WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Voorwoord In het leerplan wordt een eerste aanzet gegeven van het ontwerp met voorstudie, programmatische uitgangspunten en randvoorwaarden en enig beargumenteerde ontwerpvarianten. Het is de bedoeling mijn eigen interpretatie te creëren van de ontwerpopgave en de komende werkwijze te vertalen. De hierop volgende pagina’s, heb ik een poging ondernomen om deze zo duidelijk mogelijk weer te geven, zowel in woord als in beeld. Van hieruit ontwikkelt zich een ontwerpproces, waar kleine en grote problemen tot een oplossing moet worden gebracht. Het uiteindelijke doel van het proces is een plan dat aan veel verschillende eisen en randvoorwaarden voldoet. Kortom, het leerplan is van groot belang. Het is het startblok voor de komende periode. Hierop kan ik alleen zeggen: ‘Een goed begin is het halve werk!’ WS Yim Student TU Delft
-1-
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Inhoudsopgave Voorwoord
Pag. 1
Beschrijving en analyse van de opgave
Pag. 3
Beschrijving van de eisen en randvoorwaarden
Pag. 4-5
Beschrijving van de uitgangspunten en concept
Pag. 6
Plan van aanpak
Pag. 7-8
Literatuuropgave
Pag. 9
Ruimte voor eventuele opmerkingen
Pag. 10
-2-
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Ontwerpopgave Waar ooit passagiersschepen naar de Oost vertrokken, verreist nu een uniek stukje Rotterdam.1 Ten zuiden van Delfshaven, op loopafstand van de Euromast, bevind zich het Lloydkwartier. Dit is een nieuwe wijk, waar op dit moment volop gebouwd wordt. Er ontstaan appartementcomplexen, bedrijfsruimten en opslagruimten. Het middelpunt van deze nieuwe wijk wordt gevormd door de Schiecentrale (voormalige elektriciteitscentrale van Rotterdam), hetgeen ertoe leidt, dat een aantal centrale wijkfuncties in de Schiecentrale zullen worden opgenomen, zoals een supermarkt en een centrale parkeergarage. Door de Schiecentrale een totaalprogramma aan te bieden, wonen met werken te combineren en te koppelen aan een grote hoeveelheid additionele en ondersteunende functies zal de Schiecentrale bij wijze van spreken een stad in een stad 2 gaan worden. Mijn opdracht voor het komende kwartaal, is het creëren van een ondersteunende functie op het gebied van sport. Het idee is het uitbreiden van het totaalprogramma met een Health Club. Deze bestaat uit onder andere twee fitnesscentra uit de buurt die richting het Lloydkwartier verhuizen en uit andere indoor sportgelegenheden. Voordat deze indoor sportgelegenheden bepaald kunnen worden, moet er eerst gekeken worden naar de directe omgeving. Of simpelweg gezegd, wat is er nog niet (voldoende) aanwezig, maar wel gewenst? Hieruit kan bepaald worden welke functies in welke mate ontworpen moeten worden. Het is namelijk een kwestie van vraag en aanbod aan elkaar gelijk stellen. Verder is de bepaling van de doelgroep essentieel. Groeperingen uit hogere klassen hebben namelijk meer te besteden. Het is wel zo, dat er verscheidene aannames genomen moeten worden, vanwege het feit dat het Lloydkwartier nog nauwelijks bewoond is. Deze aannames worden gebaseerd op huur- en koopprijzen van de nieuwbouw woningen. Daarnaast zijn er nog regels en richtlijnen van diverse instanties die een belangrijke rol spelen. Kortom, om tot een goed ontwerp te komen, in dit geval een Health Club die positief bijdraagt aan de centrale functie van de Schiecentrale, is analyse van groot belang. De ontwerpopgave bestaat dus uit een analytisch proces, waarbij veel rekening gehouden moet worden met functionaliteit, doelmatigheid, regelgeving en karakter.
1 2
Bron: http://www.lloydkwartier.rotterdam.nl/ Bron: OntwikkelingsBedrijf Rotterdam
-3-
Fig. 1
Schiecentrale
Fig. 2
Ontwerpproces
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Eisen en randvoorwaarden Het programma van eisen geeft inzicht in alle eisen en wensen die aan het ontwerp gesteld worden en dient als basis voor het vervaardigen van het voorlopig ontwerp. In deze opgave moet het ontwerp een aanvulling worden van het totaalprogramma van de Schiecentrale op sportief gebied. Een optimale afstemming tussen vraag en aanbod is dan ook zeer wenselijk. Hierdoor zijn functies, op sportief gebied, die reeds in of rondom de Schiecentrale aanwezig zijn, niet van toepassing op het nieuw ontwerp. Onder andere figuur 3, bepaalt welke functies in het ontwerp overbodig zijn. Een grote sauna is bijvoorbeeld niet nodig. Wat wel nodig is (omdat de twee fitnesscentra in de omgeving zullen verhuizen naar het nieuwe ontwerp), is dat de nieuwe fitnesszalen groter moeten zijn dan dat ze voorheen waren. Dit komt door het feit dat de nieuwe locatie slechts op vier minuten loopafstand ligt van de oude. Hierdoor verdwijnen de bestaande klanten niet, maar wordt door de nieuwbouwwoningen zelfs uitgebreid. Wat niet in figuur 3 staat vermeld, zijn de sportgelegenheden in aanbouw en de bestaande sportgelegenheden die niet tot een van de hoofdfuncties van het gebouw behoren (bijvoorbeeld de twee squashbanen in een groot fitnesscentra (hoofdfunctie). Verder zijn er nog eisen van de gebruiker. De gebruiker, de klant, ziet de club als een ontmoetingsplaats3. Een gelegenheid om na het sporten even bij te kletsen en tot rust te komen, is dan ook zeer gewenst. De randvoorwaarden komen voort uit de situering van de locatie. Noest, stoer, modern en grootstedelijk. Die kwalificaties moeten van toepassing zijn op de architectuur van de nieuwbouw in het Lloydkwartier 4 . Rotterdam wil dat de gebouwen in hun vormgeving, materiaalgebruik en kleur de ‘bonkige’ sfeer van het havengebied belichamen. Tegelijkertijd moeten ze de moderne uitstraling hebben die past bij een stadsdeel dat zich richt op de ict- en av-sector. Verder moet er gehouden worden aan het ‘Convenant Duurzaam Ontwikkelen, Bouwen en Beheren Regio Rotterdam’ (feb. 1998). Hierin zijn maatregelen en randvoorwaarden voor het gebruik van bouwmaterialen en bouwprocessen vastgelegd. In het bijzonder wordt nog aandacht gevraagd voor de volgende aspecten: bouwoverlast, geluidhinder trilling, stof en bouwlogistiek. De bedrijfsvoering van de reeds gevestigde bedrijven dient ongehinderd door te kunnen gaan.
3 4
Bron: telefoongids
De twee dichtstbijzijnde fitnesscentra zullen geïntegreerd worden in het nieuw ontwerp.
Fig. 3
Deelgebied
Aantal woningen
Realisering Markt
Entreegebied
250
1997-2011 50
50
-
Müllerpier
700
2000-2006 50
30
20
Sport- en evenemententerrein
-
2002-2004 -
-
-
Schiehaven Noord
350
2002-2014 50
25
25
Lloydpier
700
2003-2011 50
25
25
Fig. 4
Bron: Richtlijnen Sport Onderzoek (RSO) 2002 Bron: http://www.lloydkwartier.nl
-4-
Middelduur
Sociaal
Cijfers en planning nieuwbouw rondom de Schiecentrale. In 2014 worden 2000 nieuwe woningen opgeleverd.
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Programma Van Eisen (voorlopig) Aerobicsruimte Ruimte waar het mogelijk is om lessen te volgen/ geven 200m2 Fitnessruimte 1000m2 Horecaruimte Ontmoetingsruimte Uitrustruimte Kantoren Ruimte voor de werknemers Ruimte voor de directie Vergaderzaal Kleedruimte Douches Opberggelegenheden (lockers) Toiletten 2*100m2 Ontvangsthal Controlepunt Ontmoetingsruimte Receptie Parkeerruimte Onder het gebouw Sauna 30 m2 Squashbaan 6 banen (baanafmetingen 9,75m*6,4m), kunstmatig verlicht Tennisbanen 3 banen (baanafmetingen: 23,77m*10,97m) Overige ruimte Entree Garderobe Toiletten Trappenhuizen Algemeen Alle verblijfsruimtes moeten een gunstig/geschikt binnenklimaat hebben. De plattegrond bestaat uit een eenvoudige indeling. Een duidelijke scheiding tussen privé en openbaar is van groot belang. De verschillende functies moeten goed aan elkaar verbonden zijn. De entree heeft een uitnodigend karakter. De gang/hal is een overgangsgebied. De gekozen materialen hebben een moderne, stoere, havenachtige uitstraling.
Fig. 5
Relatiediagram
Fig. 6
Functieplattegrond
(De grootte van ruimtes zijn bepaald naar de combinatie van eigen inzicht, analyses en voorbeeld projecten, waaronder Cannons Club en Sportingclub Dennenmarken.)
-5-
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Uitgangspunten, concept Aan de hand van de ontwikkeling van het Lloydkwartier, de locatie, de eisen, randvoorwaarden en voorbeelden, zijn er ideeën ontstaan voor het ontwerp. Deze probeer ik zo duidelijk mogelijk weer te geven. -
-
-
-
De ontsluiting van het gebied, bestaat grotendeels uit water. Dit kan een mooi uitzicht vormen voor de bezoekers. Daarom wordt het ontwerp zo dicht mogelijk tegen de kade aan gevestigd, indien mogelijk gedeeltelijk in het water als een soort pier. De fitnessruimte wordt gericht op het water, omdat deze de grootste capaciteit van het ontwerp bevat. Vanwege de grote benodigde vloeroppervlakte wordt het ontwerp voorzien van twee lagen en een dakterras. Alle sportruimtes zijn te bereiken via een centrale hal. Deze dient als ontmoetingsruimte, uitrustruimte en als verlengstuk van de horecagelegenheid. De entree wordt verduidelijkt met een overkapping en een grote ingang. Vanwege de aanwezige (zee)wind, worden ruimtes zoveel mogelijk natuurlijk geventileerd. Voornamelijk de horeca wordt voorzien van een aangenaam binnenklimaat, mede met behulp van beplanting. De squashzalen hebben kunstmatig licht nodig, waardoor deze “in het midden” van de plattegrond geplaatst worden. De voorlopige materiaalkeuzes zijn glas, staal en steen. Glas vanwege de doorzichtigheid, staal vanwege de grote overspanningen die nodig zijn voor de grote ruimtes en steen vanwege de benodigde havensfeer.
Fig. 7
-6-
Concepttekeningen
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Plan van aanpak Dit kwartaal is opgedeeld in zes fasen:
1. Onderwerp-Analyse 2. Programma-Concept 3. Ontwerpen 4. Kosten 5. Uitwerking 6. Eindwerkstuk
Ieder deel, met uitzondering van het eindwerkstuk, eindigt met “werkzaamheden/bevindingen samenvatten”. Dit is om iinformatie te verzamelen om deel zes in orde te kunnen maken. Fase een:
Het onderwerp is bepaald. Het totaalprogramma van de Schiecentrale wordt uitgebreid met een Health Club. Er zijn verschillende analyses uitgevoerd. Er is gekeken naar bestaande plannen, de ontwikkeling van het Lloydkwartier, de nieuwe bewoners van het Lloydkwartier en de omgeving.
Fase twee:
Naar aanleiding van de analyse is bepaald welke functies en in welke grootte aanwezig zijn. Dit is het begin van het programma van eisen. Deze kan in een verder stadium aangevuld of gecorrigeerd worden indien het nodig blijkt te zijn. Deze situatie kan voorkomen gedurende evaluaties in deel drie en vier. Verder zijn er uitgangspunten opgesteld en is er een concept ontwikkeld.
Fase drie:
Het concept wordt uitgewerkt. Varianten worden gemaakt en geëvalueerd. Er wordt gekeken of de betreffende varianten voldoen aan het programma van eisen, randvoorwaarden en uitgangspunten. De beste variant wordt verder uitgewerkt. Gedurende deze periode moeten er belangrijke keuzes gemaakt worden omtrent het definitief ontwerp. Materialen worden gekozen, net als de constructie methode. Door de gemaakte keuzes kan het ontwerp veranderen.
Fase vier:
In deel vier wordt gekeken naar de kosten. Hier worden uitkomsten gevonden die het ontwerp kunnen beïnvloeden. Er vindt afweging plaats om bepaalde acties te ondernemen naar aanleiding van de kostenberekeningen. Uiteindelijk zullen deze acties wel of niet uitgevoerd worden.
Fase vijf:
Het definitief ontwerp wordt uitgewerkt en presentabel gemaakt.
Fase zes:
De bevindingen en werkzaamheden van elk deel worden bekeken. Het gaat om verantwoording en evaluatie van het ontwerp en de gevolgde werkwijze. Deze worden vertaald in de vorm van een werkstuk.
-7-
WS Yim #1091123
Fig. 8
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Werkschema
-8-
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Literatuuropgave Bedrijfskunde De fasering van het bouwproces Ir. JJ de Bondt Ir. HA van Drunen HAJ Flapper Ing. FJ Lassche MBA Ir. GJ van Zantvoort Tweede druk 1999 Houten Inleiding Vastgoedmanagement Alexandra den Heijer Hans de Jonge Peter Paul van Loon Herman Vande Putte Geert Vijverberg Theo van der Voordt Jackie de Vries Maarten Wijk 2003 TU Delft, Faculteit Bouwkunde, RE&H Programma Schiecentral Fase 4B Van elektriciteitsfabriek naar AV- en ICT-campus OntwikkelingsBedrijf Rotterdam 2002 Rotterdam Semesterboek BSc 6e semester Ontwerpopgave-eindwerkstuk Real Estate & Housing 2003 TU Delft, Faculteit Bouwkunde, RE&H Ways to study and research Urban, architectural and technical design Samengesteld door: TM de Jong DJM van der Voordt 2002 Delft
-9-
WS Yim #1091123
TUDelft 2004 Bsc 6 Real Estate & Housing Leerplan
Opmerkingen (bestemd voor docent)
- 10 -