Vraag aan Bod. Zorg, Wonen en Welzijn in Gelderland. PGB of PG Nee? De zorgvragers fracties staan voor hun rol! Alle ketenzorg onder één paraplu

Een u i t g ave van Zo rg belang G eld erland

Vraag aan Bod Zorg, Wonen en Welzijn in Gelderland

3

Oktober 2011

In dit nummer o.a.:

PGB of PG Nee? De zorgvragersfracties staan voor hun rol! Alle ketenzorg onder één paraplu

Zorgbelang Gelderland in het nieuws Gelderse Week van de Jeugdzorg In de Stentor was te lezen dat tijdens de Gelderse Week van de Jeugdzorg de vijfde verkiezing van de Jeugdzorgheld plaats vindt. De Week van de Jeugdzorg is van 12 tot en met 20 november. Het toekennen van de Gelderse Jeugdzorg Award is een manier om hulpverleners te bedanken voor hun inzet. De award is een initiatief van de Provincie Gelderland en Zorgbelang Gelderland. Lees meer hierover op www.geldersejeugdzorgaward.nl.

Problemen en behoeftes van mensen met psychiatrische problemen Zorgbelang Gelderland en Stichting Cliëntinitiatieven Achterhoek doen een onderzoek naar de behoeftes en noden van mensen met een psychiatrische achtergrond en mensen met psychosociale problemen, vermelden diverse regionale kranten.

Inhoudsopgave: Zorgbelang Gelderland in het nieuws. PGB of PG Nee? Bij zorg gaat het om mensen Wat vinden kinderen en ouders van het ziekenhuis? Verrassing… een Koninklijke onderscheiding. De zorgvragersfracties staan voor hun rol. Prachtige foto’s van enthousiaste vrijwilligers. Jongeren willen ouderen helpen bij sociale media. Presentatie derde impuls Cahier tijdens Herfstcollege. Recht op tijd, aandacht en maatwerk in de zorg. Zorgbelang Gelderland gaat opnieuw over de grens. Ouderraad Karakter maakt zich grote zorgen! Alle Ketenzorg onder één paraplu. Kort nieuws. Spreken is zilver, zwijgen is fout.

Het is belangrijk dat zoveel mogelijk mensen uit deze doelgroep de vragenlijst invullen. De gemeenten kunnen hun beleid eventueel aanpassen op de uitkomsten van het onderzoek. U kunt de vragenlijst invullen op: www.sci-achterhoek.nl/index.php/projecten/lopende-projecten, klik op onderzoek (O)GGZ-spiegel.

Afdeling Informatie en Klachtenopvang in de Zondagkrant Arnhem Zorgbelang Gelderland schrijft regelmatig een casus voor de Zondagkrant Arnhem, zo ook afgelopen juli. In deze casus wordt een praktijkvoorbeeld uitgelicht van de afdeling Informatie en Klachtenopvang. Zorgbelang Gelderland heeft voor vragen en klachten over de gezondheidszorg sinds mei van dit jaar ook een inloopspreekuur in de stad, lees meer hierover op blz 11.

Blz. 2 3 4 5 6 6 7 8 8 9 9 10 10 11 12

Colofon: Eindredactie: Kim Scheffers Redactie: Hilde Boei, Marit van der Goot en Liesbeth Zwanepol M.m.v. Jos Fluitsma (artikel pag.4) Vormgeving en druk: Coers en Roest ontwerpers bno|drukkers BV Fotografie: Joost Ooijman, Seen Images, Velp; Jacob-Jan van Baalen (coverfoto en blz 4) George Witjes (blz 7), Ben Fienieg (blz 11) en Zorgbelang Gelderland

Vraag aan Bod

Redactieadres: Zorgbelang Gelderland Postbus 5310, 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4, 6825 BP Arnhem Telefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23 www.zorgbelanggelderland.nl [email protected] Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen. Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland.

2

PGB of PG Nee? Staatssecretaris Veldhuizen van Zanten heeft dit voorjaar voor veel onrust gezorgd met haar voorstellen voor aanpassing van de PGB-regeling. Het PGB wordt weliswaar net niet afgeschaft, maar deze vorm van vraaggestuurde zorg wordt wel voor veel minder mensen toegankelijk. Alleen mensen met een verblijfindicatie kunnen straks nog gebruik maken van het PGB. Er wordt een duidelijk onderscheid gemaakt met zorg in natura, daar wordt minder op bezuinigd.

PGB-regeling duurder dan voorzien De reden om de regeling aan te passen is volgens de Staatssecretaris de onbeheersbaarheid van de kosten ervan. Het is juist dat deze regeling een ‘open einde’ kende, terwijl de budgetten van bijvoorbeeld de thuiszorg of van intramurale Awbz zorg begrensd zijn. Omdat dit zo was, verwezen veel zorgaanbieders hun klanten naar de PGB- regeling als hun eigen budget op was of op dreigde te raken. Met het PGB werd dan alsnog de nodige zorg bij de betreffende zorgaanbieder (of elders) ingekocht. Door de schaarste aan zorg, de toenemende vraag en de verwijzing naar de PGB-regeling door zorgaanbieders bij volle budgetten voor zorg in natura, is de PGB-regeling veel duurder geworden dan was voorzien.

Meer zorg op maat voor minder geld Het PGB is echter een veel meer vraaggestuurde financiering van zorg dan zorg in natura: voor minder geld meer zorg op maat, zoals de cliënt dat zelf wil. Is het aanpassen van deze regeling nu een goede vorm van bezuinigen of niet? In mijn ogen is dit juist een foute vorm van bezuinigen.

Politieke keuze Of (en hoeveel) er op zorg bezuinigd moet gaan worden is een politieke vraag: als Nederlanders hebben we een regering gekozen en die moet er voor zorgen dat onze staatshuishouding op orde komt. Daar hoort in de visie van het kabinet ook het bezuinigen op zorg bij. Dat is een politieke keuze. Wanneer dat echt nodig is, kan met elkaar gekeken worden waar eventueel minder (door de Awbz betaalde) zorg mogelijk is. Maar dat zou voor zorg in natura en PGB- zorg in gelijke mate moeten gelden! Ik kan geen enkele reden verzinnen waarom dat meer voor de toegang tot het PGB zou moeten gelden en minder voor toegang tot zorg in natura. Is zorg in natura dan goedkoper en beter? Nee juist niet. Dus volgens mij pakt deze vorm van bezuinigingen dan ook precies verkeerd uit: de prikkel van vraagsturing om als zorgaanbieder beter en goedkoper te werken verdwijnt.

3

‘Eerlijk’ bezuinigen De indicatiestelling door het CIZ is voor iedereen gelijk: zowel voor zorg in natura als voor het PGB. Om ‘eerlijk’ te bezuinigen zou het kabinet eerlijk moeten aangeven welke zorgvragen niet meer voor Awbz-financiering in aanmerking komen; ongeacht of die zorg nu in natura of via een PGB geleverd wordt. Daarmee kan in elk geval het principe van het PGB voor iedereen behouden worden, wat volgens mij meer kwaliteit en minder kosten met zich meebrengt. Zorgbelang ondersteunt dan ook de acties van Per Saldo en andere landelijke partijen om het PGB te behouden.

Eric Verkaar Directeur Zorgbelang Gelderland

Nr. 3 - Oktober 2011

Een debat over de toekomst van de zorg

Bij zorg gaat het om mensen Zorg met de stopwatch erbij. Een maximumbedrag voor medische behandelingen. Een groter beroep op vrijwilligers in de zorg. Deze onderwerpen stonden centraal bij het debat over de toekomst van de zorg dat Zorgbelang Gelderland organiseerde op 15 september 2011 in Apeldoorn.

De aanleiding zijn de bezuinigingen die de overheid aan de zorg oplegt. “We wilden tijdens het debat de mening daarover horen van cliënten, hulpverleners, zorgaanbieders en beleidsmakers”, vertelt Eric Verkaar, directeur van Zorgbelang. “Die informatie gebruiken we om invloed uit te oefenen op beleid van overheid en zorgaanbieders.”

Er is commentaar op de managementcultuur. “Managers denken alleen aan kostenbeheersing, maar het gaat erom hoe medewerkers met elkaar het werk zo goed mogelijk kunnen doen.” Een professional uit de zorg ziet wel wat in tijdsregels: “ Als professional moeten we met die tijdsdruk kunnen omgaan. En dat kan, mét liefde voor de patiënt.” Eric Verkaar hoorde tijdens de discussie de roep om empathie en individuele aanpak. “Belangrijk”, vind hij, “want zorg is niet voor iedereen hetzelfde. Zorg moet vooral maatwerk zijn.”

Kwaliteit van leven staat voorop

Zijn bezuinigingen wel nodig Tijdens het debat konden de aanwezigen onder leiding van gespreksleider Donatello Piras van het Nederlands Debat Instituut met elektronische stemkastjes stemmen over dertien vragen en debatteren over drie stellingen. Een ding werd meteen duidelijk: over de noodzaak voor bezuinigen op de zorg zijn de meningen verdeeld. Volgens 40% van de aanwezigen is bezuinigen niet nodig als de politiek andere keuzes maakt, 49% denkt daar anders over. Henk van Gerven, Tweede Kamerlid voor de SP, vindt bezuinigen helemaal niet nodig. “Er is geld genoeg. Dat de zorg onbetaalbaar zou zijn is een politieke keuze. We geven blijkbaar liever geld uit aan vliegtuigen of woningen.”

Roep om empathie en individuele aanpak Door ‘stopwatchzorg’ gaat de kwaliteit van de zorg omlaag, vonden veel mensen tijdens het debat. “Er is weinig tijd voor persoonlijk contact. Voor de verzorgende wordt het een race tegen de klok, en dat voelt de patiënt.” Onder normale omstandigheden werken tijdsregels misschien, maar “als een patiënt in tranen uitbarst op het moment dat ik ga, kan ik toch niet zomaar weglopen?”

Vraag aan Bod

De meerderheid van de aanwezigen vindt dat iedereen recht heeft op dezelfde medische behandeling, ongeacht de kosten daarvan en ongeacht de levensverwachting na de behandeling. De kwaliteit van leven moet leidend zijn bij de vraag of een behandeling die het leven verlengt, wel of niet mag worden begonnen. En die kwaliteit kan het best worden beoordeeld door de cliënt. Bij voorkeur in samenspraak met de arts. De meeste aanwezigen vinden dat er geen maximumbedrag gekoppeld mag worden aan een behandeling die het leven verlengt. Want verlenging van het leven kan niet in geld uitgedrukt worden.

Het moet niet opgelegd worden “Zonder vrijwilligers komen de continuïteit en zekerheid van de zorg in het geding.” Dat was de reactie van een van de aanwezigen op de stelling dat mensen voor noodzakelijke zorg steeds meer afhankelijk zijn van vrijwilligers. Professionals moeten de zorg bieden die de cliënt echt nodig heeft, maar er zijn genoeg dingen die vrijwilligers kunnen doen. Wandelen met patiënten bijvoorbeeld, of bij iemand op bezoek voor persoonlijk contact. Vrijwilligerswerk moet niet worden opgelegd door de overheid. Bang voor inbreuk op de privacy zijn de meesten niet. “Iemand die kiest voor vrijwilligerswerk, kiest ook voor privacy.” De meeste organisaties hebben protocollen voor vrijwilligers. Een uitgebreid verslag van het debat vindt u op de homepage van www.zorgbelanggelderland.nl.

4

Wat vinden kinderen en ouders van het ziekenhuis?

Winst

De ervaringen die kinderen en hun ouders opdoen in ziekenhuizen zijn sinds jaar en dag dé inspiratiebron van Stichting Kind en Ziekenhuis (K&Z). Uit die ervaringen blijkt immers wat er goed gaat en wat beter kan. Daarom startten Zorgbelang Nederland en Kind en Ziekenhuis samen een project om ervaringen systematisch in kaart te brengen en te benutten. Het project is mogelijk dankzij financiële steun van Fonds PGO.

Kind- en gezinsgerichte zorg is alleen mogelijk als de ervaringen van kinderen en ouders worden gebruikt om tot kwaliteitsverbetering te komen. Het project Monitoring en stimulering van Stichting Kind en Ziekenhuis en Zorgbelang Nederland is precies hierop gericht. In het project meten regionale Zorgbelangorganisaties als pilot de ervaren kwaliteit van zorg op de kinderafdeling van twaalf ziekenhuizen. Zorgbelang Gelderland doet dit op de kinderafdelingen van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, Rijnstate, Gelre ziekenhuizen en het Streekziekenhuis Koningin Beatrix. Tijdens het project worden kwalitatieve methoden ontwikkeld om de ervaren kwaliteit te volgen en te verbeteren, specifiek gericht op de kindergeneeskunde. K&Z en Zorgbelang Nederland vinden het beide van groot belang dat ouders zich realiseren dat er aanzienlijke verschillen zijn in de manier waarop ziekenhuizen omgaan met kinderen. De twee organisaties willen informatie ter beschikking stellen over de kwaliteit van zorg vanuit patiëntenperspectief en daarmee de kennispositie van ouders en kinderen versterken.

Informatie over de ervaringen van ouders en kinderen met de ziekenhuiszorg levert winst op voor alle betrokkenen: 
Kinderen en hun ouders kunnen bewustere keuzes maken. 
Ziekenhuizen krijgen inzicht in de verbeterpunten van hun organisatie. 
Zorgverzekeraars en belangenbehartigers worden voorzien van kwaliteitsinformatie die gebruikt kan worden in het zorginkoopproces en bij de belangenbehartiging.

Resultaten Het pilotproject Monitoring en stimulering kan geslaagd worden genoemd als na afloop: 
Een goed inzicht bestaat in de ervaringen van kinderen en hun ouders met de zorg op de kinderafdelingen van de twaalf ziekenhuizen. 
Met de deelnemende ziekenhuizen afspraken zijn gemaakt over te realiseren verbeteringen in de zorg. 
Met zorgverzekeraars regionale afspraken zijn gemaakt over de inkoop van ziekenhuiszorg voor kinderen/jongeren en over verbeterprojecten. 
Kind en Ziekenhuis de criteria voor de Smiley kan uitbreiden. 
Het kwaliteitssyteem van Kind en Ziekenhuis kan worden uitgebreid met een toets. 
Succesvolle methodieken zijn ontwikkeld voor kwalitatief onderzoek onder kinderen en jongeren.

Vervolg Wanneer het project succesvol blijkt, zal een uitrol plaatsvinden naar andere regio’s en meer ziekenhuizen. Wat in ieder geval gebeurt, is dat de resultaten van het pilotproject worden vastgelegd in een handboek, dat ter beschikking wordt gesteld aan patiëntenorganisaties die ook ervaringsmetingen willen doen. Verder zal als afronding een landelijke conferentie worden georganiseerd, waarin aandacht wordt besteed aan valkuilen en successen. Deze conferentie zal naar verwachting medio 2012 plaatsvinden.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Mariëtte de Vries, [email protected]

5

Nr. 3 - Oktober 2011

Verrassing!

… Een Koninklijke Onderscheiding!

De zorgvragersfracties staan voor hun rol!

Al sinds 1892 worden er Koninklijke Onderscheidingen in de Orde van Oranje-Nassau opgespeld. Deze orde richt zich met name op maatschappelijke verdiensten. Daarom de aandacht voor twee bijzondere mensen met tal van maatschappelijke verdiensten op hun naam: Theo Zents en Theo Bloemenkamp. Zij kregen op 29 april 2011, tijdens de jaarlijkse ‘lintjesregen’ , beiden een Koninklijke Onderscheiding.

In de optiek van de zorgvragersfracties kan en mag een stelselwijziging in de AWBZ niet leiden tot het verloren laten gaan van de opgebouwde expertise. Ook de afgewogen en evenwichtige advisering ten aanzien van beleidsontwikkeling en -uitvoering van de AWBZ mag niet gemist worden. En, last but not least, cliëntenparticipatie op het niveau van zorgkantoren en/of zorgverzekeraars bij de uitvoering van de AWBZ is erg belangrijk.

Vanuit de drie zorgvragersfracties in Gelderland is daarom het initiatief genomen om hierover een brief voor te leggen, via Zorgbelang Nederland, aan alle zorgvragersfracties van de Raden van Advies van de zorgkantoren in Nederland. Zorgbelang Nederland heeft, namens alle zorgvragerfracties, de brief verzonden aan de staatssecretaris van VWS, mevrouw drs. M.L.L.E. Veldhuijzen van Zanten-Hyllner. Theo Zents

Theo Bloemenkamp

Een grote verrassing Theo Bloemenkamp uit Groenlo, is een geziene vrijwilliger in de gemeente Oost Gelre en de Achterhoek, aldus de burgemeester. Hij ontving de Koninklijke Onderscheiding voor zijn tomeloze inzet, van ruim 30 jaar als bestuurder, voor de mensen met een verstandelijke beperking in de samenleving. Hij was onder meer lid van de provinciale oudervereniging zwakzinnigen, zette zich in voor een logeerhuis en was de initiatiefnemer van een vrijetijdsclub voor kinderen en jongeren. Het was voor Theo Bloemenkamp en zijn vrouw een grote verrassing dat de burgemeester thuis op bezoek kwam om een Koninklijke Onderscheiding uit te reiken. Zijn zonen Hugo en Jasper die er bij waren, vonden het opspelden erg indrukwekkend.

De aanbevelingsbrieven raakten me Toen Theo Zents uit Lichtenvoorde in 1994 met pensioen ging, was het voor hem heel vanzelfsprekend dat hij zich in zou zetten als vrijwilliger. En, zoals Theo het zegt: “Je kunt nooit ergens sneller carrière maken dan in het ouderenwerk”. Eenmaal in het ouderenwerk actief, heeft hij veel verschillende taken uitgevoerd, van het organiseren van bijeenkomsten tot lid van de Wmo-raad. Op 29 april werd Theo totaal verrast door de komst van zijn kinderen en kleinkinderen. Zij begonnen de tuin te versieren voor de bijzondere gelegenheid. Om 13.00 uur zou namelijk de burgemeester komen om Theo een Koninklijke Onderscheiding te overhandigen. Buren, vrienden en familie waren allen aanwezig. Theo: “Ik vind het een grote eer. Vooral het lezen van de aanbevelingsbrieven raakte me. Door die brieven, en de onderscheiding die ik daardoor ontving, merkte ik de enorme waardering voor mijn werk.”

In het najaar zal er een gesprek gearrangeerd worden met de vertegenwoordiger van de zorgvragers en een aantal ambtenaren van VWS. Dit krijgt zeker een vervolg, waarvan wij u op de hoogte houden. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Verhaar, [email protected].

Hoe ziet de Raad van Advies eruit In de Raden van advies zit ook een fractie die de belangen van de zorggebruikers behartigen. Die vertegenwoordigers worden meestal aangeduid als zorgvragersfractie. Zij worden voorgedragen en ondersteund door de Zorgbelang organisaties. De Raden van Advies van de zorgkantoren kennen overigens een brede samenstelling: naast cliëntvertegenwoordigers zitten ook gemeenten, zorgaanbieders en provincie aan tafel.

Wat is de rol van de Raad van Advies Binnen de zorgkantoren spelen de Raden van Advies sinds jaar en dag een belangrijke rol: zij denken mee over belangrijke ontwikkelingen in de AWBZ, adviseren de zorgkantoren over voorgenomen beleid en houden een vinger aan de pols als het gaat om de uitvoering van de AWBZ. Kwaliteit en toegankelijkheid van zorg in de AWBZ zijn daarbij belangrijke speerpunten.

Een welverdiende onderscheiding voor twee bijzondere mensen!

Vraag aan Bod

6

Zeven fotografen

Prachtige foto’s van enthousiaste vrijwilligers Sinds eind vorig jaar zijn zeven enthousiaste vrijwilligers actief als fotograaf bij Zorgbelang Gelderland. De fotografen zijn inmiddels al bij vele bijeenkomsten en evenementen aanwezig geweest met als resultaat: duizenden prachtige foto’s!

v.l.n.r.: Barend Franke, Jacob-Jan van Baalen, Marjan Rosendahl, Ben Fienieg, Joost Ooijman, Ferdinand van Eijsbergen. Op de foto ontbreken George Witjes en Marja Braaksma.

Ben maakte ook enkele foto’s van de opening van het Univé spreekuur van de afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland. Een van deze foto’s werd geplaatst in de Arnhemse Koerier.

De zeven fotografen vormen een hechte ploeg. Bij de huisfotograaf van Zorgbelang Gelderland, Joost Ooijman van Seen Images, volgden zij een deskundigheidsbevorderingscursus. Portretfotografie, werken met flitslicht, het dynamisch fotograferen van bijeenkomsten behoorden tot de thema’s die behandeld werden. Als vervolg hierop komen zij één keer in de zes weken bij elkaar om elkaars foto’s te beoordelen en is er ruimte voor vragen en om speciale thema’s te behandelen. Iedere fotograaf heeft zijn/haar eigen specialiteit en interesses. Zo maakt Marjan Rosendahl bijvoorbeeld graag portretten, houdt Ferdinand van Eijsbergen van dynamische taferelen en Barend Franke heeft een zwak voor alles wat met bussen en treinen te maken heeft.

George Witjes reist mee naar bijna alle voorstellingen van theatergroep De Firma Zorgbehang. Hij maakte foto’s onder andere voor de website www.defirmazorgbehang.nl en voor flyers. Barend Franke had zijn vuurdoop tijdens het etentje Koken zonder Poen in het kader van het Kwartiermakersfestival. Bij MensenZoo tijdens de straatspeeldag in de wijk ’t Broek nam hij afwisselend met Marjan plaats in het hokje ‘fotograaf’ en kon het langslopende publiek hen alles vragen over het vak. Ferdinand van Eijsbergen maakte foto’s van een interculturele bijeenkomst over de zorg voor een brochure over hetzelfde onderwerp. En Jacob-Jan van Baalen was onder andere aanwezig bij een filmvoorstelling met een link naar psychiatrie en een nabespreking door ervaringsdeskundigen in Focus Filmtheater in Arnhem.

Foto’s zeggen meer

Een impressie

Zorgbelang Gelderland wil meer beeldmateriaal laten zien. Zo komt er binnenkort een fotomodule op de website www.zorgbelanggelderland.nl. Hier zijn alle foto’s die de fotografen maken, dan terug te vinden en te downloaden. Ook in Vraag aan Bod streven we naar minder tekst en meer foto’s.

Tijdens het slotfestijn van het Kwartiermakersfestival waren maar liefst vijf fotografen aanwezig: Marjan Rosendahl, Ferdinand van Eijsbergen, Barend Franke, Marja Braaksma en George Witjes. Voor een impressie van de foto’s van de verschillende fotografen kunt u kijken op: www.kwartiermakersfestivalarnhem.nl bij het fotoarchief.

Enkele voorbeelden Ben Fienieg en Marjan Rosendahl legden de laatste twee bijeenkomsten van het Achterhoeks Netwerk vast in beeldmateriaal. Deze informatieve bijeenkomsten in de Achterhoek worden goed bezocht. Voor aangesloten organisatie CAVO (Culturele Activiteiten Voor Ouderen) maakten zij samen foto’s van asperges eten op het land. Deze foto’s zijn bedoeld voor de website en flyers van CAVO en ze worden ook gebruikt ter ondersteuning van sponsoringverzoeken.

7

Interessant voor u? Hebt u ook belangstelling voor mooie foto’s van een bijeenkomst of activiteit of wilt u uw organisatie goed in beeld brengen? Dan kunt ook u een beroep doen op een van de fotografen! Er zijn geen kosten aan verbonden voor aangesloten organisaties. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marit van der Goot van Zorgbelang Gelderland via telefoonnummer 026 384 28 22 of e-mail [email protected].

Nr. 3 - Oktober 2011

Jongeren willen ouderen helpen bij sociale media

Presentatie derde Impuls Cahier tijdens Herfstcollege Over GGZ en mantelzorg staat een bijzondere avond gepland op woensdag 12 oktober. In Lux6 in Nijmegen houdt hoogleraar GGZ Giel Hutschemakers vanaf 19.30 uur een inleiding over dit onderwerp. Zijn lezing is een van de Herfstcolleges die Academie Zorgbelang Gelderland dit najaar organiseert.

Rhedense jongeren laten hun stem horen tijdens een debat Laat jongeren maatschappelijke taken uitvoeren die aansluiten bij hun interesses. Blijf daarom goed op de hoogte van die interesses en biedt jongeren vervolgens een maatschappelijke taak aan die daar bij aansluit. Dan willen jongeren daar best wekelijks enige tijd aan besteden. Jongeren willen bijvoorbeeld wel ouderen helpen bij het gebruik van de computer en sociale media, maar lopen minder warm voor het bieden van hulp bij boodschappen doen.

De titel van het college luidt GGZ: een zorg van velen en gaat over de mantelzorger en de mythe van het expert-denken. Na de lezing wordt het derde Impuls Cahier ten doop gehouden dat gaat over ondersteuning aan GGZmantelzorgers. De avond besluit met een forumdiscussie en een netwerk’borrel’. Plaats reserveren is gewenst en kan via [email protected] of een telefoontje naar Anne-Kirsten Westra, 026 384 28 22. De toegang is gratis. De avond duurt tot 22.00 uur.

Dit was een van de conclusies tijdens het debat op Het Rhedens College in Dieren. Het debat werd gevoerd in het kader van de jaarlijkse veiligheidsdag aan het einde van het schooljaar 2010/2011. De uitvoering lag bij Zorgbelang Gelderland in opdracht van de gemeente Rheden.

Een agressieve toon werkt averechts Ook is gesproken over veiligheid. Ongeveer tweederde van de deelnemende jongeren zijn voor snel ingrijpen bij kleine incidenten. Blaas het niet teveel op. Spreek jongeren op een redelijke manier aan. Een agressieve toon werkt averechts. Een harde aanpak hoort bij een groter vergrijp. Als een passende straf na een klein vergrijp wordt gezien: een taakstraf in combinatie met een geldstraf of in combinatie met korte vrijheidsberoving, ofwel een nachtje cel. Laat de taakstraf daarbij gericht zijn op compensatie van de aangebrachte schade, bijvoorbeeld repareren wat vernielt is.

Vrijwilligerswerk verplichten Ten slotte gaven de debatdeelnemers aan dat jongeren die hun vrije tijd niet zelf opvullen met zinvolle bezigheden, maar overlast veroorzaken, verplicht moeten worden tot vrijwilligerswerk. Hiermee worden twee doelen gediend: mensen helpen elkaar en overlast wordt beperkt. Jongeren hebben door het uitvoeren van maatschappelijke taken simpelweg geen of minder tijd om overlast te veroorzaken. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Stef Harweg, [email protected]

Vraag aan Bod

Groot risico op overbelasting verbelasting Zorgen voor een naaste met psychische h h problemen bl is een van de meest belastende vormen van mantelzorg, blijkt uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau. Net als mantelzorgers van chronisch zieken en gehandicapten hebben mantelzorgers van mensen met een psychisch probleem te maken met zorg die doorgaans lang en intensief is. Er is echter een groter risico op (ernstige) overbelasting dan bij andere mantelzorgers. Hutschemaekers licht in zijn lezing een aantal verschillen tussen professionele en informele (mantel)zorg toe. De een is niet per se slechter dan de ander, maar wel anders. In het Impuls Cahier zijn praktische handreikingen samengebracht voor beslissers, beleidsmakers, professionals en vrijwilligers in zorg, onderwijs en welzijn. De uitgave bundelt de kracht van vier Gelderse ondersteuningsorganisaties, te weten Elan, GOMA, Spectrum CMO Gelderland en Zorgbelang Gelderland. De avond in Lux6 staat onder leiding van Rob Kuiper van Loco Motion.

8

Vervolg De panelgesprekken zijn inmiddels afgerond. Zorgverzekeraar CZ en Zorgbelang Gelderland gaan nog een landelijke dag organiseren waarop het concept ‘Zorgzame zorg’ geïntroduceerd wordt. Hierover in een volgende Vraag aan Bod meer informatie. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Liesbeth Zwanepol, [email protected].

Recht op tijd, aandacht en maatwerk in de zorg Nederlandse patiënten vinden het recht op tijd en aandacht een zeer belangrijk aspect in de zorg bleek uit onderzoek. Dit onderzoek werd gehouden in het kader van de Europese dag van de Patiëntenrechten en is uitgevoerd onder Europese gebruikers van de zorg in 2009.

Zorgbelang Gelderland gaat opnieuw over de grens! Samen met haar zusterorganisatie aan de andere kant van de Gelders-Duitse grens, der Paritätische NRW (NordrheinWestfalen), gaat Zorgbelang Gelderland een vierde Euregio project uitvoeren. Het project heet: Zorg zonder Grenzen. Op 28 juni jongstleden was de startbijeenkomst in het ‘glazen’ Euregio gebouw in Kleef.

De uitkomsten hebben geleid tot een samenwerking tussen zorgverzekeraar CZ en Zorgbelang Gelderland.

NL

Samen werken ze aan het concept ‘Zorgzame Zorg’; gezien worden vanuit een toegewijde, aandachtige relatie.

D

Technische kwaliteit versus zorgzaamheid Kwaliteit van zorg kent verschillende aspecten. Uiteraard is technische kwaliteit erg belangrijk, maar ook de zorgzaamheid, de relatie tussen zorgverlener en diens patiënt is minstens zo belangrijk om zorg goede zorg te laten zijn.

Meer dan 50 mensen bezochten de bijeenkomst. Rode draad door de bijeenkomst vormde het thema Verleden – Heden – Toekomst. Daarbij werd teruggekeken, maar vooral vooruitgeblikt op datgene wat vanuit de behoefte van de patiënt gewenst is als het gaat om grensoverschrijdende zorg.

Vervelende bejegening belemmert herstel Patiënten, gebruikers van zorg, zijn vaak erg kwetsbaar, ze maken immers niet voor niets gebruik van zorg. Veiligheid en respect is dan voor de patiënt van wezenlijk belang. Als de patiënt zich op zijn gemak voelt, zich gezien en gehoord voelt, bevordert dit in positieve zin het ziekteproces en kijkt de patiënt nadien terug op een prettige behandeling, bleek uit panelgesprekken.

Knelpunten als basis voor aanbevelingen Het project Zorg zonder Grenzen spitst zich toe op ervaringen van patiënten met zorgverlening in het buitenland. Deze ervaringen en de knelpunten in de grensoverschrijdende zorg worden in beeld gebracht om als basis te dienen voor aanbevelingen in de toekomst.

E-panel Belangrijke kwaliteitseisen Een belangrijke kwaliteitseis van patiënten is het, zoveel mogelijk, behouden van de eigen regie over hun zorg. Informatie over de verschillende behandelopties, is dan belangrijk. Het netwerk van de patiënt mag hierbij ook niet vergeten worden. Patiënten voelen zich vaak prettiger als een partner, een ouder, een kind of een vriend aanwezig is en betrokken wordt bij de behandeling. Naast eigen regie is ook maatwerk vereist. Maatwerk dan niet als containerbegrip, maar concreet ingevuld in de praktijk. Aansluiten bij de patiënt, inleven in diens situatie, tijd nemen voor de patiënt en vooraf uitleg geven over de behandelingen. Attitude als zorgzaamheid, bezorgdheid waar nodig en respect is dan onontbeerlijk.

9

Het E-panel wordt ingezet om de knelpunten boven water te krijgen. Deze digitale onderzoeksmethode verzamelt ervaringen en wensen door vragenlijsten te mailen naar gebruikers van zorg die hun mening willen geven. Met de uitkomsten worden zorgverzekeraars, zorgaanbieders en overheden overtuigd van het belang van zorg zonder grenzen. En hoe die ingericht moet worden, rekening houdend met het gebruikersperspectief. Wilt u meedoen aan het E-panel over grensoverschrijdende zorg? Dan kunt u zich aanmelden bij Ralph Schaareman: [email protected]. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hilde Boei, [email protected]

Nr. 3 - Oktober 2011

Ouderraad Karakter maakt zich grote zorgen!

Alle Ketenzorg onder één paraplu Zorgverleners uit de regio Tiel en de Noordelijke

Ouders van kinderen die onder behandeling zijn van

Maasvallei, waaronder: huisartsen, ziekenhuizen en

instellingen voor kinder- en jeugdpsychiatrie maken zich

medisch specialisten, de GGZ, praktijkondersteuners

ernstig zorgen. Zorgen om hun kinderen die het niet

en verpleegkundigen, paramedici, de thuiszorg, het

gemakkelijk hebben. Kinderen die een vorm van autisme

maatschappelijk werk, het welzijnswerk, de GGD, de

hebben, een gedragsstoornis, depressie of angststoornis.

gemeente en Zorgbelang Gelderland en Brabant hebben

Aandoeningen waarvoor specialistische hulp nodig is.

gezegd dat een meer integrale en holistische werkwijze

Hulp die geboden wordt door instellingen voor kinder-

nodig is om recht te doen aan ondersteuning bij ziekte.

en jeugdpsychiatrie.

Op deze manier kan beter aangesloten worden bij de wensen en de behoeften van de patiënt.

Deze instellingen zullen straks onder de verantwoordelijkheid van gemeenten verder functioneren. Maar of die gemeenten voldoende kennis hebben op dat terrein wordt betwijfeld. Ook vragen ouders zich af wie straks zal bepalen of hun kind zorg kan krijgen, of gemeenten daar voldoende prioriteit (en geld) aan geven en of dit misschien betekent dat zij de noodzakelijke behandeling wel kunnen verkrijgen in de buurgemeente?

Centrale ouderraad uit bezorgdheid Dit zijn nog maar enkele van de vele vragen die men heeft met betrekking tot de zogenaamde transitie van de regie naar gemeenten. Vragen die de Centrale Ouderraad van Karakter (de instelling voor kinder- en jeugdpsychiatrie in Gelderland en Overijssel) gesteld heeft aan de Staatssecretaris en fracties van de tweede kamer. De Centrale Ouderraad van Karakter roept de regering dan ook op om de zorg voor hun kinderen in kinder- en jeugdpsychiatrische instellingen toegankelijk te houden. En de beslissing over noodzaak ervan bij de inhoudelijk deskundigen te laten, net zoals dat het geval is bij een kind met een gebroken been of suikerziekte.

Gezamenlijke brief aan Tweede Kamerfracties Dit initiatief werd al snel overgenomen door andere ouderraden van instellingen voor kinder- en jeugdpsychiatrie. De ouderraden van De Bascule, Triversum, Yulius, oudercommissie van het Logeerhuis Yulius, Adviesraad Accare en Centrale Ouderraad Karakter, hebben een gezamenlijke brief aan de commissie Jeugdzorg en Tweede Kamerfracties verzonden waarin zij hun zorgen geuit hebben. Deze brief waarin die zorg uitgesproken is zal zeker nog een vervolg krijgen. En wij hopen dat hun oproep effect zal hebben. Voor vragen over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Hans Verhaar, [email protected], die ondersteuning geeft aan de centrale ouderraad van Karakter.

Vraag aan Bod

Zorg voor mensen met een chronische ziekte is vastgelegd in een zogenaamde ‘zorgstandaard’. Er bestaan zorgstandaarden voor verschillende chronische ziekten, bijvoorbeeld voor COPD, diabetes mellitus of hart en vaatziekten. In de praktijk blijkt dat deze standaarden niet geschikt zijn wanneer iemand aan meerdere, verschillende chronische ziekten lijdt. De zorg is verkokerd en sluit niet aan bij de ondersteuning van de patiënt, zelfmanagement van ziekte of preventie. De verschillende betrokken zorgverleners binnen dit project zullen drie maal samenkomen om ‘integraal zorgen’ beter vorm te geven.

Wie wat ziet, doet wat! Eind april 2011 is hiervan de eerste bijeenkomst geweest waarbij Zorgbelang Gelderland aanwezig was als stakeholder. In deze bijeenkomst is gezamenlijk uitgesproken dat zorgaanbieders meer verantwoordelijkheid moeten nemen, waarbij de uitspraak “Wie wat ziet, doet wat!” gemaakt werd. Ook is er behoefte aan een bredere assessment van de patiënt waarin gezondheidsvaardigheden en potentie worden meegenomen. Juist insteken op positieve energie en welzijn in plaats van beperkingen van de patiënt met als doel, een goed zorgplan en zelfmanagementprofiel te maken.

Meer informatie Dit project wordt mogelijk gemaakt met subsidie van ZonMW en is gestart op 25 januari 2011. Voor meer informatie neemt u contact op met Merel Somer, [email protected].

10

Kort nieuws I&K op locatie!

Cartoon van jezelf

De afdeling Informatie en Klachtenopvang (I&K) houdt sinds mei van dit jaar op woensdag- en vrijdagmiddag inloopspreekuur tussen 13.00 en 17.00 uur. Het spreekuur vindt plaats in de winkel van Univé Stad en Land in de ir. J.P. van Muijlwijkstraat 68b-c in Arnhem. Hier kunt u zo binnenlopen met al uw vragen en klachten over gezondheidszorg, wonen en welzijn. U kunt ook een afspraak maken via telefoonnummer 026 384 28 22. U hoeft geen klant te zijn van Univé om gebruik te maken van het spreekuur en de dienstverlening is gratis. Het inloopspreekuur is een proef die een half jaar gaat duren.

Barbara ten Bhomer is kunstenares en geeft regelmatig diverse workshops voor het Arnhemse Kwartiermakersfestival. In het najaar van 2011 houdt zij twee workshops met als titel ‘Cartoon van jezelf’. Soms is het leuk om een geintje te maken over de eigen beperking. Wat is er leuker dan dit in cartoonvorm te doen? Voor meer informatie over de workshops en het overige werk van Barbara zie: www.barbaratenbhomer.nl

Potje met Geld… en het versterken van vrijwilligers 2011 is het Europees jaar van het vrijwilligerswerk. Zorgbelang Gelderland sluit haar werk hier graag op aan met het Potje met Geld. Dit potje is bestemd voor ondersteuning en aanmoediging van belangenbehartigers. Dit jaar is een van de speerpunten ‘Het versterken van vrijwilligers’. Aangesloten organisaties van Zorgbelang Gelderland kunnen een aanvraag indienen om mee te doen met een van de twaalf workshops. Meer informatie en aanmelden voor een workshop kan op de website www.zorgbelanggelderland.nl

Scholingskalender najaar 2011 Voor belangenbehartigers bestaat het aanbod dit keer uit een cursus, trainingen, spelbijeenkomsten en Herfstcolleges. Deelname is gratis. Bij de Herfstcolleges is iedereen welkom. Voor het overige aanbod geldt de beperking p g dat zich twee leden per organisatie kunnen inschrijven. ven. U kunt meer lezen en u inschrijven op dee website www.zorgbelanggelderland.nl belanggelderland.nl belanggel

11

Week van de Jeugdzorg 2011 en de Gelderse JeugdZorg Award De Gelderse Week van de Jeugdzorg is dit jaar tussen 12 en 20 november. Een van de hoogtepunten is de verkiezing van Jeugdzorgheld. Hij of zij krijgt op zaterdag 19 november de JeugdZorg Award 2011 uitgereikt in Luxor Live! in Arnhem. Voor meer informatie kunt u kijken op: www.geldersejeugdzorgaward.nl

Nr. 3 - Oktober 2011

Spreken is zilver, zwijgen is fout Soms kan er iets verkeerd gaan tijdens een geneeskundige behandeling. Dat overkwam de heer Leijser bij de tandarts. Gelukkig was het een fout zonder grote gevolgen. Maar door het uitblijven van erkenning en reactie van de tandarts, kreeg het voorval een bijzonder lang staartje. Welgeteld drie jaar lang duurde de nasleep. Het werd een

Na rijp beraad besluit de heer Leijser een klacht in te dienen. Aan de hand van een voorbeeldbrief vraagt de heer Leijser zijn tandheelkundige gegevens op bij de tandarts. Dit verloopt wederom niet soepel. Na verschillende telefoontjes en drie schriftelijke verzoeken neemt uiteindelijk Zorgbelang Gelderland contact op met de tandarts. Een behulpzame assistente reageert nu wel en stuurt de gegevens op.

etterende wond, waarbij uiteindelijk de tandarts aan het

Een reactie blijft uit

kortste eind trok en de Inspectie voor de Gezondheidszorg

De klachtencommissie is helder in haar uitspraak en geeft de heer Leijser gelijk. De aangeklaagde tandarts wordt door de commissie gevraagd binnen 4 weken te reageren op haar aanbevelingen naar de heer Leijser en de commissie. Wederom is het stil. En dat blijft het. De tijd verstrijkt en daarmee ook de lust van de heer Leijser om er steeds weer achteraan te gaan. De medewerker van Zorgbelang Gelderland onderneemt opnieuw actie. Dit keer wordt de klachtencommissie gevraagd om haar procedure onder de loep te nemen. Wat mag de heer Leijser verwachten van de commissie? Welke waarde heeft haar uitspraak als er zo nalatig wordt gereageerd door de aangeklaagde tandarts? Formeel kan de klachtencommissie niets afdwingen. Desondanks wil iedereen dit dossier sluiten. De ontevredenheid neemt grotere vormen aan bij de heer Leijser. Hij informeert naar een volgende stap die meer zoden aan de dijk moet zetten: inschakeling van de Inspectie.

ingeschakeld werd.

In de zomer van 2008 krijgt de heer Leijser implantaten voor zijn gebitsprothese. Bij het monteren breekt een schroefje af. Een nieuw schroefje is niet op voorraad, maar zal later worden geplaatst. Na een paar weken radiostilte informeert de heer Leijser naar het schroefje. Het schroefje is nog niet binnen. Na diverse telefoontjes en een half jaar wachten, is de heer Leijser het beu. Op eigen initiatief neemt hij contact op met een kaakchirurg. Die concludeert dat de schroeven verkeerd zijn geplaatst waardoor smerigheid onder het implantaat zit genesteld. Na een brief van de kaakchirurg richting tandarts is ineens alles mogelijk. Ook het ontbrekende schroefje is binnen. De heer Leijser neemt opnieuw plaats in de tandartsstoel om het werk af te ronden. Na een lange, pijnlijke behandeling kan het beruchte schroefje echter nog niet worden geplaatst. De tandarts constateert dat er een plaatje is verdwenen, volgens hem waarschijnlijk verwijderd door de kaakchirurg.

Genoeg is genoeg Voor de heer Leijser is de maat vol. Hij neemt contact op met Zorgbelang Gelderland en legt uit in welke situatie hij zich bevindt. Inmiddels weet hij dat er mogelijk nieuwe implantaten moeten worden geplaatst. Maar of die ook vergoed worden door de zorgverzekering is nog maar de vraag. In het gesprek met de medewerker van Informatie en Klachtenopvang is de heer Leijser duidelijk: als de tandarts zijn fout had toegegeven en sorry had gezegd, had hij de behandeling bij hem afgemaakt. Nu voelt de heer Leijser zich echter niet serieus genomen. Hij overweegt een klacht in te dienen. De medewerker bespreekt de mogelijkheden en beperkingen van een klachtenprocedure met hem.

Meer zoden aan de dijk De inspecteur beoordeelt de reactie van de tandarts en neemt contact met hem op. Dit keer is de tandarts wel genegen te reageren. Hij stuurt de Inspectie een brief met zijn excuses en geeft uitleg. De inspecteur wijst de tandarts erop dit ook naar de klachtencommissie en de heer Leijser te sturen. De heer Leijser heeft hier recht op, nadat zijn klacht gegrond is verklaard. De Inspectie heeft bovendien een aangetekende brief verstuurd naar de tandarts met daarin maatregelen die genomen moeten worden om herhaling te voorkomen. De tandarts blijkt hier vatbaar voor. Hij voert alle wijzigingen door en een opgeluchte heer Leijser ontvangt een schriftelijke bevestiging. Na drie jaar vindt hij rust in het eindresultaat en kan hij eindelijk het dossier sluiten. Deze case is op waarheid gebaseerd. Om privacy-redenen zijn de namen fictief.

Postbus 5310 • 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4 • 6825 BP Arnhem Telefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23 www.zorgbelanggelderland.nl [email protected]

Vraag aan Bod

12