Organisatie
Voor– en vroegschoolse educatie Hoe zit het nu precies?
SKSG Centraal Bureau Heresingel 10 9711 ES Groningen
Telefoon: (050) 313 77 27 E-mail:
[email protected]
Wat is VVE? De afkorting VVE staat voor voor- en vroegschoolse educatie. Dit houdt in dat er op de peuterspeelzaal en de kinderopvang (voorschool) en in de jongste groepen van het basisonderwijs (vroegschool) met educatieve programma’s gewerkt wordt. Nu klinken de woorden educatie en programma’s best schools. En als er in de media ook nog geroepen wordt dat VVE vooral ingezet wordt voor kinderen met een taalachterstand, dan kunnen we ons voorstellen dat sommige ouders denken: ‘ mijn kind heeft geen achterstand, dus VVE is niet voor ons!’ Bij SKSG vinden we juist dat VVE voor elk kind leuk en leerzaam is. Daarom willen we u graag laten zien dat VVE vooral leuk en leerzaam is, voor alle kinderen.
`Kinderen zijn nieuwsgieriger geworden en vragen meer door sinds wij op SKSG Naranja werken met Startblokken. Ze zijn heel betrokken bij de thema’s en willen ook graag materialen mee van huis nemen. Een thema krijgt ook vaak nog een vervolg thuis, zo kregen we van ouders te horen op onze ouderavond. Er was een jongentje dat tijdens het wandelen aan zijn vader vertelde dat dit een ruitvorm is en dat hij dat van Monique had geleerd. Ik heb me in de afgelopen jaren wel eens afgevraagd of ik in de kinderopvang wilde blijven werken tot ik 65 jaar was, maar sinds we met het team werken met Startblokken zijn we veel doelgerichter bezig en werken we met het hele team enthousiast met elkaar samen aan de thema’s! We leren kinderen spelenderwijs allerlei nieuwe dingen en dat geeft mij meer inspiratie!` Monique Visser, pedagogisch medewerker SKSG Naranja
VVE en SKSG Wij zetten VVE in als middel om de pedagogisch medewerkers (onze leidsters) te trainen om kwalitatief goede kinderopvang te organiseren. We leren onze medewerkers met thema’s te werken, om op alle ontwikkelingsgebieden activiteiten aan te bieden en op een speelse manier het spel van kinderen te verrijken. Eigenlijk is VVE op een bewuste manier met kinderen omgaan. Deze bewuste activiteiten aanbieden speelt bij kinderen tussen de 2 en de 4 jaar. Vooral als een kind bijna 4 jaar en klaar is om naar school te gaan vraagt het om meer uitdagende activiteiten. Ouders geven ook in enquêtes aan dat hun kinderen wat meer willen. Om aan deze behoeftes te voldoen en om onze medewerkers bewuster met kinderen te laten omgaan, bieden wij VVE aan. Dit wordt op een speelse en aantrekkelijke manier ingezet voor jonge kinderen. Kinderen zijn vrij om mee te doen.
Piramide en Startblokken VVE heeft verschillende programma´s. Bij SKSG werken we met twee soorten, namelijk Piramide en Startblokken. Er is hiervoor om verschillende redenen gekozen: Er zijn goede ervaringen mee opgedaan Ze bieden beiden activiteiten aan op alle ontwikkelingsgebieden (bewegen, taal, cognitie, creatief etc.) Door onderzoek is aangetoond dat deze programma’s een positief effect hebben op de ontwikkeling van kinderen. In de basis is het werken met Piramide en Startblokken hetzelfde, toch zijn er een paar verschillen.
Startblokken Het programma Startblokken is opgebouwd uit verschillende bouwstenen voor de ontwikkeling van alle jonge kinderen. Wanneer de vier bouwstenen met elkaar in balans zijn kan een kind zich optimaal ontwikkelen. De pedagogisch medewerkers werken vanuit deze bouwstenen diverse thema’s uit. De vier bouwstenen zijn: Betrokkenheid: hoe betrokken zijn de kinderen bij de activiteit? Betekenis: wat zegt het de kinderen, sluit het aan bij hun leefwereld? Bedoelingen: wat wil de pedagogisch medewerker bereiken met deze activiteit? Bemiddelende rol: waar laat de pedagogisch medewerker het kind zelf ontdekken, waar geeft ze meer sturing? Zo wordt er binnen startblokken met verschillende thema’s gewerkt.
Piramide Piramide is een methode voor alle kinderen, maar is in het bijzonder geschikt voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Zoals dat het geval kan zijn met allochtone kinderen of kinderen in een achterstandssituatie. Met een combinatie van spelen, werken en leren worden 2,5- tot zes-jarigen gestimuleerd in hun ontwikkeling. Het programma richt zich op gebieden die een belangrijke rol spelen in de ontwikkeling van een kind, uiteenlopend van denk- en taalontwikkeling tot creatieve- en persoonlijkheidsontwikkeling. Bij Piramide bedenken de pedagogisch medewerkers de activiteiten niet maar is alles al beschreven. Er wordt met een toets gekeken of de kinderen de begrippen uit het thema ook (her)kennen Dit klinkt misschien wat schools, maar de praktijk is dat de kinderen dit speelse moment van exclusieve aandacht van de pedagogisch medewerker erg waarderen! Wij zetten deze toetsen binnen Piramide in als handvat voor pedagogisch medewerkers om te zien welke kinderen nog een extra steuntje in de rug nodig hebben. Wilt u weten op welk kindercentrum er met welk programma wordt gewerkt? Op onze website vindt u de lijsten van kindercentra die met de verschillende methodes werken. Toetsing Een ander verschil is dat er bij Piramide gekeken wordt of de kinderen de begrippen uit het thema ook (her) kennen. Dit klinkt misschien wat schools, de praktijk is dat kinderen dit speelse moment van exclusieve aandacht van de leidster erg waarderen! Als blijkt dat kinderen bepaalde begrippen uit het thema nog niet goed onder de knie hebben, wordt voorafgaand aan de activiteit op een speelse wijze alvast ‘bijgepraat’. Dit heet binnen Piramide tutoring.
Hieronder ziet u twee voorbeelden van vragen die bij de toets gebruikt worden.
VVE in de praktijk Hoe krijgt uw kind met VVE te maken? Om een indruk te geven, lichten we twee waargebeurde voorbeelden toe. ´Het ziekenhuis´ Op een kindercentrum waarvan een aantal ouders in het ziekenhuis werkt wordt het thema ´ziekenhuis´ georganiseerd. Dit is tenslotte een onderwerp waar veel van deze kinderen thuis mee te maken krijgen. Op verschillende gebieden worden speelse activiteiten aangeboden: in de huishoek liggen verkleedkleren en echte ziekenhuisattributen, buiten wordt een ‘auto’ omgebouwd tot ambulance, er komt een poppen- en berendokter om de knuffels van de kinderen weer beter te maken en er worden boekjes gelezen over het ziekenhuis. Een aantal weken lang worden kinderen ‘ondergedompeld’ in de ‘wereld van ziek zijn en weer beter worden’. Ze mógen meedoen en in de meeste gevallen willen ze dat ook! Want wie wil er nu niet met een echte stethoscoop luisteren? Of echte pleisters plakken op de ‘zere’ arm van de pedagogisch medewerker? ´Groter broer of zus´ Op een andere kindercentrum zijn veel kinderen die een broertje of zusje verwachten. Daarom organiseerden de pedagogisch medewerkers het thema ‘baby’. Samen met de kinderen zijn ze naar een warenhuis gegaan om te kijken welke babyspullen er te koop zijn. De poppen werden met echt water en zeep gewassen en de kinderen namen babyfoto’s van zichzelf mee om in de groep te laten zien.
“We werken er nu ongeveer een jaar met VVE Piramide en in het begin moesten we wel wennen. We dachten dat het vrij schools was maar we doen het nu op onze eigen manier. Het is inspirerend om met Piramide te werken, je gaat nu verder op een onderwerp in. Vroeger werkte je ook wel over de lente maar dan zong je een paar liedjes en las je 1 boekje. Nu zingen we veel liedjes en lezen we veel boekjes over de lente en we laten ook zien hoe alles groeit en bloeit. We planten bijvoorbeeld een bolletje met de kinderen en geven deze heel bewust water. We hangen bijvoorbeeld ook foto’s op hoe een klein geitje geboren wordt. Piramide geeft de kinderen meer, ze willen meer weten en vragen ook meer”. Nora Pool en Renate Werkman, pedagogisch medewerkers SKSG Boegbeeld
BSO en VVE Op sommige scholen in de stad Groningen wordt ook gewerkt met Piramide of Startblokken, daarom sluiten we op een aantal BSO’s met dit zelfde programma bij de school aan. Deze vorm van VVE ziet er anders uit dan op het kinderdagverblijf. Om een voorbeeld te geven: op school wordt gewerkt met het thema verkeer, dan worden er in dezelfde periode op de BSO boekjes over verkeer aangeboden of is er buiten ander spelmateriaal aanwezig zodat kinderen dit thema op de BSO kunnen uitspelen. Net zoals alle andere activiteiten op de BSO is meedoen vrijblijvend, de BSO is tenslotte vrije tijd. Kinderen kiezen dus zelf of ze het leuk vinden om nog verder te spelen met het thema. Op onze website vindt u het overzicht van alle BSO´s die werken met VVE.
Ouders en VVE Op de meeste kindercentra is, voor u als ouder, zichtbaar dat er met een VVE thema wordt gewerkt; het onderwerp hangt op de deur, u krijgt een brief mee met daarin de liedjes van het thema of u kunt op een digitale fotolijst zien welke activiteiten er die dag ondernomen zijn. In sommige situaties zal aan u gevraagd worden om zelf ook iets te doen: een kaartje sturen vanaf uw vakantieadres (bij het thema ‘vakantie’), een foto maken van het huis waar uw gezin in woont (bij het thema ‘verhuizen’) of u wordt gevraagd om uw favoriete voorleesboek voor te lezen op de groep van uw kind. Het idee hierachter is dat als het thema thuis ook nog een ‘staartje’ krijgt, het onderwerp bij kinderen nog beter beklijft. Daarnaast is het voor uw kind vaak vooral leuk.
Kwaliteit VVE Het werken met VVE wordt elk jaar op een aantal kinderdagverblijven van SKSG bekeken. Net zoals de veiligheid en hygiëne ook onder de loep wordt genomen (door de GGD), wordt de kwaliteit van VVE onderzocht door de onderwijsinspectie. In 2010 zijn 6 kindercentra door de inspectie bezocht, in 2011 zijn er nog eens vijf kindercentra aan de beurt. Uit de bezoeken van 2010 kwam een goed beeld naar voren over de kwaliteit van VVE bij SKSG. Per onderzocht item kun je vier beoordelingen scoren (van slecht tot heel goed). De meeste kindercentra scoorden gemiddeld, op een aantal punten zijn we zelfs een voorbeeld voor anderen! Hier zijn we trots op. Uiteraard zijn er ook ontwikkelpunten die onze aandacht hebben. Binnenkort zijn de onderzoeksrapporten via internet openbaar, u vindt ze dan terug op onze website. Meer informatie Wilt u meer willen weten over VVE? In het pedagogisch werkplan van uw kinderdagverblijf of BSO leest u er meer over. Onze pedagogisch medewerkers vertellen u uiteraard ook graag meer over het werken met Startblokken of Piramide!
