Voorstelling project. Milieuverantwoorde overheidsaankopen. Voeding en catering

Milieuverantwoorde overheidsaankopen Voeding en catering

Voorstelling project • Minimaal 20 infosessies • Verspreid over Vlaanderen • 15 verschillende onderwerpen • Handleiding • Ondersteuning steunpunt

Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten Alex Verhoeven

1

Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten • Wat? • duurzaam aankopen stimuleren en ondersteunen • duurzaam = drie pijlers = ecologisch verantwoord, sociaal bekommerd, kostenefficiënt • BBL is partner. Infosessies BBL mee input voor Steunpunt

• Voor wie? • Lokale besturen: gemeenten, OCMW’s, politiezones, AGB’s, … • Brede groep van mandatarissen en medewerkers

4 - VVSG -

Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten • Hoe? • • • • • • •

Helpdesk E-zine Aanbesteed Website, Artikels in Lokaal Deelname aan project BBL: integratie van kennis en ervaringen Netwerking Beleidsgerichte aanbevelingen Individuele begeleiding

5 - VVSG -

Steunpunt Duurzame Lokale Overheidsopdrachten • Contactpersonen:

Alex Verhoeven 02 211 56 08 [email protected]

6 - VVSG -

2

Hoe hou ik rekening met milieu in mijn bestek? Melinde De Groote

Het aankoopproces Gestructureerd aanpakken “In de gemeente Sint-Katelijne-Waver maken we bij het vastleggen van het budget voor het volgende jaar ook een planning op voor wanneer welke aankoop in het volgende jaar zal gebeuren. Deze planning wordt aan alle betrokken diensten gecommuniceerd zodat iedereen weet wat er wanneer aankomt.”


Het aankoopproces Gestructureerd aanpakken • • • • •

Beleidsvisie (lange termijn) Overzicht: timing en omzet en ev. een stappenplan Dienstoverschrijdend Stap-voor-stap Interne expertise opbouwen


3

Het aankoopproces Verschillende fasen: 1. 2. 3. 4. 5.

Behoefte en marktonderzoek Aankoopprocedure Opstellen bestek Gunning Uitvoering opdracht en contractbeheer


Behoefteanalyse Wat: •Wat heb je echt nodig? •Opvolging stock/verbruik •Verbeterpunten

Wie: •collega’s rechtstreeks contact met de firma/producten •milieu-/duurzaamheids-/Noord-Zuid-ambtenaar •Juridische dienst


Behoefteanalyse Voordelen: • Actuele informatie • Voorkomt overbodige aankopen • Mogelijkheden om behoefte aan te passen • Draagvlak & Sensibilisering


4

Marktonderzoek • Wat is er op de markt: – – – – –

Seizoenaal/bio/vegetarisch/lokaal aanbod Gebruik van labels (bv. biolabel/MSC) Kan men aan de behoefte voldoen/ realistische eisen Mogelijke alternatieven Mogelijke win-win situaties : bv. zowel bio, lokaal als sociale economie – Ramingprijzen – …

• Potentiële aanbieders mogen geen informatie ontvangen die hen voordeel biedt


Marktonderzoek Informatiebronnen: •Leveranciers •Collega’s (andere gemeente) •Voedselbeurzen bv. your choice •Gids voor duurzame aankopen: gevalideerde fiche •Ecolabels (MSC / Biogarantielabel) •www.milieukoopwijzer.be •Aankoopgids prov. Antwerpen •Vlaamse administratie VLAM www.vlam.be Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Marktonderzoek Voordelen: • Weten wat de markt te bieden heeft. • Mogelijkheden vinden tot aanscherping/verfijning van de vraag. • (Pre)selectie van mogelijke aanbieders. • Opstellen van een beter bestek.


5

Behoefte- & en marktanalyse Goed zicht op behoefte en markt: • Goede onderhandelingspositie • Correcte criteria • Beste prijs/kwaliteit • Voordelen voor: – Schaalvergroting: raamcontract met andere gemeenten/instanties? – Bestek opdelen in percelen?


Welke aankoopprocedure? • Openbare aanbesteding • Offertevraag • Onderhandelingsprocedure (met bekend making of zonder) • Bestelbonnen


Opstellen van bestek • Onderwerp van bestek • Kwalitatieve selectiecriteria • Technische specificaties • Gunningscriteria • Uitvoeringsvoorwaarden


6

Onderwerp van het bestek • • • • •

Nadruk op duurzaamheid Aandacht van juiste leveranciers Geen labels of merknamen vernoemen Beschrijf behoefte Eventueel standaardparagraaf met engagementsverklaring om vanaf 20% - 100% duurzame overheidsopdrachten te plaatsen


Kwalitatieve selectiecriteria • Geschiktheid van het bedrijf om een opdracht uit te voeren • Hoe groter de opdracht hoe belangrijker • Uitsluitingscriteria: Uitsluiting op basis van veroordeling voor milieudelict of ernstige beroepsfout

• Geschiktheidscriteria: – Een milieuzorgsysteem of gelijkwaardig bewijsmateriaal. bv. EMAS, ISO 14001. – Milieubeleid, procedures en technische bekwaamheid voor milieuvriendelijke uitvoering van de dienst. moeilijkheid: mededinging, controle.


Technische specificaties Wat: gedetailleerde omschrijving van de opdracht en minimumeisen Milieugerelateerde technische specificaties = meeste effectieve manier voor een groen bestek: – Voldoende streng op de meest relevante criteria (strenger dan de wetgeving) anders geen meerwaarde – Niet te streng voldoende intekenaars

Zeer effectief om milieucriteria op te nemen en te verkrijgen Marktkennis nodig Zeker belangrijk als prijs het enige gunningscriteria is Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

7

Technische specificaties • Wel: – – – –

Duidelijk geformuleerd en controleerbaar Betrekking op voorwerp van de opdracht Marktkennis noodzakelijk : relevante controleerbare eisen Ecolabel enkel als bewijsmiddel

• Niet: – – – –

Criteria die je zelf niet begrijpt Technische specificaties die al wettelijk bepaald zijn Zaken overnemen uit catalogus van potentiële kandidaat Merken of milieulabels gebruiken


Gunningscriteria • Openbare aanbesteding laagste prijs is enige gunningscriterium • Offertevraag en onderhandelingsprocedure meerdere gunningscriteria


Gunningscriteria • Criteria om de offertes te vergelijken • Handig instrument indien zelf weinig marktkennis • Waardering en punten zeer belangrijk • Moeten: – direct in verband staan met het voorwerp van de opdracht – controleerbaar zijn – concreet geformuleerd worden

• Tip: werk met een tabel of vragenlijst Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

8

Techn./gunningscriteria Combineer technische - en gunningscriteria bv in technische criteria min. 1 vegetarisch alternatief en in gunningscriteria: extra punten per extra alternatief meer

Voordeel: •enkel milieuverantwoorde aanbiedingen door technische criteria •bedrijven met de beste milieuvoorwaarden onderscheiden zich door de gunningscriteria •veiligheidsmarge bij mindere marktkennis Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Uitvoeringsvoorwaarden • • • • •

Aan te voldoen bij de uitvoering van de opdracht. Geen mogelijkheid voor afwijzing Wel ok om straffen/evaluatiemomenten op te nemen Bij diensten en werken belangrijker dan bij levering Bij leveringen van producten vooral betrekking op manier van leveren. • Voorbeelden: – Verpakking: levering moet gebeuren in verpakking die terug meegenomen wordt – levering moet gebeuren om X uur. – Scholing personeel – … Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Gunning • Betrek de mensen die met de producten/firma zullen werken • Vraag stalen om te laten testen • Gunningsverslag


9

Uitvoering opdracht en contractbeheer • Opdracht goed uitgevoerd • Doelstellingen bereikt • Evalueer en leer


Milieucriteria Voeding en catering www.milieukoopwijzer.be

Gevolgen voedinggebruik Volledige keten (productie – verwerking – consumptie – afval) : • • • • • • •

CO2-uitstoot, energieverbruik, landgebruik, productgebruik, watergebruik, transportkilometers, afvalverwerking.


10


Milieu-impact Voeding • Eutrofiëring, verzuring en toxische gevolgen • Bodemerosie, ontbossing en verlies van biodiversiteit • Hoog energie- en waterverbruik bij de productie en verwerking • Verpakkingsafval Catering: • Hoog verbruik van schoonmaakmiddelen en andere chemicaliën • Hoog water- en energieverbruik door keukenapparatuur • Uitstoot van CO2 en andere stoffen door transport Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Milieu-impact • Cijfers: – 20 % van onze totale ecologische voetafdruk, – 30 % van alle broeikasgasemissies, – 50% eutrofiëring

• Oorzaken: 1. Vleesproducten 2. Zuivelproducten 3. Andere: plantaardige producten, dranken,…. Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

11

Ethisch aspect • Ongelijkheid: Noord-Zuid, eerlijke prijzen voor de boeren,… • Gezondheid van boeren • Dierenleed


Oplossingen • Afval vermijden en beperken : geen verspilling, minder verpakking, gebruik onbewerkte producten…

• Biologische producten: extensiever, minder pesticides, minder mest, dierenwelzijn,…

• Seizoensproducten: verse producten, geen serres,… • Lokale producten: minder transport, verse producten,… • Plantaardige producten: minder vlees en vis • Milieuverantwoorde vissoorten: geen overbevissing • Eerlijke handel en prijzen: lokale economie, eerlijke prijs voor de boer, korte keten, Noord-Zuid, fair trade,… Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Oplossingen producten Criteria voor •Biologisch •Milieuverantwoorde vis •Vleesarm •Seizoens- en streekproducten


12

Oplossingen Catering Criteria voor •productgebruik •milieuvisie •afval vermijden en beperken


Vleesarm: Impact Intensieve veeteelt • veel grond : 75% beschikbare landbouwgrond • Water: 8% (90% voor irrigatie voedergewassen) • Energie: dierlijke 10X meer energie ontbossing, bodemerosie, broeikaseffect, vermesting, verzuring, watervervuiling, biodiversiteit. bijdrage impact broeikaseffect: – 13% Europa, – 18% wereldwijd

gezondheid, dierenwelzijn Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Vleesarm


13

Vleesarm


Vleesarm 1. Kies voor vegetarische producten 2. Vlees niet vervangen door zuivel 3. Indien onmogelijk: kies voor biologische teelt


Milieuverantwoorde vis • 70 % van de visbestanden overbevist • Illegale visserij 1. 2. 3. 4.

Kies voor vegetarische producten MSC- en ASC-label, biologische vis Viswijzer (WWF) Seizoenaal Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

14



Andere • Biologisch • Seizoenaal • Lokaal • Kraantjeswater: www.drinkraantjeswater.be


15

Productgebruik bij catering • Biologische producten • Vegetarische producten • Minder vlees/vis • Milieuverantwoorde vis • Seizoens- en streekproducten


Milieuvisie bij catering Een schriftelijk milieubeleid, bijvoorbeeld: • • • •

Een milieubeleidsverklaring Een milieubeleidsplan Een milieujaarverslag Een visie van het bedrijf waarin milieu ook aan bod komt • Ofwel is het bedrijf gecertificeerd volgens ISO14001 of EMAS. Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Afval • Geen voedselverspilling • Zo weinig mogelijk voedingsmiddelen afzonderlijk verpakken • Retourverpakkingen • Herbruikbare recipiënten • Geen wegwerpservies • Grootverpakking (indien geen verspilling)


16

Geen verspilling • • • • • •

Niet te grote hoeveelheden voedsel inslaan. Een overzicht van voorraad bijhouden. Oudste voedselvoorraad eerst gebruiken. Bewaring onder optimale omstandigheden. De hoeveelheden per persoon goed inschatten. Het menu waarbij ingrediënten voor verschillende onderdelen van het menu kunnen gebruikt worden. Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Infobronnen Algemeen: • www.milieukoopwijzer.be • www.gidsvoorduurzameaankopen.be • www.watervoetafdruk.be • www.tandemweb.be/Kofferfiches smakelijk gew(eten) • www.drinkraantjeswater.be Biologisch/Seizoenaal/Lokaal: • Bioforum: www.bioforum.be • Velt: www.groentekalender.be • Oivo: www.oivo-crioc.org/files/nl/3190nl.pdf • Milieucentraal: www.milieucentraal.nl/#Groente_en_fruitkalender_maakt_kiezen_makkelijk Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

Infobronnen Vis/Vleesarm/Vegetarisch • www.wwf.be/_media/VISwijzer_916662.pdf • www.msc.org • www.ascworldwide.org • www.goedevis.nl • www.visinfo.be • www.oivo-crioc.org/files/nl/5440-2011_nl.pdf • www.vegetarisme.be


17

Vragen? Melinde De Groote [email protected] 02/282.17.31 Bond Beter Leefmilieu, Koepel van Vlaamse milieuverenigingen

18

Voorstelling project. Milieuverantwoorde overheidsaankopen. Voeding en catering

Recommend Documents