Visie Financiële Markten
Februari 2015
Auteurs:
Taoufik Boussebaa Han Dieperink
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
1
Economische omgeving en vooruitzichten
Kernpunten verwachtingen
Op economisch vlak laat de wereldeconomie in de eerste maand van het jaar een gemengd beeld zien. In de VS gaat het herstel
§
onverminderd door, Europa komt langzaam uit het slop, en in China zet de groeivertraging door. Zoals vorig jaar is het herstel in de VS het sterkst. Zo liet het banenrapport over januari een rooskleurig beeld zien van de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Het was niet alleen de feitelijke banengroei in januari, maar met name ook de forse opwaartse bijstelling van het aantal banen in december en november. De
De wereldeconomie groeit in 2015 naar verwachting met circa 3,5 %.
§
Het vertrouwen van producenten is per saldo
banengroei in januari kwam uit op 257.000, die in december werd naar boven bijgesteld van 252.000 naar 329.000, en die in november van
gestabiliseerd, maar staat in sommige delen van de wereld
353.000 naar 423.000. Dat betekent dat het aantal banen dat in de laatste drie maanden erbij is gekomen, meer dan een miljoen bedraagt.
onder druk.
De laatste keer dat dit zelfde aantal in drie maanden erbij kwam, was in 1997. Als dit positieve momentum op de arbeidsmarkt aanhoudt, dan is de renteverhoging door de Fed dit jaar een voldongen feit. Veel hangt natuurlijk af van de looninflatie, en die was in de afgelopen maand
§
onderliggend is er wel verbetering zichtbaar.
solide. De groei van het gemiddelde uurloon kwam uit op 0,5%, wat overeenkomt met een geannualiseerde groei van 6%. Samen met de gedaalde olieprijs, de lage inflatie, de lage rente, en de goede prestaties van beleggingen is de gemiddelde financiële positie van Amerikaanse consumenten dit jaar het sterkst sinds de crisis zijn intrede deed. Het vertrouwen is aanzienlijk hersteld (figuur 1) en dat zien we dan ook
De groei van de Europese economie hapert, maar
§
De centrale banken in de ontwikkelde landen houden voorlopig vast aan een ruim monetair beleid.
terug in de consumentenbestedingen. In Europa zijn we nog niet zo ver, maar ook hier zien we lichtpuntjes. Inkoopmanagersindices van verschillende Europese landen laten zien dat het producentenvertrouwen begin dit jaar is verbeterd (figuur 2). Verder zien we ook dat de cijfers over de kredietvraag en de kredietcondities een positieve ontwikkeling lieten zien. We zien eindelijk dat banken in de eurozone per saldo een toename van de kredietvraag rapporteren en tegelijkertijd een versoepeling van de kredietcondities. Als deze ontwikkeling in de rest van dit jaar doorzet, dan kan de groei van de kredietverlening in de tweede helft van dit jaar eindelijk positief worden. Vanaf dat niveau kan dat de economische groei in de eurozone helpen. En aangezien de ontwikkelingen in de eurozone vorig jaar de belangrijkste belemmering voor de wereldeconomie vormden, kunnen deze ontwikkelingen dit jaar het omgekeerde betekenen voor de wereldeconomie.
FIGUUR 1: CONSUMENTENVERTROUWEN VS
FIGUUR 2: EUROPESE PRODUCENTENVERTROUWEN (> 50 = GROEI)
Om in de gaten te houden
55,0
120
In China zien we in de eerste maanden van dit jaar dat de 100
groeivertraging doorzet. De inflatiedruk is afgenomen, en de
52,5
activiteit op de huizenmarkt is gestagneerd. De groei van de
80 50,0
kredietverlening is ook sterk afgenomen. Desondanks is er geen
60
sprake van een ruime arbeidsmarkt. En dat maakt dat de 47,5
40
Chinese autoriteiten door kunnen gaan met de heroriëntatie van de Chinese economie. Die gaat zichtbaar ten koste van de
20
45,0
economische groei, maar komt de economie op de lange termijn
0
ten goede. Maar langzaamaan ontstaat er wel ruimte om te 2005
2007
2009
2011
2013
42,5 2012
2013
2014
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
stimuleren, zodat de groei niet te ver naar beneden doorschiet.
2
Assetmix
Kernpunten assetmix
Terwijl in januari al werd gesproken over welke grootbank zijn spaarrente als eerste onder de 1% verlaagt, worden beleggers al vroeg in 2015
§
beloond. Dit jaar begon volatiel, maar na de ECB-vergadering en de Griekse verkiezingen staat de teller voor de wereldindex al op een plus van 8% (figuur 3). Ook obligaties doen het goed met een plus van 1,5%, aangejaagd door het staatsobligatie-opkoopprogramma van de ECB. We verwachten voor dit jaar een goed resultaat voor gemengde portefeuilles waarin in ieder geval aandelen sterk zijn overwogen, en waarin obligaties een buffer vormen tegen negatieve scenario’s. Voor volledige obligatieportefeuilles is het vertrekpunt lastiger dan de afgelopen jaren is geweest, vanwege de historisch lage renteniveaus. Alleen in het geval van een deflatiescenario zijn dergelijke portefeuilles zinvol.
Aandelen overwegen. Aandelen vormen de meest aantrekkelijke beleggingscategorie.
§
Obligaties onderwegen. Veilige staatsobligaties zijn in historisch opzicht erg rijk gewaardeerd, zowel in absolute als relatieve zin.
Ons basisscenario gaat juist uit van een geleidelijk aantrekkende groei van de wereldeconomie, waarbij lage inflatie in de eurozone nog wel lange tijd aanhoudt, maar niet negatief zal zijn. Deflatie is nu nog vooral het gevolg van de gedaalde olieprijs en de negatieve kredietgroei van de afgelopen jaren. Maar vanaf 2016 zal de lage olieprijs geen drukkend effect meer hebben op de inflatie en de voorwaarden voor een lichte groei van de kredietverlening zullen in de loop van dit jaar verbeteren. Zo zal geleidelijk de kredietvraag aantrekken en de kredietcondities verder worden verspoeld. Aandelen genieten wat ons betreft dan ook zo veel als mogelijk de voorkeur. Er zijn redenen om voor de komende tijd positief te zijn over aandelen. De binnenlandse vraag trekt aan in de eurozone, de olieprijs staat fors lager dan een aantal maanden geleden, de euro is goedkoper geworden, de focus op bezuinigingen is langzaamaan op zijn retour en de krimp van de kredietverlening binnen de eurozone nadert zijn einde. Tegelijkertijd herstelt de arbeidsmarkt in de VS en is het beleid van centrale banken in de wereld per saldo nog altijd heel erg ruim. Dit zal in de komende tijd helpen om een terugval van de economische groei in de wereld tegen te gaan en een versnelling van de groei mogelijk te maken. En dit kan weer de aandelenkoersen vooruit helpen in de komende tijd. Wij handhaven dan ook onze overweging voor aandelen boven obligaties.
FIGUUR 3: PERFORMANCE AANDELEN VERSUS OBLIGATIES
FIGUUR 4: BELEGGINGSALLOCATIE (NEUTRAAL PROFIEL)
Om in de gaten te houden 110
Een goede performance van aandelen moet uiteindelijk wel 108
ondersteund worden door solide bedrijfsresultaten. Het
106
cijferseizoen is momenteel in volle gang. Zowel in de VS als in
104
Europa wijzen de cijfers de goede kant op. In de VS hebben 323
102
bedrijven die deel uitmaken van de S&P 500 hun resultaten over het vierde kwartwaal van 2014 bekendgemaakt. 78% presteerde
100
beter dan de winstverwachting en 59% beter dan de 98
omzetverwachting van analisten. In Europa is het winstherstel
96
Aandelen
94
Obligaties
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
pril, maar het zal naar verwachting in de komende tijd verder op gang komen.
3
Aandelen ontwikkelde markten
Kernpunten aandelen
De lage olieprijs zorgt voor een lage inflatie waardoor centrale banken de rente langer laag kunnen houden. Weliswaar wordt de liquiditeit
§
Azië is een belangrijk onderdeel binnen de
van de Fed vervangen door liquiditeit van de ECB en de BoJ, maar op wereldschaal blijft de liquiditeit uitbundig. Bovendien gaan we er van uit
aandelenportefeuille. Zowel voor ontwikkeld Azië
dat de economische groei in 2015 gaat versnellen,nu negatieve effecten zoals de krimp van de overheidsbestedingen, schuldenafbouw en
(Japan) als de opkomende Aziatische landen adviseren
oplopende werkloosheid worden ingeruild voor meer consumptie door lagere olieprijzen, hogere investeringen (buiten de energiesector) en
wij een bovengemiddelde weging in portefeuille. Alleen
een meer stimulerend fiscaal beleid. Bovendien is de Verenigde Staten bereid een deel van haar economische groei af te staan aan het
voor wat betreft Australië zijn we terughoudend.
buitenland door de sterkere Amerikaanse dollar. De uitbundige liquiditeit heeft gezorgd voor een zoektocht naar rendement die geleidelijk overslaat naar de aandelenmarkt. Toch is het waarderingsverschil tussen aandelen en obligaties in de afgelopen maanden verder opgelopen
§
door de scherpe daling van de rente. Zo is in Nederland de dertig jaars rente in vijf maanden tijd gehalveerd van twee naar één procent.
De eurozone kan profiteren van het beleid van de ECB dat er onder andere voor zorgt dat de euro verder
Daardoor kon die risicopremie op aandelen het afgelopen jaar stijgen (figuur 5), ondanks de verdere stijging van de aandelenmarkt. Nu er in een steeds groter deel van de obligatiemarkt sprake is van een negatieve rente (men ontvangt dus geen rente, maar moet rente
verzwakt. We leggen de nadruk op exportgeoriënteerde
betalen) wordt de zoektocht naar rendement meer acuut. Het wekt dan ook geen verbazing dat de aankondiging van de ECB om obligaties te
bedrijven en overwegen daarom Duitsland binnen
gaan opkopen (zelfs als de rente negatief is) ook door aandelenbeleggers positief werd onthaald. Het beleggingsjaar 2015 is dan ook goed van
Europa.
start gegaan, voor zowel aandelen als obligaties. Binnen aandelen geven wij nog altijd de voorkeur aan aandelen buiten de Verenigde Staten. Daarmee zijn zowel opkomende markten, Pacific als Europa overwogen ten opzichte van de MSCI Wereldindex. Belangrijkste argument is het grote waarderingsverschil tussen aandelen uit de Verenigde Staten en de rest van de wereld. Op basis van de boekwaarde zijn aandelen uit
§
Binnen opkomende markten ruimen we een plaats in voor frontier markten.
de Verenigde Staten twee keer zo duur (namelijk 2,8 keer de boekwaarde) als aandelen buiten de Verenigde Staten (op 1,4 keer de boekwaarde). Dat we desondanks het hoogste absolute gewicht in portefeuille toekennen aan Amerikaanse aandelen (38%, figuur 6) heeft ook te maken met het gewicht van meer dan 50% in de wereldindex, een direct gevolg van de hoge waardering. In de afgelopen jaren ondersteunde het ruimhartige beleid van de Fed deze hoge waardering, maar ook dat pleit nu meer voor aandelen buiten de VS.
FIGUUR 5: RISICOPREMIE AANDELEN (MSCI WORLD VS DUITSE 10JAARSRENTE)
FIGUUR 6: REGIOVERDELING AANDELEN
Om in de gaten te houden Bij aandelen is het goed om de ogen op de bal te houden. Zodra er een wijziging is in het drieluik waardering, liquiditeit en economische groei kan dat gevolgen hebben voor het totale aandelenrendement. In de praktijk van alledag leek de nadruk in 2014 meer te liggen op geopolitieke gebeurtenissen. Dit jaar lijkt de politiek binnen Europa alle aandacht op te eisen. Helaas zorgen deze ontwikkelingen vaak voor veel ruis en volatiliteit zonder dat er fundamenteel veel wijzigt.
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
4
Kernpunten opkomende markten
Aandelen opkomende markten Het zijn geen gemakkelijke tijden voor opkomende markten en wat dat betreft is het begrijpelijk dat veel beleggers deze markten steeds meer
§
Daar waar veel beleggers enkele jaren geleden alleen de
negeren. Te veel gedoe, zonder dat er toegevoegde waarde is te vinden in termen van risico en rendement. De macro-economische omgeving
nadruk leken te leggen op de positieve eigenschappen van
is ook niet vriendelijk voor deze markten, met dalende grondstofprijzen en de stroom dollars die terugkeert naar de Verenigde Staten, nu de
opkomende markten (sterke balans, geen schulden, hoge
Fed op het punt staat om de rente te verhogen. Men heeft onvoldoende oog voor de positieve ontwikkelingen, juist in deze markten. Neem
groei), legt men nu de nadruk op de minpunten van
de verdwijnende dollarliquiditeit. De balanspositie van veel opkomende markten is sterker dan ontwikkelde markten. De lage olieprijs zet de
beleggen in opkomende markten. Het proces van
inflatie onder druk en geeft meer ruimte voor centrale bankiers om de rente te verlagen. Zowel in India als China verruimden centrale banken
hervormingen kan hierin verandering brengen.
in de maand januari het monetaire beleid. Inflatie is onder controle en een verdere verruiming is waarschijnlijk. Liquiditeit is belangrijk voor de prestaties van aandelen (en ook obligaties) in opkomende markten op korte termijn. Op lange termijn gaat het vooral om structurele verbeteringen die er voor moeten zorgen dat het enorme (demografische) groeipotentieel beter wordt benut. Dat
§
Binnen opkomende markten leggen we de nadruk op frontier markten. De lage olieprijzen beïnvloeden ook daar
is in essentie ook waar het in de oorspronkelijke BRICs-studie van Goldman Sachs ook om ging. Brazilië, Rusland, India en China zouden volgens deze studie uit 2003 alleen belangrijke economische grootmachten worden als ze het juiste beleid zouden implementeren en de
het sentiment, maar veel frontier markten profiteren juist
juiste instituties zouden oprichten. Groei van de bevolking en groei van de consumptie alleen zijn onvoldoende. Macro-economische
van een lage olieprijs. Daar waar veel emerging markten
stabiliteit, functionerende juridische systemen en markten, gezondheidszorg, educatie en open grenzen zijn net zo belangrijk. Het goede
een geleidelijk groeipad volgen van een hoofdzakelijk
nieuws is dat verschillende landen nu bezig zijn om deze ‘hervormingen’ door te voeren. Voorbeeld voor veel opkomende markten is
agrarische economie naar productie en uiteindelijke groei
wederom China dat onder Xi Jin Ping voortvarend ingezet heeft op minder overheid en meer marktwerking. Dezelfde inspiratie zien we ook terug bij Narendra Modi in India. Beide landen vinden in Azië veel navolging. Daarbuiten wordt het lastiger, maar grondstoffenlanden zoals
van de dienstensector, groeien alle delen van de frontier
Brazilië en Rusland zullen zich dankzij gedaalde grondstofprijzen uiteindelijk realiseren dat de hiervoor genoemde hervormingen de enige weg
economieën dankzij globalisering en technologische
voor verdere economische groei.
innovatie tegelijkertijd.
FIGUUR 7: WAARDERING (KOERS/WINST VERHOUDING EN DIVIDENDRENDEMENT) ONTWIKKELDE, OPKOMENDE EN FRONTIER MARKTEN.
FIGUUR 8: SCHULD ALS PERCENTAGE VAN HET BBP (%)
Om in de gaten te houden Opkomende markten hebben geprofiteerd van het ruimhartige beleid van de Amerikaanse centrale bank. Daarvoor in de plaats komt vergelijkbaar beleid van de Europese en Japanse centrale bank. Daarnaast wordt dollarliquiditeit geleidelijk vervangen door renminbiliquiditeit. De lage inflatie als gevolg van de lage olieprijs geeft centrale banken in opkomende markten lucht om de rente te verlagen. Naast de meer lange termijn structurele impuls van hervormingen kan dit zorgen voor een liquiditeitsimpuls op korte termijn.
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
5
Investment grade obligaties
Kernpunten obligaties
De ECB gaat de komende 20 maanden minimaal 1,1 biljoen euro aan reeds uitstaande obligaties opkopen van overheden uit de eurozone,
§
supranationale instellingen. Vorig jaar had de centrale bank al aangekondigd dat ze ook covered bonds en hypotheekobligaties zou gaan
Na een totaalrendement van 11,1% over 2014 is het jaar 2015 goed begonnen voor obligaties. Het totale
opkopen. Per maand gaat het om een bedrag van circa 60 miljard euro, net zo lang tot de ECB haar inflatiedoelstelling (beneden, maar dichtbij de 2%) heeft bereikt. Daarmee zou het programma ook langer kunnen lopen. Daarmee komt de balans van de ECB weer uit boven de
rendement over januari kwam uit op 1,7%. Dat is bijna drie
3 biljoen euro, gelijk aan 30% van het BBP van de eurozone. Met deze stap volgt de ECB eindelijk de rest van de G4. Financiële markten
keer het huidige effectief rendement op de index.
sorteerden al sinds de zomer van 2014 voor op een dergelijke maatregel van de ECB, maar de omvang en reikwijdte van de maatregel wist de markt toch nog te verrassen. Dat is de belangrijkste reden waarom de rente in de eurozone in januari weer nieuwe dieptepunten wist te
§
Het aantal beleggingsmogelijkheden binnen obligaties
bereiken. Voor de brede benchmark (alle investment grade obligaties uit de eurozone bij elkaar) betekent dit dat het effectief rendement is
loopt snel terug. Dat betekent dat de zoektocht naar
gedaald tot circa 0,6% en dat is minder dan de helft van het wereldwijde aanvangsrendement op obligaties (figuur 9).
rendement er voor zorgt dat per eenheid risico het rendement sterk is teruggelopen. Toch zien we binnen
Wereldwijd staat er inmiddels meer dan 3,2 biljoen euro aan (staats)obligaties uit met een negatieve rente. Dat is circa 13% van alle
bedrijfsobligaties, obligaties van financiële instellingen,
uitstaande staatsobligaties. Ook in meer dan 10 landen in Europa is de rente op staatsobligaties voor een deel van de curve negatief. En de ECB is nog niet eens begonnen met haar opkoopprogramma. Nu er een dergelijk grote koper opstaat in de obligatiemarkt is de vraag wie de
emerging debt en inflatie-linked obligaties nog wel
verkopers zullen zijn. Een deel van de verkopers houden namelijk obligaties omdat ze daar wettelijk toe verplicht zijn of omdat ze feitelijk
mogelijkheden.
geen alternatief hebben. Commerciële banken hebben te maken met de strengere regels van Bazel III, verzekeraars zwichten voor de vriendelijke behandeling van staatsobligaties in Solvency 2 en pensioenfondsen geloven dat ze conform de eisen van het FTK tegen elke prijs hun langlopende verplichtingen moeten afdekken. Daarbovenop komen nog de indexbeleggers die simpel de hele markt kopen, dus ook alles
§
Wij zijn terughoudend met staatsobligaties, maar zien nog wel ruimte voor verdere convergentie. Dat betekent dat
met een negatieve rente en tot slot zijn er nog speculanten die geloven dat de rente nog lager kan in de eurozone. Tegenover zoveel
vooral de lange rente in landen als Italië, Spanje en
irrationaliteit is geen kruid gewassen. Een groot deel van het toekomstige rendement is naar voren gehaald.
Portugal nog verder kan dalen.
FIGUUR 9: EFFECTIEF RENDEMENT BARCLAYS OBLIGATIEINDEX EUROZONE EN BARCLAYS OBLIGATIES INDEX WERELDWIJD.
FIGUUR 10: HOUDERS VAN STAATSOBLIGATIES EUROZONE
Overig; 6%
Om in de gaten te houden
ECB; 2%
Hoewel Griekenland naar onze opvattingen te klein is om de Buitenland; 31%
Beleggingsfondsen; 11%
eurozone echt in problemen te brengen, kan het succes van Syriza wel degelijk consequenties hebben voor de soms wankele politiek in andere eurolanden. Dat kan zowel bij een Grieks afscheid van de eurozone als bij een vergaand compromis
Pensioenfondsen/ver zekeraars; 20%
waarbij de Grieken hun eisen ingewilligd zien. Zodra er daardoor sprake is van dreigende besmetting van de Griekse crisis richting andere landen van de eurozone, is onvoorwaardelijke steun van Banken; 30%
ECB vereist. Voor beleggers kon slecht nieuws daarom ook wel eens goed nieuws zijn.
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
6
Overige obligaties: High Yield / Emerging Debt
Kernpunten overige obligaties
De gedaalde olieprijs heeft een invloed op zowel High Yield obligaties als op (staats)obligaties van opkomende landen. De exploratie van
§
onconventionele olie en gasreserves, zoals schaliegas en olie uit teerzanden, is deels gefinancierd met vreemd vermogen. In de afgelopen
Zowel High Yield-obligaties als Emerging Debt-leningen behoren tot de obligatieleningen met een hoger
tien jaar is de sector Energie binnen Amerikaans High Yield daardoor toegenomen van minder dan vijf procent naar meer dan vijftien procent. Hoewel de olieprijsdaling voor de meeste andere sectoren eerder positief is dan negatief, blijken ook High Yield–obligaties buiten de
risicoprofiel. We geven de voorkeur aan Emerging Debt.
energiesector gevoelig voor het oplopen van de kredietopslagen als gevolg van de gedaalde olieprijs. Circa de helft van de 1,4 procentpunt stijging van de kredietopslagen op Amerikaans High Yield sinds de zomer komt voor rekening van de energiesector. Ook Emerging debt is gevoelig voor de ontwikkeling van de olieprijs, op zich niet zo verwonderlijk aangezien olieproducerende landen als Venezuela, Brazilië en
§
Rusland onderdeel zijn van de index. Daarbovenop komen nog de ontwikkelingen in de Oekraïne (eveneens onderdeel van de Emerging Debt
De historisch lage rente zorgt er voor dat de zoektocht naar rendement blijft voortduren en daarvan profiteert
index), de Russische boycot en het corruptieschandaal bij Petrobras.
zowel High Yield als Emerging Debt.
Zowel bij High Yield als bij Emerging Debt is de gedaalde olieprijs grotendeels verdisconteerd in de prijs. Een Russische staatslening (in euro) tot 2020 geeft een effectief rendement van meer dan 20%. De wat langer lopende Venezolaanse staatsleningen (in USD) noteren beneden een koers van 40% en de Braziliaanse kredietopslagen zijn in korte tijd verdubbeld en zijn sinds de kredietcrisis niet zo hoog geweest. Het effectieve rendement (in USD) op Emerging Debt ligt op dit moment rond de 6% en dat is vrijwel gelijk aan het effectief rendement op
§
Als vuistregel bij High Yield hanteren we een minimale kredietopslag van 4 procentpunt als compensatie voor
(Amerikaans) High Yield (figuur 11). Daarmee lijken High Yield-obligaties en Emerging Debt-leningen twee vergelijkbare categorieën, maar als wordt gekeken naar de kredietwaardigheidsbeoordelingen (credit rating) dan zijn de verschillen groot. Meer dan de helft van Emerging Debt is investment grade (figuur 12) en minder dan de helft is High Yield. Bovendien is juist binnen Amerikaans High Yield in de afgelopen jaren de CCC-categorie sterk toegenomen nadat de lage rente in de afgelopen jaren en de zoektocht naar rendement voor veel nieuw aanbod hebben
mogelijke kredietverliezen door de cyclus. Bij Emerging Debt liggen deze verliezen lager.
gezorgd. Het effectief rendement op Europees High Yield is door de onrust in de Amerikaanse energiesector tegenwoordig lager dan in de Verenigde Staten. Per saldo gaat onze voorkeur in portefeuilles uit naar Emerging Debt, boven High Yield.
FIGUUR 11: KREDIETOPSLAGEN RELATIEF AANTREKKELIJK BIJ EMERGING DEBT.
FIGUUR 12: RATINGVERDELING STANDARD & POOR’S VOOR DE JP MORGAN EMERGING MARKET DEBT INDEX
Om in de gaten te houden Overige obligaties zijn bovengemiddeld gevoelig voor de ontwikkeling van de olieprijs, maar het is de vraag of dit na een correctie van meer dan 70% in de olieprijs nog een risico is voor deze categorie. Veel is al verdisconteerd in de prijs en zoals zo vaak worden te veel leningen in een dergelijke situatie over één kam geschoren. Dat biedt mogelijkheden voor actieve beleggers. Enig herstel in de olieprijs in combinatie met een aantrekkende economie en het kwantitatieve verruimingsbeleid van centrale banken kan per saldo zorgen voor een aantrekkelijk totaal rendement.
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
7
Bronvermelding grafieken: Datastream, Global Financial Data, MSCI, Standard & Poors, Barclays, IMF
Iedere lokale Rabobank en de andere onderdelen van de Rabobank Groep die als beleggingsonderneming zijn aan te merken, zijn als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in deze uitgave is ontleend aan door Rabobank Private Banking betrouwbaar geachte openbare bronnen, maar voor de juistheid en de volledigheid van de genoemde feiten, meningen, verwachtingen en de uitkomsten daarvan kunnen wij niet instaan. Hoewel wij ten aanzien van de selectie en berekening van de gegevens de nodige zorgvuldigheid in acht nemen, zijn wij niet aansprakelijk voor enige schade die het gevolg is van de hierin opgenomen gegevens.
De informatie in deze uitgave dient niet te worden opgevat als een aanbod en evenmin als een uitnodiging tot het doen van een aanbod tot het kopen of verkopen van financiële instrumenten en is ook niet bedoeld om enig recht of verplichting te creëren. Het gebruik maken van de informatie geschiedt dan ook geheel op eigen risico. De in deze publicatie opgenomen informatie is geen expliciete of impliciete beleggingsaanbeveling en kan op ieder moment zonder verdere aankondiging worden gewijzigd.
Rabobank Particulieren & Private Banking | BeleggingsCompetence | Beleggingsstrategie
8