EXPERTS OVER ONTWIKKELINGEN IN TRANSPORT & LOGISTIEK
VOOR ORGANISATIES IN TRANSPORT & LOGISTIEK
“De krapte op de toekomstige arbeidsmarkt gaat ons raken, het wordt een gevecht om jong talent.” BINDEN EN BOEIEN; NU EN STRAKS.
SAMENWERKEN AAN EEN BETER IMAGO.
Juli 2013, deel 3, een uitgave van VTL
TERUG NAAR VAKMANSCHAP.
DE KRACHT VAN COMPETENTIES.
VOORWOORD
INHOUD
Alles verandert continu, de maatschappij, onze sector en de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Eén ding durf
Trends en ontwikkelingen
ik te voorspellen: de economie gaat aantrekken en er
Trendwatcher Peter Heshof schetst de huidige
zal een grote krapte op de arbeidsmarkt ontstaan in de
situatie en blikt vooruit.
4
Transport en Logistiek. Maar hoe boeien en binden we de medewerkers van de toekomst? Waarom kiest hij of zij voor een bedrijf, een branche of een opleiding? Wat zijn de trends en ontwikkelingen waar we rekening mee moeten houden? Vragen die we aan de experts hebben
Binden en boeien, nu en straks
voorgelegd. Ook deze keer organiseerden wij namelijk een n
Hoe kun je medewerkers binnenhalen én
expertmeeting die weer de nodige praktische adviezen en n
binnenhouden?
6
inzichten opleverde. Het onderwerp: Personeelsbeleid nu en in de toekomst. Hoe speelt u het spel?
Aan de discussietafel waren uitgenodigd Steven Gudde (Olympia Uitzendbureau, Peter Meijlis (directeur Fritom Melkweg en Fritom Bidon), Marianne de Winter (directeur De Winter Logistics), Ernst-Jan Dorgelo (directeur Tielbeke), Leo
Samenwerken aan beter imago
Hoogenberg (regiomanager TLN) en Bernard Zijlstra (bestuurder CNV Vakmensen). Bovendien werden we bijgepraat door
Hoe verbeter je het imago van de branche en je
tijdgeest-watcher Peter Heshof die zijn visie gaf op de ontwikkelingen in onze sector. Onder leiding van Gert Jan Jansen
10
eigen bedrijf?
werd het opnieuw een levendig debat dat we voor u hebben samengevat in dit boekje. Dus treed de toekomst met vertrouwen tegemoet met deze Slimme Inzichten van VTL.
Jeroen Meulendijks, Directeur VTL
Terug naar vakmanschap EXPERTS
Vakmanschap en kwaliteit moeten het
14
verschil maken.
Peter Meijlis
Leo Hoogenberg
Bernard Zijlstra
Ernst-Jan Dorgelo
De kracht van competenties Competenties dragen bij aan het onderscheidend
18
vermogen van uw bedrijf.
Jeroen Meulendijks
2 | SLIMME INZICHTEN
Steven Gudde
Peter Heshof
Marianne de Winter
3
SITUATIESCHETS
SITUATIESCHETS
W
aar staan we nu?
4
| SLIMME INZICHTEN
TRENDS EN ONTWIKKELINGEN
“
“
Peter Heshof is een gerenommeerd merkstrateeg en trendwatcher met ruim 20 jaar marketing ervaring bij A-merk bedrijven. Hij is een veelgevraagd spreker over tijdgeest trends en zingevend ondernemen. Peter opent de expertmeeting met zijn visie op de huidige ontwikkelingen. “Trends en ontwikkelingen zijn er continu, ook nu zien we dat de wereld wezenlijk verandert. En blijft veranderen. Na de jaren ’90 waarin individualisme centraal stond en de economie accelereerde, zien we de afgelopen jaren dat bubbels zoals de huizenmarkt, de bankensector en internethypes uit elkaar spatten. De bomen die tot in de hemel leken te groeien zijn ontworteld. Gevolg is dat we ons nu in een economische crisis bevinden.”
V
raag naar vakmanschap
Maar Peter schetst ook nadrukkelijk de positieve ontwikkelingen: “Je ziet dat we ontnuchteren en weer met beide benen op de grond komen te staan. Er is meer behoefte aan samen zijn en sociale netwerken. Er komt meer oog voor zingeving, duurzaamheid en echtheid. Daarbij willen we wel vooruit, wat vooral betekent dat we het anders willen doen: business as unusual. Als je kijkt naar Transport & Logistiek, dan zie je bijvoorbeeld dat er veel meer behoefte is aan netwerken en aan verbinden. We
moeten de eigen regio weer samen sterk maken. De coöperatie komt terug, mensen willen meedoen, co-creatie gaat het worden. Bovendien komt er weer meer waardering voor vakmanschap en vakmensen.
Peter Heshof:
“Er is maar één zekerheid: dat alles continu verandert.”
L
ijn omhoog
Om zelf problemen op te lossen, heb je de ander hard nodig. Dat zie je ook met de concrete uitdagingen van nu in de branche als het gaat om de arbeidsmarkt. Zoals de verwachte krapte, verminderde instroom en weinig doorstroom. Initiatieven om dit aan te pakken kunnen we niet alleen opzetten. Daar heb je partners voor nodig. Wat zeker is, is dat de economie golfbewegingen maakt. Straks gaat de lijn weer omhoog en ontstaan er grote tekorten op de arbeidsmarkt. Hoe kun je daar nu als branche en als bedrijf, in de huidige tijdsgeest, het beste op anticiperen?
5
DE VRAAG
INZICHTEN
V
erwachte groei
Bernard Zijlstra:
“Werken aan instroom begint al op microniveau.”
6
| SLIMME INZICHTEN
HOE KUN JE MEDEWERKERS BOEIEN EN BINDEN?
B
inden
“
“
Boeien en binden van medewerkers vraagt om betrokkenheid. We zitten nu nog in een recessie, waarin de gedachte is ‘je mag blij zijn als je een baan hebt’. Maar over een jaar of anderhalf is de economie hersteld. Dan zijn er veel bedrijven die vakmensen nodig hebben. Dus moet je nú anticiperen: hoe zorg je dat je straks je mensen binnenhaalt én binnenhoudt? Jongeren maar ook ervaren krachten. Het boeien begint al met het verbeteren van het imago van het bedrijf en de branche. Jongeren raken enthousiast als ze maar weten hoe uitdagend en veelzijdig de sector is. Daar kun je niet vroeg genoeg mee beginnen.
Behoud is belangrijk, maar een gezonde doorstroom ook. Het is essentieel om medewerkers te blijven ontwikkelen en coachen. Als je bedrijf verandert, moeten je mensen meeveranderen. Opleidingen staan daarbij centraal. Het draait steeds meer om de medewerkers, zij zitten straks aan de knoppen. Hoe groter de krapte, hoe meer de werknemer het voor het zeggen heeft. Je ziet dat zowel jongeren als ervaren werknemers groeimogelijkheden, flexibiliteit en een goede werk-privé balans erg belangrijk vinden.
7
INZICHTEN
OPLOSSING
Steven Gudde:
“Eigenlijk moet je al in de kleuterklas beginnen met logistiek.” Daar moet je op inspelen als bedrijf. Zowel de sector als bedrijven zelf kunnen opleidingen faciliteren. Maar investeer ook in je leiderschap: een nieuwe generatie vraagt om ander leiderschap. Zo trek je mensen aan en behoud je ze voor de sector.
B
oeien
We moeten ons voorbereiden op de toekomst. De Logistiek wordt nog niet gezien als een aantrekkelijke branche om in te werken, maar de tekorten komen er wel aan. Jongeren hebben geen goed beeld van de sector. Zij moeten daarbij geholpen worden door docenten. Er is een verborgen arbeidsmarktvraag: de strijd om talent barst straks los. Dat begint al bij het keuzeproces voor een opleiding. Hoe laten we jongeren kiezen voor een opleiding in Transport of Logistiek? Door al vroeg te beginnen met het promoten van de sector bij de doelgroep.
8
| SLIMME INZICHTEN
Misschien al in de kleuterklas. Des te eerder je in de belevingswereld van je doelgroep zit, des te beter.
R
egie
Wanneer de krapte aantreedt en strijd om talent losbarst, vraagt dat om een strakke regie op de arbeidsmarkt in de Transport en Logistiek. Samenwerking met scholen en bedrijven is nodig om die regie te voeren. Daarbij zal flexibel werken steeds belangrijker worden. De kunst is om juist capaciteit en kennis te delen op het moment dat er tekorten zijn. Zoals in de vorm van uitwisseling en mobiliteit. Dit vraagt continue samenwerking van bedrijven, scholen en brancheorganisaties. VTL heeft alle kennis en ervaring in huis om deze regisserende rol op zich te nemen.
VTL helpt de inzetbaarheid van uw medewerker te vergroten VTL ondersteunt samen met Gezond Transport uw personeelsbeleid op het gebied van duurzame inzetbaarheid. Een drietal diensten, Bedrijfsscan, Masterclass en een Interne Workshop, ondersteunt u bij het ontwikkelen van een visie op duurzame inzetbaarheid en een plan van aanpak voor de uitvoering. Zo krijgt u de mogelijkheid om gericht te werken aan gezonde, goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers. De Bedrijfsscan bestaat uit een online vragenlijst en is gratis voor SOOB-bedrijven. In de Masterclass leert u over de operationele en financiële voordelen en de Interne Workshop is een maatwerkprogramma van zes uur, waarin interne betrokkenheid en draagvlak wordt gecreëerd. Voor meer informatie gaat u naar www.vtl.nl/Bedrijven/Arbeidsmarkt/Duurzame-Inzetbaarheid.
9
DE VRAAG
S
amenwerken
HOE KUNNEN WE SAMENWERKEN AAN EEN BETER IMAGO?
“
“
INZICHTEN
Potentiële medewerkers moeten enthousiast gemaakt worden voor de sector. En voor jouw bedrijf. Momenteel is ons imago niet bepaald sexy. Wat te doen? Samenwerken is het sleutelwoord: de handen in een slaan om ons imago te versterken. Daarnaast moet je als onderneming ook je eigen imago oppoetsen. Het begint met het vaststellen van je kernboodschap. Je onderscheidt je niet door te zeggen wát je doet, maar waarom je het doet zoals je het doet. Waar geloof je in als organisatie? Op welke manier pak je de zaken aan? Als organisatie werkt je eigen enthousiaste verhaal als een magneet die de juiste mensen en klanten aantrekt.
G
ezamenlijk doel
Het moet een inspanning van de bedrijven zelf én van de bedrijven samen zijn. Het is belangrijk voor organisaties om samen te werken. Bijvoorbeeld in de regio om toekomstig talent te behouden. Logistiek is een keten en iedere schakel van die keten heeft straks behoefte aan nieuwe medewerkers. Als je je gezamenlijk profileert op de arbeidsmarkt werpt dat zijn vruchten af. Je doet het dus voor elkaar, maar ook voor jezelf. Je hebt een belangrijk gemeenschappelijk doel om na te streven.
10 | SLIMME INZICHTEN
11
INZICHTEN
K
OPLOSSING
ernverhaal
Hoe bouw je als organisatie een onderscheidend vermogen op? Vraag jezelf als ondernemer af: waar staat mijn bedrijf voor? Daarvoor moet je je focussen op je kernverhaal. Dat kan bijvoorbeeld de oorsprong van het familiebedrijf zijn. Deel dat met de buitenwereld. Bijvoorbeeld via social media. Interessante ontwikkelingen in je bedrijf? Nieuwe klant erbij of mooi project afgerond? Laat de buitenwereld meegenieten! Met trots en enthousiasme. Zo trek je de klanten en de medewerkers aan die bij je passen.
Jeroen Meulendijks:
“Het is heel belangrijk om nu niet te wachten.” 12 | SLIMME INZICHTEN
Peter Meijlis:
“We hebben goud in handen.”
T
rots
Hoe kun je het imago van de sector nog verder verbeteren? Door veel meer te laten zien en te laten ontdekken wat er allemaal speelt in de Transport & Logistiek en hoe uitdagend dat is. Onderscheidend aan de sector is bijvoorbeeld dat je direct veel verantwoordelijkheid krijgt als medewerker. Enthousiaste eigen medewerkers zijn de perfecte ambassadeurs om in te zetten. Enthousiaste eigen medewerkers zijn hiervoor de perfecte ambassadeurs om in te zetten. Je moet als bedrijf naar buiten treden: tonen hoe leuk het is om in deze sector te werken. En wie kunnen dat beter overbrengen dan de mensen die nu al deze dynamische wereld draaiende houden? Dus gebruik je eigen medewerkers om het verhaal te vertellen. De trots en het enthousiasme dat zij uitstralen zal aanstekelijk werken en het imago een boost geven.
VTL helpt imago versterken met campagne Hollands Goud VTL en TLN werken in opdracht van SOOB samen aan een beter imago van de sector met de campagne Hollands Goud. Uit onderzoek blijkt dat 75% van de jongeren tussen 12 en 28 jaar onvoldoende beeld heeft bij de functies in de logistieke sector. Met de campagne Hollands Goud willen we hen kennis laten maken met de uitdagingen die de sector biedt. Daarmee willen we ze boeien en binden aan de sector. Wat blijkt namelijk: als men eenmaal in de sector werkt, is het enthousiasme groot. Lees meer over Hollands Goud op www.hollandsgoud.nu.
13
DE VRAAG
INZICHTEN
Leo Hoogenberg:
“Ontwikkeling van medewerkers? Je moet maatwerk gaan leveren.”
TERUG NAAR VAKMANSCHAP EN KWALITEIT
“
“
W
at is vakmanschap?
Volgens trendwatcher Peter Heshof gaat vakmanschap over kwaliteit, over wie je bent en waar je voor staat. Het betekent van oorsprong ‘ergens goed in zijn’. Als bedrijf is het belangrijk dat je blijft investeren in waar je goed in bent, in jouw eigen vakmanschap, om te overleven in de markt. En dus in dat van je medewerkers. Zij zijn namelijk degene die bij de klant komen. Zij zijn het visitekaartje van je bedrijf.
I
nvesteren in vakmanschap
Hoe investeren we als branche in vakmanschap? Opleidingen bepalen de basisvaardigheden die je nodig hebt om succesvol te
14 | SLIMME INZICHTEN
15
INZICHTEN
OPLOSSING
zijn. Daarom is er continu dialoog en samenwerking tussen opleidingen en bedrijven nodig. Technologie wordt steeds belangrijker, en dat zie je dan ook direct terugkomen in de opleidingen. Maar de finesses van het vak leer je toch in de praktijk. Vaardigheden en vakmanschap worden verder ontwikkeld op de werkvloer. Als werkgever moet je er voor zorgen dat je mensen optimaal gebruik maken van hun vaardigheden. Daarbij moet je medewerkers faciliteren en trainen om vaardigheden te blijven ontwikkelen. Het advies van de experts luidt dan ook: blijf investeren in het vakmanschap van je medewerkers. Juist in deze tijd. En juist ook in jong talent. Want zij zijn de nieuwe vakmensen van de toekomst.
Ernst-Jan Doorgelo:
“Vakmanschap is een eerste vereiste.” VTL helpt vakmanschap bevorderen met BBL
W
aarom vakmanschap?
De Nederlandse transportsector staat onder druk. Concurrenten uit andere landen bieden diensten aan tegen lagere prijzen. Juist het vakmanschap dat Nederlandse bedrijven bezitten staat voor kwaliteit en service. Dat vakmanschap kan een belangrijke bijdrage leveren aan een sterkere positie van je bedrijf. Uiteindelijk wil de klant gewoon goed geholpen worden. Lagere prijzen kunnen misschien niet geboden worden, hogere kwaliteit zeker wel.
16 | SLIMME INZICHTEN
VTL helpt u vooruit met de instroom van jonge vakmensen via de Beroepsbegeleidende Leerweg (BBL). Deze jongeren combineren leren en werken en halen zo hun MBO-diploma. De praktijkervaring doen ze op bij u als leerbedrijf. Het ROC of de Vakschool verzorgt de opleiding. VTL werft voor u deze jongeren en helpt bij de selectie en begeleiding. Ze gaan gedurende de opleiding bij u aan de slag. Ze krijgen meteen een passend salaris en kunnen bij VTL sparen voor hun Rijopleiding. Als leerbedrijf benoemt u een ervaren werknemer als praktijkopleider, zodat waardevolle vakkennis kan worden overgedragen. Hiermee behoudt u de kennis voor uw organisatie, want na de opleiding kan de jongere desgewenst bij u in dienst komen. Lees meer over BBL op www.vtl.nl/bedrijven/leerbedrijf
17
DE VRAAG
DE KRACHT VAN COMPETENTIES
“
“
INZICHTEN
W
at zijn competenties?
Competenties zijn ontwikkelbare en leerbare vermogens. Competenties staan voor verandering. Je bent nooit klaar, je moet je als bedrijf continu aanpassen aan de omstandigheden. Je moet innovatief blijven. Maar ook je medewerkers moeten zich blijven ontwikkelen. De juiste scholing is daarbij essentieel. Je ziet dat medewerkers dat zelf ook steeds meer verlangen. Zij beseffen ook dat het een voorwaarde is om succesvol te zijn. Het is de taak van de werkgever om die ontwikkeling van competenties te faciliteren en mogelijk te maken. Om het volle potentieel van je mensen te kunnen benutten.
18 | SLIMME INZICHTEN
19
INZICHTEN
OPLOSSING
Steven Gudde:
“Je spreekt mensen aan op hun meesterschap.”
S
urvival of the fittest
Ook in de sector Transport & Logistiek gaat het om survival of the fittest. Dit betekent niet dat de grootste, maar de onderneming die zich het beste kan aanpassen overleeft. Dus moet je als ondernemer continu meegaan met veranderingen en je blijven ontwikkelen op die punten waar je sterk in bent. Dat betekent investeren in je competenties en dus in die van je medewerkers.
C
ompetenties ontwikkelen
Hoe ontwikkel je de competenties van je personeel? Het begint met keuzes maken. Je moet als organisatie competenties
kiezen en daarop sturen. De competenties die je kiest, zorgen ervoor dat je je kunt onderscheiden als bedrijf. Wil je excelleren in service? Of in oplossingsgerichtheid? Door een keuze te maken en je medewerkers daarop te trainen, kun je het verschil maken. Je medewerkers zijn immers de mensen die jouw bedrijf vertegenwoordigen. Je moet ze erop trainen, maar ze ook ruimte bieden om zelf invulling te geven aan die competenties. Bijvoorbeeld door te beoordelen op de competenties. Bovendien is het belangrijk om je mensen te blijven ontwikkelen en trainen om als bedrijf beter te kunnen anticiperen op de markt.
Marianne de Winter:
“Degene die bij de klant komt, bepaalt de kwaliteit.” 20 | SLIMME INZICHTEN
VTL helpt met Outplacement & Loopbaanbegeleiding VTL Outplacement & Loopbaanbegeleiding is dé oplossing voor werknemers die zich willen oriënteren op een nieuwe functie binnen of buiten uw bedrijf. Met professionele loopbaanbegeleiding biedt u werknemers de mogelijkheid hun functioneren te optimaliseren of na te denken over een volgende stap in hun loopbaan. Afhankelijk van de wensen en de mogelijkheden van uw werknemer, heeft u keuze uit diverse begeleidingstrajecten. Samen met uw medewerkers brengen wij de mogelijkheden in kaart en ondersteunen wij hen bij het zoeken naar een passende functie. VTL stelt haar kennis van de sector, de arbeidsmarkt en haar netwerken geheel ten dienste van uw medewerkers. Meer informatie over VTL Outplacement & Loopbaanbegeleiding vindt u op http://www.vtl.nl/Bedrijven/Arbeidsmarkt/Outplacement---Loopbaanbegeleiding
21
NAWOORD
De arbeidsmarkt in onze sector verandert snel. Maatschappelijke trends en ontwikkelingen spelen daarbij een belangrijke rol. Om die veranderingen het hoofd te bieden, hebben we tijdens de derde expertmeeting van VTL een aantal conclusies getrokken. Samenwerking is essentieel in de branche. Partijen moeten de handen in een slaan: onderwijs, bedrijfsleven en overheid. We moeten kennis delen en zaken gezamenlijk oppakken en aanpakken. VTL kan hierbij bij uitstek een regisserende rol spelen. Van belang is ook om continu te blijven investeren in uw medewerkers als het gaat om vakmanschap en het ontwikkelen van competenties. Zo blijf je onderscheidend in de markt. Bovendien vindt de medewerker van de toekomst dat belangrijk. Hij of zij wil zelf ook groeien en zich ontwikkelen. En die medewerker heeft het straks voor het zeggen als de economie weer aantrekt. Wij hebben in Slimme Inzichten deel 3 de ontwikkelingen en trends met betrekking tot de arbeidsmarkt voor u trachten te schetsen. Aan u om hier succesvol op te anticiperen. Daarbij kunt u altijd rekenen op VTL.
VTL helpt je vooruit.
22| SLIMME INZICHTEN
Over VTL VTL staat voor Vakmanschap op de arbeidsmarkt in Transport & Logistiek. Al meer dan 40 jaar mobiliseert VTL instroom en doorstroom binnen een netwerk van scholen en bedrijven. VTL helpt je vooruit met: • Instroom & Detacheren • Opleiden & Ontwikkelen • Arbeidsmarkt & Mobiliteit • Kenniscentrum Transport en Logistiek De producten en diensten in dit magazine zijn mede mogelijk gemaakt door het opleidingsfonds voor de sector SOOB.
VTL Postbus 112 2400 AC Alphen aan den Rijn Anthonie van Leeuwenhoekweg 8 2408 AM Alphen aan den Rijn T 0900 1442 F 0172 431 814
[email protected] www.vtl.nl
