewerkers en leerkrachten VVE kunnen deelnemen aan een instroomtraining OVM 2.0 waarin zij de opzet van het ontwikkelingsvolgmodel leren kennen en vaardigheden ontwikkelen om te kunnen werken met het OVM. Deze training wordt uitgevoerd bij voldoende aanmeldingen.
4.3 1.
Kaleidoscoop Instroomtraining
Doel Bij voldoende belangstelling zal er ook in 2014 – 2015 een verkorte basiscursus Kaleidoscoop worden georganiseerd. Doel is kennismaken met Kaleidoscoop, zodat de basisbeginselen van Kaleidoscoop bekend zijn. Inhoud <
Leeromgeving
<
Actief leren en beredeneerd aanbod
<
Vooruitkijken, speelwerken en terugkijken
<
Interactie
<
Observatie
Organisatie en Planning De training bestaat uit 6 dagdelen. De introductie bestaat uit 2 dagdelen. Invalkrachten kunnen hier ook aan deelnemen. De training kan op verzoek uitgebreid worden als verdieping Kaleidoscoop. De training staat open voor pedagogisch medewerkers en leerkrachten groep 1 en 2. Data introductietraining 14 oktober 2014 en 11 november 2014. De training wordt uitgevoerd door Tineke Boekhorst van Marant.
25
2.
Opfristraining
Doel Voor veel VVE-professionals is het alweer enige tijd geleden dat er deelgenomen is aan de scholing Kaleidoscoop. Deze training frist de opgedane kennis weer op en verbindt deze met de actuele stand van zaken. Inhoud Hierbij wordt gebruik gemaakt van het door het NJI ontwikkelde instrument “Zelfbeoordeling, evaluatie en coaching”. Ook aandacht voor ICT is een van de mogelijke keuze-onderwerpen. Organisatie en Planning In overleg. Vooraf is het mogelijk om uw hulpvragen aan de cursusleider door te geven, zodat het zoveel mogelijk een maatwerktraject wordt.
4.4
Mondelinge taal: Interactie en taalstimulering
Doel Uitbreiding van de woordenschat is een belangrijk onderdeel van de taalstimulering VVE. Voor een goede taalontwikkeling moeten kinderen zich veilig en bekwaam voelen om woorden te gebruiken. De medewerker speelt hierbij een belangrijke rol: in de interactie met het kind, in het stimuleren van mondeling taalgebruik door het kind en in het stimuleren van interactie tussen kinderen onderling. Doel is het verhogen van de leeropbrengsten op het gebied van mondeling taalgebruik en woordenschat door verbeteren van het handelingsrepertoire van de VVE-professional. Inhoud Met videointeractiebegeleiding (VIB) kunnen VVE-medewerkers hun kwaliteit en vaardigheden op dit gebied verbeteren. De medewerker geeft zelf een leerdoel aan waar hij/zij aan wil werken. Het gaat hierbij om vaardigheden van de leidster, maar kan ook gaan om een verandering bij een kind. De medewerker kiest een activiteit die op video opgenomen wordt. De opname wordt met de pedagogisch medewerker (of met het team) bekeken en besproken. Hier worden leerpunten uit geformuleerd, waarna een tweede (video)begeleidingsbezoek volgt.
26
Organisatie en Planning Het begeleidingstraject wordt uitgevoerd door een van de logopedisten van Stichting PAS. Aanvragen in overleg. Dit aanbod is specifiek bedoeld voor pedagogisch medewerkers in de voorschoolse periode. Basisscholen die interesse hebben in een dergelijk traject kunnen dit kenbaar maken aan st. PAS. Gezamenlijk zal gekeken worden welke mogelijkheden er zijn.
4.5
Taalniveau VVE-professionals
Doel Vanuit het Rijk worden er eisen gesteld aan het taalniveau van de leidsters en pedagogisch medewerkers VVE: niveau 3F voor mondelinge vaardigheid en leesvaardigheid, niveau 2F voor schriftelijke vaardigheden. VVE-professionals die zelf taalvaardig zijn, zijn beter in staat om de (doelgroep)kinderen te ondersteunen in hun taalontwikkeling. Inhoud Inmiddels zijn bij alle medewerkers de taaltoetsen afgenomen. Voor de medewerkers die de toets (deels) niet gehaald hebben wordt een examentraining en/of scholing aangeboden, zodat medewerkers zoveel mogelijk getraind zijn voor de afname van de hertoets. Op dit moment onderzoekt st. PAS in samenwerking met de voorschoolse partners en de gemeente Arnhem de mogelijkheden voor het vervolgtraject. Zo gauw daar meer over is bekend ontvangen de betreffende medewerkers meer informatie.
4.6
Inzet van ICT bij VVE
“Ik ben weer geïnspireerd om meer met ICT te doen. We gebruiken het nu vooral tijdens speelleren in de grote groep. Ik wil het nu graag doelgericht gaan inzetten”, aldus een deelneemster aan de ICTtraining van 2013 – 2014. Middels het online kenniscentrum www.vveict.nl zullen VVE-professionals in Arnhem gestimuleerd en gemotiveerd worden om meer te halen uit de ICT-aanpak bij VVE. Doel is om met de inzet van ICT betere resultaten te behalen. Er is een redactie met VVEprofessionals uit de locaties die hier een belangrijke rol in zullen hebben. De redactie zal de VVE-professionals op de hoogte houden van de ontwikkelingen en trainingen op ICT-gebied. Medewerkers die specifieke vragen hebben kunnen zich richten tot
[email protected]
27
Daarnaast zal er aandacht voor ICT binnen de reguliere VVE-trajecten blijven, zoals bij rekenen, LOGO3000, ouderbetrokkenheid, kaleidoscoop. Ook tijdens de VVE-inspiratiebijeenkomst van 15 april 2015 zal hier aandacht aan worden besteed.
4.7
Inspiratiebijeenkomst VVE
Datum: 15 april 2015. Het programma wordt nog nader bekend gemaakt. Wilt u deze datum alvast in uw agenda noteren?
Bijlage : Kalender Professionalisering VVE 2014-2015
28
29
Woensdag 8 oktober 13.30–16.00
Woensdag 10 september 13.30–16.00
Vakantierooster: Herfstvakantie: 18 t/m 26 oktober 2014 Kerstvakantie: 20 december 2014 t/m 4 januari 2015 Voorjaarsvakantie: 14 februari t/m 22 februari 2015 (zuid) Meivakantie: 2 t/m 10 mei 2015 Zomervakantie: 18 juli t/m 30 augustus 2015 (zuid)
Donderdag 2 oktober Dinsdag 14 oktober
Woensdag 15 en 29 oktober 14.00-17.00
Oktober
September
Overige trainingen zijn op aanvraag
4.7. VVE-conferentie 2014-2015
4.2. Introductie Kaleidoscoop
4. 4.1.
Spelontwikkeling en opbrengstgericht spel begeleiden Kwaliteitszorg en borging LOGO 3000
3.2. Samen de hoek in:
3 3.1.
2.4.
workshopleiders Inspiratie voor oudercontactpersonen Verdieping Spelend leren – spel begeleiden, hoe doe je dat?
Ouders doen mee met VVE 2 2.3. Inspiratie voor lesgevers en
(planning ovbh)
1.4. De rekendoelen groep 1 en 2
Nr. Aanbod Opbrengstgericht werken 1 1.1. De rekendoelen voor peuters
Dinsdag 11 november
Woensdag 19 november 14.00-17.00
Dinsdag 18 november
Dinsdag 11 november
Woensdag 5 november 13.30–16.00
November
Professionalisering VVE Kalender 2014 – 2015
Woensdag 10 december 14.00-17.00
Woensdag 10 december 13.30–16.00
December
Woensdag 14 januari 13.00-16.30
Woensdag 14 januari 14.00-17.00
Januari
Woensdag 4 februari 14.00-17.00 (ovbh) Woensdag 4 februari 13.00-16.30
Februari
Woensdag 4 en 25 maart 13.00-16.30
Woensdag 18 maart 14.30-17.30
Start 2de traject
Maart
Woensdag 15 april, 14.30-17.30
Woensdag 9 april (ovbh) 13.00-16.30
Woensdag 1 april 14.30-17.30
April
Woensdag 20 mei 13.00-16.30
Donderdag 21 mei
Donderdag 14 mei
Woensdag 20 en 27 mei 14.30-17.30
Mei
Woensdag 10 juni 13.00-16.30
Juni
Woensdag 1 juli 13.00-16.30
Juli
VVE ARNHEM
Professionalisering VVE 2014 - 2015 Voor- en Vroegschoolse Educatie